📜

(8) 3. ආනන්දවග්ගො

1. ඡන්නසුත්තවණ්ණනා

72. තතියස්ස පඨමෙ ඡන්නොති එවංනාමකො ඡන්නපරිබ්බාජකො. තුම්හෙපි, ආවුසොති, ආවුසො, යථා මයං රාගාදීනං පහානං පඤ්ඤාපෙම, කිං එවං තුම්හෙපි පඤ්ඤාපෙථාති පුච්ඡති. තතො ථෙරො ‘‘අයං පරිබ්බාජකො අම්හෙ රාගාදීනං පහානං පඤ්ඤාපෙමාති වදති, නත්ථි පනෙතං බාහිරසමයෙ’’ති තං පටික්ඛිපන්තො මයං ඛො, ආවුසොතිආදිමාහ. තත්ථ ඛොති අවධාරණත්ථෙ නිපාතො, මයමෙව පඤ්ඤාපෙමාති අත්ථො. තතො පරිබ්බාජකො චින්තෙසි ‘‘අයං ථෙරො බාහිරසමයං ලුඤ්චිත්වා හරන්තො ‘මයමෙවා’ති ආහ. කිං නු ඛො ආදීනවං දිස්වා එතෙ එතෙසං පහානං පඤ්ඤාපෙන්තී’’ති. අථ ථෙරං පුච්ඡන්තො කිං පන තුම්හෙතිආදිමාහ. ථෙරො තස්ස බ්යාකරොන්තො රත්තො ඛොතිආදිමාහ. තත්ථ අත්තත්ථන්ති දිට්ඨධම්මිකසම්පරායිකං ලොකියලොකුත්තරං අත්තනො අත්ථං. පරත්ථඋභයත්ථෙසුපි එසෙව නයො.

අන්ධකරණොතිආදීසු යස්ස රාගො උප්පජ්ජති, තං යථාභූතදස්සනනිවාරණෙන අන්ධං කරොතීති අන්ධකරණො. පඤ්ඤාචක්ඛුං න කරොතීති අචක්ඛුකරණො. ඤාණං න කරොතීති අඤ්ඤාණකරණො. කම්මස්සකතපඤ්ඤා ඣානපඤ්ඤා විපස්සනාපඤ්ඤාති ඉමා තිස්සො පඤ්ඤා අප්පවත්තිකරණෙන නිරොධෙතීති පඤ්ඤානිරොධිකො. අනිට්ඨඵලදායකත්තා දුක්ඛසඞ්ඛාතස්ස විඝාතස්සෙව පක්ඛෙ වත්තතීති විඝාතපක්ඛිකො. කිලෙසනිබ්බානං න සංවත්තෙතීති අනිබ්බානසංවත්තනිකො. අලඤ්ච පනාවුසො ආනන්ද, අප්පමාදායාති, ආවුසො ආනන්ද, සචෙ එවරූපා පටිපදා අත්ථි, අලං තුම්හාකං අප්පමාදාය යුත්තං අනුච්ඡවිකං, අප්පමාදං කරොථ, ආවුසොති ථෙරස්ස වචනං අනුමොදිත්වා පක්කාමි. ඉමස්මිං සුත්තෙ අරියමග්ගො ලොකුත්තරමිස්සකො කථිතො. සෙසමෙත්ථ උත්තානත්ථමෙවාති.

2. ආජීවකසුත්තවණ්ණනා

73. දුතියෙ තෙන හි ගහපතීති ථෙරො කිර චින්තෙසි – ‘‘අයං ඉධ ආගච්ඡන්තො න අඤ්ඤාතුකාමො හුත්වා ආගමි, පරිග්ගණ්හනත්ථං පන ආගතො. ඉමිනා පුච්ඡිතපඤ්හං ඉමිනාව කථාපෙස්සාමී’’ති. ඉති තංයෙව කථං කථාපෙතුකාමො තෙන හීතිආදිමාහ. තත්ථ තෙන හීති කාරණාපදෙසො. යස්මා ත්වං එවං පුච්ඡසි, තස්මා තඤ්ඤෙවෙත්ථ පටිපුච්ඡාමීති. කෙසං නොති කතමෙසං නු. සධම්මුක්කංසනාති අත්තනො ලද්ධියා උක්ඛිපිත්වා ඨපනා. පරධම්මාපසාදනාති පරෙසං ලද්ධියා ඝට්ටනා වම්භනා අවක්ඛිපනා. ආයතනෙව ධම්මදෙසනාති කාරණස්මිංයෙව ධම්මදෙසනා. අත්ථො ච වුත්තොති මයා පුච්ඡිතපඤ්හාය අත්ථො ච පකාසිතො . අත්තා ච අනුපනීතොති අම්හෙ එවරූපාති එවං අත්තා ච න උපනීතො. නුපනීතොතිපි පාඨො.

3. මහානාමසක්කසුත්තවණ්ණනා

74. තතියෙ ගිලානා වුට්ඨිතොති ගිලානො හුත්වා වුට්ඨිතො. ගෙලඤ්ඤාති ගිලානභාවතො. උපසඞ්කමීති භුත්තපාතරාසො මාලාගන්ධාදීනි ආදාය මහාපරිවාරපරිවුතො උපසඞ්කමි. බාහායං ගහෙත්වාති න බාහායං ගහෙත්වා ආකඩ්ඪි, නිසින්නාසනතො වුට්ඨාය තස්ස සන්තිකං ගන්ත්වා දක්ඛිණබාහායං අඞ්ගුට්ඨකෙන සඤ්ඤං දත්වා එකමන්තං අපනෙසීති වෙදිතබ්බො. අථස්ස ‘‘සෙඛම්පි ඛො, මහානාම, සීල’’න්තිආදිනා නයෙන සත්තන්නං සෙඛානං සීලඤ්ච සමාධිඤ්ච පඤ්ඤඤ්ච කථෙත්වා උපරි අරහත්තඵලවසෙන අසෙඛා සීලසමාධිපඤ්ඤායො කථෙන්තො – ‘‘සෙඛසමාධිතො සෙඛං විපස්සනාඤාණං අසෙඛඤ්ච ඵලඤාණං පච්ඡා, සෙඛවිපස්සනාඤාණතො ච අසෙඛඵලසමාධි පච්ඡා උප්පජ්ජතී’’ති දීපෙසි. යානි පන සම්පයුත්තානි සමාධිඤාණානි, තෙසං අපච්ඡා අපුරෙ උප්පත්ති වෙදිතබ්බාති.

