📜

(10) 5. කකුධවග්ගො

1. පඨමසම්පදාසුත්තං

91. ‘‘පඤ්චිමා , භික්ඛවෙ, සම්පදා. කතමා පඤ්ච? සද්ධාසම්පදා, සීලසම්පදා, සුතසම්පදා, චාගසම්පදා, පඤ්ඤාසම්පදා – ඉමා ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච සම්පදා’’ති. පඨමං.

2. දුතියසම්පදාසුත්තං

92. ‘‘පඤ්චිමා , භික්ඛවෙ, සම්පදා. කතමා පඤ්ච? සීලසම්පදා, සමාධිසම්පදා, පඤ්ඤාසම්පදා, විමුත්තිසම්පදා, විමුත්තිඤාණදස්සනසම්පදා – ඉමා ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච සම්පදා’’ති. දුතියං.

3. බ්යාකරණසුත්තං

93. ‘‘පඤ්චිමානි, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤාබ්යාකරණානි. කතමානි පඤ්ච? මන්දත්තා මොමූහත්තා අඤ්ඤං බ්යාකරොති; පාපිච්ඡො ඉච්ඡාපකතො අඤ්ඤං බ්යාකරොති; උම්මාදා චිත්තක්ඛෙපා අඤ්ඤං බ්යාකරොති; අධිමානෙන අඤ්ඤං බ්යාකරොති; සම්මදෙව අඤ්ඤං බ්යාකරොති. ඉමානි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච අඤ්ඤාබ්යාකරණානී’’ති. තතියං.

4. ඵාසුවිහාරසුත්තං

94. ‘‘පඤ්චිමෙ , භික්ඛවෙ, ඵාසුවිහාරා. කතමෙ පඤ්ච? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු විවිච්චෙව කාමෙහි විවිච්ච අකුසලෙහි ධම්මෙහි සවිතක්කං සවිචාරං විවෙකජං පීතිසුඛං පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති; විතක්කවිචාරානං වූපසමා…පෙ… දුතියං ඣානං… තතියං ඣානං… චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති; ආසවානං ඛයා අනාසවං චෙතොවිමුත්තිං පඤ්ඤාවිමුත්තිං දිට්ඨෙව ධම්මෙ සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා උපසම්පජ්ජ විහරති. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච ඵාසුවිහාරා’’ති. චතුත්ථං.

5. අකුප්පසුත්තං

95. ‘‘පඤ්චහි, භික්ඛවෙ, ධම්මෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු නචිරස්සෙව අකුප්පං පටිවිජ්ඣති. කතමෙහි පඤ්චහි? ඉධ , භික්ඛවෙ, භික්ඛු අත්ථපටිසම්භිදාපත්තො හොති, ධම්මපටිසම්භිදාපත්තො හොති, නිරුත්තිපටිසම්භිදාපත්තො හොති, පටිභානපටිසම්භිදාපත්තො හොති, යථාවිමුත්තං චිත්තං පච්චවෙක්ඛති. ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහි ධම්මෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු නචිරස්සෙව අකුප්පං පටිවිජ්ඣතී’’ති. පඤ්චමං.

6. සුතධරසුත්තං

96. ‘‘පඤ්චහි, භික්ඛවෙ, ධම්මෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු ආනාපානස්සතිං ආසෙවන්තො නචිරස්සෙව අකුප්පං පටිවිජ්ඣති. කතමෙහි පඤ්චහි? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අප්පට්ඨො හොති අප්පකිච්චො සුභරො සුසන්තොසො ජීවිතපරික්ඛාරෙසු; අප්පාහාරො හොති අනොදරිකත්තං අනුයුත්තො; අප්පමිද්ධො හොති ජාගරියං අනුයුත්තො; බහුස්සුතො හොති සුතධරො සුතසන්නිචයො, යෙ තෙ ධම්මා ආදිකල්යාණා මජ්ඣෙකල්යාණා පරියොසානකල්යාණා සාත්ථං සබ්යඤ්ජනං කෙවලපරිපුණ්ණං පරිසුද්ධං බ්රහ්මචරියං අභිවදන්ති, තථාරූපාස්ස ධම්මා බහුස්සුතා හොන්ති ධාතා වචසා පරිචිතා මනසානුපෙක්ඛිතා දිට්ඨියා සුප්පටිවිද්ධා; යථාවිමුත්තං චිත්තං පච්චවෙක්ඛති. ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහි ධම්මෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු ආනාපානස්සතිං ආසෙවන්තො නචිරස්සෙව අකුප්පං පටිවිජ්ඣතී’’ති. ඡට්ඨං.

