📜

3. තිකනිපාතො

1. අඞ්ගණිකභාරද්වාජත්ථෙරගාථා

219.

‘‘අයොනි ¶ ¶ ¶ ¶ සුද්ධිමන්වෙසං, අග්ගිං පරිචරිං වනෙ;

සුද්ධිමග්ගං අජානන්තො, අකාසිං අමරං තපං [අකාසිං අපරං තපං (ස්යා.), අකාසිං අමතං තපං (ක.)].

220.

‘‘තං සුඛෙන සුඛං ලද්ධං, පස්ස ධම්මසුධම්මතං;

තිස්සො විජ්ජා අනුප්පත්තා, කතං බුද්ධස්ස සාසනං.

221.

‘‘බ්රහ්මබන්ධු පුරෙ ආසිං, ඉදානි ඛොම්හි බ්රාහ්මණො;

තෙවිජ්ජො න්හාතකො [නහාතකො (සී. අට්ඨ.)] චම්හි, සොත්තියො චම්හි වෙදගූ’’ති.

… අඞ්ගණිකභාරද්වාජො ථෙරො….

2. පච්චයත්ථෙරගාථා

222.

‘‘පඤ්චාහාහං පබ්බජිතො, සෙඛො අප්පත්තමානසො,

විහාරං මෙ පවිට්ඨස්ස, චෙතසො පණිධී අහු.

223.

‘‘නාසිස්සං න පිවිස්සාමි, විහාරතො න නික්ඛමෙ;

නපි පස්සං නිපාතෙස්සං, තණ්හාසල්ලෙ අනූහතෙ.

224.

‘‘තස්ස මෙවං විහරතො, පස්ස වීරියපරක්කමං;

තිස්සො විජ්ජා අනුප්පත්තා, කතං බුද්ධස්ස සාසන’’න්ති.

… පච්චයො ථෙරො….

3. බාකුලත්ථෙරගාථා

225.

‘‘යො පුබ්බෙ කරණීයානි, පච්ඡා සො කාතුමිච්ඡති;

සුඛා සො ධංසතෙ ඨානා, පච්ඡා ච මනුතප්පති.

226.

‘‘යඤ්හි කයිරා තඤ්හි වදෙ, යං න කයිරා න තං වදෙ;

අකරොන්තං ¶ භාසමානං, පරිජානන්ති පණ්ඩිතා.

227.

‘‘සුසුඛං ¶ ¶ වත නිබ්බානං, සම්මාසම්බුද්ධදෙසිතං;

අසොකං විරජං ඛෙමං, යත්ථ දුක්ඛං නිරුජ්ඣතී’’ති.

… බාකුලො [බාක්කුලො (සී.)] ථෙරො….

4. ධනියත්ථෙරගාථා

228.

‘‘සුඛං චෙ ජීවිතුං ඉච්ඡෙ, සාමඤ්ඤස්මිං අපෙක්ඛවා;

සඞ්ඝිකං නාතිමඤ්ඤෙය්ය, චීවරං පානභොජනං.

229.

‘‘සුඛං චෙ ජීවිතුං ඉච්ඡෙ, සාමඤ්ඤස්මිං අපෙක්ඛවා;

අහි මූසිකසොබ්භංව, සෙවෙථ සයනාසනං.

230.

‘‘සුඛං චෙ ¶ ජීවිතුං ඉච්ඡෙ, සාමඤ්ඤස්මිං අපෙක්ඛවා;

ඉතරීතරෙන තුස්සෙය්ය, එකධම්මඤ්ච භාවයෙ’’ති.

… ධනියො ථෙරො….

5. මාතඞ්ගපුත්තත්ථෙරගාථා

231.

‘‘අතිසීතං අතිඋණ්හං, අතිසායමිදං අහු;

ඉති විස්සට්ඨකම්මන්තෙ, ඛණා අච්චෙන්ති මාණවෙ.

232.

‘‘යො ච සීතඤ්ච උණ්හඤ්ච, තිණා භිය්යො න මඤ්ඤති;

කරං පුරිසකිච්චානි, සො සුඛා න විහායති.

233.

‘‘දබ්බං කුසං පොටකිලං, උසීරං මුඤ්ජපබ්බජං;

උරසා පනුදිස්සාමි, විවෙකමනුබ්රූහය’’න්ති.

… මාතඞ්ගපුත්තො ථෙරො….

6. ඛුජ්ජසොභිතත්ථෙරගාථා

234.

‘‘යෙ චිත්තකථී බහුස්සුතා, සමණා පාටලිපුත්තවාසිනො;

තෙසඤ්ඤතරොයමායුවා, ද්වාරෙ තිට්ඨති ඛුජ්ජසොභිතො.

235.

