📜
නමො තස්ස භගවතො අරහතො සම්මාසම්බුද්ධස්ස
ඛුද්දකනිකායෙ
සුත්තනිපාතපාළි
1. උරගවග්ගො
1. උරගසුත්තං
යො ¶ ¶ ¶ ¶ [යො වෙ (ස්යා.)] උප්පතිතං විනෙති කොධං, විසටං සප්පවිසංව ඔසධෙහි [ඔසධෙභි (ක.)];
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං [ජිණ්ණමිව තචං (සී. ස්යා. කං. පී.), ජිණ්ණමිවා තචං (?)] පුරාණං.
යො රාගමුදච්ඡිදා අසෙසං, භිසපුප්ඵංව සරොරුහං [සරෙරුහං (ක.)] විගය්හ;
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං, පුරාණං.
යො ¶ තණ්හමුදච්ඡිදා අසෙසං, සරිතං සීඝසරං විසොසයිත්වා;
සො ¶ භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
යො ¶ මානමුදබ්බධී අසෙසං, නළසෙතුංව සුදුබ්බලං මහොඝො;
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
යො නාජ්ඣගමා භවෙසු සාරං, විචිනං පුප්ඵමිව [පුප්ඵමිව (බහූසු)] උදුම්බරෙසු;
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
යස්සන්තරතො න සන්ති කොපා, ඉතිභවාභවතඤ්ච [ඉතිබ්භවාභවතඤ්ච (ක.)] වීතිවත්තො;
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
යස්ස ¶ විතක්කා විධූපිතා, අජ්ඣත්තං සුවිකප්පිතා අසෙසා;
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
යො නාච්චසාරී න පච්චසාරී, සබ්බං අච්චගමා ඉමං පපඤ්චං;
සො ¶ භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
යො නාච්චසාරී න පච්චසාරී, සබ්බං විතථමිදන්ති ඤත්වා [උත්වා (ස්යා. පී. ක.)] ලොකෙ;
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
යො නාච්චසාරී න පච්චසාරී, සබ්බං විතථමිදන්ති වීතලොභො;
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
යො ¶ නාච්චසාරී න පච්චසාරී, සබ්බං විතථමිදන්ති වීතරාගො;
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
යො නාච්චසාරී න පච්චසාරී, සබ්බං විතථමිදන්ති වීතදොසො;
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
යො ¶ නාච්චසාරී න පච්චසාරී, සබ්බං විතථමිදන්ති වීතමොහො;
සො ¶ භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
යස්සානුසයා න සන්ති කෙචි, මූලා ච අකුසලා සමූහතාසෙ;
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
යස්ස දරථජා න සන්ති කෙචි, ඔරං ආගමනාය පච්චයාසෙ;
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
යස්ස වනථජා න සන්ති කෙචි, විනිබන්ධාය භවාය හෙතුකප්පා;
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
යො ¶ නීවරණෙ පහාය පඤ්ච, අනිඝො තිණ්ණකථංකථො විසල්ලො;
සො භික්ඛු ජහාති ඔරපාරං, උරගො ජිණ්ණමිවත්තචං පුරාණං.
උරගසුත්තං පඨමං නිට්ඨිතං.
2. ධනියසුත්තං
‘‘පක්කොදනො ¶ ¶ දුද්ධඛීරොහමස්මි, (ඉති ධනියො ගොපො)
අනුතීරෙ මහියා සමානවාසො;
ඡන්නා කුටි ආහිතො ගිනි, අථ චෙ පත්ථයසී පවස්ස දෙව’’.
‘‘අක්කොධනො විගතඛිලොහමස්මි [විගතඛීලොහමස්මි (සී. පී.)], (ඉති භගවා)
අනුතීරෙ මහියෙකරත්තිවාසො;
විවටා කුටි නිබ්බුතො ගිනි, අථ චෙ පත්ථයසී පවස්ස දෙව’’.
‘‘අන්ධකමකසා ¶ න විජ්ජරෙ, (ඉති ධනියො ගොපො)
කච්ඡෙ රූළ්හතිණෙ චරන්ති ගාවො;
වුට්ඨිම්පි සහෙය්යුමාගතං, අථ චෙ පත්ථයසී පවස්ස දෙව’’.
‘‘බද්ධාසි භිසී සුසඞ්ඛතා, (ඉති භගවා)
තිණ්ණො පාරගතො විනෙය්ය ඔඝං;
අත්ථො භිසියා න විජ්ජති, අථ චෙ පත්ථයසී පවස්ස දෙව’’.
‘‘ගොපී ¶ මම අස්සවා අලොලා, (ඉති ධනියො ගොපො)
දීඝරත්තං [දීඝරත්ත (ක.)] සංවාසියා මනාපා;
තස්සා ¶ න සුණාමි කිඤ්චි පාපං, අථ චෙ පත්ථයසී පවස්ස දෙව’’.
‘‘චිත්තං මම අස්සවං විමුත්තං, (ඉති භගවා)
දීඝරත්තං පරිභාවිතං සුදන්තං;
පාපං පන මෙ න විජ්ජති, අථ චෙ පත්ථයසී පවස්ස දෙව’’.
‘‘අත්තවෙතනභතොහමස්මි ¶ , (ඉති ධනියො ගොපො)
පුත්තා ච මෙ සමානියා අරොගා;
තෙසං න සුණාමි කිඤ්චි පාපං, අථ චෙ පත්ථයසී පවස්ස දෙව’’.
‘‘නාහං භතකොස්මි කස්සචි, (ඉති භගවා)
නිබ්බිට්ඨෙන චරාමි සබ්බලොකෙ;
අත්ථො භතියා න විජ්ජති, අථ චෙ පත්ථයසී පවස්ස දෙව’’.
‘‘අත්ථි වසා අත්ථි ධෙනුපා, (ඉති ධනියො ගොපො)
ගොධරණියො පවෙණියොපි අත්ථි;
උසභොපි ගවම්පතීධ අත්ථි, අථ චෙ පත්ථයසී පවස්ස දෙව’’.
‘‘නත්ථි ¶ වසා නත්ථි ධෙනුපා, (ඉති භගවා)
ගොධරණියො පවෙණියොපි නත්ථි;
උසභොපි ¶ ¶ ගවම්පතීධ නත්ථි, අථ චෙ පත්ථයසී පවස්ස දෙව’’.
‘‘ඛිලා නිඛාතා අසම්පවෙධී, (ඉති ධනියො ගොපො)
දාමා මුඤ්ජමයා නවා සුසණ්ඨානා;
න හි සක්ඛින්ති ධෙනුපාපි ඡෙත්තුං [ඡෙතුං (ක.)], අථ චෙ පත්ථයසී පවස්ස දෙව’’.
‘‘උසභොරිව ඡෙත්ව [ඡෙත්වා (ස්යා. ක.)] බන්ධනානි, (ඉති භගවා)
නාගො පූතිලතංව දාලයිත්වා [පූතිලතං පදාලයිත්වා (ස්යා. ක.)];
නාහං පුනුපෙස්සං [පුන උපෙස්සං (සී. ස්යා. කං. පී.), පුනුපෙය්ය (ක.)] ගබ්භසෙය්යං, අථ චෙ පත්ථයසී පවස්ස දෙව’’.
‘‘නින්නඤ්ච ථලඤ්ච පූරයන්තො, මහාමෙඝො පවස්සි තාවදෙව;
සුත්වා දෙවස්ස වස්සතො, ඉමමත්ථං ධනියො අභාසථ.
‘‘ලාභා ¶ වත නො අනප්පකා, යෙ මයං භගවන්තං අද්දසාම;
සරණං තං උපෙම චක්ඛුම, සත්ථා නො හොහි තුවං මහාමුනි.
‘‘ගොපී ච අහඤ්ච අස්සවා, බ්රහ්මචරියං [බ්රහ්මචරිය (ක.)] සුගතෙ චරාමසෙ;
ජාතිමරණස්ස ¶ පාරගූ [පාරගා (සී. ස්යා. කං. පී.)], දුක්ඛස්සන්තකරා භවාමසෙ’’.
‘‘නන්දති ¶ පුත්තෙහි පුත්තිමා, (ඉති මාරො පාපිමා)
ගොමා [ගොමිකො (සී. පී.), ගොපිකො (ස්යා. කං.), ගොපියො (ක.)] ගොහි තථෙව නන්දති;
උපධී හි නරස්ස නන්දනා, න හි සො නන්දති යො නිරූපධි’’.
‘‘සොචති පුත්තෙහි පුත්තිමා, (ඉති භගවා)
ගොපියො ගොහි තථෙව සොචති;
උපධී හි නරස්ස සොචනා, න හි සො සොචති යො නිරූපධී’’ති.
ධනියසුත්තං දුතියං නිට්ඨිතං.
