📜
12. ද්වාදසකනිපාතො
464. චූළකුණාලජාතකං (1)
ලුද්ධානං ¶ ¶ ¶ [ඛුද්දානං (සී. ස්යා. පී.)] ලහුචිත්තානං, අකතඤ්ඤූන දුබ්භිනං;
නාදෙවසත්තො පුරිසො, ථීනං සද්ධාතුමරහති.
න තා පජානන්ති කතං න කිච්චං, න මාතරං පිතරං භාතරං වා;
අනරියා සමතික්කන්තධම්මා, සස්සෙව චිත්තස්ස වසං වජන්ති.
චිරානුවුට්ඨම්පි [චිරානුවුත්ථම්පි (සී. පී.)] පියං මනාපං, අනුකම්පකං පාණසමම්පි භත්තුං [සන්තං (සී. ස්යා. පී.)];
ආවාසු කිච්චෙසු ච නං ජහන්ති, තස්මාහමිත්ථීනං න විස්සසාමි.
ථීනඤ්හි චිත්තං යථා වානරස්ස, කන්නප්පකන්නං යථා රුක්ඛඡායා;
චලාචලං හදයමිත්ථියානං, චක්කස්ස නෙමි විය පරිවත්තති.
යදා තා පස්සන්ති සමෙක්ඛමානා, ආදෙය්යරූපං පුරිසස්ස විත්තං;
සණ්හාහි වාචාහි නයන්ති මෙනං, කම්බොජකා ¶ ජලජෙනෙව අස්සං.
යදා න පස්සන්ති සමෙක්ඛමානා, ආදෙය්යරූපං පුරිසස්ස විත්තං;
සමන්තතො නං පරිවජ්ජයන්ති, තිණ්ණො නදීපාරගතොව කුල්ලං.
සිලෙසූපමා ¶ සිඛිරිව සබ්බභක්ඛා, තික්ඛමායා නදීරිව සීඝසොතා;
සෙවන්ති හෙතා පියමප්පියඤ්ච, නාවා යථා ඔරකූලං පරඤ්ච.
න තා එකස්ස න ද්වින්නං, ආපණොව පසාරිතො;
යො තා මය්හන්ති මඤ්ඤෙය්ය, වාතං ජාලෙන බාධයෙ [බන්ධයෙ (ස්යා. ක.)].
යථා නදී ච පන්ථො ච, පානාගාරං සභා පපා;
එවං ලොකිත්ථියො නාම, වෙලා තාසං න විජ්ජති [ඉමිස්සා ගාථාය පුබ්බද්ධාපරද්ධං විපරියායෙන දිස්සති (ක.)].
ඝතාසනසමා එතා, කණ්හසප්පසිරූපමා;
ගාවො බහිතිණස්සෙව, ඔමසන්ති වරං වරං.
ඝතාසනං කුඤ්ජරං කණ්හසප්පං, මුද්ධාභිසිත්තං පමදා ච සබ්බා;
එතෙ නරො නිච්චයතො [නිච්චයත්තො (සී. පී.)] භජෙථ, තෙසං හවෙ දුබ්බිදු සබ්බභාවො [සච්චභාවො (ස්යා.)].
නච්චන්තවණ්ණා ¶ ¶ න බහූනං කන්තා, න දක්ඛිණා පමදා සෙවිතබ්බා;
න පරස්ස භරියා න ධනස්ස හෙතු, එතිත්ථියො පඤ්ච න සෙවිතබ්බාති.
චූළකුණාලජාතකං පඨමං.
465. භද්දසාලජාතකං (2)
කා ත්වං සුද්ධෙහි වත්ථෙහි, අඝෙ වෙහායසං [වෙහාසයං (සී. පී.)] ඨිතා;
කෙන ත්යාස්සූනි වත්තන්ති, කුතො තං භයමාගතං.
තවෙව දෙව විජිතෙ, භද්දසාලොති මං විදූ;
සට්ඨි [සට්ඨිං (සී. පී.)] වස්සසහස්සානි, තිට්ඨතො පූජිතස්ස මෙ.
කාරයන්තා ¶ නගරානි, අගාරෙ ච දිසම්පති;
විවිධෙ චාපි පාසාදෙ, න මං තෙ අච්චමඤ්ඤිසුං;
යථෙව මං තෙ පූජෙසුං, තථෙව ත්වම්පි පූජය.
තං ඉවාහං [තඤ්ච අහං (සී. ස්යා. පී.)] න පස්සාමි, ථූලං කායෙන තෙ දුමං;
ආරොහපරිණාහෙන, අභිරූපොසි ජාතියා.
පාසාදං කාරයිස්සාමි, එකත්ථම්භං මනොරමං;
තත්ථ තං උපනෙස්සාමි, චිරං තෙ යක්ඛ ජීවිතං.
