මූල > සුත්තපිටක > සංයුත්තනිකාය > නිදානවග්ගපාළි

202. එවං ¶ ¶ ¶ මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා රාජගහෙ විහරති වෙළුවනෙ කලන්දකනිවාපෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මා ච ලක්ඛණො ආයස්මා ච මහාමොග්ගල්ලානො [මහාමොග්ගලානො (ක.)] ගිජ්ඣකූටෙ පබ්බතෙ විහරන්ති. අථ ඛො ආයස්මා මහාමොග්ගල්ලානො පුබ්බණ්හසමයං නිවාසෙත්වා පත්තචීවරමාදාය යෙනායස්මා ලක්ඛණො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං ලක්ඛණං එතදවොච – ‘‘ආයාමාවුසො [එහි ආවුසො (ස්යා. කං. ක.)] ලක්ඛණ, රාජගහං පිණ්ඩාය පවිසිස්සාමා’’ති. ‘‘එවමාවුසො’’ති ඛො ආයස්මා ලක්ඛණො ආයස්මතො මහාමොග්ගල්ලානස්ස පච්චස්සොසි. අථ ඛො ආයස්මා මහාමොග්ගල්ලානො ගිජ්ඣකූටා පබ්බතා ඔරොහන්තො අඤ්ඤතරස්මිං පදෙසෙ සිතං පාත්වාකාසි. අථ ඛො ආයස්මා ලක්ඛණො ආයස්මන්තං මහාමොග්ගල්ලානං එතදවොච – ‘‘කො නු ඛො, ආවුසො මොග්ගල්ලාන, හෙතු කො පච්චයො සිතස්ස පාතුකම්මායා’’ති? ‘‘අකාලො ඛො, ආවුසො ලක්ඛණ, එතස්ස පඤ්හස්ස. භගවතො මං සන්තිකෙ එතං පඤ්හං පුච්ඡා’’ති.

අථ ¶ ඛො ආයස්මා ච ලක්ඛණො ආයස්මා ච මහාමොග්ගල්ලානො ¶ රාජගහෙ පිණ්ඩාය චරිත්වා පච්ඡාභත්තං පිණ්ඩපාතපටික්කන්තා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමිංසු; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදිංසු. එකමන්තං නිසින්නො ඛො ආයස්මා ලක්ඛණො ආයස්මන්තං මහාමොග්ගල්ලානං එතදවොච – ‘‘ඉධායස්මා මහාමොග්ගල්ලානො ගිජ්ඣකූටා පබ්බතා ඔරොහන්තො අඤ්ඤතරස්මිං පදෙසෙ සිතං පාත්වාකාසි. කො නු ඛො, ආවුසො මොග්ගල්ලාන, හෙතු කො පච්චයො සිතස්ස පාතුකම්මායා’’ති?

‘‘ඉධාහං, ආවුසො, ගිජ්ඣකූටා පබ්බතා ඔරොහන්තො අද්දසං අට්ඨිකසඞ්ඛලිකං වෙහාසං ගච්ඡන්තිං. තමෙනං ගිජ්ඣාපි කාකාපි කුලලාපි අනුපතිත්වා ¶ ¶ අනුපතිත්වා ඵාසුළන්තරිකාහි විතුදෙන්ති විතච්ඡෙන්ති විරාජෙන්ති [විතුදෙන්ති (සී.), විතච්ඡෙන්ති විභජෙන්ති (පී. ක.)]. සා සුදං අට්ටස්සරං කරොති. තස්ස මය්හං, ආවුසො, එතදහොසි – ‘අච්ඡරියං වත, භො, අබ්භුතං වත, භො! එවරූපොපි නාම සත්තො භවිස්සති! එවරූපොපි නාම යක්ඛො භවිස්සති! එවරූපොපි නාම අත්තභාවපටිලාභො භවිස්සතී’’’ති!!

