📜
3. කුණ්ඩලකෙසීවග්ගො
1. කුණ්ඩලකෙසාථෙරීඅපදානං
‘‘පදුමුත්තරො ¶ ¶ ¶ නාම ජිනො, සබ්බධම්මාන පාරගූ;
ඉතො සතසහස්සම්හි, කප්පෙ උප්පජ්ජි නායකො.
‘‘තදාහං හංසවතියං, ජාතා සෙට්ඨිකුලෙ අහුං;
නානාරතනපජ්ජොතෙ, මහාසුඛසමප්පිතා.
‘‘උපෙත්වා ¶ තං මහාවීරං, අස්සොසිං ධම්මදෙසනං;
තතො ජාතප්පසාදාහං, උපෙසිං සරණං ජිනං.
‘‘තදා මහාකාරුණිකො, පදුමුත්තරනාමකො;
ඛිප්පාභිඤ්ඤානමග්ගන්ති, ඨපෙසි භික්ඛුනිං සුභං.
‘‘තං සුත්වා මුදිතා හුත්වා, දානං දත්වා මහෙසිනො;
නිපච්ච සිරසා පාදෙ, තං ඨානමභිපත්ථයිං.
‘‘අනුමොදි මහාවීරො, ‘භද්දෙ යං තෙභිපත්ථිතං;
සමිජ්ඣිස්සති තං සබ්බං, සුඛිනී හොහි නිබ්බුතා.
‘‘‘සතසහස්සිතො කප්පෙ, ඔක්කාකකුලසම්භවො;
ගොතමො නාම ගොත්තෙන, සත්ථා ලොකෙ භවිස්සති.
‘‘‘තස්ස ධම්මෙසු දායාදා, ඔරසා ධම්මනිම්මිතා;
භද්දාකුණ්ඩලකෙසාති, හෙස්සති සත්ථු සාවිකා’.
‘‘තෙන ¶ කම්මෙන සුකතෙන, චෙතනාපණිධීහි ච;
ජහිත්වා මානුසං දෙහං, තාවතිංසමගච්ඡහං.
‘‘තතො චුතා යාමමගං, තතොහං තුසිතං ගතා;
තතො ච නිම්මානරතිං, වසවත්තිපුරං තතො.
‘‘යත්ථ යත්ථූපපජ්ජාමි, තස්ස කම්මස්ස වාහසා;
තත්ථ තත්ථෙව රාජූනං, මහෙසිත්තමකාරයිං.
‘‘තතො ¶ චුතා මනුස්සෙසු, රාජූනං චක්කවත්තිනං;
මණ්ඩලීනඤ්ච රාජූනං, මහෙසිත්තමකාරයිං.
‘‘සම්පත්තිං ¶ අනුභොත්වාන, දෙවෙසු මානුසෙසු ච;
සබ්බත්ථ සුඛිතා හුත්වා, නෙකකප්පෙසු සංසරිං.
‘‘ඉමම්හි භද්දකෙ කප්පෙ, බ්රහ්මබන්ධු මහායසො;
කස්සපො නාම ගොත්තෙන, උප්පජ්ජි වදතං වරො.
‘‘උපට්ඨාකො මහෙසිස්ස, තදා ආසි නරිස්සරො;
කාසිරාජා කිකී නාම, බාරාණසිපුරුත්තමෙ.
‘‘තස්ස ධීතා චතුත්ථාසිං, භික්ඛුදායීති විස්සුතා;
ධම්මං සුත්වා ජිනග්ගස්ස, පබ්බජ්ජං සමරොචයිං.
‘‘අනුජානි න නො තාතො, අගාරෙව තදා මයං;
වීසවස්සසහස්සානි, විචරිම්හ අතන්දිතා.
‘‘කොමාරිබ්රහ්මචරියං, රාජකඤ්ඤා සුඛෙධිතා;
බුද්ධොපට්ඨානනිරතා, මුදිතා සත්ත ධීතරො.
‘‘සමණී ¶ සමණගුත්තා ච, භික්ඛුනී භික්ඛුදායිකා;
ධම්මා චෙව සුධම්මා ච, සත්තමී සඞ්ඝදායිකා.
‘‘ඛෙමා ¶ උප්පලවණ්ණා ච, පටාචාරා අහං තදා;
කිසාගොතමී ධම්මදින්නා, විසාඛා හොති සත්තමී.
‘‘තෙහි කම්මෙහි සුකතෙහි, චෙතනාපණිධීහි ච;
ජහිත්වා මානුසං දෙහං, තාවතිංසමගච්ඡහං.
‘‘පච්ඡිමෙ ච භවෙ දානි, ගිරිබ්බජපුරුත්තමෙ;
ජාතා සෙට්ඨිකුලෙ ඵීතෙ, යදාහං යොබ්බනෙ ඨිතා.
‘‘චොරං වධත්ථං නීයන්තං, දිස්වා රත්තා තහිං අහං;
පිතා මෙ තං සහස්සෙන, මොචයිත්වා වධා තතො.
‘‘අදාසි තස්ස මං තාතො, විදිත්වාන මනං මම;
තස්සාහමාසිං විසට්ඨා, අතීව දයිතා හිතා.
‘‘සො මෙ භූසනලොභෙන, බලිමජ්ඣාසයො [ඛලිතජ්ඣාසයො (සී.), බලිං පච්චාහරං (ස්යා.), මාලපච්ඡාහතං (පී.)] දිසො;
චොරප්පපාතං නෙත්වාන, පබ්බතං චෙතයී වධං.
‘‘තදාහං ¶ ¶ පණමිත්වාන, සත්තුකං සුකතඤ්ජලී;
රක්ඛන්තී අත්තනො පාණං, ඉදං වචනමබ්රවිං.
‘‘‘ඉදං සුවණ්ණකෙයූරං, මුත්තා වෙළුරියා බහූ;
සබ්බං හරස්සු [වරස්සු (ක.)] භද්දන්තෙ, මඤ්ච දාසීති සාවය’.
‘‘‘ඔරොපයස්සු කල්යාණී, මා බාළ්හං පරිදෙවසි;
න චාහං අභිජානාමි, අහන්ත්වා ධනමාභතං’.
‘‘‘යතො ¶ සරාමි අත්තානං, යතො පත්තොස්මි විඤ්ඤුතං;
න චාහං අභිජානාමි, අඤ්ඤං පියතරං තයා’.
‘‘‘එහි තං උපගූහිස්සං, කත්වාන තං පදක්ඛිණං;
න ච දානි පුනො අත්ථි [තං වන්දාමි පුන නත්ථි (ස්යා.)], මම තුය්හඤ්ච සඞ්ගමො.
‘‘‘න හි සබ්බෙසු ඨානෙසු, පුරිසො හොති පණ්ඩිතො;
ඉත්ථීපි පණ්ඩිතා හොති, තත්ථ තත්ථ විචක්ඛණා.
‘‘‘න හි සබ්බෙසු ඨානෙසු, පුරිසො හොති පණ්ඩිතො;
ඉත්ථීපි පණ්ඩිතා හොති, ලහුං අත්ථවිචින්තිකා.
‘‘‘ලහුඤ්ච ¶ වත ඛිප්පඤ්ච, නිකට්ඨෙ [නෙකත්ථෙ (සී. ස්යා.)] සමචෙතයිං;
මිගං උණ්ණා යථා එවං [චිත්තපුණ්ණාය තානෙව (ස්යා.), මිගං පුණ්ණාය තෙනෙව (පී.)], තදාහං සත්තුකං වධිං.
‘‘‘යො ච උප්පතිතං අත්ථං, න ඛිප්පමනුබුජ්ඣති;
සො හඤ්ඤතෙ මන්දමති, චොරොව ගිරිගබ්භරෙ.
‘‘‘යො ච උප්පතිතං අත්ථං, ඛිප්පමෙව නිබොධති;
මුච්චතෙ සත්තුසම්බාධා, තදාහං සත්තුකා යථා’.
‘‘තදාහං පාතයිත්වාන, ගිරිදුග්ගම්හි සත්තුකං;
සන්තිකං සෙතවත්ථානං, උපෙත්වා පබ්බජිං අහං.
‘‘සණ්ඩාසෙන ච කෙසෙ මෙ, ලුඤ්චිත්වා සබ්බසො තදා;
පබ්බජිත්වාන සමයං, ආචික්ඛිංසු නිරන්තරං.
‘‘තතො තං උග්ගහෙත්වාහං, නිසීදිත්වාන එකිකා;
සමයං තං විචින්තෙසිං, සුවානො මානුසං කරං.
‘‘ඡින්නං ¶ ¶ ගය්හ සමීපෙ මෙ, පාතයිත්වා අපක්කමි;
දිස්වා නිමිත්තමලභිං, හත්ථං තං පුළවාකුලං.
‘‘තතො ¶ උට්ඨාය සංවිග්ගා, අපුච්ඡිං සහධම්මිකෙ;
තෙ අවොචුං විජානන්ති, තං අත්ථං සක්යභික්ඛවො.
‘‘සාහං තමත්ථං පුච්ඡිස්සං, උපෙත්වා බුද්ධසාවකෙ;
තෙ මමාදාය ගච්ඡිංසු, බුද්ධසෙට්ඨස්ස සන්තිකං.
‘‘සො මෙ ධම්මමදෙසෙසි, ඛන්ධායතනධාතුයො;
අසුභානිච්චදුක්ඛාති, අනත්තාති ච නායකො.
‘‘තස්ස ධම්මං සුණිත්වාහං, ධම්මචක්ඛුං විසොධයිං;
තතො විඤ්ඤාතසද්ධම්මා, පබ්බජ්ජං උපසම්පදං.
‘‘ආයාචිතො තදා ආහ, ‘එහි භද්දෙ’ති නායකො;
තදාහං උපසම්පන්නා, පරිත්තං තොයමද්දසං.
‘‘පාදපක්ඛාලනෙනාහං ¶ , ඤත්වා සඋදයබ්බයං;
තථා සබ්බෙපි සඞ්ඛාරෙ, ඊදිසං චින්තයිං [සඞ්ඛාරා, ඉති සංචින්තයිං (සී. ස්යා. පී.)] තදා.
‘‘තතො චිත්තං විමුච්චි මෙ, අනුපාදාය සබ්බසො;
ඛිප්පාභිඤ්ඤානමග්ගං මෙ, තදා පඤ්ඤාපයී ජිනො.
‘‘ඉද්ධීසු ච වසී හොමි, දිබ්බාය සොතධාතුයා;
පරචිත්තානි ජානාමි, සත්ථුසාසනකාරිකා.
‘‘පුබ්බෙනිවාසං ජානාමි, දිබ්බචක්ඛු විසොධිතං;
ඛෙපෙත්වා ආසවෙ සබ්බෙ, විසුද්ධාසිං සුනිම්මලා.
‘‘පරිචිණ්ණො ¶ මයා සත්ථා, කතං බුද්ධස්ස සාසනං;
ඔහිතො ගරුකො භාරො, භවනෙත්ති සමූහතා.
‘‘යස්සත්ථාය පබ්බජිතා, අගාරස්මානගාරියං;
සො මෙ අත්ථො අනුප්පත්තො, සබ්බසංයොජනක්ඛයො.
‘‘අත්ථධම්මනිරුත්තීසු, පටිභානෙ තථෙව ච;
ඤාණං මෙ විමලං සුද්ධං, බුද්ධසෙට්ඨස්ස සාසනෙ.
‘‘කිලෙසා ¶ ඣාපිතා මය්හං, භවා සබ්බෙ සමූහතා;
නාගීව බන්ධනං ඡෙත්වා, විහරාමි අනාසවා.
‘‘ස්වාගතං වත මෙ ආසි, මම බුද්ධස්ස සන්තිකෙ;
තිස්සො විජ්ජා අනුප්පත්තා, කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
‘‘පටිසම්භිදා ¶ චතස්සො, විමොක්ඛාපි ච අට්ඨිමෙ;
ඡළභිඤ්ඤා සච්ඡිකතා, කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං භද්දාකුණ්ඩලකෙසා භික්ඛුනී ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
කුණ්ඩලකෙසාථෙරියාපදානං පඨමං.
2. කිසාගොතමීථෙරීඅපදානං
‘‘පදුමුත්තරො නාම ජිනො, සබ්බධම්මාන පාරගූ;
ඉතො සතසහස්සම්හි, කප්පෙ උප්පජ්ජි නායකො.
‘‘තදාහං ¶ හංසවතියං, ජාතා අඤ්ඤතරෙ කුලෙ;
උපෙත්වා තං නරවරං, සරණං සමුපාගමිං.
‘‘ධම්මඤ්ච තස්ස අස්සොසිං, චතුසච්චූපසඤ්හිතං;
මධුරං පරමස්සාදං, වට්ටසන්තිසුඛාවහං [චිත්තසන්ති … (ස්යා.)].
‘‘තදා ච භික්ඛුනිං වීරො, ලූඛචීවරධාරිනිං;
ඨපෙන්තො එතදග්ගම්හි, වණ්ණයී පුරිසුත්තමො.
‘‘ජනෙත්වානප්පකං ¶ පීතිං, සුත්වා භික්ඛුනියා ගුණෙ;
කාරං කත්වාන බුද්ධස්ස, යථාසත්ති යථාබලං.
