📜

8. නාගසමාලවග්ගො

1. නාගසමාලත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

ආපාටලිංඅහං පුප්ඵන්තිආදිකං ආයස්මතො නාගසමාලත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි පුරිමබුද්ධෙසු කතාධිකාරො තත්ථ තත්ථ භවෙ විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො සිඛිස්ස භගවතො කාලෙ එකස්මිං කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො විඤ්ඤුතං පත්තො ඝරාවාසං සණ්ඨපෙත්වා තථාරූපසජ්ජනසංසග්ගස්ස අලාභෙන සත්ථරි ධරමානකාලෙ දස්සනසවනපූජාකම්මමකරිත්වා පරිනිබ්බුතකාලෙ තස්ස භගවතො සාරීරිකධාතුං නිදහිත්වා කතචෙතියම්හි චිත්තං පසාදෙත්වා පාටලිපුප්ඵං පූජෙත්වා සොමනස්සං උප්පාදෙත්වා යාවතායුකං ඨත්වා තෙනෙව සොමනස්සෙන තතො කාලං කතො තුසිතාදීසු ඡසු දෙවලොකෙසු සුඛමනුභවිත්වා අපරභාගෙ මනුස්සෙසු මනුස්සසම්පත්තිං අනුභවිත්වා ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො විඤ්ඤුතං පත්තො නාගරුක්ඛපල්ලවකොමළසදිසසරීරත්තා නාගසමාලොති මාතාපිතූහි කතනාමධෙය්යො භගවති පසන්නො පබ්බජිත්වා නචිරස්සෙව අරහා අහොසි.

1. සො පච්ඡා අත්තනො පුබ්බකම්මං සරිත්වා සොමනස්සජාතො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො ආපාටලිං අහං පුප්ඵන්තිආදිමාහ. තත්ථ ආපාටලින්ති ආ සමන්තතො, ආදරෙන වා පාටලිපුප්ඵං ගහෙත්වා අහං ථූපම්හි අභිරොපෙසිං පූජෙසින්ති අත්ථො. උජ්ඣිතං සුමහාපථෙති සබ්බනගරවාසීනං වන්දනපූජනත්ථාය මහාපථෙ නගරමජ්ඣෙ වීථියං උජ්ඣිතං උට්ඨාපිතං, ඉට්ඨකකම්මසුධාකම්මාදීහි නිප්ඵාදිතන්ති අත්ථො. සෙසං හෙට්ඨා වුත්තනයත්තා උත්තානත්ථත්තා ච සුවිඤ්ඤෙය්යමෙවාති.

නාගසමාලත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

2. පදසඤ්ඤකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

අක්කන්තඤ්ච පදං දිස්වාතිආදිකං ආයස්මතො පදසඤ්ඤකත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි පුරිමබුද්ධෙසු කතාධිකාරො උප්පන්නුප්පන්නභවෙ විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො තිස්සස්ස භගවතො කාලෙ එකස්මිං සද්ධාසම්පන්නෙ උපාසකගෙහෙ නිබ්බත්තො විඤ්ඤුතං පත්තො රතනත්තයෙ පසන්නො භගවතා තස්ස අනුකම්පාය දස්සිතං පදචෙතියං දිස්වා පසන්නො ලොමහට්ඨජාතො වන්දනපූජනාදිබහුමානමකාසි. සො තෙනෙව සුඛෙත්තෙ සුකතෙන පුඤ්ඤෙන තතො චුතො සග්ගෙ නිබ්බත්තො තත්ථ දිබ්බසුඛමනුභවිත්වා අපරභාගෙ මනුස්සෙසු ජාතො මනුස්සසම්පත්තිං සබ්බමනුභවිත්වා ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ විභවසම්පන්නකුලෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිමන්වාය සද්ධාජාතො පබ්බජිත්වා නචිරස්සෙව අරහා අහොසි, පුරාකතපුඤ්ඤනාමෙන පදසඤ්ඤකත්ථෙරොති පාකටො.