7. කථාසුත්තං

97. ‘‘පඤ්චහි , භික්ඛවෙ, ධම්මෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු ආනාපානස්සතිං භාවෙන්තො නචිරස්සෙව අකුප්පං පටිවිජ්ඣති. කතමෙහි පඤ්චහි? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අප්පට්ඨො හොති අප්පකිච්චො සුභරො සුසන්තොසො ජීවිතපරික්ඛාරෙසු; අප්පාහාරො හොති අනොදරිකත්තං අනුයුත්තො; අප්පමිද්ධො හොති ජාගරියං අනුයුත්තො; යායං කථා ආභිසල්ලෙඛිකා චෙතොවිවරණසප්පායා, සෙය්යථිදං – අප්පිච්ඡකථා…පෙ… විමුත්තිඤාණදස්සනකථා, එවරූපියා කථාය නිකාමලාභී හොති අකිච්ඡලාභී අකසිරලාභී; යථාවිමුත්තං චිත්තං පච්චවෙක්ඛති. ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහි ධම්මෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු ආනාපානස්සතිං භාවෙන්තො නචිරස්සෙව අකුප්පං පටිවිජ්ඣතී’’ති. සත්තමං.

8. ආරඤ්ඤකසුත්තං

98. ‘‘පඤ්චහි, භික්ඛවෙ, ධම්මෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු ආනාපානස්සතිං බහුලීකරොන්තො නචිරස්සෙව අකුප්පං පටිවිජ්ඣති. කතමෙහි පඤ්චහි? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අප්පට්ඨො හොති අප්පකිච්චො සුභරො සුසන්තොසො ජීවිතපරික්ඛාරෙසු; අප්පාහාරො හොති අනොදරිකත්තං අනුයුත්තො; අප්පමිද්ධො හොති ජාගරියං අනුයුත්තො; ආරඤ්ඤකො හොති පන්තසෙනාසනො; යථාවිමුත්තං චිත්තං පච්චවෙක්ඛති. ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චහි ධම්මෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු ආනාපානස්සතිං බහුලීකරොන්තො නචිරස්සෙව අකුප්පං පටිවිජ්ඣතී’’ති. අට්ඨමං.

9. සීහසුත්තං

99. ‘‘සීහො, භික්ඛවෙ, මිගරාජා සායන්හසමයං ආසයා නික්ඛමති; ආසයා නික්ඛමිත්වා විජම්භති; විජම්භිත්වා සමන්තා චතුද්දිසං [චතුද්දිසා (ස්යා. කං. පී. ක.) අ. නි. 4.33; සං. නි. 3.78 පස්සිතබ්බං] අනුවිලොකෙති; සමන්තා චතුද්දිසං [චතුද්දිසා (ස්යා. කං. පී. ක.) අ. නි. 4.33; සං. නි. 3.78 පස්සිතබ්බං] අනුවිලොකෙත්වා තික්ඛත්තුං සීහනාදං නදති; තික්ඛත්තුං සීහනාදං නදිත්වා ගොචරාය පක්කමති. සො හත්ථිස්ස චෙපි පහාරං දෙති, සක්කච්චඤ්ඤෙව පහාරං දෙති, නො අසක්කච්චං; මහිංසස්ස [මහිසස්ස (සී. ස්යා. කං. පී.)] චෙපි පහාරං දෙති, සක්කච්චඤ්ඤෙව පහාරං දෙති, නො අසක්කච්චං; ගවස්ස චෙපි පහාරං දෙති, සක්කච්චඤ්ඤෙව පහාරං දෙති, නො අසක්කච්චං; දීපිස්ස චෙපි පහාරං දෙති, සක්කච්චඤ්ඤෙව පහාරං දෙති , නො අසක්කච්චං; ඛුද්දකානඤ්චෙපි පාණානං පහාරං දෙති අන්තමසො සසබිළාරානම්පි [සසබිළාරානං (ක.)], සක්කච්චඤ්ඤෙව පහාරං දෙති, නො අසක්කච්චං. තං කිස්ස හෙතු? ‘මා මෙ යොග්ගපථො නස්සා’ති.

