📜

6. මහාලිසුත්තවණ්ණනා

බ්රාහ්මණදූතවත්ථුවණ්ණනා

359. පුනප්පුනංවිසාලීභාවූපගමනතොති පුබ්බෙ කිර පුත්තධීතුවසෙන ද්වෙ ද්වෙ හුත්වා සොළසක්ඛත්තුං ජාතානං ලිච්ඡවීරාජකුමාරානං සපරිවාරානං අනුක්කමෙනෙව වඩ්ඪන්තානං නිවාසනට්ඨානාරාමුය්යානපොක්ඛරණීආදීනං පතිට්ඨානස්ස අප්පහොනකතාය නගරං තික්ඛත්තුං ගාවුතන්තරෙන ගාවුතන්තරෙන පරික්ඛිපිංසු, තෙනස්ස පුනප්පුනං විසාලීභාවං ගතත්තා ‘‘වෙසාලී’’ ත්වෙව නාමං ජාතං, තෙන වුත්තං ‘‘පුනප්පුනං විසාලීභාවූපගමනතො වෙසාලීති ලද්ධනාමකෙ නගරෙ’’ති. සයංජාතන්ති සයමෙව ජාතං අරොපිමං. මහන්තභාවෙනෙවාති රුක්ඛගච්ඡානං, ඨිතොකාසස්ස ච මහන්තභාවෙන, තෙනාහ ‘‘හිමවන්තෙන සද්ධිං එකාබද්ධං හුත්වා’’ති. කූටාගාරසාලාසඞ්ඛෙපෙනාති හංසවට්ටකච්ඡන්නෙන කූටාගාරසාලානියාමෙන. කොසලෙසු ජාතා, භවා වා, තං වා රට්ඨං නිවාසො එතෙසන්ති කොසලකා. එවං මාගධකා වෙදිතබ්බා. යස්ස අකරණෙ පුග්ගලො මහාජානියො හොති, තං කරණං අරහතීති කරණීයං තෙන කරණීයෙන, තෙනාහ ‘‘අවස්සං කත්තබ්බකම්මෙනා’’ති. තං කිච්චන්ති වුච්චති සති සමවායෙ කාතබ්බතො.

360. යා බුද්ධානං උප්පජ්ජනාරහා නානත්තසඤ්ඤා, තාසං වසෙන නානාරම්මණාචාරතො. සම්භවන්තස්සෙව පටිසෙධො. පටික්කම්මාති නිවත්තිත්වා තථා චිත්තං අනුප්පාදෙත්වා. සල්ලීනොති ඣානසමාපත්තියා එකත්තාරම්මණං අල්ලීනො.

ඔට්ඨද්ධලිච්ඡවීවත්ථුවණ්ණනා

361. අද්ධොට්ඨතායාති තස්ස කිර උත්තරොට්ඨං අප්පකතාය තිරියං ඵාලෙත්වා අපනීතද්ධං විය ඛායති චත්තාරො දන්තෙ, ද්වෙ ච දාඨා න ඡාදෙති, තෙන නං ‘‘ඔට්ඨද්ධො’’ති වොහරන්ති. අයං කිර උපාසකො සද්ධො පසන්නො දායකො දානපති බුද්ධමාමකො ධම්මමාමකො සඞ්ඝමාමකො, තෙනාහ පුරෙභත්තන්තිආදි.

362. සාසනෙයුත්තපයුත්තොති භාවනං අනුයුත්තො. සබ්බත්ථ සීහසමානවුත්තිනොපි භගවතො පරිසාය මහන්තෙ සති තදජ්ඣාසයානුරූපං පවත්තියමානාය ධම්මදෙසනාය විසෙසො හොතීති ආහ ‘‘මහන්තෙන උස්සාහෙන ධම්මං දෙසෙස්සතී’’ති.

‘‘විස්සාසිකො’’ති වත්වා තමස්ස විස්සාසිකභාවං විභාවෙතුං ‘‘අයඤ්හී’’තිආදි වුත්තං. ථෙරස්ස ඛීණා සවස්සසතො ආලසියභාවො ‘‘අප්පහීනො’’ති න වත්තබ්බො, වාසනාලෙසං පන උපාදායාහ ‘‘ඊසකං අප්පහීනො විය හොතී’’ති. න හි සාවකානං සවාසනා කිලෙසා පහීයන්ති.