‘‘යෙ ¶ ¶ චිත්තකථී බහුස්සුතා, සමණා පාටලිපුත්තවාසිනො;

තෙසඤ්ඤතරොයමායුවා, ද්වාරෙ තිට්ඨති මාලුතෙරිතො.

236.

‘‘සුයුද්ධෙන සුයිට්ඨෙන, සඞ්ගාමවිජයෙන ච;

බ්රහ්මචරියානුචිණ්ණෙන, එවායං සුඛමෙධතී’’ති.

… ඛුජ්ජසොභිතො ථෙරො….

7. වාරණත්ථෙරගාථා

237.

‘‘යොධ ¶ කොචි මනුස්සෙසු, පරපාණානි හිංසති;

අස්මා ලොකා පරම්හා ච, උභයා ධංසතෙ නරො.

238.

‘‘යො ච මෙත්තෙන චිත්තෙන, සබ්බපාණානුකම්පති;

බහුඤ්හි සො පසවති, පුඤ්ඤං තාදිසකො නරො.

239.

‘‘සුභාසිතස්ස සික්ඛෙථ, සමණූපාසනස්ස ච;

එකාසනස්ස ච රහො, චිත්තවූපසමස්ස චා’’ති.

… වාරණො ථෙරො….

8. වස්සිකත්ථෙරගාථා

240.

‘‘එකොපි සද්ධො මෙධාවී, අස්සද්ධානීධ ඤාතිනං;

ධම්මට්ඨො සීලසම්පන්නො, හොති අත්ථාය බන්ධුනං.

241.

‘‘නිග්ගය්හ අනුකම්පාය, චොදිතා ඤාතයො මයා;

ඤාතිබන්ධවපෙමෙන, කාරං කත්වාන භික්ඛුසු.

242.

‘‘තෙ අබ්භතීතා කාලඞ්කතා, පත්තා තෙ තිදිවං සුඛං;

භාතරො මය්හං මාතා ච, මොදන්ති කාමකාමිනො’’ති.

… වස්සිකො [පස්සිකො (සී. ස්යා. පී.)] ථෙරො….

9. යසොජත්ථෙරගාථා

243.

‘‘කාලපබ්බඞ්ගසඞ්කාසො, කිසො ධමනිසන්ථතො;

මත්තඤ්ඤූ ¶ අන්නපානම්හි, අදීනමනසො නරො’’.

244.

‘‘ඵුට්ඨො ¶ ¶ ඩංසෙහි මකසෙහි, අරඤ්ඤස්මිං බ්රහාවනෙ;

නාගො සඞ්ගාමසීසෙව, සතො තත්රාධිවාසයෙ.

245.

‘‘යථා බ්රහ්මා තථා එකො, යථා දෙවො තථා දුවෙ;

යථා ගාමො තථා තයො, කොලාහලං තතුත්තරි’’න්ති.

… යසොජො ථෙරො….

10. සාටිමත්තියත්ථෙරගාථා

246.

‘‘අහු ¶ තුය්හං පුරෙ සද්ධා, සා තෙ අජ්ජ න විජ්ජති;

යං තුය්හං තුය්හමෙවෙතං, නත්ථි දුච්චරිතං මම.

247.

‘‘අනිච්චා හි චලා සද්දා, එවං දිට්ඨා හි සා මයා;

රජ්ජන්තිපි විරජ්ජන්ති, තත්ථ කිං ජිය්යතෙ මුනි.

248.

‘‘පච්චති මුනිනො භත්තං, ථොකං ථොකං කුලෙ කුලෙ;

පිණ්ඩිකාය චරිස්සාමි, අත්ථි ජඞ්ඝබලං [ජඞ්ඝාබලං (සී.)] මමා’’ති.

… සාටිමත්තියො ථෙරො….

11. උපාලිත්ථෙරගාථා

249.

‘‘සද්ධාය අභිනික්ඛම්ම, නවපබ්බජිතො නවො;

මිත්තෙ භජෙය්ය කල්යාණෙ, සුද්ධාජීවෙ අතන්දිතෙ.

250.

‘‘සද්ධාය අභිනික්ඛම්ම, නවපබ්බජිතො නවො;

සඞ්ඝස්මිං විහරං භික්ඛු, සික්ඛෙථ විනයං බුධො.

251.

‘‘සද්ධාය අභිනික්ඛම්ම, නවපබ්බජිතො නවො;

කප්පාකප්පෙසු කුසලො, චරෙය්ය අපුරක්ඛතො’’ති.

… උපාලිත්ථෙරො….

12. උත්තරපාලත්ථෙරගාථා

252.

‘‘පණ්ඩිතං ¶ වත මං සන්තං, අලමත්ථවිචින්තකං;

පඤ්ච කාමගුණා ලොකෙ, සම්මොහා පාතයිංසු මං.

253.