‘‘සීහොති ඛො, භික්ඛවෙ, තථාගතස්සෙතං අධිවචනං අරහතො සම්මාසම්බුද්ධස්ස. යං ඛො, භික්ඛවෙ, තථාගතො පරිසාය ධම්මං දෙසෙති, ඉදමස්ස හොති සීහනාදස්මිං. භික්ඛූනඤ්චෙපි, භික්ඛවෙ, තථාගතො ධම්මං දෙසෙති, සක්කච්චඤ්ඤෙව තථාගතො ධම්මං දෙසෙති, නො අසක්කච්චං; භික්ඛුනීනඤ්චෙපි, භික්ඛවෙ, තථාගතො ධම්මං දෙසෙති, සක්කච්චඤ්ඤෙව තථාගතො ධම්මං දෙසෙති, නො අසක්කච්චං; උපාසකානඤ්චෙපි, භික්ඛවෙ, තථාගතො ධම්මං දෙසෙති, සක්කච්චඤ්ඤෙව තථාගතො ධම්මං දෙසෙති, නො අසක්කච්චං; උපාසිකානඤ්චෙපි, භික්ඛවෙ, තථාගතො ධම්මං දෙසෙති, සක්කච්චඤ්ඤෙව තථාගතො ධම්මං දෙසෙති, නො අසක්කච්චං; පුථුජ්ජනානඤ්චෙපි, භික්ඛවෙ, තථාගතො ධම්මං දෙසෙති අන්තමසො අන්නභාරනෙසාදානම්පි [අන්නභාරනෙසාදානං (ක.)], සක්කච්චඤ්ඤෙව තථාගතො ධම්මං දෙසෙති, නො අසක්කච්චං. තං කිස්ස හෙතු? ධම්මගරු, භික්ඛවෙ, තථාගතො ධම්මගාරවො’’ති. නවමං.

10. කකුධථෙරසුත්තං

100. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා කොසම්බියං විහරති ඝොසිතාරාමෙ. [චූළව. 333, 341] තෙන ඛො පන සමයෙන කකුධො නාම කොලියපුත්තො [කොළීයපුත්තො (සී. ස්යා. ක.)] ආයස්මතො මහාමොග්ගල්ලානස්ස උපට්ඨාකො අධුනාකාලඞ්කතො අඤ්ඤතරං මනොමයං කායං උපපන්නො. තස්ස එවරූපො අත්තභාවපටිලාභො හොති – සෙය්යථාපි නාම ද්වෙ වා තීණි වා මාගධකානි [මාගධිකානි (සී. පී. ක.)] ගාමක්ඛෙත්තානි. සො තෙන අත්තභාවපටිලාභෙන නෙව අත්තානං [නෙවත්තානං බ්යාබාධෙති (සී.)] නො පරං බ්යාබාධෙති.

අථ ඛො කකුධො දෙවපුත්තො යෙනායස්මා මහාමොග්ගල්ලානො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං මහාමොග්ගල්ලානං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං අට්ඨාසි. එකමන්තං ඨිතො ඛො කකුධො දෙවපුත්තො ආයස්මන්තං මහාමොග්ගල්ලානං එතදවොච – ‘‘දෙවදත්තස්ස, භන්තෙ, එවරූපං ඉච්ඡාගතං උප්පජ්ජි – ‘අහං භික්ඛුසඞ්ඝං පරිහරිස්සාමී’ති. සහචිත්තුප්පාදා ච, භන්තෙ, දෙවදත්තො තස්සා ඉද්ධියා පරිහීනො’’ති. ඉදමවොච කකුධො දෙවපුත්තො. ඉදං වත්වා ආයස්මන්තං මහාමොග්ගල්ලානං අභිවාදෙත්වා පදක්ඛිණං කත්වා තත්ථෙවන්තරධායි.