363. විනෙය්යජනානුරොධෙන බුද්ධානං පාටිහාරියවිජම්භනං හොතීති වුත්තං ‘‘අථ ඛො භගවා’’තිආදි, තෙනෙවාහ ‘‘සංසූචිතනික්ඛමනො’’ති. ගන්ධකුටිතො නික්ඛමනවෙලායඤ්හි ඡබ්බණ්ණා බුද්ධරස්මියො ආවෙළාවෙළායමලායමලා හුත්වා සවිසෙසා පභස්සරා විනිච්ඡරිංසු.

364. තතො පරන්ති ‘‘හිය්යො’’ති වුත්තදිවසතො අනන්තරං පරං පුරිමතරං අතිසයෙන පුරිමත්තා. ඉති ඉමෙසු ද්වීසු වවත්ථිතො යථාක්කමං පුරිමපුරිමතරභාවො. එවං සන්තෙපි යදෙත්ථ ‘‘පුරිමතර’’න්ති වුත්තං, තතො පභුති යං යං ඔරං, තං තං පුරිමං, යං යං පරං, තං තං පුරිමතරං, ඔරපාරභාවස්ස විය පුරිමපුරිමතරභාවස්ස ච අපෙක්ඛාසිද්ධිතො, තෙනාහ ‘‘තතො පට්ඨායා’’තිආදි. මූලදිවසතො පට්ඨායාතිආදිදිවසතො පට්ඨාය. අග්ගන්ති පඨමං. තං පනෙත්ථ පරා අතීතා කොටි හොතීති ආහ ‘‘පරකොටිං කත්වා’’ති. යං-සද්දයොගෙන චායං ‘‘විහරාමී’’ති වත්තමානප්පයොගො, අත්ථො පන අතීතකාලවසෙනෙව වෙදිතබ්බො, තෙනාහ ‘‘විහාසින්ති වුත්තං හොතී’’ති. පඨමවිකප්පෙ ‘‘විහරාමී’’ති පදස්ස ‘‘යදග්ගෙ’’ති ඉමිනා උජුකං සම්බන්ධො දස්සිතො, දුතියවිකප්පෙ පන ‘‘තීණි වස්සානී’’ති ඉමිනාපි.

පියජාතිකානීති ඉට්ඨසභාවානි. සාතජාතිකානීති මධුරසභාවානි. මධුරං වියාති හි ‘‘මධුර’’න්ති වුච්චති මනොරමං යං කිඤ්චි. කාමූපසඤ්හිතානීති ආරම්මණං කරොන්තෙන කාමෙන උපසංහිතානි, කාමනීයානීති අත්ථො, තෙනාහ ‘‘කාමස්සාදයුත්තානී’’ති, කාමස්සාදස්ස යුත්තානි යොග්යානීති අත්ථො. සරීරසණ්ඨානෙති සරීරබිම්බෙ, ආධාරෙ චෙතං භුම්මං. තස්මා සද්දෙනාති තං නිස්සාය තතො උප්පන්නෙන සද්දෙනාති අත්ථො. මධුරෙනාති ඉට්ඨෙන. එත්තාවතාති දිබ්බසොතඤාණස්ස පරිකම්මාකථනමත්තෙන. ‘‘අත්තනා ඤාතම්පි න කථෙති, කිමස්ස සාසනෙ අධිට්ඨානෙනා’’ති කුජ්ඣන්තො ආඝාතං බන්ධිත්වා සහ කුජ්ඣනෙනෙව ඣානාභිඤ්ඤාහි පරිහායි. චින්තෙසීති ‘‘කස්මා නු ඛො මය්හං තං පරිකම්මං න කථෙසී’’ති පරිවිතක්කෙන්තො අයොනිසො උම්මුජ්ජනවසෙන චින්තෙසි. අනුක්කමෙනාති පාථිකසුත්තෙ ආගතනයෙන තං තං අයුත්තමෙව චින්තෙන්තො, භාසන්තො, කරොන්තො ච අනුක්කමෙන. භගවති බද්ධාඝාතතාය සාසනෙ පතිට්ඨං අලභන්තො ගිහිභාවං පත්වා.