‘‘නිපච්ච මුනිවරං තං, තං ඨානමභිපත්ථයිං;
තදානුමොදි සම්බුද්ධො, ඨානලාභාය නායකො.
‘‘‘සතසහස්සිතො කප්පෙ, ඔක්කාකකුලසම්භවො;
ගොතමො නාම ගොත්තෙන, සත්ථා ලොකෙ භවිස්සති.
‘‘‘තස්ස ධම්මෙසු දායාදා, ඔරසා ධම්මනිම්මිතා;
කිසාගොතමී [ගොතමී නාම (සී. ක.)] නාමෙන, හෙස්සති සත්ථු සාවිකා’.
‘‘තං ¶ සුත්වා මුදිතා හුත්වා, යාවජීවං තදා ජිනං;
මෙත්තචිත්තා පරිචරිං, පච්චයෙහි විනායකං.
‘‘තෙන කම්මෙන සුකතෙන, චෙතනාපණිධීහි ච;
ජහිත්වා මානුසං දෙහං, තාවතිංසමගච්ඡහං.
‘‘ඉමම්හි ¶ භද්දකෙ කප්පෙ, බ්රහ්මබන්ධු මහායසො;
කස්සපො නාම ගොත්තෙන, උප්පජ්ජි වදතං වරො.
‘‘උපට්ඨාකො ¶ මහෙසිස්ස, තදා ආසි නරිස්සරො;
කාසිරාජා කිකී නාම, බාරාණසිපුරුත්තමෙ.
‘‘පඤ්චමී තස්ස ධීතාසිං, ධම්මා නාමෙන විස්සුතා;
ධම්මං සුත්වා ජිනග්ගස්ස, පබ්බජ්ජං සමරොචයිං.
‘‘අනුජානි න නො තාතො, අගාරෙව තදා මයං;
වීසවස්සසහස්සානි, විචරිම්හ අතන්දිතා.
‘‘කොමාරිබ්රහ්මචරියං, රාජකඤ්ඤා සුඛෙධිතා;
බුද්ධොපට්ඨානනිරතා, මුදිතා සත්ත ධීතරො.
‘‘සමණී සමණගුත්තා ච, භික්ඛුනී භික්ඛුදායිකා;
ධම්මා චෙව සුධම්මා ච, සත්තමී සඞ්ඝදායිකා.
‘‘ඛෙමා උප්පලවණ්ණා ච, පටාචාරා ච කුණ්ඩලා;
අහඤ්ච ධම්මදින්නා ච, විසාඛා හොති සත්තමී.
‘‘තෙහි කම්මෙහි සුකතෙහි, චෙතනාපණිධීහි ච;
ජහිත්වා මානුසං දෙහං, තාවතිංසමගච්ඡහං.
‘‘පච්ඡිමෙ ච භවෙ දානි, ජාතා සෙට්ඨිකුලෙ අහං;
දුග්ගතෙ අධනෙ නට්ඨෙ [නීචෙ (ස්යා.), නිද්ධෙ (පී.)], ගතා ච සධනං කුලං.
‘‘පතිං ඨපෙත්වා සෙසා මෙ, දෙස්සන්ති අධනා ඉති;
යදා ච පසූතා [සසුතා (සී. පී.)] ආසිං, සබ්බෙසං දයිතා තදා.
‘‘යදා ¶ සො තරුණො භද්දො [පුත්තො (සී. ස්යා.)], කොමලකො [කොමාරකො (ස්යා.), කොමලඞ්ගො (සී. පී.)] සුඛෙධිතො;
සපාණමිව කන්තො මෙ, තදා යමවසං ගතො.
‘‘සොකට්ටා ¶ දීනවදනා ¶ , අස්සුනෙත්තා රුදම්මුඛා;
මතං කුණපමාදාය, විලපන්තී ගමාමහං.
‘‘තදා එකෙන සන්දිට්ඨා, උපෙත්වාභිසක්කුත්තමං;
අවොචං දෙහි භෙසජ්ජං, පුත්තසඤ්ජීවනන්ති භො.
‘‘න විජ්ජන්තෙ මතා යස්මිං, ගෙහෙ සිද්ධත්ථකං තතො;
ආහරාති ජිනො ආහ, විනයොපායකොවිදො.
‘‘තදා ¶ ගමිත්වා සාවත්ථිං, න ලභිං තාදිසං ඝරං;
කුතො සිද්ධත්ථකං තස්මා, තතො ලද්ධා සතිං අහං.
‘‘කුණපං ඡඩ්ඩයිත්වාන, උපෙසිං ලොකනායකං;
දූරතොව මමං දිස්වා, අවොච මධුරස්සරො.
‘‘‘යො ච වස්සසතං ජීවෙ, අපස්සං උදයබ්බයං;
එකාහං ජීවිතං සෙය්යො, පස්සතො උදයබ්බයං.
‘‘‘න ගාමධම්මො නිගමස්ස ධම්මො, න චාපියං එකකුලස්ස ධම්මො;
සබ්බස්ස ලොකස්ස සදෙවකස්ස, එසෙව ධම්මො යදිදං අනිච්චතා’.
‘‘සාහං සුත්වානිමා [සහසුත්වානිමා (ක.)] ගාථා, ධම්මචක්ඛුං විසොධයිං;
තතො විඤ්ඤාතසද්ධම්මා, පබ්බජිං අනගාරියං.
‘‘තථා පබ්බජිතා සන්තී, යුඤ්ජන්තී ජිනසාසනෙ;
න චිරෙනෙව කාලෙන, අරහත්තමපාපුණිං.
‘‘ඉද්ධීසු ¶ ච වසී හොමි, දිබ්බාය සොතධාතුයා;
පරචිත්තානි ජානාමි, සත්ථුසාසනකාරිකා.
‘‘පුබ්බෙනිවාසං ජානාමි, දිබ්බචක්ඛු විසොධිතං;
ඛෙපෙත්වා ආසවෙ සබ්බෙ, විසුද්ධාසිං සුනිම්මලා.
‘‘පරිචිණ්ණො මයා සත්ථා, කතං බුද්ධස්ස සාසනං;
ඔහිතො ගරුකො භාරො, භවනෙත්ති සමූහතා.
‘‘යස්සත්ථාය ¶ ¶ පබ්බජිතා, අගාරස්මානගාරියං;
සො මෙ අත්ථො අනුප්පත්තො, සබ්බසංයොජනක්ඛයො.
‘‘අත්ථධම්මනිරුත්තීසු, පටිභානෙ තථෙව ච;
ඤාණං මෙ විමලං සුද්ධං, බුද්ධසෙට්ඨස්ස වාහසා.
‘‘සඞ්කාරකූටා ආහිත්වා, සුසානා රථියාපි ච;
තතො සඞ්ඝාටිකං කත්වා, ලූඛං ධාරෙමි චීවරං.
‘‘ජිනො තස්මිං ගුණෙ තුට්ඨො, ලූඛචීවරධාරණෙ;
ඨපෙසි එතදග්ගම්හි, පරිසාසු විනායකො.
‘‘කිලෙසා ¶ ඣාපිතා මය්හං…පෙ… විහරාමි අනාසවා.
‘‘ස්වාගතං වත මෙ ආසි…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං ¶ සුදං කිසාගොතමී භික්ඛුනී ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
කිසාගොතමීථෙරියාපදානං දුතියං.
3. ධම්මදින්නාථෙරීඅපදානං
‘‘පදුමුත්තරො නාම ජිනො, සබ්බධම්මාන පාරගූ;
ඉතො සතසහස්සම්හි, කප්පෙ උප්පජ්ජි නායකො.
‘‘තදාහං හංසවතියං, කුලෙ අඤ්ඤතරෙ අහුං;
පරකම්මකාරී ආසිං, නිපකා සීලසංවුතා.
‘‘පදුමුත්තරබුද්ධස්ස, සුජාතො අග්ගසාවකො;
විහාරා අභිනික්ඛම්ම, පිණ්ඩපාතාය [පත්තමාදාය (ක.)] ගච්ඡති.
‘‘ඝටං ගහෙත්වා ගච්ඡන්තී, තදා උදකහාරිකා;
තං දිස්වා අදදං පූපං, පසන්නා සෙහි පාණිභි.
‘‘පටිග්ගහෙත්වා තත්ථෙව, නිසින්නො පරිභුඤ්ජි සො;
තතො නෙත්වාන තං ගෙහං, අදාසිං තස්ස භොජනං.
‘‘තතො ¶ මෙ අය්යකො තුට්ඨො, අකරී සුණිසං සකං;
සස්සුයා සහ ගන්ත්වාන, සම්බුද්ධං අභිවාදයිං.
‘‘තදා සො ධම්මකථිකං, භික්ඛුනිං පරිකිත්තයං;
ඨපෙසි එතදග්ගම්හි, තං සුත්වා මුදිතා අහං.
‘‘නිමන්තයිත්වා ¶ සුගතං, සසඞ්ඝං ලොකනායකං;
මහාදානං දදිත්වාන, තං ඨානමභිපත්ථයිං.
‘‘තතො ¶ මං සුගතො ආහ, ඝනනින්නාදසුස්සරො [ඝනනින්නාදසුස්සරෙ (ක.)];
‘මමුපට්ඨානනිරතෙ, සසඞ්ඝපරිවෙසිකෙ.
‘‘‘සද්ධම්මස්සවනෙ ¶ යුත්තෙ, ගුණවද්ධිතමානසෙ;
භද්දෙ භවස්සු මුදිතා, ලච්ඡසෙ පණිධීඵලං.
‘‘‘සතසහස්සිතො කප්පෙ, ඔක්කාකකුලසම්භවො;
ගොතමො නාම ගොත්තෙන, සත්ථා ලොකෙ භවිස්සති.
‘‘‘තස්ස ධම්මෙසු දායාදා, ඔරසා ධම්මනිම්මිතා;
ධම්මදින්නාති නාමෙන, හෙස්සති සත්ථු සාවිකා’.
‘‘තං සුත්වා මුදිතා හුත්වා, යාවජීවං මහාමුනිං;
මෙත්තචිත්තා පරිචරිං, පච්චයෙහි විනායකං.
‘‘තෙන කම්මෙන සුකතෙන, චෙතනාපණිධීහි ච;
ජහිත්වා මානුසං දෙහං, තාවතිංසමගච්ඡහං.
‘‘ඉමම්හි භද්දකෙ කප්පෙ, බ්රහ්මබන්ධු මහායසො;
කස්සපො නාම ගොත්තෙන, උප්පජ්ජි වදතං වරො.
‘‘උපට්ඨාකො මහෙසිස්ස, තදා ආසි නරිස්සරො;
කාසිරාජා කිකී නාම, බාරාණසිපුරුත්තමෙ.
‘‘ඡට්ඨා තස්සාසහං ධීතා, සුධම්මා ඉති විස්සුතා;
ධම්මං සුත්වා ජිනග්ගස්ස, පබ්බජ්ජං සමරොචයිං.
‘‘අනුජානි න නො තාතො, අගාරෙව තදා මයං;
වීසවස්සසහස්සානි, විචරිම්හ අතන්දිතා.
තතියං භාණවාරං.
‘‘කොමාරිබ්රහ්මචරියං ¶ ¶ , රාජකඤ්ඤා සුඛෙධිතා;
බුද්ධොපට්ඨානනිරතා, මුදිතා සත්ත ධීතරො.
‘‘සමණී සමණගුත්තා ච, භික්ඛුනී භික්ඛුදායිකා;
ධම්මා චෙව සුධම්මා ච, සත්තමී සඞ්ඝදායිකා.
‘‘ඛෙමා උප්පලවණ්ණා ච, පටාචාරා ච කුණ්ඩලා;
ගොතමී ච අහඤ්චෙව, විසාඛා හොති සත්තමී.
‘‘තෙහි කම්මෙහි සුකතෙහි, චෙතනාපණිධීහි ච;
ජහිත්වා මානුසං දෙහං, තාවතිංසමගච්ඡහං.
‘‘පච්ඡිමෙ ¶ ¶ ච භවෙ දානි, ගිරිබ්බජපුරුත්තමෙ;
ජාතා සෙට්ඨිකුලෙ ඵීතෙ, සබ්බකාමසමිද්ධිනෙ.
‘‘යදා රූපගුණූපෙතා, පඨමෙ යොබ්බනෙ ඨිතා;
තදා පරකුලං ගන්ත්වා, වසිං සුඛසමප්පිතා.
‘‘උපෙත්වා ලොකසරණං, සුණිත්වා ධම්මදෙසනං;
අනාගාමිඵලං පත්තො, සාමිකො මෙ සුබුද්ධිමා.
‘‘තදාහං අනුජානෙත්වා, පබ්බජිං අනගාරියං;
න චිරෙනෙව කාලෙන, අරහත්තමපාපුණිං.
‘‘තදා උපාසකො සො මං, උපගන්ත්වා අපුච්ඡථ;
ගම්භීරෙ නිපුණෙ පඤ්හෙ, තෙ සබ්බෙ බ්යාකරිං අහං.
