📜

(16) 6. අචෙලකවග්ගො

157-163. ‘‘තිස්සො ඉමා, භික්ඛවෙ, පටිපදා. කතමා තිස්සො? ආගාළ්හා පටිපදා, නිජ්ඣාමා පටිපදා, මජ්ඣිමා පටිපදා. කතමා ච, භික්ඛවෙ, ආගාළ්හා පටිපදා? ඉධ, භික්ඛවෙ, එකච්චො එවංවාදී හොති එවංදිට්ඨි – ‘නත්ථි කාමෙසු දොසො’ති. සො කාමෙසු පාතබ්යතං ආපජ්ජති. අයං වුච්චති, භික්ඛවෙ, ආගාළ්හා පටිපදා.

‘‘කතමා ච, භික්ඛවෙ, නිජ්ඣාමා පටිපදා? ඉධ, භික්ඛවෙ, එකච්චො අචෙලකො හොති මුත්තාචාරො, හත්ථාපලෙඛනො [හත්ථාවලෙඛනො (ස්යා. කං.) දී. නි. 1.394; ම. නි. 1.155 පස්සිතබ්බං], න එහිභදන්තිකො, න තිට්ඨභදන්තිකො, නාභිහටං න උද්දිස්සකතං න නිමන්තනං සාදියති. සො න කුම්භිමුඛා පටිග්ගණ්හාති, න කළොපිමුඛා [ඛළොපිමුඛා (සී. ස්යා. කං.)] පටිග්ගණ්හාති න එළකමන්තරං න දණ්ඩමන්තරං න මුසලමන්තරං න ද්වින්නං භුඤ්ජමානානං න ගබ්භිනියා න පායමානාය න පුරිසන්තරගතාය න සඞ්කිත්තීසු න යත්ථ සා උපට්ඨිතො හොති න යත්ථ මක්ඛිකා සණ්ඩසණ්ඩචාරිනී න මච්ඡං න මංසං න සුරං න මෙරයං, න ථුසොදකං පිවති. සො එකාගාරිකො වා හොති එකාලොපිකො, ද්වාගාරිකො වා හොති ද්වාලොපිකො… සත්තාගාරිකො වා හොති සත්තාලොපිකො; එකිස්සාපි දත්තියා යාපෙති, ද්වීහිපි දත්තීහි යාපෙති… සත්තහිපි දත්තීහි යාපෙති; එකාහිකම්පි ආහාරං ආහාරෙති, ද්වාහිකම්පි ආහාරං ආහාරෙති… සත්තාහිකම්පි ආහාරං ආහාරෙති – ඉති එවරූපං අද්ධමාසිකම්පි පරියායභත්තභොජනානුයොගමනුයුත්තො විහරති.

සො සාකභක්ඛොපි හොති, සාමාකභක්ඛොපි හොති, නීවාරභක්ඛොපි හොති, දද්දුලභක්ඛොපි හොති, හටභක්ඛොපි හොති , කණ්හභක්ඛොපි හොති, ආචාමභක්ඛොපි හොති, පිඤ්ඤාකභක්ඛොපි හොති, තිණභක්ඛොපි හොති, ගොමයභක්ඛොපි හොති, වනමූලඵලාහාරො යාපෙති පවත්තඵලභොජී.

සො සාණානිපි ධාරෙති, මසාණානිපි ධාරෙති, ඡවදුස්සානිපි ධාරෙති, පංසුකූලානිපි ධාරෙති, තිරීටානිපි ධාරෙති, අජිනම්පි ධාරෙති, අජිනක්ඛිපම්පි ධාරෙති, කුසචීරම්පි ධාරෙති , වාකචීරම්පි ධාරෙති, ඵලකචීරම්පි ධාරෙති, කෙසකම්බලම්පි ධාරෙති, වාළකම්බලම්පි ධාරෙති, උලූකපක්ඛිකම්පි ධාරෙති, කෙසමස්සුලොචකොපි හොති කෙසමස්සුලොචනානුයොගමනුයුත්තො, උබ්භට්ඨකොපි හොති ආසනපටික්ඛිත්තො, උක්කුටිකොපි හොති උක්කුටිකප්පධානමනුයුත්තො, කණ්ටකාපස්සයිකොපි හොති කණ්ටකාපස්සයෙ සෙය්යං කප්පෙති, සායතතියකම්පි උදකොරොහනානුයොගමනුයුත්තො විහරති – ඉති එවරූපං අනෙකවිහිතං කායස්ස ආතාපනපරිතාපනානුයොගමනුයුත්තො විහරති. අයං වුච්චති, භික්ඛවෙ, නිජ්ඣාමා පටිපදා.

