📜
16. තිංසනිපාතො
511. කිංඡන්දජාතකං (1)
කිංඡන්දො ¶ ¶ ¶ කිමධිප්පායො, එකො සම්මසි ඝම්මනි;
කිං පත්ථයානො කිං එසං, කෙන අත්ථෙන බ්රාහ්මණ.
යථා මහා වාරිධරො, කුම්භො සුපරිණාහවා [සුපරිණාමවා (ක.)];
තථූපමං අම්බපක්කං, වණ්ණගන්ධරසුත්තමං.
තං වුය්හමානං සොතෙන, දිස්වානාමලමජ්ඣිමෙ;
පාණීහි නං ගහෙත්වාන, අග්යායතනමාහරිං.
තතො කදලිපත්තෙසු, නික්ඛිපිත්වා සයං අහං;
සත්ථෙන නං විකප්පෙත්වා, ඛුප්පිපාසං අහාසි මෙ.
සොහං අපෙතදරථො, බ්යන්තීභූතො [බ්යන්තිභූතො (සී. පී. ක.)] දුඛක්ඛමො;
අස්සාදං නාධිගච්ඡාමි, ඵලෙස්වඤ්ඤෙසු කෙසුචි [කෙසුපි (ක. සී.)].
සොසෙත්වා නූන මරණං, තං මමං ආවහිස්සති;
අම්බං යස්ස ඵලං සාදු, මධුරග්ගං මනොරමං;
යමුද්ධරිං වුය්හමානං, උදධිස්මා මහණ්ණවෙ.
අක්ඛාතං තෙ මයා සබ්බං, යස්මා උපවසාමහං;
රම්මං පති නිසින්නොස්මි, පුථුලොමායුතා පුථු.
ත්වඤ්ච ඛො මෙව [මෙ (සී.), මම (?)] අක්ඛාහි, අත්තානමපලායිනි;
කා වා ත්වමසි කල්යාණි, කිස්ස වා ත්වං සුමජ්ඣිමෙ.
රුප්පපට්ටපලිමට්ඨීව ¶ [රුප්පපට්ටප්ලමට්ඨීව (ස්යා.), රූපපට්ටපමට්ඨීව (ක.)], බ්යග්ඝීව ගිරිසානුජා;
යා සන්ති නාරියො දෙවෙසු, දෙවානං පරිචාරිකා.
යා ච මනුස්සලොකස්මිං, රූපෙනාන්වාගතිත්ථියො;
රූපෙන තෙ සදිසී නත්ථි, දෙවෙසු ගන්ධබ්බමනුස්සලොකෙ [දෙවගන්ධබ්බමානුසෙ (ස්යා.)];
පුට්ඨාසි මෙ චාරුපුබ්බඞ්ගි, බ්රූහි නාමඤ්ච බන්ධවෙ.
යං ¶ ¶ ත්වං පති නිසින්නොසි, රම්මං බ්රාහ්මණ කොසිකිං;
සාහං භුසාලයා වුත්ථා, වරවාරිවහොඝසා.
නානාදුමගණාකිණ්ණා, බහුකා ගිරිකන්දරා;
මමෙව පමුඛා හොන්ති, අභිසන්දන්ති පාවුසෙ.
අථො බහූ වනතොදා, නීලවාරිවහින්ධරා;
බහුකා නාගවිත්තොදා, අභිසන්දන්ති වාරිනා.
තා අම්බජම්බුලබුජා, නීපා තාලා චුදුම්බරා [තාලමුදුම්බරා (ස්යා. ක.)];
බහූනි ඵලජාතානි, ආවහන්ති අභිණ්හසො.
යං කිඤ්චි උභතො තීරෙ, ඵලං පතති අම්බුනි;
අසංසයං තං සොතස්ස, ඵලං හොති වසානුගං.
එතදඤ්ඤාය මෙධාවි, පුථුපඤ්ඤ සුණොහි මෙ;
මා රොචය මභිසඞ්ගං, පටිසෙධ ජනාධිප.
න වාහං වඩ්ඪවං [වද්ධවං (සී. පී.)] මඤ්ඤෙ, යං ත්වං රට්ඨාභිවඩ්ඪන;
ආචෙය්යමානො රාජිසි, මරණං අභිකඞ්ඛසි.
තස්ස ජානන්ති පිතරො, ගන්ධබ්බා ච සදෙවකා;
යෙ ¶ චාපි ඉසයො ලොකෙ, සඤ්ඤතත්තා තපස්සිනො;
අසංසයං තෙපි [තෙ (සී. පී.)] ජානන්ති, පට්ඨභූතා [වද්ධභූතා (සී. පී.)] යසස්සිනො.
එවං විදිත්වා විදූ සබ්බධම්මං, විද්ධංසනං චවනං ජීවිතස්ස;
න චීයතී තස්ස නරස්ස පාපං, සචෙ න චෙතෙති වධාය තස්ස.
ඉසිපූගසමඤ්ඤාතෙ, එවං ලොක්යා විදිතා සති [පති (ක. ස්යා. ක.)];
අනරියපරිසම්භාසෙ, පාපකම්මං ජිගීසසි [ජිගිංසසි (සී. ස්යා. පී.)].
සචෙ අහං මරිස්සාමි, තීරෙ තෙ පුථුසුස්සොණි;
අසංසයං තං අසිලොකො, මයි පෙතෙ ආගමිස්සති.
තස්මා ¶ හි පාපකං කම්මං, රක්ඛස්සෙව [රක්ඛස්සු ච (ස්යා.)] සුමජ්ඣිමෙ;
මා තං සබ්බො ජනො පච්ඡා, පකුට්ඨායි [පකත්ථාසි (සී. පී.), පත්වක්ඛාසි (ස්යා.)] මයි මතෙ.
අඤ්ඤාතමෙතං අවිසය්හසාහි, අත්තානමම්බඤ්ච දදාමි තෙ තං;
සො දුච්චජෙ කාමගුණෙ පහාය, සන්තිඤ්ච ධම්මඤ්ච අධිට්ඨිතොසි.
යො හිත්වා පුබ්බසඤ්ඤොගං, පච්ඡා සංයොජනෙ ඨිතො;
අධම්මඤ්චෙව චරති, පාපඤ්චස්ස පවඩ්ඪති.
එහි ¶ තං පාපයිස්සාමි, කාමං අප්පොස්සුකො භව;
උපානයාමි සීතස්මිං, විහරාහි අනුස්සුකො.
තං ¶ පුප්ඵරසමත්තෙභි, වක්කඞ්ගෙහි අරින්දම;
කොඤ්චා මයූරා දිවියා, කොලට්ඨිමධුසාළිකා;
කූජිතා හංසපූගෙහි, කොකිලෙත්ථ පබොධරෙ.
අම්බෙත්ථ විප්පසාඛග්ගා [විප්පසූනග්ගා (සී. ස්යා. පී.), විප්පඔනග්ගා (ක.)], පලාලඛලසන්නිභා;
කොසම්බසළලා [කොසුම්භසලලා (සී. ස්යා. පී.)] නීපා, පක්කතාලවිලම්බිනො.
මාලී තිරිටී කායූරී, අඞ්ගදී චන්දනුස්සදො [චන්දනස්සදො (සී.)];
රත්තිං ත්වං පරිචාරෙසි, දිවා වෙදෙසි වෙදනං.
සොළසිත්ථිසහස්සානි, යා තෙමා පරිචාරිකා;
එවං මහානුභාවොසි, අබ්භුතො ලොමහංසනො.
කිං කම්මමකරී පුබ්බෙ, පාපං අත්තදුඛාවහං;
යං කරිත්වා මනුස්සෙසු, පිට්ඨිමංසානි ඛාදසි.
අජ්ඣෙනානි පටිග්ගය්හ, කාමෙසු ගධිතො [ගථිතො (සී. පී.), ගිද්ධිතො (ස්යා. ක.), ගිද්ධිකො (ක. අට්ඨ.)] අහං;
අචරිං දීඝමද්ධානං, පරෙසං අහිතායහං.
යො පිට්ඨිමංසිකො හොති, එවං උක්කච්ච ඛාදති;
යථාහං අජ්ජ ඛාදාමි, පිට්ඨිමංසානි අත්තනොති.
කිංඡන්දජාතකං පඨමං.
512. කුම්භජාතකං (2)
කො ¶ පාතුරාසී තිදිවා නභම්හි, ඔභාසයං සංවරිං චන්දිමාව;
ගත්තෙහි ¶ තෙ රස්මියො නිච්ඡරන්ති, සතෙරතා [සතෙරිතා (සී. ස්යා. ක.)] විජ්ජුරිවන්තලික්ඛෙ.
සො ඡින්නවාතං කමසී අඝම්හි, වෙහායසං ගච්ඡසි තිට්ඨසී ච;
ඉද්ධී නු තෙ වත්ථුකතා සුභාවිතා, අනද්ධගූනං අපි දෙවතානං.
වෙහායසං ගම්මමාගම්ම [කමමාගම්ම (සී. ස්යා.)] තිට්ඨසි, කුම්භං කිණාථාති යමෙතමත්ථං;
කො වා තුවං කිස්ස වා තාය කුම්භො, අක්ඛාහි මෙ බ්රාහ්මණ එතමත්ථං.
න සප්පිකුම්භො නපි තෙලකුම්භො, න ඵාණිතස්ස න මධුස්ස කුම්භො;
කුම්භස්ස වජ්ජානි අනප්පකානි, දොසෙ බහූ කුම්භගතෙ සුණාථ.
ගළෙය්ය ¶ යං පිත්වා [පීත්වා (සී. පී.)] පතෙ පපාතං, සොබ්භං ගුහං චන්දනියොළිගල්ලං;
බහුම්පි භුඤ්ජෙය්ය අභොජනෙය්යං, තස්සා පුණ්ණං කුම්භමිමං කිණාථ.
යං පිත්වා [යං වෙ පීත්වා (සී.)] චිත්තස්මිමනෙසමානො, ආහිණ්ඩතී ගොරිව භක්ඛසාරී [භක්ඛසාදී (සී. ස්යා. අට්ඨ.)];
අනාථමානො ¶ උපගායති නච්චති ච, තස්සා පුණ්ණං කුම්භමිමං කිණාථ.
යං ¶ වෙ පිවිත්වා අචෙලොව නග්ගො, චරෙය්ය ගාමෙ විසිඛන්තරානි;
සම්මූළ්හචිත්තො අතිවෙලසායී, තස්සා පුණ්ණං කුම්භමිමං කිණාථ.
