මූල > සුත්තපිටක > ඛුද්දකනිකාය > ථෙරගාථාපාළි

MMR Vol 0
VRI Vol 0
PTS Vol 0
THA Vol 0

Misc. Paragraph

4. චතුකනිපාතො

1. නාගසමාලත්ථෙරගාථා

‘‘අලඞ්කතා ¶ ¶ ¶ සුවසනා, මාලිනී චන්දනුස්සදා;

මජ්ඣෙ මහාපථෙ නාරී, තුරියෙ නච්චති නට්ටකී.

‘‘පිණ්ඩිකාය පවිට්ඨොහං, ගච්ඡන්තො නං උදික්ඛිසං;

අලඞ්කතං සුවසනං, මච්චුපාසංව ඔඩ්ඩිතං.

‘‘තතො මෙ මනසීකාරො, යොනිසො උදපජ්ජථ;

ආදීනවො පාතුරහු, නිබ්බිදා සමතිට්ඨථ [සම්පතිට්ඨථ (ක.)].

‘‘තතො චිත්තං විමුච්චි මෙ, පස්ස ධම්මසුධම්මතං;

තිස්සො ¶ විජ්ජා අනුප්පත්තා, කතං බුද්ධස්ස සාසන’’න්ති.

‘‘අහං මිද්ධෙන පකතො, විහාරා උපනික්ඛමිං;

චඞ්කමං අභිරුහන්තො, තත්ථෙව පපතිං ඡමා.

‘‘ගත්තානි පරිමජ්ජිත්වා, පුනපාරුය්හ චඞ්කමං;

චඞ්කමෙ චඞ්කමිං සොහං, අජ්ඣත්තං සුසමාහිතො.

‘‘තතො මෙ මනසීකාරො, යොනිසො උදපජ්ජථ;

ආදීනවො පාතුරහු, නිබ්බිදා සමතිට්ඨථ.

‘‘තතො චිත්තං විමුච්චි මෙ, පස්ස ධම්මසුධම්මතං;

තිස්සො විජ්ජා අනුප්පත්තා, කතං බුද්ධස්ස සාසන’’න්ති.

[ධ. ප. 6 ධම්මපදෙපි] ‘‘පරෙ ච න විජානන්ති, මයමෙත්ථ යමාමසෙ;

යෙ ච තත්ථ විජානන්ති, තතො සම්මන්ති මෙධගා.

‘‘යදා ¶ ච අවිජානන්තා, ඉරියන්ත්යමරා විය;

විජානන්ති ච යෙ ධම්මං, ආතුරෙසු අනාතුරා.

‘‘යං ¶ කිඤ්චි සිථිලං කම්මං, සංකිලිට්ඨඤ්ච යං වතං;

සඞ්කස්සරං බ්රහ්මචරියං, න තං හොති මහප්ඵලං.

‘‘යස්ස සබ්රහ්මචාරීසු, ගාරවො නූපලබ්භති;

ආරකා හොති සද්ධම්මා, නභං පුථවියා යථා’’ති.

‘‘ධිරත්ථු ¶ පූරෙ දුග්ගන්ධෙ, මාරපක්ඛෙ අවස්සුතෙ;

නවසොතානි තෙ කායෙ, යානි සන්දන්ති සබ්බදා.

‘‘මා ¶ පුරාණං අමඤ්ඤිත්ථො, මාසාදෙසි තථාගතෙ;

සග්ගෙපි තෙ න රජ්ජන්ති, කිමඞ්ගං පන [කිමඞ්ග පන (සී.)] මානුසෙ.

‘‘යෙ ච ඛො බාලා දුම්මෙධා, දුම්මන්තී මොහපාරුතා;

තාදිසා තත්ථ රජ්ජන්ති, මාරඛිත්තම්හි බන්ධනෙ.

‘‘යෙසං රාගො ච දොසො ච, අවිජ්ජා ච විරාජිතා;

තාදී තත්ථ න රජ්ජන්ති, ඡින්නසුත්තා අබන්ධනා’’ති.

