මූල > සුත්තපිටක > ඛුද්දකනිකාය > ථෙරගාථාපාළි

THA Vol 0
MMR Vol 0
VRI Vol 0
PTS Vol 0

Misc. Paragraph

5. පඤ්චකනිපාතො

1. රාජදත්තත්ථෙරගාථා

2. සුභූතත්ථෙරගාථා

3. ගිරිමානන්දත්ථෙරගාථා

11. සොණකුටිකණ්ණත්ථෙරගාථා

12. කොසියත්ථෙරගාථා

‘‘භික්ඛු ¶ ¶ ¶ ¶ සිවථිකං [සීවථිකං (සී. ස්යා. පී.)] ගන්ත්වා, අද්දස ඉත්ථිමුජ්ඣිතං;

අපවිද්ධං සුසානස්මිං, ඛජ්ජන්තිං කිමිහී ඵුටං.

‘‘යඤ්හි එකෙ ජිගුච්ඡන්ති, මතං දිස්වාන පාපකං;

කාමරාගො පාතුරහු, අන්ධොව සවතී [වසතී (සී.)] අහුං.

‘‘ඔරං ඔදනපාකම්හා, තම්හා ඨානා අපක්කමිං;

සතිමා සම්පජානොහං, එකමන්තං උපාවිසිං.

‘‘තතො මෙ මනසීකාරො, යොනිසො උදපජ්ජථ;

ආදීනවො පාතුරහු, නිබ්බිදා සමතිට්ඨථ.

‘‘තතො චිත්තං විමුච්චි මෙ, පස්ස ධම්මසුධම්මතං;

තිස්සො විජ්ජා අනුප්පත්තා, කතං බුද්ධස්ස සාසන’’න්ති.

‘‘අයොගෙ යුඤ්ජමත්තානං, පුරිසො කිච්චමිච්ඡකො [කිච්චමිච්ඡතො (සී.), කිච්චමිච්ඡයං (කත්ථචි)];

චරං චෙ නාධිගච්ඡෙය්ය, ‘තං මෙ දුබ්භගලක්ඛණං’.

‘‘අබ්බූළ්හං අඝගතං විජිතං, එකඤ්චෙ ඔස්සජෙය්ය කලීව සියා;

සබ්බානිපි චෙ ඔස්සජෙය්ය අන්ධොව සියා, සමවිසමස්ස අදස්සනතො.

‘‘යඤ්හි ¶ කයිරා තඤ්හි වදෙ, යං න කයිරා න තං වදෙ;

අකරොන්තං භාසමානං, පරිජානන්ති පණ්ඩිතා.

[ධ. ප. 51 ධම්මපදෙපි] ‘‘යථාපි රුචිරං පුප්ඵං, වණ්ණවන්තං අගන්ධකං;

එවං සුභාසිතා වාචා, අඵලා හොති අකුබ්බතො.

[ධ. ප. 52] ‘‘යථාපි ¶ රුචිරං පුප්ඵං, වණ්ණවන්තං සුගන්ධකං [සගන්ධකං (සී. ස්යා. පී.)];

එවං සුභාසිතා වාචා, සඵලා හොති කුබ්බතො’’ති [සකුබ්බතො (සී. පී.), සුකුබ්බතො (ස්යා.)].

‘‘වස්සති ¶ ¶ දෙවො යථා සුගීතං, ඡන්නා මෙ කුටිකා සුඛා නිවාතා;

තස්සං විහරාමි වූපසන්තො, අථ චෙ පත්ථයසී පවස්ස දෙව.

‘‘වස්සති දෙවො යථා සුගීතං, ඡන්නා මෙ කුටිකා සුඛා නිවාතා;

තස්සං විහරාමි සන්තචිත්තො, අථ චෙ පත්ථයසී පවස්ස දෙව.

‘‘වස්සති දෙවො…පෙ… තස්සං විහරාමි වීතරාගො…පෙ….

