📜
5. උපාලිවග්ගො
1. භාගිනෙය්යුපාලිත්ථෙරඅපදානං
‘‘ඛීණාසවසහස්සෙහි ¶ ¶ , පරිවුතො [පරෙතො (ක. අට්ඨ)] ලොකනායකො;
විවෙකමනුයුත්තො සො, ගච්ඡතෙ පටිසල්ලිතුං.
‘‘අජිනෙන නිවත්ථොහං, තිදණ්ඩපරිධාරකො;
භික්ඛුසඞ්ඝපරිබ්යූළ්හං, අද්දසං ලොකනායකං.
‘‘එකංසං ¶ අජිනං කත්වා, සිරෙ කත්වාන අඤ්ජලිං;
සම්බුද්ධං අභිවාදෙත්වා, සන්ථවිං ලොකනායකං.
‘‘යථාණ්ඩජා ච සංසෙදා, ඔපපාතී ජලාබුජා;
කාකාදිපක්ඛිනො සබ්බෙ, අන්තලික්ඛචරා සදා.
‘‘යෙ කෙචි පාණභූතත්ථි, සඤ්ඤිනො වා අසඤ්ඤිනො;
සබ්බෙ තෙ තව ඤාණම්හි, අන්තො හොන්ති සමොගධා.
‘‘ගන්ධා ච පබ්බතෙය්යා යෙ, හිමවන්තනගුත්තමෙ;
සබ්බෙ තෙ තව සීලම්හි, කලායපි න යුජ්ජරෙ.
‘‘මොහන්ධකාරපක්ඛන්දො, අයං ලොකො සදෙවකො;
තව ඤාණම්හි ජොතන්තෙ, අන්ධකාරා විධංසිතා.
‘‘යථා අත්ථඞ්ගතෙ සූරියෙ, හොන්ති සත්තා තමොගතා;
එවං බුද්ධෙ අනුප්පන්නෙ, හොති ලොකො තමොගතො.
‘‘යථොදයන්තො ආදිච්චො, විනොදෙති තමං සදා;
තථෙව ත්වං බුද්ධසෙට්ඨ, විද්ධංසෙසි තමං සදා.
‘‘පධානපහිතත්තොසි ¶ , බුද්ධො ලොකෙ සදෙවකෙ;
තව කම්මාභිරද්ධෙන, තොසෙසි ජනතං බහුං.
‘‘තං සබ්බං අනුමොදිත්වා, පදුමුත්තරො මහාමුනි;
නභං අබ්භුග්ගමී ධීරො, හංසරාජාව අම්බරෙ.
‘‘අබ්භුග්ගන්ත්වාන ¶ සම්බුද්ධො, මහෙසි පදුමුත්තරො;
අන්තලික්ඛෙ ඨිතො සත්ථා, ඉමා ගාථා අභාසථ.
‘‘යෙනිදං ¶ ථවිතං ඤාණං, ඔපම්මෙහි සමායුතං;
තමහං කිත්තයිස්සාමි, සුණාථ මම භාසතො.
‘‘‘අට්ඨාරසඤ්ච ඛත්තුං සො, දෙවරාජා භවිස්සති;
පථබ්යා රජ්ජං තිසතං, වසුධං ආවසිස්සති.
‘‘‘පඤ්චවීසතික්ඛත්තුඤ්ච, චක්කවත්තී භවිස්සති;
පදෙසරජ්ජං විපුලං, ගණනාතො අසඞ්ඛියං.
‘‘‘කප්පසතසහස්සම්හි, ඔක්කාකකුලසම්භවො;
ගොතමො නාම ගොත්තෙන, සත්ථා ලොකෙ භවිස්සති.
‘‘‘තුසිතා හි චවිත්වාන, සුක්කමූලෙන චොදිතො;
හීනොව ජාතියා සන්තො, උපාලි නාම හෙස්සති.
‘‘‘සො ¶ පච්ඡා පබ්බජිත්වාන, විරාජෙත්වාන පාපකං;
සබ්බාසවෙ පරිඤ්ඤාය, නිබ්බායිස්සතිනාසවො.
‘‘‘තුට්ඨො ච ගොතමො බුද්ධො, සක්යපුත්තො මහායසො;
විනයාධිගතං තස්ස, එතදග්ගෙ ඨපෙස්සති’.
