📜

16. බන්ධුජීවකවග්ගො

1. බන්ධුජීවකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

චන්දංවවිමලං සුද්ධන්තිආදිකං ආයස්මතො බන්ධුජීවකත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පායස්මා පුරිමබුද්ධෙසු කතාධිකාරො තත්ථ තත්ථ භවෙ විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො සිඛිස්ස භගවතො කාලෙ කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො විඤ්ඤුතං පත්තො ඝරාවාසං සණ්ඨපෙත්වා වසන්තො සිඛිස්ස භගවතො රූපකායසම්පත්තිං දිස්වා පසන්නමානසො බන්ධුජීවකපුප්ඵානි ගහෙත්වා භගවතො පාදමූලෙ පූජෙසි. භගවා තස්ස චිත්තප්පසාදවඩ්ඪනත්ථාය අනුමොදනමකාසි. සො යාවතායුතං ඨත්වා තෙනෙව පුඤ්ඤෙන දෙවලොකෙ නිබ්බත්තො ඡ කාමාවචරසම්පත්තියො අනුභවිත්වා මනුස්සෙසු ච චක්කවත්තිආදිසම්පත්තියො අනුභවිත්වා ඉමස්ස අම්හාකං සම්මාසම්බුද්ධස්ස උප්පන්නකාලෙ ගහපතිකුලෙ නිබ්බත්තො රූපග්ගයසග්ගප්පත්තො සත්ථු ධම්මදෙසනං සුත්වා සද්ධාජාතො ගෙහං පහාය පබ්බජිතො අරහත්තං පාපුණි.

1. සො පුබ්බෙනිවාසඤාණෙන පුබ්බෙ කතකුසලකම්මං අනුස්සරිත්වා සොමනස්සජාතො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො චන්දංව විමලං සුද්ධන්තිආදිමාහ. තත්ථ චන්දංව විමලං සුද්ධන්ති අබ්භා, මහිකා, ධුමො, රජො, රාහූති ඉමෙහි උපක්කිලෙසමලෙහි විමුත්තං චන්දං ඉව දියඩ්ඪසහස්සුපක්කිලෙසමලානං පහීනත්තා විමලං නික්කිලෙසත්තා සුද්ධං පසන්නං සිඛිං සම්බුද්ධන්ති සම්බන්ධො. කිලෙසකද්දමානං අභාවෙන අනාවිලං. නන්දීභවසඞ්ඛාතාය බලවස්නෙහාය පරිසමන්තතො ඛීණත්තා නන්දීභවපරික්ඛීණං. තිණ්ණං ලොකෙති ලොකත්තයතො තිණ්ණං උත්තිණ්ණං අතික්කන්තං. විසත්තිකන්ති විසත්තිකං වුච්චති තණ්හා, නිත්තණ්හන්ති අත්ථො.

2. නිබ්බාපයන්තං ජනතන්ති ධම්මවස්සං වස්සන්තො ජනතං ජනසමූහං කිලෙසපරිළාහාභාවෙන නිබ්බාපයන්තං වූපසමෙන්තං. සයං සංසාරතො තිණ්ණං, සබ්බසත්තෙ සංසාරතො තාරයන්තං අතික්කමෙන්තං චතුන්නං සච්චානං මුනනතො ජානනතො මුනිං සිඛිං සම්බුද්ධන්ති සම්බන්ධො. වනස්මිං ඣායමානන්ති ආරම්මණූපනිජ්ඣානලක්ඛණූපනිජ්ඣානෙහි ඣායන්තං චින්තෙන්තං චිත්තෙන භාවෙන්තං වනමජ්ඣෙති අත්ථො. එකග්ගං එකග්ගචිත්තං සුසමාහිතං සුට්ඨු ආරම්මණෙ ආහිතං ඨපිතචිත්තං සිඛිං මුනිං දිස්වාති සම්බන්ධො.

3. බන්ධුජීවකපුප්ඵානීති බන්ධූනං ඤාතීනං ජීවකං ජීවිතනිස්සයං හදයමංසලොහිතං බන්ධුජීවකං හදයමංසලොහිතසමානවණ්ණං පුප්ඵං බන්ධුජීවකපුප්ඵං ගහෙත්වා සිඛිනො ලොකබන්ධුනො පූජෙසින්ති අත්ථො. සෙසං උත්තානත්ථමෙවාති.

