📜

5. මුණ්ඩරාජවග්ගො

1. ආදියසුත්තවණ්ණනා

41. පඤ්චමස්ස පඨමෙ භොගානං ආදියාති භොගානං ආදාතබ්බකාරණානි. උට්ඨානවීරියාධිගතෙහීති උට්ඨානසඞ්ඛාතෙන වීරියෙන අධිගතෙහි. බාහාබලපරිචිතෙහීති බාහුබලෙන සඤ්චිතෙහි. සෙදාවක්ඛිත්තෙහීති සෙදං අවක්ඛිපෙත්වා උප්පාදිතෙහි. ධම්මිකෙහීති ධම්මයුත්තෙහි. ධම්මලද්ධෙහීති දසකුසලකම්මං අකොපෙත්වා ලද්ධෙහි. පීණෙතීති පීණිතං ථූලං කරොති. සෙසමෙත්ථ චතුක්කනිපාතෙ වුත්තනයෙනෙව වෙදිතබ්බං. දුතියං උත්තානත්ථමෙව.

3. ඉට්ඨසුත්තවණ්ණනා

43. තතියෙ ආයුසංවත්තනිකා පටිපදාති දානසීලාදිකා පුඤ්ඤපටිපදා. සෙසෙසුපි එසෙව නයො. අත්ථාභිසමයාති අත්ථස්ස අභිසමාගමෙන, අත්ථප්පටිලාභෙනාති වුත්තං හොති.

4. මනාපදායීසුත්තවණ්ණනා

44. චතුත්ථෙ උග්ගොති ගුණෙහි උග්ගතත්තා එවංලද්ධනාමො. සාලපුප්ඵකං ඛාදනීයන්ති චතුමධුරයොජිතෙන සාලිපිට්ඨෙන කතං සාලපුප්ඵසදිසං ඛාදනීයං. තඤ්හි පඤ්ඤායමානවණ්ටපත්තකෙසරං කත්වා ජීරකාදිසම්භාරයුත්තෙ සප්පිම්හි පචිත්වා සප්පිං විනිවත්තෙත්වා කොලුම්බෙ පූරෙත්වා ගන්ධවාසං ගාහාපෙත්වා පිදහිත්වා ලඤ්ඡෙත්වා ඨපිතං හොති. තං සො යාගුං පිවිත්වා නිසින්නස්ස භගවතො අන්තරභත්තෙ දාතුකාමො එවමාහ. පටිග්ගහෙසි භගවාති දෙසනාමත්තමෙතං, උපාසකො පන තං භගවතො ච පඤ්චන්නඤ්ච භික්ඛුසතානං අදාසි. යථා ච තං, එවං සූකරමංසාදීනිපි. තත්ථ සම්පන්නකොලකන්ති සම්පන්නබදරං. සූකරමංසන්ති මධුරරසෙහි බදරෙහි සද්ධිං ජීරකාදිසම්භාරෙහි යොජෙත්වා පක්කං එකසංවච්ඡරිකසූකරමංසං. නිබ්බත්තතෙලකන්ති විනිවත්තිතතෙලං. නාලියසාකන්ති සාලිපිට්ඨෙන සද්ධිං මද්දිත්වා ජීරකාදිසංයුත්තෙ සප්පිම්හි පචිත්වා චතුමධුරෙන යොජෙත්වා වාසං ගාහාපෙත්වා ඨපිතං නාලියසාකං. නෙතං භගවතො කප්පතීති එත්ථ අකප්පියං උපාදාය කප්පියම්පි න කප්පතීති වුත්තං, සෙට්ඨි පන සබ්බම්පි තං ආහරාපෙත්වා රාසිං කත්වා යං යං අකප්පියං, තං තං අන්තරාපණං පහිණිත්වා කප්පියං උපභොගපරිභොගභණ්ඩං අදාසි. චන්දනඵලකං නාතිමහන්තං දීඝතො අඩ්ඪතෙය්යරතනං, තිරියං දියඩ්ඪරතනං, සාරවරභණ්ඩත්තා පන මහග්ඝං අහොසි. භගවා තං පටිග්ගහෙත්වා ඛණ්ඩාඛණ්ඩිකං ඡෙදාපෙත්වා භික්ඛූනං අඤ්ජනපිසනත්ථාය දාපෙසි.

උජ්ජුභූතෙසූති කායවාචාචිත්තෙහි උජුකෙසු. ඡන්දසාති පෙමෙන. චත්තන්තිආදීසු පරිච්චාගවසෙන චත්තං. මුත්තචාගතාය මුත්තං. අනපෙක්ඛචිත්තතාය චිත්තෙන න උග්ගහිතන්ති අනුග්ගහීතං. ඛෙත්තූපමෙති විරුහනට්ඨෙන ඛෙත්තසදිසෙ.