යං පිත්වා උට්ඨාය පවෙධමානො, සීසඤ්ච බාහුඤ්ච [බාහඤ්ච (පී.)] පචාලයන්තො;
සො නච්චතී දාරුකටල්ලකොව, තස්සා පුණ්ණං කුම්භමිමං කිණාථ.
යං වෙ පිවිත්වා අග්ගිදඩ්ඪා සයන්ති, අථො සිගාලෙහිපි ඛාදිතාසෙ;
බන්ධං වධං භොගජානිඤ්චුපෙන්ති, තස්සා පුණ්ණං කුම්භමිමං කිණාථ.
යං පිත්වා භාසෙය්ය ආභාසනෙය්යං, සභායමාසීනො අපෙතවත්ථො;
සම්මක්ඛිතො [සමක්ඛිතො (සී.)] වන්තගතො බ්යසන්නො, තස්සා පුණ්ණං කුම්භමිමං කිණාථ.
යං වෙ පිවිත්වා උක්කට්ඨො ආවිලක්ඛො, මමෙව සබ්බා පථවීති මඤ්ඤෙ [මඤ්ඤති (සී.)];
න ¶ මෙ සමො චාතුරන්තොපි රාජා, තස්සා පුණ්ණං කුම්භමිමං කිණාථ.
මානාතිමානා කලහානි පෙසුණී, දුබ්බණ්ණිනී නග්ගයිනී පලායිනී;
චොරාන ධුත්තාන ගතී නිකෙතො, තස්සා පුණ්ණං කුම්භමිමං කිණාථ.
ඉද්ධානි ඵීතානි කුලානි අස්සු, අනෙකසාහස්සධනානි ලොකෙ;
උච්ඡින්නදායජ්ජකතානිමාය, තස්සා පුණ්ණං කුම්භමිමං කිණාථ.
ධඤ්ඤං ¶ ධනං රජතං ජාතරූපං, ඛෙත්තං ගවං යත්ථ විනාසයන්ති;
උච්ඡෙදනී විත්තවතං [උච්ඡෙදනී විත්තගතං (ස්යා.), උච්ඡෙදනිවිත්තගතං (ක.)] කුලානං, තස්සා පුණ්ණං කුම්භමිමං කිණාථ.
යං වෙ පිත්වා දිත්තරූපොව [දුට්ඨරූපොව (සී.)] පොසො, අක්කොසති මාතරං පිතරඤ්ච;
සස්සුම්පි ගණ්හෙය්ය අථොපි සුණ්හං, තස්සා පුණ්ණං කුම්භමිමං කිණාථ.
යං වෙ පිත්වා දිත්තරූපාව නාරී, අක්කොසති සසුරං සාමිකඤ්ච;
දාසම්පි ¶ ගණ්හෙ පරිචාරකම්පි, තස්සා පුණ්ණං කුම්භමිමං කිණාථ.
යං වෙ පිවිත්වාන [යඤ්චෙ පීත්වාන (පී.)] හනෙය්ය පොසො, ධම්මෙ ඨිතං සමණං බ්රාහ්මණං වා;
ගච්ඡෙ අපායම්පි තතොනිදානං, තස්සා පුණ්ණං කුම්භමිමං කිණාථ.
යං වෙ පිවිත්වා දුච්චරිතං චරන්ති, කායෙන වාචාය ච චෙතසා ච;
නිරයං වජන්ති දුච්චරිතං චරිත්වා, තස්සා පුණ්ණං කුම්භමිමං කිණාථ.
යං ¶ යාචමානා න ලභන්ති පුබ්බෙ, බහුං හිරඤ්ඤම්පි පරිච්චජන්තා;
සො තං පිවිත්වා අලිකං භණාති, තස්සා පුණ්ණං කුම්භමිමං කිණාථ.
යං වෙ පිත්වා පෙසනෙ පෙසියන්තො, අච්චායිකෙ කරණීයම්හි ජාතෙ;
අත්ථම්පි සො නප්පජානාති වුත්තො, තස්සා පුණ්ණං කුම්භමිමං කිණාථ.
හිරීමනාපි ¶ අහිරීකභාවං, පාතුං කරොන්ති මදනාය [මදිරාය (පී.)] මත්තා;
ධීරාපි ¶ සන්තා බහුකං භණන්ති, තස්සා පුණ්ණං කුම්භමිමං කිණාථ.
යං වෙ පිත්වා එකථූපා සයන්ති, අනාසකා ථණ්ඩිලදුක්ඛසෙය්යං;
දුබ්බණ්ණියං ආයසක්යඤ්චුපෙන්ති, තස්සා පුණ්ණං කුම්භමිමං කිණාථ.
යං වෙ පිත්වා පත්තඛන්ධා සයන්ති, ගාවො කුටහතාව න හි වාරුණියා;
[යං වෙ පිත්වා පත්තක්ඛන්ධා, සයන්ති ගාවො කූටහතාරිව; න හි වාරුණියා වෙගො, නරෙන සුස්සහොරිව; (සී.)] වෙගො නරෙන සුසහොරිව [යං වෙ පිත්වා පත්තක්ඛන්ධා, සයන්ති ගාවො කූටහතාරිව; න හි වාරුණියා වෙගො, නරෙන සුස්සහොරිව; (සී.)], තස්සා පුණ්ණං කුම්භමිමං කිණාථ.
යං මනුස්සා විවජ්ජෙන්ති, සප්පං ඝොරවිසං මිව [විසමිව (ස්යා.), විසං ඉව (ක.), විසාමිව (?)];
තං ලොකෙ විසසමානං, කො නරො පාතුමරහති.
යං වෙ පිත්වා අන්ධකවෙණ්ඩපුත්තා, සමුද්දතීරෙ පරිචාරයන්තා [අන්ධකවෙණ්හුපුත්තා (සී. පී.), අණ්ඩකවෙණ්ඩපුත්තා (ක.)];
උපක්කමුං මුසලෙහඤ්ඤමඤ්ඤං, තස්සා පුණ්ණං කුම්භමිමං කිණාථ.
යං වෙ පිත්වා පුබ්බදෙවා පමත්තා, තිදිවා චුතා සස්සතියා සමාය;
තං ¶ තාදිසං මජ්ජමිමං නිරත්ථකං, ජානං මහාරාජ කථං පිවෙය්ය.
නයිමස්මිං කුම්භස්මිං දධි වා මධු වා, එවං අභිඤ්ඤාය කිණාහි රාජ;
එවඤ්හිමං කුම්භගතා මයා තෙ, අක්ඛාතරූපං තව සබ්බමිත්ත.
න ¶ මෙ පිතා වා අථවාපි මාතා, එතාදිසා යාදිසකො තුවංසි;
හිතානුකම්පී පරමත්ථකාමො, සොහං කරිස්සං වචනං තවජ්ජ.
දදාමි තෙ ගාමවරානි පඤ්ච, දාසීසතං සත්ත ගවං සතානි;
ආජඤ්ඤයුත්තෙ ච රථෙ දස ඉමෙ, ආචරියො හොසි මමත්ථකාමො.
තවෙව දාසීසතමත්ථු රාජ, ගාමා ච ගාවො ච තවෙව හොන්තු;
ආජඤ්ඤයුත්තා ච රථා තවෙව, සක්කොහමස්මී තිදසානමින්දො.
මංසොදනං සප්පිපායාසං [සප්පිපායඤ්ච (සී.)] භුඤ්ජ, ඛාදස්සු ච ත්වං මධුමාසපූවෙ;
එවං ¶ තුවං ධම්මරතො ජනින්ද, අනින්දිතො සග්ගමුපෙහි ඨානන්ති.
කුම්භජාතකං දුතියං.
513. ජයද්දිසජාතකං (3)
චිරස්සං ¶ වත මෙ උදපාදි අජ්ජ, භක්ඛො මහා සත්තමිභත්තකාලෙ;
කුතොසි කො වාසි තදිඞ්ඝ බ්රූහි, ආචික්ඛ ජාතිං විදිතො යථාසි.
පඤ්චාලරාජා මිගවං පවිට්ඨො, ජයද්දිසො නාම යදිස්සුතො තෙ;
චරාමි කච්ඡානි වනානි චාහං, පසදං ඉමං ඛාද මමජ්ජ මුඤ්ච.
සෙනෙව ¶ ත්වං පණසි සස්සමානො [සය්හමානො (ස්යා. ක.)], මමෙස භක්ඛො පසදො යං වදෙසි;
තං ඛාදියාන පසදං ජිඝඤ්ඤං [ජිඝච්ඡං (?)], ඛාදිස්සං පච්ඡා න විලාපකාලො.
න චත්ථි මොක්ඛො මම නික්කයෙන [වික්කයෙන (සී.)], ගන්ත්වාන පච්චාගමනාය පණ්හෙ;
තං ¶ සඞ්කරං [සඞ්ගරං (සී. ස්යා. පී.)] බ්රාහ්මණස්සප්පදාය, සච්චානුරක්ඛී පුනරාවජිස්සං.
කිං කම්මජාතං අනුතප්පතෙ ත්වං [අනුතප්පතී තං (සී. පී.)], පත්තං සමීපං මරණස්ස රාජ;
ආචික්ඛ මෙ තං අපි සක්කුණෙමු, අනුජානිතුං ආගමනාය පණ්හෙ.
කතා මයා බ්රාහ්මණස්ස ධනාසා, තං සඞ්කරං පටිමුක්කං න මුත්තං;
තං සඞ්කරං බ්රාහ්මණස්සප්පදාය, සච්චානුරක්ඛී පුනරාවජිස්සං.
යා තෙ කතා බ්රාහ්මණස්ස ධනාසා, තං සඞ්කරං පටිමුක්කං න මුත්තං;
තං සඞ්කරං බ්රාහ්මණස්සප්පදාය, සච්චානුරක්ඛී පුනරාවජස්සු.
මුත්තො ච සො පොරිසාදස්ස [පුරිසාදස්ස (පී.)] හත්ථා, ගන්ත්වා සකං මන්දිරං කාමකාමී;
තං සඞ්කරං බ්රාහ්මණස්සප්පදාය, ආමන්තයී පුත්තමලීනසත්තං [සත්තුං (ස්යා. පී. ක.)].
අජ්ජෙව ¶ රජ්ජං අභිසිඤ්චයස්සු, ධම්මං චර සෙසු පරෙසු චාපි;
අධම්මකාරො ¶ ච තෙ මාහු රට්ඨෙ, ගච්ඡාමහං පොරිසාදස්ස ඤත්තෙ [ඤන්තෙ (ස්යා.)].