‘‘සද්ධායාහං ¶ පබ්බජිතො, කතකිච්චො අනාසවො;
සබ්බාසවෙ පරිඤ්ඤාය, විහරාමි අනාසවො.
‘‘භගවා චානුකම්පී මං, විනයෙහං විසාරදො;
සකකම්මාභිරද්ධො ච, විහරාමි අනාසවො.
‘‘සංවුතො පාතිමොක්ඛම්හි, ඉන්ද්රියෙසු ච පඤ්චසු;
ධාරෙමි විනයං සබ්බං, කෙවලං රතනාකරං [රතනග්ඝරං (ක.)].
‘‘මමඤ්ච ගුණමඤ්ඤාය, සත්ථා ලොකෙ අනුත්තරො;
භික්ඛුසඞ්ඝෙ නිසීදිත්වා, එතදග්ගෙ ඨපෙසි මං.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො, විමොක්ඛාපි ච අට්ඨිමෙ;
ඡළභිඤ්ඤා සච්ඡිකතා, කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා උපාලිථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
භාගිනෙය්යුපාලිත්ථෙරස්සාපදානං පඨමං.
2. සොණකොළිවිසත්ථෙරඅපදානං
‘‘අනොමදස්සිස්ස ¶ ¶ මුනිනො, ලොකජෙට්ඨස්ස තාදිනො;
සුධාය ලෙපනං කත්වා, චඞ්කමං කාරයිං අහං.
‘‘නානාවණෙහි පුප්ඵෙහි, චඞ්කමං සන්ථරිං අහං;
ආකාසෙ විතානං කත්වා, භොජයිං බුද්ධමුත්තමං.
‘‘අඤ්ජලිං ¶ පග්ගහෙත්වාන, අභිවාදෙත්වාන සුබ්බතං [පුප්ඵකං (ක.)];
දීඝසාලං භගවතො, නිය්යාදෙසිමහං තදා.
‘‘මම සඞ්කප්පමඤ්ඤාය, සත්ථා ලොකෙ අනුත්තරො;
පටිග්ගහෙසි භගවා, අනුකම්පාය චක්ඛුමා.
‘‘පටිග්ගහෙත්වාන සම්බුද්ධො, දක්ඛිණෙය්යො සදෙවකෙ;
භික්ඛුසඞ්ඝෙ නිසීදිත්වා, ඉමා ගාථා අභාසථ.
‘‘‘යො සො හට්ඨෙන චිත්තෙන, දීඝසාලං අදාසි [අකාසි (සී.)] මෙ;
තමහං කිත්තයිස්සාමි, සුණාථ මම භාසතො.
‘‘‘ඉමස්ස ¶ මච්චුකාලම්හි, පුඤ්ඤකම්මසමඞ්ගිනො;
සහස්සයුත්තස්සරථො, උපට්ඨිස්සති තාවදෙ.
‘‘‘තෙන යානෙනයං පොසො, දෙවලොකං ගමිස්සති;
අනුමොදිස්සරෙ දෙවා, සම්පත්තෙ කුසලබ්භවෙ [කුසලෙ භවෙ (සී. ස්යා.)].
‘‘‘මහාරහං බ්යම්හං සෙට්ඨං, රතනමත්තිකලෙපනං;
කූටාගාරවරූපෙතං, බ්යම්හං අජ්ඣාවසිස්සති.
‘‘‘තිංසකප්පසහස්සානි, දෙවලොකෙ රමිස්සති;
පඤ්චවීසති කප්පානි, දෙවරාජා භවිස්සති.
‘‘‘සත්තසත්තතික්ඛත්තුඤ්ච, චක්කවත්තී භවිස්සති;
යසොධරසනාමා [යසෙධරා සමානා (සී.)] තෙ, සබ්බෙපි එකනාමකා.
‘‘‘ද්වෙ සම්පත්තී අනුභොත්වා, වඩ්ඪෙත්වා [චිනිත්වා (ස්යා.)] පුඤ්ඤසඤ්චයං;
අට්ඨවීසතිකප්පම්හි, චක්කවත්තී භවිස්සති.
‘‘‘තත්රාපි ¶ ¶ බ්යම්හං පවරං, විස්සකම්මෙන මාපිතං;
දසසද්දාවිවිත්තං තං, පුරමජ්ඣාවසිස්සති.