බන්ධුජීවකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

2. තම්බපුප්ඵියත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

පරකම්මායනෙයුත්තොතිආදිකං ආයස්මතො තම්බපුප්ඵියත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි ආයස්මා පුරිමබුද්ධෙසු කතාධිකාරො තත්ථ තත්ථ භවෙ විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො පියදස්සිස්ස භගවතො කාලෙ කෙනචි පුරෙ කතෙන අකුසලකම්මෙන දුග්ගතකුලෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිප්පත්තො පරෙසං කම්මං කත්වා භතියා ජීවිකං කප්පෙසි. සො එවං දුක්ඛෙන වසන්තො පරෙසං අපරාධං කත්වා මරණභයෙන පලායිත්වා වනං පාවිසි. තත්ථ ගතට්ඨානෙ පාටලිබොධිං දිස්වා වන්දිත්වා සම්මජ්ජිත්වා එකස්මිං රුක්ඛෙ තම්බවණ්ණං පුප්ඵං දිස්වා තං සබ්බං කණ්ණිකෙ ඔචිනිත්වා බොධිපූජං අකාසි. තත්ථ චිත්තං පසාදෙත්වා වන්දිත්වා පල්ලඞ්කමාභුජිත්වා නිසීදි. තස්මිං ඛණෙ තෙ මනුස්සා පදානුපදිකං අනුබන්ධිත්වා තත්ථ අගමංසු. සො තෙ දිස්වා බොධිං ආවජ්ජෙන්තොව පලායිත්වා භයානකෙ ගීරිදුග්ගපපාතෙ පතිත්වා මරි.

7. සො බොධිපූජාය අනුස්සරිතත්තා තෙනෙව පීතිසොමනස්සෙන තාවතිංසාදීසු උපපන්නො ඡ කාමාවචරසම්පත්තිං අනුභවිත්වා මනුස්සෙසු ච චක්කවත්තිආදිසම්පත්තිං අනුභවිත්වා ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ විභවසම්පන්නෙ කුලෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිප්පත්තො සත්ථු ධම්මදෙසනං සුත්වා පසන්නමානසො පබ්බජිත්වා නචිරස්සෙව අරහා හුත්වා අත්තනො පුබ්බකම්මං සරිත්වා සොමනස්සජාතො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො පරකම්මායනෙ යුත්තොතිආදිමාහ. තත්ථ පරෙසං කම්මානි පරකම්මානි, පරකම්මානං ආයනෙ කරණෙ වාහනෙ ධාරණෙ යුත්තො යොජිතො අහොසින්ති අත්ථො. සෙසං පාකටමෙවාති.

තම්බපුප්ඵියත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

3. වීථිසම්මජ්ජකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

උදෙන්තංසතරංසිං වාතිආදිකං ආයස්මතො වීථිසම්මජ්ජකත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි පුරිමබුද්ධෙසු කතාධිකාරො අනෙකෙසු ජාතිසතෙසු කතපුඤ්ඤසඤ්චයො සිඛිස්ස භගවතො කාලෙ කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො ඝරාවාසං වසන්තො නගරවාසීහි සද්ධිං වීථිං සජ්ජෙත්වා නීයමානං භගවන්තං දිස්වා පසන්නමානසො වීථිං සමං කත්වා ධජං තත්ථ උස්සාපෙසි.

15. සො තෙනෙව පුඤ්ඤෙන දෙවමනුස්සෙසු සංසරන්තො උභයසම්පත්තියො අනුභවිත්වා ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ එකස්මිං කුලෙ නිබ්බත්තො විඤ්ඤුතං පත්වා සත්ථු ධම්මදෙසනං සුත්වා පටිලද්ධසද්ධො බහුමානහදයො පබ්බජිත්වා ලද්ධූපසම්පදො නචිරස්සෙව අරහා හුත්වා අත්තනො පුබ්බකම්මං අනුස්සරන්තො පච්චක්ඛතො ජානිත්වා පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො උදෙන්තං සතරංසිං වාතිආදිමාහ. තත්ථ උදෙන්තං උග්ගච්ඡන්තං සතරංසිං සතපභං. සතරංසීති දෙසනාසීසමත්තං, අනෙකසතසහස්සපභං සූරියං ඉවාති අත්ථො. පීතරංසිංව භාණුමන්ති පීතරංසිං සංකුචිතපභං භාණුමං පභාවන්තං චන්දමණ්ඩලං ඉව සම්බුද්ධං දිස්වාති අත්ථො. සෙසං සුවිඤ්ඤෙය්යමෙවාති.