කිං කම්ම කුබ්බං තව දෙව පාව [දෙවපාදෙ (සී. ස්යා. පී.)], නාරාධයී තං තදිච්ඡාමි සොතුං;
යමජ්ජ රජ්ජම්හි උදස්සයෙ තුවං, රජ්ජම්පි නිච්ඡෙය්යං තයා විනාහං.
න කම්මුනා වා වචසා ව තාත, අපරාධිතොහං තුවියං සරාමි;
සන්ධිඤ්ච [සද්ධිං ච (ක.)] කත්වා පුරිසාදකෙන, සච්චානුරක්ඛී පුනාහං ගමිස්සං.
අහං ගමිස්සාමි ඉධෙව හොහි, නත්ථි තතො ජීවතො විප්පමොක්ඛො;
සචෙ තුවං ගච්ඡසියෙව රාජ, අහම්පි ගච්ඡාමි උභො න හොම.
අද්ධා හි තාත සතානෙස ධම්මො, මරණා ච මෙ දුක්ඛතරං තදස්ස;
කම්මාසපාදො තං යදා පචිත්වා, පසය්හ ඛාදෙ භිදා රුක්ඛසූලෙ.
පාණෙන තෙ පාණමහං නිමිස්සං, මා ත්වං අගා පොරිසාදස්ස ඤත්තෙ;
එතඤ්ච ¶ තෙ පාණමහං නිමිස්සං, තස්මා මතං ජීවිතස්ස වණ්ණෙමි [වරෙමි (සී.)].
තතො ¶ හවෙ ධිතිමා රාජපුත්තො, වන්දිත්වා මාතු ච පිතු ච [වන්දිත්ථ මාතුච්ච පිතුච්ච (සී. පී.)] පාදෙ;
දුඛිනිස්ස මාතා නිපතා [නිපතී (සී. පී.)] පථබ්යා, පිතාස්ස පග්ගය්හ භුජානි කන්දති.
තං ¶ ගච්ඡන්තං තාව පිතා විදිත්වා, පරම්මුඛො වන්දති පඤ්ජලීකො;
සොමො ච රාජා වරුණො ච රාජා, පජාපතී චන්දිමා සූරියො ච;
එතෙහි ගුත්තො පුරිසාදකම්හා, අනුඤ්ඤාතො සොත්ථි පච්චෙහි තාත.
යං දණ්ඩකිරඤ්ඤො ගතස්ස [යං දණ්ඩකාරඤ්ඤගතස්ස (පී.)] මාතා, රාමස්සකාසි සොත්ථානං සුගුත්තා;
තං තෙ අහං සොත්ථානං කරොමි, එතෙන සච්චෙන සරන්තු දෙවා;
අනුඤ්ඤාතො සොත්ථි පච්චෙහි පුත්ත.
ආවී රහො වාපී මනොපදොසං, නාහං සරෙ ජාතු මලීනසත්තෙ;
එතෙන සච්චෙන සරන්තු දෙවා, අනුඤ්ඤාතො සොත්ථි පච්චෙහි භාතික [භාත (සී.), භාතා (ස්යා. පී.)].
යස්මා ච මෙ අනධිමනොසි සාමි, න චාපි මෙ මනසා අප්පියොසි;
එතෙන සච්චෙන සරන්තු දෙවා, අනුඤ්ඤාතො ¶ සොත්ථි පච්චෙහි සාමි.
බ්රහා උජූ චාරුමුඛො කුතොසි, න මං පජානාසි වනෙ වසන්තං;
ලුද්දං මං ඤත්වා ‘‘පුරිසාදකො’’ති, කො සොත්ථි මාජානමිධා’වජෙය්ය.
ජානාමි ලුද්ද පුරිසාදකො ත්වං, න තං න ජානාමි වනෙ වසන්තං;
අහඤ්ච පුත්තොස්මි ජයද්දිසස්ස, මමජ්ජ ඛාද පිතුනො පමොක්ඛා.
ජානාමි ¶ පුත්තොති [පුත්තොසි (ස්යා. ක.)] ජයද්දිසස්ස, තථා හි වො මුඛවණ්ණො උභින්නං;
සුදුක්කරඤ්ඤෙව [සුදුක්කරඤ්චෙව (ස්යා. පී. ක.)] කතං තවෙදං, යො මත්තුමිච්ඡෙ පිතුනො පමොක්ඛා.
න දුක්කරං කිඤ්චි මහෙත්ථ මඤ්ඤෙ, යො මත්තුමිච්ඡෙ පිතුනො පමොක්ඛා;
මාතු ච [මාතුච්ච (සී.)] හෙතු පරලොක ගන්ත්වා [ගම්යා (සී. ස්යා.), ගම්ය (පී.)], සුඛෙන ¶ සග්ගෙන ච සම්පයුත්තො.
අහඤ්ච ඛො අත්තනො පාපකිරියං, ආවී රහො වාපි සරෙ න ජාතු;
සඞ්ඛාතජාතීමරණොහමස්මි, යථෙව මෙ ඉධ තථා පරත්ථ.
ඛාදජ්ජ මං දානි මහානුභාව, කරස්සු කිච්චානි ඉමං සරීරං;
රුක්ඛස්ස වා තෙ පපතාමි අග්ගා, ඡාදයමානො මය්හං ත්වමදෙසි මංසං.
ඉදඤ්ච තෙ රුච්චති රාජපුත්ත, චජෙසි [චජාසි (සී. පී.)] පාණං පිතුනො පමොක්ඛා;
තස්මා හි සො [තස්මාතිහ (සී. ස්යා.)] ත්වං තරමානරූපො, සම්භඤ්ජ කට්ඨානි ජලෙහි අග්ගිං.
තතො හවෙ ධිතිමා රාජපුත්තො, දාරුං සමාහත්වා මහන්තමග්ගිං;
සන්දීපයිත්වා පටිවෙදයිත්ථ, ආදීපිතො දානි මහායමග්ගි [මයා යක්ඛමග්ගි (ක.)].
ඛාදජ්ජ ¶ ¶ මං දානි පසය්හකාරී, කිං මං මුහුං පෙක්ඛසි හට්ඨලොමො;
තථා තථා තුය්හමහං කරොමි, යථා ¶ යථා මං ඡාදයමානො අදෙසි.
කො තාදිසං අරහති ඛාදිතායෙ, ධම්මෙ ඨිතං සච්චවාදිං වදඤ්ඤුං;
මුද්ධාපි තස්ස විඵලෙය්ය සත්තධා, යො තාදිසං සච්චවාදිං අදෙය්ය.
ඉදඤ්හි සො බ්රාහ්මණං මඤ්ඤමානො, සසො අවාසෙසි සකෙ සරීරෙ;
තෙනෙව සො චන්දිමා දෙවපුත්තො, සසත්ථුතො [සසට්ඨකො (ස්යා.)] කාමදුහජ්ජ [කාමරුහජ්ජ (ක.)] යක්ඛ.
චන්දො යථා රාහුමුඛා පමුත්තො, විරොචතෙ පන්නරසෙව භාණුමා [භානුමා (සී. පී.)];
එවං තුවං පොරිසාදා පමුත්තො, විරොච කපිලෙ [කම්පිල්ල (සී. පී.), කපිල්ලෙ (ස්යා.)] මහානුභාව;
ආමොදයං පිතරං මාතරඤ්ච, සබ්බො ච තෙ නන්දතු ඤාතිපක්ඛො.
තතො හවෙ ධිතිමා රාජපුත්තො, කතඤ්ජලී පරියාය [පරියගා (සී.), පග්ගය්හ (ස්යා. පී.)] පොරිසාදං;
අනුඤ්ඤාතො සොත්ථි සුඛී අරොගො, පච්චාගමා [පච්චාග (පී.)] කපිලමලීනසත්තා [කම්පිල්ල’මලීනසත්තො (සී. පී.), කපිල’මලීනසත්තා (ක.)].
තං ¶ නෙගමා ජානපදා ච සබ්බෙ, හත්ථාරොහා රථිකා පත්තිකා ච;
නමස්සමානා පඤ්ජලිකා උපාගමුං, නමත්ථු තෙ දුක්කරකාරකොසීති.
ජයද්දිසජාතකං [ජයදිසජාතකං (ක.)] තතියං.
514. ඡද්දන්තජාතකං (4)
කිං ¶ නු සොචසිනුච්චඞ්ගි, පණ්ඩූසි වරවණ්ණිනි;
මිලායසි විසාලක්ඛි, මාලාව පරිමද්දිතා.
දොහළො මෙ මහාරාජ, සුපිනන්තෙනුපජ්ඣගා [නු’පච්චගා (සී. ස්යා. පී.)];
න සො සුලභරූපොව, යාදිසො මම දොහළො.
යෙ කෙචි මානුසා කාමා, ඉධ ලොකස්මි නන්දනෙ;
සබ්බෙ තෙ පචුරා මය්හං, අහං තෙ දම්මි දොහළං.
ලුද්දා දෙව සමායන්තු, යෙ කෙචි විජිතෙ තව;
එතෙසං අහමක්ඛිස්සං, යාදිසො මම දොහළො.
ඉමෙ තෙ ලුද්දකා දෙවි, කතහත්ථා විසාරදා;
වනඤ්ඤූ ච මිගඤ්ඤූ ච, මමත්ථෙ [මම තෙ (පී.)] චත්තජීවිතා.
ලුද්දපුත්තා නිසාමෙථ, යාවන්තෙත්ථ සමාගතා;
ඡබ්බිසාණං ගජං සෙතං, අද්දසං සුපිනෙ අහං;
තස්ස දන්තෙහි මෙ අත්ථො, අලාභෙ නත්ථි ජීවිතං.
න ¶ ¶ නො පිතූනං න පිතාමහානං, දිට්ඨො සුතො කුඤ්ජරො ඡබ්බිසාණො;
යමද්දසා සුපිනෙ රාජපුත්තී, අක්ඛාහි නො යාදිසො හත්ථිනාගො.
දිසා චතස්සො විදිසා චතස්සො, උද්ධං අධො දස දිසා ඉමායො;
කතමං දිසං තිට්ඨති නාගරාජා, යමද්දසා සුපිනෙ ඡබ්බිසාණං.
ඉතො උජුං උත්තරියං දිසායං, අතික්කම්ම සො සත්තගිරී බ්රහන්තෙ;
සුවණ්ණපස්සො නාම ගිරී උළාරො, සුපුප්ඵිතො [සම්පුප්ඵිතො (ස්යා.)] කිම්පුරිසානුචිණ්ණො.
ආරුය්හ ¶ සෙලං භවනං කින්නරානං, ඔලොකය පබ්බතපාදමූලං;
අථ දක්ඛසී මෙඝසමානවණ්ණං, නිග්රොධරාජං අථ සහස්සපාදං [පොරං (ක.)].