‘‘‘අපරිමෙය්යෙ ¶ ඉතො කප්පෙ, භූමිපාලො මහිද්ධිකො;
ඔක්කාකො නාම නාමෙන, රාජා රට්ඨෙ භවිස්සති.
‘‘‘සොළසිත්ථිසහස්සානං, සබ්බාසං පවරා ච සා [පවරාව යා (ස්යා.), පවරා පියා (?)];
අභිජාතා ඛත්තියානී, නව පුත්තෙ ජනෙස්සති.
‘‘‘නව පුත්තෙ ජනෙත්වාන, ඛත්තියානී මරිස්සති;
තරුණී ච පියා කඤ්ඤා, මහෙසිත්තං කරිස්සති.
‘‘‘ඔක්කාකං තොසයිත්වාන, වරං කඤ්ඤා ලභිස්සති;
වරං ලද්ධාන සා කඤ්ඤා, පුත්තෙ පබ්බාජයිස්සති.
‘‘‘පබ්බාජිතා ච තෙ සබ්බෙ, ගමිස්සන්ති නගුත්තමං;
ජාතිභෙදභයා සබ්බෙ, භගිනීහි වසිස්සරෙ [සංවසිස්සරෙ (සී.)].
‘‘‘එකා ච කඤ්ඤා බ්යාධීහි, භවිස්සති පරික්ඛතා [පුරක්ඛතා (ස්යා. ක.)];
මා නො ජාති පභිජ්ජීති, නිඛණිස්සන්ති ඛත්තියා.
‘‘‘ඛත්තියො නීහරිත්වාන, තාය සද්ධිං වසිස්සති;
භවිස්සති තදා භෙදො, ඔක්කාකකුලසම්භවො.
‘‘‘තෙසං ¶ පජා භවිස්සන්ති, කොළියා නාම ජාතියා;
තත්ථ මානුසකං භොගං, අනුභොස්සතිනප්පකං.
‘‘‘තම්හා කායා චවිත්වාන, දෙවලොකං ගමිස්සති;
තත්රාපි පවරං බ්යම්හං, ලභිස්සති මනොරමං.
‘‘‘දෙවලොකා ¶ චවිත්වාන, සුක්කමූලෙන චොදිතො;
ආගන්ත්වාන මනුස්සත්තං, සොණො නාම භවිස්සති.
‘‘‘ආරද්ධවීරියො පහිතත්තො, පදහං සත්ථු සාසනෙ;
සබ්බාසවෙ පරිඤ්ඤාය, නිබ්බායිස්සතිනාසවො.
‘‘‘අනන්තදස්සී භගවා, ගොතමො සක්යපුඞ්ගවො;
විසෙසඤ්ඤූ මහාවීරො, අග්ගට්ඨානෙ ඨපෙස්සති’.
‘‘වුට්ඨම්හි ¶ දෙවෙ චතුරඞ්ගුලම්හි, තිණෙ අනිලෙරිතඅඞ්ගණම්හි;
ඨත්වාන යොගස්ස පයුත්තතාදිනො, තතොත්තරිං පාරමතා න විජ්ජති.
‘‘උත්තමෙ දමථෙ දන්තො, චිත්තං මෙ සුපණීහිතං;
භාරො මෙ ඔහිතො සබ්බො, නිබ්බුතොම්හි අනාසවො.
‘‘අඞ්ගීරසො ¶ මහානාගො, අභිජාතොව කෙසරී;
භික්ඛුසඞ්ඝෙ නිසීදිත්වා, එතදග්ගෙ ඨපෙසි මං.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා සොණො කොළිවිසො [කොළියවෙස්සො (සී. ස්යා.), කොටිකණ්ණො (ක.)] ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
සොණකොළිවිසත්ථෙරස්සාපදානං දුතියං.
3. කාළිගොධාපුත්තභද්දියත්ථෙරඅපදානං
‘‘පදුමුත්තරසම්බුද්ධං ¶ , මෙත්තචිත්තං මහාමුනිං;
උපෙති ජනතා සබ්බා, සබ්බලොකග්ගනායකං.