එකංසභාවිතසමාධිවණ්ණනා

366-371. එකංසායාති තදත්ථෙයෙව චතුත්ථී, තස්මා එකංසත්ථන්ති අත්ථො. අංස-සද්දො චෙත්ථ කොට්ඨාසපරියායො, සො ච අධිකාරතො දිබ්බරූපදස්සනදිබ්බසද්දස්සවනවසෙන වෙදිතබ්බොති ආහ ‘‘එකකොට්ඨාසායා’’තිආදි. අනුදිසායාති පුරත්ථිමදක්ඛිණාදිභෙදාය චතුබ්බිධාය අනුදිසාය. උභයකොට්ඨාසායාති දිබ්බරූපදස්සනත්ථාය, දිබ්බසද්දස්සවනත්ථාය ච. භාවිතොති යථා දිබ්බචක්ඛුඤාණං, දිබ්බසොතඤාණඤ්ච සමධිගතං හොති, එවං භාවිතො. තයිදං විසුං විසුං පරිකම්මකරණෙන ඉජ්ඣන්තීසු වත්තබ්බං නත්ථි, එකජ්ඣං ඉජ්ඣන්තීසුපි කමෙනෙව කිච්චසිද්ධි එකජ්ඣං කිච්චසිද්ධියා අසම්භවතො. පාළියම්පි එකස්ස උභයසමත්ථතාසන්දස්සනත්ථමෙව ‘‘දිබ්බානඤ්ච රූපානං දස්සනාය, දිබ්බානඤ්ච සද්දානං සවනායා’’ති වුත්තං, න එකජ්ඣං කිච්චසිද්ධිසම්භවතො. ‘‘එකංසභාවිතො සමාධිහෙතූ’’ති ඉමිනා සුනක්ඛත්තො දිබ්බචක්ඛුඤාණාය එව පරිකම්මස්ස කතත්තා විජ්ජමානම්පි දිබ්බසද්දං නාස්සොස්සීති දස්සෙති. අපණ්ණකන්ති අවිරජ්ඣනකං, අනවජ්ජන්ති වා අත්ථො.

372. ‘‘සමාධි එව’’ භාවෙතබ්බට්ඨෙන සමාධිභාවනා. ‘‘දිබ්බසොතඤාණං සෙට්ඨ’’න්ති මඤ්ඤමානෙනාපි මහාලිනා දිබ්බචක්ඛුඤාණම්පි තෙන සහ ගහෙත්වා ‘‘එතාසං නූන භන්තෙ’’තිආදිනා පුච්ඡිතන්ති ‘‘උභයංසභාවිතානං සමාධීනන්ති අත්ථො’’ති වුත්තං. බාහිරාඑතා සමාධිභාවනා අනිය්යානිකත්තා. තා හි ඉතො බාහිරකානම්පි ඉජ්ඣන්ති. න අජ්ඣත්තිකා භගවතො සාමුක්කංසිකභාවෙන අප්පවෙදිතත්තා. යදත්ථන්ති යෙසං අත්ථාය. තෙති තෙ අරියඵලධම්මෙ. තෙ හි සච්ඡිකාතබ්බාති.

චතුඅරියඵලවණ්ණනා

373. තස්මාති වට්ටදුක්ඛෙ සංයොජනතො. ‘‘මග්ගසොතං ආපන්නො’’ති ඵලට්ඨස්ස වසෙන වුත්තං. මග්ගට්ඨො හි මග්ගසොතං ආපජ්ජති. තෙනෙවාහ ‘‘සොතාපන්නෙ’’ති, ‘‘සොතාපත්තිඵලසච්ඡිකිරියාය පටිපන්නෙ’’ති (ම. නි. 3.379) ච. අපතනධම්මොති අනුප්පජ්ජන- (ම. නි. 3.379) සභාවො. ධම්මනියාමෙනාති මග්ගධම්මනියාමෙන. හෙට්ඨිමන්තතො සත්තමභවතො උපරි අනුප්පජ්ජනධම්මතාය වා නියතො. පරං අයනං පරාගති.

තනුත්තං නාම පවත්තියා මන්දතා, විරළතා චාති ආහ ‘‘තනුත්තා’’තිආදි. හෙට්ඨාභාගියානන්ති හෙට්ඨාභාගස්ස කාමභවස්සපච්චයභාවෙන හිතානං. ඔපපාතිකොති උපපාතිකො උපපතනෙ සාධුකාරීති කත්වා. විමුච්චතීති විමුත්ති, චිත්තමෙව විමුත්ති චෙතොවිමුත්තීති ආහ ‘‘සබ්බකිලෙස…පෙ… අධිවචන’’න්ති. චිත්තසීසෙන චෙත්ථ සමාධි ගහිතො ‘‘චිත්තං පඤ්ඤඤ්ච භාවය’’න්ති. ආදීසු (සං. නි. 1.23; පෙටකො. 22; මි. ප. 2.9) විය. පඤ්ඤාවිමුත්තීති එත්ථාපි එසෙව නයො, තෙනාහ ‘‘පඤ්ඤාව පඤ්ඤාවිමුත්තී’’ති. සාමන්ති අත්තනාව, අපරප්පච්චයෙනාති අත්ථො. අභිඤ්ඤාති ය-කාරලොපෙන නිද්දෙසොති ආහ ‘‘අභිජානිත්වා’’ති.