එවං චිත්තං උදපාදි, සරීරෙන විනාභාවො;
පුථුසො මං විකන්තිත්වා, ඛණ්ඩසො අවකන්තථ.
අග්ගෙ ¶ ච ඡෙත්වා මජ්ඣෙ ච, පච්ඡා මූලම්හි ඡින්දථ [මූලඤ්ච ඡින්දථ (සී.), මූලං විඡින්දථ (පී.)];
එවං මෙ ඡිජ්ජමානස්ස, න දුක්ඛං මරණං සියා.
හත්ථපාදං [හත්ථපාදෙ (ක.)] යථා ඡින්දෙ [ඡින්නෙ (ක.)], කණ්ණනාසඤ්ච ජීවතො;
තතො පච්ඡා සිරො ඡින්දෙ, තං දුක්ඛං මරණං සියා.
සුඛං නු ඛණ්ඩසො ඡින්නං, භද්දසාලවනප්පති;
කිං හෙතු කිං උපාදාය, ඛණ්ඩසො ඡින්නමිච්ඡසි.
යඤ්ච හෙතුමුපාදාය, හෙතුං ධම්මූපසංහිතං;
ඛණ්ඩසො ඡින්නමිච්ඡාමි, මහාරාජ සුණොහි මෙ.
ඤාතී මෙ සුඛසංවද්ධා, මම පස්සෙ නිවාතජා;
තෙපිහං උපහිංසෙය්යං, පරෙසං අසුඛොචිතං.
චෙතෙය්යරූපං ¶ [චෙතබ්බරූපං (සී. පී.)] චෙතෙසි, භද්දසාලවනප්පති;
හිතකාමොසි ඤාතීනං, අභයං සම්ම දම්මි තෙති.
භද්දසාලජාතකං දුතියං.
466. සමුද්දවාණිජජාතකං (3)
කසන්ති ¶ වපන්ති තෙ ජනා, මනුජා කම්මඵලූපජීවිනො;
නයිමස්ස දීපකස්ස භාගිනො, ජම්බුදීපා ඉදමෙව නො වරං.
තිපඤ්චරත්තූපගතම්හි චන්දෙ, වෙගො ¶ මහා හෙහිති සාගරස්ස;
උප්ලවිස්සං දීපමිමං උළාරං, මා වො වධී ගච්ඡථ ලෙණමඤ්ඤං.
න ජාතුයං සාගරවාරිවෙගො, උප්ලවිස්සං දීපමිමං උළාරං;
තං මෙ නිමිත්තෙහි බහූහි දිට්ඨං, මා භෙථ කිං සොචථ මොදථව්හො [මොදථ වො (ක.) 6.38 මොග්ගල්ලානසුත්තං පස්සිතබ්බං].
පහූතභක්ඛං බහුඅන්නපානං, පත්තත්ථ ආවාසමිමං උළාරං;
න වො භයං පටිපස්සාමි කිඤ්චි, ආපුත්තපුත්තෙහි පමොදථව්හො.
යො දෙවොයං දක්ඛිණායං [දක්ඛිණස්සං (සී.)] දිසායං, ඛෙමන්ති පක්කොසති තස්ස සච්චං;
න උත්තරො වෙදි භයාභයස්ස, මා භෙථ කිං සොචථ මොදථව්හො.
යථා ඉමෙ විප්පවදන්ති යක්ඛා, එකො භයං සංසති ඛෙමමෙකො;
තදිඞ්ඝ මය්හං වචනං සුණාථ, ඛිප්පං ¶ ලහුං මා විනස්සිම්හ සබ්බෙ.
සබ්බෙ ¶ සමාගම්ම කරොම නාවං, දොණිං දළ්හං සබ්බයන්තූපපන්නං;
සචෙ අයං දක්ඛිණො සච්චමාහ, මොඝං පටික්කොසති උත්තරොයං;
සා චෙව නො හෙහිති ආපදත්ථා, ඉමඤ්ච දීපං න පරිච්චජෙම.
සචෙ ච ඛො උත්තරො සච්චමාහ, මොඝං පටික්කොසති දක්ඛිණොයං;
තමෙව නාවං අභිරුය්හ සබ්බෙ, එවං මයං සොත්ථි තරෙමු පාරං.
න වෙ සුගණ්හං පඨමෙන සෙට්ඨං, කනිට්ඨමාපාථගතං ගහෙත්වා;
යො චීධ තච්ඡං [මජ්ඣං (සී. ස්යා. පී.)] පවිචෙය්ය ගණ්හති [ගණ්හි (ක.)], ස වෙ නරො සෙට්ඨමුපෙති ඨානං.
