📜

(12) 2. ආපායිකවග්ගො

1. ආපායිකසුත්තවණ්ණනා

114. දුතියස්ස පඨමෙ අපායං ගච්ඡිස්සන්තීති ආපායිකා. නිරයං ගච්ඡිස්සන්තීති නෙරයිකා. ඉදමප්පහායාති ඉදං බ්රහ්මචාරිපටිඤ්ඤතාදිං පාපධම්මත්තයං අවිජහිත්වා. බ්රහ්මචාරිපටිඤ්ඤොති බ්රහ්මචාරිපටිරූපකො, තෙසං වා ආකප්පං අවිජහනෙන ‘‘අහම්පි බ්රහ්මචාරී’’ති එවංපටිඤ්ඤො. අනුද්ධංසෙතීති අක්කොසති පරිභාසති චොදෙති. නත්ථි කාමෙසු දොසොති කිලෙසකාමෙන වත්ථුකාමෙ සෙවන්තස්ස නත්ථි දොසො. පාතබ්යතන්ති පිවිතබ්බතං පරිභුඤ්ජිතබ්බතං නිරාසඞ්කෙන චිත්තෙන පිපාසිතස්ස පානීයපිවනසදිසං පරිභුඤ්ජිතබ්බතං. ඉමස්මිං සුත්තෙ වට්ටමෙව කථිතං.

2. දුල්ලභසුත්තවණ්ණනා

115. දුතියෙ කතඤ්ඤූ කතවෙදීති ‘‘ඉමිනා මය්හං කත’’න්ති තෙන කතකම්මං ඤත්වා විදිතං පාකටං කත්වා පටිකරණකපුග්ගලො.

3. අප්පමෙය්යසුත්තවණ්ණනා

116. තතියෙ සුඛෙන මෙතබ්බොති සුප්පමෙය්යො. දුක්ඛෙන මෙතබ්බොති දුප්පමෙය්යො. පමෙතුං න සක්කොතීති අප්පමෙය්යො. උන්නළොති උග්ගතනළො, තුච්ඡමානං උක්ඛිපිත්වා ඨිතොති අත්ථො. චපලොති පත්තමණ්ඩනාදිනා චාපල්ලෙන සමන්නාගතො. මුඛරොති මුඛඛරො. විකිණ්ණවාචොති අසඤ්ඤතවචනො. අසමාහිතොති චිත්තෙකග්ගතාරහිතො. විබ්භන්තචිත්තොති භන්තචිත්තො භන්තගාවිභන්තමිගසප්පටිභාගො. පාකතින්ද්රියොති විවටින්ද්රියො. සෙසමෙත්ථ උත්තානමෙවාති.

4. ආනෙඤ්ජසුත්තවණ්ණනා

117. චතුත්ථෙ තදස්සාදෙතීති තං ඣානං අස්සාදෙති. තං නිකාමෙතීති තදෙව පත්ථෙති. තෙන ච විත්තිං ආපජ්ජතීති තෙන ඣානෙන තුට්ඨිං ආපජ්ජති. තත්ර ඨිතොති තස්මිං ඣානෙ ඨිතො. තදධිමුත්තොති තත්ථෙව අධිමුත්තො. තබ්බහුලවිහාරීති තෙන බහුලං විහරන්තො. සහබ්යතං උපපජ්ජතීති සහභාවං උපපජ්ජති, තස්මිං දෙවලොකෙ නිබ්බත්තතීති අත්ථො . නිරයම්පි ගච්ඡතීතිආදි නිරයාදීහි අවිප්පමුත්තත්තා අපරපරියායවසෙන තත්ථ ගමනං සන්ධාය වුත්තං. න හි තස්ස උපචාරජ්ඣානතො බලවතරං අකුසලං අත්ථි, යෙන අනන්තරං අපායෙ නිබ්බත්තෙය්ය. භගවතො පන සාවකොති සොතාපන්නසකදාගාමිඅනාගාමීනං අඤ්ඤතරො. තස්මිංයෙව භවෙති තත්ථෙව අරූපභවෙ. පරිනිබ්බායතීති අප්පච්චයපරිනිබ්බානෙන පරිනිබ්බායති. අධිප්පයාසොති අධිකප්පයොගො. සෙසමෙත්ථ වුත්තනයෙනෙව වෙදිතබ්බං. ඉමස්මිං පන සුත්තෙ පුථුජ්ජනස්ස උපපත්තිජ්ඣානං කථිතං, අරියසාවකස්ස තදෙව උපපත්තිජ්ඣානඤ්ච විපස්සනාපාදකජ්ඣානඤ්ච කථිතං.