4. නිගණ්ඨසුත්තවණ්ණනා

75. චතුත්ථෙ කූටාගාරසාලායන්ති ද්වෙ කණ්ණිකා ගහෙත්වා හංසවට්ටකච්ඡන්නෙන කතාය ගන්ධකුටියා. අපරිසෙසං ඤාණදස්සනං පටිජානාතීති අප්පමත්තකම්පි අසෙසෙත්වා සබ්බං ඤාණදස්සනං පටිජානාති. සතතං සමිතන්ති සබ්බකාලං නිරන්තරං. ඤාණදස්සනං පච්චුපට්ඨිතන්ති සබ්බඤ්ඤුතඤ්ඤාණං මය්හං උපට්ඨිතමෙවාති දස්සෙති. පුරාණානං කම්මානන්ති ආයූහිතකම්මානං. තපසා බ්යන්තීභාවන්ති දුක්කරතපෙන විගතන්තකරණං. නවානං කම්මානන්ති ඉදානි ආයූහිතබ්බකම්මානං. අකරණාති අනායූහනෙන. සෙතුඝාතන්ති පදඝාතං පච්චයඝාතං කථෙති. කම්මක්ඛයා දුක්ඛක්ඛයොති කම්මවට්ටක්ඛයෙන දුක්ඛක්ඛයො. දුක්ඛක්ඛයා වෙදනාක්ඛයොති දුක්ඛවට්ටක්ඛයෙන වෙදනාක්ඛයො. දුක්ඛවට්ටස්මිඤ්හි ඛීණෙ වෙදනාවට්ටම්පි ඛීණමෙව හොති. වෙදනාක්ඛයා සබ්බං දුක්ඛං නිජ්ජිණ්ණං භවිස්සතීති වෙදනාක්ඛයෙන පන සකලවට්ටදුක්ඛං නිජ්ජිණ්ණමෙව භවිස්සති. සන්දිට්ඨිකායාති සාමං පස්සිතබ්බාය පච්චක්ඛාය. නිජ්ජරාය විසුද්ධියාති කිලෙසජීරණකපටිපදාය කිලෙසෙ වා නිජ්ජීරණතො නිජ්ජරාය සත්තානං විසුද්ධියා. සමතික්කමො හොතීති සකලස්ස වට්ටදුක්ඛස්ස අතික්කමො හොති. ඉධ, භන්තෙ, භගවා කිමාහාති, භන්තෙ, භගවා ඉමාය පටිපත්තියා කිමාහ, කිං එතංයෙව කිලෙසනිජ්ජීරණකපටිපදං පඤ්ඤපෙති, උදාහු අඤ්ඤන්ති පුච්ඡති.

ජානතාති අනාවරණඤාණෙන ජානන්තෙන. පස්සතාති සමන්තචක්ඛුනා පස්සන්තෙන. විසුද්ධියාති විසුද්ධිසම්පාපනත්ථාය. සමතික්කමායාති සමතික්කමනත්ථාය. අත්ථඞ්ගමායාති අත්ථං ගමනත්ථාය. ඤායස්ස අධිගමායාති සහ විපස්සනාය මග්ගස්ස අධිගමනත්ථාය. නිබ්බානස්ස සච්ඡිකිරියායාති අපච්චයනිබ්බානස්ස සච්ඡිකරණත්ථාය. නවඤ්ච කම්මං න කරොතීති නවං කම්මං නායූහති. පුරාණඤ්ච කම්මන්ති පුබ්බෙ ආයූහිතකම්මං. ඵුස්ස ඵුස්ස බ්යන්තී කරොතීති ඵුසිත්වා ඵුසිත්වා විගතන්තං කරොති, විපාකඵස්සං ඵුසිත්වා ඵුසිත්වා තං කම්මං ඛෙපෙතීති අත්ථො. සන්දිට්ඨිකාති සාමං පස්සිතබ්බා. අකාලිකාති න කාලන්තරෙ කිච්චකාරිකා. එහිපස්සිකාති ‘‘එහි පස්සා’’ති එවං දස්සෙතුං යුත්තා. ඔපනෙය්යිකාති උපනයෙ යුත්තා අල්ලීයිතබ්බයුත්තා. පච්චත්තං වෙදිතබ්බා විඤ්ඤූහීති පණ්ඩිතෙහි අත්තනො අත්තනො සන්තානෙයෙව ජානිතබ්බා, බාලෙහි පන දුජ්ජානා. ඉති සීලවසෙන ද්වෙ මග්ගා, ද්වෙ ච ඵලානි කථිතානි. සොතාපන්නසකදාගාමිනො හි සීලෙසු පරිපූරකාරිනොති. විවිච්චෙව කාමෙහීතිආදිකාය පන සමාධිසම්පදාය තයො මග්ගා, තීණි ච ඵලානි කථිතානි. අනාගාමී අරියසාවකො හි සමාධිම්හි පරිපූරකාරීති වුත්තො. ආසවානං ඛයාතිආදීහි අරහත්තඵලං කථිතං. කෙචි පන සීලසමාධයොපි අරහත්තඵලසම්පයුත්තාව ඉධ අධිප්පෙතා. එකෙකස්ස පන වසෙන පටිපත්තිදස්සනත්ථං විසුං විසුං තන්ති ආරොපිතාති.

5. නිවෙසකසුත්තවණ්ණනා

76. පඤ්චමෙ අමච්චාති සුහජ්ජා. ඤාතීති සස්සුසසුරපක්ඛිකා. සාලොහිතාති සමානලොහිතා භාතිභගිනිආදයො. අවෙච්චප්පසාදෙති ගුණෙ අවෙච්ච ජානිත්වා උප්පන්නෙ අචලප්පසාදෙ. අඤ්ඤථත්තන්ති භාවඤ්ඤථත්තං . පථවීධාතුයාතිආදීසු වීසතියා කොට්ඨාසෙසු ථද්ධාකාරභූතාය පථවීධාතුයා, ද්වාදසසු කොට්ඨාසෙසු යූසගතාය ආබන්ධනභූතාය ආපොධාතුයා, චතූසු කොට්ඨාසෙසු පරිපාචනභූතාය තෙජොධාතුයා, ඡසු කොට්ඨාසෙසු විත්ථම්භනභූතාය වායොධාතුයා සියා අඤ්ඤථත්තං. න ත්වෙවාති ඉමෙසං හි චතුන්නං මහාභූතානං අඤ්ඤමඤ්ඤභාවූපගමනෙන සියා අඤ්ඤථත්තං, අරියසාවකස්ස පන න ත්වෙව සියාති දස්සෙති. එත්ථ ච අඤ්ඤථත්තන්ති පසාදඤ්ඤථත්තඤ්ච ගතිඅඤ්ඤථත්තඤ්ච. තඤ්හි තස්ස න හොති, භාවඤ්ඤථත්තං පන හොති. අරියසාවකො හි මනුස්සො හුත්වා දෙවොපි හොති බ්රහ්මාපි. පසාදො පනස්ස භවන්තරෙපි න විගච්ඡති, න ච අපායගතිසඞ්ඛාතං ගතිඅඤ්ඤථත්තං පාපුණාති. සත්ථාපි තදෙව දස්සෙන්තො තත්රිදං අඤ්ඤථත්තන්තිආදිමාහ. සෙසමෙත්ථ උත්තානත්ථමෙවාති.