‘‘සත්තුකඤ්ච බද්ධකඤ්ච [වත්ථං සෙනාසනඤ්චෙව (සී.), සත්තුකඤ්ච පදකඤ්ච (සී. අට්ඨ.), සත්තුකඤ්ච පවාකඤ්ච (ස්යා.)], ආමිසං පානභොජනං;
දදන්ති සත්ථුනො සබ්බෙ, පුඤ්ඤක්ඛෙත්තෙ අනුත්තරෙ.
‘‘අහම්පි ¶ දානං දස්සාමි, දෙවදෙවස්ස තාදිනො;
බුද්ධසෙට්ඨං නිමන්තෙත්වා, සඞ්ඝම්පි ච අනුත්තරං.
‘‘උය්යොජිතා මයා චෙතෙ, නිමන්තෙසුං තථාගතං;
කෙවලං භික්ඛුසඞ්ඝඤ්ච, පුඤ්ඤක්ඛෙත්තං අනුත්තරං.
‘‘සතසහස්සපල්ලඞ්කං, සොවණ්ණං ගොනකත්ථතං;
තූලිකාපටලිකාය, ඛොමකප්පාසිකෙහි ච;
මහාරහං පඤ්ඤාපයිං, ආසනං බුද්ධයුත්තකං.
‘‘පදුමුත්තරො ¶ ලොකවිදූ, දෙවදෙවො නරාසභො;
භික්ඛුසඞ්ඝපරිබ්යූළ්හො, මම ද්වාරමුපාගමි.
‘‘පච්චුග්ගන්ත්වාන සම්බුද්ධං, ලොකනාථං යසස්සිනං;
පසන්නචිත්තො සුමනො, අභිනාමයිං සඞ්ඝරං [සකං ඝරං (සී.)].
‘‘භික්ඛූනං සතසහස්සං, බුද්ධඤ්ච ලොකනායකං;
පසන්නචිත්තො සුමනො, පරමන්නෙන තප්පයිං.
‘‘පදුමුත්තරො ලොකවිදූ, ආහුතීනං පටිග්ගහො;
භික්ඛුසඞ්ඝෙ ¶ නිසීදිත්වා, ඉමා ගාථා අභාසථ.
‘‘‘යෙනිදං ආසනං දින්නං, සොවණ්ණං ගොනකත්ථතං;
තමහං කිත්තයිස්සාමි, සුණාථ මම භාසතො.
‘‘‘චතුසත්තතික්ඛත්තුං ¶ සො, දෙවරජ්ජං කරිස්සති;
අනුභොස්සති සම්පත්තිං, අච්ඡරාහි පුරක්ඛතො.
‘‘‘පදෙසරජ්ජං සහස්සං, වසුධං ආවසිස්සති;
එකපඤ්ඤාසක්ඛත්තුඤ්ච, චක්කවත්තී භවිස්සති.
‘‘‘සබ්බාසු භවයොනීසු, උච්චාකුලී [උච්චාකුලෙ (ක.)] භවිස්සති;
සො ච පච්ඡා පබ්බජිත්වා, සුක්කමූලෙන චොදිතො;
භද්දියො නාම නාමෙන, හෙස්සති සත්ථු සාවකො.
‘‘‘විවෙකමනුයුත්තොම්හි, පන්තසෙනනිවාසහං;
ඵලඤ්චාධිගතං සබ්බං, චත්තක්ලෙසොම්හි අජ්ජහං.
‘‘‘මම සබ්බං [කම්මං (?)] අභිඤ්ඤාය, සබ්බඤ්ඤූ ලොකනායකො;
භික්ඛුසඞ්ඝෙ නිසීදිත්වා, එතදග්ගෙ ඨපෙසි මං’.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං ¶ සුදං ආයස්මා භද්දියො කාළිගොධාය පුත්තො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
භද්දියස්ස කාළිගොධාය පුත්තත්ථෙරස්සාපදානං තතියං.
4. සන්නිට්ඨාපකත්ථෙරඅපදානං
‘‘අරඤ්ඤෙ ¶ ¶ කුටිකං කත්වා, වසාමි පබ්බතන්තරෙ;
ලාභාලාභෙන සන්තුට්ඨො, යසෙන අයසෙන ච.
‘‘පදුමුත්තරො ලොකවිදූ, ආහුතීනං පටිග්ගහො;
වසීසතසහස්සෙහි [භික්ඛුසතසහස්සෙහි (ස්යා.)], ආගච්ඡි මම සන්තිකං.
