📜

නමො තස්ස භගවතො අරහතො සම්මාසම්බුද්ධස්ස

අඞ්ගුත්තරනිකායෙ

දුකනිපාත-අට්ඨකථා

1. පඨමපණ්ණාසකං

1. කම්මකාරණවග්ගො

1. වජ්ජසුත්තවණ්ණනා

1. දුකනිපාතස්ස පඨමෙ වජ්ජානීති දොසා අපරාධා. දිට්ඨධම්මිකන්ති දිට්ඨෙව ධම්මෙ ඉමස්මිංයෙව අත්තභාවෙ උප්පන්නඵලං. සම්පරායිකන්ති සම්පරායෙ අනාගතෙ අත්තභාවෙ උප්පන්නඵලං. ආගුචාරින්ති පාපකාරිං අපරාධකාරකං. රාජානො ගහෙත්වා විවිධා කම්මකාරණා කාරෙන්තෙති චොරං ගහෙත්වා විවිධා කම්මකාරණා රාජපුරිසා කරොන්ති, රාජානො පන තා කාරෙන්ති නාම. තං චොරං එවං කම්මකාරණා කාරියමානං එස පස්සති. තෙන වුත්තං – ‘‘පස්සති චොරං ආගුචාරිං රාජානො ගහෙත්වා විවිධා කම්මකාරණා කාරෙන්තෙ’’ති. අද්ධදණ්ඩකෙහීති මුග්ගරෙහි, පහාරසාධනත්ථං වා චතුහත්ථදණ්ඩං ද්වෙධා ඡෙත්වා ගහිතදණ්ඩකෙහි. බිලඞ්ගථාලිකන්ති කඤ්ජියඋක්ඛලිකකම්මකාරණං. තං කරොන්තා සීසකටාහං උප්පාටෙත්වා තත්තං අයොගුළං සණ්ඩාසෙන ගහෙත්වා තත්ථ පක්ඛිපන්ති, තෙන මත්ථලුඞ්ගං පක්කුථිත්වා උත්තරති. සඞ්ඛමුණ්ඩිකන්ති සඞ්ඛමුණ්ඩකම්මකාරණං. තං කරොන්තා උත්තරොට්ඨඋභතොකණ්ණචූළිකගලවාටකපරිච්ඡෙදෙන චම්මං ඡින්දිත්වා සබ්බකෙසෙ එකතො ගණ්ඨිං කත්වා දණ්ඩකෙන වෙඨෙත්වා උප්පාටෙන්ති, සහ කෙසෙහි චම්මං උට්ඨහති. තතො සීසකටාහං ථූලසක්ඛරාහි ඝංසිත්වා ධොවන්තා සඞ්ඛවණ්ණං කරොන්ති. රාහුමුඛන්ති රාහුමුඛකම්මකාරණං. තං කරොන්තා සඞ්කුනා මුඛං විවරිත්වා අන්තොමුඛෙ දීපං ජාලෙන්ති, කණ්ණචූළිකාහි වා පට්ඨාය මුඛං නිඛාදනෙන ඛනන්ති, ලොහිතං පග්ඝරිත්වා මුඛං පූරෙති.