වීථිසම්මජ්ජකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

4. කක්කාරුපුප්ඵපූජකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

දෙවපුත්තො අහං සන්තොතිආදිකං ආයස්මතො කක්කාරුපුප්ඵපූජකත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි පුරිමබුද්ධෙසු කතාධිකාරො තත්ථ තත්ථ භවෙ කතපුඤ්ඤසඤ්චයො සිඛිස්ස භගවතො කාලෙ භුම්මට්ඨකදෙවපුත්තො හුත්වා නිබ්බත්තො සිඛිං සම්මාසම්බුද්ධං දිස්වා දිබ්බකක්කාරුපුප්ඵං ගහෙත්වා පූජෙසි.

21. සො තෙන පුඤ්ඤෙන දෙවමනුස්සෙසු සංසරන්තො එකතිංසකප්පබ්භන්තරෙ උභයසුඛං අනුභවිත්වා ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ සාවත්ථියං කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිමන්වාය සත්ථරි පසන්නො පබ්බජිත්වා නචිරස්සෙව අරහා හුත්වා අත්තනො පුබ්බකම්මං පච්චක්ඛතො ඤත්වා සොමනස්සජාතො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො දෙවපුත්තො අහං සන්තොතිආදිමාහ. තත්ථ දිබ්බන්ති කීළන්ති පඤ්චහි දිබ්බෙහි කාමගුණෙහීති දෙවා, දෙවානං පුත්තො, දෙවො එව වා පුත්තො දෙවපුත්තො, අහං දෙවපුත්තො සන්තො විජ්ජමානො දිබ්බං කක්කාරුපුප්ඵං පග්ගය්හ පකාරෙන, ගහෙත්වා සිඛිස්ස භගවතො අභිරොපයිං පූජෙසින්ති අත්ථො. සෙසං උත්තානත්ථමෙවාති.

කක්කාරුපුප්ඵපූජකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

5. මන්දාරවපුප්ඵපූජකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

දෙවපුත්තොඅහං සන්තොතිආදිකං ආයස්මතො මන්දාරවපුප්ඵපූජකත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි ථෙරො පුරිමබුද්ධෙසු කතාධිකාරො තත්ථ තත්ථ භවෙ විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො සිඛිස්ස භගවතො කාලෙ භුම්මට්ඨකදෙවපුත්තො හුත්වා නිබ්බත්තො සිඛිං භගවන්තං දිස්වා පසන්නමානසො දිබ්බමන්දාරවපුප්ඵෙහි පූජෙසි.

25. සො තෙන පුඤ්ඤෙනාතිආදිකං සබ්බං අනන්තරත්ථෙරස්ස අපදානවණ්ණනාය වුත්තනයෙනෙව වෙදිතබ්බන්ති.

මන්දාරවපුප්ඵපූජකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

6. කදම්බපුප්ඵියත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

හිමවන්තස්සාවිදූරෙතිආදිකං ආයස්මතො කදම්බපුප්ඵියත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි පුරිමජිනවරෙසු කතාධිකාරො තත්ථ තත්ථ භවෙ විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො සම්මාසම්බුද්ධසුඤ්ඤෙ ලොකෙ එකස්මිං කුලෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිමන්වාය ඝරාවාසං වසන්තො තත්ථ ආදීනවං දිස්වා ඝරාවාසං පහාය තාපසපබ්බජ්ජං පබ්බජිත්වා හිමවන්තසමීපෙ කුක්කුටෙ නාම පබ්බතෙ අස්සමං කත්වා විහාසි. සො තත්ථ සත්ත පච්චෙකබුද්ධෙ දිස්වා පසන්නමානසො පුප්ඵිතං කදම්බපුප්ඵං ඔචිනිත්වා තෙ පච්චෙකබුද්ධෙ පූජෙසි. තෙපි ‘‘ඉච්ඡිතං පත්ථිත’’න්තිආදිනා අනුමොදනං අකංසු.