5. සො එකදිවසං අත්තනො පුබ්බකම්මං සරිත්වා පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො අක්කන්තඤ්ච පදං දිස්වාතිආදිමාහ. තත්ථ අක්කන්තන්ති අක්කමිතං දස්සිතං. සබ්බබුද්ධානං සබ්බදා චතුරඞ්ගුලොපරියෙව ගමනං, අයං පන තස්ස සද්ධාසම්පන්නතං ඤත්වා ‘‘එසො ඉමං පස්සතූ’’ති පදචෙතියං දස්සෙසි, තස්මා සො තස්මිං පසීදිත්වා වන්දනපූජනාදිසක්කාරමකාසීති අත්ථො. සෙසං සබ්බත්ථ උත්තානත්ථමෙවාති.

පදසඤ්ඤකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

3. බුද්ධසඤ්ඤකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

දුමග්ගෙ පංසුකූලිකන්තිආදිකං ආයස්මතො බුද්ධසඤ්ඤකත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි පුරිමබුද්ධෙසු කතාධිකාරො තත්ථ තත්ථ භවෙ විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො තිස්සස්ස භගවතො කාලෙ එකස්මිං කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිප්පත්තො සද්ධාජාතො දුමග්ගෙ ලග්ගිතං භගවතො පංසුකූලචීවරං දිස්වා පසන්නමානසො ‘‘අරහද්ධජ’’න්ති චින්තෙත්වා වන්දනපූජනාදිසක්කාරමකාසි. සො තෙන පුඤ්ඤකම්මෙන දෙවමනුස්සසම්පත්තිමනුභවිත්වා ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ විභවසම්පන්නෙ එකස්මිං කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො සද්ධාජාතො පබ්බජිත්වා නචිරස්සෙව අරහා අහොසි.

9. සො පත්තඅරහත්තාධිගමො අත්තනො පුබ්බකම්මං සරිත්වා සොමනස්සජාතො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො දුමග්ගෙ පංසුකූලිකන්තිආදිමාහ. තත්ථ ධුනාති කම්පතීති දුමො. දුහති පූරෙති ආකාසතලන්ති වා දුමො, දුමස්ස අග්ගො කොටීති දුමග්ගො, තස්මිං දුමග්ගෙ. පංසුමිව පටික්කූලභාවං අමනුඤ්ඤභාවං උලති ගච්ඡතීති පංසුකූලං, පංසුකූලමෙව පංසුකූලිකං, සත්ථුනො පංසුකූලං දුමග්ගෙ ලග්ගිතං දිස්වා අහං අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා තං පංසුකූලං අවන්දිං පණාමමකාසින්ති අත්ථො. තන්ති නිපාතමත්තං. සෙසං සබ්බත්ථ උත්තානත්ථමෙවාති.

බුද්ධසඤ්ඤකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

4. භිසාලුවදායකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

කානනංවනමොග්ගය්හාතිආදිකං ආයස්මතො භිසාලුවදායකත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි පුරිමබුද්ධෙසු කතාධිකාරො තත්ථ තත්ථ භවෙ විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො විපස්සිස්ස භගවතො කාලෙ හිමවන්තස්ස සමීපෙ අරඤ්ඤාවාසෙ වසන්තො වනමූලඵලාහාරො විවෙකවසෙනාගතං විපස්සිං භගවන්තං දිස්වා පසන්නමානසො පඤ්චභිසාලුවෙ අදාසි. භගවා තස්ස චිත්තං පසාදෙතුං පස්සන්තස්සෙව පරිභුඤ්ජි. සො තෙන චිත්තප්පසාදෙන කාලං කත්වා තුසිතාදීසු සම්පත්තිමනුභවිත්වා පච්ඡා මනුස්සසම්පත්තිඤ්ච අනුභවිත්වා ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ එකස්මිං කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො විභවසම්පත්තිං පත්තො තං පහාය සාසනෙ පබ්බජිතො නචිරස්සෙව අරහත්තං පාපුණි.