‘‘වස්සති දෙවො…පෙ… තස්සං විහරාමි වීතදොසො…පෙ….

‘‘වස්සති දෙවො…පෙ… තස්සං ¶ විහරාමි වීතමොහො;

‘‘යං පත්ථයානො ධම්මෙසු, උපජ්ඣායො අනුග්ගහි;

අමතං අභිකඞ්ඛන්තං, කතං කත්තබ්බකං මයා.

‘‘අනුප්පත්තො සච්ඡිකතො, සයං ධම්මො අනීතිහො;

විසුද්ධිඤාණො නික්කඞ්ඛො, බ්යාකරොමි තවන්තිකෙ.

‘‘පුබ්බෙනිවාසං ජානාමි, දිබ්බචක්ඛු විසොධිතං;

සදත්ථො මෙ අනුප්පත්තො, කතං බුද්ධස්ස සාසනං.

‘‘අප්පමත්තස්ස මෙ සික්ඛා, සුස්සුතා තව සාසනෙ;

සබ්බෙ මෙ ආසවා ඛීණා, නත්ථි දානි පුනබ්භවො.

‘‘අනුසාසි ¶ මං අරියවතා, අනුකම්පි අනුග්ගහි;

අමොඝො තුය්හමොවාදො, අන්තෙවාසිම්හි සික්ඛිතො’’ති.

‘‘සාධූ හි කිර මෙ මාතා, පතොදං උපදංසයි;

යස්සාහං වචනං සුත්වා, අනුසිට්ඨො ජනෙත්තියා;

ආරද්ධවීරියො පහිතත්තො, පත්තො සම්බොධිමුත්තමං.

‘‘අරහා ¶ දක්ඛිණෙය්යොම්හි, තෙවිජ්ජො අමතද්දසො;

ජෙත්වා නමුචිනො සෙනං, විහරාමි අනාසවො.

‘‘අජ්ඣත්තඤ්ච ¶ බහිද්ධා ච, යෙ මෙ විජ්ජිංසු ආසවා;

සබ්බෙ අසෙසා උච්ඡින්නා, න ච උප්පජ්ජරෙ පුන.

‘‘විසාරදා ඛො භගිනී, එතමත්ථං අභාසයි;

‘අපිහා නූන මයිපි, වනථො තෙ න විජ්ජති’.

‘‘පරියන්තකතං දුක්ඛං, අන්තිමොයං සමුස්සයො;

ජාතිමරණසංසාරො, නත්ථි දානි පුනබ්භවො’’ති.

‘‘අත්ථාය වත මෙ බුද්ධො, නදිං නෙරඤ්ජරං අගා;

යස්සාහං ධම්මං සුත්වාන, මිච්ඡාදිට්ඨිං විවජ්ජයිං.

‘‘යජිං ¶ උච්චාවචෙ යඤ්ඤෙ, අග්ගිහුත්තං ජුහිං අහං;

‘එසා සුද්ධී’ති මඤ්ඤන්තො, අන්ධභූතො [අන්ධීභූතො (ක.)] පුථුජ්ජනො.

‘‘දිට්ඨිගහනපක්ඛන්දො [පක්ඛන්තො (සී.), පක්ඛන්නො (ස්යා. පී.)], පරාමාසෙන මොහිතො;

අසුද්ධිං මඤ්ඤිසං සුද්ධිං, අන්ධභූතො අවිද්දසු.

‘‘මිච්ඡාදිට්ඨි පහීනා මෙ, භවා සබ්බෙ පදාලිතා [විදාලිතා (ක.)];

ජුහාමි දක්ඛිණෙය්යග්ගිං, නමස්සාමි තථාගතං.

‘‘මොහා ¶ සබ්බෙ පහීනා මෙ, භවතණ්හා පදාලිතා;

වික්ඛීණො ජාතිසංසාරො, නත්ථි දානි පුනබ්භවො’’ති.

