📜
45. විභීතකවග්ගො
1. විභීතකමිඤ්ජියත්ථෙරඅපදානං
‘‘කකුසන්ධො ¶ ¶ ¶ මහාවීරො, සබ්බධම්මාන පාරගූ;
ගණම්හා වූපකට්ඨො සො, අගමාසි වනන්තරං.
‘‘බීජමිඤ්ජං ගහෙත්වාන, ලතාය ආවුණිං අහං;
භගවා තම්හි සමයෙ, ඣායතෙ පබ්බතන්තරෙ.
‘‘දිස්වානහං දෙවදෙවං, විප්පසන්නෙන චෙතසා;
දක්ඛිණෙය්යස්ස වීරස්ස, බීජමිඤ්ජමදාසහං.
‘‘ඉමස්මිංයෙව කප්පම්හි, යං මිඤ්ජමදදිං [ඵලමදදිං (සී. පී.), බීජමදදිං (ස්යා.)] තදා;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, බීජමිඤ්ජස්සිදං ඵලං.
‘‘කිලෙසා ඣාපිතා මය්හං, භවා සබ්බෙ සමූහතා;
නාගොව බන්ධනං ඡෙත්වා, විහරාමි අනාසවො.
‘‘ස්වාගතං වත මෙ ආසි, මම බුද්ධස්ස සන්තිකෙ;
තිස්සො විජ්ජා අනුප්පත්තා, කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො, විමොක්ඛාපි ච අට්ඨිමෙ;
ඡළභිඤ්ඤා සච්ඡිකතා, කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා විභීතකමිඤ්ජියො [විභෙදක… (ස්යා. ක.)] ථෙරො ඉමා
ගාථායො අභාසිත්ථාති.
විභීතකමිඤ්ජියත්ථෙරස්සාපදානං පඨමං.
2. කොලදායකත්ථෙරඅපදානං
‘‘අජිනෙන ¶ ¶ ¶ නිවත්ථොහං, වාකචීරධරො තදා;
ඛාරියා පූරයිත්වාන, කොලංහාසිං මමස්සමං [ඛාරිභාරං හරිත්වාන, කොලමාහරිමස්සමං (සී. පී.)].
‘‘තම්හි ¶ කාලෙ සිඛී බුද්ධො, එකො අදුතියො අහු;
මමස්සමං උපාගච්ඡි, ජානන්තො සබ්බකාලිකං.
‘‘සකං චිත්තං පසාදෙත්වා, වන්දිත්වාන ච සුබ්බතං;
උභො හත්ථෙහි පග්ගය්හ, කොලං බුද්ධස්සදාසහං.
‘‘එකතිංසෙ ඉතො කප්පෙ, යං ඵලමදදිං තදා;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, කොලදානස්සිදං ඵලං.
‘‘කිලෙසා ඣාපිතා මය්හං…පෙ… විහරාමි අනාසවො.
‘‘ස්වාගතං වත මෙ ආසි…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා කොලදායකො ථෙරො ඉමා ගාථායො
අභාසිත්ථාති.
කොලදායකත්ථෙරස්සාපදානං දුතියං.
3. බිල්ලියත්ථෙරඅපදානං
‘‘චන්දභාගානදීතීරෙ ¶ , අස්සමො සුකතො මම;
බිල්ලරුක්ඛෙහි [බෙලුවරුක්ඛෙහි (ස්යා.)] ආකිණ්ණො, නානාදුමනිසෙවිතො.
‘‘සුගන්ධං බෙලුවං දිස්වා, බුද්ධසෙට්ඨමනුස්සරිං;
ඛාරිභාරං පූරයිත්වා, තුට්ඨො සංවිග්ගමානසො.
‘‘කකුසන්ධං උපාගම්ම, බිල්ලපක්කමදාසහං;
පුඤ්ඤක්ඛෙත්තස්ස වීරස්ස, විප්පසන්නෙන චෙතසා.
‘‘ඉමස්මිංයෙව කප්පස්මිං, යං ඵලමදදිං තදා;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, ඵලදානස්සිදං ඵලං.
‘‘කිලෙසා ¶ ඣාපිතා මය්හං…පෙ… විහරාමි අනාසවො.
