📜

5. උපොසථවග්ගො

4. වාසෙට්ඨසුත්තවණ්ණනා

44. පඤ්චමස්ස චතුත්ථෙ ඉමෙ චෙපි, වාසෙට්ඨ, මහාසාලාති පුරතො ඨිතෙ ද්වෙ සාලරුක්ඛෙ දස්සෙන්තො පරිකප්පොපමං ආහ. ඉදං වුත්තං හොති – ඉමෙ තාව මහාසාලා අචෙතනා. සචෙ එතෙපි සචෙතනා හුත්වා අට්ඨඞ්ගසමන්නාගතං උපොසථං උපවසෙය්යුං, එතෙසම්පි සො උපොසථවාසො දීඝරත්තං හිතාය සුඛාය අස්ස. භූතෙ පන වත්තබ්බමෙව නත්ථීති.

6. අනුරුද්ධසුත්තවණ්ණනා

46. ඡට්ඨෙ යෙනායස්මා අනුරුද්ධොති තා කිර දෙවතා අත්තනො සම්පත්තිං ඔලොකෙත්වා ‘‘කිං නු ඛො නිස්සාය අයං සම්පත්ති අම්හෙහි ලද්ධා’’ති ආවජ්ජමානා ථෙරං දිස්වා ‘‘මයං අම්හාකං අය්යස්ස පුබ්බෙ චක්කවත්තිරජ්ජං කරොන්තස්ස පාදපරිචාරිකා හුත්වා තෙන දින්නොවාදෙ ඨත්වා ඉමං සම්පත්තිං ලභිම්හ, ගච්ඡාම ථෙරං ආනෙත්වා ඉමං සම්පත්තිං අනුභවිස්සාමා’’ති දිවා යෙනායස්මා අනුරුද්ධො තෙනුපසඞ්කමිංසු. තීසු ඨානෙසූති තීසු කාරණෙසු. ඨානසො පටිලභාමාති ඛණෙනෙව ලභාම. සරන්ති වචනසද්දං වා ගීතසද්දං වා ආභරණසද්දං වා. පීතා අස්සූතිආදීනි නීලා තාව ජාතා, පීතා භවිතුං න සක්ඛිස්සන්තීතිආදිනා නයෙන චින්තෙත්වා විතක්කෙති. තාපි ‘‘ඉදානි අය්යො අම්හාකං පීතභාවං ඉච්ඡති, ඉදානි ලොහිතභාව’’න්ති තාදිසාව අහෙසුං.

අච්ඡරං වාදෙසීති පාණිතලං වාදෙසි. පඤ්චඞ්ගිකස්සාති ආතතං, විතතං, ආතතවිතතං, ඝනං, සුසිරන්ති ඉමෙහි පඤ්චහි අඞ්ගෙහි සමන්නාගතස්ස. තත්ථ ආතතං නාම චම්මපරියොනද්ධෙසු භෙරිආදීසු එකතලතූරියං, විතතං නාම උභයතලං, ආතතවිතතං නාම සබ්බසො පරියොනද්ධං, සුසිරං වංසාදි, ඝනං සම්මාදි. සුවිනීතස්සාති ආකඩ්ඪනසිථිලකරණාදීහි සමුච්ඡිතස්ස. සුප්පටිපතාළිතස්සාති පමාණෙ ඨිතභාවජානනත්ථං සුට්ඨු පටිපතාළිතස්ස. කුසලෙහි සුසමන්නාහතස්සාති යෙ වාදෙතුං කුසලා ඡෙකා, තෙහි වාදිතස්ස. වග්ගූති ඡෙකො සුන්දරො. රජනීයොති රඤ්ජෙතුං සමත්ථො. කමනීයොති කාමෙතබ්බයුත්තො. ඛමනීයොති වා පාඨො, දිවසම්පි සුය්යමානො ඛමතෙව, න නිබ්බින්දතීති අත්ථො. මදනීයොති මානමදපුරිසමදජනනො. ඉන්ද්රියානි ඔක්ඛිපීති ‘‘අසාරුප්පං ඉමා දෙවතා කරොන්තී’’ති ඉන්ද්රියානි හෙට්ඨා ඛිපි, න අක්ඛීනි උම්මීලෙත්වා ඔලොකෙසි. න ඛ්වය්යො අනුරුද්ධො සාදියතීති ‘‘මයං නච්චාම ගායාම, අය්යො පන අනුරුද්ධො න ඛො සාදියති, අක්ඛීනි උම්මීලෙත්වා න ඔලොකෙති, කිං මයං නච්චිත්වා වා ගායිත්වා වා කරිස්සාමා’’ති තත්ථෙව අන්තරධායිංසු. යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමීති තාසං දෙවතානං ආනුභාවං දිස්වා ‘‘කතිහි නු ඛො ධම්මෙහි සමන්නාගතො මාතුගාමො මනාපකායිකෙ දෙවලොකෙ නිබ්බත්තතී’’ති ඉමමත්ථං පුච්ඡිතුං උපසඞ්කමි.

9-10. ඉධලොකිකසුත්තද්වයවණ්ණනා

49-50. නවමෙ අයං’ස ලොකො ආරද්ධො හොතීති අයමස්ස ලොකො ඉධලොකෙ කරණමත්තාය ආරද්ධත්තා පරිපුණ්ණත්තා ආරද්ධො හොති පරිපුණ්ණො. සොළසාකාරසම්පන්නාති සුත්තෙ වුත්තෙහි අට්ඨහි, ගාථාසු අට්ඨහීති සොළසහි ආකාරෙහි සමන්නාගතා, යානි වා අට්ඨඞ්ගානි පරම්පි තෙසු සමාදපෙතීති එවම්පි සොළසාකාරසම්පන්නාති එකෙ. සද්ධාසීලපඤ්ඤා පනෙත්ථ මිස්සිකා කථිතා. දසමං භික්ඛුසඞ්ඝස්ස කථිතං. සබ්බසුත්තෙසු පන යං න වුත්තං, තං හෙට්ඨා ආගතනයත්තා උත්තානත්ථමෙවාති.

උපොසථවග්ගො පඤ්චමො.

පඨමපණ්ණාසකං නිට්ඨිතං.

2. දුතියපණ්ණාසකං