අරියඅට්ඨඞ්ගිකමග්ගවණ්ණනා

374-5. අරියසාවකො නිබ්බානං, අරියඵලඤ්ච පටිපජ්ජති එතායාති පටිපදා, සා ච තස්ස පුබ්බභාගො එවාති ඉධ ‘‘පුබ්බභාගපටිපදායා’’ති අරියමග්ගමාහ. ‘‘අට්ඨ අඞ්ගානි අස්සා’’ති අඤ්ඤපදත්ථසමාසං අකත්වා අට්ඨඞ්ගානි අස්ස සන්තීති අට්ඨඞ්ගිකොති පදසිද්ධි දට්ඨබ්බා.

සම්මා අවිපරීතං යාථාවතො චතුන්නං අරියසච්චානං පච්චක්ඛතො දස්සනසභාවා සම්මා දස්සනලක්ඛණා. සම්මදෙව නිබ්බානාරම්මණෙ චිත්තස්ස අභිනිරොපනසභාවො සම්මා අභිනිරොපනලක්ඛණො. චතුරඞ්ගසමන්නාගතා වාචා ජනං සඞ්ගණ්හාතීති තබ්බිපක්ඛවිරතිසභාවා සම්මාවාචා භෙදකරමිච්ඡාවාචාපහානෙන ජනෙ සම්පයුත්තෙ ච පරිග්ගණ්හනකිච්චවතී හොතීති සම්මා පරිග්ගහණලක්ඛණා. යථා චීවරකම්මාදිකො කම්මන්තො එකං කාතබ්බං සමුට්ඨාපෙති, තං තං කිරියානිප්ඵාදකො වා චෙතනාසඞ්ඛාතො කම්මන්තො හත්ථපාදචලනාදිකං කිරියං සමුට්ඨාපෙති, එවං සාවජ්ජකත්තබ්බකිරියාසමුට්ඨාපකමිච්ඡාකම්මන්තප්පහානෙන සම්මාකම්මන්තො නිරවජ්ජසමුට්ඨාපනකිච්චවා හොති, සම්පයුත්තෙ ච සමුට්ඨාපෙන්තො එව පවත්තතීති සම්මා සමුට්ඨාපනලක්ඛණො සම්මාකම්මන්තො. කායවාචානං, ඛන්ධසන්තානස්ස ච සංකිලෙසභූතමිච්ඡාජීවප්පහානෙන සම්මා වොදාපනලක්ඛණො සම්මාආජීවො. කොසජ්ජපක්ඛතො පතිතුං අදත්වා සම්පයුත්තධම්මානං පග්ගණ්හනසභාවොති සම්මා පග්ගාහලක්ඛණො සම්මාවායාමො. සම්මදෙව උපට්ඨානසභාවාති සම්මා උපට්ඨානලක්ඛණා සම්මාසති. වික්ඛෙපවිද්ධංසනෙන සම්මදෙව චිත්තස්ස සමාදහනසභාවොති සම්මා සමාධානලක්ඛණො සම්මාසමාධි.

අත්තනො පච්චනීකකිලෙසා දිට්ඨෙකට්ඨා අවිජ්ජාදයො. පස්සතීති පකාසෙති කිච්චපටිවෙධෙන පටිවිජ්ඣති, තෙනාහ ‘‘තප්පටිච්ඡාදක…පෙ… අසම්මොහතො’’ති. තෙනෙව හි සම්මාදිට්ඨිසඞ්ඛාතෙන අඞ්ගෙන තත්ථ පච්චවෙක්ඛණා පවත්තතීති තථෙවාති අත්තනො පච්චනීකකිලෙසෙහි සද්ධින්ති අත්ථො.

