📜

(23) 3. දීඝචාරිකවග්ගො

1. පඨමදීඝචාරිකසුත්තං

221. ‘‘පඤ්චිමෙ , භික්ඛවෙ, ආදීනවා දීඝචාරිකං අනවත්ථචාරිකං අනුයුත්තස්ස විහරතො. කතමෙ පඤ්ච? අස්සුතං න සුණාති, සුතං න පරියොදාපෙති, සුතෙනෙකච්චෙන අවිසාරදො හොති, ගාළ්හං [බාළ්හං (ස්යා.)] රොගාතඞ්කං ඵුසති, න ච මිත්තවා හොති. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච ආදීනවා දීඝචාරිකං අනවත්ථචාරිකං අනුයුත්තස්ස විහරතො.

‘‘පඤ්චිමෙ, භික්ඛවෙ, ආනිසංසා සමවත්ථචාරෙ. කතමෙ පඤ්ච? අස්සුතං සුණාති, සුතං පරියොදාපෙති, සුතෙනෙකච්චෙන විසාරදො හොති, න ගාළ්හං රොගාතඞ්කං ඵුසති, මිත්තවා ච හොති. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච ආනිසංසා සමවත්ථචාරෙ’’ති. පඨමං.

2. දුතියදීඝචාරිකසුත්තං

222. ‘‘පඤ්චිමෙ , භික්ඛවෙ, ආදීනවා දීඝචාරිකං අනවත්ථචාරිකං අනුයුත්තස්ස විහරතො. කතමෙ පඤ්ච? අනධිගතං නාධිගච්ඡති, අධිගතා පරිහායති, අධිගතෙනෙකච්චෙන අවිසාරදො හොති, ගාළ්හං රොගාතඞ්කං ඵුසති, න ච මිත්තවා හොති. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච ආදීනවා දීඝචාරිකං අනවත්ථචාරිකං අනුයුත්තස්ස විහරතො.

‘‘පඤ්චිමෙ, භික්ඛවෙ, ආනිසංසා සමවත්ථචාරෙ. කතමෙ පඤ්ච? අනධිගතං අධිගච්ඡති, අධිගතා න පරිහායති, අධිගතෙනෙකච්චෙන විසාරදො හොති, න ගාළ්හං රොගාතඞ්කං ඵුසති, මිත්තවා ච හොති. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච ආනිසංසා සමවත්ථචාරෙ’’ති. දුතියං.

3. අතිනිවාසසුත්තං

223. ‘‘පඤ්චිමෙ , භික්ඛවෙ, ආදීනවා අතිනිවාසෙ. කතමෙ පඤ්ච? බහුභණ්ඩො හොති බහුභණ්ඩසන්නිචයො, බහුභෙසජ්ජො හොති බහුභෙසජ්ජසන්නිචයො, බහුකිච්චො හොති බහුකරණීයො බ්යත්තො කිංකරණීයෙසු, සංසට්ඨො විහරති ගහට්ඨපබ්බජිතෙහි අනනුලොමිකෙන ගිහිසංසග්ගෙන, තම්හා ච ආවාසා පක්කමන්තො සාපෙක්ඛො පක්කමති. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච ආදීනවා අතිනිවාසෙ.

‘‘පඤ්චිමෙ, භික්ඛවෙ, ආනිසංසා සමවත්ථවාසෙ. කතමෙ පඤ්ච? න බහුභණ්ඩො හොති න බහුභණ්ඩසන්නිචයො, න බහුභෙසජ්ජො හොති න බහුභෙසජ්ජසන්නිචයො, න බහුකිච්චො හොති න බහුකරණීයො න බ්යත්තො කිංකරණීයෙසු, අසංසට්ඨො විහරති ගහට්ඨපබ්බජිතෙහි අනනුලොමිකෙන ගිහිසංසග්ගෙන, තම්හා ච ආවාසා පක්කමන්තො අනපෙක්ඛො පක්කමති. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච ආනිසංසා සමවත්ථවාසෙ’’ති. තතියං.