3. ඛග්ගවිසාණසුත්තං
සබ්බෙසු ¶ භූතෙසු නිධාය දණ්ඩං, අවිහෙඨයං අඤ්ඤතරම්පි තෙසං;
න පුත්තමිච්ඡෙය්ය කුතො සහායං, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
සංසග්ගජාතස්ස ¶ භවන්ති ස්නෙහා, ස්නෙහන්වයං ¶ දුක්ඛමිදං පහොති;
ආදීනවං ස්නෙහජං පෙක්ඛමානො, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
මිත්තෙ සුහජ්ජෙ අනුකම්පමානො, හාපෙති අත්ථං පටිබද්ධචිත්තො;
එතං භයං සන්ථවෙ [සන්ධවෙ (ක.)] පෙක්ඛමානො, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
වංසො විසාලොව යථා විසත්තො, පුත්තෙසු දාරෙසු ච යා අපෙක්ඛා;
වංසක්කළීරොව ¶ [වංසකළීරොව (සී.), වංසාකළීරොව (ස්යා. කං. පී.), වංසෙකළීරොව (නිද්දෙස)] අසජ්ජමානො, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
මිගො අරඤ්ඤම්හි යථා අබද්ධො [අබන්ධො (ස්යා. කං.)], යෙනිච්ඡකං ගච්ඡති ගොචරාය;
විඤ්ඤූ නරො සෙරිතං පෙක්ඛමානො, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
ආමන්තනා හොති සහායමජ්ඣෙ, වාසෙ ඨානෙ ගමනෙ චාරිකාය;
අනභිජ්ඣිතං සෙරිතං පෙක්ඛමානො, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
ඛිඩ්ඩා ¶ රතී හොති සහායමජ්ඣෙ, පුත්තෙසු ච විපුලං හොති පෙමං;
පියවිප්පයොගං විජිගුච්ඡමානො, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
චාතුද්දිසො ¶ අප්පටිඝො ච හොති, සන්තුස්සමානො ඉතරීතරෙන;
පරිස්සයානං සහිතා අඡම්භී, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
දුස්සඞ්ගහා පබ්බජිතාපි එකෙ, අථො ගහට්ඨා ඝරමාවසන්තා;
අප්පොස්සුක්කො පරපුත්තෙසු හුත්වා, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
ඔරොපයිත්වා ¶ ගිහිබ්යඤ්ජනානි [ගිහිව්යඤ්ජනානි (ස්යා. කං. පී.)], සඤ්ඡින්නපත්තො [සංසීනපත්තො (සී.)] යථා කොවිළාරො;
ඡෙත්වාන ¶ වීරො ගිහිබන්ධනානි, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
සචෙ ලභෙථ නිපකං සහායං, සද්ධිං චරං සාධුවිහාරිධීරං;
අභිභුය්ය සබ්බානි පරිස්සයානි, චරෙය්ය තෙනත්තමනො සතීමා.
නො ¶ චෙ ලභෙථ නිපකං සහායං, සද්ධිං චරං සාධුවිහාරිධීරං;
රාජාව රට්ඨං විජිතං පහාය, එකො චරෙ මාතඞ්ගරඤ්ඤෙව නාගො.
අද්ධා පසංසාම සහායසම්පදං, සෙට්ඨා සමා සෙවිතබ්බා සහායා;
එතෙ අලද්ධා අනවජ්ජභොජී, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
දිස්වා සුවණ්ණස්ස පභස්සරානි, කම්මාරපුත්තෙන සුනිට්ඨිතානි;
සඞ්ඝට්ටමානානි දුවෙ භුජස්මිං, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
එවං ¶ දුතියෙන [දුතියෙන (සබ්බත්ථ)] සහා මමස්ස, වාචාභිලාපො අභිසජ්ජනා වා;
එතං භයං ආයතිං පෙක්ඛමානො, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
කාමා හි චිත්රා මධුරා මනොරමා, විරූපරූපෙන මථෙන්ති චිත්තං;
ආදීනවං කාමගුණෙසු දිස්වා, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
ඊතී ¶ ච ගණ්ඩො ච උපද්දවො ච, රොගො ච සල්ලඤ්ච භයඤ්ච මෙතං;
එතං භයං කාමගුණෙසු දිස්වා, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
සීතඤ්ච ¶ උණ්හඤ්ච ඛුදං පිපාසං, වාතාතපෙ ඩංසසරීසපෙ [ඩංසසිරිංසපෙ (සී. ස්යා. කං. පී.)] ච;
සබ්බානිපෙතානි අභිසම්භවිත්වා, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
නාගොව යූථානි විවජ්ජයිත්වා, සඤ්ජාතඛන්ධො පදුමී උළාරො;
යථාභිරන්තං විහරං [විහරෙ (සී. පී. නිද්දෙස)] අරඤ්ඤෙ, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
අට්ඨානතං ¶ සඞ්ගණිකාරතස්ස, යං ඵස්සයෙ [ඵුස්සයෙ (ස්යා.)] සාමයිකං විමුත්තිං;
ආදිච්චබන්ධුස්ස වචො නිසම්ම, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
දිට්ඨීවිසූකානි උපාතිවත්තො, පත්තො නියාමං පටිලද්ධමග්ගො;
උප්පන්නඤාණොම්හි අනඤ්ඤනෙය්යො, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
නිල්ලොලුපො ¶ ¶ නික්කුහො නිප්පිපාසො, නිම්මක්ඛො නිද්ධන්තකසාවමොහො;
නිරාසයො [නිරාසාසො (ක.)] සබ්බලොකෙ භවිත්වා, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
පාපං සහායං පරිවජ්ජයෙථ, අනත්ථදස්සිං විසමෙ නිවිට්ඨං;
සයං න සෙවෙ පසුතං පමත්තං, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
බහුස්සුතං ¶ ධම්මධරං භජෙථ, මිත්තං උළාරං පටිභානවන්තං;
අඤ්ඤාය අත්ථානි විනෙය්ය කඞ්ඛං, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
ඛිඩ්ඩං රතිං කාමසුඛඤ්ච ලොකෙ, අනලඞ්කරිත්වා අනපෙක්ඛමානො;
විභූසනට්ඨානා විරතො සච්චවාදී, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
පුත්තඤ්ච දාරං පිතරඤ්ච මාතරං, ධනානි ධඤ්ඤානි ච බන්ධවානි [බන්ධවානි ච (පී.)];
හිත්වාන කාමානි යථොධිකානි, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
සඞ්ගො ¶ එසො පරිත්තමෙත්ථ සොඛ්යං, අප්පස්සාදො දුක්ඛමෙත්ථ භිය්යො;
ගළො එසො ඉති ඤත්වා මුතීමා [මතීමා (ස්යා. ක.)], එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
සන්දාලයිත්වාන [පදාලයිත්වාන (ක.)] සංයොජනානි, ජාලංව භෙත්වා සලිලම්බුචාරී;
අග්ගීව දඩ්ඪං අනිවත්තමානො, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
ඔක්ඛිත්තචක්ඛූ ¶ න ච පාදලොලො, ගුත්තින්ද්රියො රක්ඛිතමානසානො;
අනවස්සුතො අපරිඩය්හමානො, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
ඔහාරයිත්වා ¶ ගිහිබ්යඤ්ජනානි, සඤ්ඡන්නපත්තො [සඤ්ඡින්නපත්තො (ස්යා. පී.), පච්ඡින්නපත්තො (ක.)] යථා පාරිඡත්තො;
කාසායවත්ථො ¶ අභිනික්ඛමිත්වා, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
රසෙසු ගෙධං අකරං අලොලො, අනඤ්ඤපොසී සපදානචාරී;
කුලෙ කුලෙ අප්පටිබද්ධචිත්තො [අප්පටිබන්ධචිත්තො (ක.)], එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
පහාය ¶ පඤ්චාවරණානි චෙතසො, උපක්කිලෙසෙ බ්යපනුජ්ජ සබ්බෙ;
අනිස්සිතො ඡෙත්ව [ඡෙත්වා (ස්යා. පී. ක.)] සිනෙහදොසං [ස්නෙහදොසං (ක.)], එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
විපිට්ඨිකත්වාන සුඛං දුඛඤ්ච, පුබ්බෙව ච සොමනස්සදොමනස්සං;
ලද්ධානුපෙක්ඛං සමථං විසුද්ධං, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
ආරද්ධවීරියො පරමත්ථපත්තියා, අලීනචිත්තො අකුසීතවුත්ති;
දළ්හනික්කමො ථාමබලූපපන්නො, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
පටිසල්ලානං ඣානමරිඤ්චමානො, ධම්මෙසු නිච්චං අනුධම්මචාරී;
ආදීනවං සම්මසිතා භවෙසු, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
තණ්හක්ඛයං ¶ පත්ථයමප්පමත්තො, අනෙළමූගො [අනෙලමූගො (ස්යා. පී. ක.)] සුතවා සතීමා;
සඞ්ඛාතධම්මො නියතො පධානවා, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
සීහොව ¶ ¶ සද්දෙසු අසන්තසන්තො, වාතොව ජාලම්හි අසජ්ජමානො;
පදුමංව තොයෙන අලිප්පමානො [අලිම්පමානො (සී. ස්යා. ක.)], එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
සීහො යථා දාඨබලී පසය්හ, රාජා මිගානං අභිභුය්ය චාරී;
සෙවෙථ පන්තානි සෙනාසනානි, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
මෙත්තං උපෙක්ඛං කරුණං විමුත්තිං, ආසෙවමානො මුදිතඤ්ච කාලෙ;
සබ්බෙන ලොකෙන අවිරුජ්ඣමානො, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
රාගඤ්ච ¶ දොසඤ්ච පහාය මොහං, සන්දාලයිත්වාන සංයොජනානි;
අසන්තසං ජීවිතසඞ්ඛයම්හි, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
භජන්ති සෙවන්ති ච කාරණත්ථා, නික්කාරණා දුල්ලභා අජ්ජ මිත්තා;
අත්තට්ඨපඤ්ඤා අසුචී මනුස්සා, එකො චරෙ ඛග්ගවිසාණකප්පො.