කිච්චතොති පුබ්බභාගෙහි දුක්ඛාදිඤාණෙහි කාතබ්බස්ස කිච්චස්ස ඉධ සාතිසයං නිප්ඵත්තිතො ඉමස්සෙව වා ඤාණස්ස දුක්ඛාදිප්පකාසනකිච්චතො. චත්තාරි නාමානි ලභති චතූසු සච්චෙසු කාතබ්බකිච්චනිප්ඵත්තිතො. තීණි නාමානි ලභති කාමසඞ්කප්පාදිප්පහානකිච්චනිප්ඵත්තිතො. සික්ඛාපදවිභඞ්ගෙ (විභ. 703) ‘‘විරතිචෙතනා, සබ්බෙ සම්පයුත්තධම්මා ච සික්ඛාපදානී’’ති වුච්චන්තීති තත්ථ පධානානං විරතිචෙතනානං වසෙන ‘‘විරතියොපිහොන්ති චෙතනායොපී’’ති ආහ. මුසාවාදාදීහි විරමණකාලෙ වා විරතියො, සුභාසිතාදිවාචාභාසනාදිකාලෙ ච චෙතනායො යොජෙතබ්බා. මග්ගක්ඛණෙ විරතියොව චෙතනානං අමග්ගඞ්ගත්තා එකස්ස ඤාණස්ස දුක්ඛාදිඤාණතා විය, එකාය විරතියා මුසාවාදාදිවිරතිභාවො විය ච එකාය චෙතනාය සම්මාවාචාදිකිච්චත්තයසාධනසභාවාභාවා සම්මාවාචාදිභාවාසිද්ධිතො, තංසිද්ධියඤ්ච අඞ්ගත්තයත්තාසිද්ධිතො ච. සම්මප්පධානසතිපට්ඨානවසෙනාති චතුසම්මප්පධානචතුසතිපට්ඨානභාවවසෙන.

පුබ්බභාගෙපි මග්ගක්ඛණෙපි සම්මාසමාධියෙවාති. යදිපි සමාධිඋපකාරකානං අභිනිරොපනානුමජ්ජනසම්පියායනබ්රූහනසන්තසුඛානං විතක්කාදීනං වසෙන චතූහි ඣානෙහි සම්මාසමාධි විභත්තො, තථාපි වායාමො විය අනුප්පන්නාකුසලානුප්පාදනාදිචතුවායාමකිච්චං, සති විය ච අසුභාසුඛානිච්චානත්තෙසු කායාදීසු සුභාදිසඤ්ඤාපහානචතුසතිකිච්චං එකො සමාධි චතුක්කජ්ඣානසමාධිකිච්චං න සාධෙතීති පුබ්බභාගෙපි පඨමජ්ඣානසමාධි පඨමජ්ඣානසමාධි එව මග්ගක්ඛණෙපි, තථා පුබ්බභාගෙපි චතුත්ථජ්ඣානසමාධි චතුත්ථජ්ඣානසමාධි එව මග්ගක්ඛණෙපීති අත්ථො.

තස්මාති පඤ්ඤාපජ්ජොතත්තා අවිජ්ජන්ධකාරං විධමිත්වා පඤ්ඤාසත්ථත්තා කිලෙසචොරෙ ඝාතෙන්තො. බහුකාරත්තාති ය්වායං අනාදිමති සංසාරෙ ඉමිනා කදාචිපි අසමුග්ඝාටිතපුබ්බො කිලෙසගණො තස්ස සමුග්ඝාටකො අරියමග්ගො . තත්ථ චායං සම්මාදිට්ඨි පරිඤ්ඤාභිසමයාදිවසෙන පවත්තියා පුබ්බඞ්ගමා හොතීති බහුකාරා, තස්මා බහුකාරත්තා.

තස්සාති සම්මාදිට්ඨියා. ‘‘බහුකාරො’’ති වත්වා තං බහුකාරතං උපමාය විභාවෙතුං ‘‘යථා හී’’තිආදි වුත්තං. ‘‘අයං’’ තම්බකංසාදිමයත්තා කූටො. අයං සමසාරතාය මහාසාරතාය ඡෙකො. එවන්ති යථා හෙරඤ්ඤිකස්ස චක්ඛුනා දිස්වා කහාපණවිභාගජානනෙ කරණන්තරං බහුකාරං යදිදං හත්ථො, එවං යොගාවචරස්ස පඤ්ඤාය ඔලොකෙත්වා ධම්මවිභාගජානනෙ ධම්මන්තරං බහුකාරං යදිදං විතක්කො විතක්කෙත්වා තදවබොධතො, තස්මා සම්මාසඞ්කප්පො සම්මාදිට්ඨියා බහුකාරොති අධිප්පායො. දුතියඋපමායං එවන්ති යථා තච්ඡකො පරෙන පරිවත්තෙත්වා පරිවත්තෙත්වා දින්නං දබ්බසම්භාරං වාසියා තච්ඡෙත්වා ගෙහකරණකම්මෙ උපනෙති, එවං යොගාවචරො විතක්කෙන ලක්ඛණාදිතො විතක්කෙත්වා දින්නධම්මෙ යාථාවතො පරිච්ඡින්දිත්වා පරිඤ්ඤාභිසමයාදිකම්මෙ උපනෙතීති යොජනා. වචීභෙදස්ස උපකාරකො විතක්කො සාවජ්ජානවජ්ජවචීභෙදනිවත්තනපවත්තනකරාය සම්මාවාචායපි උපකාරකො එවාති ‘‘ස්වාය’’න්තිආදි වුත්තං.