6. පඨමභවසුත්තවණ්ණනා

77. ඡට්ඨෙ කාමධාතුවෙපක්කන්ති කාමධාතුයා විපච්චනකං. කාමභවොති කාමධාතුයං උපපත්තිභවො. කම්මං ඛෙත්තන්ති කුසලාකුසලකම්මං විරුහනට්ඨානට්ඨෙන ඛෙත්තං. විඤ්ඤාණං බීජන්ති සහජාතං අභිසඞ්ඛාරවිඤ්ඤාණං විරුහනට්ඨෙන බීජං. තණ්හා ස්නෙහොති පග්ගණ්හනානුබ්රූහනවසෙන තණ්හා උදකං නාම. අවිජ්ජානීවරණානන්ති අවිජ්ජාය ආවරිතානං. තණ්හාසංයොජනානන්ති තණ්හාබන්ධනෙන බද්ධානං. හීනාය ධාතුයාති කාමධාතුයා. විඤ්ඤාණං පතිට්ඨිතන්ති අභිසඞ්ඛාරවිඤ්ඤාණං පතිට්ඨිතං. මජ්ඣිමාය ධාතුයාති රූපධාතුයා. පණීතාය ධාතුයාති අරූපධාතුයා. සෙසමෙත්ථ උත්තානත්ථමෙවාති.

7. දුතියභවසුත්තවණ්ණනා

78. සත්තමෙ චෙතනාති කම්මචෙතනා. පත්ථනාපි කම්මපත්ථනාව. සෙසං පුරිමසදිසමෙවාති.

8. සීලබ්බතසුත්තවණ්ණනා

79. අට්ඨමෙ සීලබ්බතන්ති සීලඤ්චෙව වතඤ්ච. ජීවිතන්ති දුක්කරකාරිකානුයොගො. බ්රහ්මචරියන්ති බ්රහ්මචරියවාසො. උපට්ඨානසාරන්ති උපට්ඨානෙන සාරං , ‘‘ඉදං වරං ඉදං නිට්ඨා’’ති එවං උපට්ඨිතන්ති අත්ථො. සඵලන්ති සඋද්රයං සවඩ්ඪිකං හොතීති පුච්ඡති. න ඛ්වෙත්ථ, භන්තෙ, එකංසෙනාති, භන්තෙ, න ඛො එත්ථ එකංසෙන බ්යාකාතබ්බන්ති අත්ථො. උපට්ඨානසාරං සෙවතොති ඉදං සාරං වරං නිට්ඨාති එවං උපට්ඨිතං සෙවමානස්ස. අඵලන්ති ඉට්ඨඵලෙන අඵලං. එත්තාවතා කම්මවාදිකිරියවාදීනං පබ්බජ්ජං ඨපෙත්වා සෙසො සබ්බොපි බාහිරකසමයො ගහිතො හොති. සඵලන්ති ඉට්ඨඵලෙන සඵලං සඋද්රයං. එත්තාවතා ඉමං සාසනං ආදිං කත්වා සබ්බාපි කම්මවාදිකිරියවාදීනං පබ්බජ්ජා ගහිතා. න ච පනස්ස සුලභරූපො සමසමො පඤ්ඤායාති එවං සෙක්ඛභූමියං ඨත්වා පඤ්හං කථෙන්තො අස්ස ආනන්දස්ස පඤ්ඤාය සමසමො න සුලභොති දස්සෙති. ඉමස්මිං සුත්තෙ සෙක්ඛභූමි නාම කථිතාති.

9. ගන්ධජාතසුත්තවණ්ණනා

80. නවමෙ එතදවොචාති පච්ඡාභත්තං පිණ්ඩපාතපටික්කන්තො දසබලස්ස වත්තං දස්සෙත්වා අත්තනො දිවාවිහාරට්ඨානං ගන්ත්වා ‘‘ඉමස්මිං ලොකෙ මූලගන්ධො නාම අත්ථි, සාරගන්ධො නාම අත්ථි, පුප්ඵගන්ධො නාම අත්ථි. ඉමෙ පන තයොපි ගන්ධා අනුවාතංයෙව ගච්ඡන්ති, න පටිවාතං. අත්ථි නු ඛො කිඤ්චි, යස්ස පටිවාතම්පි ගන්ධො ගච්ඡතී’’ති චින්තෙත්වා අට්ඨන්නං වරානං ගහණකාලෙයෙව කඞ්ඛුප්පත්තිසමයෙ උපසඞ්කමනවරස්ස ගහිතත්තා තක්ඛණංයෙව දිවාට්ඨානතො වුට්ඨාය සත්ථු සන්තිකං ගන්ත්වා වන්දිත්වා එකමන්තං නිසින්නො උප්පන්නාය කඞ්ඛාය විනොදනත්ථං එතං ‘‘තීණිමානි, භන්තෙ’’තිආදිවචනං අවොච. තත්ථ ගන්ධජාතානීති ගන්ධජාතියො. මූලගන්ධොති මූලවත්ථුකො ගන්ධො, ගන්ධසම්පන්නං වා මූලමෙව මූලගන්ධො. තස්ස හි ගන්ධො අනුවාතං ගච්ඡති. ගන්ධස්ස පන ගන්ධො නාම නත්ථි. සාරගන්ධපුප්ඵගන්ධෙසුපි එසෙව නයො. අත්ථානන්ද, කිඤ්චි ගන්ධජාතන්ති එත්ථ සරණගමනාදයො ගුණවණ්ණභාසනවසෙන දිසාගාමිතාය ගන්ධසදිසත්තා ගන්ධා, තෙසං වත්ථුභූතො පුග්ගලො ගන්ධජාතං නාම. ගන්ධො ගච්ඡතීති වණ්ණභාසනවසෙන ගච්ඡති. සීලවාති පඤ්චසීලෙන වා දසසීලෙන වා සීලවා. කල්යාණධම්මොති තෙනෙව සීලධම්මෙන කල්යාණධම්මො සුන්දරධම්මො. විගතමලමච්ඡෙරෙනාතිආදීනං අත්ථො විසුද්ධිමග්ගෙ (විසුද්ධි. 1.160) විත්ථාරිතොව. දිසාසූති චතූසු දිසාසු චතූසු අනුදිසාසු . සමණබ්රාහ්මණාති සමිතපාපබාහිතපාපා සමණබ්රාහ්මණා.