ඛග්ගවිසාණසුත්තං තතියං නිට්ඨිතං.
4. කසිභාරද්වාජසුත්තං
එවං ¶ ¶ මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා මගධෙසු විහරති දක්ඛිණාගිරිස්මිං ¶ [දක්ඛිණගිරිස්මිං (ක.)] එකනාළායං බ්රාහ්මණගාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන කසිභාරද්වාජස්ස බ්රාහ්මණස්ස පඤ්චමත්තානි නඞ්ගලසතානි පයුත්තානි හොන්ති වප්පකාලෙ. අථ ඛො භගවා පුබ්බණ්හසමයං නිවාසෙත්වා පත්තචීවරමාදාය යෙන කසිභාරද්වාජස්ස බ්රාහ්මණස්ස කම්මන්තො තෙනුපසඞ්කමි. තෙන ඛො පන සමයෙන කසිභාරද්වාජස්ස බ්රාහ්මණස්ස පරිවෙසනා වත්තති. අථ ඛො භගවා යෙන පරිවෙසනා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා එකමන්තං අට්ඨාසි.
අද්දසා ඛො කසිභාරද්වාජො බ්රාහ්මණො භගවන්තං පිණ්ඩාය ඨිතං. දිස්වාන භගවන්තං එතදවොච – ‘‘අහං ඛො, සමණ, කසාමි ච වපාමි ච; කසිත්වා ච වපිත්වා ච භුඤ්ජාමි. ත්වම්පි, සමණ, කසස්සු ච වපස්සු ච; කසිත්වා ච වපිත්වා ච භුඤ්ජස්සූ’’ති.
‘‘අහම්පි ඛො, බ්රාහ්මණ, කසාමි ච වපාමි ච; කසිත්වා ච වපිත්වා ච භුඤ්ජාමී’’ති. ‘‘න ඛො පන මයං [න ඛො පන සමණ (ස්යා.)] පස්සාම භොතො ගොතමස්ස යුගං වා නඞ්ගලං වා ඵාලං වා පාචනං වා බලිබද්දෙ [බලිවද්දෙ (සී. පී.), බලීබද්දෙ (?)] වා. අථ ච පන භවං ගොතමො එවමාහ – ‘අහම්පි ඛො, බ්රාහ්මණ, කසාමි ච වපාමි ¶ ච; කසිත්වා ච වපිත්වා ච භුඤ්ජාමී’’’ති.
අථ ඛො කසිභාරද්වාජො බ්රාහ්මණො භගවන්තං ගාථාය අජ්ඣභාසි –
‘‘කස්සකො ¶ පටිජානාසි, න ච පස්සාම තෙ කසිං;
කසිං නො පුච්ඡිතො බ්රූහි, යථා ජානෙමු තෙ කසිං’’.
‘‘සද්ධා බීජං තපො වුට්ඨි, පඤ්ඤා මෙ යුගනඞ්ගලං;
හිරී ඊසා මනො යොත්තං, සති මෙ ඵාලපාචනං.
‘‘කායගුත්තො ¶ වචීගුත්තො, ආහාරෙ උදරෙ යතො;
සච්චං කරොමි නිද්දානං, සොරච්චං මෙ පමොචනං.
‘‘වීරියං මෙ ධුරධොරය්හං, යොගක්ඛෙමාධිවාහනං;
ගච්ඡති අනිවත්තන්තං, යත්ථ ගන්ත්වා න සොචති.
‘‘එවමෙසා ¶ කසී කට්ඨා, සා හොති අමතප්ඵලා;
එතං කසිං කසිත්වාන, සබ්බදුක්ඛා පමුච්චතී’’ති.
අථ ඛො කසිභාරද්වාජො බ්රාහ්මණො මහතියා කංසපාතියා පායසං [පායාසං (සබ්බත්ථ)] වඩ්ඪෙත්වා භගවතො උපනාමෙසි – ‘‘භුඤ්ජතු භවං ගොතමො පායසං. කස්සකො භවං; යං හි භවං ගොතමො අමතප්ඵලං [අමතප්ඵලම්පි (සං. නි. 1.197)] කසිං කසතී’’ති.
‘‘ගාථාභිගීතං මෙ අභොජනෙය්යං, සම්පස්සතං බ්රාහ්මණ නෙස ධම්මො;
ගාථාභිගීතං පනුදන්ති බුද්ධා, ධම්මෙ සතී බ්රාහ්මණ වුත්තිරෙසා.
‘‘අඤ්ඤෙන ¶ ච කෙවලිනං මහෙසිං, ඛීණාසවං කුක්කුච්චවූපසන්තං;
අන්නෙන පානෙන උපට්ඨහස්සු, ඛෙත්තං හි තං පුඤ්ඤපෙක්ඛස්ස හොතී’’ති.
‘‘අථ ¶ කස්ස චාහං, භො ගොතම, ඉමං පායසං දම්මී’’ති? ‘‘න ඛ්වාහං තං, බ්රාහ්මණ, පස්සාමි සදෙවකෙ ලොකෙ සමාරකෙ සබ්රහ්මකෙ සස්සමණබ්රාහ්මණියා පජාය සදෙවමනුස්සාය, යස්ස සො පායසො භුත්තො සම්මා පරිණාමං ගච්ඡෙය්ය, අඤ්ඤත්ර තථාගතස්ස වා තථාගතසාවකස්ස වා. තෙන හි ත්වං, බ්රාහ්මණ, තං පායසං අප්පහරිතෙ වා ඡඩ්ඩෙහි අප්පාණකෙ වා උදකෙ ඔපිලාපෙහී’’ති.
අථ ¶ ඛො කසිභාරද්වාජො බ්රාහ්මණො තං පායසං අප්පාණකෙ උදකෙ ඔපිලාපෙසි. අථ ඛො සො පායසො උදකෙ පක්ඛිත්තො චිච්චිටායති චිටිචිටායති සන්ධූපායති සම්පධූපායති [සන්ධූමායති සම්පධූමායති (ස්යා.)]. සෙය්යථාපි නාම ඵාලො දිවසං සන්තත්තො [දිවසසන්තත්තො (සී. ස්යා. කං. පී.)] උදකෙ පක්ඛිත්තො චිච්චිටායති චිටිචිටායති සන්ධූපායති සම්පධූපායති; එවමෙව සො පායසො උදකෙ පක්ඛිත්තො චිච්චිටායති චිටිචිටායති සන්ධූපායති සම්පධූපායති.
අථ ඛො කසිභාරද්වාජො බ්රාහ්මණො සංවිග්ගො ලොමහට්ඨජාතො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවතො පාදෙසු සිරසා නිපතිත්වා ¶ භගවන්තං එතදවොච – ‘‘අභික්කන්තං, භො ගොතම, අභික්කන්තං ¶ , භො ගොතම! සෙය්යථාපි, භො ගොතම, නික්කුජ්ජිතං වා උක්කුජ්ජෙය්ය, පටිච්ඡන්නං වා විවරෙය්ය, මූළ්හස්ස වා මග්ගං ආචික්ඛෙය්ය, අන්ධකාරෙ වා තෙලපජ්ජොතං ධාරෙය්ය, චක්ඛුමන්තො රූපානි දක්ඛන්තීති [දක්ඛින්තීති (සී. ස්යා. කං. පී.)]; එවමෙවං භොතා ගොතමෙන අනෙකපරියායෙන ධම්මො පකාසිතො. එසාහං භවන්තං ගොතමං සරණං ගච්ඡාමි ¶ ධම්මඤ්ච භික්ඛුසඞ්ඝඤ්ච, ලභෙය්යාහං භොතො ගොතමස්ස සන්තිකෙ පබ්බජ්ජං, ලභෙය්යං උපසම්පද’’න්ති.