‘‘උපාගතං මහානාගං [මහාවීරං (සී.)], ජලජුත්තමනාමකං;
තිණසන්ථරං [තිණත්ථරං (ක.)] පඤ්ඤාපෙත්වා, අදාසිං සත්ථුනො අහං.
‘‘පසන්නචිත්තො සුමනො, ආමණ්ඩං පානීයඤ්චහං;
අදාසිං උජුභූතස්ස, විප්පසන්නෙන චෙතසා.
‘‘සතසහස්සිතො කප්පෙ [සතසහස්සෙ ඉතො කප්පෙ (සී.)], යං දානමදදිං තදා;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, ආමණ්ඩස්ස ඉදං ඵලං.
‘‘එකතාලීසකප්පම්හි, එකො ආසිං අරින්දමො;
සත්තරතනසම්පන්නො, චක්කවත්තී මහබ්බලො.
‘‘පටිසම්භිදා ¶ චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා සන්නිට්ඨාපකො [සන්නිධාපකො (සී.)] ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
සන්නිට්ඨාපකත්ථෙරස්සාපදානං චතුත්ථං.
5. පඤ්චහත්ථියත්ථෙරඅපදානං
‘‘සුමෙධො ¶ නාම සම්බුද්ධො, ගච්ඡතෙ අන්තරාපණෙ;
ඔක්ඛිත්තචක්ඛු [ඛිත්තචක්ඛු (ක. සී. ක.)] මිතභාණී, සතිමා සංවුතින්ද්රියො.
‘‘පඤ්ච උප්පලහත්ථානි, ආවෙළත්ථං අහංසු මෙ;
තෙන බුද්ධං අපූජෙසිං, පසන්නො සෙහි පාණිභි.
‘‘ආරොපිතා ¶ ච තෙ පුප්ඵා, ඡදනං අස්සු සත්ථුනො;
සමාධිංසු [සංසාවිංසු (සී.)] මහානාගං, සිස්සා ආචරියං යථා.
‘‘තිංසකප්පසහස්සම්හි ¶ , යං පුප්ඵමභිරොපයිං;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, බුද්ධපූජායිදං ඵලං.
‘‘ඉතො වීසකප්පසතෙ, අහෙසුං පඤ්ච ඛත්තියා;
හත්ථියා නාම නාමෙන, චක්කවත්තී මහබ්බලා.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා පඤ්චහත්ථියො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
පඤ්චහත්ථියත්ථෙරස්සාපදානං පඤ්චමං.
6. පදුමච්ඡදනියත්ථෙරඅපදානං
‘‘නිබ්බුතෙ ලොකනාථම්හි, විපස්සිම්හග්ගපුග්ගලෙ;
සුඵුල්ලපදුමං ගය්හ, චිතමාරොපයිං අහං.
‘‘ආරොපිතෙ ¶ ච චිතකෙ, වෙහාසං නභමුග්ගමි;
ආකාසෙ ඡදනං [ආකාසච්ඡදනං (සී.)] කත්වා, චිතකම්හි අධාරයි.
‘‘එකනවුතිතො කප්පෙ, යං පුප්ඵමභිරොපයිං;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, බුද්ධපූජායිදං ඵලං.
‘‘සත්තතාලීසිතො ¶ කප්පෙ, පදුමිස්සරනාමකො;
චාතුරන්තො විජිතාවී, චක්කවත්තී මහබ්බලො.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා පදුමච්ඡදනියො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති;
පදුමච්ඡදනියත්ථෙරස්සාපදානං ඡට්ඨං.
7. සයනදායකත්ථෙරඅපදානං
‘‘සිද්ධත්ථස්ස භගවතො, මෙත්තචිත්තස්ස තාදිනො;
සයනග්ගං මයා දින්නං, දුස්සභණ්ඩෙහි [දුස්සභණ්ඩෙන (ස්යා.)] අත්ථතං.
‘‘පටිග්ගහෙසි ¶ භගවා, කප්පියං සයනාසනං;
උට්ඨාය සයනා [ආසනා (සී.)] තම්හා, වෙහාසං උග්ගමී ජිනො.
‘‘චතුන්නවුතිතො ¶ කප්පෙ, යං සයනමදාසහං;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, සයනස්ස ඉදං ඵලං.