අඤ්ඤතරං මනොමයන්ති සුද්ධාවාසෙසු එකං ඣානමනෙන නිබ්බත්තං දෙවකායං. යථාධිප්පායොති යථාජ්ඣාසයො. ඉමිනා කිං පුච්ඡති? තස්ස කිර මනුස්සකාලෙ අරහත්තත්ථාය අජ්ඣාසයො අහොසි, තං පුච්ඡාමීති පුච්ඡති. දෙවපුත්තොපි අරහත්තං පත්තතාය තග්ඝ මෙ භගවා යථාධිප්පායොති ආහ. යත්ථ යත්ථූපපජ්ජතීති තීසු වා කුලසම්පත්තීසු ඡසු වා කාමසග්ගෙසු යත්ථ යත්ථ උප්පජ්ජති, තත්ථ තත්ථ දීඝායු යසවා හොතීති. පඤ්චමං චතුක්කනිපාතෙ වුත්තනයෙනෙව වෙදිතබ්බං. ඡට්ඨසත්තමානි උත්තානත්ථානෙව.

8. අලබ්භනීයඨානසුත්තවණ්ණනා

48. අට්ඨමෙ අලබ්භනීයානීති අලද්ධබ්බානි, න සක්කා ලභිතුං. ඨානානීති කාරණානි. ජරාධම්මං මා ජීරීති යං මය්හං ජරාසභාවං, තං මා ජීරතු. සෙසපදෙසුපි එසෙව නයො. නච්ඡාදෙය්යාති න රුච්චෙය්ය. අබ්බුහීති නීහරි.

යතොති යස්මිං කාලෙ. ආපදාසූති උපද්දවෙසු. න වෙධතීති න කම්පති නානුසොචති. අත්ථවිනිච්ඡයඤ්ඤූති කාරණත්ථවිනිච්ඡයෙ කුසලො. පුරාණන්ති නිබ්බිකාරතාය පොරාණකමෙව. ජප්පෙනාති වණ්ණභණනෙන. මන්තෙනාති මහානුභාවමන්තපරිවත්තනෙන. සුභාසිතෙනාති සුභාසිතකථනෙන. අනුප්පදානෙනාති සතස්ස වා සහස්සස්ස වා දානෙන. පවෙණියාවාති කුලවංසෙන වා, ‘‘ඉදං අම්හාකං පවෙණියා ආචිණ්ණං, ඉදං අනාචිණ්ණ’’න්ති එවං පවෙණිකථනෙනාති අත්ථො. යථා යථා යත්ථ ලභෙථ අත්ථන්ති එතෙසු ජප්පාදීසු යෙන යෙන යත්ථ යත්ථ ඨානෙ ජරාධම්මාදීනං අජීරණතාදිඅත්ථං ලභෙය්ය. තථා තථා තත්ථ පරක්කමෙය්යාති තෙන තෙන තස්මිං තස්මිං ඨානෙ පරක්කමං කරෙය්ය. කම්මං දළ්හන්ති වට්ටගාමිකම්මං මයා ථිරං කත්වා ආයූහිතං, ස්වාහං ඉදානි කින්ති කරොමීති එවං පච්චවෙක්ඛිත්වා අධිවාසෙය්යාති.

9. කොසලසුත්තවණ්ණනා

49. නවමෙ උපකණ්ණකෙති කණ්ණමූලෙ. දුම්මනොති දුට්ඨුමනො. පත්තක්ඛන්ධොති පතිතක්ඛන්ධො. පජ්ඣායන්තොති චින්තයන්තො. අප්පටිභානොති නිප්පටිභානො හුත්වා. සෙසං හෙට්ඨා වුත්තනයමෙව.

10. නාරදසුත්තවණ්ණනා

50. දසමෙ අජ්ඣොමුච්ඡිතොති අධිඔමුච්ඡිතො ගිලිත්වා පරිනිට්ඨපෙත්වා ගහණසභාවාය අතිරෙකමුච්ඡාය තණ්හාය සමන්නාගතො. මහච්චා රාජානුභාවෙනාති මහතා රාජානුභාවෙන, අට්ඨාරසහි සෙනීහි පරිවාරිතො මහතියා රාජිද්ධියා පායාසීති අත්ථො. තග්ඝාති එකංසත්ථෙ නිපාතො , එකංසෙනෙව සොකසල්ලහරණොති අත්ථො. ඉති රාජා ඉමං ඔවාදං සුත්වා තස්මිං ඨිතො ධම්මෙන සමෙන රජ්ජං කාරෙත්වා සග්ගපරායණො අහොසි.

මුණ්ඩරාජවග්ගො පඤ්චමො.

පඨමපණ්ණාසකං නිට්ඨිතං.

2. දුතියපණ්ණාසකං