අලත්ථ ඛො කසිභාරද්වාජො බ්රාහ්මණො භගවතො සන්තිකෙ පබ්බජ්ජං, අලත්ථ උපසම්පදං. අචිරූපසම්පන්නො ඛො පනායස්මා භාරද්වාජො එකො වූපකට්ඨො අප්පමත්තො ආතාපී පහිතත්තො විහරන්තො නචිරස්සෙව – යස්සත්ථාය කුලපුත්තා සම්මදෙව අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජන්ති, තදනුත්තරං – බ්රහ්මචරියපරියොසානං දිට්ඨෙව ධම්මෙ සයං අභිඤ්ඤා සච්ඡිකත්වා උපසම්පජ්ජ විහාසි. ‘‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්රහ්මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්ථත්තායා’’ති අබ්භඤ්ඤාසි. අඤ්ඤතරො ච [අඤ්ඤතරො ච ඛො (සී. පී.), අඤ්ඤතරො ඛො (ස්යා. කං. ක.)] පනායස්මා භාරද්වාජො අරහතං අහොසීති.
කසිභාරද්වාජසුත්තං චතුත්ථං නිට්ඨිතං.
5. චුන්දසුත්තං
‘‘පුච්ඡාමි ¶ මුනිං පහූතපඤ්ඤං, (ඉති චුන්දො කම්මාරපුත්තො)
බුද්ධං ධම්මස්සාමිං වීතතණ්හං;
ද්විපදුත්තමං [දිපදුත්තමං (සී. ස්යා. කං. පී.)] සාරථීනං පවරං, කති ලොකෙ සමණා තදිඞ්ඝ බ්රූහි’’.
‘‘චතුරො ¶ සමණා න පඤ්චමත්ථි, (චුන්දාති භගවා)
තෙ ¶ තෙ ආවිකරොමි සක්ඛිපුට්ඨො;
මග්ගජිනො මග්ගදෙසකො ච, මග්ගෙ ජීවති යො ච මග්ගදූසී’’.
‘‘කං ¶ මග්ගජිනං වදන්ති බුද්ධා, (ඉති චුන්දො කම්මාරපුත්තො)
මග්ගක්ඛායී කථං අතුල්යො හොති;
මග්ගෙ ජීවති මෙ බ්රූහි පුට්ඨො, අථ මෙ ආවිකරොහි මග්ගදූසිං’’ [මග්ගදූසී (ක.)].
‘‘යො තිණ්ණකථංකථො විසල්ලො, නිබ්බානාභිරතො අනානුගිද්ධො;
ලොකස්ස සදෙවකස්ස නෙතා, තාදිං මග්ගජිනං වදන්ති බුද්ධා.
‘‘පරමං පරමන්ති යොධ ඤත්වා, අක්ඛාති ¶ විභජතෙ ඉධෙව ධම්මං;
තං කඞ්ඛඡිදං මුනිං අනෙජං, දුතියං භික්ඛුනමාහු මග්ගදෙසිං.
‘‘යො ධම්මපදෙ සුදෙසිතෙ, මග්ගෙ ජීවති සඤ්ඤතො සතීමා;
අනවජ්ජපදානි සෙවමානො, තතියං භික්ඛුනමාහු මග්ගජීවිං.
‘‘ඡදනං කත්වාන සුබ්බතානං, පක්ඛන්දී කුලදූසකො පගබ්භො;
මායාවී අසඤ්ඤතො පලාපො, පතිරූපෙන චරං ස මග්ගදූසී.
‘‘එතෙ ච පටිවිජ්ඣි යො ගහට්ඨො, සුතවා අරියසාවකො සපඤ්ඤො;
සබ්බෙ ¶ නෙතාදිසාති [සබ්බෙ නෙ තාදිසාති (සී. ස්යා. පී.)] ඤත්වා, ඉති දිස්වා න හාපෙති තස්ස සද්ධා;
කථං හි දුට්ඨෙන අසම්පදුට්ඨං, සුද්ධං අසුද්ධෙන සමං කරෙය්යා’’ති.
චුන්දසුත්තං පඤ්චමං නිට්ඨිතං.
6. පරාභවසුත්තං
එවං ¶ ¶ ¶ මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. අථ ඛො අඤ්ඤතරා දෙවතා අභික්කන්තාය රත්තියා අභික්කන්තවණ්ණා කෙවලකප්පං ජෙතවනං ඔභාසෙත්වා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං අට්ඨාසි. එකමන්තං ඨිතා ඛො සා දෙවතා භගවන්තං ගාථාය අජ්ඣභාසි –
‘‘පරාභවන්තං පුරිසං, මයං පුච්ඡාම ගොතම [ගොතමං (සී. ස්යා.)];
භගවන්තං [භවන්තං (ස්යා. ක.)] පුට්ඨුමාගම්ම, කිං පරාභවතො මුඛං’’.
‘‘සුවිජානො භවං හොති, සුවිජානො [දුවිජානො (ස්යා. ක.)] පරාභවො;
ධම්මකාමො භවං හොති, ධම්මදෙස්සී පරාභවො’’.
‘‘ඉති හෙතං විජානාම, පඨමො සො පරාභවො;
දුතියං භගවා බ්රූහි, කිං පරාභවතො මුඛං’’.
‘‘අසන්තස්ස පියා හොන්ති, සන්තෙ න කුරුතෙ පියං;
අසතං ධම්මං රොචෙති, තං පරාභවතො මුඛං’’.
‘‘ඉති හෙතං විජානාම, දුතියො සො පරාභවො;
තතියං භගවා බ්රූහි, කිං පරාභවතො මුඛං’’.
‘‘නිද්දාසීලී ¶ සභාසීලී, අනුට්ඨාතා ච යො නරො;
අලසො කොධපඤ්ඤාණො, තං පරාභවතො මුඛං’’.
‘‘ඉති ¶ හෙතං විජානාම, තතියො සො පරාභවො;
චතුත්ථං භගවා බ්රූහි, කිං පරාභවතො මුඛං’’.
‘‘යො ¶ මාතරං [යො මාතරං වා (සී. ස්යා. කං. පී.)] පිතරං වා, ජිණ්ණකං ගතයොබ්බනං;
පහු සන්තො න භරති, තං පරාභවතො මුඛං’’.
‘‘ඉති හෙතං විජානාම, චතුත්ථො සො පරාභවො;
පඤ්චමං භගවා බ්රූහි, කිං පරාභවතො මුඛං’’.
‘‘යො බ්රාහ්මණං [යො බ්රාහ්මණං වා (සී. ස්යා. කං. පී.)] සමණං වා, අඤ්ඤං වාපි වනිබ්බකං;
මුසාවාදෙන වඤ්චෙති, තං පරාභවතො මුඛං’’.
‘‘ඉති ¶ හෙතං විජානාම, පඤ්චමො සො පරාභවො;
ඡට්ඨමං භගවා බ්රූහි, කිං පරාභවතො මුඛං’’.
‘‘පහූතවිත්තො පුරිසො, සහිරඤ්ඤො සභොජනො;
එකො භුඤ්ජති සාදූනි, තං පරාභවතො මුඛං’’.
‘‘ඉති හෙතං විජානාම, ඡට්ඨමො සො පරාභවො;
සත්තමං භගවා බ්රූහි, කිං පරාභවතො මුඛං’’.
‘‘ජාතිත්ථද්ධො ධනත්ථද්ධො, ගොත්තත්ථද්ධො ච යො නරො;
සඤ්ඤාතිං අතිමඤ්ඤෙති, තං පරාභවතො මුඛං’’.
‘‘ඉති හෙතං විජානාම, සත්තමො සො පරාභවො;
අට්ඨමං භගවා බ්රූහි, කිං පරාභවතො මුඛං’’.
‘‘ඉත්ථිධුත්තො සුරාධුත්තො, අක්ඛධුත්තො ච යො නරො;
ලද්ධං ලද්ධං විනාසෙති, තං පරාභවතො මුඛං’’.
‘‘ඉති ¶ ¶ හෙතං විජානාම, අට්ඨමො සො පරාභවො;
නවමං භගවා බ්රූහි, කිං පරාභවතො මුඛං’’.
‘‘සෙහි ¶ දාරෙහි අසන්තුට්ඨො [දාරෙහ්යසන්තුට්ඨො (ක.)], වෙසියාසු පදුස්සති [පදිස්සති (සී.)];
දුස්සති [දිස්සති (සී. පී.)] පරදාරෙසු, තං පරාභවතො මුඛං’’.