තත්ථච්ඡතී කුඤ්ජරො ඡබ්බිසාණො, සබ්බසෙතො දුප්පසහො පරෙභි;
රක්ඛන්ති නං අට්ඨසහස්සනාගා, ඊසාදන්තා වාතජවප්පහාරිනො.
තිට්ඨන්ති ¶ තෙ තුමූලං [තුමූල (ස්යා.), භිමූල (පී. ක.)] පස්සසන්තා, කුප්පන්ති වාතස්සපි එරිතස්ස;
මනුස්සභූතං පන තත්ථ දිස්වා, භස්මං කරෙය්යුං නාස්ස රජොපි තස්ස.
බහූ හිමෙ රාජකුලම්හි සන්ති, පිළන්ධනා ජාතරූපස්ස දෙවී;
මුත්තාමණීවෙළුරියාමයා ච, කිං කාහසි දන්තපිළන්ධනෙන;
මාරෙතුකාමා කුඤ්ජරං ඡබ්බිසාණං, උදාහු ඝාතෙස්සසි ලුද්දපුත්තෙ.
සා ඉස්සිතා දුක්ඛිතා චස්මි ලුද්ද, උද්ධඤ්ච සුස්සාමි අනුස්සරන්තී;
කරොහි මෙ ලුද්දක එතමත්ථං, දස්සාමි තෙ ගාමවරානි පඤ්ච.
කත්ථච්ඡතී කත්ථමුපෙති ඨානං, වීථිස්ස කා න්හාන [නහාන (සී. පී.)] ගතස්ස හොති;
කථඤ්හි සො න්හායති [නහායති (සී. පී.)] නාගරාජා, කථං විජානෙමු ගතිං ගජස්ස.
තත්ථෙව ¶ සා පොක්ඛරණී අදූරෙ [අවිදූරෙ (ස්යා. ක.)], රම්මා සුතිත්ථා ච මහොදිකා [මහොදකා (ස්යා. ක.)] ච;
සම්පුප්ඵිතා ¶ භමරගණානුචිණ්ණා [කිණ්ණා (කත්ථචි)], එත්ථ හි සො න්හායති නාගරාජා.
සීසං නහාතුප්පල [නහාතො උප්පල (සී. ස්යා. පී.)] මාලභාරී, සබ්බසෙතො පුණ්ඩරීකත්තචඞ්ගී;
ආමොදමානො ගච්ඡති සන්නිකෙතං, පුරක්ඛත්වා මහෙසිං සබ්බභද්දං.
තත්ථෙව සො උග්ගහෙත්වාන වාක්යං, ආදාය තූණිඤ්ච ධනුඤ්ච ලුද්දො;
විතුරියති [විතුරිය සො (සී. අට්ඨ.)] සත්තගිරී බ්රහන්තෙ, සුවණ්ණපස්සං නාම ගිරිං උළාරං.
ආරුය්හ සෙලං භවනං කින්නරානං, ඔලොකයී පබ්බතපාදමූලං;
තත්ථද්දසා මෙඝසමානවණ්ණං, නිග්රොධරාජං අට්ඨසහස්සපාදං.
තත්ථද්දසා කුඤ්ජරං ඡබ්බිසාණං, සබ්බසෙතං දුප්පසහං පරෙභි;
රක්ඛන්ති නං අට්ඨසහස්සනාගා, ඊසාදන්තා වාතජවප්පහාරිනො.
තත්ථද්දසා ¶ පොක්ඛරණිං අදූරෙ, රම්මං සුතිත්ථඤ්ච මහොදිකඤ්ච;
සම්පුප්ඵිතං ¶ භමරගණානුචිණ්ණං, යත්ථ හි සො න්හායති නාගරාජා.
දිස්වාන නාගස්ස ගතිං ඨිතිඤ්ච, වීථිස්ස යා න්හානගතස්ස හොති;
ඔපාතමාගච්ඡි අනරියරූපො, පයොජිතො චිත්තවසානුගාය.
ඛණිත්වාන ¶ කාසුං ඵලකෙහි ඡාදයි, අත්තානමොධාය ධනුඤ්ච ලුද්දො;
පස්සාගතං පුථුසල්ලෙන නාගං, සමප්පයී දුක්කටකම්මකාරී.
විද්ධො ච නාගො කොඤ්චමනාදි ඝොරං, සබ්බෙ ච [සබ්බෙව (සී. ස්යා. පී.)] නාගා නින්නදුං [නින්නාදු (ස්යා.), නින්නාදං (ක.)] ඝොරරූපං;
තිණඤ්ච කට්ඨඤ්ච රණං [චුණ්ණං (ක. සී. පී.)] කරොන්තා, ධාවිංසු තෙ අට්ඨදිසා සමන්තතො.
වධිස්සමෙතන්ති [වධිස්සමෙනන්ති (ස්යා.)] පරාමසන්තො, කාසාවමද්දක්ඛි ධජං ඉසීනං;
දුක්ඛෙන ඵුට්ඨස්සුදපාදි සඤ්ඤා, අරහද්ධජො සබ්භි අවජ්ඣරූපො.
අනික්කසාවො කාසාවං, යො වත්ථං පරිදහිස්සති [පරිදහෙස්සති (සී. පී.), පරිධස්සති (කත්ථචි)];
අපෙතො දමසච්චෙන, න සො කාසාවමරහති.
යො ¶ ච වන්තකසාවස්ස, සීලෙසු සුසමාහිතො;
උපෙතො දමසච්චෙන, ස වෙ කාසාවමරහති.
සමප්පිතො පුථුසල්ලෙන නාගො, අදුට්ඨචිත්තො ලුද්දකමජ්ඣභාසි;
කිමත්ථයං කිස්ස වා සම්ම හෙතු, මමං වධී කස්ස වායං පයොගො.
කාසිස්ස රඤ්ඤො මහෙසී භදන්තෙ, සා පූජිතා රාජකුලෙ සුභද්දා;
තං අද්දසා සා ච මමං අසංසි, දන්තෙහි අත්ථොති ච මං [අත්ථොති මමං (ස්යා. ක.)] අවොච.
බහූ ¶ හි මෙ දන්තයුගා උළාරා, යෙ මෙ පිතූනඤ්ච [පිතුන්නම්පි (පී.)] පිතාමහානං;
ජානාති සා කොධනා රාජපුත්තී, වධත්ථිකා වෙරමකාසි බාලා.
උට්ඨෙහි ත්වං ලුද්ද ඛරං ගහෙත්වා, දන්තෙ ඉමෙ ඡින්ද පුරා මරාමි;
වජ්ජාසි තං කොධනං රාජපුත්තිං, ‘‘නාගො හතො හන්ද ඉමස්ස දන්තා’’.
උට්ඨාය සො ලුද්දො ඛරං ගහෙත්වා, ඡෙත්වාන ¶ දන්තානි ගජුත්තමස්ස;
වග්ගූ සුභෙ අප්පටිමෙ පථබ්යා, ආදාය පක්කාමි තතො හි ඛිප්පං.
භයට්ටිතා [භයද්දිතා (සී. පී.)] නාගවධෙන අට්ටා, යෙ තෙ නාගා අට්ඨ දිසා විධාවුං;
අදිස්වාන [අදිස්ව (සී. පී.)] පොසං ගජපච්චමිත්තං, පච්චාගමුං යෙන සො නාගරාජා.
තෙ තත්ථ කන්දිත්වා රොදිත්වාන [රොදිත්ව (සී. පී.)] නාගා, සීසෙ සකෙ පංසුකං ඔකිරිත්වා;
අගමංසු තෙ සබ්බෙ සකං නිකෙතං, පුරක්ඛත්වා මහෙසිං සබ්බභද්දං.
ආදාය ¶ දන්තානි ගජුත්තමස්ස, වග්ගූ සුභෙ අප්පටිමෙ පථබ්යා;
සුවණ්ණරාජීහි සමන්තමොදරෙ, සො ලුද්දකො කාසිපුරං උපාගමි;
උපනෙසි සො රාජකඤ්ඤාය දන්තෙ, නාගො හතො හන්ද ඉමස්ස දන්තා.
දිස්වාන ¶ දන්තානි ගජුත්තමස්ස, භත්තුප්පියස්ස පුරිමාය ජාතියා;
තත්ථෙව තස්සා හදයං අඵාලි, තෙනෙව ¶ සා කාලමකාසි බාලා.
සම්බොධිපත්තො ස [ච (සී. ස්යා.), ව (පී.)] මහානුභාවො, සිතං අකාසි පරිසාය මජ්ඣෙ;
පුච්ඡිංසු භික්ඛූ සුවිමුත්තචිත්තා, නාකාරණෙ පාතුකරොන්ති බුද්ධා.
යමද්දසාථ දහරිං කුමාරිං, කාසායවත්ථං අනගාරියං චරන්තිං;
සා ඛො තදා රාජකඤ්ඤා අහොසි, අහං තදා නාගරාජා අහොසිං.
ආදාය දන්තානි ගජුත්තමස්ස, වග්ගූ සුභෙ අප්පටිමෙ පථබ්යා;
යො ලුද්දකො කාසිපුරං උපාගමි, සො ඛො තදා දෙවදත්තො අහොසි.
අනාවසූරං චිරරත්තසංසිතං, උච්චාවචං [උචං නීචං (සී. ස්යා. පී.)] චරිතමිදං පුරාණං;
වීතද්දරො වීතසොකො විසල්ලො, සයං අභිඤ්ඤාය අභාසි බුද්ධො.
අහං වො තෙන කාලෙන, අහොසිං තත්ථ භික්ඛවො;
නාගරාජා තදා හොමි [හොසිං (සී. ස්යා. පී.)], එවං ධාරෙථ ජාතකන්ති.
ඡද්දන්තජාතකං චතුත්ථං.
515. සම්භවජාතකං (5)
රජ්ජඤ්ච ¶ පටිපන්නාස්ම, ආධිපච්චං සුචීරත;
මහත්තං පත්තුමිච්ඡාමි, විජෙතුං පථවිං ඉමං.
ධම්මෙන නො අධම්මෙන, අධම්මො මෙ න රුච්චති;
කිච්චොව ධම්මො චරිතො, රඤ්ඤො හොති සුචීරත.
ඉධ ¶ චෙවානින්දිතා යෙන, පෙච්ච යෙන අනින්දිතා;
යසං දෙවමනුස්සෙසු, යෙන පප්පොමු [පප්පෙමු (සී. අට්ඨ.)] බ්රාහ්මණ.
