📜

18. කුමුදවග්ගො

1. කුමුදමාලියත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

පබ්බතෙහිමවන්තම්හීතිආදිකං ආයස්මතො කුමුදමාලියත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි ථෙරො පුරිමබුද්ධෙසු කතාධිකාරො තත්ථ තත්ථ භවෙ විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො අත්ථදස්සිස්ස භගවතො කාලෙ හිමවන්තපබ්බතසමීපෙ ජාතස්සරස්ස ආසන්නෙ රක්ඛසො හුත්වා නිබ්බත්තො අත්ථදස්සිං භගවන්තං තත්ථ උපගතං දිස්වා පසන්නමානසො කුමුදපුප්ඵානි ඔචිනිත්වා භගවන්තං පූජෙසි. භගවා අනුමොදනං කත්වා පක්කාමි.

1. සො තෙන පුඤ්ඤෙන තතො චවිත්වා දෙවලොකං උපපන්නො ඡ කාමාවචරසම්පත්තියො අනුභවිත්වා මනුස්සෙසු ච චක්කවත්තිආදිසම්පත්තියො අනුභවිත්වා ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිප්පත්තො රතනත්තයෙ පසන්නො පබ්බජිත්වා වායමන්තො බ්රහ්මචරියපරියොසානං අරහත්තං පත්වා අත්තනො පුබ්බකම්මං සරිත්වා සොමනස්සජාතො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො පබ්බතෙ හිමවන්තම්හීතිආදිමාහ. තත්ථ තත්ථජො රක්ඛසො ආසින්ති තස්මිං ජාතස්සරසමීපෙ ජාතො නිබ්බත්තො රක්ඛසො පරරුධිරමංසඛාදකො නිද්දයො ඝොරරූපො භයානකසභාවො මහාබලො මහාථාමො කක්ඛළො යක්ඛො ආසිං අහොසින්ති අත්ථො.

කුමුදංපුප්ඵතෙ තත්ථාති තස්මිං මහාසරෙ සූරියරංසියා අභාවෙ සති සායන්හෙ මකුළිතං කුඤ්චිතාකාරෙන නිප්පභං අවණ්ණං හොතීති ‘‘කුමුද’’න්ති ලද්ධනාමං පුප්ඵං පුප්ඵතෙ විකසතීති අත්ථො. චක්කමත්තානි ජායරෙති තානි පුප්ඵානි රථචක්කපමාණානි හුත්වා ජායන්තීති අත්ථො. සෙසං සුවිඤ්ඤෙය්යමෙවාති.

කුමුදමාලියත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

2. නිස්සෙණිදායකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

කොණ්ඩඤ්ඤස්සභගවතොතිආදිකං ආයස්මතො නිස්සෙණිදායකත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි පුරිමජිනවරෙසු කතාධිකාරො අනෙකාසු ජාතීසු විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො කොණ්ඩඤ්ඤස්ස භගවතො කාලෙ වඩ්ඪකිකුලෙ නිබ්බත්තො සද්ධො පසන්නො භගවතො ධම්මදෙසනං සුත්වා පසන්නමානසො භගවතො වසනපාසාදස්සාරොහනත්ථාය සාරකට්ඨමයං නිස්සෙණිං කත්වා උස්සාපෙත්වා ඨපෙසි. භගවා තස්ස පසාදසංවඩ්ඪනත්ථාය පස්සන්තස්සෙව උපරිපාසාදං ආරුහි. සො අතීව පසන්නො තෙනෙව පීතිසොමනස්සෙන කාලං කත්වා දෙවලොකෙ නිබ්බත්තො තත්ථ දිබ්බසම්පත්තිං අනුභවිත්වා මනුස්සෙසු ජායමානො නිස්සෙණිදානනිස්සන්දෙන උච්චකුලෙ නිබ්බත්තො මනුස්සසුඛං අනුභවිත්වා ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ එකස්මිං කුලෙ නිබ්බත්තො සත්ථු ධම්මදෙසනං සුත්වා සද්ධාජාතො පබ්බජිතො නචිරස්සෙව අරහා අහොසි.

