📜
7. සකචින්තනියවග්ගො
1. සකචින්තනියත්ථෙරඅපදානං
‘‘පවනං ¶ ¶ ¶ කානනං දිස්වා, අප්පසද්දමන්නාවිලං;
ඉසීනං අනුචිණ්ණංව, ආහුතීනං පටිග්ගහං.
‘‘ථූපං කත්වාන පුලිනං [වෙළුනා (අට්ඨ.), වෙළිනං (ස්යා.)], නානාපුප්ඵං සමොකිරිං;
සම්මුඛා විය සම්බුද්ධං, නිම්මිතං අභිවන්දහං.
‘‘සත්තරතනසම්පන්නො ¶ , රාජා රට්ඨම්හි ඉස්සරො;
සකකම්මාභිරද්ධොහං, පුප්ඵපූජායිදං [ථූපපූජායිදං (සී.)] ඵලං.
‘‘එකනවුතිතො කප්පෙ, යං පුප්ඵමභිරොපයිං;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, පුප්ඵපූජායිදං [ථූපපූජායිදං (සී.)] ඵලං.
‘‘අසීතිකප්පෙනන්තයසො, චක්කවත්තී අහොසහං;
සත්තරතනසම්පන්නො, චතුදීපම්හි ඉස්සරො.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො, විමොක්ඛාපි ච අට්ඨිමෙ;
ඡළභිඤ්ඤා සච්ඡිකතා, කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා සකචින්තනියො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
සකචින්තනියත්ථෙරස්සාපදානං පඨමං.
2. අවොපුප්ඵියත්ථෙරඅපදානං
‘‘විහාරා අභිනික්ඛම්ම, අබ්භුට්ඨහිය [අබ්භුට්ඨාසි ච (ස්යා. ක.)] චඞ්කමෙ;
චතුසච්චං පකාසන්තො, දෙසෙති [දෙසෙන්තො (ස්යා. ක.)] අමතං පදං.
‘‘සිඛිස්ස ¶ ගිරමඤ්ඤාය, බුද්ධසෙට්ඨස්ස තාදිනො;
නානාපුප්ඵං ගහෙත්වාන, ආකාසම්හි සමොකිරිං.
‘‘තෙන ¶ කම්මෙන ද්විපදින්ද, ලොකජෙට්ඨ නරාසභ;
පත්තොම්හි අචලං ඨානං, හිත්වා ජයපරාජයං.
‘‘එකත්තිංසෙ ¶ ඉතො කප්පෙ, යං පුප්ඵමභිරොපයිං;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, පුප්ඵපූජායිදං ඵලං.
‘‘ඉතො වීසතිකප්පම්හි, සුමෙධො නාම ඛත්තියො;
සත්තරතනසම්පන්නො, චක්කවත්තී මහබ්බලො.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා අවොපුප්ඵියො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
අවොපුප්ඵියත්ථෙරස්සාපදානං දුතියං.
3. පච්චාගමනියත්ථෙරඅපදානං
‘‘සින්ධුයා ¶ නදියා තීරෙ, චක්කවාකො අහං තදා;
සුද්ධසෙවාලභක්ඛොහං, පාපෙසු ච සුසඤ්ඤතො.
‘‘අද්දසං විරජං බුද්ධං, ගච්ඡන්තං අනිලඤ්ජසෙ;
තුණ්ඩෙන සාලං පග්ගය්හ, විපස්සිස්සාභිරොපයිං.
‘‘යස්ස ¶ සද්ධා තථාගතෙ, අචලා සුපතිට්ඨිතා;
තෙන චිත්තප්පසාදෙන, දුග්ගතිං සො න ගච්ඡති.
‘‘ස්වාගතං වත මෙ ආසි, බුද්ධසෙට්ඨස්ස සන්තිකෙ;
විහඞ්ගමෙන සන්තෙන, සුබීජං රොපිතං මයා.
‘‘එකනවුතිතො කප්පෙ, යං පුප්ඵමභිරොපයිං;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, බුද්ධපූජායිදං [පුප්ඵපූජායිදං (සී.)] ඵලං.