න පුප්ඵගන්ධො පටිවාතමෙතීති වස්සිකපුප්ඵාදීනං ගන්ධො පටිවාතං න ගච්ඡති. න චන්දනං තගරමල්ලිකා වාති චන්දනතගරමල්ලිකානම්පි ගන්ධො පටිවාතං න ගච්ඡතීති අත්ථො. දෙවලොකෙපි ඵුටසුමනා නාම හොති, තස්සා පුප්ඵිතදිවසෙ ගන්ධො යොජනසතං අජ්ඣොත්ථරති. සොපි පටිවාතං විදත්ථිමත්තම්පි රතනමත්තම්පි ගන්තුං න සක්කොතීති වදන්ති. සතඤ්ච ගන්ධො පටිවාතමෙතීති සතඤ්ච පණ්ඩිතානං බුද්ධපච්චෙකබුද්ධබුද්ධපුත්තානං සීලාදිගුණගන්ධො පටිවාතං ගච්ඡති. සබ්බා දිසා සප්පුරිසො පවායතීති සප්පුරිසො පණ්ඩිතො සීලාදිගුණගන්ධෙන සබ්බා දිසා පවායති, සබ්බා දිසා ගන්ධෙන අවත්ථරතීති අත්ථො.

10. චූළනිකාසුත්තවණ්ණනා

81. දසමස්ස දුවිධො නික්ඛෙපො අත්ථුප්පත්තිකොපි පුච්ඡාවසිකොපි. කතරඅත්ථුප්පත්තියං කස්ස පුච්ඡාය කථිතන්ති චෙ? අරුණවතිසුත්තන්තඅත්ථුප්පත්තියං (සං. නි. 1.185 ආදයො) ආනන්දත්ථෙරස්ස පුච්ඡාය කථිතං. අරුණවතිසුත්තන්තො කෙන කථිතොති? ද්වීහි බුද්ධෙහි කථිතො සිඛිනා ච භගවතා අම්හාකඤ්ච සත්ථාරා. ඉමස්මා හි කප්පා එකතිංසකප්පමත්ථකෙ අරුණවතිනගරෙ අරුණවතො රඤ්ඤො පභාවතියා නාම මහෙසියා කුච්ඡිස්මිං නිබ්බත්තිත්වා පරිපක්කෙ ඤාණෙ මහාභිනික්ඛමනං නික්ඛමිත්වා සිඛී භගවා බොධිමණ්ඩෙ සබ්බඤ්ඤුතඤ්ඤාණං පටිවිජ්ඣිත්වා පවත්තිතවරධම්මචක්කො අරුණවතිං නිස්සාය විහරන්තො එකදිවසං පාතොව සරීරප්පටිජග්ගනං කත්වා මහාභික්ඛුසඞ්ඝපරිවාරො ‘‘අරුණවතිං පිණ්ඩාය පවිසිස්සාමී’’ති නික්ඛමිත්වා විහාරද්වාරකොට්ඨකසමීපෙ ඨිතො අභිභුං නාම අග්ගසාවකං ආමන්තෙසි – ‘‘අතිප්පගො ඛො, භික්ඛු, අරුණවතිං පිණ්ඩාය පවිසිතුං, යෙන අඤ්ඤතරො බ්රහ්මලොකො තෙනුපසඞ්කමිස්සාමා’’ති. යථාහ –

‘‘අථ ඛො, භික්ඛවෙ, සිඛී භගවා අරහං සම්මාසම්බුද්ධො අභිභුං භික්ඛුං ආමන්තෙසි – ‘ආයාම, බ්රාහ්මණ, යෙන අඤ්ඤතරො බ්රහ්මලොකො තෙනුපසඞ්කමිස්සාම, න තාව භත්තකාලො භවිස්සතී’ති. ‘එවං, භන්තෙ’ති ඛො, භික්ඛවෙ, අභිභූ භික්ඛු සිඛිස්ස භගවතො අරහතො සම්මාසම්බුද්ධස්ස පච්චස්සොසි. අථ ඛො, භික්ඛවෙ, සිඛී භගවා අරහං සම්මාසම්බුද්ධො අභිභූ ච භික්ඛු යෙන අඤ්ඤතරො බ්රහ්මලොකො තෙනුපසඞ්කමිංසූ’’ති (සං. නි. 1.185).

තත්ථ මහාබ්රහ්මා සම්මාසම්බුද්ධං දිස්වා අත්තමනො පච්චුග්ගමනං කත්වා බ්රහ්මාසනං පඤ්ඤාපෙත්වා අදාසි, ථෙරස්සාපි අනුච්ඡවිකං ආසනං පඤ්ඤාපයිංසු. නිසීදි භගවා පඤ්ඤත්තෙ ආසනෙ, ථෙරොපි අත්තනො පඤ්ඤත්තාසනෙ නිසීදි. මහාබ්රහ්මාපි දසබලං වන්දිත්වා එකමන්තං නිසීදි.

අථ ඛො, භික්ඛවෙ, සිඛී භගවා අභිභුං භික්ඛුං ආමන්තෙසි – ‘‘පටිභාතු තං, බ්රාහ්මණ, බ්රහ්මුනො ච බ්රහ්මපරිසාය ච බ්රහ්මපාරිසජ්ජානඤ්ච ධම්මීකථාති. ‘එවං, භන්තෙ’ති ඛො, භික්ඛවෙ, අභිභූ භික්ඛු සිඛිස්ස භගවතො අරහතො සම්මාසම්බුද්ධස්ස පටිස්සුණිත්වා බ්රහ්මුනො ච බ්රහ්මපරිසාය ච බ්රහ්මපාරිසජ්ජානඤ්ච ධම්මිං කථං කථෙසි. ථෙරෙ ධම්මං කථෙන්තෙ බ්රහ්මගණා උජ්ඣායිංසු – ‘‘චිරස්සඤ්ච මයං සත්ථු බ්රහ්මලොකාගමනං ලභිම්හ, අයඤ්ච භික්ඛු ඨපෙත්වා සත්ථාරං සයං ධම්මකථං ආරභී’’ති.