අථ ඛො ආයස්මා මහාමොග්ගල්ලානො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි ; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො ආයස්මා මහාමොග්ගල්ලානො භගවන්තං එතදවොච –

‘‘කකුධො නාම, භන්තෙ, කොලියපුත්තො මමං උපට්ඨාකො අධුනාකාලඞ්කතො අඤ්ඤතරං මනොමයං කායං උපපන්නො හොති. තස්ස එවරූපො අත්තභාවපටිලාභො – සෙය්යථාපි නාම ද්වෙ වා තීණි වා මාගධකානි ගාමක්ඛෙත්තානි. සො තෙන අත්තභාවපටිලාභෙන නෙව අත්තානං නො පරං බ්යාබාධෙති. අථ ඛො, භන්තෙ, කකුධො දෙවපුත්තො යෙනාහං තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා මං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං අට්ඨාසි. එකමන්තං ඨිතො ඛො, භන්තෙ, කකුධො දෙවපුත්තො මං එතදවොච – ‘දෙවදත්තස්ස, භන්තෙ, එවරූපං ඉච්ඡාගතං උප්පජ්ජි – අහං භික්ඛුසඞ්ඝං පරිහරිස්සාමීති. සහචිත්තුප්පාදා ච, භන්තෙ, දෙවදත්තො තස්සා ඉද්ධියා පරිහීනො’ති. ඉදමවොච, භන්තෙ, කකුධො දෙවපුත්තො. ඉදං වත්වා මං අභිවාදෙත්වා පදක්ඛිණං කත්වා තත්ථෙවන්තරධායී’’ති.

‘‘කිං පන තෙ, මොග්ගල්ලාන, කකුධො දෙවපුත්තො චෙතසා චෙතො පරිච්ච විදිතො – ‘යං කිඤ්චි කකුධො දෙවපුත්තො භාසති සබ්බං තං තථෙව හොති, නො අඤ්ඤථා’’’ති? ‘‘චෙතසා චෙතො පරිච්ච විදිතො මෙ, භන්තෙ, කකුධො දෙවපුත්තො – ‘යං කිඤ්චි කකුධො දෙවපුත්තො භාසති සබ්බං තං තථෙව හොති, නො අඤ්ඤථා’’’ති. ‘‘රක්ඛස්සෙතං, මොග්ගල්ලාන, වාචං! (රක්ඛස්සෙතං, මොග්ගල්ලාන, වාචං) [( ) සී. ස්යා. කං. පී. පොත්ථකෙසු නත්ථි චූළව. 333 පන සබ්බත්ථපි දිස්සතියෙව]! ඉදානි සො මොඝපුරිසො අත්තනාව අත්තානං පාතුකරිස්සති .

‘‘පඤ්චිමෙ, මොග්ගල්ලාන, සත්ථාරො සන්තො සංවිජ්ජමානා ලොකස්මිං. කතමෙ පඤ්ච? ඉධ , මොග්ගල්ලාන, එකච්චො සත්ථා අපරිසුද්ධසීලො සමානො ‘පරිසුද්ධසීලොම්හී’ති පටිජානාති ‘පරිසුද්ධං මෙ සීලං පරියොදාතං අසංකිලිට්ඨ’න්ති. තමෙනං සාවකා එවං ජානන්ති – ‘අයං ඛො භවං සත්ථා අපරිසුද්ධසීලො සමානො පරිසුද්ධසීලොම්හී’ති පටිජානාති ‘පරිසුද්ධං මෙ සීලං පරියොදාතං අසංකිලිට්ඨ’න්ති. මයඤ්චෙව ඛො පන ගිහීනං ආරොචෙය්යාම, නාස්සස්ස මනාපං. යං ඛො පනස්ස අමනාපං, කථං නං [කථං නු තං (සී.), කථං නු (ස්යා. කං. පී. ක.), කථං තං (කත්ථචි)] මයං තෙන සමුදාචරෙය්යාම – ‘සම්මන්නති ඛො පන චීවරපිණ්ඩපාතසෙනාසනගිලානප්පච්චයභෙසජ්ජපරික්ඛාරෙන; යං තුමො කරිස්සති තුමොව තෙන පඤ්ඤායිස්සතී’ති . එවරූපං ඛො, මොග්ගල්ලාන, සත්ථාරං සාවකා සීලතො රක්ඛන්ති; එවරූපො ච පන සත්ථා සාවකෙහි සීලතො රක්ඛං පච්චාසීසති [පච්චාසිංසති (සී. ස්යා. කං. පී.)].

