📜

9. වනසංයුත්තං

1. විවෙකසුත්තං

221. එවං ¶ ¶ ¶ ¶ මෙ සුතං – එකං සමයං අඤ්ඤතරො භික්ඛු කොසලෙසු විහරති අඤ්ඤතරස්මිං වනසණ්ඩෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන සො භික්ඛු දිවාවිහාරගතො පාපකෙ අකුසලෙ විතක්කෙ විතක්කෙති ගෙහනිස්සිතෙ. අථ ඛො යා තස්මිං වනසණ්ඩෙ අධිවත්ථා දෙවතා තස්ස භික්ඛුනො අනුකම්පිකා අත්ථකාමා තං භික්ඛුං සංවෙජෙතුකාමා යෙන සො භික්ඛු තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා තං භික්ඛුං ගාථාහි අජ්ඣභාසි –

‘‘විවෙකකාමොසි වනං පවිට්ඨො,

අථ තෙ මනො නිච්ඡරතී බහිද්ධා;

ජනො ජනස්මිං විනයස්සු ඡන්දං,

තතො සුඛී හොහිසි වීතරාගො.

‘‘අරතිං පජහාසි සතො, භවාසි සතං තං සාරයාමසෙ;

පාතාලරජො හි දුත්තරො, මා තං කාමරජො අවාහරි.

‘‘සකුණො යථා පංසුකුන්ථිතො [පංසුකුණ්ඨිතො (ක.), පංසුකුණ්ඩිතො (සී. ස්යා. කං. පී.)], විධුනං පාතයති සිතං රජං;

එවං ¶ භික්ඛු පධානවා සතිමා, විධුනං පාතයති සිතං රජ’’න්ති.

අථ ඛො සො භික්ඛු තාය දෙවතාය සංවෙජිතො සංවෙගමාපාදීති.

2. උපට්ඨානසුත්තං

222. එකං ¶ සමයං අඤ්ඤතරො භික්ඛු කොසලෙසු විහරති අඤ්ඤතරස්මිං වනසණ්ඩෙ. තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන සො භික්ඛු දිවාවිහාරගතො සුපති. අථ ඛො යා තස්මිං වනසණ්ඩෙ අධිවත්ථා දෙවතා තස්ස භික්ඛුනො අනුකම්පිකා අත්ථකාමා තං භික්ඛුං සංවෙජෙතුකාමා යෙන සො භික්ඛු තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා තං භික්ඛුං ගාථාහි අජ්ඣභාසි –

‘‘උට්ඨෙහි භික්ඛු කිං සෙසි, කො අත්ථො සුපිතෙන [සුපිනෙන (සී.)] තෙ;

ආතුරස්ස හි කා නිද්දා, සල්ලවිද්ධස්ස රුප්පතො.

‘‘යාය ¶ සද්ධාය පබ්බජිතො [යාය සද්ධාපබ්බජිතො (සී. ස්යා. කං.)], අගාරස්මානගාරියං;

තමෙව සද්ධං බ්රූහෙහි, මා නිද්දාය වසං ගමී’’ති.

‘‘අනිච්චා අද්ධුවා කාමා, යෙසු මන්දොව මුච්ඡිතො;

බද්ධෙසු [ඛන්ධෙසු (සී.)] මුත්තං අසිතං, කස්මා පබ්බජිතං තපෙ.

‘‘ඡන්දරාගස්ස විනයා, අවිජ්ජාසමතික්කමා;

තං ඤාණං පරමොදානං [පරියොදාතං (සී. පී.), පරමොදාතං (ස්යා. කං.), පරමවොදානං (සී. අට්ඨ.)], කස්මා පබ්බජිතං තපෙ.

‘‘ඡෙත්වා ¶ [භෙත්වා (සී. ස්යා. කං. පී.)] අවිජ්ජං විජ්ජාය, ආසවානං පරික්ඛයා;

අසොකං අනුපායාසං, කස්මා පබ්බජිතං තපෙ.