‘‘පාතො මජ්ඣන්හිකං සායං, තික්ඛත්තුං දිවසස්සහං;

ඔතරිං උදකං සොහං, ගයාය ගයඵග්ගුයා.

‘‘‘යං ¶ මයා පකතං පාපං, පුබ්බෙ අඤ්ඤාසු ජාතිසු;

තං දානීධ පවාහෙමි’, එවංදිට්ඨි පුරෙ අහුං.

‘‘සුත්වා ¶ සුභාසිතං වාචං, ධම්මත්ථසහිතං පදං;

තථං යාථාවකං අත්ථං, යොනිසො පච්චවෙක්ඛිසං;

‘‘නින්හාතසබ්බපාපොම්හි, නිම්මලො පයතො සුචි;

සුද්ධො සුද්ධස්ස දායාදො, පුත්තො බුද්ධස්ස ඔරසො.

‘‘ඔගය්හට්ඨඞ්ගිකං සොතං, සබ්බපාපං පවාහයිං;

තිස්සො විජ්ජා අජ්ඣගමිං, කතං බුද්ධස්ස සාසන’’න්ති.

‘‘වාතරොගාභිනීතො ත්වං, විහරං කානනෙ වනෙ;

පවිට්ඨගොචරෙ ලූඛෙ, කථං භික්ඛු කරිස්සසි.

‘‘පීතිසුඛෙන විපුලෙන, ඵරමානො සමුස්සයං;

ලූඛම්පි අභිසම්භොන්තො, විහරිස්සාමි කානනෙ.

‘‘භාවෙන්තො සතිපට්ඨානෙ, ඉන්ද්රියානි බලානි ච;

බොජ්ඣඞ්ගානි ච භාවෙන්තො, විහරිස්සාමි කානනෙ.

‘‘ආරද්ධවීරියෙ පහිතත්තෙ, නිච්චං දළ්හපරක්කමෙ [ආරද්ධවීරියො පහිතත්තො, නිච්චං දළ්හපරක්කමො (සී.)];

සමග්ගෙ සහිතෙ දිස්වා, විහරිස්සාමි කානනෙ.

‘‘අනුස්සරන්තො සම්බුද්ධං, අග්ගං දන්තං සමාහිතං;

අතන්දිතො ¶ රත්තින්දිවං, විහරිස්සාමි කානනෙ’’ති.

‘‘ඔලග්ගෙස්සාමි ¶ තෙ චිත්ත, ආණිද්වාරෙව හත්ථිනං;

න තං පාපෙ නියොජෙස්සං, කාමජාල [කාමජාලං (ස්යා.)] සරීරජ [සරීරජං (ස්යා. ක.)].

‘‘ත්වං ¶ ඔලග්ගො න ගච්ඡසි [න ගඤ්ඡිසි (පී)], ද්වාරවිවරං ගජොව අලභන්තො;

න ච චිත්තකලි පුනප්පුනං, පසක්ක [පසහං (සී. ස්යා. පී.)] පාපරතො චරිස්සසි.

‘‘යථා කුඤ්ජරං අදන්තං, නවග්ගහමඞ්කුසග්ගහො;

බලවා ආවත්තෙති අකාමං, එවං ආවත්තයිස්සං තං.

‘‘යථා වරහයදමකුසලො, සාරථි පවරො දමෙති ආජඤ්ඤං;

එවං දමයිස්සං තං, පතිට්ඨිතො පඤ්චසු බලෙසු.

‘‘සතියා ¶ තං නිබන්ධිස්සං, පයුත්තො තෙ දමෙස්සාමි [පයතත්තො වොදපෙස්සාමි (සී.)];

වීරියධුරනිග්ගහිතො, න යිතො දූරං ¶ ගමිස්සසෙ චිත්තා’’ති.

‘‘උපාරම්භචිත්තො දුම්මෙධො, සුණාති ජිනසාසනං;

ආරකා හොති සද්ධම්මා, නභසො පථවී යථා.

