📜

(12) 2. ආයාචනවග්ගවණ්ණනා

131. දුතියස්ස පඨමෙ එවං සම්මා ආයාචමානො ආයාචෙය්යාති සද්ධො භික්ඛු උට්ඨහිත්වා ‘‘යාදිසො සාරිපුත්තත්ථෙරො පඤ්ඤාය, අහම්පි තාදිසො හොමි. යාදිසො මහාමොග්ගල්ලානත්ථෙරො ඉද්ධියා, අහම්පි තාදිසො හොමී’’ති එවං ආයාචන්තො පිහෙන්තො පත්ථෙන්තො යං අත්ථි, තස්සෙව පත්ථිතත්තා සම්මා පත්ථෙය්ය නාම. ඉතො උත්තරි පත්ථෙන්තො මිච්ඡා පත්ථෙය්ය. එවරූපා හි පත්ථනා යං නත්ථි, තස්ස පත්ථිතත්තා මිච්ඡාපත්ථනා නාම හොති. කිං කාරණා? එසා, භික්ඛවෙ, තුලා එතං පමාණන්ති යථා හි සුවණ්ණං වා හිරඤ්ඤං වා තුලෙන්තස්ස තුලා ඉච්ඡිතබ්බා, ධඤ්ඤං මිනන්තස්ස මානන්ති තුලනෙ තුලා, මිනනෙ ච මානං පමාණං හොති, එවමෙව මම සාවකානං භික්ඛූනං එසා තුලා එතං පමාණං යදිදං සාරිපුත්තමොග්ගල්ලානා. තෙ ගහෙත්වා ‘‘අහම්පි ඤාණෙන වා ඉද්ධියා වා එතම්පමාණො හොමී’’ති අත්තානං තුලෙතුං වා පමාණෙතුං වා සක්කා, න ඉතො අඤ්ඤථා.

132. දුතියාදීසුපි එසෙව නයො. ඉදං පනෙත්ථ විසෙසමත්තං – ඛෙමා ච භික්ඛුනී උප්පලවණ්ණා චාති එතාසු හි ඛෙමා පඤ්ඤාය අග්ගා, උප්පලවණ්ණා ඉද්ධියා. තස්මා ‘‘පඤ්ඤාය වා ඉද්ධියා වා එතාදිසී හොමී’’ති සම්මා ආයාචමානා ආයාචෙය්ය. තථා චිත්තො ගහපති පඤ්ඤාය අග්ගො, හත්ථකො රාජකුමාරො මහිද්ධිකතාය. තස්මා ‘‘පඤ්ඤාය වා ඉද්ධියා වා එදිසො හොමී’’ති සම්මා ආයාචමානො ආයාචෙය්ය. ඛුජ්ජුත්තරාපි මහාපඤ්ඤතාය අග්ගා, නන්දමාතා මහිද්ධිකතාය. තස්මා ‘‘පඤ්ඤාය වා ඉද්ධියා වා එතාදිසී හොමී’’ති සම්මා ආයාචමානා ආයාචෙය්ය.

135. පඤ්චමෙ ඛතන්ති ගුණානං ඛතත්තා ඛතං. උපහතන්ති ගුණානං උපහතත්තා උපහතං, ඡින්නගුණං නට්ඨගුණන්ති අත්ථො. අත්තානං පරිහරතීති නිග්ගුණං අත්තානං ජග්ගති ගොපායති. සාවජ්ජොති සදොසො. සානුවජ්ජොති සඋපවාදො. පසවතීති පටිලභති. අනනුවිච්චාති අජානිත්වා අවිනිච්ඡිනිත්වා. අපරියොගාහෙත්වාති අනනුපවිසිත්වා. අවණ්ණාරහස්සාති අවණ්ණයුත්තස්ස මිච්ඡාපටිපන්නස්ස තිත්ථියස්ස වා තිත්ථියසාවකස්ස වා. වණ්ණං භාසතීති ‘‘සුප්පටිපන්නො එස සම්මාපටිපන්නො’’ති ගුණං කථෙති. වණ්ණාරහස්සාති බුද්ධාදීසු අඤ්ඤතරස්ස සම්මාපටිපන්නස්ස. අවණ්ණං භාසතීති ‘‘දුප්පටිපන්නො එස මිච්ඡාපටිපන්නො’’ති අගුණං කථෙති. අවණ්ණාරහස්ස අවණ්ණං භාසතීති ඉධෙකච්චො පුග්ගලො දුප්පටිපන්නානං මිච්ඡාපටිපන්නානං තිත්ථියානං තිත්ථියසාවකානං ‘‘ඉතිපි දුප්පටිපන්නා ඉතිපි මිච්ඡාපටිපන්නා’’ති අවණ්ණං භාසති. වණ්ණාරහස්ස වණ්ණං භාසතීති සුප්පටිපන්නානං සම්මාපටිපන්නානං බුද්ධානං බුද්ධසාවකානං ‘‘ඉතිපි සුප්පටිපන්නා ඉතිපි සම්මාපටිපන්නා’’ති වණ්ණං භාසති.

136. ඡට්ඨෙ අප්පසාදනීයෙ ඨානෙති අප්පසාදකාරණෙ. පසාදංඋපදංසෙතීති දුප්පටිපදාය මිච්ඡාපටිපදාය ‘‘අයං සුප්පටිපදා සම්මාපටිපදා’’ති පසාදං ජනෙති. පසාදනීයෙ ඨානෙ අප්පසාදන්ති සුප්පටිපදාය සම්මාපටිපදාය ‘‘අයං දුප්පටිපදා මිච්ඡාපටිපදා’’ති අප්පසාදං ජනෙතීති. සෙසමෙත්ථ උත්තානමෙව.

137. සත්තමෙ ද්වීසූති ද්වීසු ඔකාසෙසු ද්වීසු කාරණෙසු. මිච්ඡාපටිපජ්ජමානොති මිච්ඡාපටිපත්තිං පටිපජ්ජමානො. මාතරි ච පිතරි චාති මිත්තවින්දකො විය මාතරි, අජාතසත්තු විය පිතරි. සුක්කපක්ඛො වුත්තනයෙනෙව වෙදිතබ්බො.

138. අට්ඨමෙ තථාගතෙ ච තථාගතසාවකෙ චාති දෙවදත්තො විය තථාගතෙ, කොකාලිකො විය ච තථාගතසාවකෙ. සුක්කපක්ඛෙ ආනන්දත්ථෙරො විය තථාගතෙ, නන්දගොපාලකසෙට්ඨිපුත්තො විය ච තථාගතසාවකෙ.

139. නවමෙ සචිත්තවොදානන්ති සකචිත්තස්ස වොදානං, අට්ඨන්නං සමාපත්තීනං එතං නාමං. න ච කිඤ්චි ලොකෙ උපාදියතීති ලොකෙ ච රූපාදීසු ධම්මෙසු කිඤ්චි එකං ධම්මම්පි න ගණ්හාති න පරාමසති. එවමෙත්ථ අනුපාදානං නාම දුතියො ධම්මො හොති. දසමෙකාදසමානි උත්තානත්ථානෙවාති.

ආයාචනවග්ගො දුතියො.