📜

(7) 2. සඤ්ඤාවග්ගො

1. පඨමසඤ්ඤාසුත්තං

61. ‘‘පඤ්චිමා , භික්ඛවෙ, සඤ්ඤා භාවිතා බහුලීකතා මහප්ඵලා හොන්ති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා. කතමා පඤ්ච? අසුභසඤ්ඤා, මරණසඤ්ඤා, ආදීනවසඤ්ඤා, ආහාරෙ පටිකූලසඤ්ඤා, සබ්බලොකෙ අනභිරතසඤ්ඤා [අනභිරතිසඤ්ඤා (ක.) අ. නි. 5.121-122, 303-304 පස්සිතබ්බං] – ඉමා ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච සඤ්ඤා භාවිතා බහුලීකතා මහප්ඵලා හොන්ති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා’’ති. පඨමං.

2. දුතියසඤ්ඤාසුත්තං

62. ‘‘පඤ්චිමා, භික්ඛවෙ, සඤ්ඤා භාවිතා බහුලීකතා මහප්ඵලා හොන්ති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා. කතමා පඤ්ච? අනිච්චසඤ්ඤා, අනත්තසඤ්ඤා, මරණසඤ්ඤා, ආහාරෙ පටිකූලසඤ්ඤා, සබ්බලොකෙ අනභිරතසඤ්ඤා – ඉමා ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච සඤ්ඤා භාවිතා බහුලීකතා මහප්ඵලා හොන්ති මහානිසංසා අමතොගධා අමතපරියොසානා’’ති. දුතියං.

3. පඨමවඩ්ඪිසුත්තං

63. ‘‘පඤ්චහි, භික්ඛවෙ, වඩ්ඪීහි වඩ්ඪමානො අරියසාවකො අරියාය වඩ්ඪියා වඩ්ඪති, සාරාදායී ච හොති වරාදායී ච කායස්ස. කතමාහි පඤ්චහි? සද්ධාය වඩ්ඪති, සීලෙන වඩ්ඪති, සුතෙන වඩ්ඪති, චාගෙන වඩ්ඪති, පඤ්ඤාය වඩ්ඪති – ඉමාහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහි වඩ්ඪීහි වඩ්ඪමානො අරියසාවකො අරියාය වඩ්ඪියා වඩ්ඪති, සාරාදායී ච හොති වරාදායී ච කායස්සා’’ති.

‘‘සද්ධාය සීලෙන ච යො පවඩ්ඪති [යොධ වඩ්ඪති (සී.)],

පඤ්ඤාය චාගෙන සුතෙන චූභයං;

සො තාදිසො සප්පුරිසො විචක්ඛණො,

ආදීයතී සාරමිධෙව අත්තනො’’ති. තතියං;

4. දුතියවඩ්ඪිසුත්තං

64. ‘‘පඤ්චහි , භික්ඛවෙ, වඩ්ඪීහි වඩ්ඪමානා අරියසාවිකා අරියාය වඩ්ඪියා වඩ්ඪති, සාරාදායිනී ච හොති වරාදායිනී ච කායස්ස. කතමාහි පඤ්චහි? සද්ධාය වඩ්ඪති, සීලෙන වඩ්ඪති, සුතෙන වඩ්ඪති, චාගෙන වඩ්ඪති, පඤ්ඤාය වඩ්ඪති – ඉමාහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහි වඩ්ඪීහි වඩ්ඪමානා අරියසාවිකා අරියාය වඩ්ඪියා වඩ්ඪති, සාරාදායිනී ච හොති වරාදායිනී ච කායස්සා’’ති.

‘‘සද්ධාය සීලෙන ච යා පවඩ්ඪති [යාධ වඩ්ඪති (සී.)],

පඤ්ඤාය චාගෙන සුතෙන චූභයං;

සා තාදිසී සීලවතී උපාසිකා,

ආදීයතී සාරමිධෙව අත්තනො’’ති. චතුත්ථං;