‘‘ස්වාගතං වත මෙ ආසි…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
‘‘පටිසම්භිදා ¶ චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා බිල්ලියො ථෙරො ඉමා ගාථායො
අභාසිත්ථාති.
බිල්ලියත්ථෙරස්සාපදානං තතියං.
4. භල්ලාතදායකත්ථෙරඅපදානං
‘‘සුවණ්ණවණ්ණං ¶ ¶ සම්බුද්ධං, ද්වත්තිංසවරලක්ඛණං;
විපිනග්ගෙන [පවනග්ගෙන (සී. ස්යා. පී.)] ගච්ඡන්තං, සාලරාජංව ඵුල්ලිතං.
‘‘තිණත්ථරං පඤ්ඤාපෙත්වා, බුද්ධසෙට්ඨං අයාචහං;
‘අනුකම්පතු මං බුද්ධො, භික්ඛං ඉච්ඡාමි දාතවෙ’.
‘‘අනුකම්පකො කාරුණිකො, අත්ථදස්සී මහායසො;
මම සඞ්කප්පමඤ්ඤාය, ඔරූහි මම අස්සමෙ.
‘‘ඔරොහිත්වාන සම්බුද්ධො, නිසීදි පණ්ණසන්ථරෙ;
භල්ලාතකං ගහෙත්වාන, බුද්ධසෙට්ඨස්සදාසහං.
‘‘මම නිජ්ඣායමානස්ස, පරිභුඤ්ජි තදා ජිනො;
තත්ථ චිත්තං පසාදෙත්වා, අභිවන්දිං තදා ජිනං.
‘‘අට්ඨාරසෙ කප්පසතෙ, යං ඵලමදදිං තදා;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, ඵලදානස්සිදං ඵලං.
‘‘කිලෙසා ඣාපිතා මය්හං…පෙ… විහරාමි අනාසවො.
‘‘ස්වාගතං වත මෙ ආසි…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං ¶ සුදං ආයස්මා භල්ලාතදායකො ථෙරො ඉමා ගාථායො
අභාසිත්ථාති.
භල්ලාතදායකත්ථෙරස්සාපදානං චතුත්ථං.
5. උත්තලිපුප්ඵියත්ථෙරඅපදානං
‘‘නිග්රොධෙ ¶ ¶ හරිතොභාසෙ, සංවිරුළ්හම්හි පාදපෙ;
උත්තලිමාලං [උම්මා මාලං හි (ස්යා.)] පග්ගය්හ, බොධියා අභිරොපයිං.
‘‘ඉමස්මිංයෙව කප්පම්හි, යං බොධිමභිපූජයිං;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, බොධිපූජායිදං ඵලං.
‘‘කිලෙසා ඣාපිතා මය්හං…පෙ… විහරාමි අනාසවො.
‘‘ස්වාගතං වත මෙ ආසි…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා උත්තලිපුප්ඵියො ථෙරො ඉමා ගාථායො
අභාසිත්ථාති.
උත්තලිපුප්ඵියත්ථෙරස්සාපදානං පඤ්චමං.
6. අම්බාටකියත්ථෙරඅපදානං
‘‘සුපුප්ඵිතං ¶ සාලවනං, ඔගය්හ වෙස්සභූ මුනි;
නිසීදි ගිරිදුග්ගෙසු, අභිජාතොව කෙසරී.
‘‘පසන්නචිත්තො ¶ සුමනො, අම්බාටකමපූජයිං;
පුඤ්ඤක්ඛෙත්තං අනුත්තරං [මහාවීරං (සී. ස්යා.)], පසන්නො සෙහි පාණිභි.
‘‘එකතිංසෙ ඉතො කප්පෙ, යං පුප්ඵමභිරොපයිං;
දුග්ගති නාභිජානාමි, බුද්ධපූජායිදං ඵලං.
‘‘කිලෙසා ඣාපිතා මය්හං…පෙ… විහරාමි අනාසවො.
‘‘ස්වාගතං වත මෙ ආසි…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා අම්බාටකියො ථෙරො ඉමා ගාථායො
අභාසිත්ථාති.
අම්බාටකියත්ථෙරස්සාපදානං ඡට්ඨං.