යොහං අත්ථඤ්ච ධම්මඤ්ච, කත්තුමිච්ඡාමි බ්රාහ්මණ;
තං ත්වං අත්ථඤ්ච ධම්මඤ්ච, බ්රාහ්මණක්ඛාහි පුච්ඡිතො.
නාඤ්ඤත්ර විධුරා රාජ, එතදක්ඛාතුමරහති;
යං ත්වං අත්ථඤ්ච ධම්මඤ්ච, කත්තුමිච්ඡසි ඛත්තිය.
එහි ¶ ඛො පහිතො ගච්ඡ, විධුරස්ස උපන්තිකං;
නික්ඛඤ්චිමං [නික්ඛං රත්ත (සී.), නික්ඛමිමං (පී.)] සුවණ්ණස්ස, හරං ගච්ඡ සුචීරත;
අභිහාරං ඉමං දජ්ජා, අත්ථධම්මානුසිට්ඨියා.
ස්වාධිප්පාගා භාරද්වාජො, විධුරස්ස උපන්තිකං;
තමද්දස මහාබ්රහ්මා, අසමානං සකෙ ඝරෙ.
රඤ්ඤොහං පහිතො දූතො, කොරබ්යස්ස යසස්සිනො;
‘‘අත්ථං ධම්මඤ්ච පුච්ඡෙසි’’, ඉච්චබ්රවි යුධිට්ඨිලො;
තං ත්වං අත්ථඤ්ච ධම්මඤ්ච, විධුරක්ඛාහි පුච්ඡිතො.
ගඞ්ගං මෙ පිදහිස්සන්ති, න තං සක්කොමි බ්රාහ්මණ;
අපිධෙතුං ¶ මහාසින්ධුං, තං කථං සො භවිස්සති.
න තෙ සක්කොමි අක්ඛාතුං, අත්ථං ධම්මඤ්ච පුච්ඡිතො;
භද්රකාරො ච මෙ පුත්තො, ඔරසො මම අත්රජො;
තං ත්වං අත්ථඤ්ච ධම්මඤ්ච, ගන්ත්වා පුච්ඡස්සු බ්රාහ්මණ.
ස්වාධිප්පාගා භාරද්වාජො, භද්රකාරස්සුපන්තිකං [භද්රකාරස්ස සන්තිකං (සී. ස්යා.)];
තමද්දස මහාබ්රහ්මා, නිසින්නං සම්හි වෙස්මනි.
රඤ්ඤොහං පහිතො දූතො, කොරබ්යස්ස යසස්සිනො;
‘‘අත්ථං ධම්මඤ්ච පුච්ඡෙසි’’, ඉච්චබ්රවි යුධිට්ඨිලො;
තං ත්වං අත්ථඤ්ච ධම්මඤ්ච, භද්රකාර පබ්රූහි [බ්රවීහි (සී. පී.)] මෙ.
මංසකාජං [මංසකාචං (පී.)] අවහාය, ගොධං අනුපතාමහං;
න තෙ සක්කොමි අක්ඛාතුං, අත්ථං ධම්මඤ්ච පුච්ඡිතො.
සඤ්චයො ¶ [සඤ්ජයො (සී. ස්යා. පී.)] නාම මෙ භාතා, කනිට්ඨො මෙ සුචීරත;
තං ත්වං අත්ථඤ්ච ධම්මඤ්ච, ගන්ත්වා පුච්ඡස්සු බ්රාහ්මණ.
ස්වාධිප්පාගා භාරද්වාජො, සඤ්චයස්ස උපන්තිකං;
තමද්දස මහාබ්රහ්මා, නිසින්නං සම්හි වෙස්මනි [පරිසති (ස්යා.), පරීසති (පී.)].
රඤ්ඤොහං පහිතො දූතො, කොරබ්යස්ස යසස්සිනො;
‘‘අත්ථං ධම්මඤ්ච පුච්ඡෙසි’’, ඉච්චබ්රවි යුධිට්ඨිලො;
තං ත්වං අත්ථඤ්ච ධම්මඤ්ච, සඤ්චයක්ඛාහි පුච්ඡිතො.
සදා මං ගිලතෙ [ගිලතී (සී.), ගිලති (පී.)] මච්චු, සායං පාතො සුචීරත;
න තෙ සක්කොමි අක්ඛාතුං, අත්ථං ධම්මඤ්ච පුච්ඡිතො.
සම්භවො ¶ ¶ නාම මෙ භාතා, කනිට්ඨො මෙ සුචීරත;
තං ත්වං අත්ථඤ්ච ධම්මඤ්ච, ගන්ත්වා පුච්ඡස්සු බ්රාහ්මණ.
අබ්භුතො වත භො ධම්මො, නායං අස්මාක රුච්චති;
තයො ජනා පිතාපුත්තා, තෙසු පඤ්ඤාය නො විදූ.
න තං සක්කොථ අක්ඛාතුං, අත්ථං ධම්මඤ්ච පුච්ඡිතා;
කථං නු දහරො ජඤ්ඤා, අත්ථං ධම්මඤ්ච පුච්ඡිතො.
මා නං දහරොති උඤ්ඤාසි [මඤ්ඤාසි (ස්යා. ක.)], අපුච්ඡිත්වාන සම්භවං;
පුච්ඡිත්වා සම්භවං ජඤ්ඤා, අත්ථං ධම්මඤ්ච බ්රාහ්මණ.
යථාපි චන්දො විමලො, ගච්ඡං ආකාසධාතුයා;
සබ්බෙ තාරාගණෙ ලොකෙ, ආභාය අතිරොචති.
එවම්පි දහරූපෙතො, පඤ්ඤායොගෙන සම්භවො;
මා නං දහරොති උඤ්ඤාසි, අපුච්ඡිත්වාන සම්භවං;
පුච්ඡිත්වා සම්භවං ජඤ්ඤා, අත්ථං ධම්මඤ්ච බ්රාහ්මණ.
යථාපි රම්මකො මාසො, ගිම්හානං හොති බ්රාහ්මණ;
අතෙවඤ්ඤෙහි මාසෙහි, දුමපුප්ඵෙහි සොභති.
එවම්පි ¶ දහරූපෙතො, පඤ්ඤායොගෙන සම්භවො;
මා නං දහරොති උඤ්ඤාසි, අපුච්ඡිත්වාන සම්භවං;
පුච්ඡිත්වා සම්භවං ජඤ්ඤා, අත්ථං ධම්මඤ්ච බ්රාහ්මණ.
යථාපි හිමවා බ්රහ්මෙ, පබ්බතො ගන්ධමාදනො;
නානාරුක්ඛෙහි සඤ්ඡන්නො, මහාභූතගණාලයො;
ඔසධෙහි ¶ ච දිබ්බෙහි, දිසා භාති පවාති ච.
එවම්පි දහරූපෙතො, පඤ්ඤායොගෙන සම්භවො;
මා නං දහරොති උඤ්ඤාසි, අපුච්ඡිත්වාන සම්භවං;
පුච්ඡිත්වා සම්භවං ජඤ්ඤා, අත්ථං ධම්මඤ්ච බ්රාහ්මණ.
යථාපි පාවකො බ්රහ්මෙ, අච්චිමාලී යසස්සිමා;
ජලමානො වනෙ ගච්ඡෙ [චරං කච්ඡෙ (පී.)], අනලො කණ්හවත්තනී.
ඝතාසනො ධූමකෙතු, උත්තමාහෙවනන්දහො;
නිසීථෙ [නිස්සීවෙ (ස්යා.), නිසිවෙ (ක.)] පබ්බතග්ගස්මිං, පහූතෙධො [බහුතෙජො (ස්යා. ක.)] විරොචති.
එවම්පි ¶ දහරූපෙතො, පඤ්ඤායොගෙන සම්භවො;
මා නං දහරොති උඤ්ඤාසි, අපුච්ඡිත්වාන සම්භවං;
පුච්ඡිත්වා සම්භවං ජඤ්ඤා, අත්ථං ධම්මඤ්ච බ්රාහ්මණ.
ජවෙන භද්රං ජානන්ති, බලිබද්දඤ්ච [බලිවද්දඤ්ච (සී. පී.)] වාහියෙ;
දොහෙන ධෙනුං ජානන්ති, භාසමානඤ්ච පණ්ඩිතං.
එවම්පි දහරූපෙතො, පඤ්ඤායොගෙන සම්භවො;
මා නං දහරොති උඤ්ඤාසි, අපුච්ඡිත්වාන සම්භවං;
පුච්ඡිත්වා සම්භවං ජඤ්ඤා, අත්ථං ධම්මඤ්ච බ්රාහ්මණ.
ස්වාධිප්පාගා භාරද්වාජො, සම්භවස්ස උපන්තිකං;
තමද්දස මහාබ්රහ්මා, කීළමානං බහීපුරෙ.
රඤ්ඤොහං පහිතො දූතො, කොරබ්යස්ස යසස්සිනො;
‘‘අත්ථං ධම්මඤ්ච පුච්ඡෙසි’’, ඉච්චබ්රවි යුධිට්ඨිලො;
තං ¶ ත්වං අත්ථඤ්ච ධම්මඤ්ච, සම්භවක්ඛාහි පුච්ඡිතො.
තග්ඝ ¶ තෙ අහමක්ඛිස්සං, යථාපි කුසලො තථා;
රාජා ච ඛො තං ජානාති, යදි කාහති වා න වා.
‘‘අජ්ජ සුවෙ’’ති සංසෙය්ය, රඤ්ඤා පුට්ඨො සුචීරත;
මා කත්වා අවසී රාජා, අත්ථෙ ජාතෙ යුධිට්ඨිලො.
අජ්ඣත්තඤ්ඤෙව සංසෙය්ය, රඤ්ඤා පුට්ඨො සුචීරත;
කුම්මග්ගං න නිවෙසෙය්ය, යථා මූළ්හො අචෙතසො [අචෙතනො (ක.)].
අත්තානං නාතිවත්තෙය්ය, අධම්මං න සමාචරෙ;
අතිත්ථෙ නප්පතාරෙය්ය, අනත්ථෙ න යුතො සියා.
යො ච එතානි ඨානානි, කත්තුං ජානාති ඛත්තියො;
සදා සො වඩ්ඪතෙ රාජා, සුක්කපක්ඛෙව චන්දිමා.
ඤාතීනඤ්ච පියො හොති, මිත්තෙසු ච විරොචති;
කායස්ස භෙදා සප්පඤ්ඤො, සග්ගං සො උපපජ්ජතීති.
සම්භවජාතකං පඤ්චමං.