‘‘ආරද්ධවීරියං පහිතත්තං, නිච්චං දළ්හපරක්කමං;

නිබ්බානං අභිකඞ්ඛන්තං, කස්මා පබ්බජිතං තපෙ’’ති.

3. කස්සපගොත්තසුත්තං

223. එකං සමයං ආයස්මා කස්සපගොත්තො කොසලෙසු විහරති අඤ්ඤතරස්මිං වනසණ්ඩෙ. තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන ආයස්මා කස්සපගොත්තො දිවාවිහාරගතො අඤ්ඤතරං ඡෙතං ඔවදති. අථ ඛො යා තස්මිං වනසණ්ඩෙ අධිවත්ථා දෙවතා ආයස්මන්තං කස්සපගොත්තං සංවෙජෙතුකාමා යෙනායස්මා කස්සපගොත්තො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං කස්සපගොත්තං ගාථාහි අජ්ඣභාසි –

‘‘ගිරිදුග්ගචරං ඡෙතං, අප්පපඤ්ඤං අචෙතසං;

අකාලෙ ඔවදං භික්ඛු, මන්දොව පටිභාති මං.

‘‘සුණාති න විජානාති, ආලොකෙති න පස්සති;

ධම්මස්මිං භඤ්ඤමානස්මිං, අත්ථං බාලො න බුජ්ඣති.

‘‘සචෙපි ¶ දස පජ්ජොතෙ, ධාරයිස්සසි කස්සප;

නෙව දක්ඛති රූපානි, චක්ඛු හිස්ස න විජ්ජතී’’ති.

අථ ඛො ආයස්මා කස්සපගොත්තො තාය දෙවතාය සංවෙජිතො සංවෙගමාපාදීති.

4. සම්බහුලසුත්තං

224. එකං ¶ ¶ සමයං සම්බහුලා භික්ඛූ කොසලෙසු විහරන්ති අඤ්ඤතරස්මිං වනසණ්ඩෙ. අථ ඛො තෙ භික්ඛූ වස්සංවුට්ඨා [වස්සංවුත්ථා (සී. ස්යා. කං. පී.)] තෙමාසච්චයෙන චාරිකං පක්කමිංසු. අථ ඛො යා තස්මිං වනසණ්ඩෙ අධිවත්ථා දෙවතා තෙ භික්ඛූ අපස්සන්තී පරිදෙවමානා තායං වෙලායං ඉමං ගාථං අභාසි –

‘‘අරති විය මෙජ්ජ ඛායති,

බහුකෙ දිස්වාන විවිත්තෙ ආසනෙ;

තෙ චිත්තකථා බහුස්සුතා,

කොමෙ ගොතමසාවකා ගතා’’ති.

එවං වුත්තෙ, අඤ්ඤතරා දෙවතා තං දෙවතං ගාථාය පච්චභාසි –

‘‘මාගධං ¶ ගතා කොසලං ගතා, එකච්චියා පන වජ්ජිභූමියා;

මගා විය අසඞ්ගචාරිනො, අනිකෙතා විහරන්ති භික්ඛවො’’ති.

5. ආනන්දසුත්තං

225. එකං සමයං ආයස්මා ආනන්දො කොසලෙසු විහරති අඤ්ඤතරස්මිං වනසණ්ඩෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මා ආනන්දො අතිවෙලං ගිහිසඤ්ඤත්තිබහුලො විහරති. අථ ඛො යා තස්මිං වනසණ්ඩෙ අධිවත්ථා දෙවතා ආයස්මතො ආනන්දස්ස ¶ අනුකම්පිකා අත්ථකාමා ආයස්මන්තං ආනන්දං සංවෙජෙතුකාමා යෙනායස්මා ආනන්දො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං ආනන්දං ගාථාය අජ්ඣභාසි –

‘‘රුක්ඛමූලගහනං පසක්කිය, නිබ්බානං හදයස්මිං ඔපිය;

ඣා ¶ ගොතම මා පමාදො [මා ච පමාදො (සී. පී.)], කිං තෙ බිළිබිළිකා කරිස්සතී’’ති.

