📜
4. කොණ්ඩඤ්ඤබුද්ධවංසො
දීපඞ්කරස්ස ¶ ¶ අපරෙන, කොණ්ඩඤ්ඤො නාම නායකො;
අනන්තතෙජො අමිතයසො, අප්පමෙය්යො දුරාසදො.
ධරණූපමො ¶ ඛමනෙන, සීලෙන සාගරූපමො;
සමාධිනා මෙරූපමො, ඤාණෙන ගගනූපමො.
ඉන්ද්රියබලබොජ්ඣඞ්ග-මග්ගසච්චප්පකාසනං;
පකාසෙසි සදා බුද්ධො, හිතාය සබ්බපාණිනං.
ධම්මචක්කං ¶ පවත්තෙන්තෙ, කොණ්ඩඤ්ඤෙ ලොකනායකෙ;
කොටිසතසහස්සානං, පඨමාභිසමයො අහු.
තතො පරම්පි දෙසෙන්තෙ, නරමරූනං සමාගමෙ;
නවුතිකොටිසහස්සානං, දුතියාභිසමයො අහු.
තිත්ථියෙ අභිමද්දන්තො, යදා ධම්මමදෙසයි;
අසීතිකොටිසහස්සානං, තතියාභිසමයො අහු.
සන්නිපාතා තයො ආසුං, කොණ්ඩඤ්ඤස්ස මහෙසිනො;
ඛීණාසවානං විමලානං, සන්තචිත්තාන තාදිනං.
කොටිසතසහස්සානං, පඨමො ආසි සමාගමො;
දුතියො කොටිසහස්සානං, තතියො නවුතිකොටිනං.
අහං තෙන සමයෙන, විජිතාවී නාම ඛත්තියො;
සමුද්දං අන්තමන්තෙන, ඉස්සරියං වත්තයාමහං.
කොටිසතසහස්සානං ¶ , විමලානං මහෙසිනං;
සහ ලොකග්ගනාථෙන, පරමන්නෙන තප්පයිං.
සොපි මං බුද්ධො බ්යාකාසි, කොණ්ඩඤ්ඤො ලොකනායකො;
‘‘අපරිමෙය්යිතො කප්පෙ, බුද්ධො ලොකෙ භවිස්සති.
‘‘පධානං පදහිත්වාන, කත්වා දුක්කරකාරිකං;
අස්සත්ථමූලෙ සම්බුද්ධො, බුජ්ඣිස්සති මහායසො.
‘‘ඉමස්ස ජනිකා මාතා, මායා නාම භවිස්සති;
පිතා සුද්ධොදනො නාම, අයං හෙස්සති ගොතමො.
‘‘කොලිතො උපතිස්සො ච, අග්ගා හෙස්සන්ති සාවකා;
ආනන්දො නාමුපට්ඨාකො, උපට්ඨිස්සතිමං ජිනං.
‘‘ඛෙමා උප්පලවණ්ණා ච, අග්ගා හෙස්සන්ති සාවිකා;
බොධි ¶ තස්ස භගවතො, අස්සත්ථොති පවුච්චති.
‘‘චිත්තො ¶ ච හත්ථාළවකො, අග්ගා හෙස්සන්තුපට්ඨකා;
නන්දමාතා ච උත්තරා, අග්ගා හෙස්සන්තුපට්ඨිකා;
ආයු ¶ වස්සසතං තස්ස, ගොතමස්ස යසස්සිනො’’.
ඉදං සුත්වාන වචනං, අසමස්ස මහෙසිනො;
ආමොදිතා නරමරූ, බුද්ධබීජං කිර අයං.
උක්කුට්ඨිසද්දා ¶ වත්තන්ති, අප්ඵොටෙන්ති හසන්ති ච;
කතඤ්ජලී නමස්සන්ති, දසසහස්සිදෙවතා.
‘‘යදිමස්ස ලොකනාථස්ස, විරජ්ඣිස්සාම සාසනං;
අනාගතම්හි අද්ධානෙ, හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං.