516. මහාකපිජාතකං (6)
බාරාණස්යං [බාරාණස්සං (සී. පී.)] අහූ රාජා, කාසීනං රට්ඨවඩ්ඪනො;
මිත්තාමච්චපරිබ්යූළ්හො, අගමාසි මිගාජිනං [මිගාජිරං (සී.), මිගාචිරං (පී.)].
තත්ථ ¶ බ්රාහ්මණමද්දක්ඛි, සෙතං චිත්රං කිලාසිනං;
විද්ධස්තං කොවිළාරංව, කිසං ධමනිසන්ථතං.
පරමකාරුඤ්ඤතං ¶ පත්තං, දිස්වා කිච්ඡගතං නරං;
අවච බ්යම්හිතො රාජා, ‘‘යක්ඛානං කතමො නුසි.
‘‘හත්ථපාදා ච තෙ සෙතා, තතො සෙතතරං [සෙතතරො (පී.)] සිරො;
ගත්තං කම්මාසවණ්ණං තෙ, කිලාසබහුලො චසි.
‘‘වට්ටනාවළි [වට්ඨනාවලි (පී.)] සඞ්කාසා, පිට්ඨි තෙ නින්නතුන්නතා;
කාළපබ්බාව [කාළපබ්බා ච (ස්යා.), කාළා පබ්බා ච (පී.)] තෙ අඞ්ගා, නාඤ්ඤං පස්සාමි එදිසං.
‘‘උග්ඝට්ටපාදො ¶ තසිතො, කිසො ධමනිසන්ථතො;
ඡාතො ආතත්තරූපොසි [ආදිත්තරූපොසි (ක.), අතිත්තරූපොසි (ස්යා. ක. අට්ඨ.)], කුතොසි කත්ථ ගච්ඡසි.
‘‘දුද්දසී අප්පකාරොසි, දුබ්බණ්ණො භීමදස්සනො;
ජනෙත්ති යාපි තෙ මාතා, න තං ඉච්ඡෙය්ය පස්සිතුං.
‘‘කිං කම්මමකරං [කම්මමකරා (සී. ස්යා. පී.)] පුබ්බෙ, කං අවජ්ඣං අඝාතයි;
කිබ්බිසං යං කරිත්වාන, ඉදං දුක්ඛං උපාගමි’’.
තග්ඝ තෙ අහමක්ඛිස්සං, යථාපි කුසලො තථා;
සච්චවාදිඤ්හි ලොකස්මිං, පසංසන්තීධ පණ්ඩිතා.
එකො චරං ගොගවෙසො, මූළ්හො අච්චසරිං වනෙ;
අරඤ්ඤෙ ඉරීණෙ [ඊරිණෙ (සී. ස්යා. පී.)] විවනෙ, නානාකුඤ්ජරසෙවිතෙ.
වාළමිගානුචරිතෙ, විප්පනට්ඨොස්මි කානනෙ;
අචරිං තත්ථ සත්තාහං, ඛුප්පිපාස [ඛුප්පිපාසා (සී. පී.)] සමප්පිතො.
තත්ථ තින්දුකමද්දක්ඛිං, විසමට්ඨං බුභුක්ඛිතො;
පපාතමභිලම්බන්තං, සම්පන්නඵලධාරිනං.
වාතස්සිතානි ¶ භක්ඛෙසිං, තානි රුච්චිංසු මෙ භුසං;
අතිත්තො රුක්ඛමාරූහිං [මාරුය්හ (සී. ස්යා.)], තත්ථ හෙස්සාමි ආසිතො.
එකං මෙ භක්ඛිතං ආසි, දුතියං අභිපත්ථිතං;
තතො සා භඤ්ජථ සාඛා, ඡින්නා ඵරසුනා විය.
සොහං සහාව සාඛාහි, උද්ධංපාදො අවංසිරො;
අප්පතිට්ඨෙ අනාලම්බෙ, ගිරිදුග්ගස්මි පාපතං.
යස්මා ච වාරි ගම්භීරං, තස්මා න සමපජ්ජිසං [සමපජ්ජසිං (සී.), සමභජ්ජිසං (පී.)];
තත්ථ සෙසිං නිරානන්දො, අනූනා [අනාථො (සී.)] දස රත්තියො.
අථෙත්ථ ¶ කපි මාගඤ්ඡි [මාගච්ඡි (ස්යා. ක.)], ගොනඞ්ගුලො දරීචරො;
සාඛාහි සාඛං විචරන්තො, ඛාදමානො දුමප්ඵලං.
සො ¶ මං දිස්වා කිසං පණ්ඩුං, කාරුඤ්ඤමකරං මයි;
අම්භො කො නාම සො එත්ථ, එවං දුක්ඛෙන අට්ටිතො.
මනුස්සො අමනුස්සො වා, අත්තානං මෙ පවෙදය;
තස්සඤ්ජලිං පණාමෙත්වා, ඉදං වචනමබ්රවිං.
මනුස්සොහං බ්යසම්පත්තො [වසම්පත්තො (ස්යා. ක.)], සා මෙ නත්ථි ඉතො ගති;
තං වො වදාමි භද්දං වො, ත්වඤ්ච මෙ සරණං භව.
ගරුං [ගරු (සී. පී.)] සිලං ගහෙත්වාන, විචරී [විචරි (පී.)] පබ්බතෙ කපි;
සිලාය යොග්ගං කත්වාන, නිසභො එතදබ්රවි.
එහි මෙ පිට්ඨිමාරුය්හ, ගීවං ගණ්හාහි බාහුභි;
අහං තං උද්ධරිස්සාමි, ගිරිදුග්ගත වෙගසා.
තස්ස ¶ තං වචනං සුත්වා, වානරින්දස්ස සිරීමතො;
පිට්ඨිමාරුය්හ ධීරස්ස, ගීවං බාහාහි අග්ගහිං.
සො මං තතො සමුට්ඨාසි, තෙජස්සී [තෙජසී (ස්යා. පී. ක.)] බලවා කපි;
විහඤ්ඤමානො කිච්ඡෙන, ගිරිදුග්ගත වෙගසා.
උද්ධරිත්වාන මං සන්තො, නිසභො එතදබ්රවි;
ඉඞ්ඝ මං සම්ම රක්ඛස්සු, පස්සුපිස්සං මුහුත්තකං.
සීහා බ්යග්ඝා ච දීපී ච, අච්ඡකොකතරච්ඡයො;
තෙ මං පමත්තං හිංසෙය්යුං, තෙ ත්වං දිස්වා නිවාරය [දිස්වාන වාරය (පී.)].
එවං මෙ පරිත්තාතූන [පරිත්තාතුන (ක.)], පස්සුපි සො මුහුත්තකං;
තදාහං පාපිකං දිට්ඨිං, පටිලච්ඡිං අයොනිසො.
භක්ඛො අයං මනුස්සානං, යථා චඤ්ඤෙ වනෙ මිගා;
යං නූනිමං වධිත්වාන, ඡාතො ඛාදෙය්ය වානරං.
අසිතො [ආසිකො (පී.)] ච ගමිස්සාමි, මංසමාදාය සම්බලං;
කන්තාරං නිත්ථරිස්සාමි, පාථෙය්යං මෙ භවිස්සති.
තතො සිලං ගහෙත්වාන, මත්ථකං සන්නිතාළයිං;
මම ගත්ත [භත්ත (සී. ස්යා.), හත්ථ (පී.)] කිලන්තස්ස, පහාරො දුබ්බලො අහු.
සො ¶ ¶ ච වෙගෙනුදප්පත්තො, කපි රුහිර [රුධිර (සී.)] මක්ඛිතො;
අස්සුපුණ්ණෙහි නෙත්තෙහි, රොදන්තො මං උදික්ඛති.
මාය්යොමං කරි භද්දන්තෙ, ත්වඤ්ච නාමෙදිසං කරි;
ත්වඤ්ච ඛො නාම දීඝාවු [දීඝායු (පී.)], අඤ්ඤෙ [අඤ්ඤං (පී.)] වාරෙතුමරහසි.
අහො ¶ වත රෙ පුරිස, තාව දුක්කරකාරක;
එදිසා විසමා දුග්ගා, පපාතා උද්ධතො [උද්ධටො (පී.)] මයා.
ආනීතො පරලොකාව, දුබ්භෙය්යං මං අමඤ්ඤථ;
තං තෙන පාපධම්මෙන, පාපං පාපෙන චින්තිතං.
මා හෙව ත්වං අධම්මට්ඨ, වෙදනං කටුකං ඵුසි;
මා හෙව පාපකම්මං තං, ඵලං වෙළුංව තං වධි.
තයිමෙ නත්ථි විස්සාසො, පාපධම්ම අසඤ්ඤත [පාපධම්මං අමඤ්ඤථ (පී.)];
එහි මෙ පිට්ඨිතො ගච්ඡ, දිස්සමානොව සන්තිකෙ.
මුත්තොසි හත්ථා වාළානං, පත්තොසි මානුසිං පදං;
එස මග්ගො අධම්මට්ඨ, තෙන ගච්ඡ යථාසුඛං.
ඉදං වත්වා ගිරිචරො, රහදෙ [රුහිරං (ස්යා. ක.)] පක්ඛල්ය මත්ථකං;
අස්සූනි සම්පමජ්ජිත්වා, තතො පබ්බතමාරුහි.
සොහං තෙනාභිසත්තොස්මි, පරිළාහෙන අට්ටිතො;
ඩය්හමානෙන ගත්තෙන, වාරිං පාතුං උපාගමිං.
අග්ගිනා විය සන්තත්තො, රහදො රුහිරමක්ඛිතො;
පුබ්බලොහිතසඞ්කාසො, සබ්බො මෙ සමපජ්ජථ.
යාවන්තො උදබින්දූනි, කායස්මිං නිපතිංසු මෙ;
තාවන්තො ගණ්ඩ [ගණ්ඩූ (සී. පී.), ගණ්ඩු (ස්යා.)] ජායෙථ, අද්ධබෙලුවසාදිසා.
පභින්නා පග්ඝරිංසු මෙ, කුණපා පුබ්බලොහිතා;
යෙන යෙනෙව ගච්ඡාමි, ගාමෙසු නිගමෙසු ච.
දණ්ඩහත්ථා ¶ ¶ නිවාරෙන්ති, ඉත්ථියො පුරිසා ච මං;
ඔක්කිතා [ඔකිණ්ණා (සී.)] පූතිගන්ධෙන, මාස්සු ඔරෙන ආගමා [මාගමා (සී. පී.)].
එතාදිසං ඉදං දුක්ඛං, සත්ත වස්සානි දානි මෙ;
අනුභොමි සකං කම්මං, පුබ්බෙ දුක්කටමත්තනො.