5. සාකච්ඡසුත්තං

65. [අ. නි. 5.164] ‘‘පඤ්චහි , භික්ඛවෙ, ධම්මෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු අලංසාකච්ඡො සබ්රහ්මචාරීනං. කතමෙහි පඤ්චහි? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අත්තනා ච සීලසම්පන්නො හොති, සීලසම්පදාය කථාය ච ආගතං පඤ්හං බ්යාකත්තා හොති; අත්තනා ච සමාධිසම්පන්නො හොති, සමාධිසම්පදාය කථාය ච ආගතං පඤ්හං බ්යාකත්තා හොති; අත්තනා ච පඤ්ඤාසම්පන්නො හොති, පඤ්ඤාසම්පදාය කථාය ච ආගතං පඤ්හං බ්යාකත්තා හොති; අත්තනා ච විමුත්තිසම්පන්නො හොති, විමුත්තිසම්පදාය කථාය ච ආගතං පඤ්හං බ්යාකත්තා හොති; අත්තනා ච විමුත්තිඤාණදස්සනසම්පන්නො හොති, විමුත්තිඤාණදස්සනසම්පදාය කථාය ච ආගතං පඤ්හං බ්යාකත්තා හොති. ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහි ධම්මෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු අලංසාකච්ඡො සබ්රහ්මචාරීන’’න්ති. පඤ්චමං.

6. සාජීවසුත්තං

66. [අ. නි. 5.164] ‘‘පඤ්චහි , භික්ඛවෙ, ධම්මෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු අලංසාජීවො සබ්රහ්මචාරීනං. කතමෙහි පඤ්චහි? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අත්තනා ච සීලසම්පන්නො හොති, සීලසම්පදාය කථාය ච කතං පඤ්හං බ්යාකත්තා හොති; අත්තනා ච සමාධිසම්පන්නො හොති, සමාධිසම්පදාය කථාය ච කතං පඤ්හං බ්යාකත්තා හොති; අත්තනා ච පඤ්ඤාසම්පන්නො හොති, පඤ්ඤාසම්පදාය කථාය ච කතං පඤ්හං බ්යාකත්තා හොති; අත්තනා ච විමුත්තිසම්පන්නො හොති, විමුත්තිසම්පදාය කථාය ච කතං පඤ්හං බ්යාකත්තා හොති; අත්තනා ච විමුත්තිඤාණදස්සනසම්පන්නො හොති, විමුත්තිඤාණදස්සනසම්පදාය කථාය ච කතං පඤ්හං බ්යාකත්තා හොති. ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහි ධම්මෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු අලංසාජීවො සබ්රහ්මචාරීන’’න්ති. ඡට්ඨං.

7. පඨමඉද්ධිපාදසුත්තං

67. ‘‘යො හි කොචි, භික්ඛවෙ, භික්ඛු වා භික්ඛුනී වා පඤ්ච ධම්මෙ [ඉමෙ පඤ්ච ධම්මෙ (ක.)] භාවෙති, පඤ්ච ධම්මෙ [ඉමෙ පඤ්ච ධම්මෙ (ක.)] බහුලීකරොති, තස්ස ද්වින්නං ඵලානං අඤ්ඤතරං ඵලං පාටිකඞ්ඛං – දිට්ඨෙව ධම්මෙ අඤ්ඤා, සති වා උපාදිසෙසෙ අනාගාමිතා.

‘‘කතමෙ පඤ්ච? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ඡන්දසමාධිපධානසඞ්ඛාරසමන්නාගතං ඉද්ධිපාදං භාවෙති, වීරියසමාධි…පෙ… චිත්තසමාධි… වීමංසාසමාධිපධානසඞ්ඛාරසමන්නාගතං ඉද්ධිපාදං භාවෙති, උස්සොළ්හිඤ්ඤෙව පඤ්චමිං [උස්සොළ්හීයෙව පඤ්චමී (සී.)]. යො හි කොචි, භික්ඛවෙ, භික්ඛු වා භික්ඛුනී වා ඉමෙ පඤ්ච ධම්මෙ භාවෙති, ඉමෙ පඤ්ච ධම්මෙ බහුලීකරොති, තස්ස ද්වින්නං ඵලානං අඤ්ඤතරං ඵලං පාටිකඞ්ඛං – දිට්ඨෙව ධම්මෙ අඤ්ඤා, සති වා උපාදිසෙසෙ අනාගාමිතා’’ති. සත්තමං.