අථ ඛො ආයස්මා ආනන්දො තාය දෙවතාය සංවෙජිතො සංවෙගමාපාදීති.

6. අනුරුද්ධසුත්තං

226. එකං සමයං ආයස්මා අනුරුද්ධො කොසලෙසු විහරති අඤ්ඤතරස්මිං වනසණ්ඩෙ. අථ ඛො අඤ්ඤතරා තාවතිංසකායිකා දෙවතා ජාලිනී ¶ නාම ආයස්මතො අනුරුද්ධස්ස පුරාණදුතියිකා යෙනායස්මා අනුරුද්ධො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං අනුරුද්ධං ගාථාය අජ්ඣභාසි –

‘‘තත්ථ චිත්තං පණිධෙහි, යත්ථ තෙ වුසිතං පුරෙ;

තාවතිංසෙසු දෙවෙසු, සබ්බකාමසමිද්ධිසු;

පුරක්ඛතො පරිවුතො, දෙවකඤ්ඤාහි සොභසී’’ති.

‘‘දුග්ගතා ¶ දෙවකඤ්ඤායො, සක්කායස්මිං පතිට්ඨිතා;

තෙ චාපි දුග්ගතා සත්තා, දෙවකඤ්ඤාහි පත්ථිතා’’ති.

‘‘න ¶ තෙ සුඛං පජානන්ති, යෙ න පස්සන්ති නන්දනං;

ආවාසං නරදෙවානං, තිදසානං යසස්සින’’න්ති.

‘‘න ත්වං බාලෙ විජානාසි, යථා අරහතං වචො;

අනිච්චා සබ්බසඞ්ඛාරා, උප්පාදවයධම්මිනො;

උප්පජ්ජිත්වා නිරුජ්ඣන්ති, තෙසං වූපසමො සුඛො.

‘‘නත්ථි දානි පුනාවාසො, දෙවකායස්මි ජාලිනි;

වික්ඛීණො ජාතිසංසාරො, නත්ථි දානි පුනබ්භවො’’ති.

7. නාගදත්තසුත්තං

227. එකං සමයං ආයස්මා නාගදත්තො කොසලෙසු විහරති අඤ්ඤතරස්මිං වනසණ්ඩෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මා නාගදත්තො අතිකාලෙන ගාමං පවිසති, අතිදිවා පටික්කමති. අථ ඛො යා තස්මිං වනසණ්ඩෙ අධිවත්ථා දෙවතා ආයස්මතො නාගදත්තස්ස අනුකම්පිකා අත්ථකාමා ආයස්මන්තං නාගදත්තං සංවෙජෙතුකාමා යෙනායස්මා නාගදත්තො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ¶ ආයස්මන්තං නාගදත්තං ගාථාහි අජ්ඣභාසි –

‘‘කාලෙ පවිස නාගදත්ත, දිවා ච ආගන්ත්වා අතිවෙලචාරී;

සංසට්ඨො ගහට්ඨෙහි, සමානසුඛදුක්ඛො.

‘‘භායාමි නාගදත්තං සුප්පගබ්භං, කුලෙසු විනිබද්ධං;

මා හෙව මච්චුරඤ්ඤො බලවතො, අන්තකස්ස වසං උපෙසී’’ති [වසමෙය්යාති (සී. පී.), වසමෙසීති (ස්යා. කං.)].

අථ ¶ ඛො ආයස්මා නාගදත්තො තාය දෙවතාය සංවෙජිතො සංවෙගමාපාදීති.