වචීභෙදස්ස නියාමිකා වාචා කායිකකිරියානියාමකස්ස කම්මන්තස්ස උපකාරිකා. තදුභයානන්තරන්ති දුච්චරිතද්වයපහායකස්ස සුචරිතද්වයපාරිපූරිහෙතුභූතස්ස සම්මාවාචාසම්මාකම්මන්තද්වයස්ස අනන්තරං. ඉදං වීරියන්ති චතුබ්බිධං සම්මප්පධානවීරියං. ඉන්ද්රියසමතාදයො සමාධිස්ස උපකාරධම්මා. තබ්බිපරියායතො අපකාරධම්මා වෙදිතබ්බා. ගතියොති නිප්ඵත්තියො, කිච්චාදිසභාවෙ වා. සමන්නෙසිත්වාති උපධාරෙත්වා.

ද්වෙපබ්බජිතවත්ථුවණ්ණනා

376-7. ‘‘කස්මා ආරද්ධ’’න්ති අනුසන්ධිකාරණං පුච්ඡිත්වා තං විභාවෙතුං ‘‘අයං කිරා’’තිආදි වුත්තං, තෙන අජ්ඣාසයානුසන්ධිවසෙන උපරි දෙසනා පවත්තාති දස්සෙති. තෙනාති තථාලද්ධිකත්තා. අස්සාති ලිච්ඡවීරඤ්ඤො. දෙසනායාති සණ්හසුඛුමායං සුඤ්ඤතපටිසංයුත්තායං යථාදෙසිතදෙසනායං. නාධිමුච්චතීති න සද්දහති න පසීදති. තන්තිධම්මං නාම කථෙන්තොති යෙසං අත්ථාය ධම්මො කථීයති, තස්මිං තෙසං අසතිපි මග්ගපටිවෙධෙ කෙවලං සාසනෙ තන්තිධම්මං කත්වා කථෙන්තො. එවරූපස්සාති සම්මාසම්බුද්ධත්තා අවිපරීතධම්මදෙසනතාය එවංපාකටධම්මකායස්ස සත්ථු. යුත්තංනු ඛො එතං අස්සාති අස්ස පඨමජ්ඣානාදිසමධිගමෙන සමාහිතචිත්තස්ස කුලපුත්තස්ස එතං ‘‘තං ජීව’’න්තිආදිනා උච්ඡෙදාදිගාහගහණං අපි නු යුත්තන්ති පුච්ඡති. ලද්ධියා පන ඣානාධිගමමත්තෙන න තාව විවෙචිතත්තා ‘‘තෙහි යුත්ත’’න්ති වුත්තං තං වාදං පටික්ඛිපිත්වාති ඣානලාභිනොපි තං ගහණං ‘‘අයුත්තමෙවා’’ති තං උච්ඡෙදවාදං සස්සතවාදං වා පටික්ඛිපිත්වා. අත්තමනා අහෙසුන්ති යස්මා ඛීණාසවො විගතසම්මොහො තිණ්ණවිචිකිච්ඡො, ‘‘තස්මා තස්ස තථා වත්තුං න යුත්ත’’න්ති උප්පන්නනිච්ඡයතාය තං මම වචනං සුත්වා අත්තමනා අහෙසුන්ති අත්ථො. සොපි ලිච්ඡවී රාජා තෙ විය සඤ්ජාතනිච්ඡයත්තා අත්තමනො අහොසි. යං පනෙත්ථ අත්ථතො අවිභත්තං, තං සුවිඤ්ඤෙය්යමෙව.

මහාලිසුත්තවණ්ණනාය ලීනත්ථප්පකාසනා.