‘‘ජිනො තස්මිං ගුණෙ තුට්ඨො, එතදග්ගෙ ඨපෙසි මං;
‘භික්ඛුනිං ධම්මකථිකං, නාඤ්ඤං පස්සාමි එදිසිං.
‘ධම්මදින්නා ¶ යථා ධීරා, එවං ධාරෙථ භික්ඛවො’;
‘‘එවාහං පණ්ඩිතා හොමි [ජාතා (සී.), නාම (ස්යා.)], නායකෙනානුකම්පිතා.
‘‘පරිචිණ්ණො මයා සත්ථා, කතං බුද්ධස්ස සාසනං;
ඔහිතො ගරුකො භාරො, භවනෙත්ති සමූහතා.
‘‘යස්සත්ථාය පබ්බජිතා, අගාරස්මානගාරියං;
සො මෙ අත්ථො අනුප්පත්තො, සබ්බසංයොජනක්ඛයො.
‘‘ඉද්ධීසු ¶ ච වසී හොමි, දිබ්බාය සොතධාතුයා;
පරචිත්තානි ජානාමි, සත්ථුසාසනකාරිකා.
‘‘පුබ්බෙනිවාසං ජානාමි, දිබ්බචක්ඛු විසොධිතං;
ඛෙපෙත්වා ආසවෙ සබ්බෙ, විසුද්ධාසිං සුනිම්මලා.
‘‘කිලෙසා ඣාපිතා මය්හං…පෙ… විහරාමි අනාසවා.
‘‘ස්වාගතං වත මෙ ආසි…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ධම්මදින්නා භික්ඛුනී ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
ධම්මදින්නාථෙරියාපදානං තතියං.
4. සකුලාථෙරීඅපදානං
‘‘පදුමුත්තරො ¶ ¶ නාම ජිනො, සබ්බධම්මාන පාරගූ;
ඉතො සතසහස්සම්හි, කප්පෙ උප්පජ්ජි නායකො.
‘‘හිතාය සබ්බසත්තානං, සුඛාය වදතං වරො;
අත්ථාය පුරිසාජඤ්ඤො, පටිපන්නො සදෙවකෙ.
‘‘යසග්ගපත්තො ¶ සිරිමා, කිත්තිවණ්ණගතො ජිනො;
පූජිතො සබ්බලොකස්ස, දිසාසබ්බාසු විස්සුතො.
‘‘උත්තිණ්ණවිචිකිච්ඡො සො, වීතිවත්තකථංකථො;
සම්පුණ්ණමනසඞ්කප්පො, පත්තො සම්බොධිමුත්තමං.
‘‘අනුප්පන්නස්ස මග්ගස්ස, උප්පාදෙතා නරුත්තමො;
අනක්ඛාතඤ්ච අක්ඛාසි, අසඤ්ජාතඤ්ච සඤ්ජනී.
‘‘මග්ගඤ්ඤූ ච මග්ගවිදූ, මග්ගක්ඛායී නරාසභො;
මග්ගස්ස කුසලො සත්ථා, සාරථීනං වරුත්තමො.
‘‘මහාකාරුණිකො සත්ථා, ධම්මං දෙසෙසි නායකො;
නිමුග්ගෙ කාමපඞ්කම්හි, සමුද්ධරති පාණිනෙ.
‘‘තදාහං හංසවතියං, ජාතා ඛත්තියනන්දනා;
සුරූපා සධනා චාපි, දයිතා ච සිරීමතී.
‘‘ආනන්දස්ස ¶ මහාරඤ්ඤො, ධීතා පරමසොභණා;
වෙමාතා [වෙමාතු (සී.)] භගිනී චාපි, පදුමුත්තරනාමිනො.
‘‘රාජකඤ්ඤාහි ¶ සහිතා, සබ්බාභරණභූසිතා;
උපාගම්ම මහාවීරං, අස්සොසිං ධම්මදෙසනං.
‘‘තදා හි සො ලොකගරු, භික්ඛුනිං දිබ්බචක්ඛුකං;
කිත්තයං පරිසාමජ්ඣෙ [චතුපරිසාය මජ්ඣෙ (ස්යා.)], අග්ගට්ඨානෙ ඨපෙසි තං.
‘‘සුණිත්වා තමහං හට්ඨා, දානං දත්වාන සත්ථුනො;
පූජිත්වාන ච සම්බුද්ධං, දිබ්බචක්ඛුං අපත්ථයිං.
‘‘තතො අවොච මං සත්ථා, ‘නන්දෙ ලච්ඡසි පත්ථිතං;
පදීපධම්මදානානං, ඵලමෙතං සුනිච්ඡිතං.
‘‘‘සතසහස්සිතො ¶ කප්පෙ, ඔක්කාකකුලසම්භවො;
ගොතමො නාම ගොත්තෙන, සත්ථා ලොකෙ භවිස්සති.
‘‘‘තස්ස ධම්මෙසු දායාදා, ඔරසා ධම්මනිම්මිතා;
සකුලා නාම නාමෙන [සකුලාති ච නාමෙන (ස්යා.)], හෙස්සති සත්ථු සාවිකා’.
‘‘තෙන ¶ කම්මෙන සුකතෙන, චෙතනාපණිධීහි ච;
ජහිත්වා මානුසං දෙහං, තාවතිංසමගච්ඡහං.
‘‘ඉමම්හි භද්දකෙ කප්පෙ, බ්රහ්මබන්ධු මහායසො;
කස්සපො නාම ගොත්තෙන, උප්පජ්ජි වදතං වරො.
‘‘පරිබ්බාජකිනී ආසිං, තදාහං එකචාරිනී;
භික්ඛාය විචරිත්වාන, අලභිං තෙලමත්තකං.
‘‘තෙන දීපං පදීපෙත්වා, උපට්ඨිං සබ්බසංවරිං;
චෙතියං ද්විපදග්ගස්ස [දිපදග්ගස්ස (සී. ස්යා. පී.)], විප්පසන්නෙන චෙතසා.
‘‘තෙන ¶ කම්මෙන සුකතෙන, චෙතනාපණිධීහි ච;
ජහිත්වා මානුසං දෙහං, තාවතිංසමගච්ඡහං.
‘‘යත්ථ යත්ථූපපජ්ජාමි, තස්ස කම්මස්ස වාහසා;
පජ්ජලන්ති [සඤ්ජලන්ති (ස්යා. ක.), සංචරන්ති (පී.)] මහාදීපා, තත්ථ තත්ථ ගතාය මෙ.
‘‘තිරොකුට්ටං ¶ තිරොසෙලං, සමතිග්ගය්හ පබ්බතං;
පස්සාමහං යදිච්ඡාමි, දීපදානස්සිදං ඵලං.
‘‘විසුද්ධනයනා හොමි, යසසා ච ජලාමහං;
සද්ධාපඤ්ඤාවතී චෙව, දීපදානස්සිදං ඵලං.
‘‘පච්ඡිමෙ ච භවෙ දානි, ජාතා විප්පකුලෙ අහං;
පහූතධනධඤ්ඤම්හි, මුදිතෙ රාජපූජිතෙ.
‘‘අහං සබ්බඞ්ගසම්පන්නා, සබ්බාභරණභූසිතා;
පුරප්පවෙසෙ සුගතං, වාතපානෙ ඨිතා අහං.
‘‘දිස්වා ජලන්තං යසසා, දෙවමනුස්සසක්කතං;
අනුබ්යඤ්ජනසම්පන්නං, ලක්ඛණෙහි විභූසිතං.
‘‘උදග්ගචිත්තා සුමනා, පබ්බජ්ජං සමරොචයිං;
න චිරෙනෙව කාලෙන, අරහත්තමපාපුණිං.
‘‘ඉද්ධීසු ¶ ච වසී හොමි, දිබ්බාය සොතධාතුයා;
පරචිත්තානි ජානාමි, සත්ථුසාසනකාරිකා.
‘‘පුබ්බෙනිවාසං ජානාමි, දිබ්බචක්ඛු විසොධිතං;
ඛෙපෙත්වා ආසවෙ සබ්බෙ, විසුද්ධාසිං සුනිම්මලා.
‘‘පරිචිණ්ණො ¶ මයා සත්ථා, කතං බුද්ධස්ස සාසනං;
ඔහිතො ගරුකො භාරො, භවනෙත්ති සමූහතා.
‘‘යස්සත්ථාය ¶ පබ්බජිතා, අගාරස්මානගාරියං;
සො මෙ අත්ථො අනුප්පත්තො, සබ්බසංයොජනක්ඛයො.
‘‘තතො මහාකාරුණිකො, එතදග්ගෙ ඨපෙසි මං;
දිබ්බචක්ඛුකානං අග්ගා, සකුලාති නරුත්තමො.
‘‘කිලෙසා ඣාපිතා මය්හං…පෙ… විහරාමි අනාසවා.
‘‘ස්වාගතං වත මෙ ආසි…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං සකුලා භික්ඛුනී ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
සකුලාථෙරියාපදානං චතුත්ථං.
5. නන්දාථෙරීඅපදානං
‘‘පදුමුත්තරො ¶ නාම ජිනො, සබ්බධම්මාන පාරගූ;
ඉතො සතසහස්සම්හි, කප්පෙ උප්පජ්ජි නායකො.
‘‘ඔවාදකො විඤ්ඤාපකො, තාරකො සබ්බපාණිනං;
දෙසනාකුසලො බුද්ධො, තාරෙසි ජනතං බහුං.
‘‘අනුකම්පකො ¶ කාරුණිකො, හිතෙසී සබ්බපාණිනං;
සම්පත්තෙ තිත්ථියෙ සබ්බෙ, පඤ්චසීලෙ පතිට්ඨපි.
‘‘එවං නිරාකුලං ආසි, සුඤ්ඤතං තිත්ථියෙහි ච;
විචිත්තං අරහන්තෙහි, වසීභූතෙහි තාදිභි.
‘‘රතනානට්ඨපඤ්ඤාසං ¶ , උග්ගතොව මහාමුනි;
කඤ්චනග්ඝියසඞ්කාසො, බාත්තිංසවරලක්ඛණො.
‘‘වස්සසතසහස්සානි, ආයු විජ්ජති තාවදෙ;
තාවතා තිට්ඨමානො සො, තාරෙසි ජනතං බහුං.
‘‘තදාහං හංසවතියං, ජාතා සෙට්ඨිකුලෙ අහුං;
නානාරතනපජ්ජොතෙ, මහාසුඛසමප්පිතා.
‘‘උපෙත්වා තං මහාවීරං, අස්සොසිං ධම්මදෙසනං;
අමතං පරමස්සාදං, පරමත්ථනිවෙදකං.
‘‘තදා නිමන්තයිත්වාන, සසඞ්ඝං ලොකනායකං;
දත්වා තස්ස මහාදානං, පසන්නා සෙහි පාණිභි.
‘‘ඣායිනීනං ¶ භික්ඛුනීනං, අග්ගට්ඨානමපත්ථයිං;
නිපච්ච සිරසා ධීරං, සසඞ්ඝං ලොකනායකං.
‘‘තදා අදන්තදමකො, තිලොකසරණො පභූ;
බ්යාකාසි නරසාරථි, ‘ලච්ඡසෙ තං සුපත්ථිතං.
‘‘‘සතසහස්සිතො කප්පෙ, ඔක්කාකකුලසම්භවො;
ගොතමො නාම ගොත්තෙන, සත්ථා ලොකෙ භවිස්සති.
‘‘‘තස්ස ¶ ධම්මෙසු දායාදා, ඔරසා ධම්මනිම්මිතා;
නන්දාති නාම නාමෙන, හෙස්සති සත්ථු සාවිකා’.
‘‘තං ¶ සුත්වා මුදිතා හුත්වා, යාවජීවං තදා ජිනං;
මෙත්තචිත්තා පරිචරිං, පච්චයෙහි විනායකං.
‘‘තෙන කම්මෙන සුකතෙන, චෙතනාපණිධීහි ච;
ජහිත්වා මානුසං දෙහං, තාවතිංසමගච්ඡහං.
‘‘තතො චුතා යාමමගං, තතොහං තුසිතං ගතා [අගං (සී. පී. ක.)];
තතො ච නිම්මානරතිං, වසවත්තිපුරං තතො [ගතා (ස්යා.)].
‘‘යත්ථ යත්ථූපපජ්ජාමි, තස්ස කම්මස්ස වාහසා;
තත්ථ තත්ථෙව රාජූනං, මහෙසිත්තමකාරයිං.
‘‘තතො චුතා මනුස්සත්තෙ, රාජානං චක්කවත්තිනං;
මණ්ඩලීනඤ්ච රාජූනං, මහෙසිත්තමකාරයිං.
‘‘සම්පත්තිං ¶ අනුභොත්වාන, දෙවෙසු මනුජෙසු ච;
සබ්බත්ථ සුඛිතා හුත්වා, නෙකකප්පෙසු සංසරිං.
‘‘පච්ඡිමෙ භවෙ සම්පත්තෙ, සුරම්මෙ [පුරස්මිං (ස්යා.)] කපිලව්හයෙ;
රඤ්ඤො සුද්ධොදනස්සාහං, ධීතා ආසිං අනින්දිතා.