අථ ඛො භගවා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘චක්ඛුභූතා වත, භික්ඛවෙ, සාවකා විහරන්ති; ඤාණභූතා වත, භික්ඛවෙ, සාවකා විහරන්ති, යත්ර හි නාම සාවකො එවරූපං ඤස්සති වා දක්ඛති වා සක්ඛිං වා කරිස්සති. පුබ්බෙව මෙ සො, භික්ඛවෙ, සත්තො දිට්ඨො අහොසි, අපි චාහං න බ්යාකාසිං. අහඤ්චෙතං [අහමෙවෙතං (සී.)] බ්යාකරෙය්යං, පරෙ ච මෙ [පරෙ මෙ (සී.)] න සද්දහෙය්යුං. යෙ මෙ න සද්දහෙය්යුං, තෙසං තං අස්ස දීඝරත්තං අහිතාය දුක්ඛාය. එසො, භික්ඛවෙ, සත්තො ඉමස්මිංයෙව රාජගහෙ ගොඝාතකො ¶ අහොසි. සො තස්ස කම්මස්ස විපාකෙන බහූනි වස්සානි බහූනි වස්සසතානි බහූනි වස්සසහස්සානි බහූනි වස්සසතසහස්සානි නිරයෙ පච්චිත්වා තස්සෙව කම්මස්ස විපාකාවසෙසෙන ¶ එවරූපං අත්තභාවපටිලාභං පටිසංවෙදයතී’’ති. (සබ්බෙසං සුත්තන්තානං එසෙව පෙය්යාලො). පඨමං.

203. ‘‘ඉධාහං, ආවුසො, ගිජ්ඣකූටා පබ්බතා ඔරොහන්තො අද්දසං මංසපෙසිං වෙහාසං ගච්ඡන්තිං. තමෙනං ගිජ්ඣාපි කාකාපි කුලලාපි අනුපතිත්වා අනුපතිත්වා විතච්ඡෙන්ති විරාජෙන්ති [විරාජෙන්ති (සී. ස්යා. කං.), විභජෙන්ති (පී. ක.)]. සා සුදං අට්ටස්සරං කරොති…පෙ… එසො, භික්ඛවෙ, සත්තො ඉමස්මිංයෙව රාජගහෙ ගොඝාතකො අහොසි…පෙ…. දුතියං.

204. ‘‘ඉධාහං, ආවුසො, ගිජ්ඣකූටා පබ්බතා ඔරොහන්තො අද්දසං මංසපිණ්ඩං වෙහාසං ගච්ඡන්තං. තමෙනං ගිජ්ඣාපි කාකාපි කුලලාපි අනුපතිත්වා අනුපතිත්වා විතච්ඡෙන්ති විරාජෙන්ති ¶ . සා සුදං අට්ටස්සරං කරොති…පෙ… එසො, භික්ඛවෙ, සත්තො ඉමස්මිංයෙව රාජගහෙ සාකුණිකො අහොසි…පෙ…. තතියං.

205. ‘‘ඉධාහං ¶ , ආවුසො, ගිජ්ඣකූටා පබ්බතා ඔරොහන්තො අද්දසං නිච්ඡවිං පුරිසං වෙහාසං ගච්ඡන්තං. තමෙනං ගිජ්ඣාපි කාකාපි කුලලාපි අනුපතිත්වා අනුපතිත්වා විතච්ඡෙන්ති විරාජෙන්ති. සො සුදං අට්ටස්සරං කරොති…පෙ… එසො, භික්ඛවෙ, සත්තො ඉමස්මිංයෙව රාජගහෙ ඔරබ්භිකො අහොසි…පෙ…. චතුත්ථං.

206. ‘‘ඉධාහං ¶ ¶ , ආවුසො, ගිජ්ඣකූටා පබ්බතා ඔරොහන්තො අද්දසං අසිලොමං පුරිසං වෙහාසං ගච්ඡන්තං. තස්ස තෙ අසී උප්පතිත්වා උප්පතිත්වා තස්සෙව කායෙ නිපතන්ති. සො සුදං අට්ටස්සරං කරොති…පෙ… එසො, භික්ඛවෙ, සත්තො ඉමස්මිංයෙව රාජගහෙ සූකරිකො අහොසි…පෙ…. පඤ්චමං.