30. සො තෙන පුඤ්ඤෙන දෙවමනුස්සෙසු සංසරන්තො උභයසම්පත්තියො අනුභවිත්වා ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ සාවත්ථියං කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිමන්වාය සත්ථු ධම්මදෙසනං සුත්වා පටිලද්ධසද්ධො පබ්බජිත්වා නචිරස්සෙව අරහා හුත්වා පුබ්බකම්මං සරිත්වා සොමනස්සජාතො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො හිමවන්තස්සාවිදූරෙතිආදිමාහ. තං වුත්තත්ථමෙව. කුක්කුටො නාම පබ්බතොති තස්ස උභොසු පස්සෙසු කුක්කුටචූළාකාරෙන පබ්බතකූටානං විජ්ජමානත්තා කුක්කුටොති සඞ්ඛං ගතො. පකාරෙන තිරො හුත්වා පතිට්ඨහතීති පබ්බතො. තම්හි පබ්බතපාදම්හීති තස්මිං පබ්බතසමීපෙ. සත්ත බුද්ධා වසන්තීති සත්ත පච්චෙකබුද්ධා තස්මිං කුක්කුටපබ්බතපාදෙ පණ්ණසාලායං වසන්තීති අත්ථො.

31. දීපරාජංවඋග්ගතන්ති දීපානං රාජා දීපරාජා, සබ්බෙසං දීපානං ජලමානානං තාරකානං රාජා චන්දොති අත්ථො. අථ වා සබ්බෙසු ජම්බුදීපපුබ්බවිදෙහඅපරගොයානඋත්තරකුරුසඞ්ඛාතෙසු චතූසු දීපෙසු ද්විසහස්සපරිත්තදීපෙසු ච රාජා ආලොකඵරණතො චන්දො දීපරාජාති වුච්චති, තං නභෙ උග්ගතං චන්දං ඉව පුප්ඵිතං ඵුල්ලිතං කදම්බරුක්ඛං දිස්වා තතො පුප්ඵං ඔචිනිත්වා උභොහි හත්ථෙහි පග්ගය්හ පකාරෙන ගහෙත්වා සත්ත පච්චෙකබුද්ධෙ සමොකිරිං සුට්ඨු ඔකිරිං, ආදරෙන පූජෙසින්ති අත්ථො. සෙසං උත්තානත්ථමෙවාති.

කදම්බපුප්ඵියත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

7. තිණසූලකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

හිමවන්තස්සාවිදූරෙතිආදිකං ආයස්මතො තිණසූලකත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි ථෙරො පුරිමජිනවරෙසු කතපුඤ්ඤසම්භාරො උප්පන්නුප්පන්නභවෙ කුසලානි උපචිනන්තො සිඛිස්ස භගවතො කාලෙ කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො ඝරාවාසං සණ්ඨපෙත්වා තත්ථ දොසං දිස්වා තං පහාය තාපසපබ්බජ්ජං පබ්බජිත්වා වසන්තො හිමවන්තසමීපෙ භූතගණෙ නාම පබ්බතෙ වසන්තං එකතං විවෙකමනුබ්රූහන්තං සිඛිං සම්බුද්ධං දිස්වා පසන්නමානසො තිණසූලපුප්ඵං ගහෙත්වා පාදමූලෙ පූජෙසි. බුද්ධොපි තස්ස අනුමොදනං අකාසි.