‘‘සුචාරුදස්සනා නාම, අට්ඨෙතෙ එකනාමකා;
කප්පෙ සත්තරසෙ ආසුං, චක්කවත්තී මහබ්බලා.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා පච්චාගමනියො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
පච්චාගමනියත්ථෙරස්සාපදානං තතියං.
4. පරප්පසාදකත්ථෙරඅපදානං
‘‘උසභං ¶ ¶ පවරං වීරං, මහෙසිං විජිතාවිනං;
සුවණ්ණවණ්ණං සම්බුද්ධං, කො දිස්වා නප්පසීදති.
‘‘හිමවාවාපරිමෙය්යො, සාගරොව දුරුත්තරො;
තථෙව ඣානං බුද්ධස්ස, කො දිස්වා නප්පසීදති.
‘‘වසුධා යථාප්පමෙය්යා, චිත්තා වනවටංසකා;
තථෙව ¶ සීලං බුද්ධස්ස, කො දිස්වා නප්පසීදති.
‘‘අනිලඤ්ජසාසඞ්ඛුබ්භො [අනිලජොව අසඞ්ඛොභො (සී.)], යථාකාසො අසඞ්ඛියො;
තථෙව ඤාණං බුද්ධස්ස, කො දිස්වා නප්පසීදති.
‘‘ඉමාහි ¶ චතුගාථාහි, බ්රාහ්මණො සෙනසව්හයො;
බුද්ධසෙට්ඨං ථවිත්වාන, සිද්ධත්ථං අපරාජිතං.
‘‘චතුන්නවුතිකප්පානි, දුග්ගතිං නුපපජ්ජථ;
සුගතිං සුඛසම්පත්තිං [සුගතීසු සුසුම්පත්තිං (සී. ස්යා.)], අනුභොසිමනප්පකං.
‘‘චතුන්නවුතිතො කප්පෙ, ථවිත්වා ලොකනායකං;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, ථොමනාය [ථොමනස්ස (ස්යා.)] ඉදං ඵලං.
‘‘චාතුද්දසම්හි කප්පම්හි, චතුරො ආසුමුග්ගතා;
සත්තරතනසම්පන්නා, චක්කවත්තී මහබ්බලා.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා පරප්පසාදකො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
පරප්පසාදකත්ථෙරස්සාපදානං චතුත්ථං.
5. භිසදායකත්ථෙරඅපදානං
‘‘වෙස්සභූ නාම නාමෙන, ඉසීනං තතියො අහු;
කානනං වනමොගය්හ, විහාසි පුරිසුත්තමො.
‘‘භිසමුළාලං ¶ ¶ ¶ ගණ්හිත්වා, අගමං බුද්ධසන්තිකං;
තඤ්ච බුද්ධස්ස පාදාසිං, පසන්නො සෙහි පාණිභි.
‘‘කරෙන ච පරාමට්ඨො, වෙස්සභූවරබුද්ධිනා;
සුඛාහං නාභිජානාමි, සමං තෙන කුතොත්තරිං.
‘‘චරිමො වත්තතෙ මය්හං, භවා සබ්බෙ සමූහතා;
හත්ථිනාගෙන සන්තෙන, කුසලං රොපිතං මයා [නාගොව බන්ධනං ඡෙත්වා, විහරාමි අනාසවො (ස්යා.)].
‘‘එකත්තිංසෙ ඉතො කප්පෙ, යං කම්මමකරිං තදා;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, භිසදානස්සිදං ඵලං.
‘‘සමොධානා ච රාජානො, සොළස මනුජාධිපා;
කප්පම්හි චුද්දසෙ [තෙරසෙ (සී. ස්යා.)] ආසුං, චක්කවත්තී මහබ්බලා.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා භිසදායකො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
භිසදායකත්ථෙරස්සාපදානං පඤ්චමං.
6. සුචින්තිතත්ථෙරඅපදානං
‘‘ගිරිදුග්ගචරො ¶ ආසිං, අභිජාතොව කෙසරී;
මිගසඞ්ඝං වධිත්වාන, ජීවාමි පබ්බතන්තරෙ.
‘‘අත්ථදස්සී ¶ තු භගවා, සබ්බඤ්ඤූ වදතං වරො;
මමුද්ධරිතුකාමො සො, ආගච්ඡි පබ්බතුත්තමං.