යථාපි තෙ සාගරවාරිමජ්ඣෙ, සකම්මුනා සොත්ථි වහිංසු වාණිජා;
අනාගතත්ථං පටිවිජ්ඣියාන, අප්පම්පි නාච්චෙති ස භූරිපඤ්ඤො.
බාලා ¶ ච මොහෙන රසානුගිද්ධා, අනාගතං අප්පටිවිජ්ඣියත්ථං;
පච්චුප්පන්නෙ සීදන්ති අත්ථජාතෙ, සමුද්දමජ්ඣෙ යථා තෙ මනුස්සා.
අනාගතං ¶ පටිකයිරාථ කිච්චං, ‘‘මා මං කිච්චං කිච්චකාලෙ බ්යධෙසි’’;
තං තාදිසං පටිකත [පටිකතං (ක.), පටිගත (සී. අට්ඨ.), පටිකච්ච (?)] කිච්චකාරිං, න තං කිච්චං කිච්චකාලෙ බ්යධෙතීති.
සමුද්දවාණිජජාතකං තතියං.
467. කාමජාතකං (4)
කාමං ¶ කාමයමානස්ස, තස්ස චෙ තං සමිජ්ඣති;
අද්ධා පීතිමනො හොති, ලද්ධා මච්චො යදිච්ඡති.
කාමං කාමයමානස්ස, තස්ස චෙ තං සමිජ්ඣති;
තතො නං අපරං කාමෙ, ධම්මෙ තණ්හංව වින්දති.
ගවංව සිඞ්ගිනො සිඞ්ගං, වඩ්ඪමානස්ස වඩ්ඪති;
එවං මන්දස්ස පොසස්ස, බාලස්ස අවිජානතො;
භිය්යො තණ්හා පිපාසා ච, වඩ්ඪමානස්ස වඩ්ඪති.
පථබ්යා සාලියවකං, ගවස්සං [ගවාසං (සී. ස්යා. පී.)] දාසපොරිසං;
දත්වා ච [දත්වාපි (සී. ස්යා.), දත්වා වා (පී.)] නාලමෙකස්ස, ඉති විද්වා [විද්ධා (ස්යා.)] සමං චරෙ.
රාජා ¶ පසය්හ පථවිං විජිත්වා, සසාගරන්තං මහිමාවසන්තො;
ඔරං සමුද්දස්ස අතිත්තරූපො [අතිත්තිරූපො (ක.)], පාරං සමුද්දස්සපි පත්ථයෙථ.
යාව අනුස්සරං කාමෙ, මනසා තිත්ති නාජ්ඣගා;
තතො නිවත්තා පටිකම්ම දිස්වා, තෙ වෙ සුතිත්තා යෙ [තිත්තා (සී. ස්යා. පී.)] පඤ්ඤාය තිත්තා.
පඤ්ඤාය තිත්තිනං [තිත්තීනං (සී. ස්යා.)] සෙට්ඨං, න සො කාමෙහි තප්පති;
පඤ්ඤාය තිත්තං පුරිසං, තණ්හා න කුරුතෙ වසං.
අපචිනෙථෙව කාමානං [කාමානි (සී. ස්යා. පී.)], අප්පිච්ඡස්ස අලොලුපො;
සමුද්දමත්තො පුරිසො, න සො කාමෙහි තප්පති.
රථකාරොව චම්මස්ස, පරිකන්තං උපාහනං;
යං යං චජති [ජහති (ස්යා. ක.)] කාමානං, තං තං සම්පජ්ජතෙ සුඛං;
සබ්බං චෙ සුඛමිච්ඡෙය්ය, සබ්බෙ කාමෙ පරිච්චජෙ.
අට්ඨ ¶ තෙ භාසිතා ගාථා, සබ්බා හොන්ති සහස්සියො [සහස්සියා (?) උපරි සුතසොමජාතකෙ තථා දිස්සති];
පටිගණ්හ මහාබ්රහ්මෙ, සාධෙතං තව භාසිතං.
න මෙ අත්ථො සහස්සෙහි, සතෙහි නහුතෙහි වා;
පච්ඡිමං භාසතො ගාථං, කාමෙ මෙ න රතො මනො.
භද්රකො ¶ [සද්දො (සී.)] වතායං මාණවකො, සබ්බලොකවිදූ මුනි;
යො ¶ ඉමං තණ්හං [යො තණ්හං (සී. ස්යා.)] දුක්ඛජනනිං, පරිජානාති පණ්ඩිතොති.
කාමජාතකං චතුත්ථං.