ජොතිමාලිකන්ති සකලසරීරං තෙලපිලොතිකාය වෙඨෙත්වා ආලිම්පෙන්ති. හත්ථපජ්ජොතිකන්ති හත්ථෙ තෙලපිලොතිකාය වෙඨෙත්වා දීපං විය පජ්ජාලෙන්ති. එරකවත්තිකන්ති එරකවත්තකම්මකාරණං. තං කරොන්තා හෙට්ඨාගීවතො පට්ඨාය චම්මවට්ටෙ කන්තිත්වා ගොප්ඵකෙ ඨපෙන්ති, අථ නං යොත්තෙහි බන්ධිත්වා කඩ්ඪන්ති. සො අත්තනො චම්මවට්ටෙ අක්කමිත්වා අක්කමිත්වා පතති. චීරකවාසිකන්ති චීරකවාසිකකම්මකාරණං. තං කරොන්තා තථෙව චම්මවට්ටෙ කන්තිත්වා කටියං ඨපෙන්ති, කටිතො පට්ඨාය කන්තිත්වා ගොප්ඵකෙසු ඨපෙන්ති, උපරිමෙහි හෙට්ඨිමසරීරං චීරකනිවාසනනිවත්ථං විය හොති. එණෙය්යකන්ති එණෙය්යකකම්මකාරණං. තං කරොන්තා උභොසු කප්පරෙසු ච උභොසු ජාණුකෙසු ච අයවලයානි දත්වා අයසූලානි කොට්ටෙන්ති. සො චතූහි අයසූලෙහි භූමියං පතිට්ඨහති. අථ නං පරිවාරෙත්වා අග්ගිං කරොන්ති. ‘‘එණෙය්යකො ජොතිපරිග්ගහො යථා’’ති ආගතට්ඨානෙපි ඉදමෙව වුත්තං. තං කාලෙන කාලං සූලානි අපනෙත්වා චතූහි අට්ඨිකොටීහියෙව ඨපෙන්ති. එවරූපා කම්මකාරණා නාම නත්ථි.

බළිසමංසිකන්ති උභතොමුඛෙහි බළිසෙහි පහරිත්වා චම්මමංසන්හාරූනි උප්පාටෙන්ති. කහාපණිකන්ති සකලසරීරං තිණ්හාහි වාසීහි කොටිතො පට්ඨාය කහාපණමත්තං, කහාපණමත්තං පාතෙන්තා කොට්ටෙන්ති. ඛාරාපතච්ඡිකන්ති සරීරං තත්ථ තත්ථ ආවුධෙහි පහරිත්වා කොච්ඡෙහි ඛාරං ඝංසන්ති, චම්මමංසන්හාරූනි පග්ඝරිත්වා අට්ඨිකසඞ්ඛලිකාව තිට්ඨති. පලිඝපරිවත්තිකන්ති එකෙන පස්සෙන නිපජ්ජාපෙත්වා කණ්ණච්ඡිද්දෙන අයසූලං කොට්ටෙත්වා පථවියා එකාබද්ධං කරොන්ති. අථ නං පාදෙ ගහෙත්වා ආවිඤ්ඡන්ති. පලාලපීඨකන්ති ඡෙකො කාරණිකො ඡවිචම්මං අච්ඡින්දිත්වා නිසදපොතෙහි අට්ඨීනි භින්දිත්වා කෙසෙසු ගහෙත්වා උක්ඛිපති, මංසරාසියෙව හොති. අථ නං කෙසෙහෙව පරියොනන්ධිත්වා ගණ්හන්ති, පලාලවට්ටිං විය කත්වා පුන වෙඨෙන්ති. සුනඛෙහිපීති කතිපයානි දිවසානි ආහාරං අදත්වා ඡාතකසුනඛෙහි ඛාදාපෙන්ති. තෙ මුහුත්තෙන අට්ඨිකසඞ්ඛලිකමෙව කරොන්ති. සූලෙ උත්තාසෙන්තෙති සූලෙ ආරොපෙන්තෙ.

න පරෙසං පාභතං විලුම්පන්තො චරතීති පරෙසං සන්තකං භණ්ඩං පරම්මුඛං ආභතං අන්තමසො අන්තරවීථියං පතිතං සහස්සභණ්ඩිකම්පි දිස්වා ‘‘ඉමිනා ජීවිස්සාමී’’ති විලුම්පන්තො න විචරති, කො ඉමිනා අත්ථොති පිට්ඨිපාදෙන වා පවට්ටෙත්වා ගච්ඡති.

