📜

5. සම්මප්පධානසංයුත්තං

1. ගඞ්ගාපෙය්යාලවග්ගො

1-12. පාචීනාදිසුත්තද්වාදසකං

651-662. සාවත්ථිනිදානං . තත්ර ඛො භගවා එතදවොච – ‘‘චත්තාරොමෙ, භික්ඛවෙ, සම්මප්පධානා. කතමෙ චත්තාරො? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අනුප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං අනුප්පාදාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති. උප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං පහානාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති. අනුප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං උප්පාදාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති. උප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං ඨිතියා අසම්මොසාය භිය්යොභාවාය වෙපුල්ලාය භාවනාය පාරිපූරියා ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, චත්තාරො සම්මප්පධානාති’’.

‘‘සෙය්යථාපි, භික්ඛවෙ, ගඞ්ගා නදී පාචීනනින්නා පාචීනපොණා පාචීනපබ්භාරා; එවමෙව ඛො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු චත්තාරො සම්මප්පධානෙ භාවෙන්තො චත්තාරො සම්මප්පධානෙ බහුලීකරොන්තො නිබ්බානනින්නො හොති නිබ්බානපොණො නිබ්බානපබ්භාරො. කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, භික්ඛු චත්තාරො සම්මප්පධානෙ භාවෙන්තො චත්තාරො සම්මප්පධානෙ බහුලීකරොන්තො නිබ්බානනින්නො හොති නිබ්බානපොණො නිබ්බානපබ්භාරො? ඉධ , භික්ඛවෙ, භික්ඛු අනුප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං අනුප්පාදාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති. උප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං පහානාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති. අනුප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං උප්පාදාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති. උප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං ඨිතියා අසම්මොසාය භිය්යොභාවාය වෙපුල්ලාය භාවනාය පාරිපූරියා ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති. එවං ඛො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු චත්තාරො සම්මප්පධානෙ භාවෙන්තො චත්තාරො සම්මප්පධානෙ බහුලීකරොන්තො නිබ්බානනින්නො හොති නිබ්බානපොණො නිබ්බානපබ්භාරො’’ති. ද්වාදසමං. (සම්මප්පධානසංයුත්තස්ස ගඞ්ගාපෙය්යාලී සම්මප්පධානවසෙන විත්ථාරෙතබ්බා).

ගඞ්ගාපෙය්යාලවග්ගො පඨමො.

තස්සුද්දානං –

ඡ පාචීනතො නින්නා, ඡ නින්නා ච සමුද්දතො;

ද්වෙතෙ ඡ ද්වාදස හොන්ති, වග්ගො තෙන පවුච්චතීති.

2. අප්පමාදවග්ගො

(අප්පමාදවග්ගො සම්මප්පධානවසෙන විත්ථාරෙතබ්බො).

තස්සුද්දානං –

තථාගතං පදං කූටං, මූලං සාරෙන වස්සිකං;

රාජා චන්දිමසූරියා, වත්ථෙන දසමං පදන්ති.

3. බලකරණීයවග්ගො

1-12. බලකරණීයාදිසුත්තද්වාදසකං

673-684. ‘‘සෙය්යථාපි , භික්ඛවෙ, යෙ කෙචි බලකරණීයා කම්මන්තා කයිරන්ති, සබ්බෙ තෙ පථවිං නිස්සාය පථවියං පතිට්ඨාය එවමෙතෙ බලකරණීයා කම්මන්තා කයිරන්ති; එවමෙව ඛො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සීලං නිස්සාය සීලෙ පතිට්ඨාය චත්තාරො සම්මප්පධානෙ භාවෙති, චත්තාරො සම්මප්පධානෙ බහුලීකරොති. කථඤ්ච, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සීලං නිස්සාය සීලෙ පතිට්ඨාය චත්තාරො සම්මප්පධානෙ භාවෙති, චත්තාරො සම්මප්පධානෙ බහුලීකරොති? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අනුප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං අනුප්පාදාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති…පෙ… උප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං ඨිතියා අසම්මොසාය භිය්යොභාවාය වෙපුල්ලාය භාවනාය පාරිපූරියා ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති. එවං ඛො, භික්ඛවෙ, භික්ඛු සීලං නිස්සාය සීලෙ පතිට්ඨාය චත්තාරො සම්මප්පධානෙ භාවෙති, චත්තාරො සම්මප්පධානෙ බහුලීකරොතී’’ති. (එවං බලකරණීයවග්ගො සම්මප්පධානවසෙන විත්ථාරෙතබ්බො). ද්වාදසමං.