7. සීහාසනිකත්ථෙරඅපදානං
‘‘පදුමුත්තරස්ස ¶ ¶ භගවතො, සබ්බභූතහිතෙසිනො;
පසන්නචිත්තො සුමනො, සීහාසනමදාසහං.
‘‘දෙවලොකෙ මනුස්සෙ වා, යත්ථ යත්ථ වසාමහං;
ලභාමි විපුලං බ්යම්හං, සීහාසනස්සිදං ඵලං.
‘‘සොණ්ණමයා රූපිමයා, ලොහිතඞ්ගමයා [ලොහිතඞ්කමයා (සී. ස්යා. පී.)] බහූ;
මණිමයා ච පල්ලඞ්කා, නිබ්බත්තන්ති මමං සදා.
‘‘බොධියා ¶ ආසනං කත්වා, ජලජුත්තමනාමිනො;
උච්චෙ කුලෙ පජායාමි, අහො ධම්මසුධම්මතා.
‘‘සතසහස්සිතො කප්පෙ, සීහාසනමකාසහං;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, සීහාසනස්සිදං ඵලං.
‘‘කිලෙසා ඣාපිතා මය්හං…පෙ… විහරාමි අනාසවො.
‘‘ස්වාගතං වත මෙ ආසි…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා සීහාසනිකො ථෙරො ඉමා ගාථායො
අභාසිත්ථාති.
සීහාසනිකත්ථෙරස්සාපදානං සත්තමං.
8. පාදපීඨියත්ථෙරඅපදානං
‘‘සුමෙධො ¶ නාම සම්බුද්ධො, අග්ගො කාරුණිකො මුනි;
තාරයිත්වා බහූ සත්තෙ, නිබ්බුතො සො මහායසො.
‘‘සීහාසනස්ස සාමන්තා, සුමෙධස්ස මහෙසිනො;
පසන්නචිත්තො සුමනො, පාදපීඨමකාරයිං.
‘‘කත්වාන කුසලං කම්මං, සුඛපාකං සුඛුද්රයං;
පුඤ්ඤකම්මෙන සංයුත්තො, තාවතිංසමගච්ඡහං.
‘‘තත්ථ ¶ ¶ ¶ මෙ වසමානස්ස, පුඤ්ඤකම්මසමඞ්ගිනො;
පදානි උද්ධරන්තස්ස, සොණ්ණපීඨා භවන්ති මෙ.
‘‘ලාභා තෙසං සුලද්ධං වො, යෙ ලභන්ති උපස්සුතිං;
නිබ්බුතෙ කාරං කත්වාන, ලභන්ති විපුලං සුඛං.
‘‘මයාපි සුකතං කම්මං, වාණිජ්ජං සුප්පයොජිතං;
පාදපීඨං කරිත්වාන, සොණ්ණපීඨං ලභාමහං.
‘‘යං යං දිසං පක්කමාමි, කෙනචි කිච්චයෙනහං [පච්චයෙනහං (සී. පී.)];
සොණ්ණපීඨෙ අක්කමාමි [සොණ්ණපීඨෙන කමාමි (ක.)], පුඤ්ඤකම්මස්සිදං ඵලං.
‘‘තිංසකප්පසහස්සම්හි, යං කම්මමකරිං තදා;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, පාදපීඨස්සිදං ඵලං.
‘‘කිලෙසා ඣාපිතා මය්හං…පෙ… විහරාමි අනාසවො.
‘‘ස්වාගතං වත මෙ ආසි…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා පාදපීඨියො ථෙරො ඉමා ගාථායො
අභාසිත්ථාති.
පාදපීඨියත්ථෙරස්සාපදානං අට්ඨමං.
9. වෙදිකාරකත්ථෙරඅපදානං
‘‘පදුමුත්තරස්ස ¶ භගවතො, බොධියා පාදපුත්තමෙ;
වෙදිකං සුකතං කත්වා, සකං චිත්තං පසාදයිං.
‘‘අතොළාරානි [අථොළාරානි (සී. පී.), අග්ගොළාරානි (ස්යා.)] භණ්ඩානි, කතානි අකතානි ච;
අන්තලික්ඛා පවස්සන්ති, වෙදිකාය ඉදං ඵලං.
