📜

(9) 4. සතිවග්ගො

1-2. සතිසම්පජඤ්ඤසුත්තවණ්ණනා

81-82. නවමස්ස පඨමං හෙට්ඨා වුත්තනයමෙව. දුතියෙ සද්ධොති දුවිධාය සද්ධාය සමන්නාගතො. නො චුපසඞ්කමිතාති න උපට්ඨහති. නොච පරිපුච්ඡිතාති අත්ථානත්ථං කාරණාකාරණං පරිපුච්ඡිතා න හොති. සමන්නාගතොති සාමිඅත්ථෙ පච්චත්තං, සමන්නාගතස්සාති වුත්තං හොති. එකන්තපටිභානා තථාගතං ධම්මදෙසනා හොතීති තථාගතස්ස එකන්තපටිභානා ධම්මදෙසනා හොති, එකන්තෙනෙව පටිභාති උපට්ඨාතීති අත්ථො.

3. මූලකසුත්තවණ්ණනා

83. තතියෙ සබ්බෙ ධම්මාති පඤ්චක්ඛන්ධා. ඡන්දමූලකාති අජ්ඣාසයච්ඡන්දො කත්තුකම්යතාඡන්දො තං මූලං එතෙසන්ති ඡන්දමූලකා. මනසිකාරතො සම්භවන්තීති මනසිකාරසම්භවා. ඵස්සතො සමුදෙන්ති රාසී භවන්තීති ඵස්සසමුදයා. වෙදනාය සමොසරන්තීති වෙදනාසමොසරණා. සමාධි එතෙසං පමුඛොති සමාධිප්පමුඛා. ජෙට්ඨකට්ඨෙන සති අධිපති එතෙසන්ති සතාධිපතෙය්යා, සතිජෙට්ඨකාති අත්ථො. පඤ්ඤා උත්තරා එතෙසන්ති පඤ්ඤුත්තරා. විමුත්ති එව සාරො එතෙසන්ති විමුත්තිසාරා. එත්ථ ච ඡන්දමූලකාදයො චත්තාරොපි ලොකියා කථිතා, සෙසා ලොකියලොකුත්තරමිස්සකාති.

4. චොරසුත්තවණ්ණනා

84. චතුත්ථෙ මහාචොරොති රජ්ජන්තරෙ දුබ්භිතුං සමත්ථො මහාචොරො. පරියාපජ්ජතීති පරියාදානං ගච්ඡති. න චිරට්ඨිතිකො හොතීති අද්ධානං පාලෙන්තො ඨාතුං න සක්කොති. අප්පහරන්තස්ස පහරතීති අත්තනො අවෙරිනෙ අප්පහරන්තෙ ගුණසම්පන්නෙ ච මහල්ලකෙ ච තරුණදාරකෙ ච අප්පහරිතබ්බයුත්තකෙ පහරති. අනවසෙසං ආදියතීති නිස්සෙසං ගණ්හාති. බ්යත්තචොරානඤ්හි ඉදං වත්තං – පරස්ස ද්වීසු සාටකෙසු එකො ගහෙතබ්බො, එකස්මිං සන්තෙ දුබ්බලං දත්වා ථිරො ගහෙතබ්බො. පුටභත්තතණ්ඩුලාදීසු එකං කොට්ඨාසං දත්වා එකො ගහෙතබ්බොති. අච්චාසන්නෙ කම්මං කරොතීති ගාමනිගමරාජධානීනං ආසන්නට්ඨානෙ චොරිකකම්මං කරොති. න ච නිධානකුසලො හොතීති යං ලද්ධං, තං දක්ඛිණෙය්යෙ නිදහිතුං ඡෙකො න හොති, පරලොකමග්ගං න සොධෙති.