‘‘උපාරම්භචිත්තො දුම්මෙධො, සුණාති ජිනසාසනං;

පරිහායති සද්ධම්මා, කාළපක්ඛෙව චන්දිමා.

‘‘උපාරම්භචිත්තො දුම්මෙධො, සුණාති ජිනසාසනං;

පරිසුස්සති සද්ධම්මෙ, මච්ඡො අප්පොදකෙ යථා.

‘‘උපාරම්භචිත්තො දුම්මෙධො, සුණාති ජිනසාසනං;

න විරූහති සද්ධම්මෙ, ඛෙත්තෙ බීජංව පූතිකං.

‘‘යො ච තුට්ඨෙන චිත්තෙන, සුණාති ජිනසාසනං;

ඛෙපෙත්වා ආසවෙ සබ්බෙ, සච්ඡිකත්වා අකුප්පතං;

පප්පුය්ය පරමං සන්තිං, පරිනිබ්බාතිනාසවො’’ති.

‘‘උපසම්පදා ¶ ච මෙ ලද්ධා, විමුත්තො චම්හි අනාසවො;

සො ච මෙ භගවා දිට්ඨො, විහාරෙ ච සහාවසිං.

‘‘බහුදෙව රත්තිං භගවා, අබ්භොකාසෙතිනාමයි;

විහාරකුසලො සත්ථා, විහාරං පාවිසී තදා.

‘‘සන්ථරිත්වාන සඞ්ඝාටිං, සෙය්යං කප්පෙසි ගොතමො;

සීහො ¶ සෙලගුහායංව, පහීනභයභෙරවො.

‘‘තතො කල්යාණවාක්කරණො, සම්මාසම්බුද්ධසාවකො;

සොණො අභාසි සද්ධම්මං, බුද්ධසෙට්ඨස්ස සම්මුඛා.

‘‘පඤ්චක්ඛන්ධෙ පරිඤ්ඤාය, භාවයිත්වාන අඤ්ජසං;

පප්පුය්ය පරමං සන්තිං, පරිනිබ්බිස්සත්යනාසවො’’ති.

‘‘යො ¶ ¶ වෙ ගරූනං වචනඤ්ඤු ධීරො, වසෙ ච තම්හි ජනයෙථ පෙමං;

සො භත්තිමා නාම ච හොති පණ්ඩිතො, ඤත්වා ච ධම්මෙසු විසෙසි අස්ස.

‘‘යං ආපදා උප්පතිතා උළාරා, නක්ඛම්භයන්තෙ පටිසඞ්ඛයන්තං;

සො ථාමවා නාම ච හොති පණ්ඩිතො, ඤත්වා ච ධම්මෙසු විසෙසි අස්ස.

‘‘යො වෙ සමුද්දොව ඨිතො අනෙජො, ගම්භීරපඤ්ඤො නිපුණත්ථදස්සී;

අසංහාරියො නාම ච හොති පණ්ඩිතො, ඤත්වා ච ධම්මෙසු විසෙසි අස්ස.

‘‘බහුස්සුතො ධම්මධරො ච හොති, ධම්මස්ස ¶ හොති අනුධම්මචාරී;

සො තාදිසො නාම ච හොති පණ්ඩිතො, ඤත්වා ච ධම්මෙසු විසෙසි අස්ස.

‘‘අත්ථඤ්ච ¶ යො ජානාති භාසිතස්ස, අත්ථඤ්ච ඤත්වාන තථා කරොති;

අත්ථන්තරො නාම ස හොති පණ්ඩිතො, ඤත්වා ච ධම්මෙසු විසෙසි අස්සා’’ති.

රාජදත්තො සුභූතො ච, ගිරිමානන්දසුමනා;

වඩ්ඪො ච කස්සපො ථෙරො, ගයාකස්සපවක්කලී.

විජිතො යසදත්තො ච, සොණො කොසියසව්හයො;

සට්ඨි ච පඤ්ච ගාථායො, ථෙරා ච එත්ථ ද්වාදසාති.