‘‘පඤ්චපඤ්ඤාසවස්සානි, රජොජල්ලමධාරයිං;

භුඤ්ජන්තො මාසිකං භත්තං, කෙසමස්සුං අලොචයිං.

‘‘එකපාදෙන අට්ඨාසිං, ආසනං පරිවජ්ජයිං;

සුක්ඛගූථානි ච ඛාදිං, උද්දෙසඤ්ච න සාදියිං.

‘‘එතාදිසං කරිත්වාන, බහුං දුග්ගතිගාමිනං;

වුය්හමානො මහොඝෙන, බුද්ධං සරණමාගමං.

‘‘සරණගමනං පස්ස, පස්ස ධම්මසුධම්මතං;

තිස්සො විජ්ජා අනුප්පත්තා, කතං බුද්ධස්ස සාසන’’න්ති.

‘‘ස්වාගතං ¶ ¶ වත මෙ ආසි, ගයායං ගයඵග්ගුයා;

යං අද්දසාසිං සම්බුද්ධං, දෙසෙන්තං ධම්මමුත්තමං.

‘‘මහප්පභං ¶ ගණාචරියං, අග්ගපත්තං විනායකං;

සදෙවකස්ස ලොකස්ස, ජිනං අතුලදස්සනං.

‘‘මහානාගං මහාවීරං, මහාජුතිමනාසවං;

සබ්බාසවපරික්ඛීණං, සත්ථාරමකුතොභයං.

‘‘චිරසංකිලිට්ඨං වත මං, දිට්ඨිසන්දානබන්ධිතං [සන්ධිතං (සී. ස්යා.), සන්දිතං (පී. සී. අට්ඨ.)];

විමොචයි සො භගවා, සබ්බගන්ථෙහි සෙනක’’න්ති.

‘‘යො දන්ධකාලෙ තරති, තරණීයෙ ච දන්ධයෙ;

අයොනි [අයොනිසො (ස්යා.)] සංවිධානෙන, බාලො දුක්ඛං නිගච්ඡති.

‘‘තස්සත්ථා පරිහායන්ති, කාළපක්ඛෙව චන්දිමා;

ආයසක්යඤ්ච [ආයසස්යඤ්ච (සී.)] පප්පොති, මිත්තෙහි ච විරුජ්ඣති.

‘‘යො දන්ධකාලෙ දන්ධෙති, තරණීයෙ ච තාරයෙ;

යොනිසො සංවිධානෙන, සුඛං පප්පොති පණ්ඩිතො.

‘‘තස්සත්ථා පරිපූරෙන්ති, සුක්කපක්ඛෙව චන්දිමා;

යසො කිත්තිඤ්ච පප්පොති, මිත්තෙහි න විරුජ්ඣතී’’ති.

‘‘උභයෙනෙව ¶ සම්පන්නො, රාහුලභද්දොති මං විදූ;

යඤ්චම්හි පුත්තො බුද්ධස්ස, යඤ්ච ධම්මෙසු චක්ඛුමා.

‘‘යඤ්ච මෙ ආසවා ඛීණා, යඤ්ච නත්ථි පුනබ්භවො;

අරහා ¶ දක්ඛිණෙය්යොම්හි, තෙවිජ්ජො අමතද්දසො.

‘‘කාමන්ධා ¶ ජාලපච්ඡන්නා, තණ්හාඡාදනඡාදිතා;

පමත්තබන්ධුනා බද්ධා, මච්ඡාව කුමිනාමුඛෙ.

‘‘තං ¶ කාමං අහමුජ්ඣිත්වා, ඡෙත්වා මාරස්ස බන්ධනං;

සමූලං තණ්හමබ්බුය්හ, සීතිභූතොස්මි නිබ්බුතො’’ති.

‘‘ජාතරූපෙන සඤ්ඡන්නා [පච්ඡන්නා (සී.)], දාසීගණපුරක්ඛතා;

අඞ්කෙන පුත්තමාදාය, භරියා මං උපාගමි.

‘‘තඤ්ච දිස්වාන ආයන්තිං, සකපුත්තස්ස මාතරං;

අලඞ්කතං සුවසනං, මච්චුපාසංව ඔඩ්ඩිතං.