‘‘එකපඤ්ඤාසිතො ¶ කප්පෙ, වරකො [වරුණො (සී. ස්යා.)] දෙවසව්හයො;
සත්තරතනසම්පන්නො, චක්කවත්තී මහබ්බලො.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා සයනදායකො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
සයනදායකත්ථෙරස්සාපදානං සත්තමං.
8. චඞ්කමනදායකත්ථෙරඅපදානං
‘‘අත්ථදස්සිස්ස මුනිනො, ලොකජෙට්ඨස්ස තාදිනො;
ඉට්ඨකාහි චිනිත්වාන, චඞ්කමං කාරයිං අහං.
‘‘උච්චතො පඤ්චරතනං, චඞ්කමං සාධුමාපිතං;
ආයාමතො හත්ථසතං, භාවනීය්යං මනොරමං.
‘‘පටිග්ගහෙසි භගවා, අත්ථදස්සී නරුත්තමො;
හත්ථෙන පුලිනං ගය්හ, ඉමා ගාථා අභාසථ.
‘‘‘ඉමිනා ¶ පුලිනදානෙන, චඞ්කමං සුකතෙන ච;
සත්තරතනසම්පන්නං, පුලිනං අනුභොස්සති.
‘‘‘තීණි කප්පානි දෙවෙසු, දෙවරජ්ජං කරිස්සති;
අනුභොස්සති සම්පත්තිං, අච්ඡරාහි පුරක්ඛතො.
‘‘‘මනුස්සලොකමාගන්ත්වා ¶ , රාජා රට්ඨෙ භවිස්සති;
තික්ඛත්තුං චක්කවත්තී ච, මහියා සො භවිස්සති’.
‘‘අට්ඨාරසෙ කප්පසතෙ, යං කම්මමකරිං තදා;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, චඞ්කමස්ස ඉදං ඵලං.
‘‘පටිසම්භිදා ¶ චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා චඞ්කමනදායකො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
චඞ්කමනදායකත්ථෙරස්සාපදානං අට්ඨමං.
9. සුභද්දත්ථෙරඅපදානං
‘‘පදුමුත්තරො ¶ ලොකවිදූ, ආහුතීනං පටිග්ගහො;
ජනතං උද්ධරිත්වාන, නිබ්බායති මහායසො.
‘‘නිබ්බායන්තෙ ච සම්බුද්ධෙ, දසසහස්සි කම්පථ;
ජනකායො මහා ආසි, දෙවා සන්නිපතුං තදා.
‘‘චන්දනං පූරයිත්වාන, තගරාමල්ලිකාහි ච;
හට්ඨො හට්ඨෙන චිත්තෙන, ආරොපයිං [ආලෙපෙසිං (සී.), ආරොපෙසිං (ස්යා.)] නරුත්තමං.
‘‘මම සඞ්කප්පමඤ්ඤාය, සත්ථා ලොකෙ අනුත්තරො;
නිපන්නකොව සම්බුද්ධො, ඉමා ගාථා අභාසථ.
‘‘‘යො ¶ මෙ පච්ඡිමකෙ කාලෙ, ගන්ධමාලෙන [ගන්ධමල්ලෙන (ස්යා. ක.) නපුංසකෙකත්තං මනසිකාතබ්බං] ඡාදයි;
තමහං කිත්තයිස්සාමි, සුණාථ මම භාසතො.
‘‘‘ඉතො චුතො අයං පොසො, තුසිතකායං ගමිස්සති;
තත්ථ රජ්ජං කරිත්වාන, නිම්මානං සො ගමිස්සති.
‘‘‘එතෙනෙව උපායෙන, දත්වා මාලං [මල්යං (සී.), මල්ලං (ස්යා. ක.)] වරුත්තමං;
සකකම්මාභිරද්ධො සො, සම්පත්තිං අනුභොස්සති.
‘‘‘පුනාපි ¶ තුසිතෙ කායෙ, නිබ්බත්තිස්සතියං නරො;
තම්හා කායා චවිත්වාන, මනුස්සත්තං ගමිස්සති.
‘‘‘සක්යපුත්තො මහානාගො, අග්ගො ලොකෙ සදෙවකෙ;
බොධයිත්වා බහූ සත්තෙ, නිබ්බායිස්සති චක්ඛුමා.