පාපකොති ලාමකො. දුක්ඛොති අනිට්ඨො. කිඤ්ච තන්ති කිං නාම තං කාරණං භවෙය්ය. යාහන්ති යෙන අහං. කායදුච්චරිතන්ති පාණාතිපාතාදි තිවිධං අකුසලං කායකම්මං. කායසුචරිතන්ති තස්ස පටිපක්ඛභූතං තිවිධං කුසලකම්මං. වචීදුච්චරිතන්ති මුසාවාදාදි චතුබ්බිධං අකුසලං වචීකම්මං. වචීසුචරිතන්ති තස්ස පටිපක්ඛභූතං චතුබ්බිධං කුසලකම්මං. මනොදුච්චරිතන්ති අභිජ්ඣාදි තිවිධං අකුසලකම්මං. මනොසුචරිතන්ති තස්ස පටිපක්ඛභූතං තිවිධං කුසලකම්මං. සුද්ධං අත්තානං පරිහරතීති එත්ථ දුවිධා සුද්ධි – පරියායතො ච නිප්පරියායතො ච. සරණගමනෙන හි පරියායෙන සුද්ධං අත්තානං පරිහරති නාම. තථා පඤ්චහි සීලෙහි, දසහි සීලෙහි – චතුපාරිසුද්ධිසීලෙන, පඨමජ්ඣානෙන…පෙ… නෙවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනෙන, සොතාපත්තිමග්ගෙන, සොතාපත්තිඵලෙන…පෙ… අරහත්තමග්ගෙන පරියායෙන සුද්ධං අත්තානං පරිහරති නාම. අරහත්තඵලෙ පතිට්ඨිතො පන ඛීණාසවො ඡින්නමූලකෙ පඤ්චක්ඛන්ධෙ න්හාපෙන්තොපි ඛාදාපෙන්තොපි භුඤ්ජාපෙන්තොපි නිසීදාපෙන්තොපි නිපජ්ජාපෙන්තොපි නිප්පරියායෙනෙව සුද්ධං නිම්මලං අත්තානං පරිහරති පටිජග්ගතීති වෙදිතබ්බො.

තස්මාති යස්මා ඉමානි ද්වෙ වජ්ජානෙව, නො න වජ්ජානි, තස්මා. වජ්ජභීරුනොති වජ්ජභීරුකා. වජ්ජභයදස්සාවිනොති වජ්ජානි භයතො දස්සනසීලා. එතං පාටිකඞ්ඛන්ති එතං ඉච්ඡිතබ්බං, එතං අවස්සංභාවීති අත්ථො. යන්ති නිපාතමත්තං, කාරණවචනං වා යෙන කාරණෙන පරිමුච්චිස්සති සබ්බවජ්ජෙහි . කෙන පන කාරණෙන පරිමුච්චිස්සතීති? චතුත්ථමග්ගෙන චෙව චතුත්ථඵලෙන ච. මග්ගෙන හි පරිමුච්චති නාම, ඵලං පත්තො පරිමුත්තො නාම හොතීති. කිං පන ඛීණාසවස්ස අකුසලං න විපච්චතීති? විපච්චති, තං පන ඛීණාසවභාවතො පුබ්බෙ කතං. තඤ්ච ඛො ඉමස්මිංයෙව අත්තභාවෙ, සම්පරායෙ පනස්ස කම්මඵලං නාම නත්ථීති. පඨමං.

2. පධානසුත්තවණ්ණනා

2. දුතියෙ පධානානීති වීරියානි. වීරියඤ්හි පදහිතබ්බතො පධානභාවකරණතො වා පධානන්ති වුච්චති. දුරභිසම්භවානීති දුස්සහානි දුප්පූරියානි, දුක්කරානීති අත්ථො. අගාරං අජ්ඣාවසතන්ති අගාරෙ වසන්තානං. චීවරපිණ්ඩපාතසෙනාසනගිලානපච්චයභෙසජ්ජපරික්ඛාරානුප්පදානත්ථං පධානන්ති එතෙසං චීවරාදීනං චතුන්නං පච්චයානං අනුප්පදානත්ථාය පධානං නාම දුරභිසම්භවන්ති දස්සෙති. චතුරතනිකම්පි හි පිලොතිකං, පසතතණ්ඩුලමත්තං වා භත්තං, චතුරතනිකං වා පණ්ණසාලං, තෙලසප්පිනවනීතාදීසු වා අප්පමත්තකම්පි භෙසජ්ජං පරෙසං දෙථාති වත්තුම්පි නීහරිත්වා දාතුම්පි දුක්කරං උභතොබ්යූළ්හසඞ්ගාමප්පවෙසනසදිසං. තෙනාහ භගවා –