‘‘සිරියා [සිරිංව (සී.), රංසිරිව (ස්යා.)] රූපිනිං දිස්වා, නන්දිතං ආසි තං කුලං;
තෙන නන්දාති මෙ නාමං, සුන්දරං පවරං අහු.
‘‘යුවතීනඤ්ච සබ්බාසං, කල්යාණීති ච විස්සුතා;
තස්මිම්පි නගරෙ රම්මෙ, ඨපෙත්වා තං යසොධරං.
‘‘ජෙට්ඨො ¶ භාතා තිලොකග්ගො, පච්ඡිමො [මජ්ඣිමො (පී.)] අරහා තථා;
එකාකිනී ගහට්ඨාහං, මාතරා පරිචොදිතා.
‘‘‘සාකියම්හි ¶ කුලෙ ජාතා, පුත්තෙ බුද්ධානුජා තුවං;
නන්දෙනපි විනා භූතා, අගාරෙ කිං නු අච්ඡසි.
‘‘‘ජරාවසානං යොබ්බඤ්ඤං, රූපං අසුචිසම්මතං;
රොගන්තමපිචාරොග්යං, ජීවිතං මරණන්තිකං.
‘‘‘ඉදම්පි තෙ සුභං රූපං, සසීකන්තං මනොහරං;
භූසනානං අලඞ්කාරං, සිරිසඞ්ඝාටසන්නිභං.
‘‘‘පුඤ්ජිතං ¶ ලොකසාරංව, නයනානං රසායනං;
පුඤ්ඤානං කිත්තිජනනං, උක්කාකකුලනන්දනං.
‘‘‘න චිරෙනෙව කාලෙන, ජරා සමධිසෙස්සති [සමභිභොස්සති (සී. ස්යා.), සමධිහෙස්සති (පී.)];
විහාය ගෙහං කාරුඤ්ඤෙ [කාරුඤ්ඤෙ (සී. පී.), පාරය්හිං (ස්යා.)], චර ධම්මමනින්දිතෙ’.
‘‘සුත්වාහං මාතු වචනං, පබ්බජිං අනගාරියං;
දෙහෙන න තු චිත්තෙන, රූපයොබ්බනලාළිතා.
‘‘මහතා ච පයත්තෙන, ඣානජ්ඣෙන පරං මම;
කාතුඤ්ච වදතෙ මාතා, න චාහං තත්ථ උස්සුකා.
‘‘තතො මහාකාරුණිකො, දිස්වා මං කාමලාලසං [කමලානනං (ස්යා.)];
නිබ්බින්දනත්ථං රූපස්මිං, මම චක්ඛුපථෙ ජිනො.
‘‘සකෙන ආනුභාවෙන, ඉත්ථිං මාපෙසි සොභිනිං;
දස්සනීයං සුරුචිරං, මමතොපි සුරූපිනිං.
‘‘තමහං ¶ ¶ විම්හිතා දිස්වා, අතිවිම්හිතදෙහිනිං;
චින්තයිං සඵලං මෙති, නෙත්තලාභඤ්ච මානුසං.
‘‘තමහං එහි සුභගෙ, යෙනත්ථො තං වදෙහි මෙ;
කුලං තෙ නාමගොත්තඤ්ච, වද මෙ යදි තෙ පියං.
‘න ¶ වඤ්චකාලො සුභගෙ [පඤ්හකාලො සුභණෙ (සී. ස්යා. පී.)], උච්ඡඞ්ගෙ මං නිවාසය;
සීදන්තීව මමඞ්ගානි, පසුප්පය මුහුත්තකං’.
‘‘තතො සීසං මමඞ්කෙ සා, කත්වා සයි සුලොචනා;
තස්සා නලාටෙ පතිතා, ලුද්ධා [ලූතා (ස්යා.)] පරමදාරුණා.
‘‘සහ තස්සා නිපාතෙන, පිළකා උපපජ්ජථ;
පග්ඝරිංසු පභින්නා ච, කුණපා පුබ්බලොහිතා.
‘‘පභින්නං වදනඤ්චාපි, කුණපං පූතිගන්ධනං;
උද්ධුමාතං විනිලඤ්ච, පුබ්බඤ්චාපි සරීරකං.
‘‘සා පවෙදිතසබ්බඞ්ගී, නිස්සසන්තී මුහුං මුහුං;
වෙදයන්තී සකං දුක්ඛං, කරුණං පරිදෙවයි.
‘‘‘දුක්ඛෙන ¶ දුක්ඛිතා හොමි, ඵුසයන්ති ච වෙදනා;
මහාදුක්ඛෙ නිමුග්ගම්හි, සරණං හොහි මෙ සඛී’.
‘‘‘කුහිං වදනසොභං තෙ, කුහිං තෙ තුඞ්ගනාසිකා;
තම්බබිම්බවරොට්ඨං තෙ, වදනං තෙ කුහිං ගතං.
‘‘‘කුහිං සසීනිභං වණ්ණං, කම්බුගීවා කුහිං ගතා;
දොළාලොලාව [දාමාමාලඤ්ච (ස්යා.), දොලොලුල්ලාව (ක.)] තෙ කණ්ණා, වෙවණ්ණං සමුපාගතා.
‘‘‘මකුළඛාරකාකාරා ¶ [මකුලම්බුරූහාකාරා (සී.), මකුළපදුමාකාරා (ස්යා.)], කලිකාව [කලසාව (සී. ස්යා. පී.)] පයොධරා;
පභින්නා පූතිකුණපා, දුට්ඨගන්ධිත්තමාගතා.
‘‘‘වෙදිමජ්ඣාව සුස්සොණී [තනුමජ්ඣා පුථුස්සොණී (සී. ස්යා.), වෙදිමජ්ඣා පුථුස්සොණී (පී.)], සූනාව නීතකිබ්බිසා;
ජාතා අමෙජ්ඣභරිතා, අහො රූපමසස්සතං.
‘‘‘සබ්බං සරීරසඤ්ජාතං, පූතිගන්ධං භයානකං;
සුසානමිව බීභච්ඡං, රමන්තෙ යත්ථ බාලිසා’.
‘‘තදා ¶ මහාකාරුණිකො, භාතා මෙ ලොකනායකො;
දිස්වා සංවිග්ගචිත්තං මං, ඉමා ගාථා අභාසථ.
‘‘‘ආතුරං ¶ කුණපං පූතිං, පස්ස නන්දෙ සමුස්සයං;
අසුභාය චිත්තං භාවෙහි, එකග්ගං සුසමාහිතං.
‘‘‘යථා ඉදං තථා එතං, යථා එතං තථා ඉදං;
දුග්ගන්ධං පූතිකං වාති, බාලානං අභිනන්දිතං.
‘‘‘එවමෙතං අවෙක්ඛන්තී, රත්තින්දිවමතන්දිතා;
තතො සකාය පඤ්ඤාය, අභිනිබ්බිජ්ඣ දක්ඛසි’.
‘‘තතොහං අතිසංවිග්ගා, සුත්වා ගාථා සුභාසිතා;
තත්රට්ඨිතාවහං සන්තී, අරහත්තමපාපුණිං.
‘‘යත්ථ යත්ථ නිසින්නාහං, සදා ඣානපරායනා;
ජිනො තස්මිං ගුණෙ තුට්ඨො, එතදග්ගෙ ඨපෙසි මං.
‘‘කිලෙසා ඣාපිතා මය්හං…පෙ… විහරාමි අනාසවා.
‘‘ස්වාගතං ¶ ¶ වත මෙ ආසි…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං නන්දා භික්ඛුනී ජනපදකල්යාණී ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
නන්දාථෙරියාපදානං පඤ්චමං.
6. සොණාථෙරීඅපදානං
‘‘පදුමුත්තරො නාම ජිනො, සබ්බධම්මාන පාරගූ;
ඉතො සතසහස්සම්හි, කප්පෙ උප්පජ්ජි නායකො.
‘‘තදා සෙට්ඨිකුලෙ ජාතා, සුඛිතා පූජිතා පියා;
උපෙත්වා තං මුනිවරං, අස්සොසිං මධුරං වචං.
‘‘ආරද්ධවීරියානග්ගං, වණ්ණෙසි [වණ්ණෙති (ස්යා.)] භික්ඛුනිං ජිනො;
තං සුත්වා මුදිතා හුත්වා, කාරං කත්වාන සත්ථුනො.
‘‘අභිවාදිය සම්බුද්ධං, ඨානං තං පත්ථයිං තදා;
අනුමොදි මහාවීරො, ‘සිජ්ඣතං පණිධී තව.
‘‘‘සතසහස්සිතො ¶ කප්පෙ, ඔක්කාකකුලසම්භවො;
ගොතමො නාම ගොත්තෙන, සත්ථා ලොකෙ භවිස්සති.
‘‘‘තස්ස ¶ ¶ ධම්මෙසු දායාදා, ඔරසා ධම්මනිම්මිතා;
සොණාති නාම නාමෙන, හෙස්සති සත්ථු සාවිකා’.
‘‘තං සුත්වා මුදිතා හුත්වා, යාවජීවං තදා ජිනං;
මෙත්තචිත්තා පරිචරිං, පච්චයෙහි විනායකං.
‘‘තෙන කම්මෙන සුකතෙන, චෙතනාපණිධීහි ච;
ජහිත්වා මානුසං දෙහං, තාවතිංසමගච්ඡහං.
‘‘පච්ඡිමෙ ච භවෙ දානි, ජාතා සෙට්ඨිකුලෙ අහං;
සාවත්ථියං පුරවරෙ, ඉද්ධෙ ඵීතෙ මහද්ධනෙ.
‘‘යදා ¶ ච යොබ්බනප්පත්තා, ගන්ත්වා පතිකුලං අහං;
දස පුත්තානි අජනිං, සුරූපානි විසෙසතො.
‘‘සුඛෙධිතා ච තෙ සබ්බෙ, ජනනෙත්තමනොහරා;
අමිත්තානම්පි රුචිතා, මම පගෙව තෙ පියා.
‘‘තතො මය්හං අකාමාය, දසපුත්තපුරක්ඛතො;
පබ්බජිත්ථ ස මෙ භත්තා, දෙවදෙවස්ස සාසනෙ.
‘‘තදෙකිකා විචින්තෙසිං, ජීවිතෙනාලමත්ථු මෙ;
චත්තාය පතිපුත්තෙහි, වුඩ්ඪාය ච වරාකියා.
‘‘අහම්පි තත්ථ ගච්ඡිස්සං, සම්පත්තො යත්ථ මෙ පති;
එවාහං චින්තයිත්වාන, පබ්බජිං අනගාරියං.
‘‘තතො ච මං භික්ඛුනියො, එකං භික්ඛුනුපස්සයෙ;
විහාය ගච්ඡුමොවාදං, තාපෙහි උදකං ඉති.
‘‘තදා ¶ උදකමාහිත්වා, ඔකිරිත්වාන කුම්භියා;
චුල්ලෙ ඨපෙත්වා ආසීනා, තතො චිත්තං සමාදහිං.
‘‘ඛන්ධෙ අනිච්චතො දිස්වා, දුක්ඛතො ච අනත්තතො;
ඛෙපෙත්වා ආසවෙ සබ්බෙ, අරහත්තමපාපුණිං.
‘‘තදාගන්ත්වා භික්ඛුනියො, උණ්හොදකමපුච්ඡිසුං;
තෙජොධාතුමධිට්ඨාය, ඛිප්පං සන්තාපයිං ජලං.
‘‘විම්හිතා ¶ ¶ තා ජිනවරං, එතමත්ථමසාවයුං;
තං සුත්වා මුදිතො නාථො, ඉමං ගාථං අභාසථ.
‘‘‘යො ච වස්සසතං ජීවෙ, කුසීතො හීනවීරියො;
එකාහං ජීවිතං සෙය්යො, වීරියමාරභතො දළ්හං’.
‘‘ආරාධිතො මහාවීරො, මයා සුප්පටිපත්තියා;
ආරද්ධවීරියානග්ගං, මමාහ ස මහාමුනි.
‘‘කිලෙසා ඣාපිතා මය්හං…පෙ… විහරාමි අනාසවා.
‘‘ස්වාගතං වත මෙ ආසි…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
‘‘පටිසම්භිදා ¶ චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං සොණා භික්ඛුනී ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
සොණාථෙරියාපදානං ඡට්ඨං.
7. භද්දකාපිලානීථෙරීඅපදානං
‘‘පදුමුත්තරො ¶ නාම ජිනො, සබ්බධම්මාන පාරගූ [සබ්බධම්මෙසු චක්ඛුමා (සී. පී.)];
ඉතො සතසහස්සම්හි, කප්පෙ උප්පජ්ජි නායකො.
‘‘තදාහු හංසවතියං, විදෙහො නාම නාමතො [නාමකො (ස්යා. පී.)];
සෙට්ඨී පහූතරතනො, තස්ස ජායා අහොසහං.
‘‘කදාචි සො නරාදිච්චං, උපෙච්ච සපරිජ්ජනො;
ධම්මමස්සොසි බුද්ධස්ස, සබ්බදුක්ඛභයප්පහං [දුක්ඛක්ඛයාවහං (ස්යා.)].