‘‘ඉති හෙතං විජානාම, නවමො සො පරාභවො;
දසමං භගවා බ්රූහි, කිං පරාභවතො මුඛං’’.
‘‘අතීතයොබ්බනො පොසො, ආනෙති තිම්බරුත්ථනිං;
තස්සා ඉස්සා න සුපති, තං පරාභවතො මුඛං’’.
‘‘ඉති හෙතං විජානාම, දසමො සො පරාභවො;
එකාදසමං භගවා බ්රූහි, කිං පරාභවතො මුඛං’’.
‘‘ඉත්ථිං සොණ්ඩිං විකිරණිං, පුරිසං වාපි තාදිසං;
ඉස්සරියස්මිං ඨපෙති [ඨාපෙති (සී. පී.), ථපෙති (ක.)], තං පරාභවතො මුඛං’’.
‘‘ඉති ¶ හෙතං විජානාම, එකාදසමො සො පරාභවො;
ද්වාදසමං භගවා බ්රූහි, කිං පරාභවතො මුඛං’’.
‘‘අප්පභොගො මහාතණ්හො, ඛත්තියෙ ජායතෙ කුලෙ;
සො ච රජ්ජං පත්ථයති, තං පරාභවතො මුඛං’’.
‘‘එතෙ පරාභවෙ ලොකෙ, පණ්ඩිතො සමවෙක්ඛිය;
අරියො දස්සනසම්පන්නො, ස ලොකං භජතෙ සිව’’න්ති.
පරාභවසුත්තං ඡට්ඨං නිට්ඨිතං.
7. වසලසුත්තං
එවං ¶ ¶ ¶ මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. අථ ඛො භගවා පුබ්බණ්හසමයං නිවාසෙත්වා පත්තචීවරමාදාය සාවත්ථිං පිණ්ඩාය පාවිසි. තෙන ඛො පන සමයෙන අග්ගිකභාරද්වාජස්ස බ්රාහ්මණස්ස නිවෙසනෙ අග්ගි පජ්ජලිතො හොති ආහුති පග්ගහිතා. අථ ඛො භගවා සාවත්ථියං සපදානං පිණ්ඩාය චරමානො යෙන අග්ගිකභාරද්වාජස්ස බ්රාහ්මණස්ස නිවෙසනං තෙනුපසඞ්කමි.
අද්දසා ඛො අග්ගිකභාරද්වාජො බ්රාහ්මණො භගවන්තං දූරතොව ආගච්ඡන්තං. දිස්වාන භගවන්තං එතදවොච – ‘‘තත්රෙව [අත්රෙව (ස්යා. ක.)], මුණ්ඩක; තත්රෙව, සමණක; තත්රෙව, වසලක තිට්ඨාහී’’ති.
එවං වුත්තෙ, භගවා අග්ගිකභාරද්වාජං බ්රාහ්මණං එතදවොච – ‘‘ජානාසි පන ත්වං, බ්රාහ්මණ, වසලං වා වසලකරණෙ වා ධම්මෙ’’ති? ‘‘න ඛ්වාහං, භො ගොතම, ජානාමි වසලං වා වසලකරණෙ වා ධම්මෙ; සාධු මෙ භවං ගොතමො තථා ධම්මං දෙසෙතු, යථාහං ජානෙය්යං වසලං වා වසලකරණෙ වා ධම්මෙ’’ති. ‘‘තෙන හි, බ්රාහ්මණ, සුණාහි, සාධුකං මනසි කරොහි; භාසිස්සාමී’’ති. ‘‘එවං, භො’’ති ඛො අග්ගිකභාරද්වාජො බ්රාහ්මණො භගවතො පච්චස්සොසි. භගවා එතදවොච –
‘‘කොධනො ¶ උපනාහී ච, පාපමක්ඛී ච යො නරො;
විපන්නදිට්ඨි ¶ මායාවී, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
‘‘එකජං වා ද්විජං [දිජං (පී.)] වාපි, යොධ පාණං විහිංසති;
යස්ස පාණෙ දයා නත්ථි, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
‘‘යො ¶ හන්ති පරිරුන්ධති [උපරුන්ධෙති (ස්යා.), උපරුන්ධති (ක.)], ගාමානි නිගමානි ච;
නිග්ගාහකො [නිග්ඝාතකො (?)] සමඤ්ඤාතො, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
‘‘ගාමෙ වා යදි වා රඤ්ඤෙ, යං පරෙසං මමායිතං;
ථෙය්යා අදින්නමාදෙති [අදින්නං ආදියති (සී. පී.)], තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
‘‘යො ¶ හවෙ ඉණමාදාය, චුජ්ජමානො [භුඤ්ජමානො (?)] පලායති;
න හි තෙ ඉණමත්ථීති, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
‘‘යො වෙ කිඤ්චික්ඛකම්යතා, පන්ථස්මිං වජන්තං ජනං;
හන්ත්වා කිඤ්චික්ඛමාදෙති, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
‘‘අත්තහෙතු පරහෙතු, ධනහෙතු ච [ධනහෙතු ව (ක.)] යො නරො;
සක්ඛිපුට්ඨො මුසා බ්රූති, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
‘‘යො ඤාතීනං සඛීනං වා, දාරෙසු පටිදිස්සති;
සාහසා [සහසා (සී. ස්යා.)] සම්පියෙන වා, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
‘‘යො මාතරං පිතරං වා, ජිණ්ණකං ගතයොබ්බනං;
පහු සන්තො න භරති, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
‘‘යො මාතරං පිතරං වා, භාතරං භගිනිං සසුං;
හන්ති රොසෙති වාචාය, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
‘‘යො අත්ථං පුච්ඡිතො සන්තො, අනත්ථමනුසාසති;
පටිච්ඡන්නෙන ¶ මන්තෙති, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
‘‘යො කත්වා පාපකං කම්මං, මා මං ජඤ්ඤාති ඉච්ඡති [විභ. 894 පස්සිතබ්බං];
යො පටිච්ඡන්නකම්මන්තො, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
‘‘යො ¶ වෙ පරකුලං ගන්ත්වා, භුත්වාන [සුත්වා ච (ස්යා. ක.)] සුචිභොජනං;
ආගතං නප්පටිපූජෙති, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
‘‘යො බ්රාහ්මණං සමණං වා, අඤ්ඤං වාපි වනිබ්බකං;
මුසාවාදෙන වඤ්චෙති, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
‘‘යො ¶ ¶ බ්රාහ්මණං සමණං වා, භත්තකාලෙ උපට්ඨිතෙ;
රොසෙති වාචා න ච දෙති, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
‘‘අසතං යොධ පබ්රූති, මොහෙන පලිගුණ්ඨිතො;
කිඤ්චික්ඛං නිජිගීසානො [නිජිගිංසානො (සී. ස්යා. කං. පී.)], තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
‘‘යො චත්තානං සමුක්කංසෙ, පරෙ ච මවජානාති [මවජානති (සී. ස්යා. පී.)];
නිහීනො සෙන මානෙන, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
‘‘රොසකො කදරියො ච, පාපිච්ඡො මච්ඡරී සඨො;
අහිරිකො අනොත්තප්පී, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
‘‘යො බුද්ධං පරිභාසති, අථ වා තස්ස සාවකං;
පරිබ්බාජං [පරිබ්බජං (ක.), පරිබ්බාජකං (ස්යා. කං.)] ගහට්ඨං වා, තං ජඤ්ඤා වසලො ඉති.
‘‘යො වෙ අනරහං [අනරහා (සී. පී.)] සන්තො, අරහං පටිජානාති [පටිජානති (සී. ස්යා. පී.)];
චොරො සබ්රහ්මකෙ ලොකෙ, එසො ඛො වසලාධමො.
‘‘එතෙ ඛො වසලා වුත්තා, මයා යෙතෙ පකාසිතා;
න ¶ ජච්චා වසලො හොති, න ජච්චා හොති බ්රාහ්මණො;
කම්මුනා [කම්මනා (සී. පී.)] වසලො හොති, කම්මුනා හොති බ්රාහ්මණො.
‘‘තදමිනාපි ජානාථ, යථාමෙදං [යථාපෙදං (ක.)] නිදස්සනං;
චණ්ඩාලපුත්තො සොපාකො [සපාකො (?)], මාතඞ්ගො ඉති විස්සුතො.
‘‘සො ¶ ¶ යසං පරමං පත්තො [සො යසප්පරමප්පත්තො (ස්යා. ක.)], මාතඞ්ගො යං සුදුල්ලභං;
ආගච්ඡුං තස්සුපට්ඨානං, ඛත්තියා බ්රාහ්මණා බහූ.
‘‘දෙවයානං ¶ අභිරුය්හ, විරජං සො මහාපථං;
කාමරාගං විරාජෙත්වා, බ්රහ්මලොකූපගො අහු;
න නං ජාති නිවාරෙසි, බ්රහ්මලොකූපපත්තියා.