‘‘පසදඤ්ච මිගං හන්ත්වා, භක්ඛිතුං සමුපාගමිං;
භගවා තම්හි සමයෙ, භික්ඛමානො [සික්ඛාචාරො (ස්යා.)] උපාගමි.
‘‘වරමංසානි පග්ගය්හ, අදාසිං තස්ස සත්ථුනො;
අනුමොදි මහාවීරො, නිබ්බාපෙන්තො මමං තදා.
‘‘තෙන ¶ චිත්තප්පසාදෙන, ගිරිදුග්ගං පවිසිං අහං;
පීතිං උප්පාදයිත්වාන, තත්ථ කාලඞ්කතො අහං.
‘‘එතෙන ¶ මංසදානෙන, චිත්තස්ස පණිධීහි ච;
පන්නරසෙ කප්පසතෙ, දෙවලොකෙ රමිං අහං.
‘‘අවසෙසෙසු කප්පෙසු, කුසලං චින්තිතං [නිචිතං (සී.), කරිතං (ස්යා.)] මයා;
තෙනෙව මංසදානෙන, බුද්ධානුස්සරණෙන ච.
‘‘අට්ඨත්තිංසම්හි කප්පම්හි, අට්ඨ දීඝායුනාමකා;
සට්ඨිම්හිතො කප්පසතෙ, දුවෙ වරුණනාමකා [සරණනාමකා (ස්යා.)].
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා සුචින්තිතො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
සුචින්තිතත්ථෙරස්සාපදානං ඡට්ඨං.
7. වත්ථදායකත්ථෙරඅපදානං
‘‘පක්ඛිජාතො ¶ ¶ තදා ආසිං, සුපණ්ණො ගරුළාධිපො;
අද්දසං විරජං බුද්ධං, ගච්ඡන්තං ගන්ධමාදනං.
‘‘ජහිත්වා ගරුළවණ්ණං, මාණවකං අධාරයිං;
එකං වත්ථං මයා දින්නං, ද්විපදින්දස්ස තාදිනො.
‘‘තඤ්ච දුස්සං පටිග්ගය්හ, බුද්ධො ලොකග්ගනායකො;
අන්තලික්ඛෙ ඨිතො සත්ථා, ඉමා ගාථා අභාසථ.
‘‘‘ඉමිනා වත්ථදානෙන, චිත්තස්ස පණිධීහි ච;
පහාය ගරුළං යොනිං, දෙවලොකෙ රමිස්සති’.
‘‘අත්ථදස්සී තු භගවා, ලොකජෙට්ඨො නරාසභො;
වත්ථදානං පසංසිත්වා, පක්කාමි උත්තරාමුඛො.
‘‘භවෙ නිබ්බත්තමානම්හි, හොන්ති මෙ වත්ථසම්පදා;
ආකාසෙ ඡදනං හොති, වත්ථදානස්සිදං ඵලං.
‘‘අරුණවා ¶ [අරුණකා (සී.), අරුණසා (ස්යා.)] සත්ත ජනා, චක්කවත්තී මහබ්බලා;
ඡත්තිංසතිම්හි ආසිංසු, කප්පම්හි මනුජාධිපා.
‘‘පටිසම්භිදා ¶ චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා වත්ථදායකො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
වත්ථදායකත්ථෙරස්සාපදානං සත්තමං.
8. අම්බදායකත්ථෙරඅපදානං
‘‘අනොමදස්සී ¶ භගවා, නිසින්නො පබ්බතන්තරෙ;
මෙත්තාය අඵරි ලොකෙ, අප්පමාණෙ නිරූපධි.
‘‘කපි අහං තදා ආසිං, හිමවන්තෙ නගුත්තමෙ;
දිස්වා අනොමදස්සිං තං [අනොමං අමිතං (සී.), අනොමමධිතං (ස්යා.)], බුද්ධෙ චිත්තං පසාදයිං.
‘‘අවිදූරෙ හිමවන්තස්ස, අම්බාසුං ඵලිනො තදා;
තතො පක්කං ගහෙත්වාන, අම්බං සමධුකං අදං.