‘‘‘තදා ¶ සොපගතො සන්තො, සුක්කමූලෙන චොදිතො;
උපසඞ්කම්ම සම්බුද්ධං, පඤ්හං පුච්ඡිස්සති තදා.
‘‘‘හාසයිත්වාන සම්බුද්ධො, සබ්බඤ්ඤූ ලොකනායකො;
පුඤ්ඤකම්මං පරිඤ්ඤාය, සච්චානි විවරිස්සති.
‘‘‘ආරද්ධො ච අයං පඤ්හො, තුට්ඨො එකග්ගමානසො;
සත්ථාරං අභිවාදෙත්වා, පබ්බජ්ජං යාචයිස්සති.
‘‘‘පසන්නමානසං දිස්වා, සකකම්මෙන තොසිතං;
පබ්බාජෙස්සති සො බුද්ධො, අග්ගමග්ගස්ස කොවිදො.
‘‘‘වායමිත්වානයං පොසො, සම්මාසම්බුද්ධසාසනෙ;
සබ්බාසවෙ පරිඤ්ඤාය, නිබ්බායිස්සතිනාසවො’.
පඤ්චමභාණවාරං.
‘‘පුබ්බකම්මෙන ¶ ¶ සංයුත්තො, එකග්ගො සුසමාහිතො;
බුද්ධස්ස ඔරසො පුත්තො, ධම්මජොම්හි සුනිම්මිතො.
‘‘ධම්මරාජං උපගම්ම, අපුච්ඡිං පඤ්හමුත්තමං;
කථයන්තො ච මෙ පඤ්හං, ධම්මසොතං උපානයි.
‘‘තස්සාහං ධම්මමඤ්ඤාය, විහාසිං සාසනෙ රතො;
සබ්බාසවෙ පරිඤ්ඤාය, විහරාමි අනාසවො.
‘‘සතසහස්සිතො කප්පෙ, ජලජුත්තමනායකො;
නිබ්බායි අනුපාදානො, දීපොව තෙලසඞ්ඛයා.
‘‘සත්තයොජනිකං ආසි, ථූපඤ්ච රතනාමයං;
ධජං තත්ථ අපූජෙසිං, සබ්බභද්දං මනොරමං.
‘‘කස්සපස්ස ච බුද්ධස්ස, තිස්සො නාමග්ගසාවකො;
පුත්තො මෙ ඔරසො ආසි, දායාදො ජිනසාසනෙ.
‘‘තස්ස හීනෙන මනසා, වාචං භාසිං අභද්දකං;
තෙන කම්මවිපාකෙන, පච්ඡා මෙ ආසි භද්දකං [පච්ඡිමෙ අද්දසං ජිනං (සී.)].
‘‘උපවත්තනෙ ¶ සාලවනෙ, පච්ඡිමෙ සයනෙ මුනි;
පබ්බාජෙසි මහාවීරො, හිතො කාරුණිකො ජිනො.
‘‘අජ්ජෙව ¶ දානි පබ්බජ්ජා, අජ්ජෙව උපසම්පදා;
අජ්ජෙව පරිනිබ්බානං, සම්මුඛා ද්විපදුත්තමෙ.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං ¶ සුදං ආයස්මා සුභද්දො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
සුභද්දත්ථෙරස්සාපදානං නවමං.
10. චුන්දත්ථෙරඅපදානං
‘‘සිද්ධත්ථස්ස භගවතො, ලොකජෙට්ඨස්ස තාදිනො;
අග්ඝියං කාරයිත්වාන, ජාතිපුප්ඵෙහි ඡාදයිං.
‘‘නිට්ඨාපෙත්වාන තං පුප්ඵං, බුද්ධස්ස උපනාමයිං;
පුප්ඵාවසෙසං පග්ගය්හ, බුද්ධස්ස අභිරොපයිං.
‘‘කඤ්චනග්ඝියසඞ්කාසං ¶ , බුද්ධං ලොකග්ගනායකං;
පසන්නචිත්තො සුමනො, පුප්ඵග්ඝියමුපානයිං.
‘‘විතිණ්ණකඞ්ඛො සම්බුද්ධො, තිණ්ණොඝෙහි පුරක්ඛතො;
භික්ඛුසඞ්ඝෙ නිසීදිත්වා, ඉමා ගාථා අභාසථ.