‘‘අජ්ඣායකකුලෙ ජාතා, බ්රාහ්මණා මන්තබන්ධවා;
තෙ ච පාපෙසු කම්මෙසු, අභිණ්හමුපදිස්සරෙ.
‘‘දිට්ඨෙව ධම්මෙ ගාරය්හා, සම්පරායෙ ච දුග්ගති;
න නෙ ජාති නිවාරෙති, දුග්ගත්යා [දුග්ගච්චා (සී. ස්යා. කං. පී.)] ගරහාය වා.
‘‘න ජච්චා වසලො හොති, න ජච්චා හොති බ්රාහ්මණො;
කම්මුනා වසලො හොති, කම්මුනා හොති බ්රාහ්මණො’’ති.
එවං වුත්තෙ, අග්ගිකභාරද්වාජො බ්රාහ්මණො භගවන්තං එතදවොච – ‘‘අභික්කන්තං, භො ගොතම…පෙ… ¶ ¶ උපාසකං මං භවං ගොතමො ධාරෙතු අජ්ජතග්ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්ති.
වසලසුත්තං සත්තමං නිට්ඨිතං.
8. මෙත්තසුත්තං
කරණීයමත්ථකුසලෙන, යන්ත සන්තං පදං අභිසමෙච්ච;
සක්කො උජූ ච සුහුජූ [සූජූ (සී.)] ච, සූවචො චස්ස මුදු අනතිමානී.
සන්තුස්සකො ච සුභරො ච, අප්පකිච්චො ච සල්ලහුකවුත්ති;
සන්තින්ද්රියො ච නිපකො ච, අප්පගබ්භො කුලෙස්වනනුගිද්ධො.
න ¶ ච ඛුද්දමාචරෙ කිඤ්චි, යෙන විඤ්ඤූ පරෙ උපවදෙය්යුං;
සුඛිනො ව ඛෙමිනො හොන්තු, සබ්බසත්තා [සබ්බෙ සත්තා (සී. ස්යා.)] භවන්තු සුඛිතත්තා.
යෙ ¶ කෙචි පාණභූතත්ථි, තසා ¶ වා ථාවරා වනවසෙසා;
දීඝා වා යෙ ව මහන්තා [මහන්ත (?)], මජ්ඣිමා රස්සකා අණුකථූලා.
දිට්ඨා ¶ වා යෙ ව අදිට්ඨා [අදිට්ඨ (?)], යෙ ව [යෙ ච (සී. ස්යා. කං. පී.)] දූරෙ වසන්ති අවිදූරෙ;
භූතා ව සම්භවෙසී ව [භූතා වා සම්භවෙසී වා (ස්යා. කං. පී. ක.)], සබ්බසත්තා භවන්තු සුඛිතත්තා.
න පරො පරං නිකුබ්බෙථ, නාතිමඤ්ඤෙථ කත්ථචි න කඤ්චි [නං කඤ්චි (සී. පී.), නං කිඤ්චි (ස්යා.), න කිඤ්චි (ක.)];
බ්යාරොසනා පටිඝසඤ්ඤා, නාඤ්ඤමඤ්ඤස්ස දුක්ඛමිච්ඡෙය්ය.
මාතා යථා නියං පුත්තමායුසා එකපුත්තමනුරක්ඛෙ;
එවම්පි සබ්බභූතෙසු, මානසං භාවයෙ අපරිමාණං.
මෙත්තඤ්ච සබ්බලොකස්මි, මානසං භාවයෙ අපරිමාණං;
උද්ධං අධො ච තිරියඤ්ච, අසම්බාධං අවෙරමසපත්තං.
තිට්ඨං ¶ චරං නිසින්නො ව [වා (සී. ස්යා. කං. පී.)], සයානො ¶ යාවතාස්ස විතමිද්ධො [විගතමිද්ධො (බහූසු)];
එතං සතිං අධිට්ඨෙය්ය, බ්රහ්මමෙතං විහාරමිධමාහු.
දිට්ඨිඤ්ච අනුපග්ගම්ම, සීලවා දස්සනෙන සම්පන්නො;
කාමෙසු විනය [විනෙය්ය (සී. ස්යා. පී.)] ගෙධං, න හි ජාතුග්ගබ්භසෙය්ය පුනරෙතීති.
මෙත්තසුත්තං අට්ඨමං නිට්ඨිතං.
9. හෙමවතසුත්තං
‘‘අජ්ජ ¶ පන්නරසො උපොසථො, (ඉති සාතාගිරො යක්ඛො)
දිබ්බා [දිබ්යා (සී. ස්යා. කං. පී.)] රත්ති උපට්ඨිතා;
අනොමනාමං සත්ථාරං, හන්ද පස්සාම ගොතමං’’.
‘‘කච්චි ¶ මනො සුපණිහිතො, (ඉති හෙමවතො යක්ඛො)
සබ්බභූතෙසු තාදිනො;
කච්චි ඉට්ඨෙ අනිට්ඨෙ ච, සඞ්කප්පස්ස වසීකතා’’.
‘‘මනො චස්ස සුපණිහිතො, (ඉති සාතාගිරො යක්ඛො)
සබ්බභූතෙසු තාදිනො;
අථො ඉට්ඨෙ අනිට්ඨෙ ච, සඞ්කප්පස්ස වසීකතා’’.
‘‘කච්චි ¶ අදින්නං නාදියති, (ඉති හෙමවතො යක්ඛො)
කච්චි පාණෙසු සඤ්ඤතො;
කච්චි ආරා පමාදම්හා, කච්චි ඣානං න රිඤ්චති’’.
‘‘න ¶ සො අදින්නං ආදියති, (ඉති සාතාගිරො යක්ඛො)
අථො පාණෙසු සඤ්ඤතො;
අථො ආරා පමාදම්හා, බුද්ධො ඣානං න රිඤ්චති’’.
‘‘කච්චි මුසා න භණති, (ඉති හෙමවතො යක්ඛො)
කච්චි න ඛීණබ්යප්පථො;
කච්චි ¶ වෙභූතියං නාහ, කච්චි සම්ඵං න භාසති’’.
‘‘මුසා ච සො න භණති, (ඉති සාතාගිරො යක්ඛො)
අථො න ඛීණබ්යප්පථො;
අථො වෙභූතියං නාහ, මන්තා අත්ථං ච [අත්ථං සො (සී. පී. ක.)] භාසති’’.
‘‘කච්චි න රජ්ජති කාමෙසු, (ඉති හෙමවතො යක්ඛො)
කච්චි චිත්තං අනාවිලං;
කච්චි මොහං අතික්කන්තො, කච්චි ධම්මෙසු චක්ඛුමා’’.
‘‘න ¶ සො රජ්ජති කාමෙසු, (ඉති සාතාගිරො යක්ඛො)
අථො චිත්තං අනාවිලං;
සබ්බමොහං අතික්කන්තො, බුද්ධො ධම්මෙසු චක්ඛුමා’’.
‘‘කච්චි විජ්ජාය සම්පන්නො, (ඉති හෙමවතො යක්ඛො )
කච්චි සංසුද්ධචාරණො;
කච්චිස්ස ¶ ආසවා ඛීණා, කච්චි නත්ථි පුනබ්භවො’’.
‘‘විජ්ජාය ¶ චෙව සම්පන්නො, (ඉති සාතාගිරො යක්ඛො)
අථො සංසුද්ධචාරණො;
සබ්බස්ස ආසවා ඛීණා, නත්ථි තස්ස පුනබ්භවො’’.
‘‘සම්පන්නං ¶ මුනිනො චිත්තං, කම්මුනා බ්යප්පථෙන ච;
විජ්ජාචරණසම්පන්නං, ධම්මතො නං පසංසති’’.
‘‘සම්පන්නං මුනිනො චිත්තං, කම්මුනා බ්යප්පථෙන ච;
විජ්ජාචරණසම්පන්නං, ධම්මතො අනුමොදසි’’.
‘‘සම්පන්නං මුනිනො චිත්තං, කම්මුනා බ්යප්පථෙන ච;
විජ්ජාචරණසම්පන්නං, හන්ද පස්සාම ගොතමං.
‘‘එණිජඞ්ඝං කිසං වීරං [ධීරං (ස්යා.)], අප්පාහාරං අලොලුපං;
මුනිං වනස්මිං ඣායන්තං, එහි පස්සාම ගොතමං.
‘‘සීහංවෙකචරං නාගං, කාමෙසු අනපෙක්ඛිනං;
උපසඞ්කම්ම පුච්ඡාම, මච්චුපාසප්පමොචනං.
‘‘අක්ඛාතාරං පවත්තාරං, සබ්බධම්මාන පාරගුං;
බුද්ධං වෙරභයාතීතං, මයං පුච්ඡාම ගොතමං’’.