‘‘දානඤ්ච යුද්ධඤ්ච සමානමාහු,

අප්පාපි සන්තා බහුකෙ ජිනන්ති;

අප්පම්පි චෙ සද්දහානො දදාති,

තෙනෙව සො හොති සුඛී පරත්ථා’’ති. (ජා. 1.8.72; සං. නි. 1.33);

අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතානන්ති ගෙහතො නික්ඛමිත්වා අගාරස්ස ඝරාවාසස්ස හිතාවහෙහි කසිගොරක්ඛාදීහි විරහිතං අනගාරියං පබ්බජ්ජං උපගතානං. සබ්බූපධිපටිනිස්සග්ගත්ථාය පධානන්ති සබ්බෙසං ඛන්ධූපධිකිලෙසූපධිඅභිසඞ්ඛාරූපධිසඞ්ඛාතානං උපධීනං පටිනිස්සග්ගසඞ්ඛාතස්ස නිබ්බානස්ස අත්ථාය විපස්සනාය චෙව මග්ගෙන ච සහජාතවීරියං. තස්මාති යස්මා ඉමානි ද්වෙ පධානානි දුරභිසම්භවානි, තස්මා. දුතියං.

3. තපනීයසුත්තවණ්ණනා

3. තතියෙ තපනීයාති ඉධ චෙව සම්පරායෙ ච තපන්තීති තපනීයා. තප්පතීති චිත්තසන්තාපෙන තප්පති අනුසොචති කායදුච්චරිතං කත්වා නන්දයක්ඛො විය නන්දමාණවො විය නන්දගොඝාතකො විය දෙවදත්තො විය ද්වෙභාතිකා විය ච. තෙ කිර ගාවං වධිත්වා මංසං ද්වෙ කොට්ඨාසෙ අකංසු. තතො කනිට්ඨො ජෙට්ඨකං ආහ – ‘‘මය්හං දාරකා බහූ, ඉමානි මෙ අන්තානි දෙහී’’ති. අථ නං සො ‘‘සබ්බං මංසං ද්වෙධා විභත්තං, පුන කිං මග්ගසී’’ති පහරිත්වා ජීවිතක්ඛයං පාපෙසි. නිවත්තිත්වා ච නං ඔලොකෙන්තො මතං දිස්වා ‘‘භාරියං මෙ කම්මං කත’’න්ති චිත්තං උප්පාදෙසි. අථස්ස බලවසොකො උප්පජ්ජි. සො ඨිතට්ඨානෙපි නිසින්නට්ඨානෙපි තදෙව කම්මං ආවජ්ජෙති, චිත්තස්සාදං න ලභති. අසිතපීතඛායිතසායිතම්පිස්ස සරීරෙ ඔජං න ඵරති, අට්ඨිචම්මමත්තමෙව අහොසි. අථ නං එකො ථෙරො දිස්වා – ‘‘උපාසක, ත්වං පහූතඅන්නපානො, අට්ඨිචම්මමත්තමෙව තෙ අවසිට්ඨං, අත්ථි නු ඛො තෙ කිඤ්චි තපනීයකම්ම’’න්ති? සො ‘‘ආම, භන්තෙ’’ති සබ්බං ආරොචෙසි. අථ නං ථෙරො ‘‘භාරියං තෙ උපාසක කම්මං කතං, අනපරාධට්ඨානෙ අපරද්ධ’’න්ති ආහ. සො තෙනෙව කම්මෙන කාලං කත්වා නිරයෙ නිබ්බත්තො. වචීදුච්චරිතෙන සුප්පබුද්ධසක්කකොකාලිකචිඤ්චමාණවිකාදයො විය තප්පති. සෙසමෙත්ථ චතුත්ථෙ ච උත්තානත්ථමෙව. තතියං.