207. ‘‘ඉධාහං, ආවුසො, ගිජ්ඣකූටා පබ්බතා ඔරොහන්තො අද්දසං සත්තිලොමං පුරිසං වෙහාසං ගච්ඡන්තං. තස්ස තා සත්තියො උප්පතිත්වා උප්පතිත්වා තස්සෙව කායෙ නිපතන්ති. සො සුදං අට්ටස්සරං කරොති…පෙ… එසො, භික්ඛවෙ, සත්තො ඉමස්මිංයෙව රාජගහෙ මාගවිකො අහොසි…පෙ…. ඡට්ඨං.

208. ‘‘ඉධාහං, ආවුසො, ගිජ්ඣකූටා පබ්බතා ඔරොහන්තො අද්දසං උසුලොමං පුරිසං වෙහාසං ගච්ඡන්තං. තස්ස තෙ උසූ උප්පතිත්වා උප්පතිත්වා තස්සෙව කායෙ නිපතන්ති. සො සුදං අට්ටස්සරං ¶ කරොති…පෙ… එසො, භික්ඛවෙ, සත්තො ඉමස්මිංයෙව රාජගහෙ කාරණිකො අහොසි…පෙ…. සත්තමං.

209. ‘‘ඉධාහං, ආවුසො, ගිජ්ඣකූටා පබ්බතා ඔරොහන්තො අද්දසං සූචිලොමං පුරිසං වෙහාසං ගච්ඡන්තං. තස්ස තා සූචියො උප්පතිත්වා උප්පතිත්වා තස්සෙව කායෙ නිපතන්ති. සො සුදං අට්ටස්සරං කරොති…පෙ… එසො ¶ , භික්ඛවෙ, සත්තො ඉමස්මිංයෙව රාජගහෙ සූතො [සාරථිකො (ක. විනයෙපි)] අහොසි…පෙ…. අට්ඨමං.

210. ‘‘ඉධාහං, ආවුසො, ගිජ්ඣකූටා පබ්බතා ඔරොහන්තො අද්දසං සූචිලොමං පුරිසං වෙහාසං ගච්ඡන්තං. තස්ස ¶ තා සූචියො සීසෙ පවිසිත්වා මුඛතො නික්ඛමන්ති; මුඛෙ පවිසිත්වා උරතො නික්ඛමන්ති; උරෙ පවිසිත්වා උදරතො නික්ඛමන්ති; උදරෙ පවිසිත්වා ඌරූහි නික්ඛමන්ති; ඌරූසු පවිසිත්වා ¶ ජඞ්ඝාහි නික්ඛමන්ති; ජඞ්ඝාසු පවිසිත්වා පාදෙහි නික්ඛමන්ති; සො සුදං අට්ටස්සරං කරොති…පෙ… එසො, භික්ඛවෙ, සත්තො ඉමස්මිංයෙව රාජගහෙ සූචකො අහොසි…පෙ…. නවමං.

211. ‘‘ඉධාහං, ආවුසො, ගිජ්ඣකූටා පබ්බතා ඔරොහන්තො අද්දසං කුම්භණ්ඩං පුරිසං වෙහාසං ගච්ඡන්තං. සො ගච්ඡන්තොපි තෙව අණ්ඩෙ ඛන්ධෙ ආරොපෙත්වා ගච්ඡති. නිසීදන්තොපි තෙස්වෙව අණ්ඩෙසු නිසීදති. තමෙනං ගිජ්ඣාපි කාකාපි කුලලාපි අනුපතිත්වා අනුපතිත්වා විතච්ඡෙන්ති විරාජෙන්ති. සො සුදං අට්ටස්සරං කරොති…පෙ… එසො, භික්ඛවෙ, සත්තො ඉමස්මිංයෙව රාජගහෙ ගාමකූටකො අහොසි…පෙ…. දසමං.

පිණ්ඩො සාකුණියො නිච්ඡවොරබ්භි;

212. එවං ¶ ¶ ¶ මෙ සුතං – එකං සමයං රාජගහෙ වෙළුවනෙ. ‘‘ඉධාහං, ආවුසො, ගිජ්ඣකූටා පබ්බතා ඔරොහන්තො අද්දසං පුරිසං ගූථකූපෙ සසීසකං නිමුග්ගං…පෙ… එසො, භික්ඛවෙ, සත්තො ඉමස්මිංයෙව රාජගහෙ පාරදාරිකො අහොසි…පෙ…. පඨමං.

