📜
14. චුද්දසකනිපාතො
1. ඛදිරවනියරෙවතත්ථෙරගාථා
‘‘යදා ¶ ¶ ¶ අහං පබ්බජිතො, අගාරස්මානගාරියං;
නාභිජානාමි සඞ්කප්පං, අනරියං දොසසංහිතං.
‘‘‘ඉමෙ හඤ්ඤන්තු වජ්ඣන්තු, දුක්ඛං පප්පොන්තු පාණිනො’;
සඞ්කප්පං නාභිජානාමි, ඉමස්මිං දීඝමන්තරෙ.
‘‘මෙත්තඤ්ච අභිජානාමි, අප්පමාණං සුභාවිතං;
අනුපුබ්බං පරිචිතං, යථා බුද්ධෙන දෙසිතං.
‘‘සබ්බමිත්තො සබ්බසඛො, සබ්බභූතානුකම්පකො;
මෙත්තචිත්තඤ්ච [මෙත්තං චිත්තං (සී. ස්යා.)] භාවෙමි, අබ්යාපජ්ජරතො [අබ්යාපජ්ඣරතො (සී. ස්යා.)] සදා.
‘‘අසංහීරං අසංකුප්පං, චිත්තං ආමොදයාමහං;
බ්රහ්මවිහාරං භාවෙමි, අකාපුරිසසෙවිතං.
‘‘අවිතක්කං ¶ සමාපන්නො, සම්මාසම්බුද්ධසාවකො;
අරියෙන තුණ්හීභාවෙන, උපෙතො හොති තාවදෙ.
‘‘යථාපි පබ්බතො සෙලො, අචලො සුප්පතිට්ඨිතො;
එවං මොහක්ඛයා භික්ඛු, පබ්බතොව න වෙධති.
‘‘අනඞ්ගණස්ස පොසස්ස, නිච්චං සුචිගවෙසිනො;
වාලග්ගමත්තං පාපස්ස, අබ්භමත්තංව ඛායති.
‘‘නගරං යථා පච්චන්තං, ගුත්තං සන්තරබාහිරං;
එවං ගොපෙථ අත්තානං, ඛණො වො මා උපච්චගා.
‘‘නාභිනන්දාමි මරණං, නාභිනන්දාමි ජීවිතං;
කාලඤ්ච පටිකඞ්ඛාමි, නිබ්බිසං භතකො යථා.
‘‘නාභිනන්දාමි මරණං…පෙ… සම්පජානො පතිස්සතො.
‘‘පරිචිණ්ණො මයා සත්ථා, කතං බුද්ධස්ස සාසනං;
ඔහිතො ගරුකො භාරො, භවනෙත්ති සමූහතා.
‘‘යස්ස ¶ ¶ චත්ථාය පබ්බජිතො, අගාරස්මානගාරියං;
සො මෙ අත්ථො අනුප්පත්තො, සබ්බසංයොජනක්ඛයො.
‘‘සම්පාදෙථප්පමාදෙන, එසා මෙ අනුසාසනී;
හන්දාහං පරිනිබ්බිස්සං, විප්පමුත්තොම්හි සබ්බධී’’ති.
… ඛදිරවනියරෙවතො ථෙරො….
2. ගොදත්තත්ථෙරගාථා
‘‘යථාපි භද්දො ආජඤ්ඤො, ධුරෙ යුත්තො ධුරස්සහො [ධුරාසහො (අට්ඨ.)];
මථිතො ¶ අතිභාරෙන, සංයුගං නාතිවත්තති.
‘‘එවං පඤ්ඤාය යෙ තිත්තා, සමුද්දො වාරිනා යථා;
න පරෙ අතිමඤ්ඤන්ති, අරියධම්මොව පාණිනං.
‘‘කාලෙ ¶ කාලවසං පත්තා, භවාභවවසං ගතා;
නරා දුක්ඛං නිගච්ඡන්ති, තෙධ සොචන්ති මාණවා [මානවා (සී.)].
‘‘උන්නතා සුඛධම්මෙන, දුක්ඛධම්මෙන චොනතා;
ද්වයෙන බාලා හඤ්ඤන්ති, යථාභූතං අදස්සිනො.
‘‘යෙ ච දුක්ඛෙ සුඛස්මිඤ්ච, මජ්ඣෙ සිබ්බිනිමච්චගූ;
ඨිතා තෙ ඉන්දඛීලොව, න තෙ උන්නතඔනතා.
‘‘න හෙව ලාභෙ නාලාභෙ, න යසෙ න ච කිත්තියා;
න නින්දායං පසංසාය, න තෙ දුක්ඛෙ සුඛම්හි.
‘‘සබ්බත්ථ තෙ න ලිම්පන්ති, උදබින්දුව පොක්ඛරෙ;
සබ්බත්ථ සුඛිතා ධීරා, සබ්බත්ථ අපරාජිතා.
‘‘ධම්මෙන ච අලාභො යො, යො ච ලාභො අධම්මිකො;
අලාභො ධම්මිකො සෙය්යො, යං චෙ ලාභො අධම්මිකො.
‘‘යසො ච අප්පබුද්ධීනං, විඤ්ඤූනං අයසො ච යො;
අයසොව සෙය්යො විඤ්ඤූනං, න යසො අප්පබුද්ධිනං.
‘‘දුම්මෙධෙහි ¶ පසංසා ච, විඤ්ඤූහි ගරහා ච යා;
ගරහාව සෙය්යො විඤ්ඤූහි, යං චෙ බාලප්පසංසනා.
‘‘සුඛඤ්ච ¶ ¶ කාමමයිකං, දුක්ඛඤ්ච පවිවෙකියං;
පවිවෙකදුක්ඛං සෙය්යො, යං චෙ කාමමයං සුඛං.
‘‘ජීවිතඤ්ච අධම්මෙන, ධම්මෙන මරණඤ්ච යං;
මරණං ධම්මිකං සෙය්යො, යං චෙ ජීවෙ අධම්මිකං.
‘‘කාමකොපප්පහීනා යෙ, සන්තචිත්තා භවාභවෙ;
චරන්ති ලොකෙ අසිතා, නත්ථි තෙසං පියාපියං.
‘‘භාවයිත්වාන බොජ්ඣඞ්ගෙ, ඉන්ද්රියානි බලානි ච;
පප්පුය්ය පරමං සන්තිං, පරිනිබ්බන්තිනාසවා’’ති.
… ගොදත්තො ථෙරො….
චුද්දසකනිපාතො නිට්ඨිතො.
තත්රුද්දානං –
රෙවතො චෙව ගොදත්තො, ථෙරා ද්වෙ තෙ මහිද්ධිකා;
චුද්දසම්හි නිපාතම්හි, ගාථායො අට්ඨවීසතීති.