තං ¶ වො වදාමි භද්දන්තෙ [භද්දං වො (සී. පී.)], යාවන්තෙත්ථ සමාගතා;
මාස්සු මිත්තාන [මිත්තානං (සී. පී.)] දුබ්භිත්ථො, මිත්තදුබ්භො හි පාපකො.
කුට්ඨී කිලාසී භවති, යො මිත්තානිධ දුබ්භති [යො මිත්තානං ඉධද්දුභි (සී. අට්ඨ.), යො මිත්තානං ඉධ දුබ්භති (පී.)];
කායස්ස භෙදා මිත්තද්දු [මිත්තදුබ්භී (ස්යා. ක.)], නිරයං සොපපජ්ජතීති [සො උපපජ්ජතීති (සී. ස්යා. පී.)].
මහාකපිජාතකං ඡට්ඨං.
517. දකරක්ඛසජාතකං (7)
සචෙ වො වුය්හමානානං, සත්තන්නං උදකණ්ණවෙ;
මනුස්සබලිමෙසානො, නාවං ගණ්හෙය්ය රක්ඛසො;
අනුපුබ්බං කථං දත්වා, මුඤ්චෙසි දකරක්ඛසා [දකරක්ඛතො (පී.)].
මාතරං පඨමං දජ්ජං, භරියං දත්වාන භාතරං;
තතො සහායං දත්වාන, පඤ්චමං දජ්ජං [දජ්ජ (ස්යා.)] බ්රාහ්මණං;
ඡට්ඨාහං දජ්ජමත්තානං, නෙව දජ්ජං මහොසධං.
පොසෙතා තෙ ජනෙත්තී ච, දීඝරත්තානුකම්පිකා;
ඡබ්භී තයි පදුස්සති [පදුට්ඨස්මිං (සී. ස්යා.)], පණ්ඩිතා අත්ථදස්සිනී;
අඤ්ඤං ¶ උපනිසං කත්වා, වධා තං පරිමොචයි.
තං තාදිසිං [තාදිසං (ක.)] පාණදදිං, ඔරසං ගබ්භධාරිනිං [ගබ්භධාරිණිං (සී. ස්යා.)];
මාතරං කෙන දොසෙන, දජ්ජාසි දකරක්ඛිනො [දකරක්ඛතො (පී.)].
දහරා වියලඞ්කාරං, ධාරෙති අපිළන්ධනං;
දොවාරිකෙ අනීකට්ඨෙ, අතිවෙලං පජග්ඝති [සඤ්ජග්ඝති (ක.)].
අථොපි ¶ පටිරාජූනං, සයං දූතානි සාසති;
මාතරං තෙන දොසෙන, දජ්ජාහං දකරක්ඛිනො.
ඉත්ථිගුම්බස්ස පවරා, අච්චන්තං පියභාණිනී [අච්චන්තපියවාදිනී (සී. පී.)];
අනුග්ගතා [අනුබ්බතා (ස්යා.), අනුපුබ්බතා (ක.)] සීලවතී, ඡායාව අනපායිනී.
අක්කොධනා පුඤ්ඤවතී [පඤ්ඤවතී (සී. පී.)], පණ්ඩිතා අත්ථදස්සිනී;
උබ්බරිං [උප්පරිං (සී.)] කෙන දොසෙන, දජ්ජාසි දකරක්ඛිනො.
ඛිඩ්ඩාරතිසමාපන්නං, අනත්ථවසමාගතං;
සා මං සකාන පුත්තානං, අයාචං යාචතෙ ධනං.
සොහං ¶ දදාමි සාරත්තො [සාරතො (ස්යා.)], බහුං උච්චාවචං ධනං;
සුදුච්චජං චජිත්වාන, පච්ඡා සොචාමි දුම්මනො;
උබ්බරිං තෙන දොසෙන, දජ්ජාහං දකරක්ඛිනො.
යෙනොචිතා ජනපදා [ජානපදා (සී. ස්යා. පී.)], ආනීතා ච පටිග්ගහං;
ආභතං පරරජ්ජෙභි, අභිට්ඨාය බහුං ධනං.
ධනුග්ගහානං පවරං, සූරං තිඛිණමන්තිනං;
භාතරං කෙන දොසෙන, දජ්ජාසි දකරක්ඛිනො.
යෙනොචිතා ¶ [මයොචිතා (සී.), මයාචිතා (පී.)] ජනපදා, ආනීතා ච පටිග්ගහං;
ආභතං පරරජ්ජෙභි, අභිට්ඨාය බහුං ධනං.
ධනුග්ගහානං පවරො, සූරො තිඛිණමන්ති ච [තිඛිණමන්තිනො (ක.)];
මයායං [මයා සො (සී. පී.)] සුඛිතො රාජා, අතිමඤ්ඤති දාරකො.
උපට්ඨානම්පි මෙ අය්යෙ, න සො එති යථා පුරෙ;
භාතරං තෙන දොසෙන, දජ්ජාහං දකරක්ඛිනො.
එකරත්තෙන උභයො, ත්වඤ්චෙව ධනුසෙඛ ච [ධනුසෙඛවා (සී. ස්යා. පී.)];
උභො ජාතෙත්ථ පඤ්චාලා, සහායා සුසමාවයා.
චරියා ¶ තං අනුබන්ධිත්ථො [අනුබන්ධො (ක.)], එකදුක්ඛසුඛො තව;
උස්සුක්කො තෙ දිවාරත්තිං, සබ්බකිච්චෙසු බ්යාවටො;
සහායං කෙන දොසෙන, දජ්ජාසි දකරක්ඛිනො.
චරියා මං අයං [චරියාය අයං (සී. පී.)] අය්යෙ, පජග්ඝිත්ථො [සඤ්ජග්ඝිත්ථො (ස්යා.)] මයා සහ;
අජ්ජාපි තෙන වණ්ණෙන, අතිවෙලං පජග්ඝති.
උබ්බරියාපිහං අය්යෙ, මන්තයාමි රහොගතො;
අනාමන්තො [අනාමන්තා (සී.)] පවිසති, පුබ්බෙ අප්පටිවෙදිතො.
ලද්ධද්වාරො [ලද්ධවාරො (සී. පී.)] කතොකාසො, අහිරිකං අනාදරං;
සහායං තෙන දොසෙන, දජ්ජාහං දකරක්ඛිනො.
කුසලො සබ්බනිමිත්තානං, රුතඤ්ඤූ [රුදඤ්ඤූ (සී. ස්යා. පී.)] ආගතාගමො;
උප්පාතෙ සුපිනෙ යුත්තො, නිය්යානෙ ච පවෙසනෙ.
පට්ඨො [පද්ධො (සී. පී.)] භූමන්තලික්ඛස්මිං, නක්ඛත්තපදකොවිදො;
බ්රාහ්මණං ¶ කෙන දොසෙන, දජ්ජාසි දකරක්ඛිනො.
පරිසායම්පි මෙ අය්යෙ, උම්මීලිත්වා උදික්ඛති;
තස්මා අච්චභමුං ලුද්දං, දජ්ජාහං දකරක්ඛිනො.
සසමුද්දපරියායං ¶ , මහිං සාගරකුණ්ඩලං;
වසුන්ධරං ආවසසි, අමච්චපරිවාරිතො.
චාතුරන්තො මහාරට්ඨො, විජිතාවී මහබ්බලො;
පථබ්යා එකරාජාසි, යසො තෙ විපුලං ගතො.
සොළසිත්ථිසහස්සානි, ආමුත්තමණිකුණ්ඩලා;
නානාජනපදා නාරී, දෙවකඤ්ඤූපමා සුභා.
එවං සබ්බඞ්ගසම්පන්නං, සබ්බකාමසමිද්ධිනං;
සුඛිතානං පියං දීඝං, ජීවිතං ආහු ඛත්තිය.
අථ ත්වං කෙන වණ්ණෙන, කෙන වා පන හෙතුනා;
පණ්ඩිතං අනුරක්ඛන්තො, පාණං චජසි දුච්චජං.
යතොපි ¶ ආගතො අය්යෙ, මම හත්ථං මහොසධො;
නාභිජානාමි ධීරස්ස, අනුමත්තම්පි දුක්කටං.
සචෙ ච කිස්මිචි කාලෙ, මරණං මෙ පුරෙ සියා;
සො මෙ පුත්තෙ [පුත්තෙ ච මෙ (සී. ස්යා. පී.] පපුත්තෙ ච, සුඛාපෙය්ය මහොසධො.
අනාගතං පච්චුප්පන්නං, සබ්බමත්ථම්පි පස්සති [සබ්බමත්ථං විපස්සති (සී. ස්යා. පී.)];
අනාපරාධකම්මන්තං, න දජ්ජං දකරක්ඛිනො.
ඉදං සුණාථ පඤ්චාලා, චූළනෙය්යස්ස [චූළනීයස්ස (සී.)] භාසිතං;
පණ්ඩිතං ¶ අනුරක්ඛන්තො, පාණං චජති දුච්චජං.
මාතු භරියාය භාතුච්ච, සඛිනො බ්රාහ්මණස්ස ච;
අත්තනො චාපි පඤ්චාලො, ඡන්නං චජති ජීවිතං.
එවං මහත්ථිකා [ඛහිද්ධියා (ස්යා.), මහිද්ධිකා (ක.)] පඤ්ඤා, නිපුණා සාධුචින්තිනී;
දිට්ඨධම්මහිතත්ථාය, සම්පරායසුඛාය චාති.
දකරක්ඛසජාතකං සත්තමං.
518. පණ්ඩරනාගරාජජාතකං (8)
විකිණ්ණවාචං අනිගුය්හ [අනිගූළ්හ (පී.)] මන්තං, අසඤ්ඤතං අපරිචක්ඛිතාරං [අපරිරක්ඛිතාරං (ක.)];
භයං තමන්වෙති සයං අබොධං, නාගං යථා පණ්ඩරකං සුපණ්ණො [සුවණ්ණො (ක.)].
යො ගුය්හමන්තං පරිරක්ඛනෙය්යං, මොහා නරො සංසති හාසමානො [භාසමානො (පී.)];
තං භින්නමන්තං භයමන්වෙති ඛිප්පං, නාගං යථා පණ්ඩරකං සුපණ්ණො.
නානුමිත්තො ¶ ගරුං අත්ථං, ගුය්හං වෙදිතුමරහති;
සුමිත්තො ච අසම්බුද්ධං, සම්බුද්ධං වා අනත්ථ වා.
විස්සාසමාපජ්ජිමහං ¶ අචෙලං [අචෙලො (සී. පී.)], සමණො ¶ අයං සම්මතො භාවිතත්තො;
තස්සාහමක්ඛිං විවරිං [විවරං (සී.)] ගුය්හමත්ථං, අතීතමත්ථො කපණං [කපණො (පී.)] රුදාමි.