8. කුලඝරණීසුත්තං

228. එකං ¶ ¶ සමයං අඤ්ඤතරො භික්ඛු කොසලෙසු විහරති අඤ්ඤතරස්මිං වනසණ්ඩෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන සො භික්ඛු අඤ්ඤතරස්මිං කුලෙ අතිවෙලං අජ්ඣොගාළ්හප්පත්තො විහරති. අථ ඛො යා තස්මිං වනසණ්ඩෙ අධිවත්ථා දෙවතා තස්ස භික්ඛුනො අනුකම්පිකා අත්ථකාමා තං භික්ඛුං සංවෙජෙතුකාමා යා තස්මිං කුලෙ කුලඝරණී, තස්සා වණ්ණං අභිනිම්මිනිත්වා යෙන සො භික්ඛු තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා තං භික්ඛුං ගාථාය අජ්ඣභාසි –

‘‘නදීතීරෙසු සණ්ඨානෙ, සභාසු රථියාසු ච;

ජනා සඞ්ගම්ම මන්තෙන්ති, මඤ්ච තඤ්ච [ත්වඤ්ච (ක.)] කිමන්තර’’න්ති.

‘‘බහූහි සද්දා පච්චූහා, ඛමිතබ්බා තපස්සිනා;

න තෙන මඞ්කු හොතබ්බං, න හි තෙන කිලිස්සති.

‘‘යො ච සද්දපරිත්තාසී, වනෙ වාතමිගො යථා;

ලහුචිත්තොති තං ආහු, නාස්ස සම්පජ්ජතෙ වත’’න්ති.

9. වජ්ජිපුත්තසුත්තං

229. එකං සමයං අඤ්ඤතරො වජ්ජිපුත්තකො භික්ඛු වෙසාලියං විහරති අඤ්ඤතරස්මිං වනසණ්ඩෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන වෙසාලියං වජ්ජිපුත්තකො සබ්බරත්තිචාරො හොති. අථ ¶ ඛො සො භික්ඛු වෙසාලියා තූරිය-තාළිත-වාදිත-නිග්ඝොසසද්දං ¶ සුත්වා පරිදෙවමානො තායං වෙලායං ඉමං ගාථං අභාසි –

‘‘එකකා මයං අරඤ්ඤෙ විහරාම,

අපවිද්ධංව [අපවිට්ඨංව (ස්යා. කං.)] වනස්මිං දාරුකං;

එතාදිසිකාය රත්තියා,

කො සු නාමම්හෙහි [නාම අම්හෙහි (සී. පී.)] පාපියො’’ති.

අථ ¶ ඛො යා තස්මිං වනසණ්ඩෙ අධිවත්ථා දෙවතා තස්ස භික්ඛුනො අනුකම්පිකා අත්ථකාමා තං භික්ඛුං සංවෙජෙතුකාමා යෙන සො භික්ඛු තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා තං භික්ඛුං ගාථාය අජ්ඣභාසි –

‘‘එකකොව ¶ ත්වං අරඤ්ඤෙ විහරසි, අපවිද්ධංව වනස්මිං දාරුකං;

තස්ස තෙ බහුකා පිහයන්ති, නෙරයිකා විය සග්ගගාමින’’න්ති.

අථ ඛො සො භික්ඛු තාය දෙවතාය සංවෙජිතො සංවෙගමාපාදීති.

10. සජ්ඣායසුත්තං

230. එකං සමයං අඤ්ඤතරො භික්ඛු කොසලෙසු විහරති අඤ්ඤතරස්මිං වනසණ්ඩෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන සො භික්ඛු යං සුදං පුබ්බෙ අතිවෙලං සජ්ඣායබහුලො විහරති සො අපරෙන සමයෙන අප්පොස්සුක්කො තුණ්හීභූතො සඞ්කසායති. අථ ඛො යා තස්මිං වනසණ්ඩෙ අධිවත්ථා දෙවතා තස්ස භික්ඛුනො ධම්මං අසුණන්තී යෙන සො භික්ඛු තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා තං ¶ භික්ඛුං ගාථාය අජ්ඣභාසි –

‘‘කස්මා තුවං ධම්මපදානි භික්ඛු, නාධීයසි භික්ඛූහි සංවසන්තො;

සුත්වාන ධම්මං ලභතිප්පසාදං, දිට්ඨෙව ධම්මෙ ලභතිප්පසංස’’න්ති.

