මූල > සුත්තපිටක > සංයුත්තනිකාය > ඛන්ධවග්ගපාළි

206. එකං ¶ ¶ ¶ සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ. භගවා එතදවොච ¶ – ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘න වාතා වායන්ති, න නජ්ජො සන්දන්ති, න ගබ්භිනියො විජායන්ති, න චන්දිමසූරියා උදෙන්ති වා අපෙන්ති වා එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’’’ති?

‘‘භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා භගවංනෙත්තිකා භගවංපටිසරණා. සාධු වත, භන්තෙ, භගවන්තඤ්ඤෙව පටිභාතු එතස්ස භාසිතස්ස අත්ථො. භගවතො සුත්වා භික්ඛූ ධාරෙස්සන්තී’’ති. ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, සුණාථ, සාධුකං මනසි කරොථ; භාසිස්සාමී’’ති. ‘‘එවං, භන්තෙ’’ති ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො පච්චස්සොසුං. භගවා එතදවොච –

‘‘රූපෙ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘න වාතා වායන්ති, න නජ්ජො සන්දන්ති, න ගබ්භිනියො විජායන්ති, න චන්දිමසූරියා උදෙන්ති වා අපෙන්ති වා එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’ති. වෙදනාය සති…පෙ… සඤ්ඤාය සති… සඞ්ඛාරෙසු සති… විඤ්ඤාණෙ සති, විඤ්ඤාණං උපාදාය, විඤ්ඤාණං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘න වාතා වායන්ති, න නජ්ජො සන්දන්ති, න ගබ්භිනියො විජායන්ති, න චන්දිමසූරියා උදෙන්ති වා අපෙන්ති වා එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’ති. තං ¶ කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්චං, දුක්ඛං වා තං සුඛං වා’’ති? ‘‘දුක්ඛං, භන්තෙ’’ ¶ . ‘‘යං පනානිච්චං, දුක්ඛං විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘න වාතා වායන්ති, න නජ්ජො සන්දන්ති, න ගබ්භිනියො විජායන්ති, න චන්දිමසූරියා උදෙන්ති වා අපෙන්ති වා එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’’’ති? ‘‘නො ¶ හෙතං, භන්තෙ’’.

‘‘වෙදනා නිච්චා වා අනිච්චා වා’’ති… ‘‘සඤ්ඤා… සඞ්ඛාරා… විඤ්ඤාණං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්චං දුක්ඛං වා තං සුඛං වා’’ති? ‘‘දුක්ඛං, භන්තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්චං දුක්ඛං විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘න වාතා වායන්ති, න නජ්ජො සන්දන්ති, න ගබ්භිනියො විජායන්ති, න චන්දිමසූරියා උදෙන්ති ¶ වා අපෙන්ති වා එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘යම්පිදං [යමිදං (අඤ්ඤත්ථ)] දිට්ඨං සුතං මුතං විඤ්ඤාතං පත්තං පරියෙසිතං අනුවිචරිතං මනසා තම්පි නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්චං දුක්ඛං වා තං සුඛං වා’’ති? ‘‘දුක්ඛං, භන්තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්චං දුක්ඛං විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘න වාතා වායන්ති, න නජ්ජො සන්දන්ති, න ගබ්භිනියො විජායන්ති, න චන්දිමසූරියා උදෙන්ති වා අපෙන්ති වා එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’.

‘‘යතො ඛො, භික්ඛවෙ, අරියසාවකස්ස ඉමෙසු ච [ඉමෙසු ඡසු (සී. ස්යා. කං. පී.) එවමුපරිපි] ඨානෙසු කඞ්ඛා පහීනා ¶ හොති, දුක්ඛෙපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති, දුක්ඛසමුදයෙපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති, දුක්ඛනිරොධෙපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති, දුක්ඛනිරොධගාමිනියා පටිපදායපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති – අයං වුච්චති, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො සොතාපන්නො අවිනිපාතධම්මො නියතො සම්බොධිපරායනො’’ති. පඨමං.

207. සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘එතං මම, එසොහමස්මි, එසො මෙ අත්තා’’’ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ… ‘‘රූපෙ ¶ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘එතං මම, එසොහමස්මි, එසො මෙ අත්තා’ති. වෙදනාය සති…පෙ… සඤ්ඤාය සති ¶ … සඞ්ඛාරෙසු සති… විඤ්ඤාණෙ සති, විඤ්ඤාණං උපාදාය, විඤ්ඤාණං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘එතං මම, එසොහමස්මි, එසො මෙ අත්තා’’’ති.

‘‘තං කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’…පෙ… ‘‘වෙදනා… සඤ්ඤා… සඞ්ඛාරා… විඤ්ඤාණං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’…පෙ… අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘එතං මම, එසොහමස්මි, එසො මෙ අත්තා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘යම්පිදං දිට්ඨං සුතං මුතං විඤ්ඤාතං පත්තං පරියෙසිතං අනුවිචරිතං මනසා තම්පි ¶ නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්චං දුක්ඛං වා තං සුඛං වා’’ති? ‘‘දුක්ඛං, භන්තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්චං දුක්ඛං විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘එතං මම, එසොහමස්මි, එසො මෙ අත්තා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’.

‘‘යතො ¶ ඛො, භික්ඛවෙ, අරියසාවකස්ස ඉමෙසු ච ඨානෙසු කඞ්ඛා පහීනා හොති, දුක්ඛෙපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති…පෙ… දුක්ඛනිරොධගාමිනියා පටිපදායපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති – අයං වුච්චති, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො සොතාපන්නො අවිනිපාතධම්මො නියතො සම්බොධිපරායනො’’ති. දුතියං.

208. සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘සො අත්තා, සො ලොකො, සො පෙච්ච භවිස්සාමි නිච්චො ධුවො සස්සතො අවිපරිණාමධම්මො’’’ති? භගවංමූලකා ¶ නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ….