‘‘සාවකං ධුතවාදානං, අග්ගං කිත්තෙසි නායකො;
සුත්වා සත්තාහිකං දානං, දත්වා බුද්ධස්ස තාදිනො.
‘‘නිපච්ච සිරසා පාදෙ, තං ඨානමභිපත්ථයිං;
ස හාසයන්තො පරිසං, තදා හි නරපුඞ්ගවො.
‘‘සෙට්ඨිනො අනුකම්පාය, ඉමා ගාථා අභාසථ;
‘ලච්ඡසෙ පත්ථිතං ඨානං, නිබ්බුතො හොහි පුත්තක.
‘‘‘සතසහස්සිතො ¶ ¶ කප්පෙ, ඔක්කාකකුලසම්භවො;
ගොතමො නාම ගොත්තෙන, සත්ථා ලොකෙ භවිස්සති.
‘‘‘තස්ස ධම්මෙසු දායාදො, ඔරසො ධම්මනිම්මිතො;
කස්සපො නාම ගොත්තෙන, හෙස්සති සත්ථු සාවකො’.
‘‘තං සුත්වා මුදිතො හුත්වා, යාවජීවං තදා ජිනං;
මෙත්තචිත්තො පරිචරි, පච්චයෙහි විනායකං.
‘‘සාසනං ¶ ජොතයිත්වාන, සො මද්දිත්වා කුතිත්ථියෙ;
වෙනෙය්යං විනයිත්වා ච, නිබ්බුතො සො සසාවකො.
‘‘නිබ්බුතෙ ¶ තම්හි ලොකග්ගෙ, පූජනත්ථාය සත්ථුනො;
ඤාතිමිත්තෙ සමානෙත්වා, සහ තෙහි අකාරයි.
‘‘සත්තයොජනිකං ථූපං, උබ්බිද්ධං රතනාමයං;
ජලන්තං සතරංසිංව, සාලරාජංව ඵුල්ලිතං.
‘‘සත්තසතසහස්සානි, පාතියො [චාතියො (ස්යා.)] තත්ථ කාරයි;
නළග්ගී විය ජොතන්තී [ජොතන්තෙ (ස්යා. පී.)], රතනෙහෙව සත්තහි.
‘‘ගන්ධතෙලෙන පූරෙත්වා, දීපානුජ්ජලයී තහිං;
පූජනත්ථාය [පූජත්ථාය (සී. ක.)] මහෙසිස්ස, සබ්බභූතානුකම්පිනො.
‘‘සත්තසතසහස්සානි, පුණ්ණකුම්භානි කාරයි;
රතනෙහෙව පුණ්ණානි, පූජනත්ථාය මහෙසිනො.
‘‘මජ්ඣෙ අට්ඨට්ඨකුම්භීනං, උස්සිතා කඤ්චනග්ඝියො;
අතිරොචන්ති වණ්ණෙන, සරදෙව දිවාකරො.
‘‘චතුද්වාරෙසු සොභන්ති, තොරණා රතනාමයා;
උස්සිතා ඵලකා රම්මා, සොභන්ති රතනාමයා.
‘‘විරොචන්ති පරික්ඛිත්තා [පරික්ඛායො (ස්යා.)], අවටංසා සුනිම්මිතා;
උස්සිතානි පටාකානි, රතනානි විරොචරෙ.
‘‘සුරත්තං සුකතං චිත්තං, චෙතියං රතනාමයං;
අතිරොචති වණ්ණෙන, සසඤ්ඣොව [සසජ්ඣාව (ස්යා. ක.), සසඤ්ජාව (පී.)] දිවාකරො.
‘‘ථූපස්ස ¶ ¶ වෙදියො තිස්සො, හරිතාලෙන පූරයි;
එකං මනොසිලායෙකං, අඤ්ජනෙන ච එකිකං.
‘‘පූජං ¶ එතාදිසං රම්මං, කාරෙත්වා වරවාදිනො;
අදාසි දානං සඞ්ඝස්ස, යාවජීවං යථාබලං.
‘‘සහාව සෙට්ඨිනා තෙන, තානි පුඤ්ඤානි සබ්බසො;
යාවජීවං කරිත්වාන, සහාව සුගතිං ගතා.
‘‘සම්පත්තියොනුභොත්වාන, දෙවත්තෙ අථ මානුසෙ;
ඡායා විය සරීරෙන, සහ තෙනෙව සංසරිං.
‘‘එකනවුතිතො ¶ කප්පෙ, විපස්සී නාම නායකො;
උප්පජ්ජි චාරුදස්සනො, සබ්බධම්මවිපස්සකො.
‘‘තදායං බන්ධුමතියං, බ්රාහ්මණො සාධුසම්මතො;
අඩ්ඪො සන්තො ගුණෙනාපි [සත්ථාගමෙනාසි (සී.)], ධනෙන ච සුදුග්ගතො.
‘‘තදාපි තස්සාහං ආසිං, බ්රාහ්මණී සමචෙතසා;
කදාචි සො දිජවරො, සඞ්ගමෙසි මහාමුනිං.
‘‘නිසින්නං ජනකායම්හි, දෙසෙන්තං අමතං පදං;
සුත්වා ධම්මං පමුදිතො, අදාසි එකසාටකං.
‘‘ඝරමෙකෙන වත්ථෙන, ගන්ත්වානෙතං ස මබ්රවි [මමබ්රවි (සී. ස්යා. පී.)];
‘අනුමොද මහාපුඤ්ඤං [මහාපඤ්ඤෙ (සී.), මහාපුඤ්ඤෙ (ස්යා. ක.)], දින්නං බුද්ධස්ස සාටකං’.
‘‘තදාහං අඤ්ජලිං කත්වා, අනුමොදිං සුපීණිතා [සුවිදිතා (ස්යා.), සුපීතියා (ක.)];
‘සුදින්නො සාටකො සාමි, බුද්ධසෙට්ඨස්ස තාදිනො’.
‘‘සුඛිතො ¶ සජ්ජිතො හුත්වා, සංසරන්තො භවාභවෙ;
බාරාණසිපුරෙ රම්මෙ, රාජා ආසි මහීපති.
‘‘තදා ¶ තස්ස මහෙසීහං, ඉත්ථිගුම්බස්ස උත්තමා;
තස්සාති දයිතා [තස්සාවි දුතියිකා (ස්යා.)] ආසිං, පුබ්බස්නෙහෙන භත්තුනො [චුත්තරි (ස්යා. පී. ක.)].
‘‘පිණ්ඩාය විචරන්තෙ තෙ [සො (සී. ස්යා. පී.)], අට්ඨ පච්චෙකනායකෙ;
දිස්වා පමුදිතො හුත්වා, දත්වා පිණ්ඩං මහාරහං.
‘‘පුනො නිමන්තයිත්වාන, කත්වා රතනමණ්ඩපං;
කම්මාරෙහි කතං පත්තං [කතං ඡත්තං (සී.), කතමට්ඨං (ස්යා.)], සොවණ්ණං වත තත්තකං.
‘‘සමානෙත්වාන තෙ සබ්බෙ, තෙසං දානමදාසි සො;
සොණ්ණාසනෙ පවිට්ඨානං, පසන්නො සෙහි පාණිභි.
‘‘තම්පි ¶ දානං සහාදාසිං, කාසිරාජෙනහං තදා;
පුනාහං බාරාණසියං, ජාතා කාසිකගාමකෙ.
‘‘කුටුම්බිකකුලෙ ¶ ඵීතෙ, සුඛිතො සො සභාතුකො;
ජෙට්ඨස්ස භාතුනො ජායා, අහොසිං සුපතිබ්බතා.
‘‘පච්චෙකබුද්ධං දිස්වාන, කනියස්ස මම භත්තුනො [භත්තුකනියසො (ස්යා.)];
භාගන්නං තස්ස දත්වාන, ආගතෙ තම්හි පාවදිං.
‘‘නාභිනන්දිත්ථ සො දානං, තතො තස්ස අදාසහං;
උඛා [බුද්ධා (ස්යා.)] ආනිය තං අන්නං, පුනො තස්සෙව සො අදා.
‘‘තදන්නං ඡඩ්ඩයිත්වාන, දුට්ඨා බුද්ධස්සහං තදා;
පත්තං කලලපුණ්ණං තං, අදාසිං තස්ස තාදිනො.
‘‘දානෙ ¶ ච ගහණෙ චෙව, අපචෙ පදුසෙපි ච;
සමචිත්තමුඛං දිස්වා, තදාහං සංවිජිං භුසං.
‘‘පුනො ¶ පත්තං ගහෙත්වාන, සොධයිත්වා සුගන්ධිනා;
පසන්නචිත්තා පූරෙත්වා, සඝතං සක්කරං අදං.
‘‘යත්ථ යත්ථූපපජ්ජාමි, සුරූපා හොමි දානතො;
බුද්ධස්ස අපකාරෙන, දුග්ගන්ධා වදනෙන ච.
‘‘පුන කස්සපවීරස්ස, නිධායන්තම්හි චෙතියෙ;
සොවණ්ණං ඉට්ඨකං වරං, අදාසිං මුදිතා අහං.
‘‘චතුජ්ජාතෙන ගන්ධෙන, නිචයිත්වා තමිට්ඨකං;
මුත්තා දුග්ගන්ධදොසම්හා, සබ්බඞ්ගසුසමාගතා.
‘‘සත්තපාතිසහස්සානි, රතනෙහෙව සත්තහි;
කාරෙත්වා ඝතපූරානි, වට්ටීනි [වට්ටීයො (සී.)] ච සහස්සසො.
‘‘පක්ඛිපිත්වා පදීපෙත්වා, ඨපයිං සත්තපන්තියො;
පූජනත්ථං ලොකනාථස්ස, විප්පසන්නෙන චෙතසා.
‘‘තදාපි තම්හි පුඤ්ඤම්හි, භාගිනීයි විසෙසතො;
පුන කාසීසු සඤ්ජාතො, සුමිත්තා ඉති විස්සුතො.
‘‘තස්සාහං භරියා ආසිං, සුඛිතා සජ්ජිතා පියා;
තදා පච්චෙකමුනිනො, අදාසිං ඝනවෙඨනං.
‘‘තස්සාපි ¶ ¶ භාගිනී ආසිං, මොදිත්වා දානමුත්තමං;
පුනාපි කාසිරට්ඨම්හි, ජාතො කොලියජාතියා.
‘‘තදා ¶ කොලියපුත්තානං, සතෙහි සහ පඤ්චහි;
පඤ්චපච්චෙකබුද්ධානං, සතානි සමුපට්ඨහි.
‘‘තෙමාසං තප්පයිත්වාන [වාසයිත්වාන (ස්යා. පී.)], අදාසි ච තිචීවරෙ [තිචීවරං (ස්යා.)];
ජායා තස්ස තදා ආසිං, පුඤ්ඤකම්මපථානුගා.
‘‘තතො ¶ චුතො අහු රාජා, නන්දො නාම මහායසො;
තස්සාපි මහෙසී ආසිං, සබ්බකාමසමිද්ධිනී.
‘‘තදා රාජා භවිත්වාන, බ්රහ්මදත්තො මහීපති;
පදුමවතීපුත්තානං, පච්චෙකමුනිනං තදා.
‘‘සතානි පඤ්චනූනානි, යාවජීවං උපට්ඨහිං;
රාජුය්යානෙ නිවාසෙත්වා, නිබ්බුතානි ච පූජයිං.
‘‘චෙතියානි ච කාරෙත්වා, පබ්බජිත්වා උභො මයං;
භාවෙත්වා අප්පමඤ්ඤායො, බ්රහ්මලොකං අගම්හසෙ.
‘‘තතො චුතො මහාතිත්ථෙ, සුජාතො පිප්ඵලායනො;
මාතා සුමනදෙවීති, කොසිගොත්තො දිජො පිතා.
‘‘අහං මද්දෙ ජනපදෙ, සාකලාය පුරුත්තමෙ;
කප්පිලස්ස දිජස්සාසිං, ධීතා මාතා සුචීමති.
‘‘ඝනකඤ්චනබිම්බෙන, නිම්මිනිත්වාන මං පිතා;
අදා කස්සපධීරස්ස, කාමෙහි වජ්ජිතස්සමං.
‘‘කදාචි සො කාරුණිකො, ගන්ත්වා කම්මන්තපෙක්ඛකො;
කාකාදිකෙහි ඛජ්ජන්තෙ, පාණෙ දිස්වාන සංවිජි.
‘‘ඝරෙවාහං ¶ තිලෙ ජාතෙ, දිස්වානාතපතාපනෙ;
කිමි කාකෙහි ඛජ්ජන්තෙ, සංවෙගමලභිං තදා.
‘‘තදා සො පබ්බජී ධීරො, අහං තමනුපබ්බජිං;
පඤ්චවස්සානි නිවසිං, පරිබ්බාජවතෙ [පරිබ්බාජපථෙ (ස්යා. පී.)] අහං.
‘‘යදා ¶ පබ්බජිතා ආසි, ගොතමී ජිනපොසිකා;
තදාහං තමුපගන්ත්වා, බුද්ධෙන අනුසාසිතා.
‘‘න ¶ චිරෙනෙව කාලෙන, අරහත්තමපාපුණිං;
අහො කල්යාණමිත්තත්තං, කස්සපස්ස සිරීමතො.
