📜

3. ගහපතිවග්ගො

1-7. පඨමඋග්ගසුත්තාදිවණ්ණනා

21-27. තතියස්ස පඨමදුතියෙසු නත්ථි වත්තබ්බං. තතියෙ ‘‘හත්ථගො’’ති වත්තබ්බෙ ‘‘හත්ථකො’’ති වුත්තං. සො හි රාජපුරිසානං හත්ථතො යක්ඛස්ස හත්ථං, යක්ඛස්ස හත්ථතො භගවතො හත්ථං , භගවතො හත්ථතො පුන රාජපුරිසානං හත්ථං ගතත්තා නාමතො හත්ථකො ආළවකොති ජාතො. තෙනාහ ‘‘ආළවකයක්ඛස්ස හත්ථතො හත්ථෙහි සම්පටිච්ඡිතත්තා හත්ථකොති ලද්ධනාමො රාජකුමාරො’’ති. චතුත්ථාදීනි උත්තානත්ථානෙව.

පඨමඋග්ගසුත්තාදිවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

8. දුතියබලසුත්තවණ්ණනා

28. අට්ඨමෙ ඛීණාසවස්ස සබ්බෙසං සඞ්ඛාරානං අනිච්චතා අසම්මොහවසෙන කිච්චතො මග්ගපඤ්ඤාය සුප්පටිවිද්ධා, විපස්සනාය ආරම්මණකරණවසෙනපීති දස්සෙන්තො ආහ ‘‘සහවිපස්සනාය මග්ගපඤ්ඤායා’’ති. ඉමෙ කාමාති ද්වෙපි කාමෙ වදති. කිලෙසවසෙන උප්පජ්ජමානො හි පරිළාහො වත්ථුකාමසන්නිස්සයො වත්ථුකාමවිසයො වාති ද්වෙපි සපරිළාහට්ඨෙන අඞ්ගාරකාසු වියාති ‘‘අඞ්ගාරකාසූපමා’’ති වුත්තා. අන්තො වුච්චති ලාමකට්ඨෙන තණ්හා, බ්යන්තං විගතන්තං භූතන්ති බ්යන්තිභූතන්ති ආහ ‘‘විගතන්තභූත’’න්ති, නිත්තණ්හන්ති අත්ථො.

දුතියබලසුත්තවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

9. අක්ඛණසුත්තවණ්ණනා

29. නවමෙ යස්මා මහිද්ධිකපෙතා දෙවාසුරානං ආවාහං ගච්ඡන්ති, විවාහං න ගච්ඡන්ති, තස්මා පෙත්තිවිසයෙනෙව අසුරකායො ගහිතොති වෙදිතබ්බො. පෙතාසුරා පන පෙතා එවාති තෙසං පෙතෙහි සඞ්ගහො අවුත්තසිද්ධොව.

අක්ඛණසුත්තවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

10. අනුරුද්ධමහාවිතක්කසුත්තවණ්ණනා

30. දසමෙ අප්පිච්ඡස්සාති න ඉච්ඡස්ස. අභාවත්ථො හෙත්ථ අප්පසද්දො ‘‘අප්පඩංසමකසවාතාතපා’’තිආදීසු (අ. නි. 10.11) විය. පච්චයෙසු අප්පිච්ඡො පච්චයප්පිච්ඡො, චීවරාදිපච්චයෙසු ඉච්ඡාරහිතො. අධිගමප්පිච්ඡොති ඣානාදිඅධිගමවිභාවනෙ ඉච්ඡාරහිතො . පරියත්තිඅප්පිච්ඡොති පරියත්තියං බාහුසච්චවිභාවනෙ ඉච්ඡාරහිතො. ධුතඞ්ගප්පිච්ඡොති ධුතඞ්ගෙසු අප්පිච්ඡො ධුතඞ්ගභාවවිභාවනෙ ඉච්ඡාරහිතො. සන්තගුණනිගුහනෙනාති අත්තනි සංවිජ්ජමානානං ඣානාදිගුණානඤ්චෙව බාහුසච්චගුණස්ස ධුතඞ්ගගුණස්ස ච නිගුහනෙන ඡාදනෙන. සම්පජ්ජතීති නිප්ඵජ්ජති සිජ්ඣති. නො මහිච්ඡස්සාති මහතියා ඉච්ඡාය සමන්නාගතස්ස නො සම්පජ්ජති අනුධම්මස්සපි අනිප්ඵජ්ජනතො. පවිවිත්තස්සාති පකාරෙහි විවිත්තස්ස. තෙනාහ ‘‘කායචිත්තඋපධිවිවෙකෙහි විවිත්තස්සා’’ති. ආරම්භවත්ථුවසෙනාති භාවනාභියොගවසෙන එකීභාවොව කායවිවෙකොති අධිප්පෙතො, න ගණසඞ්ගණිකාභාවමත්තන්ති දස්සෙති. කම්මන්ති යොගකම්මං.

සත්තෙහි කිලෙසෙහි ච සඞ්ගණනං සමොධානං සඞ්ගණිකා, සා ආරමිතබ්බට්ඨෙන ආරාමො එතස්සාති සඞ්ගණිකාරාමො, තස්ස. තෙනාහ ‘‘ගණසඞ්ගණිකාය චෙවා’’තිආදි. ආරද්ධවීරියස්සාති පග්ගහිතවීරියස්ස. තඤ්ච ඛො උපධිවිවෙකෙ නින්නතාවසෙන ‘‘අයං ධම්මො’’ති වචනතො. එස නයො ඉතරෙසුපි. විවට්ටනිස්සිතංයෙව හි සමාධානං ඉධාධිප්පෙතං, තථා පඤ්ඤාපි. කම්මස්ස-කතපඤ්ඤාය හි ඨිතො කම්මවසෙන භවෙසු නානප්පකාරො අනත්ථොති ජානන්තො කම්මක්ඛයකරං ඤාණං අභිපත්ථෙති, තදත්ථඤ්ච උස්සාහං කරොති. මානාදයො සත්තසන්තානං සංසාරෙ පපඤ්චෙන්ති විත්ථාරෙන්තීති පපඤ්චාති ආහ ‘‘තණ්හාමානදිට්ඨිපපඤ්චරහිතත්තා’’තිආදි. සෙසමෙත්ථ සුවිඤ්ඤෙය්යමෙව.

අනුරුද්ධමහාවිතක්කසුත්තවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

ගහපතිවග්ගවණ්ණනා නිට්ඨිතා.