468. ජනසන්ධජාතකං (5)
දස ඛලු ඉමානි [ඛලුමානි (ස්යා.)] ඨානානි, යානි පුබ්බෙ අකරිත්වා;
ස පච්ඡා මනුතප්පති, ඉච්චෙවාහ [ඉච්චාහ රාජා (සී. ස්යා. පී.)] ජනසන්ධො.
අලද්ධා විත්තං තප්පති, පුබ්බෙ අසමුදානිතං;
න පුබ්බෙ ධනමෙසිස්සං, ඉති පච්ඡානුතප්පති.
සක්යරූපං පුරෙ සන්තං, මයා සිප්පං න සික්ඛිතං;
කිච්ඡා වුත්ති අසිප්පස්ස, ඉති පච්ඡානුතප්පති.
කූටවෙදී පුරෙ ආසිං, පිසුණො පිට්ඨිමංසිකො;
චණ්ඩො ච ඵරුසො චාපි [චාසිං (සී. ස්යා. පී.)], ඉති පච්ඡානුතප්පති.
පාණාතිපාතී පුරෙ ආසිං, ලුද්දො චාපි [චාසිං (සී. පී.)] අනාරියො;
භූතානං නාපචායිස්සං, ඉති පච්ඡානුතප්පති.
බහූසු වත සන්තීසු, අනාපාදාසු ඉත්ථිසු;
පරදාරං අසෙවිස්සං, ඉති පච්ඡානුතප්පති.
බහුම්හි වත සන්තම්හි, අන්නපානෙ උපට්ඨිතෙ;
න පුබ්බෙ අදදං [අදදිං (සී.)] දානං, ඉති පච්ඡානුතප්පති.
මාතරං පිතරඤ්චාපි, ජිණ්ණකං ගතයොබ්බනං [ජිණ්ණකෙ ගතයොබ්බනෙ (සී. ස්යා. පී.)];
පහු ¶ සන්තො න පොසිස්සං, ඉති පච්ඡානුතප්පති.
ආචරියමනුසත්ථාරං ¶ , සබ්බකාමරසාහරං;
පිතරං අතිමඤ්ඤිස්සං, ඉති පච්ඡානුතප්පති.
සමණෙ බ්රාහ්මණෙ චාපි, සීලවන්තෙ බහුස්සුතෙ;
න පුබ්බෙ පයිරුපාසිස්සං, ඉති පච්ඡානුතප්පති.
සාධු හොති තපො චිණ්ණො, සන්තො ච පයිරුපාසිතො;
න ච පුබ්බෙ තපො චිණ්ණො, ඉති පච්ඡානුතප්පති.
යො ච එතානි ඨානානි, යොනිසො පටිපජ්ජති;
කරං පුරිසකිච්චානි, ස පච්ඡා නානුතප්පතීති.
ජනසන්ධජාතකං පඤ්චමං.
469. මහාකණ්හජාතකං (6)
කණ්හො ¶ කණ්හො ච ඝොරො ච, සුක්කදාඨො පභාසවා [පතාපවා (සී. ස්යා. පී.)];
බද්ධො පඤ්චහි රජ්ජූහි, කිං රවි [ධීර (සී. පී.), වීර (ස්යා.)] සුනඛො තව.
නායං මිගානමත්ථාය, උසීනක [උසීනර (සී. පී.), උසීන්නර (ස්යා.)] භවිස්සති;
මනුස්සානං අනයො හුත්වා, තදා කණ්හො පමොක්ඛති.
පත්තහත්ථා සමණකා, මුණ්ඩා සඞ්ඝාටිපාරුතා;
නඞ්ගලෙහි කසිස්සන්ති, තදා කණ්හො පමොක්ඛති.
තපස්සිනියො [තපනීයා (ක.) දුතියන්තපදානි හෙතානි] පබ්බජිතා, මුණ්ඩා සඞ්ඝාටිපාරුතා;
යදා ලොකෙ ගමිස්සන්ති, තදා කණ්හො පමොක්ඛති.
දීඝොත්තරොට්ඨා ¶ ජටිලා, පඞ්කදන්තා රජස්සිරා;
ඉණං චොදාය [වොදාය (සී. පී.), චොදය (ස්යා.)] ගච්ඡන්ති, තදා කණ්හො පමොක්ඛති.
අධිච්ච වෙදෙ [වෙදං (ක.)] සාවිත්තිං, යඤ්ඤතන්තඤ්ච [තන්ත්රඤ්ච (සී. ස්යා. පී.)] බ්රාහ්මණා;
භතිකාය යජිස්සන්ති, තදා කණ්හො පමොක්ඛති.
මාතරං පිතරඤ්චාපි, ජිණ්ණකං ගතයොබ්බනං;
පහූ සන්තො [සන්තා (සී.)] න භරන්ති, තදා කණ්හො පමොක්ඛති.