‘‘රූපෙ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘සො අත්තා, සො ලොකො, සො පෙච්ච භවිස්සාමි නිච්චො ධුවො සස්සතො අවිපරිණාමධම්මො’ති ¶ . වෙදනාය සති…පෙ… සඤ්ඤාය සති… සඞ්ඛාරෙසු සති… විඤ්ඤාණෙ සති, විඤ්ඤාණං උපාදාය, විඤ්ඤාණං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘සො අත්තා, සො ලොකො, සො පෙච්ච භවිස්සාමි නිච්චො ධුවො සස්සතො අවිපරිණාමධම්මො’’’ති.

‘‘තං කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං භන්තෙ’’…පෙ… අපි නු තං අනුපාදාය එවං ¶ දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘සො අත්තා…පෙ… අවිපරිණාමධම්මො’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘වෙදනා… සඤ්ඤා… සඞ්ඛාරා… විඤ්ඤාණං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං භන්තෙ…පෙ… අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘සො අත්තා…පෙ… අවිපරිණාමධම්මො’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘යම්පිදං දිට්ඨං සුතං මුතං විඤ්ඤාතං පත්තං පරියෙසිතං අනුවිචරිතං මනසා තම්පි නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ…පෙ… අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘සො අත්තා, සො ලොකො, සො පෙච්ච භවිස්සාමි නිච්චො ධුවො සස්සතො අවිපරිණාමධම්මො’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’.

‘‘යතො ඛො, භික්ඛවෙ, අරියසාවකස්ස ඉමෙසු ච ඨානෙසු කඞ්ඛා පහීනා හොති, දුක්ඛෙපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති…පෙ… දුක්ඛනිරොධගාමිනියා පටිපදායපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති – අයං වුච්චති, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො සොතාපන්නො අවිනිපාතධම්මො නියතො සම්බොධිපරායනො’’ති. තතියං.

209. සාවත්ථිනිදානං ¶ . ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘නො චස්සං, නො ච මෙ සියා, නාභවිස්ස, න මෙ ¶ භවිස්සතී’’’ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ….

‘‘රූපෙ ¶ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස ¶ එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘නො චස්සං, නො ච මෙ සියා, නාභවිස්ස, න මෙ භවිස්සතී’ති. වෙදනාය සති… සඤ්ඤාය සති… සඞ්ඛාරෙසු සති… විඤ්ඤාණෙ සති, විඤ්ඤාණං උපාදාය, විඤ්ඤාණං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘නො චස්සං, නො ච මෙ සියා, නාභවිස්ස, න මෙ භවිස්සතී’’’ති.

‘‘තං කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’…පෙ… අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘නො චස්සං, නො ච මෙ සියා, නාභවිස්ස, න මෙ භවිස්සතී’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘වෙදනා… සඤ්ඤා… සඞ්ඛාරා… විඤ්ඤාණං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ…පෙ… අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘නො චස්සං, නො ච මෙ සියා, නාභවිස්ස, න මෙ භවිස්සතී’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘යම්පිදං දිට්ඨං සුතං මුතං විඤ්ඤාතං පත්තං පරියෙසිතං අනුවිචරිතං මනසා තම්පි නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ…පෙ… අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘නො චස්සං, නො ච මෙ සියා, නාභවිස්ස, න මෙ භවිස්සතී’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’.

210. සාවත්ථිනිදානං ¶ . ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘නත්ථි දින්නං, නත්ථි යිට්ඨං, නත්ථි හුතං, නත්ථි සුකතදුක්කටානං ¶ [සුක්කටදුක්කටානං (සී. පී.)] කම්මානං ඵලං විපාකො; නත්ථි අයං ලොකො, නත්ථි පරො ලොකො, නත්ථි මාතා, නත්ථි පිතා, නත්ථි සත්තා ඔපපාතිකා; නත්ථි ලොකෙ ¶ සමණබ්රාහ්මණා සම්මග්ගතා [සමග්ගතා (ක.)] සම්මාපටිපන්නා යෙ ඉමඤ්ච ලොකං පරඤ්ච ලොකං සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා පවෙදෙන්ති. චාතුමහාභූතිකො [චාතුම්මහාභූතිකො (සී. ස්යා. කං. පී.)] අයං පුරිසො යදා ¶ කාලඞ්කරොති පථවී පථවීකායං අනුපෙති අනුපගච්ඡති, ආපො ආපොකායං අනුපෙති අනුපගච්ඡති, තෙජො තෙජොකායං අනුපෙති අනුපගච්ඡති, වායො වායොකායං අනුපෙති අනුපගච්ඡති. ආකාසං ඉන්ද්රියානි සඞ්කමන්ති. ආසන්දිපඤ්චමා පුරිසා මතං ආදාය ගච්ඡන්ති. යාව ආළාහනා පදානි පඤ්ඤායන්ති. කාපොතකානි අට්ඨීනි භවන්ති. භස්සන්තා ආහුතියො. දත්තුපඤ්ඤත්තං යදිදං දානං [දත්තුපඤ්ඤත්තමිදං දානං නාම (සබ්බත්ථ)]. තෙසං තුච්ඡං මුසා විලාපො යෙ කෙචි අත්ථිකවාදං වදන්ති. බාලෙ ච පණ්ඩිතෙ ච කායස්ස භෙදා උච්ඡිජ්ජන්ති විනස්සන්ති න හොන්ති පරං මරණා’’’ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ… ‘‘රූපෙ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘නත්ථි දින්නං, නත්ථි යිට්ඨං…පෙ… කායස්ස භෙදා උච්ඡිජ්ජන්ති විනස්සන්ති න හොන්ති පරං මරණා’ති. වෙදනාය සති…පෙ… සඤ්ඤාය සති… සඞ්ඛාරෙසු සති… විඤ්ඤාණෙ සති ¶ , විඤ්ඤාණං උපාදාය, විඤ්ඤාණං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘නත්ථි දින්නං, නත්ථි යිට්ඨං…පෙ… කායස්ස භෙදා උච්ඡිජ්ජන්ති විනස්සන්ති න හොන්ති පරං මරණා’’’ති.