35. සො තෙන පුඤ්ඤෙන දෙවමනුස්සෙසු සංසරන්තො උභයසම්පත්තියො අනුභවිත්වා ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ සාවත්ථියං විභවසම්පන්නෙ එකස්මිං කුලෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිමන්වාය සාසනෙ පසන්නො පබ්බජිත්වා උපනිස්සයසම්පන්නත්තා නචිරස්සෙව අරහත්තං පාපුණිත්වා පුබ්බකම්මං සරිත්වා සොමනස්සප්පත්තො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො හිමවන්තස්සාවිදූරෙතිආදිමාහ. භූතගණො නාම පබ්බතොති භූතගණානං දෙවයක්ඛසමූහානං ආවාසභූතත්තා භවනසදිසත්තා අවිරූළ්හභාවෙන පවත්තත්තා ච භූතගණො නාම පබ්බතො, තස්මිං එකො අදුතියො ජිනො ජිතමාරො බුද්ධො වසතෙ දිබ්බබ්රහ්මඅරියඉරියාපථවිහාරෙහි විහරතීති අත්ථො.

36. එකූනසතසහස්සං , කප්පං න විනිපාතිකොති තෙන තිණසූලපුප්ඵපූජාකරණඵලෙන නිරන්තරං එකූනසතසහස්සකප්පානං අවිනිපාතකො චතුරාපායවිනිමුත්තො සග්ගසම්පත්තිභවමෙව උපපන්නොති අත්ථො. සෙසං සුවිඤ්ඤෙය්යමෙවාති.

තිණසූලකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

8. නාගපුප්ඵියත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

සුවච්ඡො නාම නාමෙනාතිආදිකං ආයස්මතො නාගපුප්ඵියත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි ථෙරො පුරිමජිනනිසභෙසු කතාධිකාරො තත්ථ තත්ථ භවෙ විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො පදුමුත්තරභගවතො කාලෙ බ්රාහ්මණකුලෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිප්පත්තො වෙදත්තයාදීසු සකසිප්පෙසු නිප්ඵත්තිං පත්වා තත්ථ සාරං අදිස්වා හිමවන්තං පවිසිත්වා තාපසපබ්බජ්ජං පබ්බජිත්වා ඣානසමාපත්තිසුඛෙන වීතිනාමෙසි. තස්මිං සමයෙ පදුමුත්තරො භගවා තස්සානුකම්පාය තත්ථ අගමාසි. සො තාපසො තං භගවන්තං දිස්වා ලක්ඛණසත්ථෙසු ඡෙකත්තා භගවතො ලක්ඛණරූපසම්පත්තියා පසන්නො වන්දිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගය්හ අට්ඨාසි. ආකාසතො අනොතිණ්ණත්තා පූජාසක්කාරෙ අකතෙයෙව ආකාසෙනෙව පක්කාමි. අථ සො තාපසො සසිස්සො නාගපුප්ඵං ඔචිනිත්වා තෙන පුප්ඵෙන භගවතො ගතදිසාභාගමග්ගං පූජෙසි.

39. සො තෙන පුඤ්ඤෙන දෙවමනුස්සෙසු සංසරන්තො උභයසම්පත්තියො අනුභවන්තො සබ්බත්ථ පූජිතො ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ සාවත්ථියං කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිමන්වාය සද්ධාසම්පන්නො පබ්බජිත්වා වත්තපටිපත්තියා සාසනං සොභයමානො නචිරස්සෙව අරහා හුත්වා ‘‘කෙන නු ඛො කුසලකම්මෙන මයා අයං ලොකුත්තරසම්පත්ති ලද්ධා’’ති අතීතකම්මං සරන්තො පුබ්බකම්මං පච්චක්ඛතො ඤත්වා සඤ්ජාතසොමනස්සො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො සුවච්ඡො නාම නාමෙනාතිආදිමාහ. තත්ථ වච්ඡගොත්තෙ ජාතත්තා වච්ඡො, සුන්දරො ච සො වච්ඡො චෙති සුවච්ඡො. නාමෙන සුවච්ඡො නාම බ්රාහ්මණො මන්තපාරගූ වෙදත්තයාදිසකලමන්තසත්ථෙ කොටිප්පත්තොති අත්ථො. සෙසං හෙට්ඨා වුත්තනයත්තා උත්තානත්ථමෙවාති.

