📜
23. වෙස්සභූබුද්ධවංසො
තත්ථෙව ¶ මණ්ඩකප්පම්හි, අසමො අප්පටිපුග්ගලො;
වෙස්සභූ නාම නාමෙන, ලොකෙ උප්පජ්ජි නායකො [සො ජිනො (ස්යා. කං. ක.)].
ආදිත්තං ¶ වත රාගග්ගි, තණ්හානං විජිතං තදා;
නාගොව බන්ධනං ඡෙත්වා, පත්තො සම්බොධිමුත්තමං.
ධම්මචක්කං පවත්තෙන්තෙ, වෙස්සභූලොකනායකෙ;
අසීතිකොටිසහස්සානං, පඨමාභිසමයො අහු.
පක්කන්තෙ චාරිකං රට්ඨෙ, ලොකජෙට්ඨෙ නරාසභෙ;
සත්තතිකොටිසහස්සානං, දුතියාභිසමයො අහු.
මහාදිට්ඨිං විනොදෙන්තො, පාටිහෙරං කරොති සො;
සමාගතා නරමරූ, දසසහස්සී සදෙවකෙ.
මහාඅච්ඡරියං ¶ දිස්වා, අබ්භුතං ලොමහංසනං;
දෙවා චෙව මනුස්සා ච, බුජ්ඣරෙ සට්ඨිකොටියො.
සන්නිපාතා තයො ආසුං, වෙස්සභුස්ස මහෙසිනො;
ඛීණාසවානං විමලානං, සන්තචිත්තාන තාදිනං.
අසීතිභික්ඛුසහස්සානං, පඨමො ආසි සමාගමො;
සත්තතිභික්ඛුසහස්සානං, දුතියො ආසි සමාගමො.
සට්ඨිභික්ඛුසහස්සානං ¶ , තතියො ආසි සමාගමො;
ජරාදිභයභීතානං, ඔරසානං මහෙසිනො.
අහං තෙන සමයෙන, සුදස්සනො නාම ඛත්තියො;
නිමන්තෙත්වා මහාවීරං, දානං දත්වා මහාරහං;
අන්නපානෙන වත්ථෙන, සසඞ්ඝං ජින පූජයිං.
තස්ස බුද්ධස්ස අසමස්ස, චක්කං වත්තිතමුත්තමං;
සුත්වාන පණිතං ධම්මං, පබ්බජ්ජමභිරොචයිං.
මහාදානං පවත්තෙත්වා, රත්තින්දිවමතන්දිතො;
පබ්බජ්ජං ගුණසම්පන්නං, පබ්බජිං ජිනසන්තිකෙ.
ආචාරගුණසම්පන්නො, වත්තසීලසමාහිතො;
සබ්බඤ්ඤුතං ගවෙසන්තො, රමාමි ජිනසාසනෙ.
සද්ධාපීතිං උපගන්ත්වා, බුද්ධං වන්දාමි සත්ථරං;
පීති උප්පජ්ජති මය්හං, බොධියායෙව කාරණා.
අනිවත්තමානසං ¶ ඤත්වා, සම්බුද්ධො එතදබ්රවි;
‘‘එකතිංසෙ ඉතො කප්පෙ, අයං බුද්ධො භවිස්සති.
‘‘අහු ¶ කපිලව්හයා රම්මා…පෙ… හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.
තස්සාහං ¶ වචනං සුත්වා, භිය්යො චිත්තං පසාදයිං;
උත්තරිං වතමධිට්ඨාසිං, දසපාරමිපූරියා.
අනොමං නාම නගරං, සුප්පතීතො නාම ඛත්තියො;
මාතා යසවතී නාම, වෙස්සභුස්ස මහෙසිනො.
ඡ ච වස්සසහස්සානි, අගාරං අජ්ඣ සො වසි;
රුචි සුරුචි රතිවඩ්ඪනො, තයො පාසාදමුත්තමා.
අනූනතිංසසහස්සානි, නාරියො සමලඞ්කතා;
සුචිත්තා නාම සා නාරී, සුප්පබුද්ධො නාම අත්රජො.
නිමිත්තෙ චතුරො දිස්වා, සිවිකායාභිනික්ඛමි;
ඡමාසං පධානචාරං, අචරී පුරිසුත්තමො.
බ්රහ්මුනා ¶ යාචිතො සන්තො, වෙස්සභූලොකනායකො;
වත්ති චක්කං මහාවීරො, අරුණාරාමෙ නරුත්තමො.
සොණො ¶ ච උත්තරො චෙව, අහෙසුං අග්ගසාවකා;
උපසන්තො නාමුපට්ඨාකො, වෙස්සභුස්ස මහෙසිනො.
රාමා [දාමා (සී.)] චෙව සමාලා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;
බොධි තස්ස භගවතො, මහාසාලොති වුච්චති.
සොත්ථිකො චෙව රම්භො ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;
ගොතමී සිරිමා චෙව, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.
සට්ඨිරතනමුබ්බෙධො, හෙමයූපසමූපමො;
කායා නිච්ඡරති රස්මි, රත්තිංව පබ්බතෙ සිඛී.
සට්ඨිවස්සසහස්සානි, ආයු තස්ස මහෙසිනො;
තාවතා තිට්ඨමානො සො, තාරෙසි ජනතං බහුං.
ධම්මං ¶ විත්ථාරිකං කත්වා, විභජිත්වා මහාජනං;
ධම්මනාවං ඨපෙත්වාන, නිබ්බුතො සො සසාවකො.
දස්සනෙය්යං සබ්බජනං, විහාරං ඉරියාපථං;
සබ්බං තමන්තරහිතං, නනු රිත්තා සබ්බසඞ්ඛාරා.
වෙස්සභූ ජිනවරො සත්ථා, ඛෙමාරාමම්හි නිබ්බුතො;
ධාතුවිත්ථාරිකං ආසි, තෙසු තෙසු පදෙසතොති.
වෙස්සභුස්ස භගවතො වංසො එකවීසතිමො.