‘‘පක්ඛන්දො මාරවිසයෙ, දළ්හසල්ලසමප්පිතො;

අසක්ඛිං මච්චුරාජස්ස, අහං පාසා පමුච්චිතුං.

254.

‘‘සබ්බෙ ¶ කාමා පහීනා මෙ, භවා සබ්බෙ පදාලිතා [විදාලිතා (සී. පී. අට්ඨ.)];

වික්ඛීණො ජාතිසංසාරො, නත්ථි දානි පුනබ්භවො’’ති.

… උත්තරපාලො ථෙරො….

13. අභිභූතත්ථෙරගාථා

255.

‘‘සුණාථ ඤාතයො සබ්බෙ, යාවන්තෙත්ථ සමාගතා;

ධම්මං වො දෙසයිස්සාමි, දුක්ඛා ජාති පුනප්පුනං.

256.

[සං. නි. 1.185] ‘‘ආරම්භථ [ආරභථ (සී. ස්යා.), ආරබ්භථ (ක.)] නික්කමථ, යුඤ්ජථ බුද්ධසාසනෙ;

ධුනාථ මච්චුනො සෙනං, නළාගාරංව කුඤ්ජරො.

257.

‘‘යො ¶ ඉමස්මිං ධම්මවිනයෙ, අප්පමත්තො විහස්සති [විහෙස්සති (ස්යා. පී.)];

පහාය ජාතිසංසාරං, දුක්ඛස්සන්තං කරිස්සතී’’ති.

… අභිභූතො ථෙරො….

14. ගොතමත්ථෙරගාථා

258.

‘‘සංසරං ¶ හි නිරයං අගච්ඡිස්සං, පෙතලොකමගමං පුනප්පුනං;

දුක්ඛමම්හිපි තිරච්ඡානයොනියං, නෙකධා හි වුසිතං චිරං මයා.

259.

‘‘මානුසොපි ච භවොභිරාධිතො, සග්ගකායමගමං සකිං සකිං;

රූපධාතුසු ¶ අරූපධාතුසු, නෙවසඤ්ඤිසු අසඤ්ඤිසුට්ඨිතං.

260.

‘‘සම්භවා සුවිදිතා අසාරකා, සඞ්ඛතා පචලිතා සදෙරිතා;

තං විදිත්වා මහමත්තසම්භවං, සන්තිමෙව සතිමා සමජ්ඣග’’න්ති.

… ගොතමො ථෙරො….

15. හාරිතත්ථෙරගාථා

261.

‘‘යො පුබ්බෙ කරණීයානි, පච්ඡා සො කාතුමිච්ඡති;

සුඛා සො ධංසතෙ ඨානා, පච්ඡා ච මනුතප්පති.

262.

‘‘යඤ්හි ¶ කයිරා තඤ්හි වදෙ, යං න කයිරා න තං වදෙ;

අකරොන්තං භාසමානං, පරිජානන්ති පණ්ඩිතා.

263.

‘‘සුසුඛං වත නිබ්බානං, සම්මාසම්බුද්ධදෙසිතං;

අසොකං විරජං ඛෙමං, යත්ථ දුක්ඛං නිරුජ්ඣතී’’ති.

… හාරිතො ථෙරො….

16. විමලත්ථෙරගාථා

264.

‘‘පාපමිත්තෙ විවජ්ජෙත්වා, භජෙය්යුත්තමපුග්ගලං;

ඔවාදෙ චස්ස තිට්ඨෙය්ය, පත්ථෙන්තො අචලං සුඛං.

265.

‘‘පරිත්තං දාරුමාරුය්හ, යථා සීදෙ මහණ්ණවෙ;

එවං කුසීතමාගම්ම, සාධුජීවීපි සීදති;

තස්මා තං පරිවජ්ජෙය්ය, කුසීතං හීනවීරියං.

266.

‘‘පවිවිත්තෙහි ¶ අරියෙහි, පහිතත්තෙහි ඣායිභි;

නිච්චං ¶ ආරද්ධවීරියෙහි, පණ්ඩිතෙහි සහාවසෙ’’ති.

… විමලො ථෙරො….

තිකනිපාතො නිට්ඨිතො.

තත්රුද්දානං –

අඞ්ගණිකො භාරද්වාජො, පච්චයො බාකුලො ඉසි;

ධනියො මාතඞ්ගපුත්තො, සොභිතො වාරණො ඉසි.

වස්සිකො ච යසොජො ච, සාටිමත්තියුපාලි ච;

උත්තරපාලො අභිභූතො, ගොතමො හාරිතොපි ච.

ථෙරො තිකනිපාතම්හි, නිබ්බානෙ විමලො කතො;

අට්ඨතාලීස ගාථායො, ථෙරා සොළස කිත්තිතාති.