📜
2. දුකනිපාතො
1. පඨමවග්ගො
1. උත්තරත්ථෙරගාථා
‘‘නත්ථි ¶ ¶ ¶ කොචි භවො නිච්චො, සඞ්ඛාරා වාපි සස්සතා;
උප්පජ්ජන්ති ච තෙ ඛන්ධා, චවන්ති අපරාපරං.
‘‘එතමාදීනං ඤත්වා, භවෙනම්හි අනත්ථිකො;
නිස්සටො සබ්බකාමෙහි, පත්තො මෙ ආසවක්ඛයො’’ති.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා උත්තරො ථෙරො ගාථායො අභාසිත්ථාති.
2. පිණ්ඩොලභාරද්වාජත්ථෙරගාථා
‘‘නයිදං ¶ අනයෙන ජීවිතං, නාහාරො හදයස්ස සන්තිකො;
ආහාරට්ඨිතිකො සමුස්සයො, ඉති දිස්වාන චරාමි එසනං.
‘‘පඞ්කොති හි නං පවෙදයුං, යායං වන්දනපූජනා කුලෙසු;
සුඛුමං සල්ලං දුරුබ්බහං, සක්කාරො කාපුරිසෙන දුජ්ජහො’’ති.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා පිණ්ඩොලභාරද්වාජො ථෙරො ගාථායො අභාසිත්ථාති.
3. වල්ලියත්ථෙරගාථා
‘‘මක්කටො පඤ්චද්වාරායං, කුටිකායං පසක්කිය;
ද්වාරෙන අනුපරියෙති, ඝට්ටයන්තො මුහුං මුහුං.
‘‘තිට්ඨ මක්කට මා ධාවි, න හි තෙ තං යථා පුරෙ;
නිග්ගහීතොසි පඤ්ඤාය, නෙව දූරං ගමිස්සතී’’ති.
… වල්ලියො ථෙරො….
4. ගඞ්ගාතීරියත්ථෙරගාථා
‘‘තිණ්ණං ¶ ¶ මෙ තාලපත්තානං, ගඞ්ගාතීරෙ කුටී කතා;
ඡවසිත්තොව මෙ පත්තො, පංසුකූලඤ්ච චීවරං.
‘‘ද්වින්නං අන්තරවස්සානං, එකා වාචා මෙ භාසිතා;
තතියෙ අන්තරවස්සම්හි, තමොඛන්ධො [තමොක්ඛන්ධො (සී. ස්යා.)] පදාලිතො’’ති.
… ගඞ්ගාතීරියො ථෙරො….
5. අජිනත්ථෙරගාථා
‘‘අපි චෙ හොති තෙවිජ්ජො, මච්චුහායී අනාසවො;
අප්පඤ්ඤාතොති නං බාලා, අවජානන්ති අජානතා.
‘‘යො ¶ ච ඛො අන්නපානස්ස, ලාභී හොතීධ පුග්ගලො;
පාපධම්මොපි චෙ හොති, සො නෙසං හොති සක්කතො’’ති.
… අජිනො ථෙරො….
6. මෙළජිනත්ථෙරගාථා
‘‘යදාහං ¶ ධම්මමස්සොසිං, භාසමානස්ස සත්ථුනො;
න කඞ්ඛමභිජානාමි, සබ්බඤ්ඤූඅපරාජිතෙ.
‘‘සත්ථවාහෙ මහාවීරෙ, සාරථීනං වරුත්තමෙ;
මග්ගෙ පටිපදායං වා, කඞ්ඛා මය්හං න විජ්ජතී’’ති.
… මෙළජිනො ථෙරො….
7. රාධත්ථෙරගාථා
[ධ. ප. 13 ධම්මපදෙ] ‘‘යථා අගාරං දුච්ඡන්නං, වුට්ඨී සමතිවිජ්ඣති;
එවං අභාවිතං චිත්තං, රාගො සමතිවිජ්ඣති.
[ධ. ප. 14 ධම්මපදෙ] ‘‘යථා අගාරං සුච්ඡන්නං, වුඩ්ඪී න සමතිවිජ්ඣති;
එවං සුභාවිතං චිත්තං, රාගො න සමතිවිජ්ඣතී’’ති.