9. සො අත්තනො පුබ්බකම්මං සරිත්වා සොමනස්සජාතො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො කොණ්ඩඤ්ඤස්ස භගවතොතිආදිමාහ. තත්ථ කොණ්ඩඤ්ඤස්සාති කුච්ඡිතො හුත්වා ඩෙති පවත්තතීති කොණ්ඩො, ලාමකසත්තො, කොණ්ඩතො අඤ්ඤොති කොණ්ඩඤ්ඤො, අලාමකො උත්තමපුරිසොති අත්ථො. අථ වා බ්රාහ්මණගොත්තෙසු කොණ්ඩඤ්ඤගොත්තෙ උප්පන්නත්තා ‘‘කොණ්ඩඤ්ඤො’’ති ගොත්තවසෙන තස්ස නාමං, තස්ස කොණ්ඩඤ්ඤස්ස. සෙසං පාකටමෙවාති.

නිස්සෙණිදායකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

3. රත්තිපුප්ඵියත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

මිගලුද්දොපුරෙ ආසින්තිආදිකං ආයස්මතො රත්තිපුප්ඵියත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි පුරිමබුද්ධෙසු කතාධිකාරො තත්ථ තත්ථ භවෙ විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො විපස්සිස්ස භගවතො කාලෙ නෙසාදකුලෙ උප්පන්නො මිගවධාය අරඤ්ඤෙ විචරමානො තස්ස කාරුඤ්ඤෙන අරඤ්ඤෙ චරමානං විපස්සිං භගවන්තං දිස්වා පසන්නමානසො පුප්ඵිතං රත්තිකං නාම පුප්ඵං කුටජපුප්ඵඤ්ච සහ වණ්ටෙන ඔචිනිත්වා සොමනස්සචිත්තෙන පූජෙසි. භගවා අනුමොදනං කත්වා පක්කාමි.

13. සො තෙනෙව පුඤ්ඤෙන දෙවමනුස්සෙසු සංසරන්තො උභයසම්පත්තියො අනුභවිත්වා ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො විඤ්ඤුතං පත්තො රතනත්තයෙ පසන්නො සත්ථු ධම්මදෙසනං සුත්වා කාමෙසු ආදීනවං දිස්වා පබ්බජිත්වා නචිරස්සෙව අරහත්තං පත්තො අත්තනො පුබ්බකම්මං සරිත්වා ‘‘නෙසාදභූතෙන මයා කතකුසලං සුන්දර’’න්ති සොමනස්සජාතො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො මිගලුද්දො පුරෙ ආසින්තිආදිමාහ. තත්ථ මිගානං ලුද්දො සාහසිකො මාරකොති මිගලුද්දො, මිගෙසු වා ලුද්දො ලොභීති මිගලුද්දො, නෙසාදො ආසිං පුරෙති අත්ථො.

14. රත්තිකං පුප්ඵිතං දිස්වාති පදුමපුප්ඵාදීනි අනෙකානි පුප්ඵානි සූරියරංසිසම්ඵස්සෙන දිවා පුප්ඵන්ති රත්තියං මකුළිතානි හොන්ති. ජාතිසුමනමල්ලිකාදීනි අනෙකානි පුප්ඵානි පන රත්තියං පුප්ඵන්ති නො දිවා. තස්මා රත්තියං පුප්ඵනතො රත්තිපුප්ඵනාමකානි අනෙකානි සුගන්ධපුප්ඵානි ච කුටජපුප්ඵානි ච ගහෙත්වා පූජෙසින්ති අත්ථො. සෙසං උත්තානත්ථමෙවාති.