මාතරං ¶ පිතරඤ්චාපි, ජිණ්ණකං ගතයොබ්බනං;
බාලා තුම්හෙති වක්ඛන්ති, තදා කණ්හො පමොක්ඛති.
ආචරියභරියං සඛිං [ආචරියභරියං සඛාභරියං (සී. පී.)], මාතුලානිං පිතුච්ඡකිං [පිතුච්ඡයං (සී.), පිතුච්ඡසං (පී.)];
යදා ලොකෙ ගමිස්සන්ති, තදා කණ්හො පමොක්ඛති.
අසිචම්මං ගහෙත්වාන, ඛග්ගං පග්ගය්හ බ්රාහ්මණා;
පන්ථඝාතං කරිස්සන්ති, තදා කණ්හො පමොක්ඛති.
සුක්කච්ඡවී වෙධවෙරා, ථූලබාහූ අපාතුභා;
මිත්තභෙදං කරිස්සන්ති, තදා කණ්හො පමොක්ඛති.
මායාවිනො නෙකතිකා, අසප්පුරිසචින්තකා;
යදා ලොකෙ භවිස්සන්ති, තදා කණ්හො පමොක්ඛතීති.
මහාකණ්හජාතකං ඡට්ඨං.
470. කොසියජාතකං (7)
නෙව ¶ කිණාමි නපි වික්කිණාමි, න ¶ චාපි මෙ සන්නිචයො ච අත්ථි [ඉධත්ථි (ස්යා.)];
සුකිච්ඡරූපං වතිදං පරිත්තං, පත්ථොදනො නාලමයං දුවින්නං.
අප්පම්හා අප්පකං දජ්ජා, අනුමජ්ඣතො මජ්ඣකං;
බහුම්හා බහුකං දජ්ජා, අදානං නුපපජ්ජති [න උපපජ්ජති (සී. පී.), නූපපජ්ජති (ස්යා.)].
තං තං වදාමි කොසිය, දෙහි දානානි භුඤ්ජ ච.
අරියමග්ගං සමාරූහ [අරියං මග්ගං සමාරුහ (සී. පී.)], නෙකාසී ලභතෙ සුඛං.
මොඝඤ්චස්ස හුතං හොති, මොඝඤ්චාපි සමීහිතං;
අතිථිස්මිං යො නිසින්නස්මිං, එකො භුඤ්ජති භොජනං.
තං තං වදාමි කොසිය, දෙහි දානානි භුඤ්ජ ච;
අරියමග්ගං සමාරූහ, නෙකාසී ලභතෙ සුඛං.
සච්චඤ්චස්ස ¶ හුතං හොති, සච්චඤ්චාපි සමීහිතං;
අතිථිස්මිං යො නිසින්නස්මිං, නෙකො භුඤ්ජති භොජනං.
තං තං වදාමි කොසිය, දෙහි දානානි භුඤ්ජ ච;
අරියමග්ගං සමාරූහ, නෙකාසී ලභතෙ සුඛං.
සරඤ්ච ජුහති පොසො, බහුකාය ගයාය ච;
දොණෙ තිම්බරුතිත්ථස්මිං, සීඝසොතෙ මහාවහෙ.
අත්ර චස්ස හුතං හොති, අත්ර චස්ස සමීහිතං;
අතිථිස්මිං යො නිසින්නස්මිං, නෙකො භුඤ්ජති භොජනං.
තං තං වදාමි කොසිය, දෙහි දානානි භුඤ්ජ ච;
අරියමග්ගං ¶ සමාරූහ, නෙකාසී ලභතෙ සුඛං.
බළිසඤ්හි සො නිගිලති [නිග්ගිලති (සී. පී.)], දීඝසුත්තං සබන්ධනං;
අතිථිස්මිං යො නිසින්නස්මිං, එකො භුඤ්ජති භොජනං.
තං තං වදාමි කොසිය, දෙහි දානානි භුඤ්ජ ච;
අරියමග්ගං සමාරූහ, නෙකාසී ලභතෙ සුඛං.
උළාරවණ්ණා වත බ්රාහ්මණා ඉමෙ, අයඤ්ච වො සුනඛො කිස්ස හෙතු;
උච්චාවචං වණ්ණනිභං විකුබ්බති, අක්ඛාථ නො බ්රාහ්මණා කෙ නු තුම්හෙ.
චන්දො ච සුරියො ච [සූරියො ච (ක.)] උභො ඉධාගතා, අයං පන මාතලි දෙවසාරථි;
සක්කොහමස්මි තිදසානමින්දො, එසො ච ඛො පඤ්චසිඛොති වුච්චති.
පාණිස්සරා ¶ මුදිඞ්ගා ච [මුතිඞ්ගා ච (සී. ස්යා. පී.], මුරජාලම්බරානි ච;
සුත්තමෙනං පබොධෙන්ති, පටිබුද්ධො ච නන්දති.