බලකරණීයවග්ගො තතියො.

තස්සුද්දානං –

බලං බීජඤ්ච නාගො ච, රුක්ඛො කුම්භෙන සූකියා;

ආකාසෙන ච ද්වෙ මෙඝා, නාවා ආගන්තුකා නදීති.

4. එසනාවග්ගො

1-10. එසනාදිසුත්තදසකං

685-694. ‘‘තිස්සො ඉමා, භික්ඛවෙ, එසනා. කතමා තිස්සො? කාමෙසනා, භවෙසනා, බ්රහ්මචරියෙසනා – ඉමා ඛො, භික්ඛවෙ, තිස්සො එසනා. ඉමාසං ඛො, භික්ඛවෙ, තිස්සන්නං එසනානං අභිඤ්ඤාය පරිඤ්ඤාය පරික්ඛයාය පහානාය චත්තාරො සම්මප්පධානා භාවෙතබ්බා. කතමෙ චත්තාරො? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අනුප්පන්නානං…පෙ… උප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං ඨිතියා අසම්මොසාය භිය්යොභාවාය වෙපුල්ලාය භාවනාය පාරිපූරියා ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති. ඉමාසං ඛො, භික්ඛවෙ, තිස්සන්නං එසනානං අභිඤ්ඤාය පරිඤ්ඤාය පරික්ඛයාය පහානාය ඉමෙ චත්තාරො සම්මප්පධානා භාවෙතබ්බා’’ති. (විත්ථාරෙතබ්බං). දසමං.

එසනාවග්ගො චතුත්ථො.

තස්සුද්දානං –

එසනා විධා ආසවො, භවො ච දුක්ඛතා තිස්සො;

ඛිලං මලඤ්ච නීඝො ච, වෙදනා තණ්හා තසිනා චාති.

5. ඔඝවග්ගො

1-10. ඔඝාදිසුත්තදසකං

695-704. ‘‘පඤ්චිමානි , භික්ඛවෙ, උද්ධම්භාගියානි සංයොජනානි. කතමානි පඤ්ච? රූපරාගො, අරූපරාගො, මානො, උද්ධච්චං, අවිජ්ජා – ඉමානි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චුද්ධම්භාගියානි සංයොජනානි. ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චන්නං උද්ධම්භාගියානං සංයොජනානං අභිඤ්ඤාය පරිඤ්ඤාය පරික්ඛයාය පහානාය චත්තාරො සම්මප්පධානා භාවෙතබ්බා. කතමෙ චත්තාරො? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අනුප්පන්නානං…පෙ… උප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං ඨිතියා අසම්මොසාය භිය්යොභාවාය වෙපුල්ලාය භාවනාය පාරිපූරියා ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති. ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චන්නං උද්ධම්භාගියානං සංයොජනානං අභිඤ්ඤාය පරිඤ්ඤාය පරික්ඛයාය පහානාය ඉමෙ චත්තාරො සම්මප්පධානා භාවෙතබ්බා’’ති. (විත්ථාරෙතබ්බා). දසමං.

ඔඝවග්ගො පඤ්චමො.

තස්සුද්දානං –

ඔඝො යොගො උපාදානං, ගන්ථා අනුසයෙන ච;

කාමගුණා නීවරණා, ඛන්ධා ඔරුද්ධම්භාගියාති.

සම්මප්පධානසංයුත්තං පඤ්චමං.