📜

නමො තස්ස භගවතො අරහතො සම්මාසම්බුද්ධස්ස

අඞ්ගුත්තරනිකායො

සත්තකනිපාතපාළි

පඨමපණ්ණාසකං

1. ධනවග්ගො

1. පඨමපියසුත්තං

1. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තත්ර ඛො භගවා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘භික්ඛවො’’ති. ‘‘භදන්තෙ’’ති තෙ භික්ඛූ භගවතො පච්චස්සොසුං. භගවා එතදවොච –

‘‘සත්තහි, භික්ඛවෙ, ධම්මෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු සබ්රහ්මචාරීනං අප්පියො ච හොති අමනාපො ච අගරු ච අභාවනීයො ච. කතමෙහි සත්තහි? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ලාභකාමො ච හොති, සක්කාරකාමො ච හොති, අනවඤ්ඤත්තිකාමො ච හොති, අහිරිකො ච හොති, අනොත්තප්පී ච, පාපිච්ඡො ච, මිච්ඡාදිට්ඨි ච. ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, සත්තහි ධම්මෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු සබ්රහ්මචාරීනං අප්පියො ච හොති අමනාපො ච අගරු ච අභාවනීයො ච.

‘‘සත්තහි, භික්ඛවෙ, ධම්මෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු සබ්රහ්මචාරීනං පියො ච හොති, මනාපො ච ගරු ච භාවනීයො ච. කතමෙහි සත්තහි? ඉධ , භික්ඛවෙ, භික්ඛු න ලාභකාමො ච හොති, න සක්කාරකාමො ච හොති, න අනවඤ්ඤත්තිකාමො ච හොති, හිරිමා ච හොති, ඔත්තප්පී ච, අප්පිච්ඡො ච, සම්මාදිට්ඨි ච. ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, සත්තහි ධම්මෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු සබ්රහ්මචාරීනං පියො ච හොති මනාපො ච ගරු ච භාවනීයො චා’’ති. පඨමං.

2. දුතියපියසුත්තං

2. ‘‘සත්තහි, භික්ඛවෙ, ධම්මෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු සබ්රහ්මචාරීනං අප්පියො ච හොති අමනාපො ච අගරු ච අභාවනීයො ච. කතමෙහි සත්තහි? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු ලාභකාමො ච හොති, සක්කාරකාමො ච හොති, අනවඤ්ඤත්තිකාමො ච හොති, අහිරිකො ච හොති, අනොත්තප්පී ච, ඉස්සුකී ච, මච්ඡරී ච. ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, සත්තහි ධම්මෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු සබ්රහ්මචාරීනං අප්පියො ච හොති අමනාපො ච අගරු ච අභාවනීයො ච.

‘‘සත්තහි, භික්ඛවෙ, ධම්මෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු+? සබ්රහ්මචාරීනං පියො ච හොති මනාපො ච ගරු ච භාවනීයො ච. කතමෙහි සත්තහි? ඉධ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු න ලාභකාමො ච හොති, න සක්කාරකාමො ච හොති, න අනවඤ්ඤත්තිකාමො ච හොති, හිරිමා ච හොති, ඔත්තප්පී ච, අනිස්සුකී ච, අමච්ඡරී ච. ඉමෙහි ඛො, භික්ඛවෙ, සත්තහි ධම්මෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු සබ්රහ්මචාරීනං පියො ච හොති මනාපො ච ගරු ච භාවනීයො චා’’ති. දුතියං.

3. සංඛිත්තබලසුත්තං

3. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ…පෙ… සත්තිමානි , භික්ඛවෙ, බලානි. කතමානි සත්ත? සද්ධාබලං, වීරියබලං, හිරීබලං , ඔත්තප්පබලං, සතිබලං, සමාධිබලං, පඤ්ඤාබලං. ඉමානි ඛො, භික්ඛවෙ, සත්ත බලානීති.

‘‘සද්ධාබලං වීරියඤ්ච, හිරී [හිරි (සී. පී. ක.)] ඔත්තප්පියං බලං;

සතිබලං සමාධි ච, පඤ්ඤා වෙ සත්තමං බලං;

එතෙහි බලවා භික්ඛු, සුඛං ජීවති පණ්ඩිතො;

‘‘යොනිසො විචිනෙ ධම්මං, පඤ්ඤායත්ථං විපස්සති;

පජ්ජොතස්සෙව නිබ්බානං, විමොක්ඛො හොති චෙතසො’’ති. තතියං;

4. විත්ථතබලසුත්තං

4. ‘‘සත්තිමානි, භික්ඛවෙ, බලානි. කතමානි සත්ත? සද්ධාබල, වීරියබලං, හිරීබලං, ඔත්තප්පබලං, සතිබලං, සමාධිබලං, පඤ්ඤාබලං.

‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, සද්ධාබලං? ඉධ, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො සද්ධො හොති, සද්දහති තථාගතස්ස බොධිං – ‘ඉතිපි සො භගවා අරහං සම්මාසම්බුද්ධො…පෙ… සත්ථා දෙවමනුස්සානං බුද්ධො භගවා’ති. ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, සද්ධාබලං.

‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, වීරියබලං? ඉධ, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො ආරද්ධවීරියො විහරති අකුසලානං ධම්මානං පහානාය, කුසලානං ධම්මානං උපසම්පදාය, ථාමවා දළ්හපරක්කමො අනික්ඛිත්තධුරො කුසලෙසු ධම්මෙසු. ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, වීරියබලං.

‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, හිරීබලං? ඉධ, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො හිරිමා හොති, හිරීයති කායදුච්චරිතෙන වචීදුච්චරිතෙන මනොදුච්චරිතෙන, හිරීයති පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං සමාපත්තියා. ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, හිරීබලං.

‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, ඔත්තප්පබලං? ඉධ, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො ඔත්තප්පී හොති, ඔත්තප්පති කායදුච්චරිතෙන වචීදුච්චරිතෙන මනොදුච්චරිතෙන, ඔත්තප්පති පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං සමාපත්තියා. ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, ඔත්තප්පබලං.

‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, සතිබලං? ඉධ, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො සතිමා හොති පරමෙන සතිනෙපක්කෙන සමන්නාගතො චිරකතම්පි චිරභාසිතම්පි සරිතා අනුස්සරිතා. ඉදං, වුච්චති, භික්ඛවෙ, සතිබලං.

‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, සමාධිබලං? ඉධ, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො විවිච්චෙව කාමෙහි…පෙ… චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, සමාධිබලං.

‘‘කතමඤ්ච , භික්ඛවෙ, පඤ්ඤාබලං? ඉධ, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො පඤ්ඤවා හොති උදයත්ථගාමිනියා පඤ්ඤාය සමන්නාගතො අරියාය නිබ්බෙධිකාය සම්මා දුක්ඛක්ඛයගාමිනියා. ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, පඤ්ඤාබලං. ඉමානි ඛො, භික්ඛවෙ, සත්ත බලානීති.

‘‘සද්ධාබලං වීරියඤ්ච, හිරී ඔත්තප්පියං බලං;

සතිබලං සමාධි ච, පඤ්ඤා වෙ සත්තමං බලං;

එතෙහි බලවා භික්ඛු, සුඛං ජීවති පණ්ඩිතො.

‘‘යොනිසො විචිනෙ ධම්මං, පඤ්ඤායත්ථං විපස්සති;

පජ්ජොතස්සෙව නිබ්බානං, විමොක්ඛො හොති චෙතසො’’ති. චතුත්ථං;

5. සංඛිත්තධනසුත්තං

5. ‘‘සත්තිමානි, භික්ඛවෙ, ධනානි. කතමානි සත්ත? සද්ධාධනං, සීලධනං, හිරීධනං, ඔත්තප්පධනං, සුතධනං, චාගධනං, පඤ්ඤාධනං. ඉමානි ඛො, භික්ඛවෙ, සත්ත ධනානීති.

‘‘සද්ධාධනං සීලධනං, හිරී ඔත්තප්පියං ධනං;

සුතධනඤ්ච චාගො ච, පඤ්ඤා වෙ සත්තමං ධනං.

‘‘යස්ස එතෙ ධනා අත්ථි, ඉත්ථියා පුරිසස්ස වා;

අදලිද්දොති තං ආහු, අමොඝං තස්ස ජීවිතං.

‘‘තස්මා සද්ධඤ්ච සීලඤ්ච, පසාදං ධම්මදස්සනං;

අනුයුඤ්ජෙථ මෙධාවී, සරං [වරං (ක.)] බුද්ධාන සාසන’’න්ති. පඤ්චමං;

6. විත්ථතධනසුත්තං

6. ‘‘සත්තිමානි, භික්ඛවෙ, ධනානි. කතමානි සත්ත? සද්ධාධනං, සීලධනං, හිරීධනං, ඔත්තප්පධනං, සුතධනං, චාගධනං, පඤ්ඤාධනං.

‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, සද්ධාධනං? ඉධ, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො සද්ධො හොති, සද්දහති තථාගතස්ස බොධිං – ‘ඉතිපි සො භගවා අරහං සම්මාසම්බුද්ධො…පෙ… බුද්ධො භගවා’ති. ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, සද්ධාධනං.

‘‘කතමඤ්ච , භික්ඛවෙ, සීලධනං? ඉධ, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො පාණාතිපාතා පටිවිරතො හොති…පෙ… සුරාමෙරයමජ්ජපමාදට්ඨානා පටිවිරතො හොති. ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, සීලධනං.

‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, හිරීධනං? ඉධ, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො හිරීමා හොති, හිරීයති කායදුච්චරිතෙන වචීදුච්චරිතෙන මනොදුච්චරිතෙන, හිරීයති පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං සමාපත්තියා. ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, හිරීධනං.

‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, ඔත්තප්පධනං? ඉධ, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො ඔත්තප්පී හොති, ඔත්තප්පති කායදුච්චරිතෙන වචීදුච්චරිතෙන මනොදුච්චරිතෙන, ඔත්තප්පති පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං සමාපත්තියා. ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, ඔත්තප්පධනං.

‘‘කතමඤ්ච , භික්ඛවෙ, සුතධනං? ඉධ , භික්ඛවෙ, අරියසාවකො බහුස්සුතො හොති සුතධරො සුතසන්නිචයො. යෙ තෙ ධම්මා ආදිකල්යාණා මජ්ඣෙකල්යාණා පරියොසානකල්යාණා සාත්ථං සබ්යඤ්ජනං, කෙවලපරිපුණ්ණං පරිසුද්ධං බ්රහ්මචරියං අභිවදන්ති. තථාරූපාස්ස ධම්මා බහුස්සුතා හොන්ති ධාතා වචසා පරිචිතා මනසානුපෙක්ඛිතා දිට්ඨියා සුප්පටිවිද්ධා. ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, සුතධනං.

‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, චාගධනං? ඉධ, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො විගතමලමච්ඡෙරෙන චෙතසා අගාරං අජ්ඣාවසති මුත්තචාගො පයතපාණි වොස්සග්ගරතො යාචයොගො දානසංවිභාගරතො. ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, චාගධනං.

‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, පඤ්ඤාධනං? ඉධ, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො පඤ්ඤවා හොති…පෙ… සම්මා දුක්ඛක්ඛයගාමිනියා. ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, පඤ්ඤාධනං. ඉමානි ඛො, භික්ඛවෙ, සත්තධනානීති.

‘‘සද්ධාධනං සීලධනං, හිරී ඔත්තප්පියං ධනං;

සුතධනඤ්ච චාගො ච, පඤ්ඤා වෙ සත්තමං ධනං.

‘‘යස්ස එතෙ ධනා අත්ථි, ඉත්ථියා පුරිසස්ස වා;

අදලිද්දොති තං ආහු, අමොඝං තස්ස ජීවිතං.

‘‘තස්මා සද්ධඤ්ච සීලඤ්ච, පසාදං ධම්මදස්සනං;

අනුයුඤ්ජෙථ මෙධාවී, සරං බුද්ධාන සාසන’’න්ති. ඡට්ඨං;

7. උග්ගසුත්තං

7. අථ ඛො උග්ගො රාජමහාමත්තො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො උග්ගො රාජමහාමත්තො භගවන්තං එතදවොච –

‘‘අච්ඡරියං , භන්තෙ, අබ්භුතං, භන්තෙ! යාව අඩ්ඪො චායං, භන්තෙ, මිගාරො රොහණෙය්යො යාව මහද්ධනො යාව මහාභොගො’’ති. ‘‘කීව අඩ්ඪො පනුග්ග, මිගාරො රොහණෙය්යො, කීව මහද්ධනො, කීව මහාභොගො’’ති? ‘‘සතං, භන්තෙ, සතසහස්සානං [සහස්සානං (සී.), සහස්සානි (ස්යා.), සතසහස්සානි (?)] හිරඤ්ඤස්ස, කො පන වාදො රූපියස්සා’’ති! ‘‘අත්ථි ඛො එතං, උග්ග, ධනං නෙතං ‘නත්ථී’ති වදාමීති . තඤ්ච ඛො එතං, උග්ග, ධනං සාධාරණං අග්ගිනා උදකෙන රාජූහි චොරෙහි අප්පියෙහි දායාදෙහි. සත්ත ඛො ඉමානි, උග්ග, ධනානි අසාධාරණානි අග්ගිනා උදකෙන රාජූහි චොරෙහි අප්පියෙහි දායාදෙහි. කතමානි සත්ත? සද්ධාධනං, සීලධනං, හිරීධනං, ඔත්තප්පධනං, සුතධනං, චාගධනං, පඤ්ඤාධනං. ඉමානි ඛො, උග්ග, සත්ත ධනානි අසාධාරණානි අග්ගිනා උදකෙන රාජූහි චොරෙහි අප්පියෙහි දායාදෙහීති.