13. සො තතො අත්තනො පුබ්බකම්මං සරිත්වා සොමනස්සජාතො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො කානනං වනමොග්ගය්හාතිආදිමාහ. තං හෙට්ඨා වුත්තත්ථමෙව. වසාමි විපිනෙ අහන්ති විවෙකවාසො අහං වසාමීති සම්බන්ධො. සෙසං උත්තානත්ථමෙවාති.

භිසාලුවදායකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

ඡට්ඨභාණවාරවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

5. එකසඤ්ඤකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

ඛණ්ඩොනාමාසි නාමෙනාතිආදිකං ආයස්මතො එකසඤ්ඤකත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි පුරිමබුද්ධෙසු කතාධිකාරො තත්ථ තත්ථ භවෙ විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො විපස්සිස්ස භගවතො කාලෙ කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො විඤ්ඤුතං පත්තො රතනත්තයෙ පසන්නමානසො තස්ස සත්ථුනො ඛණ්ඩං නාම අග්ගසාවකං භික්ඛාය චරමානං දිස්වා සද්දහිත්වා පිණ්ඩපාතමදාසි. සො තෙන පුඤ්ඤකම්මෙන දෙවමනුස්සසම්පත්තියො අනුභවිත්වා ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ සාවත්ථියං එකස්මිං කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො විඤ්ඤුතං පත්තො සත්ථු ධම්මදෙසනං සුත්වා පටිලද්ධසද්ධො පබ්බජිත්වා නචිරස්සෙව අරහා අහොසි. සො එකදිවසං පිණ්ඩපාතස්ස සඤ්ඤං මනසිකරිත්වා පටිලද්ධවිසෙසත්තා එකසඤ්ඤකත්ථෙරොති පාකටො.

18. සො අපරභාගෙ අත්තනො පුබ්බකම්මං සරිත්වා සොමනස්සජාතො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො ඛණ්ඩො නාමාසි නාමෙනාතිආදිමාහ. තත්ථ තස්ස අග්ගසාවකත්ථෙරස්ස කිලෙසානං ඛණ්ඩිතත්තා ඛණ්ඩොති නාමං. සෙසං සබ්බත්ථ උත්තානමෙවාති.

එකසඤ්ඤකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

6. තිණසන්ථරදායකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

හිමවන්තස්සාවිදූරෙතිආදිකං ආයස්මතො තිණසන්ථරදායකත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි පුරිමබුද්ධෙසු කතාධිකාරො තත්ථ තත්ථ භවෙ විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො තිස්සස්ස භගවතො කාලෙ එකස්මිං කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො බුද්ධුප්පාදතො පගෙව උප්පන්නත්තා ඝරාවාසං පහාය තාපසපබ්බජ්ජං පබ්බජිත්වා හිමවන්තස්ස අවිදූරෙ එකං සරං නිස්සාය පටිවසති. තස්මිං සමයෙ තිස්සො භගවා තස්සානුකම්පාය ආකාසෙන අගමාසි. අථ ඛො සො තාපසො ආකාසතො ඔරුය්හ ඨිතං තං භගවන්තං දිස්වා පසන්නමානසො තිණං ලායිත්වා තිණසන්ථරං කත්වා නිසීදාපෙත්වා බහුමානාදරෙන පඤ්චපතිට්ඨිතෙන වන්දිත්වා පටිකුටිකො හුත්වා පක්කාමි. සො යාවතායුකං ඨත්වා තතො චවිත්වා දෙවමනුස්සෙසු සංසරන්තො අනෙකවිධසම්පත්තිං අනුභවිත්වා ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ එකස්මිං කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිප්පත්තො සත්ථරි පසීදිත්වා පබ්බජිතො නචිරස්සෙව අරහා අහොසි.