… රාධො ථෙරො….
8. සුරාධත්ථෙරගාථා
‘‘ඛීණා ¶ ¶ හි මය්හං ජාති, වුසිතං ජිනසාසනං;
පහීනො ජාලසඞ්ඛාතො, භවනෙත්ති සමූහතා.
‘‘යස්සත්ථාය පබ්බජිතො, අගාරස්මානගාරියං;
සො මෙ අත්ථො අනුප්පත්තො, සබ්බසංයොජනක්ඛයො’’ති.
… සුරාධො ථෙරො….
9. ගොතමත්ථෙරගාථා
‘‘සුඛං සුපන්ති මුනයො, යෙ ඉත්ථීසු න බජ්ඣරෙ;
සදා වෙ රක්ඛිතබ්බාසු, යාසු සච්චං සුදුල්ලභං.
‘‘වධං චරිම්හ තෙ කාම, අනණා දානි තෙ මයං;
ගච්ඡාම දානි නිබ්බානං, යත්ථ ගන්ත්වා න සොචතී’’ති.
… ගොතමො ථෙරො….
10. වසභත්ථෙරගාථා
‘‘පුබ්බෙ ¶ හනති අත්තානං, පච්ඡා හනති සො පරෙ;
සුහතං හන්ති අත්තානං, වීතංසෙනෙව පක්ඛිමා.
‘‘න බ්රාහ්මණො බහිවණ්ණො, අන්තො වණ්ණො හි බ්රාහ්මණො;
යස්මිං පාපානි කම්මානි, ස වෙ කණ්හො සුජම්පතී’’ති.
… වසභො ථෙරො….
වග්ගො පඨමො නිට්ඨිතො.
තස්සුද්දානං –
උත්තරො චෙව පිණ්ඩොලො, වල්ලියො තීරියො ඉසි;
අජිනො ච මෙළජිනො, රාධො සුරාධො ගොතමො;
වසභෙන ඉමෙ හොන්ති, දස ථෙරා මහිද්ධිකාති.
2. දුතියවග්ගො
1. මහාචුන්දත්ථෙරගාථා
‘‘සුස්සූසා ¶ ¶ ¶ සුතවද්ධනී, සුතං පඤ්ඤාය වද්ධනං;
පඤ්ඤාය අත්ථං ජානාති, ඤාතො අත්ථො සුඛාවහො.
‘‘සෙවෙථ පන්තානි සෙනාසනානි, චරෙය්ය සංයොජනවිප්පමොක්ඛං;
සචෙ රතිං නාධිගච්ඡෙය්ය තත්ථ, සඞ්ඝෙ වසෙ රක්ඛිතත්තො සතිමා’’ති.
… මහාචුන්දො ථෙරො….
2. ජොතිදාසත්ථෙරගාථා
‘‘යෙ ඛො තෙ වෙඨමිස්සෙන [වෙඝමිස්සෙන (සී. ස්යා.), වෙ ගමිස්සෙන, වෙඛමිස්සෙන (ක.)], නානත්තෙන ච කම්මුනා;
මනුස්සෙ උපරුන්ධන්ති, ඵරුසූපක්කමා ජනා;
තෙපි ¶ තත්ථෙව කීරන්ති, න හි කම්මං පනස්සති.
‘‘යං කරොති නරො කම්මං, කල්යාණං යදි පාපකං;
තස්ස තස්සෙව දායාදො, යං යං කම්මං පකුබ්බතී’’ති.
… ජොතිදාසො ථෙරො….
3. හෙරඤ්ඤකානිත්ථෙරගාථා
‘‘අච්චයන්ති අහොරත්තා, ජීවිතං උපරුජ්ඣති;
ආයු ඛීයති මච්චානං, කුන්නදීනංව ඔදකං.
‘‘අථ පාපානි කම්මානි, කරං බාලො න බුජ්ඣති;
පච්ඡාස්ස කටුකං හොති, විපාකො හිස්ස පාපකො’’ති.
… හෙරඤ්ඤකානිත්ථෙරො….