5. උපඤ්ඤාතසුත්තවණ්ණනා

5. පඤ්චමෙ ද්වින්නාහන්ති ද්වින්නං අහං. උපඤ්ඤාසින්ති උපගන්ත්වා ගුණං අඤ්ඤාසිං, ජානිං පටිවිජ්ඣින්ති අත්ථො. ඉදානි තෙ ධම්මෙ දස්සෙන්තො යා ච අසන්තුට්ඨිතාතිආදිමාහ. ඉමඤ්හි ධම්මද්වයං නිස්සාය සත්ථා සබ්බඤ්ඤුතං පත්තො, තස්මා තස්සානුභාවං දස්සෙන්තො එවමාහ. තත්ථ අසන්තුට්ඨිතා කුසලෙසු ධම්මෙසූති ඉමිනා ඉමං දීපෙති – ‘‘අහං ඣානමත්තකෙන වා ඔභාසනිමිත්තමත්තකෙන වා අසන්තුට්ඨො හුත්වා අරහත්තමග්ගමෙව උප්පාදෙසිං. යාව සො න උප්පජ්ජි, න තාවාහං සන්තුට්ඨො අහොසිං. පධානස්මිං ච අනුක්කණ්ඨිතො හුත්වා අනොසක්කනාය ඨත්වායෙව පධානකිරියං අකාසි’’න්ති ඉමමත්ථං දස්සෙන්තො යා ච අප්පටිවානිතාතිආදිමාහ. තත්ථ අප්පටිවානිතාති අප්පටික්කමනා අනොසක්කනා. අප්පටිවානී සුදාහං, භික්ඛවෙ, පදහාමීති එත්ථ සුදන්ති නිපාතමත්තං. අහං, භික්ඛවෙ, අනොසක්කනායං ඨිතො බොධිසත්තකාලෙ සබ්බඤ්ඤුතං පත්ථෙන්තො පධානමකාසින්ති අයමෙත්ථ අත්ථො.

ඉදානි යථා තෙන තං පධානං කතං, තං දස්සෙන්තො කාමං තචො චාතිආදිමාහ. තත්ථ පත්තබ්බන්ති ඉමිනා පත්තබ්බං ගුණජාතං දස්සෙති. පුරිසථාමෙනාතිආදිනා පුරිසස්ස ඤාණථාමො ඤාණවීරියං ඤාණපරක්කමො ච කථිතො. සණ්ඨානන්ති ඨපනා අප්පවත්තනා ඔසක්කනා, පටිප්පස්සද්ධීති අත්ථො. එත්තාවතා තෙන චතුරඞ්ගසමන්නාගතං වීරියාධිට්ඨානං නාම කථිතං. එත්ථ හි කාමං තචො චාති එකං අඞ්ගං, න්හාරු චාති එකං, අට්ඨි චාති එකං, මංසලොහිතන්ති එකං, ඉමානි චත්තාරි අඞ්ගානි. පුරිසථාමෙනාතිආදීනි අධිමත්තවීරියාධිවචනානි. ඉති පුරිමෙහි චතූහි අඞ්ගෙහි සමන්නාගතෙන හුත්වා එවං අධිට්ඨිතං වීරියං චතුරඞ්ගසමන්නාගතං වීරියාධිට්ඨානං නාමාති වෙදිතබ්බං. එත්තාවතා තෙන බොධිපල්ලඞ්කෙ අත්තනො ආගමනීයපටිපදා කථිතා.

ඉදානි තාය පටිපදාය පටිලද්ධගුණං කථෙතුං තස්ස මය්හං, භික්ඛවෙතිආදිමාහ. තත්ථ අප්පමාදාධිගතාති සතිඅවිප්පවාසසඞ්ඛාතෙන අප්පමාදෙන අධිගතා, න සුත්තප්පමත්තෙන ලද්ධා. සම්බොධීති චතුමග්ගඤාණඤ්චෙව සබ්බඤ්ඤුතඤ්ඤාණඤ්ච. න හි සක්කා එතං සුත්තප්පමත්තෙන අධිගන්තුන්ති. තෙනාහ – ‘‘අප්පමාදාධිගතා සම්බොධී’’ති. අනුත්තරො යොගක්ඛෙමොති න කෙවලං බොධියෙව, අරහත්තඵලනිබ්බානසඞ්ඛාතො අනුත්තරො යොගක්ඛෙමොපි අප්පමාදාධිගතොව.