22. සො අපරභාගෙ අත්තනො පුබ්බකම්මං සරිත්වා සොමනස්සජාතො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො හිමවන්තස්සාවිදූරෙතිආදිමාහ. තං හෙට්ඨා වුත්තත්ථමෙව. මහාජාතස්සරොති එත්ථ පන සරන්ති එත්ථ පානීයත්ථිකා ද්විපදචතුප්පදාදයො සත්තාති සරං, අථ වා සරන්ති එත්ථ නදීකන්දරාදයොති සරං, මහන්තො ච සො සයමෙව ජාතත්තා සරො චෙති මහාජාතස්සරො. අනොතත්තඡද්දන්තදහාදයො විය අපාකටනාමත්තා ‘‘මහාජාතස්සරො’’ති වුත්තොති දට්ඨබ්බො. සතපත්තෙහිසඤ්ඡන්නොති එකෙකස්මිං පුප්ඵෙ සතසතපත්තානං වසෙන සතපත්තො, සතපත්තසෙතපදුමෙහි සඤ්ඡන්නො ගහනීභූතොති අත්ථො. නානාසකුණමාලයොති අනෙකෙ හංසකුක්කුටකුක්කුහදෙණ්ඩිභාදයො එකතො කුණන්ති සද්දං කරොන්තීති සකුණාති ලද්ධනාමානං පක්ඛීනං ආලයො ආධාරභූතොති අත්ථො. සෙසං සබ්බත්ථ උත්තානත්ථමෙවාති.

තිණසන්ථරදායකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

7. සූචිදායකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

තිංසකප්පසහස්සම්හීතිආදිකං ආයස්මතො සූචිදායකත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි පුරිමජිනවරෙසු කතාධිකාරො තත්ථ තත්ථ භවෙ විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො සුමෙධස්ස භගවතො කාලෙ එකස්මිං කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිමන්වාය භගවතො චීවරකම්මං කාතුං පඤ්ච සූචියො අදාසි. සො තෙන පුඤ්ඤෙන දෙවමනුස්සෙසු පුඤ්ඤමනුභවිත්වා විචරන්තො උප්පන්නුප්පන්නභවෙ තික්ඛපඤ්ඤො හුත්වා පාකටො ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ එකස්මිං කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිමන්වාය සත්ථරි පසීදිත්වා පබ්බජන්තො තික්ඛපඤ්ඤතාය ඛුරග්ගෙයෙව අරහත්තං පාපුණි.

30. සො අපරභාගෙ පුඤ්ඤං පච්චවෙක්ඛන්තො තං දිස්වා සොමනස්සජාතො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො තිංසකප්පසහස්සම්හීතිආදිමාහ. අන්තරන්තරං පනෙත්ථ සුවිඤ්ඤෙය්යමෙව.

31. පඤ්චසූචී මයා දින්නාති එත්ථ සූචති ඡිද්දං කරොති විජ්ඣතීති සූචි, පඤ්චමත්තා සූචී පඤ්චසූචී මයා දින්නාති අත්ථො. සෙසං සුවිඤ්ඤෙය්යමෙවාති.

සූචිදායකත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

8. පාටලිපුප්ඵියත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

සුවණ්ණවණ්ණං සම්බුද්ධන්තිආදිකං ආයස්මතො පාටලිපුප්ඵියත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි පුරිමජිනවරෙසු කතාධිකාරො තත්ථ තත්ථ භවෙ විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො තිස්සස්ස භගවතො කාලෙ එකස්මිං කුලගෙහෙ සෙට්ඨිපුත්තො හුත්වා නිබ්බත්තො වුද්ධිප්පත්තො කුසලාකුසලඤ්ඤූ සත්ථරි පසීදිත්වා පාටලිපුප්ඵං ගහෙත්වා සත්ථු පූජෙසි. සො තෙන පුඤ්ඤෙන බහුධා සුඛසම්පත්තියො අනුභවන්තො දෙවමනුස්සෙසු සංසරන්තො ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිමන්වාය සත්ථරි පසන්නො පබ්බජිත්වා නචිරස්සෙව අරහා අහොසි.

