📜
1. නිස්සයවග්ගො
1-6. කිමත්ථියසුත්තාදිවණ්ණනා
1-6. එකාදසකනිපාතස්ස ¶ ¶ ¶ පඨමාදීනි හෙට්ඨා වුත්තනයානෙව. කෙවලඤ්චෙත්ථ ආදිතො පඤ්චසු නිබ්බිදාවිරාගං ද්විධා භින්දිත්වා එකාදසඞ්ගානි කතානි. ඡට්ඨෙ සික්ඛාපච්චක්ඛානං අධිකං.
7-8. පඨමසඤ්ඤාසුත්තාදිවණ්ණනා
7-8. සත්තමෙ අත්ථෙන අත්ථොති අත්ථෙන සද්ධිමත්ථො. බ්යඤ්ජනෙන බ්යඤ්ජනන්ති බ්යඤ්ජනෙන සද්ධිං ¶ බ්යඤ්ජනං. සංසන්දිස්සතීති සම්පවත්තිස්සති. සමෙස්සතීති සමානං භවිස්සති. න විග්ගය්හිස්සතීති න විරජ්ඣිස්සති. අග්ගපදස්මින්ති නිබ්බානෙ. අට්ඨමෙ පච්චවෙක්ඛණා කථිතා.
9. සද්ධසුත්තවණ්ණනා
9. නවමෙ දොණියා බද්ධොති යවසස්සදොණියා සමීපෙ බද්ධො. අන්තරං කරිත්වාති අබ්භන්තරෙ කත්වා. ඣායතීති චින්තෙති. පජ්ඣායතීති ඉතො චිතො ච නානප්පකාරකං ඣායති. නිජ්ඣායතීති නිරන්තරවසෙන නිබද්ධං ඣායති. පථවිම්පි නිස්සාය ඣායතීති සමාපත්තියං සනිකන්තිකවසෙනෙතං ¶ වුත්තං. සමාපත්තියඤ්හි සනිකන්තිකත්තා එස ඛළුඞ්කො නාම කතො. ආපාදීසුපි එසෙව නයො.
කථඤ්ච සද්ධ ආජානීයඣායිතං හොතීති කථං කාරණාකාරණං ජානන්තස්ස සින්ධවස්ස ඣායිතං හොති. යථා ඉණන්තිආදීසු ඉණසදිසං බන්ධනසදිසං ධනජානිසදිසං කලිසඞ්ඛාතමහාපරාධසදිසඤ්ච කත්වා අත්තනො අභිමුඛස්ස පතොදස්ස අජ්ඣොහරණසඞ්ඛාතං පතනං විපස්සතීති අත්ථො. නෙව පථවිං නිස්සාය ඣායතීති සමාපත්තිසුඛනිකන්තියා අභාවෙන පථවිආරම්මණාය ¶ චතුක්කපඤ්චකජ්ඣානසඤ්ඤාය න ඣායති, නියන්තියා අභාවෙනෙව සො ආජානීයො නාම හොතීති. ඣායති ච පනාති නිබ්බානාරම්මණාය ඵලසමාපත්තියා ඣායති. පථවියං පථවිසඤ්ඤා විභූතා හොතීති පථවාරම්මණෙ උප්පන්නා චතුක්කපඤ්චකජ්ඣානසඤ්ඤා විභූතා පාකටා හොති. ‘‘විභූතා, භන්තෙ, රූපසඤ්ඤා අවිභූතා අට්ඨිකසඤ්ඤා’’ති ඉමස්මිඤ්හි සුත්තෙ සමතික්කමස්ස අත්ථිතාය විභූතතා වුත්තා, ඉධ පන විපස්සනාවසෙන අනිච්චදුක්ඛානත්තතො දිට්ඨත්තා විභූතා නාම ජාතා. ආපොසඤ්ඤාදීසුපි එසෙව නයො. එවමෙත්ථ හෙට්ඨා විය සමාපත්තිවසෙන සමතික්කමං අවත්වා විපස්සනාචාරවසෙන සමතික්කමො වුත්තො. එවං ඣායීති එවං විපස්සනාපටිපාටියා ආගන්ත්වා උප්පාදිතාය ඵලසමාපත්තියා ඣායන්තො.
10. මොරනිවාපසුත්තවණ්ණනා
10. දසමෙ ¶ අච්චන්තනිට්ඨොති අන්තං අතීතත්තා අච්චන්තසඞ්ඛාතං අවිනාසධම්මං නිබ්බානං නිට්ඨා අස්සාති අච්චන්තනිට්ඨො. ඉමිනා නයෙන සෙසපදානි වෙදිතබ්බානි. ජනෙතස්මින්ති ජනිතස්මිං ¶ , පජායාති අත්ථො. යෙ ගොත්තපටිසාරිනොති යෙ ජනා තස්මිං ගොත්තෙ පටිසරන්ති ‘‘අහං ගොතමො, අහං කස්සපො’’ති, තෙසු ලොකෙ ගොත්තපටිසාරීසු ඛත්තියො සෙට්ඨො. අනුමතා මයාති මම සබ්බඤ්ඤුතඤ්ඤාණෙන සද්ධිං සංසන්දෙත්වා දෙසිතා මයා අනුඤ්ඤාතා. සෙසං සබ්බත්ථ උත්තානත්ථමෙවාති.
නිස්සයවග්ගො පඨමො.