‘‘සුතො බුද්ධස්ස දායාදො, කස්සපො සුසමාහිතො;
පුබ්බෙනිවාසං යො වෙදි, සග්ගාපායඤ්ච පස්සති.
‘‘අථො ¶ ජාතික්ඛයං පත්තො, අභිඤ්ඤාවොසිතො මුනි;
එතාහි තීහි විජ්ජාහි, තෙවිජ්ජො හොති බ්රාහ්මණො.
‘‘තථෙව භද්දකාපිලානී [භද්දාකාපිලානී (සී. පී.)], තෙවිජ්ජා මච්චුහායිනී;
ධාරෙති අන්තිමං දෙහං, ජිත්වා මාරං සවාහනං.
‘‘දිස්වා ආදීනවං ලොකෙ, උභො පබ්බජිතා මයං;
ත්යම්හ ඛීණාසවා දන්තා, සීතිභූතාම්හ නිබ්බුතා.
‘‘කිලෙසා ඣාපිතා මය්හං…පෙ… විහරාමි අනාසවා.
‘‘ස්වාගතං වත මෙ ආසි…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
‘‘පටිසම්භිදා ¶ චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං භද්දකාපිලානී භික්ඛුනී ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
භද්දකාපිලානීථෙරියාපදානං සත්තමං.
8. යසොධරාථෙරීඅපදානං
එකස්මිං සමයෙ රම්මෙ, ඉද්ධෙ රාජගහෙ පුරෙ;
පබ්භාරම්හි වරෙකම්හි, වසන්තෙ නරනායකෙ.
වසන්තියා තම්හි නගරෙ, රම්මෙ භික්ඛුනුපස්සයෙ;
යසොධරාභික්ඛුනියා, එවං ආසි විතක්කිතං.
‘‘සුද්ධොදනො මහාරාජා, ගොතමී ච පජාපතී;
අභිඤ්ඤාතා මහාථෙරා, ථෙරියො ච මහිද්ධිකා.
‘‘සන්තිං ¶ ගතාව ආසුං තෙ, දීපච්චීව නිරාසවා;
ලොකනාථෙ ධරන්තෙව, අහම්පි ච සිවං පදං.
‘‘ගමිස්සාමීති ¶ චින්තෙත්වා, පස්සන්තී ආයුමත්තනො;
පස්සිත්වා ආයුසඞ්ඛාරං, තදහෙව ඛයං ගතං.
‘‘පත්තචීවරමාදාය, නික්ඛමිත්වා සකස්සමා;
පුරක්ඛතා භික්ඛුනීභි, සතෙහි සහස්සෙහි සා [සහ පඤ්චහි (සී. පී.)].
‘‘මහිද්ධිකා මහාපඤ්ඤා, සම්බුද්ධං උපසඞ්කමි;
සම්බුද්ධං අභිවාදෙත්වා, සත්ථුනො චක්කලක්ඛණෙ;
නිසින්නා එකමන්තම්හි, ඉදං වචනමබ්රවි.
‘‘‘අට්ඨසත්තතිවස්සාහං, පච්ඡිමො වත්තතෙ වයො [පච්ඡිමා වත්තයි වයා (ස්යා.)];
පබ්භාරම්හි අනුප්පත්තා, ආරොචෙමි මහාමුනි.
‘‘‘පරිපක්කො වයො මය්හං, පරිත්තං මම ජීවිතං;
පහාය වො ගමිස්සාමි, කතං මෙ සරණමත්තනො.
‘‘‘වයම්හි පච්ඡිමෙ කාලෙ, මරණං උපරුද්ධති;
අජ්ජරත්තිං මහාවීර, පාපුණිස්සාමි නිබ්බුතිං.
‘‘‘නත්ථි ජාති ජරා බ්යාධි, මරණඤ්ච මහාමුනෙ;
අජරාමරණං පුරං, ගමිස්සාමි අසඞ්ඛතං.
‘‘‘යාවතා පරිසා නාම, සමුපාසන්ති සත්ථුනො;
අපරාධමජානන්තී [සචෙ මෙත්ථි (සී.), පජානන්තී (ක.)], ඛමන්තං සම්මුඛා මුනෙ.
‘‘‘සංසරිත්වා ¶ ¶ ච සංසාරෙ, ඛලිතඤ්චෙ මමං තයි;
ආරොචෙමි මහාවීර, අපරාධං ඛමස්සු මෙ’.
‘‘සුත්වාන වචනං තස්සා, මුනින්දො ඉදමබ්රවි;
‘කිමුත්තරං තෙ වක්ඛාමි, නිබ්බානාය වජන්තියා.
‘‘‘ඉද්ධිඤ්චාපි නිදස්සෙහි, මම සාසනකාරිකෙ;
පරිසානඤ්ච සබ්බාසං, කඞ්ඛං ඡින්දස්සු යාවතා’.
‘‘සුත්වා තං මුනිනො වාචං, භික්ඛුනී සා යසොධරා;
වන්දිත්වා මුනිරාජං තං, ඉදං වචනමබ්රවි.
‘‘‘යසොධරා ¶ අහං වීර, අගාරෙ තෙ පජාපති;
සාකියම්හි කුලෙ ජාතා, ඉත්ථිඅඞ්ගෙ පතිට්ඨිතා.
‘‘‘ථීනං සතසහස්සානං, නවුතීනං ඡදුත්තරි;
අගාරෙ තෙ අහං වීර, පාමොක්ඛා සබ්බා ඉස්සරා.
‘‘‘රූපාචාරගුණූපෙතා ¶ , යොබ්බනට්ඨා පියංවදා;
සබ්බා මං අපචායන්ති, දෙවතා විය මානුසා.
‘‘‘කඤ්ඤාසතසහස්සපමුඛා, සක්යපුත්තනිවෙසනෙ;
සමානසුඛදුක්ඛතා, දෙවතා විය නන්දනෙ.
‘‘‘කාමධාතුමතික්කම්ම [කාමධාතුමතික්කන්තා (සී. ස්යා. පී. ක.)], සණ්ඨිතා රූපධාතුයා;
රූපෙන සදිසා නත්ථි, ඨපෙත්වා ලොකනායකං.
‘‘‘සම්බුද්ධං අභිවාදෙත්වා, ඉද්ධිං දස්සෙසි සත්ථුනො;
නෙකා නානාවිධාකාරා, මහාඉද්ධීපි දස්සයී [එවමාදීනි වත්වාන, උපතිත්වාන අම්බරං; ඉද්ධී අනෙකා දස්සෙසි, බුද්ධානුඤ්ඤා යසොධරා; (සී.)].
‘‘‘චක්කවාළසමං කායං, සීසං උත්තරතො කුරු;
උභො පක්ඛා දුවෙ දීපා, ජම්බුදීපං සරීරතො.
‘‘‘දක්ඛිණඤ්ච සරං පිඤ්ඡං, නානාසාඛා තු පත්තකා;
චන්දඤ්ච සූරියඤ්චක්ඛි, මෙරුපබ්බතතො සිඛං.
‘‘‘චක්කවාලගිරිං ¶ තුණ්ඩං, ජම්බුරුක්ඛං සමූලකං;
බීජමානා උපාගන්ත්වා, වන්දන්තී ලොකනායකං.
‘‘‘හත්ථිවණ්ණං තථෙවස්සං, පබ්බතං ජලධිං තථා;
චන්දිමං සූරියං මෙරුං, සක්කවණ්ණඤ්ච දස්සයි.
‘‘‘යසොධරා ¶ අහං වීර, පාදෙ වන්දාමි චක්ඛුම;
සහස්සලොකධාතූනං, ඵුල්ලපද්මෙන ඡාදයි.
‘‘‘බ්රහ්මවණ්ණඤ්ච මාපෙත්වා, ධම්මං දෙසෙසි සුඤ්ඤතං;
යසොධරා අහං වීර, පාදෙ වන්දාමි චක්ඛුම.
‘‘‘ඉද්ධීසු ච වසී හොමි, දිබ්බාය සොතධාතුයා;
චෙතොපරියඤාණස්ස, වසී හොමි මහාමුනි.
‘‘‘පුබ්බෙනිවාසං ¶ ජානාමි, දිබ්බචක්ඛු විසොධිතං;
සබ්බාසවපරික්ඛීණා, නත්ථි දානි පුනබ්භවො.
‘‘‘අත්ථධම්මනිරුත්තීසු, පටිභානෙ තථෙව ච;
ඤාණං මය්හං මහාවීර, උප්පන්නං තව සන්තිකෙ.
‘‘‘පුබ්බානං ලොකනාථානං, සඞ්ගමං තෙ නිදස්සිතං [සුදස්සිතං (ස්යා. පී. ක.)];
අධිකාරං බහුං මය්හං, තුය්හත්ථාය මහාමුනෙ.
‘‘‘යං ¶ මය්හං පූරිතං කම්මං, කුසලං සරසෙ මුනෙ;
තුය්හත්ථාය මහාවීර, පුඤ්ඤං උපචිතං මයා.
‘‘‘අභබ්බට්ඨානෙ වජ්ජෙත්වා, වාරයිත්වා අනාචරං;
තුය්හත්ථාය මහාවීර, සඤ්චත්තං ජීවිතං මයා.
‘‘‘නෙකකොටිසහස්සානි ¶ , භරියත්ථායදාසි මං;
න තත්ථ විමනා හොමි, තුය්හත්ථාය මහාමුනි.
‘‘‘නෙකකොටිසහස්සානි, උපකාරායදාසි මං;
න තත්ථ විමනා හොමි, තුය්හත්ථාය මහාමුනි.
‘‘‘නෙකකොටිසහස්සානි, භොජනත්ථායදාසි මං;
න තත්ථ විමනා හොමි, තුය්හත්ථාය මහාමුනි.
‘‘‘නෙකකොටිසහස්සානි, ජීවිතානි පරිච්චජිං;
භයමොක්ඛං කරිස්සන්ති, දදාමි මම ජීවිතං.
‘‘‘අඞ්ගගතෙ [අඞ්ගෙ එවං (ක.)] අලඞ්කාරෙ, වත්ථෙ නානාවිධෙ බහූ;
ඉත්ථිමණ්ඩෙ න ගූහාමි, තුය්හත්ථාය මහාමුනි.
‘‘‘ධනධඤ්ඤපරිච්චාගං ¶ , ගාමානි නිගමානි ච;
ඛෙත්තං පුත්තා ච ධීතා ච, පරිච්චත්තා මහාමුනි.
‘‘‘හත්ථී අස්සා ගවා චාපි, දාසියො පරිචාරිකා;
තුය්හත්ථාය මහාවීර, පරිච්චත්තා අසඞ්ඛියා.
‘‘‘යං මය්හං පටිමන්තෙසි [පතිමන්තෙසි (සී.)], දානං දස්සාමි යාචකෙ;
විමනං මෙ න පස්සාමි, දදතො දානමුත්තමං.
‘‘‘නානාවිධං ¶ බහුං දුක්ඛං, සංසාරෙ ච බහුබ්බිධෙ;
තුය්හත්ථාය මහාවීර, අනුභුත්තං අසඞ්ඛියං.
‘‘‘සුඛප්පත්තානුමොදාමි, න ච දුක්ඛෙසු දුම්මනා;
සබ්බත්ථ තුලිතා හොමි, තුය්හත්ථාය මහාමුනි.
‘‘‘අනුමග්ගෙන ¶ සම්බුද්ධො, යං ධම්මං අභිනීහරි;
අනුභොත්වා සුඛං දුක්ඛං, පත්තො බොධිං මහාමුනි.
‘‘‘බ්රහ්මදෙවඤ්ච සම්බුද්ධං, ගොතමං ලොකනායකං;
අඤ්ඤෙසං ලොකනාථානං, සඞ්ගමං තෙ බහුං මයා.
‘‘‘අධිකාරං ¶ බහුං මය්හං, තුය්හත්ථාය මහාමුනි;
ගවෙසතො බුද්ධධම්මෙ, අහං තෙ පරිචාරිකා.
‘‘‘කප්පෙ ච සතසහස්සෙ, චතුරො ච අසඞ්ඛියෙ;
දීපඞ්කරො මහාවීරො, උප්පජ්ජි ලොකනායකො.
‘‘‘පච්චන්තදෙසවිසයෙ, නිමන්තෙත්වා තථාගතං;
තස්ස ආගමනං මග්ගං, සොධෙන්ති තුට්ඨමානසා.
‘‘‘තෙන කාලෙන සො ආසි, සුමෙධො නාම බ්රාහ්මණො;
මග්ගඤ්ච පටියාදෙසි, ආයතො [ආයතං (සී.)] සබ්බදස්සිනො.
‘‘‘තෙන කාලෙනහං ආසිං, කඤ්ඤා බ්රාහ්මණසම්භවා;
සුමිත්තානාම නාමෙන, උපගච්ඡිං සමාගමං.
‘‘‘අට්ඨ උප්පලහත්ථානි, පූජනත්ථාය සත්ථුනො;
ආදාය ජනසංමජ්ඣෙ, අද්දසං ඉසි මුග්ගතං.