රත්තිපුප්ඵියත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

4. උදපානදායකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

විපස්සිනො භගවතොතිආදිකං ආයස්මතො උදපානදායකත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි ථෙරො පුරිමමුනිවරෙසු කතාධිකාරො අනෙකෙසු භවෙසු කතපුඤ්ඤසඤ්චයො විපස්සිස්ස භගවතො කාලෙ කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිප්පත්තො ‘‘පානීයදානං මයා දාතබ්බං, තඤ්ච නිරන්තරං කත්වා පවත්තෙතුං වට්ටතී’’ති චින්තෙත්වා එකං කූපං ඛනාපෙත්වා උදකසම්පත්තකාලෙ ඉට්ඨකාහි චිනාපෙත්වා ථිරං කත්වා තත්ථ උට්ඨිතෙන උදකෙන පුණ්ණං තං උදපානං විපස්සිස්ස භගවතො නිය්යාදෙසි. භගවා පානීයදානානිසංසදීපකං අනුමොදනං අකාසි . සො තෙන පුඤ්ඤෙන දෙවමනුස්සෙසු සංසරන්තො නිබ්බත්තනිබ්බත්තට්ඨානෙ පොක්ඛරණීඋදපානපානීයාදිසම්පන්නො සුඛමනුභවිත්වා ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ එකස්මිං කුලෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිමන්වාය සද්ධො පසන්නො පබ්බජිත්වා නචිරස්සෙව අරහා අහොසි.

18. සො අපරභාගෙ අත්තනො පුබ්බකම්මං සරිත්වා සොමනස්සජාතො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො විපස්සිනො භගවතොතිආදිමාහ. තත්ථ උදපානො කතො මයාති උදකං පිවන්ති එත්ථාති උදපානො, කූපපොක්ඛරණීතළාකානමෙතං අධිවචනං. සො උදපානො කූපො විපස්සිස්ස භගවතො අත්ථාය කතො ඛනිතොති අත්ථො. සෙසං උත්තානත්ථමෙවාති.

උදපානදායකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

5. සීහාසනදායකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

නිබ්බුතෙලොකනාථම්හීතිආදිකං ආයස්මතො සීහාසනදායකත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි පුරිමබුද්ධෙසු කතාධිකාරො තත්ථ තත්ථ භවෙ නිබ්බානාධිගමත්ථාය කතපුඤ්ඤූපචයො පදුමුත්තරස්ස භගවතො කාලෙ ගහපතිකුලෙ නිබ්බත්තො විඤ්ඤුතං පත්තො සත්ථු ධම්මදෙසනං සුත්වා රතනත්තයෙ පසන්නො තස්මිං භගවති පරිනිබ්බුතෙ සත්තහි රතනෙහි ඛචිතං සීහාසනං කාරාපෙත්වා බොධිරුක්ඛං පූජෙසි, බහූහි මාලාගන්ධධූපෙහි ච පූජෙසි.

21. සො තෙන පුඤ්ඤෙන දෙවමනුස්සෙසු සංසරන්තො උභයසම්පත්තියො අනුභවිත්වා සබ්බත්ථ පූජිතො ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ සාවත්ථියං කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිප්පත්තො ඝරාවාසං වසන්තො සත්ථු ධම්මදෙසනං සුත්වා පසන්නමානසො ඤාතිවග්ගං පහාය පබ්බජිතො නචිරස්සෙව අරහා හුත්වා පුබ්බූපචිතකුසලසම්භාරං සරිත්වා සඤ්ජාතසොමනස්සො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො නිබ්බුතෙ ලොකනාථම්හීතිආදිමාහ. තත්ථ සීහාසනමදාසහන්ති සීහරූපහිරඤ්ඤසුවණ්ණරතනෙහි ඛචිතං ආසනං සීහාසනං, සීහස්ස වා අභීතස්ස භගවතො නිසින්නාරහං, සීහං වා සෙට්ඨං උත්තමං ආසනන්ති සීහාසනං, තං අහං අදාසිං, බොධිරුක්ඛං පූජෙසින්ති අත්ථො. සෙසං සුවිඤ්ඤෙය්යමෙවාති.

සීහාසනදායකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

6. මග්ගදත්තිකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

අනොමදස්සී භගවාතිආදිකං ආයස්මතො මග්ගදත්තිකත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පායස්මා පුරිමබුද්ධෙසු කතාධිකාරො තත්ථ තත්ථ භවෙ විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො අනොමදස්සිස්ස භගවතො කාලෙ කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිමන්වාය ඝරාවාසං සණ්ඨපෙත්වා වසන්තො අනොමදස්සිං භගවන්තං ආකාසෙ චඞ්කමන්තං පාදුද්ධාරෙ පාදුද්ධාරචඞ්කමනට්ඨානෙ පුප්ඵානං විකිරණං අච්ඡරියඤ්ච දිස්වා පසන්නමානසො පුප්ඵානි ආකාසෙ උක්ඛිපි, තානි විතානං හුත්වා අට්ඨංසු.

26. සො තෙන පුඤ්ඤෙන සුගතීසුයෙව සංසරන්තො සබ්බත්ථ පූජිතො සුඛං අනුභවිත්වා ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ එකස්මිං කුලෙ නිබ්බත්තො කමෙන යොබ්බඤ්ඤං පාපුණිත්වා සද්ධාජාතො පබ්බජිත්වා වත්තසම්පන්නො නචිරස්සෙව අරහත්තං පත්තො චඞ්කමනස්ස පූජිතත්තා මග්ගදත්තිකත්ථෙරොති පාකටො. සො පුබ්බකම්මං සරිත්වා සොමනස්සජාතො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො අනොමදස්සී භගවාතිආදිමාහ. දිට්ඨධම්මසුඛත්ථායාති ඉමස්මිං අත්තභාවෙ චඞ්කමනෙන සරීරසල්ලහුකාදිසුඛං පටිච්චාති අත්ථො. අබ්භොකාසම්හි චඞ්කමීති අබ්භොකාසෙ අඞ්ගණට්ඨානෙ චඞ්කමි, පදවික්ඛෙපං පදසඤ්චාරං අකාසීති අත්ථො.

උද්ධතෙ පාදෙ පුප්ඵානීති චඞ්කමන්තෙන පාදෙ උද්ධතෙ පදුමුප්පලාදීනි පුප්ඵානි පථවිතො උග්ගන්ත්වා චඞ්කමෙ විකිරිංසූති අත්ථො. සොභං මුද්ධනි තිට්ඨරෙති බුද්ධස්ස මුද්ධනි සීසෙ සොභයමානා තානි තිට්ඨන්තීති අත්ථො. සෙසං සුවිඤ්ඤෙය්යමෙවාති.

මග්ගදත්තිකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

7. එකදීපියත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

පදුමුත්තරස්ස මුනිනොතිආදිකං ආයස්මතො එකදීපියත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පායස්මා පුරිමජිනසෙට්ඨෙසු කතකුසලසම්භාරො තත්ථ තත්ථ භවෙ විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො පදුමුත්තරස්ස භගවතො කාලෙ ගහපතිකුලෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිප්පත්තො සද්ධො පසන්නො භගවතො සලලමහාබොධිම්හි එකපදීපං පූජෙසි, ථාවරං කත්වා නිච්චමෙකපදීපපූජනත්ථාය තෙලවට්ටං පට්ඨපෙසි. සො තෙන පුඤ්ඤෙන දෙවමනුස්සෙසු සංසරන්තො සබ්බත්ථ ජලමානො පසන්නචක්ඛුකො උභයසුඛමනුභවිත්වා ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ සාවත්ථියං විභවසම්පන්නෙ එකස්මිං කුලෙ නිබ්බත්තො විඤ්ඤුතං පත්තො රතනත්තයෙ පසන්නො පබ්බජිත්වා නචිරස්සෙව අරහත්තං පත්තො දීපපූජාය ලද්ධවිසෙසාධිගමත්තා එකදීපියත්ථෙරොති පාකටො.

30. සො අපරභාගෙ අත්තනො පුබ්බකම්මං සරිත්වා සොමනස්සජාතො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො පදුමුත්තරස්ස මුනිනොතිආදිමාහ. තං සබ්බං උත්තානත්ථමෙවාති.