‘‘තං කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ…පෙ… අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘නත්ථි දින්නං, නත්ථි යිට්ඨං…පෙ… කායස්ස භෙදා උච්ඡිජ්ජන්ති විනස්සන්ති න හොන්ති පරං මරණා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘වෙදනා… සඤ්ඤා… සඞ්ඛාරා… විඤ්ඤාණං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ…පෙ… අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘නත්ථි දින්නං, නත්ථි යිට්ඨං…පෙ… කායස්ස ¶ භෙදා උච්ඡිජ්ජන්ති විනස්සන්ති න හොන්ති පරං මරණා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘යම්පිදං දිට්ඨං සුතං මුතං විඤ්ඤාතං පත්තං පරියෙසිතං අනුවිචරිතං මනසා තම්පි නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ…පෙ… අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘නත්ථි දින්නං, නත්ථි යිට්ඨං…පෙ… යෙ කෙචි අත්ථිකවාදං ¶ වදන්ති; බාලෙ ච පණ්ඩිතෙ ච කායස්ස භෙදා උච්ඡිජ්ජන්ති විනස්සන්ති න හොන්ති පරං මරණා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’.

‘‘යතො ඛො, භික්ඛවෙ, අරියසාවකස්ස ඉමෙසු ච ඨානෙසු කඞ්ඛා පහීනා හොති, දුක්ඛෙපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති…පෙ… දුක්ඛනිරොධගාමිනියා පටිපදායපිස්ස ¶ කඞ්ඛා පහීනා හොති – අයං වුච්චති, භික්ඛවෙ ¶ , අරියසාවකො සොතාපන්නො අවිනිපාතධම්මො නියතො සම්බොධිපරායනො’’ති. පඤ්චමං.

211. සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘කරොතො කාරයතො ඡින්දතො ඡෙදාපයතො පචතො පාචාපයතො සොචතො සොචාපයතො කිලමතො කිලමාපයතො ඵන්දතො ඵන්දාපයතො පාණමතිපාතයතො අදින්නං ආදියතො සන්ධිං ඡින්දතො නිල්ලොපං හරතො එකාගාරිකං කරොතො පරිපන්ථෙ තිට්ඨතො පරදාරං ගච්ඡතො මුසා භණතො කරොතො න කරීයති පාපං. ඛුරපරියන්තෙන චෙපි චක්කෙන යො ඉමිස්සා පථවියා පාණෙ එකමංසඛලං එකමංසපුඤ්ජං කරෙය්ය, නත්ථි තතොනිදානං පාපං, නත්ථි පාපස්ස ආගමො. දක්ඛිණං චෙපි ගඞ්ගාය තීරං ගච්ඡෙය්ය; හනන්තො ¶ ඝාතෙන්තො ඡින්දන්තො ඡෙදාපෙන්තො පචන්තො පාචෙන්තො, නත්ථි තතොනිදානං පාපං, නත්ථි පාපස්ස ආගමො. උත්තරං චෙපි ගඞ්ගාය තීරං ගච්ඡෙය්ය; දදන්තො දාපෙන්තො යජන්තො යජාපෙන්තො, නත්ථි තතොනිදානං පුඤ්ඤං, නත්ථි පුඤ්ඤස්ස ආගමො. දානෙන දමෙන සංයමෙන සච්චවජ්ජෙන නත්ථි පුඤ්ඤං නත්ථි පුඤ්ඤස්ස ආගමො’’’ති. භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ… ‘‘රූපෙ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘කරොතො කාරයතො…පෙ… නත්ථි පුඤ්ඤං නත්ථි පුඤ්ඤස්ස ආගමො’ති. වෙදනාය සති…පෙ… සඤ්ඤාය සති… සඞ්ඛාරෙසු සති… විඤ්ඤාණෙ ¶ සති, විඤ්ඤාණං උපාදාය, විඤ්ඤාණං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘කරොතො කාරයතො…පෙ… නත්ථි පුඤ්ඤං නත්ථි පුඤ්ඤස්ස ආගමො’’’ති.

‘‘තං ¶ කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’…පෙ… අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘කරොතො…පෙ… නත්ථි පුඤ්ඤං නත්ථි පුඤ්ඤස්ස ආගමො’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘වෙදනා… සඤ්ඤා… සඞ්ඛාරා… විඤ්ඤාණං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ…පෙ… අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘කරොතො කාරයතො ¶ …පෙ… නත්ථි පුඤ්ඤං නත්ථි පුඤ්ඤස්ස ආගමො’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘යම්පිදං දිට්ඨං සුතං මුතං විඤ්ඤාතං පත්තං පරියෙසිතං අනුවිචරිතං මනසා තම්පි නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ…පෙ… අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘කරොතො කාරයතො…පෙ… නත්ථි පුඤ්ඤං නත්ථි පුඤ්ඤස්ස ආගමො’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’.

212. සාවත්ථිනිදානං ¶ . ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘නත්ථි හෙතු, නත්ථි පච්චයො සත්තානං ¶ සංකිලෙසාය. අහෙතූ අප්පච්චයා සත්තා සංකිලිස්සන්ති. නත්ථි හෙතු, නත්ථි පච්චයො සත්තානං විසුද්ධියා. අහෙතූ අප්පච්චයා සත්තා විසුජ්ඣන්ති. නත්ථි බලං නත්ථි වීරියං නත්ථි පුරිසථාමො නත්ථි පුරිසපරක්කමො. සබ්බෙ සත්තා සබ්බෙ පාණා සබ්බෙ භූතා සබ්බෙ ජීවා අවසා අබලා අවීරියා නියතිසඞ්ගතිභාවපරිණතා ඡස්වෙවාභිජාතීසු සුඛදුක්ඛං පටිසංවෙදෙන්තී’’’ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ… ‘‘රූපෙ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘නත්ථි හෙතු, නත්ථි පච්චයො…පෙ… සුඛදුක්ඛං පටිසංවෙදෙන්තී’ති ¶ . වෙදනාය සති…පෙ… සඤ්ඤාය සති… සඞ්ඛාරෙසු සති… විඤ්ඤාණෙ සති, විඤ්ඤාණං උපාදාය, විඤ්ඤාණං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘නත්ථි හෙතු, නත්ථි පච්චයො…පෙ… සුඛදුක්ඛං පටිසංවෙදෙන්තී’’’ති.