4. සොමමිත්තත්ථෙරගාථා
‘‘පරිත්තං දාරුමාරුය්හ, යථා සීදෙ මහණ්ණවෙ;
එවං කුසීතමාගම්ම, සාධුජීවීපි සීදති;
තස්මා තං පරිවජ්ජෙය්ය, කුසීතං හීනවීරියං.
‘‘පවිවිත්තෙහි ¶ ¶ අරියෙහි, පහිතත්තෙහි ඣායිභි;
නිච්චං ආරද්ධවීරියෙහි, පණ්ඩිතෙහි සහාවසෙ’’ති.
… සොමමිත්තො ථෙරො….
5. සබ්බමිත්තත්ථෙරගාථා
‘‘ජනො ජනම්හි සම්බද්ධො [සම්බද්ධො (ස්යා. ක.)], ජනමෙවස්සිතො ජනො;
ජනො ජනෙන හෙඨීයති, හෙඨෙති ච [බොධියති, බාධෙති ච (ක.)] ජනො ජනං.
‘‘කො ¶ හි තස්ස ජනෙනත්ථො, ජනෙන ජනිතෙන වා;
ජනං ඔහාය ගච්ඡං තං, හෙඨයිත්වා [බාධයිත්වා (ක.)] බහුං ජන’’න්ති.
… සබ්බමිත්තො ථෙරො….
6. මහාකාළත්ථෙරගාථා
‘‘කාළී ¶ ඉත්ථී බ්රහතී ධඞ්කරූපා, සත්ථිඤ්ච භෙත්වා අපරඤ්ච සත්ථිං;
බාහඤ්ච භෙත්වා අපරඤ්ච බාහං, සීසඤ්ච භෙත්වා දධිථාලකංව;
එසා නිසින්නා අභිසන්දහිත්වා.
‘‘යො වෙ අවිද්වා උපධිං කරොති, පුනප්පුනං දුක්ඛමුපෙති මන්දො;
තස්මා පජානං උපධිං න කයිරා, මාහං පුන භින්නසිරො සයිස්ස’’න්ති [පස්සිස්සන්ති (ක.)].
… මහාකාළො ථෙරො….
7. තිස්සත්ථෙරගාථා
‘‘බහූ සපත්තෙ ලභති, මුණ්ඩො සඞ්ඝාටිපාරුතො;
ලාභී අන්නස්ස පානස්ස, වත්ථස්ස සයනස්ස ච.
‘‘එතමාදීනවං ඤත්වා, සක්කාරෙසු මහබ්භයං;
අප්පලාභො අනවස්සුතො, සතො භික්ඛු පරිබ්බජෙ’’ති.
… තිස්සො ථෙරො….
8. කිමිලත්ථෙරගාථා
‘‘පාචීනවංසදායම්හි ¶ , සක්යපුත්තා සහායකා;
පහායානප්පකෙ භොගෙ, උඤ්ඡාපත්තාගතෙ රතා.
‘‘ආරද්ධවීරියා ¶ පහිතත්තා, නිච්චං දළ්හපරක්කමා;
රමන්ති ධම්මරතියා, හිත්වාන ලොකියං රති’’න්ති.
… කිමිලො [කිම්බිලො (සී. ස්යා. පී.)] ථෙරො….
9. නන්දත්ථෙරගාථා
‘‘අයොනිසො ¶ මනසිකාරා, මණ්ඩනං අනුයුඤ්ජිසං;
උද්ධතො චපලො චාසිං, කාමරාගෙන අට්ටිතො.
‘‘උපායකුසලෙනාහං, බුද්ධෙනාදිච්චබන්ධුනා;
යොනිසො පටිපජ්ජිත්වා, භවෙ චිත්තං උදබ්බහි’’න්ති.
… නන්දො ථෙරො….
10. සිරිමත්ථෙරගාථා
‘‘පරෙ ච නං පසංසන්ති, අත්තා චෙ අසමාහිතො;
මොඝං පරෙ පසංසන්ති, අත්තා හි අසමාහිතො.
‘‘පරෙ ච නං ගරහන්ති, අත්තා චෙ සුසමාහිතො;
මොඝං පරෙ ගරහන්ති, අත්තා හි සුසමාහිතො’’ති.
… සිරිමා ථෙරො….