නාගපුප්ඵියත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

9. පුන්නාගපුප්ඵියත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

කානනංවනමොගය්හාතිආදිකං ආයස්මතො පුන්නාගපුප්ඵියත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි පුරිමජිනවරෙසු කතාධිකාරො තත්ථ තත්ථ භවෙ විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො ඵුස්සස්ස භගවතො කාලෙ නෙසාදකුලෙ නිබ්බත්තො මහාවනං පවිට්ඨො තත්ථ සුපුප්ඵිතපුන්නාගපුප්ඵං දිස්වා හෙතුසම්පන්නත්තා බුද්ධාරම්මණපීතිවසෙන භගවන්තං සරිත්වා තං පුප්ඵං සහ කණ්ණිකාහි ඔචිනිත්වා වාලුකාහි චෙතියං කත්වා පූජෙසි.

46. සො තෙන පුඤ්ඤෙන ද්වෙනවුතිකප්පෙ නිරන්තරං දෙවමනුස්සසම්පත්තියොයෙව අනුභවිත්වා ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ සාවත්ථියං විභවසම්පන්නෙ කුලෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිමන්වාය පුබ්බවාසනාබලෙන සාසනෙ පසන්නො පබ්බජිත්වා වායමන්තො නචිරස්සෙව අරහා හුත්වා පුබ්බෙ කතකුසලං සරිත්වා සොමනස්සජාතො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො කානනං වනමොගය්හාතිආදිමාහ. තං සබ්බං හෙට්ඨා වුත්තත්තා උත්තානත්ථමෙවාති.

පුන්නාගපුප්ඵියත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

10. කුමුදදායකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

හිමවන්තස්සාවිදූරෙතිආදිකං ආයස්මතො කුමුදදායකත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි ථෙරො පුරිමබුද්ධෙසු කතාධිකාරො අනෙකෙසු භවෙසු විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො පදුමුත්තරස්ස භගවතො කාලෙ හිමවන්තස්ස ආසන්නෙ මහන්තෙ ජාතස්සරෙ කුකුත්ථො නාම පක්ඛී හුත්වා නිබ්බත්තො කෙනචි අකුසලෙන පක්ඛී සමානොපි පුබ්බෙ කතසම්භාරෙන බුද්ධිසම්පන්නො පුඤ්ඤාපුඤ්ඤෙසු ඡෙකො සීලවා පාණගොචරතො පටිවිරතො අහොසි. තස්මිං සමයෙ පදුමුත්තරො භගවා ආකාසෙනාගන්ත්වා තස්ස සමීපෙ චඞ්කමති. අථ සො සකුණො භගවන්තං දිස්වා පසන්නචිත්තො කුමුදපුප්ඵං ඩංසිත්වා භගවතො පාදමූලෙ පූජෙසි. භගවා තස්ස සොමනස්සුප්පාදනත්ථං පටිග්ගහෙත්වා අනුමොදනමකාසි.

51. සො තෙන පුඤ්ඤෙන දෙවමනුස්සෙසු උභයසම්පත්තිසුඛං අනුභවිත්වා ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ සාවත්ථියං අඤ්ඤතරස්මිං කුලෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිමන්වාය මහද්ධනො මහාභොගො රතනත්තයෙ පසන්නො සත්ථු ධම්මදෙසනං සුත්වා පටිලද්ධසද්ධො පබ්බජිත්වා නචිරස්සෙව අරහා හුත්වා අත්තනො පුබ්බකම්මං පච්චක්ඛතො ඤත්වා සොමනස්සජාතො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො හිමවන්තස්සාවිදූරෙතිආදිමාහ. පදුමුප්පලසඤ්ඡන්නොති එත්ථ සතපත්තෙහි සම්පුණ්ණො සෙතපදුමො ච තීණි නීලරත්තසෙතුප්පලානි ච පදුමුප්පලානි තෙහි සඤ්ඡන්නො ගහනීභූතො සම්පුණ්ණො මහාජාතස්සරො අහූති සම්බන්ධො. පුණ්ඩරීකසමොත්ථටොති පුණ්ඩරීකෙහි රත්තපදුමෙහි ඔත්ථටො සම්පුණ්ණොති අත්ථො. සෙසං සුවිඤ්ඤෙය්යමෙවාති.

කුමුදදායකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

සොළසමවග්ගවණ්ණනා සමත්තා.