‘‘තං කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ…පෙ… විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘නත්ථි හෙතු, නත්ථි පච්චයො…පෙ… සුඛදුක්ඛං පටිසංවෙදෙන්තී’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘වෙදනා… සඤ්ඤා… සඞ්ඛාරා… විඤ්ඤාණං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ…පෙ… අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘නත්ථි හෙතු, නත්ථි පච්චයො…පෙ… සුඛදුක්ඛං පටිසංවෙදෙන්තී’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘යම්පිදං දිට්ඨං සුතං මුතං විඤ්ඤාතං පත්තං පරියෙසිතං අනුවිචරිතං මනසා තම්පි නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ…පෙ… අපි ¶ නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘නත්ථි හෙතු නත්ථි පච්චයො…පෙ… සුඛදුක්ඛං පටිසංවෙදෙන්තී’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’.

‘‘යතො ¶ ඛො, භික්ඛවෙ, අරියසාවකස්ස ඉමෙසු ච ඨානෙසු කඞ්ඛා පහීනා හොති, දුක්ඛෙපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති ¶ …පෙ… දුක්ඛනිරොධගාමිනියා පටිපදායපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති – අයං වුච්චති, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො සොතාපන්නො අවිනිපාතධම්මො නියතො සම්බොධිපරායනො’’ති. සත්තමං.

213. සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘සත්තිමෙ කායා අකටා, අකටවිධා, අනිම්මිතා, අනිම්මාතා, වඤ්ඣා, කූටට්ඨා, එසිකට්ඨායිට්ඨිතා; තෙ න ඉඤ්ජන්ති, න විපරිණමන්ති [න විපරිණාමෙන්ති (පී. ක.)], න අඤ්ඤමඤ්ඤං ¶ බ්යාබාධෙන්ති; නාලං අඤ්ඤමඤ්ඤස්ස සුඛාය වා දුක්ඛාය වා සුඛදුක්ඛාය වා. කතමෙ සත්ත? පථවීකායො, ආපොකායො, තෙජොකායො, වායොකායො, සුඛෙ, දුක්ඛෙ, ජීවෙ සත්තමෙ. ඉමෙ සත්ත [ජීවෙ. සත්තිමෙ (බහූසු)] කායා අකටා, අකටවිධා, අනිම්මිතා, අනිම්මාතා, වඤ්ඣා, කූටට්ඨා එසිකට්ඨායිට්ඨිතා; තෙ න ඉඤ්ජන්ති, න විපරිණමන්ති, න අඤ්ඤමඤ්ඤං බ්යාබාධෙන්ති; නාලං අඤ්ඤමඤ්ඤස්ස සුඛාය වා දුක්ඛාය වා සුඛදුක්ඛාය වා. යොපි තිණ්හෙන සත්ථෙන සීසං ඡින්දති, න සොපි කඤ්චි [න කොචි කඤ්චි (සී. ස්යා. කං.), න කොචි තං (පී. ක.)] ජීවිතා වොරොපෙති; සත්තන්නංත්වෙව කායානමන්තරෙන සත්ථං විවරමනුපවිසති [විවරමනුපතති (කත්ථචි) දීඝමජ්ඣිමෙසුපි]. චුද්දස ඛො පනිමානි යොනිපමුඛසතසහස්සානි සට්ඨි ච සතානි ඡ ච සතානි පඤ්ච ච කම්මුනො සතානි පඤ්ච ච කම්මානි, තීණි ච කම්මානි ¶ , කම්මෙ ච අඩ්ඪකම්මෙ ච ද්වට්ඨිපටිපදා, ද්වට්ඨන්තරකප්පා, ඡළාභිජාතියො, අට්ඨපුරිසභූමියො, එකූනපඤ්ඤාස ආජීවකසතෙ, එකූනපඤ්ඤාස පරිබ්බාජකසතෙ, එකූනපඤ්ඤාස නාගවාසසතෙ, වීසෙ ඉන්ද්රියසතෙ, තිංසෙ නිරයසතෙ, ඡත්තිංසරජොධාතුයො, සත්ත සඤ්ඤීගබ්භා, සත්ත අසඤ්ඤීගබ්භා, සත්ත නිගණ්ඨිගබ්භා, සත්ත දෙවා ¶ , සත්ත මානුසා, සත්ත පෙසාචා, සත්ත සරා, සත්ත පවුටා [සපුටා (ක.), පවුධා (පී.)], සත්ත පපාතා, සත්ත ච පපාතසතානි, සත්ත සුපිනා, සත්ත සුපිනසතානි, චුල්ලාසීති මහාකප්පිනො [මහාකප්පුනො (සී. පී.)] සතසහස්සානි, යානි බාලෙ ච පණ්ඩිතෙ ච සන්ධාවිත්වා ¶ සංසරිත්වා දුක්ඛස්සන්තං කරිස්සන්ති. තත්ථ නත්ථි ඉමිනාහං සීලෙන වා වතෙන වා තපෙන වා බ්රහ්මචරියෙන වා අපරිපක්කං වා කම්මං පරිපාචෙස්සාමි; පරිපක්කං වා කම්මං ඵුස්ස ඵුස්ස බ්යන්තීකරිස්සාමීති හෙවං නත්ථි දොණමිතෙ සුඛදුක්ඛෙ පරියන්තකතෙ සංසාරෙ, නත්ථි හායනවඩ්ඪනෙ, නත්ථි උක්කංසාවකංසෙ. සෙය්යථාපි නාම සුත්තගුළෙ ඛිත්තෙ නිබ්බෙඨියමානමෙව පලෙති; එවමෙව බාලෙ ච පණ්ඩිතෙ ච නිබ්බෙඨියමානා සුඛදුක්ඛං පලෙන්තී’’’ති?

භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ… ‘‘රූපෙ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘සත්තිමෙ කායා අකටා, අකටවිධා…පෙ… සුඛදුක්ඛං පලෙන්තී’ති. වෙදනාය සති…පෙ… සඤ්ඤාය සති… සඞ්ඛාරෙසු සති… විඤ්ඤාණෙ සති, විඤ්ඤාණං උපාදාය, විඤ්ඤාණං ¶ අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘සත්තිමෙ කායා අකටා, අකටවිධා…පෙ… සුඛදුක්ඛං පලෙන්තී’’’ති. ‘‘තං කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’…පෙ… ¶ ‘‘යං පනානිච්චං දුක්ඛං විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘සත්තිමෙ කායා අකටා අකටවිධා…පෙ… සුඛදුක්ඛං පලෙන්තී’’’ති? ‘‘නො ¶ හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘යම්පිදං දිට්ඨං සුතං මුතං විඤ්ඤාතං පත්තං පරියෙසිතං අනුවිචරිතං මනසා තම්පි නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ…පෙ… අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘සත්තිමෙ කායා අකටා අකටවිධා…පෙ… නිබ්බෙඨියමානා සුඛදුක්ඛං පලෙන්තී’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’.

214. සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘සස්සතො ලොකො’’’ති? භගවංමූලකා ¶ නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ… ‘‘රූපෙ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘සස්සතො ලොකො’ති. වෙදනාය සති…පෙ… සඤ්ඤාය සති… සඞ්ඛාරෙසු සති… විඤ්ඤාණෙ ¶ සති, විඤ්ඤාණං උපාදාය, විඤ්ඤාණං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘සස්සතො ලොකො’’’ති.

‘‘තං කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’…පෙ… විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘සස්සතො ලොකො’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘වෙදනා ¶ … සඤ්ඤා… සඞ්ඛාරා… විඤ්ඤාණං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ…පෙ… අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘සස්සතො ලොකො’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘යම්පිදං දිට්ඨං සුතං මුතං විඤ්ඤාතං පත්තං පරියෙසිතං අනුවිචරිතං මනසා තම්පි නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්චං දුක්ඛං වා තං සුඛං වා’’ති? ‘‘දුක්ඛං, භන්තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්චං දුක්ඛං ¶ විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘සස්සතො ලොකො’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’.

215. සාවත්ථිනිදානං ¶ . ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘අසස්සතො ලොකො’’’ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ… ‘‘රූපෙ ඛො, භික්ඛවෙ, සති…පෙ… විඤ්ඤාණං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’…පෙ… අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – අසස්සතො ලොකොති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘යම්පිදං දිට්ඨං සුතං මුතං විඤ්ඤාතං පත්තං පරියෙසිතං අනුවිචරිතං මනසා තම්පි නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ…පෙ… අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘අසස්සතො ලොකො’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’.

216. සාවත්ථිනිදානං ¶ . ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘අන්තවා ලොකො’’’ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ… නියතො සම්බොධිපරායනො’’ති. එකාදසමං.

217. සාවත්ථිනිදානං ¶ ¶ . ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘අනන්තවා ලොකො’’’ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ… ¶ නියතො සම්බොධිපරායනො’’ති. ද්වාදසමං.

218. සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘තං ජීවං තං සරීර’’’න්ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ… නියතො සම්බොධිපරායනො’’ති. තෙරසමං.

219. සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘අඤ්ඤං ජීවං අඤ්ඤං සරීර’’’න්ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ… ¶ නියතො සම්බොධිපරායනො’’ති. චුද්දසමං.

220. සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘හොති තථාගතො පරං මරණා’’’ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ… නියතො සම්බොධිපරායනො’’ති. පන්නරසමං.

221. සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස ¶ එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘න හොති තථාගතො පරං මරණා’’’ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ… නියතො සම්බොධිපරායනො’’ති. සොළසමං.

222. සාවත්ථිනිදානං ¶ . ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය ¶ , කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘හොති ච න ච හොති තථාගතො පරං මරණා’’’ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ… නියතො සම්බොධිපරායනො’’ති. සත්තරසමං.

223. සාවත්ථිනිදානං ¶ . ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘නෙව හොති, න න හොති තථාගතො පරං මරණා’’’ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ… ‘‘රූපෙ ¶ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘නෙව හොති, න න හොති තථාගතො පරං මරණා’ති…පෙ….

‘‘තං කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’…පෙ… විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘නෙව හොති, න න හොති තථාගතො පරං මරණා’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘යම්පිදං දිට්ඨං සුතං මුතං විඤ්ඤාතං පත්තං පරියෙසිතං අනුවිචරිතං මනසා තම්පි නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්චං දුක්ඛං වා තං සුඛං වා’’ති? ‘‘දුක්ඛං, භන්තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්චං දුක්ඛං විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘නෙව හොති, න න හොති තථාගතො පරං මරණා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’.

‘‘යතො ඛො, භික්ඛවෙ, අරියසාවකස්ස ඉමෙසු ච ඨානෙසු කඞ්ඛා පහීනා හොති, දුක්ඛෙපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති, දුක්ඛසමුදයෙපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති, දුක්ඛනිරොධෙපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති, දුක්ඛනිරොධගාමිනියා පටිපදායපිස්ස කඞ්ඛා පහීනා හොති – අයං වුච්චති, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො සොතාපන්නො අවිනිපාතධම්මො නියතො සම්බොධිපරායනො’’ති. අට්ඨාරසමං ¶ .