4. මච්ඡරීසුත්තං

224. ‘‘පඤ්චිමෙ, භික්ඛවෙ, ආදීනවා අතිනිවාසෙ. කතමෙ පඤ්ච? ආවාසමච්ඡරී හොති, කුලමච්ඡරී හොති, ලාභමච්ඡරී හොති, වණ්ණමච්ඡරී හොති, ධම්මමච්ඡරී හොති. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච ආදීනවා අතිනිවාසෙ.

‘‘පඤ්චිමෙ , භික්ඛවෙ, ආනිසංසා සමවත්ථවාසෙ. කතමෙ පඤ්ච? න ආවාසමච්ඡරී හොති, න කුලමච්ඡරී හොති, න ලාභමච්ඡරී හොති, න වණ්ණමච්ඡරී හොති, න ධම්මමච්ඡරී හොති. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච ආනිසංසා සමවත්ථවාසෙ’’ති. චතුත්ථං.

5. පඨමකුලූපකසුත්තං

225. ‘‘පඤ්චිමෙ, භික්ඛවෙ, ආදීනවා කුලූපකෙ [කුලුපකෙ (ස්යා. පී.), කුලූපගෙ (සී.)]. කතමෙ පඤ්ච? අනාමන්තචාරෙ ආපජ්ජති, රහො නිසජ්ජාය ආපජ්ජති, පටිච්ඡන්නෙ ආසනෙ ආපජ්ජති, මාතුගාමස්ස උත්තරි ඡප්පඤ්චවාචාහි ධම්මං දෙසෙන්තො ආපජ්ජති, කාමසඞ්කප්පබහුලො විහරති. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච ආදීනවා කුලූපකෙ’’ති. පඤ්චමං.

6. දුතියකුලූපකසුත්තං

226. ‘‘පඤ්චිමෙ, භික්ඛවෙ, ආදීනවා කුලූපකස්ස භික්ඛුනො අතිවෙලං කුලෙසු සංසට්ඨස්ස විහරතො. කතමෙ පඤ්ච? මාතුගාමස්ස අභිණ්හදස්සනං, දස්සනෙ සති සංසග්ගො, සංසග්ගෙ සති විස්සාසො, විස්සාසෙ සති ඔතාරො, ඔතිණ්ණචිත්තස්සෙතං පාටිකඞ්ඛං – ‘අනභිරතො වා බ්රහ්මචරියං චරිස්සති අඤ්ඤතරං වා සංකිලිට්ඨං ආපත්තිං ආපජ්ජිස්සති සික්ඛං වා පච්චක්ඛාය හීනායාවත්තිස්සති’. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච ආදීනවා කුලූපකස්ස භික්ඛුනො අතිවෙලං කුලෙසු සංසට්ඨස්ස විහරතො’’ති. ඡට්ඨං.

7. භොගසුත්තං

227. ‘‘පඤ්චිමෙ, භික්ඛවෙ, ආදීනවා භොගෙසු. කතමෙ පඤ්ච? අග්ගිසාධාරණා භොගා, උදකසාධාරණා භොගා, රාජසාධාරණා භොගා, චොරසාධාරණා භොගා, අප්පියෙහි දායාදෙහි සාධාරණා භොගා. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච ආදීනවා භොගෙසු.

‘‘පඤ්චිමෙ, භික්ඛවෙ, ආනිසංසා භොගෙසු. කතමෙ පඤ්ච? භොගෙ නිස්සාය අත්තානං සුඛෙති පීණෙති සම්මා සුඛං පරිහරති, මාතාපිතරො සුඛෙති පීණෙති සම්මා සුඛං පරිහරති, පුත්තදාරදාසකම්මකරපොරිසෙ සුඛෙති පීණෙති සම්මා සුඛං පරිහරති, මිත්තාමච්චෙ සුඛෙති පීණෙති සම්මා සුඛං පරිහරති, සමණබ්රාහ්මණෙසු උද්ධග්ගිකං දක්ඛිණං පතිට්ඨාපෙති සොවග්ගිකං සුඛවිපාකං සග්ගසංවත්තනිකං. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච ආනිසංසා භොගෙසූ’’ති. සත්තමං.