වග්ගො දුතියො නිට්ඨිතො.
තස්සුද්දානං –
චුන්දො ¶ ච ජොතිදාසො ච, ථෙරො හෙරඤ්ඤකානි ච;
සොමමිත්තො සබ්බමිත්තො, කාලො තිස්සො ච කිමිලො [කිම්බිලො (සී. ස්යා. පී.), ඡන්දලක්ඛණානුලොමං];
නන්දො ච සිරිමා චෙව, දස ථෙරා මහිද්ධිකාති.
3. තතියවග්ගො
1. උත්තරත්ථෙරගාථා
‘‘ඛන්ධා ¶ ¶ මයා පරිඤ්ඤාතා, තණ්හා මෙ සුසමූහතා;
භාවිතා මම බොජ්ඣඞ්ගා, පත්තො මෙ ආසවක්ඛයො.
‘‘සොහං ¶ ඛන්ධෙ පරිඤ්ඤාය, අබ්බහිත්වාන [අබ්බුහිත්වාන (ක.)] ජාලිනිං;
භාවයිත්වාන බොජ්ඣඞ්ගෙ, නිබ්බායිස්සං අනාසවො’’ති.
… උත්තරො ථෙරො….
2. භද්දජිත්ථෙරගාථා
‘‘පනාදො නාම සො රාජා, යස්ස යූපො සුවණ්ණයො;
තිරියං සොළසුබ්බෙධො [සොළසපබ්බෙධො (සී. අට්ඨ.), සොළසබ්බාණො (?)], උබ්භමාහු [උද්ධමාහු (සී.), උච්චමාහු (ස්යා.)] සහස්සධා.
‘‘සහස්සකණ්ඩො සතගෙණ්ඩු, ධජාලු හරිතාමයො;
අනච්චුං තත්ථ ගන්ධබ්බා, ඡසහස්සානි සත්තධා’’ති.
… භද්දජිත්ථෙරො….
3. සොභිතත්ථෙරගාථා
‘‘සතිමා පඤ්ඤවා භික්ඛු, ආරද්ධබලවීරියො;
පඤ්ච කප්පසතානාහං, එකරත්තිං අනුස්සරිං.
‘‘චත්තාරො සතිපට්ඨානෙ, සත්ත අට්ඨ ච භාවයං;
පඤ්ච කප්පසතානාහං, එකරත්තිං අනුස්සරි’’න්ති.
… සොභිතො ථෙරො….
4. වල්ලියත්ථෙරගාථා
‘‘යං කිච්චං දළ්හවීරියෙන, යං කිච්චං බොද්ධුමිච්ඡතා;
කරිස්සං නාවරජ්ඣිස්සං [නාවරුජ්ඣිස්සං (ක. සී. ක.)], පස්ස වීරියං පරක්කම.
‘‘ත්වඤ්ච මෙ මග්ගමක්ඛාහි, අඤ්ජසං අමතොගධං;
අහං මොනෙන මොනිස්සං, ගඞ්ගාසොතොව සාගර’’න්ති.
… වල්ලියො ථෙරො….
5. වීතසොකත්ථෙරගාථා
‘‘කෙසෙ ¶ ¶ මෙ ඔලිඛිස්සන්ති, කප්පකො උපසඞ්කමි;
තතො ¶ ආදාසමාදාය, සරීරං පච්චවෙක්ඛිසං.
‘‘තුච්ඡො ¶ කායො අදිස්සිත්ථ, අන්ධකාරො තමො බ්යගා;
සබ්බෙ චොළා සමුච්ඡින්නා, නත්ථි දානි පුනබ්භවො’’ති.
… වීතසොකො ථෙරො….
6. පුණ්ණමාසත්ථෙරගාථා
‘‘පඤ්ච නීවරණෙ හිත්වා, යොගක්ඛෙමස්ස පත්තියා;
ධම්මාදාසං ගහෙත්වාන, ඤාණදස්සනමත්තනො.
‘‘පච්චවෙක්ඛිං ඉමං කායං, සබ්බං සන්තරබාහිරං;
අජ්ඣත්තඤ්ච බහිද්ධා ච, තුච්ඡො කායො අදිස්සථා’’ති.