වාතං ¶ ¶ එතං මම, සො අත්තා නො ච මෙ සියා;

නත්ථි කරොතො හෙතු ච, මහාදිට්ඨෙන අට්ඨමං.

සස්සතො ලොකො ච, අසස්සතො ච අන්තවා ච;

නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණාති.

224. සාවත්ථිනිදානං ¶ . ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘න වාතා වායන්ති, න නජ්ජො සන්දන්ති, න ගබ්භිනියො විජායන්ති, න චන්දිමසූරියා උදෙන්ති වා අපෙන්ති වා, එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’’’ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ… ‘‘රූපෙ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘න වාතා වායන්ති…පෙ… එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’ති. වෙදනාය සති…පෙ… සඤ්ඤාය සති…පෙ… සඞ්ඛාරෙසු සති… විඤ්ඤාණෙ සති, විඤ්ඤාණං උපාදාය, විඤ්ඤාණං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘න වාතා වායන්ති…පෙ… එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’’’ති.

‘‘තං ¶ කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං ¶ , භන්තෙ’’…පෙ… විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – න වාතා වායන්ති…පෙ… එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘ඉති ඛො, භික්ඛවෙ, දුක්ඛෙ සති, දුක්ඛං උපාදාය, දුක්ඛං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘න වාතා වායන්ති…පෙ… එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’’’ති. ‘‘වෙදනා… සඤ්ඤා… සඞ්ඛාරා… විඤ්ඤාණං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’…පෙ… විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය ‘න වාතා වායන්ති…පෙ… එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’’’ති? ‘‘නො ¶ හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘ඉති ඛො, භික්ඛවෙ, දුක්ඛෙ සති, දුක්ඛං උපාදාය, දුක්ඛං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘න වාතා වායන්ති, න නජ්ජො සන්දන්ති, න ගබ්භිනියො විජායන්ති, න චන්දිමසූරියා උදෙන්ති වා අපෙන්ති වා, එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’’’ති. පඨමං.

225-240. (පුරිමවග්ගෙ විය අට්ඨාරස වෙය්යාකරණානි විත්ථාරෙතබ්බානීති ¶ .) සත්තරසමං.

241. සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘නෙව හොති න න හොති තථාගතො පරං මරණා’’’ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ… ‘‘රූපෙ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘නෙව හොති, න න හොති තථාගතො පරං මරණා’ති. වෙදනාය සති… සඤ්ඤාය සති… සඞ්ඛාරෙසු සති… විඤ්ඤාණෙ සති, විඤ්ඤාණං උපාදාය, විඤ්ඤාණං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘නෙව හොති, න න හොති තථාගතො පරං මරණා’’’ති.

‘‘තං ¶ කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’…පෙ… විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘නෙව හොති, න න හොති තථාගතො පරං මරණා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘ඉති ඛො, භික්ඛවෙ, දුක්ඛෙ සති, දුක්ඛං උපාදාය, දුක්ඛං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘නෙව හොති, න න හොති තථාගතො පරං මරණා’’’ති. ‘‘වෙදනා… සඤ්ඤා ¶ … සඞ්ඛාරා… විඤ්ඤාණං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’…පෙ… විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘නෙව හොති, න න හොති තථාගතො පරං මරණා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘ඉති ඛො, භික්ඛවෙ, දුක්ඛෙ සති, දුක්ඛං උපාදාය දුක්ඛං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘නෙව හොති, න න හොති තථාගතො පරං මරණා’’’ති. අට්ඨාරසමං.

242. සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය ¶ , කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘රූපී අත්තා හොති, අරොගො පරං මරණා’’’ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ… ‘‘රූපෙ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘රූපී අත්තා හොති, අරොගො පරං මරණා’ති. වෙදනාය සති…පෙ… සඤ්ඤාය සති… සඞ්ඛාරෙසු සති… විඤ්ඤාණෙ සති, විඤ්ඤාණං උපාදාය, විඤ්ඤාණං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘රූපී අත්තා හොති, අරොගො පරං මරණා’’’ති.

‘‘තං ¶ කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’…පෙ… විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘රූපී අත්තා හොති, අරොගො පරං මරණා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘ඉති ඛො, භික්ඛවෙ, දුක්ඛෙ සති, දුක්ඛං උපාදාය, දුක්ඛං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘රූපී ¶ අත්තා හොති, අරොගො පරං මරණා’’’ති? ‘‘වෙදනා…පෙ… ¶ ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘ඉති ඛො, භික්ඛවෙ, දුක්ඛෙ සති, දුක්ඛං උපාදාය, දුක්ඛං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘රූපී අත්තා හොති, අරොගො පරං මරණා’’’ති. එකූනවීසතිමං.

243. සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘අරූපී අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’’ති? (පෙය්යාලො) වීසතිමං.

244. සාවත්ථිනිදානං. ‘‘රූපී ච අරූපී ච අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’ති…පෙ…. එකවීසතිමං.

245. ‘‘නෙව රූපී නාරූපී අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’ති…පෙ…. බාවීසතිමං.

246. ‘‘එකන්තසුඛී අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’ති…පෙ…. තෙවීසතිමං.

247. ‘‘එකන්තදුක්ඛී ¶ ¶ අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’ති…පෙ…. චතුවීසතිමං.

248. ‘‘සුඛදුක්ඛී අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’ති…පෙ…. පඤ්චවීසතිමං.

249. ‘‘අදුක්ඛමසුඛී ¶ අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ… ‘‘රූපෙ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’ති. වෙදනාය සති… සඤ්ඤාය සති… සඞ්ඛාරෙසු සති… විඤ්ඤාණෙ සති, විඤ්ඤාණං උපාදාය, විඤ්ඤාණං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා ¶ හොති අරොගො පරං මරණා’’’ති.