ඉදානි අත්තනා පටිලද්ධගුණෙසු භික්ඛුසඞ්ඝං සමාදපෙන්තො තුම්හෙ චෙපි භික්ඛවෙතිආදිමාහ. තත්ථ යස්සත්ථායාති යස්ස අත්ථාය, යං උපසම්පජ්ජ විහරිතුකාමා හුත්වාති අත්ථො. තදනුත්තරන්ති තං අනුත්තරං. බ්රහ්මචරියපරියොසානන්ති මග්ගබ්රහ්මචරියස්ස පරියොසානභූතං අරියඵලං. අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වාති අභිඤ්ඤාය උත්තමපඤ්ඤාය පච්චක්ඛං කත්වා. උපසම්පජ්ජ විහරිස්සථාති පටිලභිත්වා පාපුණිත්වා විහරිස්සථ. තස්මාති යස්මා අප්පටිවානපධානං නාමෙතං බහූපකාරං උත්තමත්ථසාධකං, තස්මා. පඤ්චමං.

6. සංයොජනසුත්තවණ්ණනා

6. ඡට්ඨෙ සංයොජනියෙසු ධම්මෙසූති දසන්නං සංයොජනානං පච්චයභූතෙසු තෙභූමකධම්මෙසු. අස්සාදානුපස්සිතාති අස්සාදතො පස්සිතා පස්සනභාවොති අත්ථො. නිබ්බිදානුපස්සිතාති නිබ්බිදාවසෙන උක්කණ්ඨනවසෙන පස්සනභාවො. ජාතියාති ඛන්ධනිබ්බත්තිතො. ජරායාති ඛන්ධපරිපාකතො. මරණෙනාති ඛන්ධභෙදතො. සොකෙහීති අන්තොනිජ්ඣායනලක්ඛණෙහි සොකෙහි. පරිදෙවෙහීති තන්නිස්සිතලාලප්පිතලක්ඛණෙහි පරිදෙවෙහි. දුක්ඛෙහීති කායපටිපීළනදුක්ඛෙහි. දොමනස්සෙහීති මනොවිඝාතදොමනස්සෙහි. උපායාසෙහීති අධිමත්තායාසලක්ඛණඋපායාසෙහි. දුක්ඛස්මාති සකලවට්ටදුක්ඛතො. පජහතීති මග්ගෙන පජහති. පහායාති එත්ථ පන ඵලක්ඛණො කථිතො. ඉමස්මිං සුත්තෙ වට්ටවිවට්ටං කථිතං. ඡට්ඨං.

7. කණ්හසුත්තවණ්ණනා

7. සත්තමෙ කණ්හාති න කාළවණ්ණතාය කණ්හා, කණ්හතාය පන උපනෙන්තීති නිප්ඵත්තිකාළතාය කණ්හා. සරසෙනාපි වා සබ්බාකුසලධම්මා කණ්හා එව. න හි තෙසං උප්පත්තියා චිත්තං පභස්සරං හොති. අහිරිකන්ති අහිරිකභාවො. අනොත්තප්පන්ති අනොත්තාපිභාවො. සත්තමං.

8. සුක්කසුත්තවණ්ණනා

8. අට්ඨමෙ සුක්කාති න වණ්ණසුක්කතාය සුක්කා, සුක්කතාය පන උපනෙන්තීති නිප්ඵත්තිසුක්කතාය සුක්කා. සරසෙනාපි වා සබ්බකුසලධම්මා සුක්කා එව. තෙසං හි උප්පත්තියා චිත්තං පභස්සරං හොති. හිරී ච ඔත්තප්පඤ්චාති එත්ථ පාපතො ජිගුච්ඡනලක්ඛණා හිරී, භායනලක්ඛණං ඔත්තප්පං. යං පනෙත්ථ විත්ථාරතො වත්තබ්බං සියා, තං විසුද්ධිමග්ගෙ වුත්තමෙව. අට්ඨමං.