‘‘අහු පුරෙ ධම්මපදෙසු ඡන්දො, යාව විරාගෙන සමාගමිම්හ;

යතො ¶ විරාගෙන සමාගමිම්හ, යං කිඤ්චි දිට්ඨංව සුතං මුතං වා;

අඤ්ඤාය නික්ඛෙපනමාහු සන්තො’’ති.

11. අකුසලවිතක්කසුත්තං

231. එකං සමයං අඤ්ඤතරො භික්ඛු කොසලෙසු විහරති අඤ්ඤතරස්මිං වනසණ්ඩෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන සො භික්ඛු දිවාවිහාරගතො පාපකෙ අකුසලෙ විතක්කෙ විතක්කෙති, සෙය්යථිදං ¶ – කාමවිතක්කං, බ්යාපාදවිතක්කං, විහිංසාවිතක්කං. අථ ඛො යා තස්මිං වනසණ්ඩෙ අධිවත්ථා දෙවතා තස්ස භික්ඛුනො අනුකම්පිකා අත්ථකාමා තං භික්ඛුං සංවෙජෙතුකාමා යෙන සො භික්ඛු තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා තං භික්ඛුං ගාථාහි අජ්ඣභාසි –

‘‘අයොනිසො ¶ මනසිකාරා, සො විතක්කෙහි ඛජ්ජසි;

අයොනිසො [අයොනිං (පී. ක.)] පටිනිස්සජ්ජ, යොනිසො අනුචින්තය.

‘‘සත්ථාරං ¶ ධම්මමාරබ්භ, සඞ්ඝං සීලානි අත්තනො;

අධිගච්ඡසි පාමොජ්ජං, පීතිසුඛමසංසයං;

තතො පාමොජ්ජබහුලො, දුක්ඛස්සන්තං කරිස්සසී’’ති.

අථ ඛො සො භික්ඛු තාය දෙවතාය සංවෙජිතො සංවෙගමාපාදීති.

12. මජ්ඣන්හිකසුත්තං

232. එකං සමයං අඤ්ඤතරො භික්ඛු කොසලෙසු විහරති අඤ්ඤතරස්මිං වනසණ්ඩෙ. අථ ඛො තස්මිං වනසණ්ඩෙ අධිවත්ථා දෙවතා යෙන සො භික්ඛු තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා තස්ස භික්ඛුනො සන්තිකෙ ඉමං ගාථං අභාසි –

‘‘ඨිතෙ මජ්ඣන්හිකෙ කාලෙ, සන්නිසීවෙසු [සන්නිසින්නෙසු (ස්යා. කං. පී.)] පක්ඛිසු;

සණතෙව බ්රහාරඤ්ඤං, තං භයං පටිභාති මං.

‘‘ඨිතෙ මජ්ඣන්හිකෙ කාලෙ, සන්නිසීවෙසු පක්ඛිසු;

සණතෙව බ්රහාරඤ්ඤං, සා රති පටිභාති ම’’න්ති.

13. පාකතින්ද්රියසුත්තං

233. එකං සමයං සම්බහුලා භික්ඛූ කොසලෙසු විහරන්ති අඤ්ඤතරස්මිං වනසණ්ඩෙ උද්ධතා උන්නළා චපලා මුඛරා විකිණ්ණවාචා ¶ මුට්ඨස්සතිනො අසම්පජානා අසමාහිතා විබ්භන්තචිත්තා ¶ පාකතින්ද්රියා. අථ ¶ ඛො යා තස්මිං වනසණ්ඩෙ අධිවත්ථා දෙවතා තෙසං භික්ඛූනං අනුකම්පිකා අත්ථකාමා තෙ භික්ඛූ සංවෙජෙතුකාමා යෙන තෙ භික්ඛූ තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා තෙ භික්ඛූ ගාථාහි අජ්ඣභාසි –

‘‘සුඛජීවිනො පුරෙ ආසුං, භික්ඛූ ගොතමසාවකා;

අනිච්ඡා පිණ්ඩමෙසනා, අනිච්ඡා සයනාසනං;

ලොකෙ අනිච්චතං ඤත්වා, දුක්ඛස්සන්තං අකංසු තෙ.