‘‘පුන චපරං, මොග්ගල්ලාන, ඉධෙකච්චො සත්ථා අපරිසුද්ධාජීවො සමානො ‘පරිසුද්ධාජීවොම්හී’ති පටිජානාති ‘පරිසුද්ධො මෙ ආජීවො පරියොදාතො අසංකිලිට්ඨො’ති. තමෙනං සාවකා එවං ජානන්ති – ‘අයං ඛො භවං සත්ථා අපරිසුද්ධාජීවො සමානො පරිසුද්ධාජීවොම්හී’ති පටිජානාති ‘පරිසුද්ධො මෙ ආජීවො පරියොදාතො අසංකිලිට්ඨො’ති. මයඤ්චෙව ඛො පන ගිහීනං ආරොචෙය්යාම, නාස්සස්ස මනාපං. යං ඛො පනස්ස අමනාපං, කථං නං මයං තෙන සමුදාචරෙය්යාම – ‘සම්මන්නති ඛො පන චීවරපිණ්ඩපාතසෙනාසනගිලානප්පච්චයභෙසජ්ජපරික්ඛාරෙන; යං තුමො කරිස්සති තුමොව තෙන පඤ්ඤායිස්සතී’ති. එවරූපං ඛො, මොග්ගල්ලාන, සත්ථාරං සාවකා ආජීවතො රක්ඛන්ති; එවරූපො ච පන සත්ථා සාවකෙහි ආජීවතො රක්ඛං පච්චාසීසති.

‘‘පුන චපරං, මොග්ගල්ලාන, ඉධෙකච්චො සත්ථා අපරිසුද්ධධම්මදෙසනො සමානො ‘පරිසුද්ධධම්මදෙසනොම්හී’ති පටිජානාති ‘පරිසුද්ධා මෙ ධම්මදෙසනා පරියොදාතා අසංකිලිට්ඨා’ති. තමෙනං සාවකා එවං ජානන්ති – ‘අයං ඛො භවං සත්ථා අපරිසුද්ධධම්මදෙසනො සමානො පරිසුද්ධධම්මදෙසනොම්හී’ති පටිජානාති ‘පරිසුද්ධා මෙ ධම්මදෙසනා පරියොදාතා අසංකිලිට්ඨා’ති. මයඤ්චෙව ඛො පන ගිහීනං ආරොචෙය්යාම, නාස්සස්ස මනාපං. යං ඛො පනස්ස අමනාපං, කථං නං මයං තෙන සමුදාචරෙය්යාම – ‘සම්මන්නති ඛො පන චීවරපිණ්ඩපාතසෙනාසනගිලානප්පච්චයභෙසජ්ජපරික්ඛාරෙන; යං තුමො කරිස්සති තුමොව තෙන පඤ්ඤායිස්සතී’ති. එවරූපං ඛො, මොග්ගල්ලාන, සත්ථාරං සාවකා ධම්මදෙසනතො රක්ඛන්ති ; එවරූපො ච පන සත්ථා සාවකෙහි ධම්මදෙසනතො රක්ඛං පච්චාසීසති.

‘‘පුන චපරං, මොග්ගල්ලාන, ඉධෙකච්චො සත්ථා අපරිසුද්ධවෙය්යාකරණො සමානො ‘පරිසුද්ධවෙය්යාකරණොම්හී’ති පටිජානාති ‘පරිසුද්ධං මෙ වෙය්යාකරණං පරියොදාතං අසංකිලිට්ඨ’න්ති. තමෙනං සාවකා එවං ජානන්ති – ‘අයං ඛො භවං සත්ථා අපරිසුද්ධවෙය්යාකරණො සමානො පරිසුද්ධවෙය්යාකරණොම්හී’ති පටිජානාති ‘පරිසුද්ධං මෙ වෙය්යාකරණං පරියොදාතං අසංකිලිට්ඨ’න්ති. මයඤ්චෙව ඛො පන ගිහීනං ආරොචෙය්යාම, නාස්සස්ස මනාපං . යං ඛො පනස්ස අමනාපං, කථං නං මයං තෙන සමුදාචරෙය්යාම – ‘සම්මන්නති ඛො පන චීවරපිණ්ඩපාතසෙනාසනගිලානප්පච්චයභෙසජ්ජපරික්ඛාරෙන; යං තුමො කරිස්සති තුමොව තෙන පඤ්ඤායිස්සතී’ති. එවරූපං ඛො, මොග්ගල්ලාන, සත්ථාරං සාවකා වෙය්යාකරණතො රක්ඛන්ති; එවරූපො ච පන සත්ථා සාවකෙහි වෙය්යාකරණතො රක්ඛං පච්චාසීසති.