යෙ කෙචිමෙ මච්ඡරිනො කදරියා, පරිභාසකා සමණබ්රාහ්මණානං;
ඉධෙව නික්ඛිප්ප සරීරදෙහං, කායස්ස භෙදා නිරයං වජන්ති.
යෙ ¶ කෙචිමෙ සුග්ගතිමාසමානා [සුග්ගතිමාසසානා (සී. පී.), සුග්ගතාසිසමානා (ක.)], ධම්මෙ ¶ ඨිතා සංයමෙ සංවිභාගෙ;
ඉධෙව නික්ඛිප්ප සරීරදෙහං, කායස්ස භෙදා සුගතිං වජන්ති.
ත්වං නොසි ඤාති පුරිමාසු ජාතිසු, සො මච්ඡරී රොසකො [කොසියො (ස්යා. ක.)] පාපධම්මො;
තවෙව අත්ථාය ඉධාගතම්හා, මා පාපධම්මො නිරයං ගමිත්ථ [අප්පත්ථ (ක. සී. ස්යා. පී.)].
අද්ධා හි මං වො හිතකාමා, යං මං සමනුසාසථ;
සොහං තථා කරිස්සාමි, සබ්බං වුත්තං හිතෙසිභි.
එසාහමජ්ජෙව උපාරමාමි, න චාපිහං [න චාපහං (සී. පී.)] කිඤ්චි කරෙය්ය පාපං;
න චාපි මෙ කිඤ්චි අදෙය්යමත්ථි, න චාපිදත්වා උදකං පිවාමි [උදකම්පහං පිබෙ (සී.)].
එවඤ්ච මෙ දදතො සබ්බකාලං [කාලෙ (ක.)], භොගා ඉමෙ වාසව ඛීයිස්සන්ති;
තතො අහං පබ්බජිස්සාමි සක්ක, හිත්වාන කාමානි යථොධිකානීති.
කොසියජාතකං සත්තමං.
471. මෙණ්ඩකපඤ්හජාතකං (8)
යෙසං ¶ න කදාචි භූතපුබ්බං, සඛ්යං [සක්ඛිං (සී. පී.), සඛි (ස්යා.)] සත්තපදම්පිමස්මි ලොකෙ;
ජාතා අමිත්තා දුවෙ සහායා, පටිසන්ධාය චරන්ති කිස්ස හෙතු.
යදි ¶ මෙ අජ්ජ පාතරාසකාලෙ, පඤ්හං න සක්කුණෙය්යාථ වත්තුමෙතං;
රට්ඨා පබ්බාජයිස්සාමි වො සබ්බෙ, න හි මත්ථො දුප්පඤ්ඤජාතිකෙහි.
මහාජනසමාගමම්හි ඝොරෙ, ජනකොලාහලසඞ්ගමම්හි ජාතෙ;
වික්ඛිත්තමනා අනෙකචිත්තා, පඤ්හං න සක්කුණොම වත්තුමෙතං.
එකග්ගචිත්තාව එකමෙකා, රහසි ගතා අත්ථං නිචින්තයිත්වා [අත්ථානි චින්තයිත්වා (ස්යා. ක.)];
පවිවෙකෙ සම්මසිත්වාන ධීරා, අථ වක්ඛන්ති ජනින්ද එතමත්ථං.
උග්ගපුත්ත-රාජපුත්තියානං, උරබ්භස්ස මංසං පියං මනාපං;
න සුනඛස්ස තෙ අදෙන්ති මංසං, අථ මෙණ්ඩස්ස සුණෙන සඛ්යමස්ස.
චම්මං විහනන්ති එළකස්ස, අස්සපිට්ඨත්ථරස්සුඛස්ස [අස්සපිට්ඨත්ථරණසුඛස්ස (සී.)] හෙතු;
න ච තෙ සුනඛස්ස අත්ථරන්ති, අථ ¶ මෙණ්ඩස්ස සුණෙන සඛ්යමස්ස.
ආවෙල්ලිතසිඞ්ගිකො ¶ හි මෙණ්ඩො, න ච සුනඛස්ස විසාණකානි අත්ථි;
තිණභක්ඛො මංසභොජනො ච, අථ මෙණ්ඩස්ස සුණෙන සඛ්යමස්ස.
තිණමාසි පලාසමාසි මෙණ්ඩො, න ච සුනඛො තිණමාසි නො පලාසං;
ගණ්හෙය්ය සුණො සසං බිළාරං, අථ මෙණ්ඩස්ස සුණෙන සඛ්යමස්ස.