‘‘සද්ධාධනං සීලධනං, හිරී ඔත්තප්පියං ධනං;

සුතධනඤ්ච චාගො ච, පඤ්ඤා වෙ සත්තමං ධනං.

‘‘යස්ස එතෙ ධනා අත්ථි, ඉත්ථියා පුරිසස්ස වා;

ස වෙ මහද්ධනො ලොකෙ, අජෙය්යො දෙවමානුසෙ.

‘‘තස්මා සද්ධඤ්ච සීලඤ්ච, පසාදං ධම්මදස්සනං;

අනුයුඤ්ජෙථ මෙධාවී, සරං බුද්ධාන සාසන’’න්ති. සත්තමං;

8. සංයොජනසුත්තං

8. ‘‘සත්තිමානි, භික්ඛවෙ, සංයොජනානි. කතමානි සත්ත? අනුනයසංයොජනං, පටිඝසංයොජනං, දිට්ඨිසංයොජනං, විචිකිච්ඡාසංයොජනං, මානසංයොජනං, භවරාගසංයොජනං, අවිජ්ජාසංයොජනං. ඉමානි ඛො, භික්ඛවෙ, සත්ත සංයොජනානී’’ති. අට්ඨමං.

9. පහානසුත්තං

9. ‘‘සත්තන්නං , භික්ඛවෙ, සංයොජනානං පහානාය සමුච්ඡෙදාය බ්රහ්මචරියං වුස්සති. කතමෙසං සත්තන්නං? අනුනයසංයොජනස්ස පහානාය සමුච්ඡෙදාය බ්රහ්මචරියං වුස්සති, පටිඝසංයොජනස්ස…පෙ… දිට්ඨිසංයොජනස්ස… විචිකිච්ඡාසංයොජනස්ස… මානසංයොජනස්ස… භවරාගසංයොජනස්ස … අවිජ්ජාසංයොජනස්ස පහානාය සමුච්ඡෙදාය බ්රහ්මචරියං වුස්සති. ඉමෙසං ඛො, භික්ඛවෙ, සත්තන්නං සංයොජනානං පහානාය සමුච්ඡෙදාය බ්රහ්මචරියං වුස්සති. යතො ච ඛො, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනො අනුනයසංයොජනං පහීනං හොති උච්ඡින්නමූලං තාලාවත්ථුකතං අනභාවං කතං ආයතිං අනුප්පාදධම්මං. පටිඝසංයොජනං…පෙ… දිට්ඨිසංයොජනං… විචිකිච්ඡාසංයොජනං… මානසංයොජනං… භවරාගසංයොජනං… අවිජ්ජාසංයොජනං පහීනං හොති උච්ඡින්නමූලං තාලාවත්ථුකතං අනභාවං කතං ආයතිං අනුප්පාදධම්මං. අයං වුච්චති, භික්ඛවෙ, භික්ඛු අච්ඡෙච්ඡි තණ්හං, විවත්තයි සංයොජනං, සම්මා මානාභිසමයා අන්තමකාසි දුක්ඛස්සා’’ති. නවමං.

10. මච්ඡරියසුත්තං

10. ‘‘සත්තිමානි, භික්ඛවෙ, සංයොජනානි. කතමානි සත්ත? අනුනයසංයොජනං, පටිඝසංයොජනං, දිට්ඨිසංයොජනං, විචිකිච්ඡාසංයොජනං, මානසංයොජනං, ඉස්සාසංයොජනං, මච්ඡරියසංයොජනං. ඉමානි ඛො, භික්ඛවෙ, සත්ත සංයොජනානී’’ති. දසමං.

ධනවග්ගො පඨමො.

තස්සුද්දානං –

ද්වෙ පියානි බලං ධනං, සංඛිත්තඤ්චෙව විත්ථතං;

උග්ගං සංයොජනඤ්චෙව, පහානං මච්ඡරියෙන චාති.