… පුණ්ණමාසො ථෙරො….
7. නන්දකත්ථෙරගාථා
‘‘යථාපි භද්දො ආජඤ්ඤො, ඛලිත්වා පතිතිට්ඨති;
භිය්යො ලද්දාන සංවෙගං, අදීනො වහතෙ ධුරං.
‘‘එවං දස්සනසම්පන්නං, සම්මාසම්බුද්ධසාවකං;
ආජානීයං මං ධාරෙථ, පුත්තං බුද්ධස්ස ඔරස’’න්ති.
… නන්දකො ථෙරො….
8. භරතත්ථෙරගාථා
‘‘එහි නන්දක ගච්ඡාම, උපජ්ඣායස්ස සන්තිකං;
සීහනාදං නදිස්සාම, බුද්ධසෙට්ඨස්ස සම්මුඛා.
‘‘යාය නො අනුකම්පාය, අම්හෙ පබ්බාජයී මුනි;
සො නො අත්ථො අනුප්පත්තො, සබ්බසංයොජනක්ඛයො’’ති.
… භරතො ථෙරො….
9. භාරද්වාජත්ථෙරගාථා
‘‘නදන්ති ¶ ¶ ¶ එවං සප්පඤ්ඤා, සීහාව ගිරිගබ්භරෙ;
වීරා විජිතසඞ්ගාමා, ජෙත්වා මාරං සවාහනිං [සවාහනං (බහූසු)].
‘‘සත්ථා ච පරිචිණ්ණො මෙ, ධම්මො සඞ්ඝො ච පූජිතො;
අහඤ්ච විත්තො සුමනො, පුත්තං දිස්වා අනාසව’’න්ති.
… භාරද්වාජො ථෙරො….
10. කණ්හදින්නත්ථෙරගාථා
‘‘උපාසිතා සප්පුරිසා, සුතා ධම්මා අභිණ්හසො;
සුත්වාන පටිපජ්ජිස්සං, අඤ්ජසං අමතොගධං.
‘‘භවරාගහතස්ස මෙ සතො, භවරාගො පුන මෙ න විජ්ජති;
න චාහු න ච මෙ භවිස්සති, න ච මෙ එතරහි විජ්ජතී’’ති.
… කණ්හදින්නො ථෙරො….
වග්ගො තතියො නිට්ඨිතො.
තස්සුද්දානං –
උත්තරො භද්දජිත්ථෙරො, සොභිතො වල්ලියො ඉසි;
වීතසොකො ච යො ථෙරො, පුණ්ණමාසො ච නන්දකො;
භරතො භාරද්වාජො ච, කණ්හදින්නො මහාමුනීති.
4. චතුත්ථවග්ගො
1. මිගසිරත්ථෙරගාථා
‘‘යතො ¶ අහං පබ්බජිතො, සම්මාසම්බුද්ධසාසනෙ;
විමුච්චමානො උග්ගච්ඡිං, කාමධාතුං උපච්චගං.
‘‘බ්රහ්මුනො ¶ ¶ පෙක්ඛමානස්ස, තතො චිත්තං විමුච්චි මෙ;
අකුප්පා මෙ විමුත්තීති, සබ්බසංයොජනක්ඛයා’’ති.
… මිගසිරො ථෙරො….
2. සිවකත්ථෙරගාථා
‘‘අනිච්චානි ¶ ගහකානි, තත්ථ තත්ථ පුනප්පුනං;
ගහකාරං [ගහකාරකං (සී. පී.)] ගවෙසන්තො, දුක්ඛා ජාති පුනප්පුනං.
‘‘ගහකාරක දිට්ඨොසි, පුන ගෙහං න කාහසි;
සබ්බා තෙ ඵාසුකා භග්ගා, ථූණිකා [ථූණිරා (පී. ක.), ධුණිරා (ස්යා.)] ච විදාලිතා [පදාලිතා (සී. ස්යා.)];
විමරියාදිකතං චිත්තං, ඉධෙව විධමිස්සතී’’ති.
… සිවකො [සීවකො (සී.)] ථෙරො….