අට්ඨඩ්ඪපදො ¶ චතුප්පදස්ස, මෙණ්ඩො අට්ඨනඛො අදිස්සමානො;
ඡාදියමාහරතී අයං ඉමස්ස, මංසං ආහරතී අයං අමුස්ස.
පාසාදවරගතො විදෙහසෙට්ඨො, විතිහාරං අඤ්ඤමඤ්ඤභොජනානං;
අද්දක්ඛි [අද්දස (ස්යා. ක.)] කිර සක්ඛිකං ජනින්දො, බුභුක්කස්ස ¶ පුණ්ණං මුඛස්ස [භොභුක්ඛස්ස ච පුණ්ණමුඛස්ස (සී.)] චෙතං.
ලාභා වත මෙ අනප්පරූපා, යස්ස මෙදිසා පණ්ඩිතා කුලම්හි;
පඤ්හස්ස ගම්භීරගතං නිපුණමත්ථං, පටිවිජ්ඣන්ති සුභාසිතෙන ධීරා.
අස්සතරිරථඤ්ච එකමෙකං, ඵීතං ගාමවරඤ්ච එකමෙකං;
සබ්බෙසං වො දම්මි පණ්ඩිතානං, පරමප්පතීතමනො සුභාසිතෙනාති.
මෙණ්ඩකපඤ්හජාතකං අට්ඨමං.
472. මහාපදුමජාතකං (9)
නාදට්ඨා [නාදිට්ඨා (ක. සී. ස්යා. ක.)] පරතො දොසං, අණුං ථූලානි සබ්බසො;
ඉස්සරො පණයෙ දණ්ඩං, සාමං අප්පටිවෙක්ඛිය.
යො ච අප්පටිවෙක්ඛිත්වා, දණ්ඩං කුබ්බති ඛත්තියො;
සකණ්ටකං සො ගිලති, ජච්චන්ධොව සමක්ඛිකං.
අදණ්ඩියං දණ්ඩයති [දණ්ඩියති (ස්යා. පී.)], දණ්ඩියඤ්ච අදණ්ඩියං [අදණ්ඩිය (නිය්ය), න දණ්ඩයෙ (?)];
අන්ධොව විසමං මග්ගං, න ජානාති සමාසමං.
යො ච එතානි ඨානානි, අණුං ථූලානි සබ්බසො;
සුදිට්ඨමනුසාසෙය්ය, ස වෙ වොහරිතු [වොහාතු (පී.)] මරහති.
නෙකන්තමුදුනා ¶ ¶ සක්කා, එකන්තතිඛිණෙන වා;
අත්තං මහන්තෙ [මහත්තෙ (ස්යා. ක.)] ඨපෙතුං [ඨාපෙතුං (සී. ස්යා. පී.)], තස්මා උභයමාචරෙ.
පරිභූතො මුදු හොති, අතිතික්ඛො ච වෙරවා;
එතඤ්ච උභයං ඤත්වා, අනුමජ්ඣං සමාචරෙ.
බහුම්පි රත්තො භාසෙය්ය, දුට්ඨොපි බහු භාසති;
න ඉත්ථිකාරණා රාජ, පුත්තං ඝාතෙතුමරහසි.
සබ්බොව ¶ [සබ්බො ච (ක. සී. පී.)] ලොකො එකතො [එකන්තො (සී. පී.)], ඉත්ථී ච අයමෙකිකා;
තෙනාහං පටිපජ්ජිස්සං, ගච්ඡථ පක්ඛිපථෙව [පක්ඛිපෙථ (ස්යා. අට්ඨ.)] තං.
අනෙකතාලෙ නරකෙ, ගම්භීරෙ ච සුදුත්තරෙ [ගම්භීරෙ සුදුරුත්තරෙ (පී. ක.)];
පාතිතො ගිරිදුග්ගස්මිං, කෙන ත්වං තත්ථ නාමරි.
නාගො ජාතඵණො තත්ථ, ථාමවා ගිරිසානුජො;
පච්චග්ගහි මං භොගෙහි, තෙනාහං තත්ථ නාමරිං.
එහි තං පටිනෙස්සාමි, රාජපුත්ත සකං ඝරං;
රජ්ජං කාරෙහි [කාරෙසි (සී.)] භද්දන්තෙ, කිං අරඤ්ඤෙ කරිස්සසි.
යථා ගිලිත්වා බළිසං, උද්ධරෙය්ය සලොහිතං;
උද්ධරිත්වා සුඛී අස්ස, එවං [සුඛං (පී. ක.)] පස්සාමි අත්තනං [අත්තනි (පී. ක.), අත්තනා (ස්යා.), එවං අහම්පි පුන සොත්ථිභාවප්පත්තං ගිලිතබළිසං පුරිසමිව අත්තානං පස්සාමීති (අට්ඨ. සංවණ්ණනා)].
