📜
32. ආරක්ඛදායකවග්ගො
1. ආරක්ඛදායකත්ථෙරඅපදානං
‘‘ධම්මදස්සිස්ස ¶ ¶ ¶ ¶ මුනිනො, වති කාරාපිතා මයා;
ආරක්ඛො ච මයා දින්නො, ද්විපදින්දස්ස තාදිනො.
‘‘අට්ඨාරසෙ කප්පසතෙ, යං කම්මමකරිං තදා;
තෙන කම්මවිසෙසෙන, පත්තො මෙ ආසවක්ඛයො.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො, විමොක්ඛාපි ච අට්ඨිමෙ;
ඡළභිඤ්ඤා සච්ඡිකතා, කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා ආරක්ඛදායකො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
ආරක්ඛදායකත්ථෙරස්සාපදානං පඨමං.
2. භොජනදායකත්ථෙරඅපදානං
‘‘සුජාතො සාලලට්ඨීව, සොභඤ්ජනමිවුග්ගතො;
ඉන්දලට්ඨිරිවාකාසෙ, විරොචති සදා ජිනො.
‘‘තස්ස දෙවාතිදෙවස්ස, වෙස්සභුස්ස මහෙසිනො;
අදාසි භොජනමහං, විප්පසන්නෙන චෙතසා.
‘‘තං මෙ බුද්ධො අනුමොදි, සයම්භූ අපරාජිතො;
භවෙ නිබ්බත්තමානම්හි, ඵලං නිබ්බත්තතූ තව.
‘‘එකත්තිංසෙ ¶ ඉතො කප්පෙ, යං දානමදදිං තදා;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, භොජනස්ස ඉදං ඵලං.
‘‘පඤ්චවීසෙ ඉතො කප්පෙ, එකො ආසිං අමිත්තකො;
සත්තරතනසම්පන්නො, චක්කවත්තී මහබ්බලො.
‘‘පටිසම්භිදා ¶ චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා භොජනදායකො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
භොජනදායකත්ථෙරස්සාපදානං දුතියං.
3. ගතසඤ්ඤකත්ථෙරඅපදානං
‘‘ආකාසෙව ¶ පදං නත්ථි, අම්බරෙ අනිලඤ්ජසෙ;
සිද්ධත්ථං ජිනමද්දක්ඛිං, ගච්ඡන්තං තිදිවඞ්ගණෙ [තිදිවඞ්ගණං (ස්යා. ක.)].
‘‘අනිලෙනෙරිතං දිස්වා, සම්මාසම්බුද්ධචීවරං;
විත්ති මමාහු තාවදෙ [විත්ති මෙ පාහුණා තාව (ස්යා.), විත්ති මෙ තාවදෙ ජාතා (සී.)], දිස්වාන ගමනං මුනිං [මුනෙ (සී.)].
‘‘චතුන්නවුතිතො ¶ කප්පෙ, යං සඤ්ඤමලභිං තදා;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, බුද්ධසඤ්ඤායිදං ඵලං.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං ¶ සුදං ආයස්මා ගතසඤ්ඤකො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
ගතසඤ්ඤකත්ථෙරස්සාපදානං තතියං.
4. සත්තපදුමියත්ථෙරඅපදානං
‘‘නදීකූලෙ වසාමහං, නෙසාදො නාම බ්රාහ්මණො;
සතපත්තෙහි පුප්ඵෙහි, සම්මජ්ජිත්වාන අස්සමං.
‘‘සුවණ්ණවණ්ණං සම්බුද්ධං, සිද්ධත්ථං ලොකනායකං;
දිස්වා නභෙන [වනෙන (ස්යා. ක.)] ගච්ඡන්තං, හාසො මෙ උදපජ්ජථ.
‘‘පච්චුග්ගන්ත්වාන සම්බුද්ධං, ලොකජෙට්ඨං නරාසභං;
අස්සමං අතිනාමෙත්වා, ජලජග්ගෙහි ඔකිරිං.
‘‘චතුන්නවුතිතො කප්පෙ, යං පුප්ඵමභිරොපයිං;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, බුද්ධපූජායිදං ඵලං.
‘‘ඉතො තෙ සත්තමෙ කප්පෙ, චතුරො පාදපාවරා;
සත්තරතනසම්පන්නා, චක්කවත්තී මහබ්බලා.
‘‘පටිසම්භිදා ¶ ¶ චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා සත්තපදුමියො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
සත්තපදුමියත්ථෙරස්සාපදානං චතුත්ථං.