3. උපවාණත්ථෙරගාථා
‘‘අරහං සුගතො ලොකෙ, වාතෙහාබාධිතො [… බාධිතො (ක.)] මුනි;
සචෙ උණ්හොදකං අත්ථි, මුනිනො දෙහි බ්රාහ්මණ.
‘‘පූජිතො පූජනෙය්යානං [පූජනීයානං (සී.)], සක්කරෙය්යාන සක්කතො;
අපචිතොපචෙය්යානං [අපචනීයානං (සී.), අපචිනෙය්යානං (ස්යා.)], තස්ස ඉච්ඡාමි හාතවෙ’’ති.
… උපවාණො ථෙරො….
4. ඉසිදින්නත්ථෙරගාථා
‘‘දිට්ඨා මයා ධම්මධරා උපාසකා, කාමා අනිච්චා ඉති භාසමානා;
සාරත්තරත්තා මණිකුණ්ඩලෙසු, පුත්තෙසු දාරෙසු ච තෙ අපෙක්ඛා.
‘‘අද්ධා න ජානන්ති යතොධ ධම්මං, කාමා ¶ අනිච්චා ඉති චාපි ආහු;
රාගඤ්ච තෙසං න බලත්ථි ඡෙත්තුං, තස්මා සිතා පුත්තදාරං ධනඤ්චා’’ති.
… ඉසිදින්නො ථෙරො….
5. සම්බුලකච්චානත්ථෙරගාථා
‘‘දෙවො ¶ ච වස්සති දෙවො ච ගළගළායති,
එකකො චාහං භෙරවෙ බිලෙ විහරාමි;
තස්ස මය්හං එකකස්ස භෙරවෙ බිලෙ විහරතො,
නත්ථි භයං වා ඡම්භිතත්තං වා ලොමහංසො වා.
‘‘ධම්මතා ¶ මමසා යස්ස මෙ, එකකස්ස භෙරවෙ බිලෙ;
විහරතො නත්ථි භයං වා, ඡම්භිතත්තං වා ලොමහංසො වා’’ති.
… සම්බුලකච්චානො [සම්බහුලකච්චානො (ක.)] ථෙරො….
6. නිතකත්ථෙරගාථා
[උදා. 34 උදානෙපි] ‘‘කස්ස ¶ සෙලූපමං චිත්තං, ඨිතං නානුපකම්පති;
විරත්තං රජනීයෙසු, කුප්පනීයෙ න කුප්පති;
යස්සෙවං භාවිතං චිත්තං, කුතො තං දුක්ඛමෙස්සති.
‘‘මම සෙලූපමං චිත්තං, ඨිතං නානුපකම්පති;
විරත්තං රජනීයෙසු, කුප්පනීයෙ න කුප්පති;
මමෙවං භාවිතං චිත්තං, කුතො මං දුක්ඛමෙස්සතී’’ති.
… නිතකො [ඛිතකො (සී. ස්යා.)] ථෙරො….
7. සොණපොටිරියත්ථෙරගාථා
‘‘න තාව සුපිතුං හොති, රත්ති නක්ඛත්තමාලිනී;
පටිජග්ගිතුමෙවෙසා, රත්ති හොති විජානතා.
‘‘හත්ථික්ඛන්ධාවපතිතං ¶ , කුඤ්ජරො චෙ අනුක්කමෙ;
සඞ්ගාමෙ මෙ මතං සෙය්යො, යඤ්චෙ ජීවෙ පරාජිතො’’ති.
… සොණො පොටිරියො [සෙලිස්සරියො (සී.), පොට්ටිරියපුත්තො (ස්යා.)] ථෙරො ….
8. නිසභත්ථෙරගාථා
‘‘පඤ්ච ¶ කාමගුණෙ හිත්වා, පියරූපෙ මනොරමෙ;
සද්ධාය ඝරා නික්ඛම්ම, දුක්ඛස්සන්තකරො භවෙ.
‘‘නාභිනන්දාමි මරණං, නාභිනන්දාමි ජීවිතං;
කාලඤ්ච පටිකඞ්ඛාමි, සම්පජානො පතිස්සතො’’ති.
… නිසභො ථෙරො….