කිං නු ත්වං බළිසං බ්රූසි, කිං ත්වං බ්රූසි සලොහිතං;
කිං නු ත්වං උබ්භතං බ්රූසි, තං මෙ අක්ඛාහි පුච්ඡිතො.
කාමාහං බළිසං බ්රූමි, හත්ථිඅස්සං සලොහිතං;
චත්තාහං උබ්භතං බ්රූමි, එවං ජානාහි ඛත්තිය.
චිඤ්චාමාණවිකා ¶ මාතා, දෙවදත්තො ච මෙ පිතා;
ආනන්දො පණ්ඩිතො නාගො, සාරිපුත්තො ච දෙවතා;
රාජපුත්තො අහං ආසිං [අහං තදා රාජපුත්තො (සී. ස්යා. පී.)], එවං ධාරෙථ ජාතකන්ති.
මහාපදුමජාතකං නවමං.
473. මිත්තාමිත්තජාතකං (10)
කානි ¶ කම්මානි කුබ්බානං, කථං විඤ්ඤූ පරක්කමෙ;
අමිත්තං ජානෙය්ය මෙධාවී, දිස්වා සුත්වා ච පණ්ඩිතො.
න නං උම්හයතෙ දිස්වා, න ච නං පටිනන්දති;
චක්ඛූනි චස්ස [චක්ඛූනිස්ස (ස්යා. ක.)] න දදාති, පටිලොමඤ්ච වත්තති.
අමිත්තෙ තස්ස භජති, මිත්තෙ තස්ස න සෙවති;
වණ්ණකාමෙ නිවාරෙති, අක්කොසන්තෙ පසංසති.
ගුය්හඤ්ච තස්ස නක්ඛාති, තස්ස ගුය්හං න ගූහති;
කම්මං තස්ස න වණ්ණෙති, පඤ්ඤස්ස නප්පසංසති.
අභවෙ ¶ නන්දති තස්ස, භවෙ තස්ස න නන්දති;
අච්ඡෙරං [අච්ඡරියං (සී. ස්යා. පී.)] භොජනං ලද්ධා, තස්ස නුප්පජ්ජතෙ සති;
තතො නං නානුකම්පති, අහො සොපි [අහාසොපි (ක. සී. ස්යා. ක.)] ලභෙය්යිතො.
ඉච්චෙතෙ සොළසාකාරා, අමිත්තස්මිං පතිට්ඨිතා;
යෙහි අමිත්තං ජානෙය්ය, දිස්වා සුත්වා ච පණ්ඩිතො.
කානි කම්මානි කුබ්බානං, කථං විඤ්ඤූ පරක්කමෙ;
මිත්තං ¶ ජානෙය්ය මෙධාවී, දිස්වා සුත්වා ච පණ්ඩිතො.
පවුත්ථං තස්ස සරති, ආගතං අභිනන්දති;
තතො කෙලායිතො හොති, වාචාය පටිනන්දති.
මිත්තෙ තස්සෙව භජති, අමිත්තෙ තස්ස න සෙවති;
අක්කොසන්තෙ නිවාරෙති, වණ්ණකාමෙ පසංසති.
ගුය්හඤ්ච තස්ස අක්ඛාති, තස්ස ගුය්හඤ්ච ගූහති;
කම්මඤ්ච තස්ස වණ්ණෙති, පඤ්ඤං තස්ස [පඤ්ඤමස්ස (ස්යා. ක.)] පසංසති.
භවෙ ච නන්දති තස්ස [භවෙ නන්දති තස්ස ච (ක.)], අභවෙ තස්ස න නන්දති;
අච්ඡෙරං [අච්ඡරියං (සී. ස්යා. පී.)] භොජනං ලද්ධා, තස්ස උප්පජ්ජතෙ සති;
තතො නං අනුකම්පති, අහො සොපි [පහාසොපි (ක. සී. ස්යා. ක.)] ලභෙය්යිතො.
ඉච්චෙතෙ ¶ සොළසාකාරා, මිත්තස්මිං සුප්පතිට්ඨිතා;
යෙහි මිත්තඤ්ච ජානෙය්ය [මිත්තං සුජානෙය්ය (පී. ක.)], දිස්වා සුත්වා ච පණ්ඩිතොති.
මිත්තාමිත්තජාතකං දසමං.
ද්වාදසකනිපාතං නිට්ඨිතං.
තස්සුද්දානං –
ලහුචිත්ත සසාල කසන්ති පුන, අථ කාම දසඛලුට්ඨානවරො;
අථ කණ්හ සුකොසිය මෙණ්ඩවරො, පදුමො පුන මිත්තවරෙන දසාති.