5. පුප්ඵාසනදායකත්ථෙරඅපදානං
‘‘සුවණ්ණවණ්ණං ¶ සම්බුද්ධං, පීතරංසිංව [සතරංසිංව (සී. ස්යා.)] භාණුමං;
අවිදූරෙන ගච්ඡන්තං, සිද්ධත්ථං අපරාජිතං.
‘‘තස්ස පච්චුග්ගමිත්වාන, පවෙසෙත්වාන අස්සමං;
පුප්ඵාසනං මයා දින්නං, විප්පසන්නෙන චෙතසා.
‘‘අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වාන, වෙදජාතො තදා අහං;
බුද්ධෙ චිත්තං පසාදෙත්වා, තං කම්මං පරිණාමයිං.
‘‘යං ¶ මෙ අත්ථි කතං පුඤ්ඤං, සයම්භුම්හපරාජිතෙ;
සබ්බෙන තෙන කුසලෙන, විමලො හොමි සාසනෙ.
‘‘චතුන්නවුතිතො කප්පෙ, පුප්ඵාසනමදං තදා;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, පුප්ඵාසනස්සිදං ඵලං.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා පුප්ඵාසනදායකො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
පුප්ඵාසනදායකත්ථෙරස්සාපදානං පඤ්චමං.
6. ආසනසන්ථවිකත්ථෙරඅපදානං
‘‘චෙතියං උත්තමං නාම, සිඛිනො ලොකබන්ධුනො;
අරඤ්ඤෙ ඉරීණෙ වනෙ, අන්ධාහිණ්ඩාමහං තදා.
‘‘පවනා ¶ නික්ඛමන්තෙන, දිට්ඨං සීහාසනං මයා;
එකංසං අඤ්ජලිං කත්වා, සන්ථවිං [ථවිස්සං (සී.)] ලොකනායකං.
‘‘දිවසභාගං ¶ ථවිත්වාන, බුද්ධං ලොකග්ගනායකං;
හට්ඨො හට්ඨෙන චිත්තෙන, ඉමං වාචං උදීරයිං.
‘‘‘නමො ¶ තෙ පුරිසාජඤ්ඤ, නමො තෙ පුරිසුත්තම;
සබ්බඤ්ඤූසි මහාවීර, ලොකජෙට්ඨ නරාසභ’.
‘‘අභිත්ථවිත්වා සිඛිනං, නිමිත්තකරණෙනහං;
ආසනං අභිවාදෙත්වා, පක්කාමිං උත්තරාමුඛො.
‘‘එකත්තිංසෙ ඉතො කප්පෙ, යං ථවිං වදතං වරං;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, ථොමනාය ඉදං ඵලං.
‘‘සත්තවීසෙ ඉතො කප්පෙ, අතුලා සත්ත ආසු තෙ;
සත්තරතනසම්පන්නා, චක්කවත්තී මහබ්බලා.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා ආසනසන්ථවිකො [ආසනසන්ථවකො (?), ආසනථවිකො (ක.), ආසනත්ථවිකො (සී. ස්යා.)] ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
ආසනසන්ථවිකත්ථෙරස්සාපදානං ඡට්ඨං.
7. සද්දසඤ්ඤකත්ථෙරඅපදානං
‘‘සුදස්සනො ¶ මහාවීරො, දෙසෙති අමතං පදං;
පරිවුතො සාවකෙහි, වසති ඝරමුත්තමෙ.
‘‘තාය ¶ වාචාය මධුරාය, සඞ්ගණ්හාති [සඞ්ගණ්හන්තෙ (සී.)] මහාජනං;
ඝොසො ච විපුලො ආසි, ආසීසො [ආසංසො (සී.)] දෙවමානුසෙ.
‘‘නිග්ඝොසසද්දං සුත්වාන, සිද්ධත්ථස්ස මහෙසිනො;
සද්දෙ චිත්තං පසාදෙත්වා, අවන්දිං ලොකනායකං.
‘‘චතුන්නවුතිතො කප්පෙ, යං සඤ්ඤමලභිං තදා;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, බුද්ධසඤ්ඤායිදං ඵලං.
‘‘පටිසම්භිදා ¶ චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා සද්දසඤ්ඤකො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
සද්දසඤ්ඤකත්ථෙරස්සාපදානං සත්තමං.