5. විපත්තිසම්පදාසුත්තවණ්ණනා

118. පඤ්චමෙ සීලවිපත්තීති සීලස්ස විපන්නාකාරො. සෙසද්වයෙපි එසෙව නයො. නත්ථි දින්නන්ති දින්නස්ස ඵලාභාවං සන්ධාය වදති. යිට්ඨං වුච්චති මහායොගො. හුතන්ති පහෙණකසක්කාරො අධිප්පෙතො. තම්පි උභයං ඵලාභාවමෙව සන්ධාය පටික්ඛිපති. සුකතදුක්කටානන්ති සුකතදුක්කතානං, කුසලාකුසලානන්ති අත්ථො. ඵලං විපාකොති යං ඵලන්ති වා විපාකොති වා වුච්චති, තං නත්ථීති වදති. නත්ථි අයං ලොකොති පරලොකෙ ඨිතස්ස අයං ලොකො නත්ථි, නත්ථි පරො ලොකොති ඉධ ලොකෙ ඨිතස්සාපි පරලොකො නත්ථි, සබ්බෙ තත්ථ තත්ථෙව උච්ඡිජ්ජන්තීති දස්සෙති. නත්ථි මාතා නත්ථි පිතාති තෙසු සම්මාපටිපත්තිමිච්ඡාපටිපත්තීනං ඵලාභාවවසෙන වදති. නත්ථි සත්තා ඔපපාතිකාති චවිත්වා උප්පජ්ජනකසත්තා නාම නත්ථීති වදති. සම්පදාති පාරිපූරියො. සීලසම්පදාති සීලස්ස පරිපුණ්ණඅවෙකල්ලභාවො. සෙසද්වයෙපි එසෙව නයො. අත්ථි දින්නන්තිආදි වුත්තපටිපක්ඛනයෙන ගහෙතබ්බං.

6. අපණ්ණකසුත්තවණ්ණනා

119. ඡට්ඨෙ අපණ්ණකො මණීති ඡහි තලෙහි සමන්නාගතො පාසකො. සුගතිං සග්ගන්ති චාතුමහාරාජිකාදීසු අඤ්ඤතරං සග්ගං ලොකං. ඉමස්මිං සුත්තෙ සීලඤ්ච සම්මාදිට්ඨි චාති උභයම්පි මිස්සකං කථිතං. සත්තමං උත්තානමෙව.

8. පඨමසොචෙය්යසුත්තවණ්ණනා

121. අට්ඨමෙ සොචෙය්යානීති සුචිභාවා. කායසොචෙය්යන්ති කායද්වාරෙ සුචිභාවො. සෙසද්වයෙපි එසෙව නයො. ඉමෙසු පන පටිපාටියා චතූසු සුත්තෙසු අගාරිකපටිපදා කථිතා. සොතාපන්නසකදාගාමීනම්පි වට්ටති.

9. දුතියසොචෙය්යසුත්තවණ්ණනා

122. නවමෙ අජ්ඣත්තන්ති නියකජ්ඣත්තං. කාමච්ඡන්දන්ති කාමච්ඡන්දනීවරණං. බ්යාපාදාදීසුපි එසෙව නයො. සෙසමෙත්ථ හෙට්ඨා වුත්තනයමෙව. ගාථාය පන කායසුචින්ති කායද්වාරෙ සුචිං, කායෙන වා සුචිං. සෙසද්වයෙපි එසෙව නයො. නින්හාතපාපකන්ති සබ්බෙ පාපෙ නින්හාපෙත්වා ධොවිත්වා ඨිතං. ඉමිනා සුත්තෙනපි ගාථායපි ඛීණාසවොව කථිතොති.

10. මොනෙය්යසුත්තවණ්ණනා

123. දසමෙ මොනෙය්යානීති මුනිභාවා. කායමොනෙය්යන්ති කායද්වාරෙ මුනිභාවො සාධුභාවො පණ්ඩිතභාවො. සෙසද්වයෙපි එසෙව නයො. ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, කායමොනෙය්යන්ති ඉදං තිවිධකායදුච්චරිතප්පහානං කායමොනෙය්යං නාම. අපිච තිවිධං කායසුචරිතම්පි කායමොනෙය්යං, තථා කායාරම්මණං ඤාණං කායමොනෙය්යං, කායපරිඤ්ඤා කායමොනෙය්යං, පරිඤ්ඤාසහගතො මග්ගො කායමොනෙය්යං, කායෙ ඡන්දරාගස්ස පහානං කායමොනෙය්යං, කායසඞ්ඛාරනිරොධො චතුත්ථජ්ඣානසමාපත්ති කායමොනෙය්යං. වචීමොනෙය්යෙපි එසෙව නයො.

අයං පනෙත්ථ විසෙසො – යථා ඉධ චතුත්ථජ්ඣානසමාපත්ති, එවං තත්ථ වචීසඞ්ඛාරනිරොධො දුතියජ්ඣානසමාපත්ති වචීමොනෙය්යන්ති වෙදිතබ්බා. මනොමොනෙය්යම්පි ඉමිනාව නයෙන අත්ථං ඤත්වා චිත්තසඞ්ඛාරනිරොධො සඤ්ඤාවෙදයිතනිරොධසමාපත්ති මනොමොනෙය්යන්ති වෙදිතබ්බා. කායමුනින්ති කායද්වාරෙ මුනිං උත්තමං පරිසුද්ධං, කායෙන වා මුනිං. සෙසද්වයෙපි එසෙව නයො. සබ්බප්පහායිනන්ති ඛීණාසවං. ඛීණාසවො හි සබ්බප්පහායී නාමාති.

ආපායිකවග්ගො දුතියො.