8. උස්සූරභත්තසුත්තං

228. ‘‘පඤ්චිමෙ , භික්ඛවෙ, ආදීනවා උස්සූරභත්තෙ කුලෙ. කතමෙ පඤ්ච? යෙ තෙ අතිථී පාහුනා, තෙ න කාලෙන පටිපූජෙන්ති; යා තා බලිපටිග්ගාහිකා දෙවතා, තා න කාලෙන පටිපූජෙන්ති; යෙ තෙ සමණබ්රාහ්මණා එකභත්තිකා රත්තූපරතා විරතා විකාලභොජනා, තෙ න කාලෙන පටිපූජෙන්ති; දාසකම්මකරපොරිසා විමුඛා කම්මං කරොන්ති; තාවතකංයෙව අසමයෙන භුත්තං අනොජවන්තං හොති. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච ආදීනවා උස්සූරභත්තෙ කුලෙ.

‘‘පඤ්චිමෙ, භික්ඛවෙ, ආනිසංසා සමයභත්තෙ කුලෙ. කතමෙ පඤ්ච? යෙ තෙ අතිථී පාහුනා, තෙ කාලෙන පටිපූජෙන්ති; යා තා බලිපටිග්ගාහිකා දෙවතා, තා කාලෙන පටිපූජෙන්ති; යෙ තෙ සමණබ්රාහ්මණා එකභත්තිකා රත්තූපරතා විරතා විකාලභොජනා, තෙ කාලෙන පටිපූජෙන්ති; දාසකම්මකරපොරිසා අවිමුඛා කම්මං කරොන්ති; තාවතකංයෙව සමයෙන භුත්තං ඔජවන්තං හොති. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච ආනිසංසා සමයභත්තෙ කුලෙ’’ති. අට්ඨමං.

9. පඨමකණ්හසප්පසුත්තං

229. ‘‘පඤ්චිමෙ, භික්ඛවෙ, ආදීනවා කණ්හසප්පෙ. කතමෙ පඤ්ච? අසුචි, දුග්ගන්ධො, සභීරු, සප්පටිභයො, මිත්තදුබ්භී – ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ , පඤ්ච ආදීනවා කණ්හසප්පෙ. එවමෙවං ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චිමෙ ආදීනවා මාතුගාමෙ. කතමෙ පඤ්ච? අසුචි, දුග්ගන්ධො, සභීරු, සප්පටිභයො, මිත්තදුබ්භී – ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච ආදීනවා මාතුගාමෙ’’ති. නවමං.

10. දුතියකණ්හසප්පසුත්තං

230. ‘‘පඤ්චිමෙ, භික්ඛවෙ, ආදීනවා කණ්හසප්පෙ. කතමෙ පඤ්ච? කොධනො, උපනාහී, ඝොරවිසො, දුජ්ජිව්හො, මිත්තදුබ්භී – ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච ආදීනවා කණ්හසප්පෙ.

‘‘එවමෙවං ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චිමෙ ආදීනවා මාතුගාමෙ. කතමෙ පඤ්ච? කොධනො, උපනාහී, ඝොරවිසො, දුජ්ජිව්හො, මිත්තදුබ්භී. තත්රිදං, භික්ඛවෙ, මාතුගාමස්ස ඝොරවිසතා – යෙභුය්යෙන, භික්ඛවෙ, මාතුගාමො තිබ්බරාගො. තත්රිදං, භික්ඛවෙ, මාතුගාමස්ස දුජ්ජිව්හතා – යෙභුය්යෙන, භික්ඛවෙ, මාතුගාමො පිසුණවාචො. තත්රිදං, භික්ඛවෙ, මාතුගාමස්ස මිත්තදුබ්භිතා – යෙභුය්යෙන , භික්ඛවෙ, මාතුගාමො අතිචාරිනී. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච ආදීනවා මාතුගාමෙ’’ති. දසමං.

දීඝචාරිකවග්ගො තතියො.

තස්සුද්දානං –

ද්වෙ දීඝචාරිකා වුත්තා, අතිනිවාසමච්ඡරී;

ද්වෙ ච කුලූපකා භොගා, භත්තං සප්පාපරෙ දුවෙති.