36. සො අපරභාගෙ අත්තනො පුබ්බකම්මං සරිත්වා සොමනස්සජාතො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො සුවණ්ණවණ්ණං සම්බුද්ධන්තිආදිමාහ. තත්ථ අන්තරාපණෙති ආ සමන්තතො හිරඤ්ඤසුවණ්ණාදිකං භණ්ඩං පණෙන්ති වික්කිණන්ති පත්ථරන්ති එත්ථාති ආපණං, ආපණස්ස අන්තරං වීථීති අන්තරාපණං, තස්මිං අන්තරාපණෙ. සුවණ්ණවණ්ණං කඤ්චනග්ඝියසංකාසං ද්වත්තිංසවරලක්ඛණං සම්බුද්ධං දිස්වා පාටලිපුප්ඵං පූජෙසින්ති අත්ථො. සෙසං සබ්බත්ථ උත්තානත්ථමෙවාති.

පාටලිපුප්ඵියත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

9. ඨිතඤ්ජලියත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

මිගලුද්දො පුරෙ ආසින්තිආදිකං ආයස්මතො ඨිතඤ්ජලියත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි පුරිමබුද්ධෙසු කතාධිකාරො තත්ථ තත්ථුප්පන්නභවෙ විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො තිස්සස්ස භගවතො කාලෙ පුරාකතෙන එකෙන කම්මච්ඡිද්දෙන නෙසාදයොනියං නිබ්බත්තිත්වා විඤ්ඤුතං පත්තො මිගසූකරාදයො මාරෙත්වා නෙසාදකම්මෙන අරඤ්ඤෙ වාසං කප්පෙසි. තස්මිං සමයෙ තිස්සො භගවා තස්සානුකම්පාය හිමවන්තං අගමාසි. සො තං ද්වත්තිංසවරලක්ඛණෙහි අසීතානුබ්යඤ්ජනබ්යාමප්පභාහි ච ජලමානං භගවන්තං දිස්වා සොමනස්සජාතො පණාමං කත්වා ගන්ත්වා පණ්ණසන්ථරෙ නිසීදි. තස්මිං ඛණෙ දෙවො ගජ්ජන්තො අසනි පති, තතො මරණසමයෙ බුද්ධමනුස්සරිත්වා පුනඤ්ජලිමකාසි. සො තෙන පුඤ්ඤෙන සුඛෙත්තෙ කතකුසලත්තා අකුසලවිපාකං පටිබාහිත්වා සග්ගෙ නිබ්බත්තො කාමාවචරසම්පත්තියො අනුභවිත්වා මනුස්සෙසු මනුස්සසම්පත්තියො ච අනුභවිත්වා අපරභාගෙ ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ එකස්මිං කුලගෙහෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිමන්වාය පුරාකතවාසනාය සත්ථරි පසීදිත්වා පබ්බජිතො නචිරස්සෙව අරහා අහොසි.

42. සො තතො පරං අත්තනො පුබ්බකම්මං සරිත්වා සොමනස්සජාතො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො මිගලුද්දො පුරෙ ආසින්තිආදිමාහ. තත්ථ මිගලුද්දොති මිගානං මාරණං උපගච්ඡතීති මිගලුද්දො. මිගන්ති සීඝං වාතවෙගෙන ගච්ඡන්ති ධාවන්තීති මිගා, තෙසං මිගානං මාරණෙ ලුද්දො දාරුණො ලොභීති මිගලුද්දො. සො අහං පුරෙ භගවතො දස්සනසමයෙ මිගලුද්දො ආසිං අහොසින්ති අත්ථො . අරඤ්ඤෙ කානනෙති අරති ගච්ඡති මිගසමූහො එත්ථාති අරඤ්ඤං, අථ වා ආ සමන්තතො රජ්ජන්ති තත්ථ විවෙකාභිරතා බුද්ධපච්චෙකබුද්ධාදයො මහාසාරප්පත්තා සප්පුරිසාති අරඤ්ඤං. කා කුච්ඡිතාකාරෙන වා භයානකාකාරෙන වා නදන්ති සද්දං කරොන්ති, ආනන්ති වින්දන්තීති වා කානනං, තස්මිං අරඤ්ඤෙ කානනෙ මිගලුද්දො පුරෙ ආසින්ති සම්බන්ධො. තත්ථ අද්දසං සම්බුද්ධන්ති තත්ථ තස්මිං අරඤ්ඤෙ උපගතං සම්බුද්ධං අද්දසං අද්දක්ඛින්ති අත්ථො. දස්සනං පුරෙ අහොසි අවිදූරෙ, තස්මා මනොද්වාරානුසාරෙන චක්ඛුවිඤ්ඤාණං පුරෙචාරිකං කායවිඤ්ඤාණසමඞ්ගිං පාපෙති අප්පෙතීති අත්ථො.