‘‘පුන චපරං, මොග්ගල්ලාන, ඉධෙකච්චො සත්ථා අපරිසුද්ධඤාණදස්සනො සමානො ‘පරිසුද්ධඤාණදස්සනොම්හී’ති පටිජානාති ‘පරිසුද්ධං මෙ ඤාණදස්සනං පරියොදාතං අසංකිලිට්ඨ’න්ති. තමෙනං සාවකා එවං ජානන්ති – ‘අයං ඛො භවං සත්ථා අපරිසුද්ධඤාණදස්සනො සමානො පරිසුද්ධඤාණදස්සනොම්හී’ති පටිජානාති ‘පරිසුද්ධං මෙ ඤාණදස්සනං පරියොදාතං අසංකිලිට්ඨ’න්ති. මයඤ්චෙව ඛො පන ගිහීනං ආරොචෙය්යාම, නාස්සස්ස මනාපං. යං ඛො පනස්ස අමනාපං, කථං නං මයං තෙන සමුදාචරෙය්යාම – ‘සම්මන්නති ඛො පන චීවරපිණ්ඩපාතසෙනාසනගිලානප්පච්චයභෙසජ්ජපරික්ඛාරෙන; යං තුමො කරිස්සති තුමොව තෙන පඤ්ඤායිස්සතී’ති. එවරූපං ඛො, මොග්ගල්ලාන, සත්ථාරං සාවකා ඤාණදස්සනතො රක්ඛන්ති; එවරූපො ච පන සත්ථා සාවකෙහි ඤාණදස්සනතො රක්ඛං පච්චාසීසති. ඉමෙ ඛො, මොග්ගල්ලාන, පඤ්ච සත්ථාරො සන්තො සංවිජ්ජමානා ලොකස්මිං.

‘‘අහං ඛො පන, මොග්ගල්ලාන, පරිසුද්ධසීලො සමානො ‘පරිසුද්ධසීලොම්හී’ති පටිජානාමි ‘පරිසුද්ධං මෙ සීලං පරියොදාතං අසංකිලිට්ඨ’න්ති. න ච මං සාවකා සීලතො රක්ඛන්ති, න චාහං සාවකෙහි සීලතො රක්ඛං පච්චාසීසාමි. පරිසුද්ධාජීවො සමානො ‘පරිසුද්ධාජීවොම්හී’ති පටිජානාමි ‘පරිසුද්ධො මෙ ආජීවො පරියොදාතො අසංකිලිට්ඨො’ති. න ච මං සාවකා ආජීවතො රක්ඛන්ති, න චාහං සාවකෙහි ආජීවතො රක්ඛං පච්චාසීසාමි. පරිසුද්ධධම්මදෙසනො සමානො ‘පරිසුද්ධධම්මදෙසනොම්හී’ති පටිජානාමි ‘පරිසුද්ධා මෙ ධම්මදෙසනා පරියොදාතා අසංකිලිට්ඨා’ති. න ච මං සාවකා ධම්මදෙසනතො රක්ඛන්ති, න චාහං සාවකෙහි ධම්මදෙසනතො රක්ඛං පච්චාසීසාමි. පරිසුද්ධවෙය්යාකරණො සමානො ‘පරිසුද්ධවෙය්යාකරණොම්හී’ති පටිජානාමි ‘පරිසුද්ධං මෙ වෙය්යාකරණං පරියොදාතං අසංකිලිට්ඨ’න්ති. න ච මං සාවකා වෙය්යාකරණතො රක්ඛන්ති, න චාහං සාවකෙහි වෙය්යාකරණතො රක්ඛං පච්චාසීසාමි. පරිසුද්ධඤාණදස්සනො සමානො ‘පරිසුද්ධඤාණදස්සනොම්හී’ති පටිජානාමි ‘පරිසුද්ධං මෙ ඤාණදස්සනං පරියොදාතං අසංකිලිට්ඨ’න්ති. න ච මං සාවකා ඤාණදස්සනතො රක්ඛන්ති, න චාහං සාවකෙහි ඤාණදස්සනතො රක්ඛං පච්චාසීසාමී’’ති. දසමං.

කකුධවග්ගො පඤ්චමො.

තස්සුද්දානං –

ද්වෙ සම්පදා බ්යාකරණං, ඵාසු අකුප්පපඤ්චමං;

සුතං කථා ආරඤ්ඤකො, සීහො ච කකුධො දසාති.

දුතියපණ්ණාසකං සමත්තං.

3. තතියපණ්ණාසකං