‘‘‘චිරානුගතං ¶ දයිතං [චිරානුපරි ආසීනං (සී.)], අතික්කන්තං මනොහරං;
දිස්වා තදා අමඤ්ඤිස්සං, සඵලං ජීවිතං මම.
‘‘‘පරක්කමං තං සඵලං, අද්දසං ඉසිනො තදා;
පුබ්බකම්මෙන සම්බුද්ධෙ, චිත්තඤ්චාපි පසීදි මෙ.
‘‘‘භිය්යො ¶ චිත්තං පසාදෙසිං, ඉසෙ උග්ගතමානසෙ;
දෙය්යං අඤ්ඤං න පස්සාමි, දෙමි පුප්ඵානි තෙ ඉසි.
‘‘‘පඤ්චහත්ථා ¶ තව හොන්තු, තයො හොන්තු මමං ඉසෙ;
තෙන සද්ධිං සමා හොන්තු, බොධත්ථාය තවං ඉසෙ’.
චතුත්ථං භාණවාරං.
‘‘ඉසි ගහෙත්වා පුප්ඵානි, ආගච්ඡන්තං මහායසං;
පූජෙසි ජනසංමජ්ඣෙ, බොධත්ථාය මහාඉසි.
‘‘පස්සිත්වා ජනසංමජ්ඣෙ, දීපඞ්කරො මහාමුනි;
වියාකාසි මහාවීරො, ඉසි මුග්ගතමානසං.
‘‘අපරිමෙය්යෙ ඉතො කප්පෙ, දීපඞ්කරො මහාමුනි;
මම කම්මං වියාකාසි, උජුභාවං මහාමුනි.
‘‘‘සමචිත්තා ¶ සමකම්මා, සමකාරී භවිස්සති;
පියා හෙස්සති කම්මෙන, තුය්හත්ථාය මහාඉසි [මහාඉසෙ (ස්යා.)].
‘‘‘සුදස්සනා සුපියා ච, මනාපා පියවාදිනී;
තස්ස ධම්මෙසු දායාදා, විහරිස්සති ඉද්ධිකා.
‘‘‘යථාපි භණ්ඩසාමුග්ගං, අනුරක්ඛති සාමිනො;
එවං කුසලධම්මානං, අනුරක්ඛිස්සතෙ අයං.
‘‘‘තස්ස තෙ [තස්ස තං (ස්යා.)] අනුකම්පන්තී, පූරයිස්සති පාරමී;
සීහොව පඤ්ජරං භෙත්වා [හිත්වා (ස්යා.), හෙත්වා (පී.)], පාපුණිස්සති බොධියං’.
‘‘අපරිමෙය්යෙ ¶ ඉතො කප්පෙ, යං මං බුද්ධො වියාකරී;
තං වාචං අනුමොදෙන්තී, එවංකාරී භවිං අහං.
‘‘තස්ස ¶ කම්මස්ස සුකතස්ස, තත්ථ චිත්තං පසාදයිං;
දෙවමනුස්සකං යොනිං, අනුභොත්වා අසඞ්ඛියං.
‘‘සුඛදුක්ඛෙනුභොත්වාහං, දෙවෙසු මානුසෙසු ච;
පච්ඡිමෙ භවෙ සම්පත්තෙ, අජායිං සාකියෙ කුලෙ.
‘‘රූපවතී භොගවතී, යසසීලවතී තතො;
සබ්බඞ්ගසම්පදා හොමි, කුලෙසු අභිසක්කතා.
‘‘ලාභං ¶ සිලොකං සක්කාරං, ලොකධම්මසමාගමං;
චිත්තඤ්ච දුක්ඛිතං නත්ථි, වසාමි අකුතොභයා.
‘‘වුත්තඤ්හෙතං භගවතා, රඤ්ඤො අන්තෙපුරෙ තදා;
ඛත්තියානං පුරෙ වීර, උපකාරඤ්ච නිද්දිසි.
‘‘උපකාරා ච යා නාරී, යා ච නාරී සුඛෙ දුඛෙ;
අත්ථක්ඛායී ච යා නාරී, යා ච නාරීනුකම්පිකා.
‘‘පඤ්චකොටිසතා බුද්ධා, නවකොටිසතානි ච;
එතෙසං දෙවදෙවානං, මහාදානං පවත්තයිං.
‘‘අධිකාරං මහා [සදා (පී.) එවමුපරිපි] මය්හං, ධම්මරාජ සුණොහි මෙ;
එකාදසකොටිසතා, බුද්ධා ද්වාදස කොටියො [හොන්ති ලොකග්ගනායකා (සී. ස්යා.), පණ්ණාකොටිසතානි ච (පී.)].
‘‘එතෙසං දෙවදෙවානං, මහාදානං පවත්තයිං;
අධිකාරං මහා මය්හං, ධම්මරාජ සුණොහි මෙ.
‘‘‘වීසකොටිසතා ¶ ¶ බුද්ධා, තිංසකොටිසතානි ච;
එතෙසං දෙවදෙවානං, මහාදානං පවත්තයිං.
‘‘‘අධිකාරං මහා මය්හං, ධම්මරාජ සුණොහි මෙ;
චත්තාලීසකොටිසතා, පඤ්ඤාස කොටිසතානි ච.
‘‘‘එතෙසං ¶ දෙවදෙවානං, මහාදානං පවත්තයිං;
අධිකාරං මහා මය්හං, ධම්මරාජ සුණොහි මෙ.
‘‘‘සට්ඨිකොටිසතා බුද්ධා, සත්තතිකොටිසතානි ච;
එතෙසං දෙවදෙවානං, මහාදානං පවත්තයිං.
‘‘‘අධිකාරං මහා මය්හං, ධම්මරාජ සුණොහි මෙ;
අසීතිකොටිසතා බුද්ධා, නවුතිකොටිසතානි ච.
‘‘‘එතෙසං දෙවදෙවානං, මහාදානං පවත්තයිං;
අධිකාරං මහා මය්හං, ධම්මරාජ සුණොහි මෙ.
‘‘‘කොටිසතසහස්සානි, හොන්ති ලොකග්ගනායකා;
එතෙසං දෙවදෙවානං, මහාදානං පවත්තයිං.
‘‘‘අධිකාරං ¶ මහා මය්හං, ධම්මරාජ සුණොහි මෙ;
නවකොටිසහස්සානි, අපරෙ ලොකනායකා.
‘‘‘එතෙසං දෙවදෙවානං, මහාදානං පවත්තයිං;
අධිකාරං මහා මය්හං, ධම්මරාජ සුණොහි මෙ.
‘‘‘කොටිසතසහස්සානි, පඤ්චාසීතිමහෙසිනං;
පඤ්චාසීතිකොටිසතා, සත්තතිංසා ච කොටියො.
‘‘‘එතෙසං ¶ දෙවදෙවානං, මහාදානං පවත්තයිං;
අධිකාරං මහා මය්හං, ධම්මරාජ සුණොහි මෙ.
‘‘‘පච්චෙකබුද්ධා වීතරාගා [ධුතරාගා (පී. ක.)], අට්ඨට්ඨමකකොටියො [අට්ඨමත්තක… (සී.), අට්ඨමත්ථක… (ස්යා.)];
අධිකාරං මහා මය්හං, ධම්මරාජ සුණොහි මෙ.
‘‘‘ඛීණාසවා වීතමලා, අසඞ්ඛියා බුද්ධසාවකා;
අධිකාරං මහා මය්හං, ධම්මරාජ සුණොහි මෙ.
‘‘‘එවං ධම්මෙ සුචිණ්ණානං, සදා ධම්මස්ස චාරිනං;
ධම්මචාරී සුඛං සෙති, අස්මිං ලොකෙ පරම්හි ච.
‘‘‘ධම්මං ¶ චරෙ සුචරිතං, න නං දුච්චරිතං චරෙ;
ධම්මචාරී සුඛං සෙති, අස්මිං ලොකෙ පරම්හි ච.
‘‘‘නිබ්බින්දිත්වාන සංසාරෙ, පබ්බජිං අනගාරියං;
සහස්සපරිවාරෙන, පබ්බජිත්වා අකිඤ්චනා.
‘‘‘අගාරං විජහිත්වාන, පබ්බජිං අනගාරියං;
අඩ්ඪමාසෙ අසම්පත්තෙ, චතුසච්චමපාපුණිං.
‘‘‘චීවරං පිණ්ඩපාතඤ්ච, පච්චයං සයනාසනං;
උපනෙන්ති බහූ ජනා, සාගරෙයෙව ඌමියො.
‘‘‘කිලෙසා ඣාපිතා මය්හං…පෙ… විහරාමි අනාසවා.
‘‘‘ස්වාගතං වත මෙ ආසි…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
‘‘‘පටිසම්භිදා ¶ චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’.
‘‘එවං බහුවිධං දුක්ඛං, සම්පත්තී ච බහුබ්බිධා;
විසුද්ධිභාවං සම්පත්තා, ලභාමි සබ්බසම්පදා.
‘‘යා ¶ දදාති සකත්තානං, පුඤ්ඤත්ථාය මහෙසිනො;
සහායසම්පදා හොන්ති, නිබ්බානපදමසඞ්ඛතං.
‘‘පරික්ඛීණං අතීතඤ්ච, පච්චුප්පන්නං අනාගතං;
සබ්බකම්මං මමං ඛීණං, පාදෙ වන්දාමි චක්ඛුම’’.
ඉත්ථං සුදං යසොධරා භික්ඛුනී භගවතො සම්මුඛා ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
යසොධරාථෙරියාපදානං අට්ඨමං.
9. යසොධරාපමුඛදසභික්ඛුනීසහස්සඅපදානං
‘‘කප්පෙ ¶ ච සතසහස්සෙ, චතුරො ච අසඞ්ඛියෙ;
දීපඞ්කරො නාම ජිනො, උප්පජ්ජි ලොකනායකො.
‘‘දීපඞ්කරො මහාවීරො, වියාකාසි විනායකො;
සුමෙධඤ්ච සුමිත්තඤ්ච, සමානසුඛදුක්ඛතං.
‘‘සදෙවකඤ්ච ¶ පස්සන්තො, විචරන්තො සදෙවකං;
තෙසං පකිත්තනෙ අම්හෙ, උපගම්ම සමාගමං.
‘‘අම්හං ¶ සබ්බපති හොහි [සබ්බා පතී හොන්ති (පී.)], අනාගතසමාගමෙ;
සබ්බාව තුය්හං භරියා, මනාපා පියවාදිකා.
‘‘දානං සීලමයං සබ්බං, භාවනා ච සුභාවිතා;
දීඝරත්තඤ්ච නො [දීඝරත්තමිදං (ස්යා. ක.)] සබ්බං, පරිච්චත්තං මහාමුනෙ.
‘‘ගන්ධං විලෙපනං මාලං, දීපඤ්ච රතනාමයං;
යංකිඤ්චි පත්ථිතං සබ්බං, පරිච්චත්තං මහාමුනි.
‘‘අඤ්ඤං වාපි කතං කම්මං, පරිභොගඤ්ච මානුසං;
දීඝරත්තඤ්හි නො සබ්බං, පරිච්චත්තං මහාමුනි.
‘‘අනෙකජාතිසංසාරං, බහුං පුඤ්ඤම්පි නො කතං;
ඉස්සරමනුභොත්වාන, සංසරිත්වා භවාභවෙ.
‘‘පච්ඡිමෙ ¶ භවෙ සම්පත්තෙ, සක්යපුත්තනිවෙසනෙ;
නානාකුලූපපන්නායො, අච්ඡරා කාමවණ්ණිනී.
‘‘ලාභග්ගෙන යසං පත්තා, පූජිතා සබ්බසක්කතා;
ලාභියො අන්නපානානං, සදා සම්මානිතා මයං.
‘‘අගාරං පජහිත්වාන, පබ්බජිම්හනගාරියං;
අඩ්ඪමාසෙ අසම්පත්තෙ, සබ්බා පත්තාම්හ නිබ්බුතිං.
‘‘ලාභියො අන්නපානානං, වත්ථසෙනාසනානි ච;
උපෙන්ති පච්චයා සබ්බෙ, සදා සක්කතපූජිතා.
‘‘කිලෙසා ¶ ඣාපිතා අම්හං…පෙ… විහරාම අනාසවා.
‘‘ස්වාගතං ¶ වත නො ආසි…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං යසොධරාපමුඛානි දසභික්ඛුනීසහස්සානි භගවතො සම්මුඛා ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
යසොධරාපමුඛදසභික්ඛුනීසහස්සාපදානං නවමං.
10. යසොධරාපමුඛඅට්ඨාරසභික්ඛුනීසහස්සඅපදානං
‘‘අට්ඨාරසසහස්සානි ¶ , භික්ඛුනී සක්යසම්භවා;
යසොධරාපමුඛානි, සම්බුද්ධං උපසඞ්කමුං.
‘‘අට්ඨාරසසහස්සානි, සබ්බා හොන්ති මහිද්ධිකා;
වන්දන්තී මුනිනො පාදෙ, ආරොචෙන්ති යථාබලං.
‘‘‘ජාති ඛීණා ජරා බ්යාධි, මරණඤ්ච මහාමුනි;
අනාසවං පදං සන්තං, අමතං යාම නායක.