‘‘තං ¶ මෙ බුද්ධො වියාකාසි, අනොමදස්සී මහාමුනි;
ඉමිනා මධුදානෙන, අම්බදානෙන චූභයං.
‘‘සත්තපඤ්ඤාසකප්පම්හි, දෙවලොකෙ රමිස්සති;
අවසෙසෙසු කප්පෙසු, වොකිණ්ණං සංසරිස්සති.
‘‘ඛෙපෙත්වා පාපකං කම්මං, පරිපක්කාය බුද්ධියා;
විනිපාතමගන්ත්වාන, කිලෙසෙ ඣාපයිස්සති.
‘‘දමෙන උත්තමෙනාහං, දමිතොම්හි මහෙසිනා;
පත්තොම්හි අචලං ඨානං, හිත්වා ජයපරාජයං.
‘‘සත්තසත්තතිකප්පසතෙ, අම්බට්ඨජසනාමකා;
චතුද්දස තෙ රාජානො, චක්කවත්තී මහබ්බලා.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං ¶ සුදං ආයස්මා අම්බදායකො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
අම්බදායකත්ථෙරස්සාපදානං අට්ඨමං.
9. සුමනත්ථෙරඅපදානං
‘‘සුමනො ¶ ¶ නාම නාමෙන, මාලාකාරො අහං තදා;
අද්දසං විරජං බුද්ධං, ලොකාහුතිපටිග්ගහං.
‘‘උභො හත්ථෙහි පග්ගය්හ, සුමනං පුප්ඵමුත්තමං;
බුද්ධස්ස අභිරොපෙසිං, සිඛිනො ලොකබන්ධුනො.
‘‘ඉමාය පුප්ඵපූජාය, චෙතනාපණිධීහි ච;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, බුද්ධපූජායිදං ඵලං.
‘‘එකත්තිංසෙ ඉතො කප්පෙ, යං පුප්ඵමභිරොපයිං;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, බුද්ධපූජායිදං [පුප්ඵපූජායිදං (සී.)] ඵලං.
‘‘ඡබ්බීසතිම්හි කප්පම්හි, චත්තාරොසුං මහායසා;
සත්තරතනසම්පන්නා, රාජානො චක්කවත්තිනො.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා සුමනො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
සුමනත්ථෙරස්සාපදානං නවමං.
10. පුප්ඵචඞ්කොටියත්ථෙරඅපදානං
‘‘අභීතරූපං ¶ ¶ සීහංව, ගරුළග්ගංව පක්ඛිනං;
බ්යග්ඝූසභංව පවරං, අභිජාතංව කෙසරිං.
‘‘සිඛිං තිලොකසරණං, අනෙජං අපරාජිතං;
නිසින්නං සමණානග්ගං, භික්ඛුසඞ්ඝපුරක්ඛතං.
‘‘චඞ්කොටකෙ [චඞ්ගොටකෙ (සී.)] ඨපෙත්වාන, අනොජං පුප්ඵමුත්තමං;
සහ චඞ්කොටකෙනෙව, බුද්ධසෙට්ඨං සමොකිරිං.
‘‘තෙන චිත්තප්පසාදෙන, ද්විපදින්ද නරාසභ;
පත්තොම්හි අචලං ඨානං, හිත්වා ජයපරාජයං.
‘‘එකත්තිංසෙ ඉතො කප්පෙ, යං කම්මමකරිං තදා;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, බුද්ධපූජායිදං ඵලං.
‘‘සම්පුණ්ණෙ ¶ ¶ තිංසකප්පම්හි, දෙවභූතිසනාමකා;
සත්තරතනසම්පන්නා, පඤ්චාසුං චක්කවත්තිනො.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා පුප්ඵචඞ්කොටියො ථෙරො ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
පුප්ඵචඞ්කොටියත්ථෙරස්සාපදානං දසමං.
සකචින්තනියවග්ගො සත්තමො.
තස්සුද්දානං –
සකචින්තී ¶ අවොපුප්ඵී, සපච්චාගමනෙන ච;
පරප්පසාදී භිසදො, සුචින්ති වත්ථදායකො.
අම්බදායී ච සුමනො, පුප්ඵචඞ්කොටකීපි ච;
ගාථෙකසත්තති වුත්තා, ගණිතා අත්ථදස්සිභි.