‘‘උභතො බ්යූළ්හසඞ්ගාමෙ, පක්ඛන්දන්තො භයානකෙ;
භයභෙරවං න පස්සාමි, වෙදිකාය ඉදං ඵලං.
‘‘මම ¶ ¶ සඞ්කප්පමඤ්ඤාය, බ්යම්හං නිබ්බත්තතෙ සුභං;
සයනානි මහග්ඝානි, වෙදිකාය ඉදං ඵලං.
‘‘සතසහස්සිතො ¶ කප්පෙ, යං වෙදිකමකාරයිං;
දුග්ගතිං නාභිජානාමි, වෙදිකාය ඉදං ඵලං.
‘‘කිලෙසා ඣාපිතා මය්හං…පෙ… විහරාමි අනාසවො.
‘‘ස්වාගතං වත මෙ ආසි…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
‘‘පටිසම්භිදා චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා වෙදිකාරකො ථෙරො ඉමා ගාථායො
අභාසිත්ථාති.
වෙදිකාරකත්ථෙරස්සාපදානං නවමං.
10. බොධිඝරදායකත්ථෙරඅපදානං
‘‘සිද්ධත්ථස්ස ¶ භගවතො, ද්විපදින්දස්ස තාදිනො;
පසන්නචිත්තො සුමනො, බොධිඝරමකාරයිං.
‘‘තුසිතං උපපන්නොම්හි, වසාමි රතනෙ ඝරෙ;
න මෙ සීතං වා උණ්හං වා, වාතො ගත්තෙ න සම්ඵුසෙ.
‘‘පඤ්චසට්ඨිම්හිතො කප්පෙ, චක්කවත්තී අහොසහං;
කාසිකං නාම නගරං, විස්සකම්මෙන [විසුකම්මෙන (ස්යා. ක.)] මාපිතං.
‘‘දසයොජනආයාමං, අට්ඨයොජනවිත්ථතං;
න තම්හි නගරෙ අත්ථි, කට්ඨං වල්ලී ච මත්තිකා.
‘‘තිරියං යොජනං ආසි, අද්ධයොජනවිත්ථතං;
මඞ්ගලො නාම පාසාදො, විස්සකම්මෙන මාපිතො.
‘‘චුල්ලාසීතිසහස්සානි, ථම්භා සොණ්ණමයා අහුං;
මණිමයා ච නිය්යූහා, ඡදනං රූපියං අහු.
‘‘සබ්බසොණ්ණමයං ¶ ඝරං, විස්සකම්මෙන මාපිතං;
අජ්ඣාවුත්ථං මයා එතං, ඝරදානස්සිදං ඵලං.
‘‘තෙ සබ්බෙ අනුභොත්වාන, දෙවමානුසකෙ භවෙ;
අජ්ඣපත්තොම්හි නිබ්බානං, සන්තිපදමනුත්තරං.
‘‘තිංසකප්පසහස්සම්හි, බොධිඝරමකාරයිං;
දුග්ගතිං ¶ නාභිජානාමි, ඝරදානස්සිදං ඵලං.
‘‘කිලෙසා ¶ ඣාපිතා මය්හං…පෙ… විහරාමි අනාසවො.
‘‘ස්වාගතං වත මෙ ආසි…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං.
‘‘පටිසම්භිදා ¶ චතස්සො…පෙ… කතං බුද්ධස්ස සාසනං’’.
ඉත්ථං සුදං ආයස්මා බොධිඝරදායකො ථෙරො ඉමා ගාථායො
අභාසිත්ථාති.
බොධිඝරදායකත්ථෙරස්සාපදානං දසමං.
විභීතකවග්ගො පඤ්චචත්තාලීසමො.
තස්සුද්දානං –
විභීතකී කොලඵලී, බිල්ලභල්ලාතකප්පදො;
උත්තලම්බටකී චෙව, ආසනී පාදපීඨකො.
වෙදිකො බොධිඝරිකො, ගාථායො ගණිතාපි ච;
එකූනාසීතිකා සබ්බා, අස්මිං වග්ගෙ පකිත්තිතා.