‘‘කිස්මිං ¶ ලොකො සමුප්පන්නො, (ඉති හෙමවතො යක්ඛො)
කිස්මිං කුබ්බති සන්ථවං [සන්ධවං (ක.)];
කිස්ස ලොකො උපාදාය, කිස්මිං ලොකො විහඤ්ඤති’’.
‘‘ඡසු ¶ ¶ [ඡස්සු (සී. පී.)] ලොකො සමුප්පන්නො, (හෙමවතාති භගවා)
ඡසු කුබ්බති සන්ථවං;
ඡන්නමෙව උපාදාය, ඡසු ලොකො විහඤ්ඤති’’.
‘‘කතමං තං උපාදානං, යත්ථ ලොකො විහඤ්ඤති;
නිය්යානං පුච්ඡිතො බ්රූහි, කථං දුක්ඛා පමුච්චති’’ [පමුඤ්චති (ස්යා.)].
‘‘පඤ්ච කාමගුණා ලොකෙ, මනොඡට්ඨා පවෙදිතා;
එත්ථ ඡන්දං විරාජෙත්වා, එවං දුක්ඛා පමුච්චති.
‘‘එතං ලොකස්ස නිය්යානං, අක්ඛාතං වො යථාතථං;
එතං වො අහමක්ඛාමි, එවං දුක්ඛා පමුච්චති’’.
‘‘කො ¶ සූධ තරති ඔඝං, කොධ තරති අණ්ණවං;
අප්පතිට්ඨෙ අනාලම්බෙ, කො ගම්භීරෙ න සීදති’’.
‘‘සබ්බදා සීලසම්පන්නො, පඤ්ඤවා සුසමාහිතො;
අජ්ඣත්තචින්තී [අජ්ඣත්තසඤ්ඤී (ස්යා. කං. ක.)] සතිමා, ඔඝං තරති දුත්තරං.
‘‘විරතො කාමසඤ්ඤාය, සබ්බසංයොජනාතිගො;
නන්දීභවපරික්ඛීණො, සො ගම්භීරෙ න සීදති’’.
‘‘ගබ්භීරපඤ්ඤං නිපුණත්ථදස්සිං, අකිඤ්චනං කාමභවෙ අසත්තං;
තං පස්සථ සබ්බධි විප්පමුත්තං, දිබ්බෙ පථෙ කමමානං මහෙසිං.
‘‘අනොමනාමං ¶ නිපුණත්ථදස්සිං, පඤ්ඤාදදං ¶ කාමාලයෙ අසත්තං;
තං ¶ පස්සථ සබ්බවිදුං සුමෙධං, අරියෙ පථෙ කමමානං මහෙසිං.
‘‘සුදිට්ඨං වත නො අජ්ජ, සුප්පභාතං සුහුට්ඨිතං;
යං අද්දසාම සම්බුද්ධං, ඔඝතිණ්ණමනාසවං.
‘‘ඉමෙ දසසතා යක්ඛා, ඉද්ධිමන්තො යසස්සිනො;
සබ්බෙ තං සරණං යන්ති, ත්වං නො සත්ථා අනුත්තරො.
‘‘තෙ මයං විචරිස්සාම, ගාමා ගාමං නගා නගං;
නමස්සමානා සම්බුද්ධං, ධම්මස්ස ච සුධම්මත’’න්ති.
හෙමවතසුත්තං නවමං නිට්ඨිතං.
10. ආළවකසුත්තං
එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා ආළවියං විහරති ආළවකස්ස යක්ඛස්ස භවනෙ. අථ ඛො ආළවකො යක්ඛො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං එතදවොච – ‘‘නික්ඛම, සමණා’’ති. ‘‘සාධාවුසො’’ති ¶ භගවා නික්ඛමි. ‘‘පවිස, සමණා’’ති. ‘‘සාධාවුසො’’ති භගවා පාවිසි.
දුතියම්පි ඛො…පෙ… තතියම්පි ඛො ආළවකො යක්ඛො භගවන්තං එතදවොච – ‘‘නික්ඛම, සමණා’’ති. ‘‘සාධාවුසො’’ති ¶ භගවා නික්ඛමි. ‘‘පවිස, සමණා’’ති. ‘‘සාධාවුසො’’ති භගවා පාවිසි.
චතුත්ථම්පි ඛො ආළවකො යක්ඛො භගවන්තං එතදවොච – ‘‘නික්ඛම, සමණා’’ති. ‘‘න ඛ්වාහං තං ¶ , ආවුසො, නික්ඛමිස්සාමි. යං තෙ කරණීයං, තං කරොහී’’ති.
‘‘පඤ්හං ¶ තං, සමණ, පුච්ඡිස්සාමි. සචෙ මෙ න බ්යාකරිස්සසි, චිත්තං වා තෙ ඛිපිස්සාමි, හදයං වා තෙ ඵාලෙස්සාමි, පාදෙසු වා ගහෙත්වා පාරගඞ්ගාය ඛිපිස්සාමී’’ති.
‘‘න ඛ්වාහං තං, ආවුසො, පස්සාමි සදෙවකෙ ලොකෙ සමාරකෙ සබ්රහ්මකෙ සස්සමණබ්රාහ්මණියා පජාය සදෙවමනුස්සාය යො මෙ චිත්තං වා ඛිපෙය්ය හදයං වා ඵාලෙය්ය පාදෙසු වා ගහෙත්වා පාරගඞ්ගාය ඛිපෙය්ය. අපි ච ත්වං, ආවුසො, පුච්ඡ යදාකඞ්ඛසී’’ති. අථ ඛො ආළවකො යක්ඛො භගවන්තං ගාථාය අජ්ඣභාසි –
‘‘කිං සූධ විත්තං පුරිසස්ස සෙට්ඨං, කිං සු සුචිණ්ණං සුඛමාවහාති;
කිං සු [කිං සූ (සී.)] හවෙ සාදුතරං රසානං, කථං ජීවිං ජීවිතමාහු සෙට්ඨං’’.
‘‘සද්ධීධ විත්තං පුරිසස්ස සෙට්ඨං, ධම්මො සුචිණ්ණො සුඛමාවහාති;
සච්චං හවෙ සාදුතරං රසානං, පඤ්ඤාජීවිං ජීවිතමාහු සෙට්ඨං’’.
‘‘කථං සු තරති ඔඝං, කථං සු තරති අණ්ණවං;
කථං ¶ සු දුක්ඛමච්චෙති, කථං සු පරිසුජ්ඣති’’.
‘‘සද්ධා ¶ තරති ඔඝං, අප්පමාදෙන අණ්ණවං;
වීරියෙන [විරියෙන (සී. ස්යා. කං. පී.)] දුක්ඛමච්චෙති, පඤ්ඤාය පරිසුජ්ඣති’’.
‘‘කථං ¶ සු ලභතෙ පඤ්ඤං, කථං සු වින්දතෙ ධනං;
කථං සු කිත්තිං පප්පොති, කථං මිත්තානි ගන්ථති;
අස්මා ලොකා පරං ලොකං, කථං පෙච්ච න සොචති’’.
‘‘සද්දහානො අරහතං, ධම්මං නිබ්බානපත්තියා;
සුස්සූසං [සුස්සූසා (සී. පී.)] ලභතෙ පඤ්ඤං, අප්පමත්තො විචක්ඛණො.
‘‘පතිරූපකාරී ධුරවා, උට්ඨාතා වින්දතෙ ධනං;
සච්චෙන කිත්තිං පප්පොති, දදං මිත්තානි ගන්ථති.
‘‘යස්සෙතෙ ¶ චතුරො ධම්මා, සද්ධස්ස ඝරමෙසිනො;
සච්චං ධම්මො [දමො (?)] ධිති චාගො, ස වෙ පෙච්ච න සොචති.
‘‘ඉඞ්ඝ අඤ්ඤෙපි පුච්ඡස්සු, පුථූ සමණබ්රාහ්මණෙ;
යදි සච්චා දමා චාගා, ඛන්ත්යා භිය්යොධ විජ්ජති’’.
‘‘කථං නු දානි පුච්ඡෙය්යං, පුථූ සමණබ්රාහ්මණෙ;
යොහං [සොහං (සී. පී.)] අජ්ජ පජානාමි, යො අත්ථො සම්පරායිකො.
‘‘අත්ථාය වත මෙ බුද්ධො, වාසායාළවිමාගමා;
යොහං [අට්ඨින්හාරූහි සංයුත්තො (ස්යා. ක.)] අජ්ජ පජානාමි, යත්ථ දින්නං මහප්ඵලං.
‘‘සො අහං විචරිස්සාමි, ගාමා ගාමං පුරා පුරං;
නමස්සමානො සම්බුද්ධං, ධම්මස්ස ච සුධම්මත’’න්ති.