213. ‘‘ඉධාහං, ආවුසො, ගිජ්ඣකූටා පබ්බතා ඔරොහන්තො අද්දසං පුරිසං ගූථකූපෙ නිමුග්ගං උභොහි හත්ථෙහි ගූථං ඛාදන්තං…පෙ… එසො, භික්ඛවෙ, සත්තො ඉමස්මිංයෙව රාජගහෙ දුට්ඨබ්රාහ්මණො අහොසි. සො කස්සපස්ස සම්මාසම්බුද්ධස්ස පාවචනෙ භික්ඛුසඞ්ඝං භත්තෙන නිමන්තෙත්වා දොණියො [දොණියා (ස්යා. කං. පී. ක.)] ගූථස්ස පූරාපෙත්වා එතදවොච – අහො භොන්තො, යාවදත්ථං භුඤ්ජන්තු චෙව හරන්තු චාති…පෙ…. දුතියං.

214. ‘‘ඉධාහං ¶ , ආවුසො, ගිජ්ඣකූටා පබ්බතා ඔරොහන්තො අද්දසං නිච්ඡවිං ඉත්ථිං වෙහාසං ගච්ඡන්තිං. තමෙනං ගිජ්ඣාපි කාකාපි කුලලාපි අනුපතිත්වා අනුපතිත්වා විතච්ඡෙන්ති විරාජෙන්ති. සා සුදං අට්ටස්සරං කරොති…පෙ… එසා, භික්ඛවෙ, ඉත්ථී ඉමස්මිංයෙව රාජගහෙ අතිචාරිනී අහොසි…පෙ…. තතියං.

215. ‘‘ඉධාහං ¶ , ආවුසො, ගිජ්ඣකූටා පබ්බතා ඔරොහන්තො අද්දසං ඉත්ථිං දුග්ගන්ධං මඞ්ගුලිං වෙහාසං ගච්ඡන්තිං. තමෙනං ගිජ්ඣාපි කාකාපි කුලලාපි ¶ අනුපතිත්වා අනුපතිත්වා විතච්ඡෙන්ති විරාජෙන්ති. සා සුදං අට්ටස්සරං කරොති…පෙ… එසා, භික්ඛවෙ, ඉත්ථී ඉමස්මිංයෙව රාජගහෙ ඉක්ඛණිකා අහොසි…පෙ…. චතුත්ථං.

216. ‘‘ඉධාහං ¶ , ආවුසො, ගිජ්ඣකූටා පබ්බතා ඔරොහන්තො අද්දසං ඉත්ථිං උප්පක්කං ඔකිලිනිං ඔකිරිනිං වෙහාසං ගච්ඡන්තිං. සා සුදං අට්ටස්සරං කරොති…පෙ… එසා, භික්ඛවෙ, ඉත්ථී කලිඞ්ගස්ස රඤ්ඤො අග්ගමහෙසී අහොසි. සා ඉස්සාපකතා සපත්තිං අඞ්ගාරකටාහෙන ඔකිරි…පෙ…. පඤ්චමං.

217. ‘‘ඉධාහං, ආවුසො, ගිජ්ඣකූටා පබ්බතා ඔරොහන්තො අද්දසං අසීසකං කබන්ධං [කවන්ධං (සී. පී.)] වෙහාසං ගච්ඡන්තං. තස්ස උරෙ අක්ඛීනි චෙව හොන්ති මුඛඤ්ච. තමෙනං ගිජ්ඣාපි කාකාපි කුලලාපි අනුපතිත්වා අනුපතිත්වා විතච්ඡෙන්ති විරාජෙන්ති. සො සුදං අට්ටස්සරං කරොති…පෙ… එසො, භික්ඛවෙ, සත්තො ඉමස්මිංයෙව රාජගහෙ හාරිකො නාම චොරඝාතකො අහොසි…පෙ…. ඡට්ඨං.