8. තිරංසියත්ථෙරඅපදානං
‘‘කෙසරිං ¶ අභිජාතංව, අග්ගික්ඛන්ධංව පබ්බතෙ;
ඔභාසෙන්තං දිසා සබ්බා [නිවාසෙන්තං (ක.), දිසාසින්නං (ස්යා.)], සිද්ධත්ථං පබ්බතන්තරෙ.
‘‘සූරියස්ස ච ආලොකං, චන්දාලොකං තථෙව ච;
බුද්ධාලොකඤ්ච දිස්වාන, විත්ති මෙ උදපජ්ජථ.
‘‘තයො ආලොකෙ දිස්වාන, සම්බුද්ධං [බුද්ධඤ්ච (සී.)] සාවකුත්තමං;
එකංසං අජිනං කත්වා, සන්ථවිං ලොකනායකං.
‘‘තයො ¶ හි ආලොකකරා, ලොකෙ ලොකතමොනුදා;
චන්දො ච සූරියො චාපි, බුද්ධො ච ලොකනායකො.
‘‘ඔපම්මං උපදස්සෙත්වා, කිත්තිතො මෙ මහාමුනි;
බුද්ධස්ස වණ්ණං කිත්තෙත්වා, කප්පං සග්ගම්හි මොදහං.
‘‘චතුන්නවුතිතො කප්පෙ, යං බුද්ධමභිකිත්තයිං;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, කිත්තනාය ඉදං ඵලං.
‘‘එකසට්ඨිම්හිතො ¶ කප්පෙ, එකො ඤාණධරො අහු;
සත්තරතනසම්පන්නො, චක්කවත්තී මහබ්බලො.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා තිරංසියො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
තිරංසියත්ථෙරස්සාපදානං අට්ඨමං.
9. කන්දලිපුප්ඵියත්ථෙරඅපදානං
‘‘සින්ධුයා ¶ නදියා තීරෙ, අහොසිං කස්සකො තදා;
පරකම්මායනෙ යුත්තො, පරභත්තං අපස්සිතො.
‘‘සින්ධුං අනුචරන්තොහං, සිද්ධත්ථං ජිනමද්දසං;
සමාධිනා නිසින්නංව, සතපත්තංව පුප්ඵිතං.
‘‘සත්ත ¶ කන්දලිපුප්ඵානි, වණ්ටෙ ඡෙත්වානහං තදා;
මත්ථකෙ අභිරොපෙසිං, බුද්ධස්සාදිච්චබන්ධුනො.
‘‘සුවණ්ණවණ්ණං ¶ සම්බුද්ධං, අනුකූලෙ සමාහිතං;
තිධාපභින්නමාතඞ්ගං, කුඤ්ජරංව දුරාසදං.
‘‘තමහං උපගන්ත්වාන, නිපකං භාවිතින්ද්රියං;
අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වාන, අවන්දිං සත්ථුනො අහං.
‘‘චතුන්නවුතිතො කප්පෙ, යං පුප්ඵමභිරොපයිං;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, බුද්ධපූජායිදං ඵලං.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා කන්දලිපුප්ඵියො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
කන්දලිපුප්ඵියත්ථෙරස්සාපදානං නවමං.
10. කුමුදමාලියත්ථෙරඅපදානං
‘‘උසභං පවරං වීරං, මහෙසිං විජිතාවිනං;
විපස්සිනං මහාවීරං, අභිජාතංව කෙසරිං.
‘‘රථියං පටිපජ්ජන්තං, ආහුතීනං පටිග්ගහං;
ගහෙත්වා කුමුදං මාලං, බුද්ධසෙට්ඨං සමොකිරිං.
‘‘එකනවුතිතො ¶ ¶ කප්පෙ, යං පුප්ඵමභිපූජයිං;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, බුද්ධපූජායිදං ඵලං.
‘‘පටිසම්භිදා ¶ චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා කුමුදමාලියො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
කුමුදමාලියත්ථෙරස්සාපදානං දසමං.
ආරක්ඛදායකවග්ගො බාත්තිංසතිමො [බත්තිංසතිමො (සී. ස්යා.)].
තස්සුද්දානං –
ආරක්ඛදො භොජනදො, ගතසඤ්ඤී පදුමියො;
පුප්ඵාසනී සන්ථවිකො, සද්දසඤ්ඤී තිරංසියො;
කන්දලිකො කුමුදී ච, සත්තපඤ්ඤාස ගාථකාති.