8. දුතියඉද්ධිපාදසුත්තං

68. ‘‘පුබ්බෙවාහං, භික්ඛවෙ, සම්බොධා අනභිසම්බුද්ධො බොධිසත්තොව සමානො පඤ්ච ධම්මෙ භාවෙසිං, පඤ්ච ධම්මෙ බහුලීකාසිං [බහුලිමකාසිං (ක.), බහුලමකාසිං (ක.)]. කතමෙ පඤ්ච? ඡන්දසමාධිපධානසඞ්ඛාරසමන්නාගතං ඉද්ධිපාදං භාවෙසිං , වීරියසමාධි… චිත්තසමාධි… වීමංසාසමාධිපධානසඞ්ඛාරසමන්නාගතං ඉද්ධිපාදං භාවෙසිං, උස්සොළ්හිඤ්ඤෙව පඤ්චමිං. සො ඛො අහං, භික්ඛවෙ, ඉමෙසං උස්සොළ්හිපඤ්චමානං ධම්මානං භාවිතත්තා බහුලීකතත්තා යස්ස යස්ස අභිඤ්ඤාසච්ඡිකරණීයස්ස ධම්මස්ස චිත්තං අභිනින්නාමෙසිං අභිඤ්ඤාසච්ඡිකිරියාය, තත්ර තත්රෙව සක්ඛිභබ්බතං පාපුණිං සති සති ආයතනෙ.

‘‘සො සචෙ ආකඞ්ඛිං – ‘අනෙකවිහිතං ඉද්ධිවිධං පච්චනුභවෙය්යං…පෙ… යාව බ්රහ්මලොකාපි කායෙන වසං වත්තෙය්ය’න්ති, තත්ර තත්රෙව සක්ඛිභබ්බතං පාපුණිං සති සති ආයතනෙ.

‘‘සො සචෙ ආකඞ්ඛිං…පෙ… ‘ආසවානං ඛයා අනාසවං චෙතොවිමුත්තිං පඤ්ඤාවිමුත්තිං දිට්ඨෙව ධම්මෙ සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා උපසම්පජ්ජ විහරෙය්ය’න්ති, තත්ර තත්රෙව සක්ඛිභබ්බතං පාපුණිං සති සති ආයතනෙ’’ති. අට්ඨමං.

9. නිබ්බිදාසුත්තං

69. ‘‘පඤ්චිමෙ, භික්ඛවෙ, ධම්මා භාවිතා බහුලීකතා එකන්තනිබ්බිදාය විරාගාය නිරොධාය උපසමාය අභිඤ්ඤාය සම්බොධාය නිබ්බානාය සංවත්තන්ති.

‘‘කතමෙ පඤ්ච? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අසුභානුපස්සී කායෙ විහරති, ආහාරෙ පටිකූලසඤ්ඤී, සබ්බලොකෙ අනභිරතසඤ්ඤී [අනභිරතිසඤ්ඤී (ක.) අ. නි. 5.121-122, 303-304 පස්සිතබ්බං], සබ්බසඞ්ඛාරෙසු අනිච්චානුපස්සී, මරණසඤ්ඤා ඛො පනස්ස අජ්ඣත්තං සූපට්ඨිතා හොති. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච ධම්මා භාවිතා බහුලීකතා එකන්තනිබ්බිදාය විරාගාය නිරොධාය උපසමාය අභිඤ්ඤාය සම්බොධාය නිබ්බානාය සංවත්තන්තී’’ති. නවමං.

10. ආසවක්ඛයසුත්තං

70. ‘‘පඤ්චිමෙ, භික්ඛවෙ, ධම්මා භාවිතා බහුලීකතා ආසවානං ඛයාය සංවත්තන්ති. කතමෙ පඤ්ච? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අසුභානුපස්සී කායෙ විහරති, ආහාරෙ පටිකූලසඤ්ඤී , සබ්බලොකෙ අනභිරතසඤ්ඤී, සබ්බසඞ්ඛාරෙසු අනිච්චානුපස්සී, මරණසඤ්ඤා ඛො පනස්ස අජ්ඣත්තං සූපට්ඨිතා හොති. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච ධම්මා භාවිතා බහුලීකතා ආසවානං ඛයාය සංවත්තන්තී’’ති. දසමං.

සඤ්ඤාවග්ගො දුතියො.

තස්සුද්දානං –

ද්වෙ ච සඤ්ඤා ද්වෙ වඩ්ඪී ච, සාකච්ඡෙන ච සාජීවං;

ඉද්ධිපාදා ච ද්වෙ වුත්තා, නිබ්බිදා චාසවක්ඛයාති.