‘‘‘දිබ්බගන්ධං පවායන්තං, යො මෙ පුප්ඵග්ඝියං අදා;
තමහං කිත්තයිස්සාමි, සුණාථ මම භාසතො.
‘‘‘ඉතො චුතො අයං පොසො, දෙවසඞ්ඝපුරක්ඛතො;
ජාතිපුප්ඵෙහි පරිකිණ්ණො, දෙවලොකං ගමිස්සති.
‘‘‘උබ්බිද්ධං භවනං තස්ස, සොවණ්ණඤ්ච මණීමයං;
බ්යම්හං පාතුභවිස්සති, පුඤ්ඤකම්මප්පභාවිතං.
‘‘‘චතුසත්තතික්ඛත්තුං ¶ සො, දෙවරජ්ජං කරිස්සති;
අනුභොස්සති සම්පත්තිං, අච්ඡරාහි පුරක්ඛතො.
‘‘‘පථබ්යා රජ්ජං තිසතං, වසුධං ආවසිස්සති;
පඤ්චසත්තතික්ඛත්තුඤ්ච, චක්කවත්තී භවිස්සති.
‘‘‘දුජ්ජයො ¶ නාම නාමෙන, හෙස්සති මනුජාධිපො;
අනුභොත්වාන තං පුඤ්ඤං, සකකම්මං අපස්සිතො [සකකම්මූපසංහිතො (ස්යා.)].
‘‘‘විනිපාතං ¶ අගන්ත්වාන, මනුස්සත්තං ගමිස්සති;
හිරඤ්ඤං තස්ස [හිරඤ්ඤස්ස ච (සී. ක.)] නිචිතං, කොටිසතමනප්පකං.
‘‘‘නිබ්බත්තිස්සති යොනිම්හි, බ්රාහ්මණෙ සො භවිස්සති;
වඞ්ගන්තස්ස සුතො ධීමා, සාරියා ඔරසො පියො.
‘‘‘සො ච පච්ඡා පබ්බජිත්වා, අඞ්ගීරසස්ස සාසනෙ;
චූළචුන්දොති [චූලචුන්දොති (සී.)] නාමෙන, හෙස්සති සත්ථු සාවකො.
‘‘‘සාමණෙරොව සො සන්තො, ඛීණාසවො භවිස්සති;
සබ්බාසවෙ පරිඤ්ඤාය, නිබ්බායිස්සතිනාසවො’.
‘‘උපට්ඨහිං මහාවීරං, අඤ්ඤෙ ච පෙසලෙ බහූ;
භාතරං මෙ චුපට්ඨාසිං, උත්තමත්ථස්ස පත්තියා.
‘‘භාතරං මෙ උපට්ඨිත්වා, ධාතුං පත්තම්හි ඔහිය [ඔපිය (සී.), ඔචිය (ස්යා.)];
සම්බුද්ධං උපනාමෙසිං, ලොකජෙට්ඨං නරාසභං.
‘‘උභො ¶ හත්ථෙහි පග්ගය්හ, බුද්ධො ලොකෙ සදෙවකෙ;
සන්දස්සයන්තො තං ධාතුං, කිත්තයි අග්ගසාවකං.
‘‘චිත්තඤ්ච ¶ සුවිමුත්තං මෙ, සද්ධා මය්හං පතිට්ඨිතා;
සබ්බාසවෙ පරිඤ්ඤාය, විහරාමි අනාසවො.
‘‘පටිසම්භිදානුප්පත්තා, විමොක්ඛාපි ච ඵස්සිතා [පටිසම්භිදා චතස්සො, විමොක්ඛාපි ච අට්ඨිමෙ (ස්යා.)];
ඡළභිඤ්ඤා සච්ඡිකතා, කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා චුන්දො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
චුන්දත්ථෙරස්සාපදානං දසමං.
උපාලිවග්ගො පඤ්චමො.
තස්සුද්දානං –
උපාලි සොණො භද්දියො, සන්නිට්ඨාපකහත්ථියො;
ඡදනං සෙය්යචඞ්කමං, සුභද්දො චුන්දසව්හයො;
ගාථාසතං සතාලීසං [ච තාලීසං (සී. ස්යා.)], චතස්සො ච තදුත්තරි.