44. තතො මෙ අසනීපාතොති ආ සමන්තතො සනන්තො ගජ්ජන්තො පතතීති අසනි, අසනියා පාතො පතනං අසනීපාතො, දෙවදණ්ඩොති අත්ථො. සෙසං සබ්බත්ථ උත්තානත්ථමෙවාති.

ඨිතඤ්ජලියත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

10. තිපදුමියත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා

පදුමුත්තරො නාම ජිනොතිආදිකං ආයස්මතො තිපදුමියත්ථෙරස්ස අපදානං. අයම්පි පුරිමබුද්ධෙසු කතාධිකාරො තත්ථ තත්ථ භවෙ විවට්ටූපනිස්සයානි පුඤ්ඤානි උපචිනන්තො පදුමුත්තරස්ස භගවතො කාලෙ හංසවතියං මාලාකාරකුලගෙහෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිප්පත්තො මාලාකාරකම්මං කත්වා වසන්තො එකදිවසං අනෙකවිධානි ජලජථලජපුප්ඵානි ගහෙත්වා රඤ්ඤො සන්තිකං ගන්තුකාමො එවං චින්තෙසි – ‘‘රාජා ඉමානි තාව පුප්ඵානි දිස්වා පසන්නො සහස්සං වා ධනං ගාමාදිකං වා දදෙය්ය, ලොකනාථං පන පූජෙත්වා නිබ්බානාමතධනං ලභාමි, කිං මෙ එතෙසු සුන්දර’’න්ති තෙන ‘‘භගවන්තං පූජෙත්වා සග්ගමොක්ඛසම්පත්තියො නිප්ඵාදෙතුං වට්ටතී’’ති චින්තෙත්වා වණ්ණවන්තං අතීව රත්තපුප්ඵත්තයං ගහෙත්වා පූජෙසි. තානි ගන්ත්වා ආකාසං ඡාදෙත්වා පත්ථරිත්වා අට්ඨංසු. නගරවාසිනො අච්ඡරියබ්භුතචිත්තජාතා චෙලුක්ඛෙපසහස්සානි පවත්තයිංසු. තං දිස්වා භගවා අනුමොදනං අකාසි. සො තෙන පුඤ්ඤෙන දෙවමනුස්සෙසු සම්පත්තියො අනුභවිත්වා ඉමස්මිං බුද්ධුප්පාදෙ ගහපතිකුලෙ නිබ්බත්තො වුද්ධිමන්වාය සත්ථරි පසීදිත්වා ධම්මං සුත්වා පටිලද්ධසද්ධො පබ්බජිත්වා නචිරස්සෙව අරහා අහොසි.

48. සො අත්තනො පුබ්බකම්මං සරිත්වා සොමනස්සජාතො පුබ්බචරිතාපදානං පකාසෙන්තො පදුමුත්තරොනාම ජිනොතිආදිමාහ. තස්සත්ථො හෙට්ඨා වුත්තොව. සබ්බධම්මාන පාරගූති සබ්බෙසං නවලොකුත්තරධම්මානං පාරං නිබ්බානං ගතො පච්චක්ඛං කතොති අත්ථො. දන්තො දන්තපරිවුතොති සයං කායවාචාදීහි දන්තො එතදග්ගෙ ඨපිතෙහි සාවකෙහි පරිවුතොති අත්ථො. සෙසං සබ්බත්ථ සම්බන්ධවසෙන උත්තානත්ථමෙවාති.

තිපදුමියත්ථෙරඅපදානවණ්ණනා සමත්තා.

අට්ඨමවග්ගවණ්ණනා සමත්තා.