සත්ථා තෙසං අනත්තමනභාවං ඤත්වා අභිභුං භික්ඛුං එතදවොච – ‘‘උජ්ඣායන්ති ඛො තෙ, බ්රාහ්මණ, බ්රහ්මා ච බ්රහ්මපරිසා ච බ්රහ්මපාරිසජ්ජා ච. තෙන හි ත්වං – බ්රාහ්මණ, භිය්යොසොමත්තාය සංවෙජෙහී’’ති. ථෙරො සත්ථු වචනං සම්පටිච්ඡිත්වා අනෙකවිහිතං ඉද්ධිවිකුබ්බනං කත්වා සහස්සිලොකධාතුං සරෙන විඤ්ඤාපෙන්තො ‘‘ආරම්භථ නික්කමථා’’ති (සං. නි. 1.185) ගාථාද්වයං අභාසි. කිං පන කත්වා ථෙරො සහස්සිලොකධාතුං විඤ්ඤාපෙසීති? නීලකසිණං තාව සමාපජ්ජිත්වා සබ්බත්ථ අන්ධකාරං ඵරි, තතො ‘‘කිමිදං අන්ධකාර’’න්ති සත්තානං ආභොගෙ උප්පන්නෙ ආලොකං දස්සෙසි. ‘‘කිං ආලොකො අය’’න්ති විචිනන්තානං අත්තානං දස්සෙසි, සහස්සචක්කවාළෙ දෙවමනුස්සා අඤ්ජලිං පග්ගණ්හිත්වා පග්ගණ්හිත්වා ථෙරංයෙව නමස්සමානා අට්ඨංසු. ථෙරො ‘‘මහාජනො මය්හං ධම්මං දෙසෙන්තස්ස සරං සුණාතූ’’ති ඉමා ගාථා අභාසි. සබ්බෙ ඔසටාය පරිසාය මජ්ඣෙ නිසීදිත්වා ධම්මං දෙසෙන්තස්ස විය සද්දං අස්සොසුං. අත්ථොපි නෙසං පාකටො අහොසි.

අථ ඛො භගවා සද්ධිං ථෙරෙන අරුණවතිං පච්චාගන්ත්වා පිණ්ඩාය චරිත්වා පච්ඡාභත්තං පිණ්ඩපාතපටික්කන්තො භික්ඛුසඞ්ඝං පුච්ඡි – ‘‘අස්සුත්ථ නො තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, අභිභුස්ස භික්ඛුනො බ්රහ්මලොකෙ ඨිතස්ස ගාථායො භාසමානස්සා’’ති. තෙ ‘‘ආම, භන්තෙ’’ති පටිජානිත්වා සුතභාවං ආවිකරොන්තා තදෙව ගාථාද්වයං උදාහරිංසු. සත්ථා ‘‘සාධු සාධූ’’ති සාධුකාරං දත්වා දෙසනං නිට්ඨපෙසි. එවං තාව ඉදං සුත්තං ඉතො එකතිංසකප්පමත්ථකෙ සිඛිනා භගවතා කථිතං.

අම්හාකං පන භගවා සබ්බඤ්ඤුතං පත්තො පවත්තිතවරධම්මචක්කො සාවත්ථිං උපනිස්සාය ජෙතවනෙ විහරන්තො ජෙට්ඨමූලමාසපුණ්ණමදිවසෙ භික්ඛූ ආමන්තෙත්වා ඉමං අරුණවතිසුත්තං පට්ඨපෙසි. ආනන්දත්ථෙරො බීජනිං ගහෙත්වා බීජයමානො ඨිතකොව ආදිතො පට්ඨාය යාව පරියොසානා එකබ්යඤ්ජනම්පි අහාපෙත්වා සකලසුත්තං උග්ගණ්හි. සො පුනදිවසෙ පිණ්ඩපාතපටික්කන්තො දසබලස්ස වත්තං දස්සෙත්වා අත්තනො දිවාවිහාරට්ඨානං ගන්ත්වා සද්ධිවිහාරිකන්තෙවාසිකෙසු වත්තං දස්සෙත්වා පක්කන්තෙසු හිය්යො කථිතං අරුණවතිසුත්තං ආවජ්ජෙන්තො නිසීදි. අථස්ස සබ්බං සුත්තං විභූතං උපට්ඨාසි. සො චින්තෙසි – ‘‘සිඛිස්ස භගවතො අග්ගසාවකො බ්රහ්මලොකෙ ඨත්වා චක්කවාළසහස්සෙ අන්ධකාරං විධමෙත්වා සරීරොභාසං දස්සෙත්වා අත්තනො සද්දං සාවෙන්තො ධම්මකථං කථෙසීති හිය්යො සත්ථාරා කථිතං, සාවකස්ස තාව විසයො එවරූපො, දස පාරමියො පූරෙත්වා සබ්බඤ්ඤුතං පත්තො පන සම්මාසම්බුද්ධො කිත්තකං ඨානං සරෙන විඤ්ඤාපෙය්යා’’ති. සො එවං උප්පන්නාය විමතියා විනොදනත්ථං තඞ්ඛණෙයෙව භගවන්තං උපසඞ්කමිත්වා තමත්ථං පුච්ඡි. එතමත්ථං දස්සෙතුං අථ ඛො ආයස්මා ආනන්දොති වුත්තං.