218. ‘‘ඉධාහං ¶ , ආවුසො, ගිජ්ඣකූටා පබ්බතා ඔරොහන්තො අද්දසං භික්ඛුං වෙහාසං ගච්ඡන්තං. තස්ස සඞ්ඝාටිපි ආදිත්තා සම්පජ්ජලිතා සජොතිභූතා [සඤ්ජොතිභූතා (ස්යා. කං.)], පත්තොපි ආදිත්තො සම්පජ්ජලිතො සජොතිභූතො, කායබන්ධනම්පි ¶ ආදිත්තං සම්පජ්ජලිතං සජොතිභූතං, කායොපි ආදිත්තො සම්පජ්ජලිතො සජොතිභූතො. සො සුදං අට්ටස්සරං කරොති…පෙ… එසො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු කස්සපස්ස සම්මාසම්බුද්ධස්ස පාවචනෙ පාපභික්ඛු අහොසි…පෙ…. සත්තමං.

219. ‘‘අද්දසං ¶ භික්ඛුනිං වෙහාසං ගච්ඡන්තිං. තස්සා සඞ්ඝාටිපි ආදිත්තා…පෙ… පාපභික්ඛුනී අහොසි…පෙ…. අට්ඨමං.

220. ‘‘අද්දසං ¶ සික්ඛමානං වෙහාසං ගච්ඡන්තිං. තස්සා සඞ්ඝාටිපි ආදිත්තා…පෙ… පාපසික්ඛමානා අහොසි…පෙ…. නවමං.

221. ‘‘අද්දසං සාමණෙරං වෙහාසං ගච්ඡන්තං. තස්ස සඞ්ඝාටිපි ආදිත්තා…පෙ… පාපසාමණෙරො අහොසි…පෙ…. දසමං.

222. ‘‘ඉධාහං, ආවුසො, ගිජ්ඣකූටා පබ්බතා ඔරොහන්තො අද්දසං සාමණෙරිං වෙහාසං ගච්ඡන්තිං. තස්සා සඞ්ඝාටිපි ආදිත්තා සම්පජ්ජලිතා සජොතිභූතා, පත්තොපි ආදිත්තො සම්පජ්ජලිතො ¶ සජොතිභූතො, කායබන්ධනම්පි ආදිත්තං සම්පජ්ජලිතං සජොතිභූතං, කායොපි ආදිත්තො සම්පජ්ජලිතො සජොතිභූතො. සා සුදං අට්ටස්සරං කරොති. තස්ස මය්හං, ආවුසො, එතදහොසි – ‘අච්ඡරියං වත, භො, අබ්භුතං වත, භො! එවරූපොපි නාම සත්තො භවිස්සති! එවරූපොපි නාම යක්ඛො භවිස්සති! එවරූපොපි නාම අත්තභාවපටිලාභො භවිස්සතී’’’ති!!

අථ ඛො භගවා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘චක්ඛුභූතා වත, භික්ඛවෙ, සාවකා විහරන්ති; ඤාණභූතා වත, භික්ඛවෙ, සාවකා විහරන්ති, යත්ර හි නාම සාවකො එවරූපං ඤස්සති වා දක්ඛති වා සක්ඛිං වා කරිස්සති. පුබ්බෙව ¶ මෙ සා, භික්ඛවෙ, සාමණෙරී දිට්ඨා අහොසි. අපි චාහං න බ්යාකාසිං. අහඤ්චෙතං බ්යාකරෙය්යං, පරෙ ච මෙ න සද්දහෙය්යුං. යෙ මෙ න සද්දහෙය්යුං, තෙසං තං අස්ස දීඝරත්තං අහිතාය ¶ දුක්ඛාය. එසා, භික්ඛවෙ, සාමණෙරී කස්සපස්ස සම්මාසම්බුද්ධස්ස පාවචනෙ පාපසාමණෙරී අහොසි. සා තස්ස කම්මස්ස විපාකෙන බහූනි වස්සානි බහූනි වස්සසතානි බහූනි වස්සසහස්සානි බහූනි වස්සසතසහස්සානි නිරයෙ පච්චිත්වා තස්සෙව කම්මස්ස විපාකාවසෙසෙන එවරූපං අත්තභාවපටිලාභං පටිසංවෙදයතී’’ති. එකාදසමං.

කූපෙ ¶ නිමුග්ගො හි සො පාරදාරිකො;

මඞ්ගුලිත්ථි අහු ඉක්ඛණිත්ථිකා.