‘‘තං කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’…පෙ… විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘ඉති ඛො, භික්ඛවෙ, දුක්ඛෙ සති, දුක්ඛං උපාදාය, දුක්ඛං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’’ති. ‘‘වෙදනා… සඤ්ඤා… සඞ්ඛාරා… විඤ්ඤාණං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’…පෙ… විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘ඉති ඛො, භික්ඛවෙ ¶ , දුක්ඛෙ සති, දුක්ඛං උපාදාය, දුක්ඛං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’’ති. ඡබ්බීසතිමං.

වාතං එතං මම සො, අත්තා නො ච මෙ සියා;

නත්ථි කරොතො හෙතු ච, මහාදිට්ඨෙන අට්ඨමං.

සස්සතො අසස්සතො ¶ චෙව, අන්තානන්තවා ච වුච්චති;

තං ජීවං අඤ්ඤං ජීවඤ්ච, තථාගතෙන චත්තාරො.

රූපී අත්තා හොති, අරූපී ච අත්තා හොති;

නෙව රූපී නාරූපී අත්තා හොති, එකන්තසුඛී අත්තා හොති.

එකන්තදුක්ඛී අත්තා හොති, සුඛදුක්ඛී අත්තා හොති;

අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති, අරොගො පරං මරණාති;

ඉමෙ ඡබ්බීසති සුත්තා, දුතියවාරෙන දෙසිතා.

250. සාවත්ථිනිදානං ¶ ¶ . ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘න වාතා වායන්ති, න නජ්ජො සන්දන්ති, න ගබ්භිනියො ¶ විජායන්ති, න චන්දිමසූරියා උදෙන්ති වා අපෙන්ති වා එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’’’ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ….

‘‘රූපෙ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – න වාතා වායන්ති…පෙ… වෙදනාය සති… සඤ්ඤාය සති… සඞ්ඛාරෙසු සති… විඤ්ඤාණෙ සති, විඤ්ඤාණං උපාදාය, විඤ්ඤාණං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘න වාතා වායන්ති…පෙ… එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’’’ති.

‘‘තං කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’…පෙ… විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘න වාතා වායන්ති…පෙ… එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘ඉති ඛො, භික්ඛවෙ, යදනිච්චං තං දුක්ඛං. තස්මිං සති, තදුපාදාය, එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘න වාතා වායන්ති, න නජ්ජො සන්දන්ති, න ගබ්භිනියො විජායන්ති, න චන්දිමසූරියා උදෙන්ති වා අපෙන්ති වා එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’’’ති. ‘‘වෙදනා… සඤ්ඤා… සඞ්ඛාරා… විඤ්ඤාණං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං ¶ , භන්තෙ’’…පෙ… විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘න වාතා වායන්ති…පෙ… එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘ඉති ඛො, භික්ඛවෙ, යදනිච්චං තං දුක්ඛං. තස්මිං සති, තදුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘න වාතා වායන්ති…පෙ… එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’’’ති. පඨමං.

251-274. (දුතියවග්ගෙ විය චතුවීසති සුත්තානි පූරෙතබ්බානි.) පඤ්චවීසතිමං.

275. සාවත්ථිනිදානං ¶ ¶ . ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’’ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ….

‘‘රූපෙ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’ති. වෙදනාය සති ¶ …පෙ… සඤ්ඤාය සති… සඞ්ඛාරෙසු සති… විඤ්ඤාණෙ සති, විඤ්ඤාණං උපාදාය, විඤ්ඤාණං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති, අරොගො පරං මරණා’’’ති.

‘‘තං කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’…පෙ… විපරිණාමධම්මං, අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘ඉති ඛො, භික්ඛවෙ, යදනිච්චං තං දුක්ඛං. තස්මිං සති, තදුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’’ති. ‘‘වෙදනා…පෙ… සඤ්ඤා… සඞ්ඛාරා… විඤ්ඤාණං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’…පෙ… විපරිණාමධම්මං ¶ , අපි නු තං අනුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජෙය්ය – ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති, අරොගො පරං මරණා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘ඉති ඛො, භික්ඛවෙ, යදනිච්චං තං දුක්ඛං. තස්මිං සති, තදුපාදාය එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති අරොගො පරං මරණා’’’ති. ඡබ්බීසතිමං.

276. සාවත්ථිනිදානං ¶ ¶ . ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘න වාතා වායන්ති, න නජ්ජො සන්දන්ති ¶ , න ගබ්භිනියො විජායන්ති, න චන්දිමසූරියා උදෙන්ති වා අපෙන්ති වා එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’’’ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ….

‘‘රූපෙ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘න වාතා වායන්ති…පෙ… එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’ති. වෙදනාය සති…පෙ… සඤ්ඤාය සති… සඞ්ඛාරෙසු සති… විඤ්ඤාණෙ සති, විඤ්ඤාණං උපාදාය, විඤ්ඤාණං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘න වාතා වායන්ති…පෙ… එසිකට්ඨායිට්ඨිතා’’’ති. ‘‘තං කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්චං, දුක්ඛං වා තං සුඛං වා’’ති? ‘‘දුක්ඛං, භන්තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්චං දුක්ඛං විපරිණාමධම්මං, කල්ලං නු තං සමනුපස්සිතුං – ‘එතං මම, එසොහමස්මි, එසො මෙ අත්තා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘වෙදනා ¶ … සඤ්ඤා… සඞ්ඛාරා… විඤ්ඤාණං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්චං, දුක්ඛං වා තං සුඛං වා’’ති? ‘‘දුක්ඛං, භන්තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්චං දුක්ඛං විපරිණාමධම්මං, කල්ලං නු තං සමනුපස්සිතුං – ‘එතං මම, එසොහමස්මි, එසො මෙ අත්තා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’.