එකදීපියත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

8. මණිපූජකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

ඔරෙනහිමවන්තස්සාතිආදිකං ආයස්මතො මණිපූජකත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි ථෙරො පුරිමබුද්ධෙසු කතාධිකාරො තත්ථ තත්ථ භවෙ විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො පදුමුත්තරස්ස භගවතො කාලෙ එකස්මිං කුලෙ නිබ්බත්තො ඝරාවාසං සණ්ඨපෙත්වා තත්ථාදීනවං දිස්වා ඝරාවාසං පහාය තාපසපබ්බජ්ජං පබ්බජිත්වා හිමවන්තඔරභාගෙ එකිස්සා නදියා සමීපෙ පණ්ණසාලං කාරෙත්වා වසන්තො විවෙකකාමතාය තස්සානුකම්පාය ච තත්ථ උපගතං පදුමුත්තරං භගවන්තං දිස්වා පසන්නමානසො මණිපල්ලඞ්කං භගවතො පූජෙසි. භගවා තස්ස පසාදවඩ්ඪනත්ථාය තත්ථ නිසීදි. සො භිය්යොසොමත්තාය පසන්නො නිබ්බානාධිගමත්ථාය පත්ථනං අකාසි. භගවා අනුමොදනං වත්වා පක්කාමි. සො තෙන පුඤ්ඤෙන දෙවමනුස්සෙසු සංසරන්තො සබ්බත්ථ පූජිතො සුඛං අනුභවිත්වා ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ සාවත්ථියං විභවසම්පන්නෙ කුලෙ නිබ්බත්තො ඝරාවාසං වසන්තො එකදිවසං සත්ථු ධම්මදෙසනං සුත්වා පටිලද්ධසද්ධො පබ්බජිත්වා නචිරස්සෙව අරහා අහොසි.

34. සො එකදිවසං අත්තනා කතකුසලං සරිත්වා සඤ්ජාතසොමනස්සො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො ඔරෙන හිමවන්තස්සාතිආදිමාහ. තත්ථ ඔරෙනාති හිමවන්තස්ස අපරං භාගං විහාය ඔරෙන, භුම්මත්ථෙ කරණවචනං, ඔරස්මිං දිසාභාගෙති අත්ථො. නදිකා සම්පවත්තථාති අපාකටනාමධෙය්යා එකා නදී සංසුට්ඨු පවත්තානී වහානී සන්දමානා අහොසීති අත්ථො. තස්සා චානුපඛෙත්තම්හීති තස්සා නදියා අනුපඛෙත්තම්හි තීරසමීපෙති අත්ථො. සයම්භූ වසතෙ තදාති යදා අහං මණිපල්ලඞ්කං පූජෙසිං, තදා අනාචරියකො හුත්වා සයමෙව බුද්ධභූතො භගවා වසතෙ විහරතීති අත්ථො.

35. මණිං පග්ගය්හ පල්ලඞ්කන්ති මණින්ති චිත්තං ආරාධෙති සොමනස්සං කරොතීති මණි, අථ වා මාති පමාණං කරොති ආභරණන්ති මණි, අථ වා මරන්තාපි රාජයුවරාජාදයො තං න පරිච්චජන්ති තදත්ථාය සඞ්ගාමං කරොන්තීති මණි, තං මණිං මණිමයං පල්ලඞ්කං මනොරමං සාධු චිත්තං සුට්ඨු විචිත්තං පග්ගය්හ ගහෙත්වා බුද්ධසෙට්ඨස්ස අභිරොපයිං පූජෙසින්ති අත්ථො. සෙසං සබ්බං උත්තානත්ථමෙවාති.

මණිපූජකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

9. තිකිච්ඡකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

නගරෙබන්ධුමතියාතිආදිකං ආයස්මතො තිකිච්ඡකත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පායස්මා පුරිමජිනවරෙසු කතාධිකාරො තත්ථ තත්ථ භවෙ විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො විපස්සිස්ස භගවතො කාලෙ බන්ධුමතීනගරෙ වෙජ්ජකුලෙ නිබ්බත්තො බහුස්සුතො සුසික්ඛිතො වෙජ්ජකම්මෙ ඡෙකො බහූ රොගිනො තිකිච්ඡන්තො විපස්සිස්ස භගවතො උපට්ඨාකස්ස අසොකනාමත්ථෙරස්ස රොගං තිකිච්ඡි. සො තෙන පුඤ්ඤෙන දෙවමනුස්සෙසු අපරාපරං සුඛං අනුභවන්තො නිබ්බත්තනිබ්බත්තභවෙ අරොගො දීඝායුකො සුවණ්ණවණ්ණසරීරො අහොසි.

39. සො ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ සාවත්ථියං ගහපතිකුලෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිමන්වාය සබ්බසිප්පෙසු නිප්ඵත්තිං පත්තො අරොගො සුඛිතො විභවසම්පන්නො රතනත්තයෙ පසන්නො සත්ථු ධම්මදෙසනං සුත්වා පටිලද්ධසද්ධො ඝරාවාසං පහාය පබ්බජිත්වා නචිරස්සෙව අරහා හුත්වා පුබ්බකම්මං සරිත්වා සොමනස්සජාතො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො නගරෙ බන්ධුමතියාතිආදිමාහ. තං සබ්බං හෙට්ඨා වුත්තනයත්තා උත්තානත්ථමෙවාති.

තිකිච්ඡකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

10. සඞ්ඝුපට්ඨාකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

වෙස්සභුම්හි භගවතීතිආදිකං ආයස්මතො සඞ්ඝුපට්ඨාකත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි ථෙරො පුරිමබුද්ධෙසු කතකුසලසම්භාරො අනෙකෙසු භවෙසු විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො වෙස්සභුස්ස භගවතො කාලෙ තස්සාරාමිකස්ස පුත්තො හුත්වා නිබ්බත්තො විඤ්ඤුතං පත්වා සද්ධො පසන්නො විහාරෙසු ආරාමිකකම්මං කරොන්තො සක්කච්චං සඞ්ඝං උපට්ඨාසි. සො තෙනෙව කුසලකම්මෙන දෙවමනුස්සෙසු සංසරන්තො උභයසම්පත්තියො අනුභවිත්වා ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ සාවත්ථියං ගහපතිකුලෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිප්පත්තො විභවසම්පන්නො සුඛප්පත්තො පාකටො සත්ථු ධම්මදෙසනං සුත්වා සාසනෙ පසන්නො පබ්බජිත්වා වත්තසම්පන්නො සාසනං සොභයමානො විපස්සනං වඩ්ඪෙන්තො නචිරස්සෙව සහ පටිසම්භිදාහි අරහත්තං පත්තො ඡළභිඤ්ඤො පුබ්බෙ කතකුසලකම්මවසෙන සඞ්ඝුපට්ඨාකත්ථෙරොති පාකටො අහොසි.

45. සො එකදිවසං ‘‘පුබ්බෙ මයා කිං නාම කම්මං කත්වා අයං ලොකුත්තරසම්පත්ති ලද්ධා’’ති අත්තනො පුබ්බකම්මං සරිත්වා පච්චක්ඛතො ජානිත්වා සොමනස්සජාතො පුබ්බචරිතාපදානං පාකටං කරොන්තො වෙස්සභුම්හි භගවතීතිආදිමාහ. තත්ථ අහොසාරාමිකො අහන්ති අහං වෙස්සභුස්ස භගවතො සාසනෙ ආරාමිකො අහොසින්ති අත්ථො. සෙසං හෙට්ඨා වුත්තනයත්තා උත්තානත්ථත්තා ච සුවිඤ්ඤෙය්යමෙවාති.

සඞ්ඝුපට්ඨාකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

අට්ඨාරසමවග්ගවණ්ණනා සමත්තා.