‘‘‘ඛලිතඤ්චෙ පුරෙ අත්ථි, සබ්බාසම්පි මහාමුනි;
අපරාධමජානන්තී, ඛම අම්හං විනායක.
‘‘‘ඉද්ධිඤ්චාපි නිදස්සෙථ, මම සාසනකාරිකා;
පරිසානඤ්ච සබ්බාසං, කඞ්ඛං ඡින්දථ යාවතා.
‘‘‘යසොධරා ¶ මහාවීර, මනාපා පියදස්සනා;
සබ්බා ¶ තුය්හං මහාවීර, අගාරස්මිං පජාපති.
‘‘‘ථීනං සතසහස්සානං, නවුතීනං ඡදුත්තරි;
අගාරෙ තෙ මයං වීර, පාමොක්ඛා සබ්බා ඉස්සරා.
‘‘‘රූපාචාරගුණූපෙතා, යොබ්බනට්ඨා පියංවදා;
සබ්බා නො අපචායන්ති, දෙවතා විය මානුසා.
‘‘‘අට්ඨාරසසහස්සානි, සබ්බා සාකියසම්භවා;
යසොධරාසහස්සානි, පාමොක්ඛා ඉස්සරා තදා.
‘‘‘කාමධාතුමතික්කම්ම ¶ , සණ්ඨිතා රූපධාතුයා;
රූපෙන සදිසා නත්ථි, සහස්සානං මහාමුනි.
‘‘‘සම්බුද්ධං අභිවාදෙත්වා, ඉද්ධිං දස්සංසු සත්ථුනො;
නෙකා නානාවිධාකාරා, මහාඉද්ධීපි දස්සයුං.
‘‘‘චක්කවාළසමං කායං, සීසං උත්තරතො කුරු;
උභො පක්ඛා දුවෙ දීපා, ජම්බුදීපං සරීරතො.
‘‘‘දක්ඛිණඤ්ච සරං පිඤ්ඡං, නානාසාඛා තු පත්තකා;
චන්දඤ්ච සූරියඤ්චක්ඛි, මෙරුපබ්බතතො සිඛං.
‘‘‘චක්කවාළගිරිං ¶ තුණ්ඩං, ජම්බුරුක්ඛං සමූලකං;
බීජමානා උපාගන්ත්වා, වන්දන්තී ලොකනායකං.
‘‘‘හත්ථිවණ්ණං තථෙවස්සං, පබ්බතං ජලධිං තථා;
චන්දඤ්ච සූරියං මෙරුං, සක්කවණ්ණඤ්ච දස්සයුං.
‘‘‘යසොධරා ¶ මයං වීර, පාදෙ වන්දාම චක්ඛුම;
තව චිරපභාවෙන, නිප්ඵන්නා නරනායක.
‘‘‘ඉද්ධීසු ච වසී හොම, දිබ්බාය සොතධාතුයා;
චෙතොපරියඤාණස්ස, වසී හොම මහාමුනෙ.
‘‘‘පුබ්බෙනිවාසං ජානාම, දිබ්බචක්ඛු විසොධිතං;
සබ්බාසවපරික්ඛීණා, නත්ථි දානි පුනබ්භවො.
‘‘‘අත්ථධම්මනිරුත්තීසු, පටිභානෙ තථෙව ච;
ඤාණං අම්හං මහාවීර, උප්පන්නං තව සන්තිකෙ.
‘‘‘පුබ්බානං ¶ ලොකනාථානං, සඞ්ගමං නො නිදස්සිතං;
අධිකාරා බහූ අම්හං, තුය්හත්ථාය මහාමුනෙ.
‘‘‘යං අම්හං පූරිතං කම්මං, කුසලං සරසෙ මුනෙ;
තුය්හත්ථාය මහාවීර, පුඤ්ඤානුපචිතානි නො.
‘‘‘අභබ්බට්ඨානෙ වජ්ජෙත්වා, වාරයිම්හ අනාචරං;
තුය්හත්ථාය මහාවීර, චත්තානි ජීවිතානි නො [සඤ්චත්තං ජීවිතම්පි නො (ස්යා.)].
‘‘‘නෙකකොටිසහස්සානි ¶ , භරියත්ථායදාසි නො;
න තත්ථ විමනා හොම, තුය්හත්ථාය මහාමුනෙ.
‘‘‘නෙකකොටිසහස්සානි, උපකාරායදාසි නො;
න තත්ථ විමනා හොම, තුය්හත්ථාය මහාමුනෙ.
‘‘‘නෙකකොටිසහස්සානි, භොජනත්ථායදාසි නො;
න තත්ථ විමනා හොම, තුය්හත්ථාය මහාමුනෙ.
‘‘‘නෙකකොටිසහස්සානි ¶ , ජීවිතානි චජිම්හසෙ [චජිම්හ නො (පී. ක.)];
භයමොක්ඛං කරිස්සාම, ජීවිතානි චජිම්හසෙ.
‘‘‘අඞ්ගගතෙ අලඞ්කාරෙ, වත්ථෙ නානාවිධෙ බහූ;
ඉත්ථිභණ්ඩෙ න ගූහාම, තුය්හත්ථාය මහාමුනෙ.
‘‘‘ධනධඤ්ඤපරිච්චාගං ¶ , ගාමානි නිගමානි ච;
ඛෙත්තං පුත්තා ච ධීතා ච, පරිච්චත්තා මහාමුනෙ.
‘‘‘හත්ථී අස්සා ගවා චාපි, දාසියො පරිචාරිකා;
තුය්හත්ථාය මහාවීර, පරිච්චත්තං අසඞ්ඛියං.
‘‘‘යං අම්හෙ පටිමන්තෙසි, දානං දස්සාම යාචකෙ;
විමනං නො න පස්සාම, දදතො දානමුත්තමං.
‘‘‘නානාවිධං බහුං දුක්ඛං, සංසාරෙ ච බහුබ්බිධෙ;
තුය්හත්ථාය මහාවීර, අනුභුත්තං අසඞ්ඛියං.
‘‘‘සුඛප්පත්තානුමොදාම, න ච දුක්ඛෙසු දුම්මනා;
සබ්බත්ථ තුලිතා හොම, තුය්හත්ථාය මහාමුනෙ.
‘‘‘අනුමග්ගෙන ¶ සම්බුද්ධො, යං ධම්මං අභිනීහරි;
අනුභොත්වා සුඛං දුක්ඛං, පත්තො බොධිං මහාමුනෙ.
‘‘‘බ්රහ්මදෙවඤ්ච සම්බුද්ධං, ගොතමං ලොකනායකං;
අඤ්ඤෙසං ලොකනාථානං, සඞ්ගමං තෙහි නො බහූ.
‘‘‘අධිකාරං බහුං අම්හෙ, තුය්හත්ථාය මහාමුනෙ;
ගවෙසතො බුද්ධධම්මෙ, මයං තෙ පරිචාරිකා.
‘‘‘කප්පෙ ¶ ච සතසහස්සෙ, චතුරො ච අසඞ්ඛියෙ;
දීපඞ්කරො මහාවීරො, උප්පජ්ජි ලොකනායකො.
‘‘‘පච්චන්තදෙසවිසයෙ, නිමන්තෙත්වා තථාගතං;
තස්ස ආගමනං මග්ගං, සොධෙන්ති තුට්ඨමානසා.
‘‘‘තෙන ¶ කාලෙන සො ආසි, සුමෙධො නාම බ්රාහ්මණො;
මග්ගඤ්ච පටියාදෙසි, ආයතො සබ්බදස්සිනො.
‘‘‘තෙන කාලෙන අහුම්හ, සබ්බා බ්රාහ්මණසම්භවා;
ථලූදජානි පුප්ඵානි, ආහරිම්හ සමාගමං.
‘‘‘තස්මිං සො සමයෙ බුද්ධො, දීපඞ්කරො මහායසො;
වියාකාසි මහාවීරො, ඉසිමුග්ගතමානසං.
‘‘‘චලතී රවතී පුථවී, සඞ්කම්පති සදෙවකෙ;
තස්ස කම්මං පකිත්තෙන්තෙ, ඉසිමුග්ගතමානසං.
‘‘‘දෙවකඤ්ඤා ¶ මනුස්සා ච, මයඤ්චාපි සදෙවකා;
නානාපූජනීයං භණ්ඩං, පූජයිත්වාන පත්ථයුං.
‘‘‘තෙසං බුද්ධො වියාකාසි, ජොතිදීප සනාමකො;
අජ්ජ යෙ පත්ථිතා අත්ථි, තෙ භවිස්සන්ති සම්මුඛා.
‘‘‘අපරිමෙය්යෙ ඉතො කප්පෙ, යං නො බුද්ධො වියාකරි;
තං වාචමනුමොදෙන්තා, එවංකාරී අහුම්හ නො.
‘‘‘තස්ස කම්මස්ස සුකතස්ස, තස්ස චිත්තං පසාදයුං;
දෙවමානුසිකං යොනිං, අනුභොත්වා අසඞ්ඛියං.
‘‘‘සුඛදුක්ඛෙනුභොත්වාන ¶ , දෙවෙසු මානුසෙසු ච;
පච්ඡිමෙ භවෙ සම්පත්තෙ, ජාතාම්හ සාකියෙ කුලෙ.
‘‘‘රූපවතී ¶ භොගවතී, යසසීලවතී තතො;
සබ්බඞ්ගසම්පදා හොම, කුලෙසු අභිසක්කතා.
‘‘‘ලාභං සිලොකං සක්කාරං, ලොකධම්මසමාගමං;
චිත්තඤ්ච දුක්ඛිතං නත්ථි, වසාම අකුතොභයා.
‘‘‘වුත්තඤ්හෙතං භගවතා, රඤ්ඤො අන්තෙපුරෙ තදා;
ඛත්තියානං පුරෙ වීර [තාසං (ස්යා.)], උපකාරඤ්ච නිද්දිසි.
‘‘‘උපකාරා ච යා නාරී, යා ච නාරී සුඛෙ දුඛෙ;
අත්ථක්ඛායී ච යා නාරී, යා ච නාරීනුකම්පිකා.
‘‘‘ධම්මං ¶ චරෙ සුචරිතං, න නං දුච්චරිතං චරෙ;
ධම්මචාරී සුඛං සෙති, අස්මිං ලොකෙ පරම්හි ච.
‘‘‘අගාරං විජහිත්වාන, පබ්බජිම්හනගාරියං;
අඩ්ඪමාසෙ අසම්පත්තෙ, චතුසච්චං ඵුසිම්හ නො.
‘‘‘චීවරං පිණ්ඩපාතඤ්ච, පච්චයං සයනාසනං;
උපනෙන්ති බහූ අම්හෙ, සාගරස්සෙව ඌමියො.
‘‘‘කිලෙසා ඣාපිතා අම්හං [මය්හං (ස්යා.), අම්හාකං (ක.)], භවා සබ්බෙ සමූහතා;
නාගීව බන්ධනං ඡෙත්වා, විහරාම අනාසවා.
‘‘‘ස්වාගතං වත නො ආසි, මම බුද්ධස්ස සන්තිකෙ;
තිස්සො විජ්ජා අනුප්පත්තා, කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
‘‘‘පටිසම්භිදා ¶ ¶ චතස්සො, විමොක්ඛාපි ච අට්ඨිමෙ;
ඡළභිඤ්ඤා සච්ඡිකතා, කතං බුද්ධස්ස සාසනං’.
‘‘එවං බහුවිධං දුක්ඛං, සම්පත්තී ච බහුබ්බිධා;
විසුද්ධභාවං සම්පත්තා, ලභාම සබ්බසම්පදා.
‘‘යා දදන්ති සකත්තානං, පුඤ්ඤත්ථාය මහෙසිනො;
සහායසම්පදා හොන්ති, නිබ්බානපදමසඞ්ඛතං.
‘‘පරික්ඛීණං අතීතඤ්ච, පච්චුප්පන්නං අනාගතං;
සබ්බකම්මම්පි නො ඛීණං, පාදෙ වන්දාම චක්ඛුම.
‘‘නිබ්බානාය ¶ වදන්තීනං, කිං වො වක්ඛාම උත්තරි;
සන්තසඞ්ඛතදොසඤ්හි, පප්පොථ [සන්තසඞ්ඛතදොසො යො, පජ්ජොතං (ස්යා. පී. ක.)] අමතං පදං’’.
ඉත්ථං සුදං යසොධරාපමුඛානි අට්ඨාරසභික්ඛුනීසහස්සානි භගවතො සම්මුඛා ඉමා ගාථායො අභාසිත්ථාති.
යසොධරාපමුඛඅට්ඨාරසභික්ඛුනීසහස්සාපදානං දසමං.
කුණ්ඩලකෙසීවග්ගො තතියො.
තස්සුද්දානං –
කුණ්ඩලා ගොතමී චෙව, ධම්මදින්නා ච සකුලා;
වරනන්දා ච සොණා ච, කාපිලානී යසොධරා.
දසසහස්සභික්ඛුනී, අට්ඨාරසසහස්සකා;
ගාථාසතානි චත්තාරි, ඡ ච සත්තතිමෙව ච [අට්ඨසත්තතිමෙව ච (ස්යා.)].