‘‘තතො මෙ මනසීකාරො, යොනිසො උදපජ්ජථ;

ආදීනවො පාතුරහු, නිබ්බිදා සමතිට්ඨථ.

‘‘තතො චිත්තං විමුච්චි මෙ, පස්ස ධම්මසුධම්මතං;

තිස්සො විජ්ජා අනුප්පත්තා, කතං බුද්ධස්ස සාසන’’න්ති.

[ජා. 1.10.102 ජාතකෙපි] ‘‘ධම්මො හවෙ රක්ඛති ධම්මචාරිං, ධම්මො සුචිණ්ණො සුඛමාවහති;

එසානිසංසො ධම්මෙ සුචිණ්ණෙ, න දුග්ගතිං ගච්ඡති ධම්මචාරී.

[ජා. 1.15.385] ‘‘නහි ධම්මො අධම්මො ච, උභො සමවිපාකිනො;

අධම්මො ¶ නිරයං නෙති, ධම්මො පාපෙති සුග්ගතිං.

‘‘තස්මා හි ධම්මෙසු කරෙය්ය ඡන්දං, ඉති මොදමානො සුගතෙන තාදිනා;

ධම්මෙ ඨිතා සුගතවරස්ස සාවකා, නීයන්ති ධීරා සරණවරග්ගගාමිනො.

‘‘විප්ඵොටිතො ¶ ගණ්ඩමූලො, තණ්හාජාලො සමූහතො;

චන්දො යථා දොසිනා පුණ්ණමාසිය’’න්ති.

‘‘යදා බලාකා සුචිපණ්ඩරච්ඡදා, කාළස්ස මෙඝස්ස භයෙන තජ්ජිතා;

පලෙහිති ආලයමාලයෙසිනී, තදා නදී අජකරණී රමෙති මං.

‘‘යදා ¶ ¶ බලාකා සුවිසුද්ධපණ්ඩරා, කාළස්ස මෙඝස්ස භයෙන තජ්ජිතා;

පරියෙසති ලෙණමලෙණදස්සිනී, තදා නදී අජකරණී රමෙති මං.

‘‘කං නු තත්ථ න රමෙන්ති, ජම්බුයො උභතො තහිං;

සොභෙන්ති ආපගාකූලං, මම ලෙණස්ස [මහාලෙණස්ස (ස්යා. ක.)] පච්ඡතො.

‘නාජ්ජ ගිරිනදීහි විප්පවාසසමයො,

ඛෙමා අජකරණී සිවා සුරම්මා’’’ති.

‘‘පබ්බජිං ජීවිකත්ථොහං, ලද්ධාන උපසම්පදං;

තතො සද්ධං පටිලභිං, දළ්හවීරියො පරක්කමිං.

‘‘කාමං භිජ්ජතුයං කායො, මංසපෙසී විසීයරුං [විසියන්තු (ක.)];

උභො ජණ්ණුකසන්ධීහි, ජඞ්ඝායො පපතන්තු මෙ.

‘‘නාසිස්සං ¶ න පිවිස්සාමි, විහාරා ච න නික්ඛමෙ;

නපි පස්සං නිපාතෙස්සං, තණ්හාසල්ලෙ අනූහතෙ.

‘‘තස්ස මෙවං විහරතො, පස්ස වීරියපරක්කමං;

තිස්සො විජ්ජා අනුප්පත්තා, කතං බුද්ධස්ස සාසන’’න්ති.

නාගසමාලො භගු ච, සභියො නන්දකොපි ච;

ජම්බුකො සෙනකො ථෙරො, සම්භූතො රාහුලොපි ච.

භවති චන්දනො ථෙරො, දසෙතෙ [ඉදානි නවෙව ථෙරා දිස්සන්ති] බුද්ධසාවකා;

ධම්මිකො සප්පකො ථෙරො, මුදිතො චාපි තෙ තයො;

ගාථායො ද්වෙ ච පඤ්ඤාස, ථෙරා සබ්බෙපි තෙරසාති [ඉදානි ද්වාදසෙව ථෙරා දිස්සන්ති].