‘‘කතමා ච, භික්ඛවෙ, මජ්ඣිමා පටිපදා? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු කායෙ කායානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානො සතිමා විනෙය්ය ලොකෙ අභිජ්ඣාදොමනස්සං; වෙදනාසු…පෙ… චිත්තෙ…පෙ… ධම්මෙසු ධම්මානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානො සතිමා විනෙය්ය ලොකෙ අභිජ්ඣාදොමනස්සං. අයං වුච්චති, භික්ඛවෙ, මජ්ඣිමා පටිපදා. ඉමා ඛො, භික්ඛවෙ, තිස්සො පටිපදා’’ති.

‘‘තිස්සො ඉමා, භික්ඛවෙ, පටිපදා. කතමා තිස්සො? ආගාළ්හා පටිපදා, නිජ්ඣාමා පටිපදා, මජ්ඣිමා පටිපදා. කතමා ච, භික්ඛවෙ, ආගාළ්හා පටිපදා…පෙ… අයං වුච්චති, භික්ඛවෙ, ආගාළ්හා පටිපදා.

‘‘කතමා ච, භික්ඛවෙ, නිජ්ඣාමා පටිපදා…පෙ… අයං වුච්චති, භික්ඛවෙ, නිජ්ඣාමා පටිපදා.

‘‘කතමා ච, භික්ඛවෙ, මජ්ඣිමා පටිපදා? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අනුප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං අනුප්පාදාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති; උප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං පහානාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති; අනුප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං උප්පාදාය ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති; උප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං ඨිතියා අසම්මොසාය භිය්යොභාවාය වෙපුල්ලාය භාවනාය පාරිපූරියා ඡන්දං ජනෙති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති….

‘‘ඡන්දසමාධිපධානසඞ්ඛාරසමන්නාගතං ඉද්ධිපාදං භාවෙති වීරියසමාධි…පෙ… චිත්තසමාධි…පෙ… වීමංසාසමාධිපධානසඞ්ඛාරසමන්නාගතං ඉද්ධිපාදං භාවෙති…පෙ….

‘‘සද්ධින්ද්රියං භාවෙති… වීරියින්ද්රියං භාවෙති… සතින්ද්රියං භාවෙති… සමාධින්ද්රියං භාවෙති… පඤ්ඤින්ද්රියං භාවෙති….

‘‘සද්ධාබලං භාවෙති… වීරියබලං භාවෙති… සතිබලං භාවෙති… සමාධිබලං භාවෙති… පඤ්ඤාබලං භාවෙති….

‘‘සතිසම්බොජ්ඣඞ්ගං භාවෙති… ධම්මවිචයසම්බොජ්ඣඞ්ගං භාවෙති… වීරියසම්බොජ්ඣඞ්ගං භාවෙති… පීතිසම්බොජ්ඣඞ්ගං භාවෙති… පස්සද්ධිසම්බොජ්ඣඞ්ගං භාවෙති… සමාධිසම්බොජ්ඣඞ්ගං භාවෙති… උපෙක්ඛාසම්බොජ්ඣඞ්ගං භාවෙති….

‘‘සම්මාදිට්ඨිං භාවෙති… සම්මාසඞ්කප්පං භාවෙති… සම්මාවාචං භාවෙති… සම්මාකම්මන්තං භාවෙති … සම්මාආජීවං භාවෙති… සම්මාවායාමං භාවෙති… සම්මාසතිං භාවෙති… සම්මාසමාධිං භාවෙති…. අයං වුච්චති, භික්ඛවෙ, මජ්ඣිමා පටිපදා. ඉමා ඛො, භික්ඛවෙ, තිස්සො පටිපදා’’ති.

අචෙලකවග්ගො ඡට්ඨො.

තස්සුද්දානං –

සතිපට්ඨානං සම්මප්පධානං, ඉද්ධිපාදින්ද්රියෙන ච;

බලං බොජ්ඣඞ්ගො මග්ගො ච, පටිපදාය යොජයෙති.