5. සමණසුත්තවණ්ණනා

85. පඤ්චමෙ යං සමණෙනාති යං ගුණජාතං සමණෙන පත්තබ්බං. වුසීමතාති බ්රහ්මචරියවාසංවුතෙන. මුත්තො මොචෙමි බන්ධනාති අහං සබ්බබන්ධනෙහි මුත්තො හුත්වා මහාජනම්පි රාගාදිබන්ධනතො මොචෙමි. පරමදන්තොති අඤ්ඤෙන කෙනචි අසික්ඛාපිතො අචොදිතො සයම්භුඤාණෙන පටිවිජ්ඣිත්වා පරමදමථෙන දන්තත්තා පරමදන්තො නාම. පරිනිබ්බුතොති කිලෙසපරිනිබ්බානෙන පරිනිබ්බුතො.

6. යසසුත්තවණ්ණනා

86. ඡට්ඨෙ මා ච මයා යසොති යසො ච මයා සද්ධිං මා ගඤ්ඡි. අකසිරලාභීති විපුලලාභී. සීලපඤ්ඤාණන්ති සීලඤ්චෙව ඤාණඤ්ච. සඞ්ගම්මාති සන්නිපතිත්වා. සමාගම්මාති සමාගන්ත්වා. සඞ්ගණිකවිහාරන්ති ගණසඞ්ගණිකවිහාරං. න හි නූනමෙති න හි නූන ඉමෙ. තථා හි පනමෙති තථා හි පන ඉමෙ. අඞ්ගුලිපතොදකෙහීති අඞ්ගුලිපතොදයට්ඨිං කත්වා විජ්ඣනෙන. සඤ්ජග්ඝන්තෙති මහාහසිතං හසන්තෙ. සංකීළන්තෙති කෙළිං කරොන්තෙ.

7. පත්තනිකුජ්ජනසුත්තවණ්ණනා

87. සත්තමෙ නික්කුජ්ජෙය්යාති තෙන දින්නස්ස දෙය්යධම්මස්ස අප්පටිග්ගහණත්ථං පත්තනික්කුජ්ජනකම්මවාචාය නිකුජ්ජෙය්ය, න අධොමුඛඨපනෙන. අලාභායාති චතුන්නං පච්චයානං අලාභත්ථාය. අනත්ථායාති උපද්දවාය අවඩ්ඪියා. උක්කුජ්ජෙය්යාති උක්කුජ්ජනකම්මවාචාය උක්කුජ්ජෙය්ය.

8. අප්පසාදපවෙදනීයසුත්තවණ්ණනා

88. අට්ඨමෙ අප්පසාදං පවෙදෙය්යුන්ති අප්පසන්නභාවං ජානාපෙය්යුං. අප්පසාදං පවෙදෙන්තෙන පන කිං කාතබ්බන්ති? නිසින්නාසනතො න උට්ඨාතබ්බං න වන්දිතබ්බං න පච්චුග්ගමනං කාතබ්බං, න දෙය්යධම්මො දාතබ්බො. අගොචරෙති පඤ්චවිධෙ අගොචරෙ.

9. පටිසාරණීයසුත්තවණ්ණනා

89. නවමෙ ධම්මිකඤ්ච ගිහිපටිස්සවන්ති ‘‘ඉමං තෙමාසං ඉධෙව වසිතබ්බ’’න්ති වුත්තො ‘‘එවං හොතූ’’තිආදිනා නයෙන පටිස්සවං. න සච්චාපෙතීති වුත්තං න සච්චං කරොති විසංවාදෙති.

10. සම්මාවත්තනසුත්තවණ්ණනා

90. දසමෙ පච්චෙකට්ඨානෙති අධිපතිට්ඨානෙ ජෙට්ඨකට්ඨානෙ. තඤ්හි ජෙට්ඨකං කත්වා කිඤ්චි සඞ්ඝකම්මං කාතුං න ලභති. න ච තෙන මූලෙන වුට්ඨාපෙතබ්බොති තං මූලං කත්වා අබ්භානකම්මං කාතුං න ලභති. සෙසං සබ්බත්ථ උත්තානමෙවාති.

සතිවග්ගො නවමො.