‘‘දුප්පොසං කත්වා අත්තානං, ගාමෙ ගාමණිකා විය;

භුත්වා භුත්වා නිපජ්ජන්ති, පරාගාරෙසු මුච්ඡිතා.

‘‘සඞ්ඝස්ස ¶ අඤ්ජලිං කත්වා, ඉධෙකච්චෙ වදාමහං;

අපවිද්ධා [අපවිට්ඨා (ස්යා. කං.)] අනාථා තෙ, යථා පෙතා තථෙව තෙ.

‘‘යෙ ඛො පමත්තා විහරන්ති, තෙ මෙ සන්ධාය භාසිතං;

යෙ අප්පමත්තා විහරන්ති, නමො තෙසං කරොමහ’’න්ති.

අථ ඛො තෙ භික්ඛූ තාය දෙවතාය සංවෙජිතා සංවෙගමාපාදුන්ති.

14. ගන්ධත්ථෙනසුත්තං

234. එකං සමයං අඤ්ඤතරො භික්ඛු කොසලෙසු විහරති අඤ්ඤතරස්මිං වනසණ්ඩෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන සො භික්ඛු පච්ඡාභත්තං පිණ්ඩපාතපටික්කන්තො පොක්ඛරණිං ඔගාහෙත්වා පදුමං උපසිඞ්ඝති. අථ ඛො යා තස්මිං වනසණ්ඩෙ අධිවත්ථා දෙවතා තස්ස භික්ඛුනො අනුකම්පිකා අත්ථකාමා තං භික්ඛුං සංවෙජෙතුකාමා යෙන ¶ සො භික්ඛු තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා තං භික්ඛුං ගාථාය අජ්ඣභාසි –

‘‘යමෙතං වාරිජං පුප්ඵං, අදින්නං උපසිඞ්ඝසි;

එකඞ්ගමෙතං ථෙය්යානං, ගන්ධත්ථෙනොසි මාරිසා’’ති.

‘‘න ¶ හරාමි න භඤ්ජාමි, ආරා සිඞ්ඝාමි වාරිජං;

අථ කෙන නු වණ්ණෙන, ගන්ධත්ථෙනොති වුච්චති.

‘‘ය්වායං භිසානි ඛනති, පුණ්ඩරීකානි භඤ්ජති;

එවං ආකිණ්ණකම්මන්තො, කස්මා එසො න වුච්චතී’’ති.

‘‘ආකිණ්ණලුද්දො ¶ පුරිසො, ධාතිචෙලංව මක්ඛිතො;

තස්මිං මෙ වචනං නත්ථි, ත්වඤ්චාරහාමි වත්තවෙ.

‘‘අනඞ්ගණස්ස පොසස්ස, නිච්චං සුචිගවෙසිනො;

වාලග්ගමත්තං පාපස්ස, අබ්භාමත්තංව ඛායතී’’ති.

‘‘අද්ධා මං යක්ඛ ජානාසි, අථො මෙ අනුකම්පසි;

පුනපි යක්ඛ වජ්ජාසි, යදා පස්සසි එදිස’’න්ති.

‘‘නෙව ¶ තං උපජීවාම, නපි තෙ භතකාම්හසෙ;

ත්වමෙව භික්ඛු ජානෙය්ය, යෙන ගච්ඡෙය්ය සුග්ගති’’න්ති.

අථ ඛො සො භික්ඛු තාය දෙවතාය සංවෙජිතො සංවෙගමාපාදීති.

වනසංයුත්තං සමත්තං.

තස්සුද්දානං –

විවෙකං ¶ උපට්ඨානඤ්ච, කස්සපගොත්තෙන සම්බහුලා;

ආනන්දො අනුරුද්ධො ච, නාගදත්තඤ්ච කුලඝරණී.

වජ්ජිපුත්තො ච වෙසාලී, සජ්ඣායෙන අයොනිසො;

මජ්ඣන්හිකාලම්හි පාකතින්ද්රිය, පදුමපුප්ඵෙන චුද්දස භවෙති.