තත්ථ සම්මුඛාති සම්මුඛීභූතෙන මයා එතං සුතං, න අනුස්සවෙන, න දූතපරම්පරායාති ඉමිනා අධිප්පායෙන එවමාහ. කීවතකං පහොති සරෙන විඤ්ඤාපෙතුන්ති කිත්තකං ඨානං සරීරොභාසෙන විහතන්ධකාරං කත්වා සරෙන විඤ්ඤාපෙතුං සක්කොති. සාවකො සො, ආනන්ද, අප්පමෙය්යා තථාගතාති ඉදං භගවා ඉමිනා අධිප්පායෙනාහ – ආනන්ද, ත්වං කිං වදෙසි, සො පදෙසඤාණෙ ඨිතො සාවකො. තථාගතා පන දස පාරමියො පූරෙත්වා සබ්බඤ්ඤුතඤ්ඤාණං පත්තා අප්පමෙය්යා. සො ත්වං නඛසිඛාය පංසුං ගහෙත්වා මහාපථවිපංසුනා සද්ධිං උපමෙන්තො විය කිං නාමෙතං වදෙසි. අඤ්ඤො හි සාවකානං විසයො, අඤ්ඤො බුද්ධානං. අඤ්ඤො සාවකානං ගොචරො, අඤ්ඤො බුද්ධානං. අඤ්ඤං සාවකානං බලං, අඤ්ඤං බුද්ධානන්ති. ඉති භගවා ඉමිනා අධිප්පායෙන අප්පමෙය්යභාවං වත්වා තුණ්හී අහොසි.

ථෙරො දුතියම්පි පුච්ඡි. සත්ථා, ‘‘ආනන්ද, ත්වං තාළච්ඡිද්දං ගහෙත්වා අනන්තාකාසෙන උපමෙන්තො විය, චාතකසකුණං ගහෙත්වා දියඩ්ඪයොජනසතිකෙන සුපණ්ණරාජෙන උපමෙන්තො විය, හත්ථිසොණ්ඩාය උදකං ගහෙත්වා මහාගඞ්ගාය උපමෙන්තො විය, චතුරතනිකෙ ආවාටෙ උදකං ගහෙත්වා සත්තහි සරෙහි උපමෙන්තො විය, නාළිකොදනමත්තලාභිං මනුස්සං ගහෙත්වා චක්කවත්තිරඤ්ඤා උපමෙන්තො විය, පංසුපිසාචකං ගහෙත්වා සක්කෙන දෙවරඤ්ඤා උපමෙන්තො විය, ඛජ්ජොපනකප්පභං ගහෙත්වා සූරියප්පභාය උපමෙන්තො විය කිං නාමෙතං වදෙසීති දීපෙන්තො දුතියම්පි අප්පමෙය්යභාවමෙව වත්වා තුණ්හී අහොසි. තතො ථෙරො චින්තෙසි – ‘‘සත්ථා මයා පුච්ඡිතො න තාව කථෙසි, හන්ද නං යාවතතියං යාචිත්වා බුද්ධසීහනාදං නදාපෙස්සාමී’’ති. සො තතියම්පි යාචි. තං දස්සෙතුං තතියම්පි ඛොතිආදි වුත්තං. අථස්ස භගවා බ්යාකරොන්තො සුතා තෙ ආනන්දාතිආදිමාහ. ථෙරො චින්තෙසි – ‘‘සත්ථා මෙ ‘සුතා තෙ, ආනන්ද, සහස්සී චූළනිකා ලොකධාතූ’ති එත්තකමෙව වත්වා තුණ්හී ජාතො, ඉදානි බුද්ධසීහනාදං නදිස්සතී’’ති සො සත්ථාරං යාචන්තො එතස්ස භගවා කාලොතිආදිමාහ.

භගවාපිස්ස විත්ථාරකථං කථෙතුං තෙන හානන්දාතිආදිමාහ. තත්ථ යාවතාති යත්තකං ඨානං. චන්දිමසූරියාති චන්දිමා ච සූරියො ච. පරිහරන්තීති විචරන්ති. දිසා භන්තීති සබ්බදිසා ඔභාසන්ති. විරොචනාති විරොචමානා. එත්තාවතා එකචක්කවාළං පරිච්ඡින්දිත්වා දස්සිතං හොති. ඉදානි තං සහස්සගුණං කත්වා දස්සෙන්තො තාව සහස්සධා ලොකොති ආහ. තස්මිං සහස්සධා ලොකෙති තස්මිං සහස්සචක්කවාළෙ. සහස්සං චාතුමහාරාජිකානන්ති සහස්සං චාතුමහාරාජිකානං දෙවලොකානං. යස්මා පන එකෙකස්මිං චක්කවාළෙ චත්තාරො චත්තාරො මහාරාජානො , තස්මා චත්තාරි මහාරාජසහස්සානීති වුත්තං. ඉමිනා උපායෙන සබ්බත්ථ අත්ථො වෙදිතබ්බො. චූළනිකාති ඛුද්දිකා. අයං සාවකානං විසයො. කස්මා පනෙසා ආනීතාති? මජ්ඣිමිකාය ලොකධාතුයා පරිච්ඡෙදදස්සනත්ථං.

යාවතාති යත්තකා. තාව සහස්සධාති තාව සහස්සභාගෙන. ද්විසහස්සී මජ්ඣිමිකා ලොකධාතූති අයං සහස්සචක්කවාළානි සහස්සභාගෙන ගණෙත්වා දසසතසහස්සචක්කවාළපරිමාණා ද්විසහස්සී මජ්ඣිමිකා නාම ලොකධාතු. අයං සාවකානං අවිසයො, බුද්ධානමෙව විසයො. එත්තකෙපි හි ඨානෙ තථාගතා අන්ධකාරං විධමෙත්වා සරීරොභාසං දස්සෙත්වා සරෙන විඤ්ඤාපෙතුං සක්කොන්තීති දීපෙති. එත්තකෙන බුද්ධානං ජාතික්ඛෙත්තං නාම දස්සිතං. බොධිසත්තානඤ්හි පච්ඡිමභවෙ දෙවලොකතො චවිත්වා මාතුකුච්ඡියං පටිසන්ධිග්ගහණදිවසෙ ච කුච්ඡිතො නික්ඛමනදිවසෙ ච මහාභිනික්ඛමනදිවසෙ ච සම්බොධිධම්මචක්කප්පවත්තනආයුසඞ්ඛාරවොස්සජ්ජනපරිනිබ්බානදිවසෙසු ච එත්තකං ඨානං කම්පති.