‘‘යථා මනුස්සා නදිං තරන්තා, පටිතිත්ථං විරජ්ඣිය;
හෙට්ඨාතිත්ථෙ ගහෙත්වාන, උත්තරන්ති මහානදිං.
‘‘එවමෙව මයං සබ්බෙ, යදි මුඤ්චාමිමං ජිනං;
අනාගතම්හි අද්ධානෙ, හෙස්සාම සම්මුඛා ඉමං’’.
තස්සාහං වචනං සුත්වා, භිය්යො චිත්තං පසාදයිං;
තමෙව අත්ථං සාධෙන්තො, මහාරජ්ජං ජිනෙ අදං;
මහාරජ්ජං දදිත්වාන [චජිත්වා (සී.)], පබ්බජිං තස්ස සන්තිකෙ.
සුත්තන්තං විනයඤ්චාපි, නවඞ්ගං සත්ථුසාසනං;
සබ්බං පරියාපුණිත්වාන, සොභයිං ජිනසාසනං.
තත්ථප්පමත්තො ¶ විහරන්තො, නිසජ්ජට්ඨානචඞ්කමෙ;
අභිඤ්ඤාපාරමිං ගන්ත්වා, බ්රහ්මලොකමගඤ්ඡහං.
නගරං රම්මවතී නාම, සුනන්දො නාම ඛත්තියො;
සුජාතා නාම ජනිකා, කොණ්ඩඤ්ඤස්ස මහෙසිනො.
දසවස්සසහස්සානි, අගාරං අජ්ඣ සො වසි [අගාරමජ්ඣෙ ච සො වසි (ස්යා.)];
සුචි සුරුචි සුභො ච, තයො පාසාදමුත්තමා.
තීණිසතසහස්සානි, නාරියො සමලඞ්කතා;
රුචිදෙවී නාම නාරී, විජිතසෙනො අත්රජො.
නිමිත්තෙ චතුරො දිස්වා, රථයානෙන නික්ඛමි;
අනූනදසමාසානි, පධානං පදහී ජිනො.
බ්රහ්මුනා ¶ යාචිතො සන්තො, කොණ්ඩඤ්ඤො ද්විපදුත්තමො;
වත්ති චක්කං මහාවීරො, දෙවානං නගරුත්තමෙ.
භද්දො චෙව සුභද්දො ච, අහෙසුං අග්ගසාවකා;
අනුරුද්ධො නාමුපට්ඨාකො, කොණ්ඩඤ්ඤස්ස මහෙසිනො.
තිස්සා ¶ ච උපතිස්සා ච, අහෙසුං අග්ගසාවිකා;
සාලකල්යාණිකො බොධි, කොණ්ඩඤ්ඤස්ස මහෙසිනො.
සොණො ච උපසොණො ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨකා;
නන්දා චෙව සිරීමා ච, අහෙසුං අග්ගුපට්ඨිකා.
සො අට්ඨාසීති හත්ථානි, අච්චුග්ගතො මහාමුනි;
සොභතෙ උළුරාජාව සූරියො මජ්ඣන්හිකෙ යථා.
වස්සසතසහස්සානි ¶ , ආයු විජ්ජති තාවදෙ;
තාවතා තිට්ඨමානො සො, තාරෙසි ජනතං බහුං.
ඛීණාසවෙහි ¶ විමලෙහි, විචිත්තා ආසි මෙදනී;
යථා ගගනමුළූහි, එවං සො උපසොභථ.
තෙපි නාගා අප්පමෙය්යා, අසඞ්ඛොභා දුරාසදා;
විජ්ජුපාතංව දස්සෙත්වා, නිබ්බුතා තෙ මහායසා.
සා ච අතුලියා ජිනස්ස ඉද්ධි, ඤාණපරිභාවිතො ච සමාධි;
සබ්බං තමන්තරහිතං, නනු රිත්තා සබ්බසඞ්ඛාරා.
කොණ්ඩඤ්ඤො පවරො බුද්ධො, චන්දාරාමම්හි නිබ්බුතො;
තත්ථෙව චෙතියො චිත්තො, සත්ත යොජනමුස්සිතොති.
කොණ්ඩඤ්ඤස්ස භගවතො වංසො දුතියො.