9. උසභත්ථෙරගාථා
‘‘අම්බපල්ලවසඞ්කාසං, අංසෙ කත්වාන චීවරං;
නිසින්නො හත්ථිගීවායං, ගාමං පිණ්ඩාය පාවිසිං.
‘‘හත්ථික්ඛන්ධතො ¶ ඔරුය්හ, සංවෙගං අලභිං තදා;
සොහං දිත්තො තදා සන්තො, පත්තො මෙ ආසවක්ඛයො’’ති.
… උසභො ථෙරො….
10. කප්පටකුරත්ථෙරගාථා
‘‘අයමිති කප්පටො කප්පටකුරො, අච්ඡාය අතිභරිතාය [අතිභරියාය (සී. ක.), අච්චං භරාය (ස්යා.)];
අමතඝටිකායං ධම්මකටමත්තො [ධම්මකටපත්තො (ස්යා. ක. අට්ඨ.), ධම්මකටමග්ගො (සී. අට්ඨ.)], කතපදං ඣානානි ඔචෙතුං.
‘‘මා ¶ ඛො ත්වං කප්පට පචාලෙසි, මා ත්වං උපකණ්ණම්හි තාළෙස්සං;
න ¶ හි [න වා (ක.)] ත්වං කප්පට මත්තමඤ්ඤාසි, සඞ්ඝමජ්ඣම්හි පචලායමානොති.
… කප්පටකුරො ථෙරො….
වග්ගො චතුත්ථො නිට්ඨිතො.
තස්සුද්දානං –
මිගසිරො ¶ සිවකො ච, උපවානො ච පණ්ඩිතො;
ඉසිදින්නො ච කච්චානො, නිතකො ච මහාවසී;
පොටිරියපුත්තො නිසභො, උසභො කප්පටකුරොති.
5. පඤ්චමවග්ගො
1. කුමාරකස්සපත්ථෙරගාථා
‘‘අහො බුද්ධා අහො ධම්මා, අහො නො සත්ථු සම්පදා;
යත්ථ එතාදිසං ධම්මං, සාවකො සච්ඡිකාහි’’ති.
‘‘අසඞ්ඛෙය්යෙසු කප්පෙසු, සක්කායාධිගතා අහූ;
තෙසමයං පච්ඡිමකො, චරිමොයං සමුස්සයො;
ජාතිමරණසංසාරො, නත්ථි දානි පුනබ්භවො’’ති.
… කුමාරකස්සපො ථෙරො….
2. ධම්මපාලත්ථෙරගාථා
‘‘යො ¶ හවෙ දහරො භික්ඛු, යුඤ්ජති බුද්ධසාසනෙ;
ජාගරො ස හි සුත්තෙසු [පතිසුත්තෙසු (සී. ක.)], අමොඝං තස්ස ජීවිතං.
‘‘තස්මා ¶ සද්ධඤ්ච සීලඤ්ච, පසාදං ධම්මදස්සනං;
අනුයුඤ්ජෙථ මෙධාවී, සරං බුද්ධාන සාසන’’න්ති.
… ධම්මපාලො ථෙරො….
3. බ්රහ්මාලිත්ථෙරගාථා
‘‘කස්සින්ද්රියානි සමථඞ්ගතානි, අස්සා යථා සාරථිනා සුදන්තා;
පහීනමානස්ස අනාසවස්ස, දෙවාපි කස්ස [තස්ස (බහූසු)] පිහයන්ති තාදිනො’’ති.
[ධ. ප. 94 ධම්මපදෙපි] ‘‘මය්හින්ද්රියානි ¶ සමථඞ්ගතානි, අස්සා යථා සාරථිනා සුදන්තා;
පහීනමානස්ස අනාසවස්ස, දෙවාපි මය්හං පිහයන්ති තාදිනො’’ති.
… බ්රහ්මාලි ථෙරො….
4. මොඝරාජත්ථෙරගාථා
‘‘ඡවිපාපක ¶ චිත්තභද්දක, මොඝරාජ සතතං සමාහිතො;
හෙමන්තිකසීතකාලරත්තියො [හෙමන්තිකකාලරත්තියො (ක.)], භික්ඛු ත්වංසි කථං කරිස්සසි’’.