9. චරියසුත්තවණ්ණනා

9. නවමෙ ලොකං පාලෙන්තීති ලොකං සන්ධාරෙන්ති ඨපෙන්ති රක්ඛන්ති. නයිධ පඤ්ඤායෙථ මාතාති ඉමස්මිං ලොකෙ ජනිකා මාතා ‘‘අයං මෙ මාතා’’ති ගරුචිත්තීකාරවසෙන න පඤ්ඤායෙථ. සෙසපදෙසුපි එසෙව නයො. සම්භෙදන්ති සඞ්කරං මරියාදභෙදං වා. යථා අජෙළකාතිආදීසු එතෙ හි සත්තා ‘‘අයං මෙ මාතා’’ති වා ‘‘මාතුච්ඡා’’ති වා ගරුචිත්තීකාරවසෙන න ජානන්ති. යං වත්ථුං නිස්සාය උප්පන්නා, තත්ථෙව විප්පටිපජ්ජන්ති. තස්මා උපමං ආහරන්තො ‘‘යථා අජෙළකා’’තිආදිමාහ. නවමං.

10. වස්සූපනායිකසුත්තවණ්ණනා

10. දසමං අට්ඨුප්පත්තියං වුත්තං. කතරඅට්ඨුප්පත්තියං? මනුස්සානං උජ්ඣායනෙ. භගවතා හි පඨමබොධියං වීසති වස්සානි වස්සූපනායිකා අප්පඤ්ඤත්තා අහොසි. භික්ඛූ අනිබද්ධවාසා වස්සෙපි උතුවස්සෙපි යථාසුඛං විචරිංසු. තෙ දිස්වා මනුස්සා ‘‘කථඤ්හි නාම සමණා සක්යපුත්තියා හෙමන්තම්පි ගිම්හම්පි වස්සම්පි චාරිකං චරිස්සන්ති හරිතානි තිණානි සම්මද්දන්තා එකින්ද්රියං ජීවං විහෙඨෙන්තා බහූ ඛුද්දකෙ පාණෙ සඞ්ඝාතං ආපාදෙන්තා. ඉමෙ හි නාම අඤ්ඤතිත්ථියා දුරක්ඛාතධම්මා වස්සාවාසං අල්ලීයිස්සන්ති සංකසායිස්සන්ති, ඉමෙ නාම සකුණා රුක්ඛග්ගෙසු කුලාවකානි කත්වා වස්සාවාසං අල්ලීයිස්සන්ති සංකසායිස්සන්තී’’තිආදීනි වත්වා උජ්ඣායිංසු. තමත්ථං භික්ඛූ භගවතො ආරොචෙසුං. භගවා තං අට්ඨුප්පත්තිං කත්වා ඉමං සුත්තං දෙසෙන්තො පඨමං තාව ‘‘අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, වස්සං උපගන්තු’’න්ති (මහාව. 184) එත්තකමෙවාහ. අථ භික්ඛූනං ‘‘කදා නු ඛො වස්සං උපගන්තබ්බ’’න්ති උප්පන්නං විතක්කං සුත්වා ‘‘අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, වස්සානෙ වස්සං උපගන්තු’’න්ති ආහ. අථ ඛො භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘කති නු ඛො වස්සූපනායිකා’’ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. තං සුත්වා සකලම්පි ඉදං සුත්තං දෙසෙන්තො ද්වෙමා, භික්ඛවෙතිආදිමාහ. තත්ථ වස්සූපනායිකාති වස්සූපගමනානි. පුරිමිකාති අපරජ්ජුගතාය ආසාළ්හියා උපගන්තබ්බා පුරිමකත්තිකපුණ්ණමිපරියොසානා පඨමා තෙමාසී. පච්ඡිමිකාති මාසගතාය ආසාළ්හියා උපගන්තබ්බා පච්ඡිමකත්තිකපරියොසානා පච්ඡිමා තෙමාසීති. දසමං.

කම්මකාරණවග්ගො පඨමො.