‘‘තස්මාතිහ ¶ , භික්ඛවෙ, යං කිඤ්චි රූපං අතීතානාගතපච්චුප්පන්නං අජ්ඣත්තං වා බහිද්ධා වා, ඔළාරිකං වා සුඛුමං වා හීනං වා පණීතං වා යං දූරෙ සන්තිකෙ වා, සබ්බං රූපං – ‘නෙතං මම ¶ , නෙසොහමස්මි, න මෙසො අත්තා’ති එවමෙතං යථාභූතං සම්මප්පඤ්ඤාය දට්ඨබ්බං. යා කාචි වෙදනා… යා කාචි සඤ්ඤා… යෙ කෙචි සඞ්ඛාරා… යං කිඤ්චි විඤ්ඤාණං අතීතානාගතපච්චුප්පන්නං අජ්ඣත්තං වා බහිද්ධා වා ඔළාරිකං වා සුඛුමං වා හීනං වා පණීතං වා යං දූරෙ සන්තිකෙ වා, සබ්බං විඤ්ඤාණං – ‘නෙතං මම, නෙසොහමස්මි, න මෙසො අත්තා’ති එවමෙතං යථාභූතං සම්මප්පඤ්ඤාය දට්ඨබ්බං.

‘‘එවං පස්සං…පෙ… නාපරං ඉත්ථත්තායාති පජානාතී’’ති. පඨමං.

277-300. (දුතියවග්ගෙ විය චතුවීසති සුත්තානි පූරෙතබ්බානි.) පඤ්චවීසතිමං.

301. සාවත්ථිනිදානං. ‘‘කිස්මිං නු ඛො, භික්ඛවෙ, සති, කිං උපාදාය, කිං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති, අරොගො පරං මරණා’’’ති? භගවංමූලකා නො, භන්තෙ, ධම්මා…පෙ….

‘‘රූපෙ ඛො, භික්ඛවෙ, සති, රූපං උපාදාය, රූපං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති, අරොගො පරං මරණා’ති. වෙදනාය සති… සඤ්ඤාය සති… සඞ්ඛාරෙසු සති… විඤ්ඤාණෙ සති, විඤ්ඤාණං උපාදාය, විඤ්ඤාණං අභිනිවිස්ස එවං දිට්ඨි උප්පජ්ජති – ‘අදුක්ඛමසුඛී අත්තා හොති, අරොගො පරං මරණා’’’ති.

‘‘තං ¶ කිං මඤ්ඤථ, භික්ඛවෙ, රූපං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’ ¶ . ‘‘යං පනානිච්චං, දුක්ඛං වා තං සුඛං වා’’ති? ‘‘දුක්ඛං, භන්තෙ ¶ ’’. ‘‘යං පනානිච්චං දුක්ඛං විපරිණාමධම්මං, කල්ලං නු තං සමනුපස්සිතුං – ‘එතං මම, එසොහමස්මි, එසො මෙ අත්තා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’. ‘‘වෙදනා… සඤ්ඤා… සඞ්ඛාරා… විඤ්ඤාණං නිච්චං වා අනිච්චං වා’’ති? ‘‘අනිච්චං, භන්තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්චං දුක්ඛං වා තං සුඛං වා’’ති? ‘‘දුක්ඛං, භන්තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්චං දුක්ඛං ¶ විපරිණාමධම්මං, කල්ලං නු තං සමනුපස්සිතුං – ‘එතං මම, එසොහමස්මි, එසො මෙ අත්තා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්තෙ’’.

‘‘තස්මාතිහ, භික්ඛවෙ, යං කිඤ්චි රූපං අතීතානාගතපච්චුප්පන්නං අජ්ඣත්තං වා බහිද්ධා වා ඔළාරිකං වා සුඛුමං වා හීනං වා පණීතං වා යං දූරෙ සන්තිකෙ වා, සබ්බං රූපං – ‘නෙතං මම, නෙසොහමස්මි, න මෙසො අත්තා’ති එවමෙතං යථාභූතං සම්මප්පඤ්ඤාය දට්ඨබ්බං. යා කාචි වෙදනා… යා කාචි සඤ්ඤා… යෙ කෙචි සඞ්ඛාරා… යං කිඤ්චි විඤ්ඤාණං අතීතානාගතපච්චුප්පන්නං අජ්ඣත්තං වා බහිද්ධා වා, ඔළාරිකං වා සුඛුමං වා හීනං වා පණීතං වා යං දූරෙ සන්තිකෙ වා, සබ්බං විඤ්ඤාණං – ‘නෙතං මම, නෙසොහමස්මි, න මෙසො අත්තා’’’ති එවමෙතං යථාභූතං සම්මප්පඤ්ඤාය දට්ඨබ්බං.

‘‘එවං පස්සං, භික්ඛවෙ, සුතවා අරියසාවකො රූපස්මිම්පි නිබ්බින්දති, වෙදනායපි නිබ්බින්දති, සඤ්ඤායපි නිබ්බින්දති, සඞ්ඛාරෙසුපි නිබ්බින්දති, විඤ්ඤාණස්මිම්පි නිබ්බින්දති. නිබ්බින්දං විරජ්ජති; විරාගා විමුච්චති. විමුත්තස්මිං විමුත්තමිති ඤාණං හොති. ‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්රහ්මචරියං, කතං කරණීයං ¶ , නාපරං ඉත්ථත්තායා’ති පජානාතී’’ති. ඡබ්බීසතිමං.

පුරිමගමනෙ අට්ඨාරස වෙය්යාකරණා;

දුතියගමනෙ ඡබ්බීසං විත්ථාරෙතබ්බානි.

තතියගමනෙ ¶ ඡබ්බීසං විත්ථාරෙතබ්බානි;

චතුත්ථගමනෙ ඡබ්බීසං විත්ථාරෙතබ්බානි.