තිසහස්සී මහාසහස්සීති සහස්සිතො පට්ඨාය තතියාති තිසහස්සී, සහස්සං සහස්සධා කත්වා ගණිතං මජ්ඣිමිකං සහස්සධා කත්වා ගණිතත්තා මහන්තෙහි සහස්සෙහි ගණිතාති මහාසහස්සී. එත්තාවතා කොටිසතසහස්සචක්කවාළපරිමාණො ලොකො දස්සිතො හොති. භගවා ආකඞ්ඛමානො එත්තකෙ ඨානෙ අන්ධකාරං විධමෙත්වා සරීරොභාසං දස්සෙත්වා සරෙන විඤ්ඤාපෙය්යාති. ගණකපුත්තතිස්සත්ථෙරො පන එවමාහ – ‘‘න තිසහස්සිමහාසහස්සිලොකධාතුයා එවං පරිමාණං. ඉදඤ්හි ආචරියානං සජ්ඣායමුළ්හකං වාචාය පරිහීනට්ඨානං, දසකොටිසතසහස්සචක්කවාළපරිමාණං පන ඨානං තිසහස්සිමහාසහස්සිලොකධාතු නාමා’’ති. එත්තාවතා හි භගවතා ආණාක්ඛෙත්තං නාම දස්සිතං. එතස්මිඤ්හි අන්තරෙ ආටානාටියපරිත්තඉසිගිලිපරිත්තධජග්ගපරිත්තබොජ්ඣඞ්ගපරිත්තඛන්ධපරිත්ත- මොරපරිත්තමෙත්තපරිත්තරතනපරිත්තානං ආණා ඵරති. යාවතා පන ආකඞ්ඛෙය්යාති යත්තකං ඨානං ඉච්ඡෙය්ය, ඉමිනා විසයක්ඛෙත්තං දස්සෙති. බුද්ධානඤ්හි විසයක්ඛෙත්තස්ස පමාණපරිච්ඡෙදො නාම නත්ථි, නත්ථිකභාවෙ චස්ස ඉමං ඔපම්මං ආහරන්ති – කොටිසතසහස්සචක්කවාළම්හි යාව බ්රහ්මලොකා සාසපෙහි පූරෙත්වා සචෙ කොචි පුරත්ථිමාය දිසාය එකචක්කවාළෙ එකං සාසපං පක්ඛිපන්තො ආගච්ඡෙය්ය, සබ්බෙපි තෙ සාසපා පරික්ඛයං ගච්ඡෙය්යුං, න ත්වෙව පුරත්ථිමාය දිසාය චක්කවාළානි. දක්ඛිණාදීසුපි එසෙව නයො. තත්ථ බුද්ධානං අවිසයො නාම නත්ථි.

එවං වුත්තෙ ථෙරො චින්තෙසි – ‘‘සත්ථා එවමාහ – ‘ආකඞ්ඛමානො, ආනන්ද, තථාගතො තිසහස්සිමහාසහස්සිලොකධාතුං සරෙන විඤ්ඤාපෙය්ය, යාවතා පන ආකඞ්ඛෙය්යා’ති. විසමො ඛො පනායං ලොකො, අනන්තානි චක්කවාළානි, එකස්මිං ඨානෙ සූරියො උග්ගතො හොති, එකස්මිං ඨානෙ මජ්ඣෙ ඨිතො, එකස්මිං ඨානෙ අත්ථඞ්ගතො. එකස්මිං ඨානෙ පඨමයාමො හොති, එකස්මිං ඨානෙ මජ්ඣිමයාමො, එකස්මිං ඨානෙ පච්ඡිමයාමො. සත්තාපි කම්මප්පසුතා, ඛිඩ්ඩාපසුතා, ආහාරප්පසුතාති එවං තෙහි තෙහි කාරණෙහි වික්ඛිත්තා ච පමත්තා ච හොන්ති. කථං නු ඛො තෙ සත්ථා සරෙන විඤ්ඤාපෙය්යා’’ති. සො එවං චින්තෙත්වා විමතිච්ඡෙදනත්ථං තථාගතං පුච්ඡන්තො යථා කථං පනාතිආදිමාහ.

අථස්ස සත්ථා බ්යාකරොන්තො ඉධානන්ද, තථාගතොතිආදිමාහ. තත්ථ ඔභාසෙන ඵරෙය්යාති සරීරොභාසෙන ඵරෙය්ය. ඵරමානො පනෙස කිං කරෙය්යාති? යස්මිං ඨානෙ සූරියො පඤ්ඤායති, තත්ථ නං අත්තනො ආනුභාවෙන අත්ථං ගමෙය්ය. යත්ථ පන න පඤ්ඤායති, තත්ථ නං උට්ඨාපෙත්වා මජ්ඣෙ ඨපෙය්ය . තතො යත්ථ සූරියො පඤ්ඤායති, තත්ථ මනුස්සා ‘‘අධුනාව සූරියො පඤ්ඤායිත්ථ, සො ඉදානෙව අත්ථඞ්ගමිතො, නාගාවට්ටො නු ඛො අයං, භූතාවට්ටයක්ඛාවට්ටදෙවතාවට්ටානං අඤ්ඤතරො’’ති විත්තක්කං උප්පාදෙය්යුං. යත්ථ පන න පඤ්ඤායති, තත්ථ මනුස්සා ‘‘අධුනාව සූරියො අත්ථඞ්ගමිතො, ස්වායං ඉදානෙව උට්ඨිතො, කිං නු ඛො අයං නාගාවට්ටභූතාවට්ටයක්ඛාවට්ටදෙවතාවට්ටානං අඤ්ඤතරො’’ති විතක්කං උප්පාදෙය්යුං. තතො තෙසු මනුස්සෙසු ආලොකඤ්ච අන්ධකාරඤ්ච ආවජ්ජිත්වා ‘‘කිං පච්චයා නු ඛො ඉද’’න්ති පරියෙසමානෙසු සත්ථා නීලකසිණං සමාපජ්ජිත්වා බහලන්ධකාරං පත්ථරෙය්ය. කස්මා? තෙසං කම්මාදිප්පසුතානං සත්තානං සන්තාසජනනත්ථං. අථ නෙසං සන්තාසං ආපන්නභාවං ඤත්වා ඔදාතකසිණසමාපත්තිං සමාපජ්ජිත්වා පණ්ඩරං ඝනබුද්ධරස්මිං විස්සජ්ජෙන්තො චන්දසහස්සසූරියසහස්සඋට්ඨානකාලො විය එකප්පහාරෙනෙව සබ්බං එකාලොකං කරෙය්ය. තඤ්ච ඛො තිලබීජමත්තෙන කායප්පදෙසෙන ඔභාසං මුඤ්චන්තො. යො හි චක්කවාළපථවිං දීපකපල්ලකං කත්වා මහාසමුද්දෙ උදකං තෙලං කත්වා සිනෙරුං වට්ටිං කත්වා අඤ්ඤස්මිං සිනෙරුමුද්ධනි ඨපෙත්වා ජාලෙය්ය, සො එකචක්කවාළෙයෙව ආලොකං කරෙය්ය. තතො පරං විදත්ථිම්පි ඔභාසෙතුං න සක්කුණෙය්ය. තථාගතො පන තිලඵලප්පමාණෙන සරීරප්පදෙසෙන ඔභාසං මුඤ්චිත්වා තිසහස්සිමහාසහස්සිලොකධාතුං එකොභාසං කරෙය්ය තතො වා පන භිය්යො. එවං මහන්තා හි බුද්ධගුණාති.

