📜

2. අභිසමයසංයුත්තං

1. නඛසිඛාසුත්තවණ්ණනා

74. සුඛුමාති තරුණා පරිත්තා කෙසග්ගමත්තභාවතො. යථා කෙසා දීඝසො ද්වඞ්ගුලමත්තාය සබ්බස්මිං කාලෙ එතප්පමාණාව, න තච්ඡින්දනං, එවං නඛග්ගාපි කෙසග්ගමත්තාව, න තෙසං ඡින්දනං අවඩ්ඪනතො. පරතොති ‘‘සහස්සිමං සතසහස්සිම’’න්ති වුත්තට්ඨානෙ. අභිසමෙත්වාති පටිවිජ්ඣිත්වා, තස්මා අභිසමෙතාවිනො පටිවිද්ධසච්චස්සාති අත්ථො. කාමං පුරිමපදං දුක්ඛක්ඛන්ධස්ස අතීතභාවං උපාදායපි වත්තුං යුත්තං. පුරෙතරංයෙව පන වුත්තභාවං උපාදාය වුත්තන්ති දස්සෙතුං ‘‘පුරිමං දුක්ඛක්ඛන්ධ’’න්තිආදි වුත්තං. පුරිමං නාම පච්ඡිමං අපෙක්ඛිත්වා. පුරිමපච්ඡිමතා හි තං තං උපාදාය වුච්චතීති ඉධාධිප්පෙතං පුරිමං නීහරිත්වා දස්සෙතුං ‘‘කතමං පනා’’තිආදි වුත්තං. ‘‘අතීතම්පි පරික්ඛීණ’’න්ති ඉධාධිප්පෙතං පරික්ඛීණමෙව විභාවෙතුං ‘‘කතමං පන පරික්ඛීණ’’න්තිආදි වුත්තං. සොතාපන්නස්ස දුක්ඛක්ඛයො ඉධ චොදිතොති තං දස්සෙතුං ‘‘පඨමමග්ගස්ස අභාවිතත්තා උප්පජ්ජෙය්යා’’ති වත්වා ඉදානි තං සරූපතො දස්සෙතුං පුන ‘‘කතම’’න්තිආදි වුත්තං. සත්තසු අත්තභාවෙසු යං අපායෙ උප්පජ්ජෙය්ය අට්ඨමං පටිසන්ධිං ආදිං කත්වා යත්ථ කත්ථචි අපායෙසු චාති යං දුක්ඛං උප්පජ්ජෙය්ය, තං සබ්බං පරික්ඛීණන්ති දට්ඨබ්බං. අස්සාති සොතාපන්නස්ස, යං පරිමාණං, තතො උද්ධඤ්ච උපපාතං අත්ථීති අධිප්පායො. මහා අත්ථො ගුණො මහත්ථො, සො එතස්ස අත්ථීති මහත්ථියො ක-කාරස්ස ය-කාරං කත්වා. තෙනාහ ‘‘මහතො අත්ථස්ස නිප්ඵාදකො’’ති.

නඛසිඛාසුත්තවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

2. පොක්ඛරණීසුත්තවණ්ණනා

75. උබ්බෙධෙනාති අවවෙධෙන අධොදිසතාය. තෙනාහ ‘‘ගම්භීරතායා’’ති.

පොක්ඛරණීසුත්තවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

3. සංභෙජ්ජඋදකසුත්තාදිවණ්ණනා

76-77. සම්භිජ්ජට්ඨානෙති සම්භිජ්ජසමොධානගතට්ඨානෙ. සමෙන්ති සමෙතා හොන්ති. තෙනාහ ‘‘සමාගච්ඡන්තී’’ති. පාළියං විභත්තිලොපෙන නිද්දෙසොති තමත්ථං දස්සෙන්තො ‘‘තීණි වා’’ති ආහ. සම්භිජ්ජති මිස්සීභාවං ගච්ඡති එත්ථාති සම්භෙජ්ජං, මිස්සිතට්ඨානං. තත්ථ උදකං සම්භෙජ්ජඋදකං. තෙනාහ ‘‘සම්භින්නට්ඨානෙ උදක’’න්ති.

සංභෙජ්ජඋදකසුත්තාදිවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

4. පථවීසුත්තාදිවණ්ණනා

78-84. චක්කවාළබ්භන්තරායාති චක්කවාළපබ්බතස්ස අන්තොගධාය.

ඡට්ඨාදීසු වුත්තනයෙනෙවාති ඉධ ඡට්ඨසුත්තාදීසු පඨමසුත්තාදීසු වුත්තනයෙනෙවාති අත්ථො වෙදිතබ්බො විසෙසාභාවතො.

පරියොසානෙති ඉමස්ස අභිසමයසංයුත්තස්ස ඔසානට්ඨානෙ. අඤ්ඤතිත්ථියසමණබ්රාහ්මණපරිබ්බාජකානන්ති අඤ්ඤතිත්ථියානං. ගුණාධිගමොති ඣානාභිඤ්ඤාසහිතො ගුණාධිගමො. සතභාගම්පි…පෙ… න උපගච්ඡති සච්චපටිවෙධස්ස මහානුභාවත්තා. තෙනාහ භගවා පච්චක්ඛසබ්බධම්මො ‘‘එවං මහාධිගමො, භික්ඛවෙ, දිට්ඨිසම්පන්නො පුග්ගලො එවං මහාභිඤ්ඤො’’ති.

පථවීසුත්තාදිවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

සාරත්ථප්පකාසිනියා සංයුත්තනිකාය-අට්ඨකථාය

අභිසමයසංයුත්තවණ්ණනාය ලීනත්ථප්පකාසනා සමත්තා.