ආළවකසුත්තං දසමං නිට්ඨිතං.
11. විජයසුත්තං
චරං ¶ ¶ වා යදි වා තිට්ඨං, නිසින්නො උද වා සයං;
සමිඤ්ජෙති පසාරෙති, එසා කායස්ස ඉඤ්ජනා.
අට්ඨිනහාරුසංයුත්තො, තචමංසාවලෙපනො;
ඡවියා කායො පටිච්ඡන්නො, යථාභූතං න දිස්සති.
අන්තපූරො ¶ උදරපූරො, යකනපෙළස්ස [යකපෙළස්ස (සී. ස්යා.)] වත්ථිනො;
හදයස්ස පප්ඵාසස්ස, වක්කස්ස පිහකස්ස ච.
සිඞ්ඝාණිකාය ¶ ඛෙළස්ස, සෙදස්ස ච මෙදස්ස ච;
ලොහිතස්ස ලසිකාය, පිත්තස්ස ච වසාය ච.
අථස්ස නවහි සොතෙහි, අසුචී සවති සබ්බදා;
අක්ඛිම්හා අක්ඛිගූථකො, කණ්ණම්හා කණ්ණගූථකො.
සිඞ්ඝාණිකා ච නාසතො, මුඛෙන වමතෙකදා;
පිත්තං සෙම්හඤ්ච වමති, කායම්හා සෙදජල්ලිකා.
අථස්ස සුසිරං සීසං, මත්ථලුඞ්ගස්ස පූරිතං;
සුභතො නං මඤ්ඤති, බාලො අවිජ්ජාය පුරක්ඛතො.
යදා ච සො මතො සෙති, උද්ධුමාතො විනීලකො;
අපවිද්ධො සුසානස්මිං, අනපෙක්ඛා හොන්ති ඤාතයො.
ඛාදන්ති නං සුවානා [සුපාණා (පී.)] ච, සිඞ්ගාලා [සිගාලා (සී. ස්යා. කං. පී.)] වකා කිමී;
කාකා ¶ ගිජ්ඣා ච ඛාදන්ති, යෙ චඤ්ඤෙ සන්ති පාණිනො.
සුත්වාන ¶ බුද්ධවචනං, භික්ඛු පඤ්ඤාණවා ඉධ;
සො ඛො නං පරිජානාති, යථාභූතඤ්හි පස්සති.
යථා ඉදං තථා එතං, යථා එතං තථා ඉදං;
අජ්ඣත්තඤ්ච බහිද්ධා ච, කායෙ ඡන්දං විරාජයෙ.
ඡන්දරාගවිරත්තො සො, භික්ඛු පඤ්ඤාණවා ඉධ;
අජ්ඣගා අමතං සන්තිං, නිබ්බානං පදමච්චුතං.
ද්විපාදකොයං [දිපාදකොයං (සී. ස්යා. කං. පී.)] අසුචි, දුග්ගන්ධො පරිහාරති [පරිහීරති (සී. ස්යා. කං. පී.)];
නානාකුණපපරිපූරො, විස්සවන්තො තතො තතො.
එතාදිසෙන ¶ කායෙන, යො මඤ්ඤෙ උණ්ණමෙතවෙ [උන්නමෙතවෙ (?)];
පරං වා අවජානෙය්ය, කිමඤ්ඤත්ර අදස්සනාති.
විජයසුත්තං එකාදසමං නිට්ඨිතං.
12. මුනිසුත්තං
සන්ථවාතො ¶ [සන්ධවතො (ක.)] භයං ජාතං, නිකෙතා ජායතෙ රජො;
අනිකෙතමසන්ථවං, එතං වෙ මුනිදස්සනං.
යො ජාතමුච්ඡිජ්ජ න රොපයෙය්ය, ජායන්තමස්ස නානුප්පවෙච්ඡෙ;
තමාහු එකං මුනිනං චරන්තං, අද්දක්ඛි ¶ සො සන්තිපදං මහෙසි.
සඞ්ඛාය ¶ වත්ථූනි පමාය [පහාය (ක. සී. ක.), සමාය (ක.) ප + මී + ත්වා = පමාය, යථා නිස්සායාතිපදං] බීජං, සිනෙහමස්ස නානුප්පවෙච්ඡෙ;
ස වෙ මුනී ජාතිඛයන්තදස්සී, තක්කං පහාය න උපෙති සඞ්ඛං.
අඤ්ඤාය සබ්බානි නිවෙසනානි, අනිකාමයං අඤ්ඤතරම්පි තෙසං;
ස වෙ මුනී වීතගෙධො අගිද්ධො, නායූහතී පාරගතො හි හොති.
සබ්බාභිභුං සබ්බවිදුං සුමෙධං, සබ්බෙසු ධම්මෙසු අනූපලිත්තං;
සබ්බඤ්ජහං තණ්හක්ඛයෙ විමුත්තං, තං වාපි ධීරා මුනි [මුනිං (සී. පී.)] වෙදයන්ති.
පඤ්ඤාබලං සීලවතූපපන්නං, සමාහිතං ඣානරතං සතීමං;
සඞ්ගා පමුත්තං අඛිලං අනාසවං, තං වාපි ධීරා මුනි වෙදයන්ති.
එකං ¶ චරන්තං මුනිමප්පමත්තං, නින්දාපසංසාසු අවෙධමානං;
සීහංව සද්දෙසු අසන්තසන්තං, වාතංව ¶ ජාලම්හි අසජ්ජමානං;
පද්මංව ¶ [පදුමංව (සී. ස්යා. පී.)] තොයෙන අලිප්පමානං [අලිම්පමානං (ස්යා. ක.)], නෙතාරමඤ්ඤෙසමනඤ්ඤනෙය්යං;
තං වාපි ධීරා මුනි වෙදයන්ති.
යො ¶ ඔගහණෙ ථම්භොරිවාභිජායති, යස්මිං පරෙ වාචාපරියන්තං [වාචං පරියන්තං (ක.)] වදන්ති;
තං වීතරාගං සුසමාහිතින්ද්රියං, තං වාපි ධීරා මුනි වෙදයන්ති.
යො වෙ ඨිතත්තො තසරංව උජ්ජු, ජිගුච්ඡති කම්මෙහි පාපකෙහි;
වීමංසමානො විසමං සමඤ්ච, තං වාපි ධීරා මුනි වෙදයන්ති.
යො සඤ්ඤතත්තො න කරොති පාපං, දහරො මජ්ඣිමො ච මුනි [දහරො ච මජ්ඣො ච මුනී (සී. ස්යා. කං. පී.)] යතත්තො;
අරොසනෙය්යො න සො රොසෙති කඤ්චි [න රොසෙති (ස්යා.)], තං වාපි ධීරා මුනි වෙදයන්ති.
යදග්ගතො මජ්ඣතො සෙසතො වා, පිණ්ඩං ලභෙථ පරදත්තූපජීවී;
නාලං ථුතුං නොපි නිපච්චවාදී, තං වාපි ධීරා මුනි වෙදයන්ති.
මුනිං ¶ චරන්තං විරතං මෙථුනස්මා, යො යොබ්බනෙ නොපනිබජ්ඣතෙ ක්වචි;
මදප්පමාදා විරතං විප්පමුත්තං, තං වාපි ධීරා මුනි වෙදයන්ති.
අඤ්ඤාය ¶ ලොකං පරමත්ථදස්සිං, ඔඝං සමුද්දං අතිතරිය තාදිං;
තං ¶ ඡින්නගන්ථං අසිතං අනාසවං, තං වාපි ධීරා මුනි වෙදයන්ති.
අසමා උභො දූරවිහාරවුත්තිනො, ගිහී [ගිහි (ක.)] දාරපොසී අමමො ච සුබ්බතො;
පරපාණරොධාය ගිහී අසඤ්ඤතො, නිච්චං මුනී රක්ඛති පාණිනෙ [පාණිනො (සී.)] යතො.
සිඛී යථා නීලගීවො [නීලගිවො (ස්යා.)] විහඞ්ගමො, හංසස්ස නොපෙති ජවං කුදාචනං;
එවං ගිහී නානුකරොති භික්ඛුනො, මුනිනො විවිත්තස්ස වනම්හි ඣායතොති.
මුනිසුත්තං ද්වාදසමං නිට්ඨිතං.උරගවග්ගො පඨමො නිට්ඨිතො.
තස්සුද්දානං ¶ –
උරගො ධනියො චෙව, විසාණඤ්ච තථා කසි;
චුන්දො පරාභවො ¶ චෙව, වසලො මෙත්තභාවනා.
සාතාගිරො ආළවකො, විජයො ච තථා මුනි;
ද්වාදසෙතානි සුත්තානි, උරගවග්ගොති වුච්චතීති.