තං ආලොකං සඤ්ජානෙය්යුන්ති තං ආලොකං දිස්වා ‘‘යෙන සූරියො අත්ථඤ්චෙව ගමිතො උට්ඨාපිතො ච, බහලන්ධකාරඤ්ච විස්සට්ඨං, එස සො පුරිසො ඉදානි ආලොකං කත්වා ඨිතො, අහො අච්ඡරියපුරිසො’’ති අඤ්ජලිං පග්ගය්හ නමස්සමානා නිසීදෙය්යුං. සද්දමනුස්සාවෙය්යාති ධම්මකථාසද්දමනුස්සාවෙය්ය. යො හි එකං චක්කවාළපබ්බතං භෙරිං කත්වා මහාපථවිං භෙරිචම්මං කත්වා සිනෙරුං දණ්ඩං කත්වා අඤ්ඤස්මිං සිනෙරුමත්ථකෙ ඨපෙත්වා ආකොටෙය්ය, සො එකචක්කවාළෙයෙව තං සද්දං සාවෙය්ය, පරතො විදත්ථිම්පි අතික්කාමෙතුං න සක්කුණෙය්ය. තථාගතො පන පල්ලඞ්කෙ වා පීඨෙ වා නිසීදිත්වා තිසහස්සිමහාසහස්සිලොකධාතුං සරෙන විඤ්ඤාපෙති, තතො වා පන භිය්යො, එවං මහානුභාවා තථාගතාති. ඉති භගවා ඉමිනා එත්තකෙන විසයක්ඛෙත්තමෙව දස්සෙති.

ඉමඤ්ච පන බුද්ධසීහනාදං සුත්වා ථෙරස්ස අබ්භන්තරෙ බලවපීති උප්පන්නා, සො පීතිවසෙන උදානං උදානෙන්තො ලාභා වත මෙතිආදිමාහ. තත්ථ යස්ස මෙ සත්ථා එවංමහිද්ධිකොති යස්ස මය්හං සත්ථා එවංමහිද්ධිකො, තස්ස මය්හං එවංමහිද්ධිකස්ස සත්ථු පටිලාභො ලාභා චෙව සුලද්ධඤ්චාති අත්ථො. අථ වා ය්වාහං එවරූපස්ස සත්ථුනො පත්තචීවරං ගහෙත්වා විචරිතුං, පාදපරිකම්මං පිට්ඨිපරිකම්මං කාතුං, මුඛධොවනඋදකන්හානොදකානි දාතුං, ගන්ධකුටිපරිවෙණං සම්මජ්ජිතුං, උප්පන්නාය කඞ්ඛාය පඤ්හං පුච්ඡිතුං, මධුරධම්මකථඤ්ච සොතුං ලභාමි, එතෙ සබ්බෙපි මය්හං ලාභා චෙව සුලද්ධඤ්චාතිපි සන්ධාය එවමාහ. එත්ථ ච භගවතො අන්ධකාරාලොකසද්දසවනසඞ්ඛාතානං ඉද්ධීනං මහන්තතාය මහිද්ධිකතා, තාසංයෙව අනුඵරණෙන මහානුභාවතා වෙදිතබ්බා. උදායීති ලාළුදායිත්ථෙරො. සො කිර පුබ්බෙ උපට්ඨාකත්ථෙරෙ ආඝාතං බන්ධිත්වා චරති. තස්මා ඉදානි ඔකාසං ලභිත්වා ඉමස්මිං බුද්ධසීහනාදපරියොසානෙ ජලමානං දීපසිඛං නිබ්බාපෙන්තො විය චරන්තස්ස ගොණස්ස තුණ්ඩෙ පහාරං දෙන්තො විය භත්තභරිතං පාතිං අවකුජ්ජන්තො විය ථෙරස්ස පසාදභඞ්ගං කරොන්තො එවමාහ.

එවං වුත්තෙ භගවාති එවං උදායිත්ථෙරෙන වුත්තෙ භගවා යථා නාම පපාතතටෙ ඨත්වා පවෙධමානං පුරිසං එකමන්තෙ ඨිතො හිතෙසී පුරිසො ‘‘ඉතො එහි ඉතො එහී’’ති පුනප්පුනං වදෙය්ය, එවමෙවං උදායිත්ථෙරං තස්මා වචනා නිවාරෙන්තො මා හෙවං උදායි, මා හෙවං උදායීති ආහ. තත්ථ හීති නිපාතමත්තං, මා එවං අවචාති අත්ථො. මහාරජ්ජන්ති චක්කවත්තිරජ්ජං. නනු ච සත්ථා එකස්ස සාවකස්ස ධම්මදෙසනාය උප්පන්නපසාදස්ස මහානිසංසං අපරිච්ඡින්නං අකාසි, සො කස්මා ඉමස්ස බුද්ධසීහනාදං ආරබ්භ උප්පන්නස්ස පසාදස්ස ආනිසංසං පරිච්ඡින්දතීති? අරියසාවකස්ස එත්තකඅත්තභාවපරිමාණත්තා. දන්ධපඤ්ඤොපි හි සොතාපන්නො සත්තක්ඛත්තුං දෙවෙසු ච මනුස්සෙසු ච අත්තභාවං පටිලභති, තෙනස්ස ගතිං පරිච්ඡින්දන්තො එවමාහ. දිට්ඨෙව ධම්මෙති ඉමස්මිංයෙව අත්තභාවෙ ඨත්වා. පරිනිබ්බායිස්සතීති අප්පච්චයපරිනිබ්බානෙන පරිනිබ්බායිස්සති. ඉති නිබ්බානෙන කූටං ගණ්හන්තො ඉමං සීහනාදසුත්තං නිට්ඨාපෙසීති.

ආනන්දවග්ගො තතියො.