‘‘සම්පන්නසස්සා මගධා, කෙවලා ඉති මෙ සුතං;
පලාලච්ඡන්නකො සෙය්යං, යථඤ්ඤෙ සුඛජීවිනො’’ති.
… මොඝරාජා ථෙරො….
5. විසාඛපඤ්චාලපුත්තත්ථෙරගාථා
‘‘න උක්ඛිපෙ නො ච පරික්ඛිපෙ පරෙ, ඔක්ඛිපෙ පාරගතං න එරයෙ;
න ¶ චත්තවණ්ණං පරිසාසු බ්යාහරෙ, අනුද්ධතො සම්මිතභාණි සුබ්බතො.
‘‘සුසුඛුමනිපුණත්ථදස්සිනා, මතිකුසලෙන නිවාතවුත්තිනා;
සංසෙවිතවුද්ධසීලිනා, නිබ්බානං න හි තෙන දුල්ලභ’’න්ති.
… විසාඛො පඤ්චාලපුත්තො ථෙරො ….
6. චූළකත්ථෙරගාථා
‘‘නදන්ති ¶ මොරා සුසිඛා සුපෙඛුණා, සුනීලගීවා සුමුඛා සුගජ්ජිනො;
සුසද්දලා චාපි මහාමහී අයං, සුබ්යාපිතම්බු සුවලාහකං නභං.
‘‘සුකල්ලරූපො ¶ සුමනස්ස ඣායතං [ඣායිතං (ස්යා. ක.)], සුනික්කමො සාධු සුබුද්ධසාසනෙ;
සුසුක්කසුක්කං නිපුණං සුදුද්දසං, ඵුසාහි තං උත්තමමච්චුතං පද’’න්ති.
… චූළකො [චූලකො (සී. අට්ඨ.)] ථෙරො….
7. අනූපමත්ථෙරගාථා
‘‘නන්දමානාගතං චිත්තං, සූලමාරොපමානකං;
තෙන තෙනෙව වජසි, යෙන සූලං කලිඞ්ගරං.
‘‘තාහං චිත්තකලිං බ්රූමි, තං බ්රූමි චිත්තදුබ්භකං;
සත්ථා තෙ දුල්ලභො ලද්ධො, මානත්ථෙ මං නියොජයී’’ති.
… අනූපමො ථෙරො….
8. වජ්ජිතත්ථෙරගාථා
‘‘සංසරං ¶ දීඝමද්ධානං, ගතීසු පරිවත්තිසං;
අපස්සං අරියසච්චානි, අන්ධභූතො [අන්ධීභූතො (ක.)] පුථුජ්ජනො.
‘‘තස්ස ¶ මෙ අප්පමත්තස්ස, සංසාරා විනළීකතා;
සබ්බා ගතී සමුච්ඡින්නා, නත්ථි දානි පුනබ්භවො’’ති.
… වජ්ජිතො ථෙරො….
9. සන්ධිතත්ථෙරගාථා
‘‘අස්සත්ථෙ හරිතොභාසෙ, සංවිරූළ්හම්හි පාදපෙ;
එකං බුද්ධගතං සඤ්ඤං, අලභිත්ථං [අලභිං හං (ක.)] පතිස්සතො.
‘‘එකතිංසෙ ඉතො කප්පෙ, යං සඤ්ඤමලභිං තදා;
තස්සා සඤ්ඤාය වාහසා, පත්තො මෙ ආසවක්ඛයො’’ති.
… සන්ධිතො ථෙරො….
වග්ගො පඤ්චමො නිට්ඨිතො.
තස්සුද්දානං ¶ –
කුමාරකස්සපො ¶ ථෙරො, ධම්මපාලො ච බ්රහ්මාලි;
මොඝරාජා විසාඛො ච, චූළකො ච අනූපමො;
වජ්ජිතො සන්ධිතො ථෙරො, කිලෙසරජවාහනොති.
දුකනිපාතො නිට්ඨිතො.
තත්රුද්දානං –
ගාථාදුකනිපාතම්හි, නවුති චෙව අට්ඨ ච;
ථෙරා එකූනපඤ්ඤාසං, භාසිතා නයකොවිදාති.