තස්සාහං පරමං [පුරිමං (සී.)] බ්රහ්මෙ ගුය්හං, වාචඤ්හි මං නාසක්ඛිං [නාසක්ඛි (පී.)] සංයමෙතුං;
තප්පක්ඛතො හි භයමාගතං මමං, අතීතමත්ථො කපණං රුදාමි.
යො වෙ නරො සුහදං මඤ්ඤමානො, ගුය්හමත්ථං සංසති දුක්කුලීනෙ;
දොසා භයා අථවා රාගරත්තා [රාගරත්තො (සී. ස්යා. පී.)], පල්ලත්ථිතො [පල්ලිත්ථො (පී.), පල්ලත්තිතො (ක.)] බාලො අසංසයං සො.
තිරොක්ඛවාචො අසතං පවිට්ඨො, යො සඞ්ගතීසු මුදීරෙති වාක්යං;
ආසීවිසො දුම්මුඛොත්යාහු තං නරං, ආරා ආරා [ආරා අරා (පී.)] සංයමෙ තාදිසම්හා.
අන්නං පානං කාසික [කාසිකං (පී.)] චන්දනඤ්ච, මනාපිත්ථියො මාලමුච්ඡාදනඤ්ච;
ඔහාය ගච්ඡාමසෙ සබ්බකාමෙ, සුපණ්ණ පාණූපගතාව ත්යම්හා.
කො නීධ තිණ්ණං ගරහං උපෙති, අස්මිංධ ¶ ලොකෙ පාණභූ නාගරාජ;
සමණො සුපණ්ණො අථ වා ත්වමෙව, කිං කාරණා පණ්ඩරකග්ගහීතො.
සමණොති ¶ මෙ සම්මතත්තො අහොසි, පියො ච මෙ මනසා භාවිතත්තො;
තස්සාහමක්ඛිං විවරිං ගුය්හමත්ථං, අතීතමත්ථො කපණං රුදාමි.
න චත්ථි සත්තො අමරො පථබ්යා, පඤ්ඤාවිධා නත්ථි න නින්දිතබ්බා;
සච්චෙන ධම්මෙන ධිතියා [ධියා (සී. පී.)] දමෙන, අලබ්භමබ්යාහරතී නරො ඉධ.
මාතාපිතා පරමා බන්ධවානං, නාස්ස තතියො අනුකම්පකත්ථි;
තෙසම්පි ගුය්හං පරමං න සංසෙ, මන්තස්ස භෙදං පරිසඞ්කමානො.
මාතාපිතා භගිනී භාතරො ච, සහායා වා යස්ස හොන්ති සපක්ඛා;
තෙසම්පි ගුය්හං පරමං න සංසෙ, මන්තස්ස භෙදං පරිසඞ්කමානො.
භරියා චෙ පුරිසං වජ්ජා, කොමාරී පියභාණිනී;
පුත්තරූපයසූපෙතා ¶ , ඤාතිසඞ්ඝපුරක්ඛතා, තස්සාපි ගුය්හං පරමං න සංසෙ;
මන්තස්ස භෙදං පරිසඞ්කමානො.
න ගුය්හමත්ථං [ගුය්හත්ථං (ක.)] විවරෙය්ය, රක්ඛෙය්ය නං යථා නිධිං;
න හි පාතුකතො සාධු, ගුය්හො අත්ථො පජානතා.
ථියා ගුය්හං න සංසෙය්ය, අමිත්තස්ස ච පණ්ඩිතො;
යො චාමිසෙන සංහීරො, හදයත්ථෙනො ච යො නරො.
ගුය්හමත්ථං ¶ අසම්බුද්ධං, සම්බොධයති යො නරො;
මන්තභෙදභයා තස්ස, දාසභූතො තිතික්ඛති.
යාවන්තො ¶ පුරිසස්සත්ථං, ගුය්හං ජානන්ති මන්තිනං;
තාවන්තො තස්ස උබ්බෙගා, තස්මා ගුය්හං න විස්සජෙ.
විවිච්ච භාසෙය්ය දිවා රහස්සං, රත්තිං ගිරං නාතිවෙලං පමුඤ්චෙ;
උපස්සුතිකා හි සුණන්ති මන්තං, තස්මා මන්තො ඛිප්පමුපෙති භෙදං.
යථාපි අස්ස [අයො (ස්යා.), අය (ක.)] නගරං මහන්තං, අද්වාරකං [ආළාරකං (පී.)] ආයසං භද්දසාලං;
සමන්තඛාතාපරිඛාඋපෙතං, එවම්පි මෙ තෙ ඉධ ගුය්හමන්තා.
යෙ ගුය්හමන්තා අවිකිණ්ණවාචා, දළ්හා ¶ සදත්ථෙසු නරා දුජිව්හ [දුජිව්හා (ස්යා. පී.)];
ආරා අමිත්තා බ්යවජන්ති තෙහි, ආසීවිසා වා රිව සත්තුසඞ්ඝා [සත්තසඞ්ඝා (සී. ස්යා.)].
හිත්වා ඝරං පබ්බජිතො අචෙලො, නග්ගො මුණ්ඩො චරති ඝාසහෙතු;
තම්හි [තම්හී (පී.)] නු ඛො විවරිං ගුය්හමත්ථං, අත්ථා ච ධම්මා ච අපග්ගතම්හා [අපාගතම්හා (සී.), අපගතම්හා (ස්යා.), අවාගතම්හා (පී.)].
කථංකරො හොති සුපණ්ණරාජ, කිංසීලො කෙන වතෙන වත්තං;
සමණො චරං හිත්වා මමායිතානි, කථංකරො සග්ගමුපෙති ඨානං.
හිරියා තිතික්ඛාය දමෙනුපෙතො [දමෙන ඛන්තියා (සී. ස්යා. පී.)], අක්කොධනො පෙසුණියං පහාය;
සමණො චරං හිත්වා මමායිතානි, එවංකරො සග්ගමුපෙති ඨානං.
මාතාව ¶ පුත්තං තරුණං තනුජ්ජං [තනූජං (සී.)], සම්ඵස්සතා [සම්පස්ස තං (සී. පී.)] සබ්බගත්තං ඵරෙති;
එවම්පි මෙ ත්වං පාතුරහු දිජින්ද, මාතාව පුත්තං අනුකම්පමානො.
හන්දජ්ජ ¶ ත්වං මුඤ්ච [මුච්ච (සී.)] වධා දුජිව්හ, තයො හි පුත්තා න හි අඤ්ඤො අත්ථි;
අන්තෙවාසී දින්නකො අත්රජො ච, රජ්ජස්සු [රජස්සු (සී. ස්යා. පී.)] පුත්තඤ්ඤතරො මෙ අහොසි.
ඉච්චෙව වාක්යං විසජ්ජී සුපණ්ණො, භුම්යං පතිට්ඨාය දිජො දුජිව්හං;
මුත්තජ්ජ ත්වං සබ්බභයාතිවත්තො, ථලූදකෙ හොහි මයාභිගුත්තො.
ආතඞ්කිනං යථා කුසලො භිසක්කො, පිපාසිතානං රහදොව සීතො;
වෙස්මං යථා හිමසීතට්ටිතානං [හිමසිසිරට්ටිතානං (පී.)], එවම්පි තෙ සරණමහං භවාමි.
සන්ධිං කත්වා අමිත්තෙන, අණ්ඩජෙන ජලාබුජ;
විවරිය දාඨං සෙසි, කුතො තං භයමාගතං.
සඞ්කෙථෙව අමිත්තස්මිං, මිත්තස්මිම්පි න විස්සසෙ;
අභයා භයමුප්පන්නං, අපි මූලානි කන්තති.
කථං නු විස්සසෙ ත්යම්හි, යෙනාසි කලහො කතො;
නිච්චයත්තෙන ඨාතබ්බං, සො දිසබ්භි [සො දිසම්හි (පී.)] න රජ්ජති.
විස්සාසයෙ ¶ න ච තං [නං (සී. ස්යා. පී.)] විස්සයෙය්ය, අසඞ්කිතො සඞ්කිතො ච [අසඞ්කිතො ච සඞ්කිතො (සී. පී.)] භවෙය්ය;
තථා ¶ තථා විඤ්ඤූ පරක්කමෙය්ය, යථා යථා භාවං පරො න ජඤ්ඤා.
තෙ ¶ දෙවවණ්ණා [දෙවවණ්ණී (පී.)] සුඛුමාලරූපා, උභො සමා සුජයා [සුජයො (සී. ස්යා. පී.)] පුඤ්ඤඛන්ධා [පුඤ්ඤගන්ධා (පී.)];
උපාගමුං කරම්පියං [කාදම්බියං (සී.), කාරම්බියං (පී.)] අචෙලං, මිස්සීභූතා අස්සවාහාව නාගා.
තතො හවෙ පණ්ඩරකො අචෙලං, සයමෙවුපාගම්ම ඉදං අවොච;
මුත්තජ්ජහං සබ්බභයාතිවත්තො, න හි [හ (පී.)] නූන තුය්හං මනසො පියම්හා.
පියො හි මෙ ආසි සුපණ්ණරාජා, අසංසයං පණ්ඩරකෙන සච්චං;
සො රාගරත්තොව අකාසිමෙතං, පාපකම්මං [පාපං කම්මං (සී. පී.)] සම්පජානො න මොහා.
න මෙ පියං අප්පියං වාපි හොති, සම්පස්සතො ලොකමිමං පරඤ්ච;
සුසඤ්ඤතානඤ්හි වියඤ්ජනෙන, අසඤ්ඤතො ලොකමිමං චරාසි.
අරියාවකාසොසි අනරියොවාසි [අනරියො චාසි (සී. පී.)], අසඤ්ඤතො සඤ්ඤතසන්නිකාසො;
කණ්හාභිජාතිකොසි ¶ අනරියරූපො, පාපං බහුං දුච්චරිතං අචාරි.
අදුට්ඨස්ස තුවං දුබ්භි, දුබ්භී [දූභි, දූභී (පී.)] ච පිසුණො චසි;
එතෙන සච්චවජ්ජෙන, මුද්ධා තෙ ඵලතු සත්තධා.
තස්මා හි මිත්තානං න දුබ්භිතබ්බං, මිත්තදුබ්භා [මිත්තදුබ්භා හි (ස්යා.)] පාපියො නත්ථි අඤ්ඤො;
ආසිත්තසත්තො නිහතො පථබ්යා, ඉන්දස්ස වාක්යෙන හි සංවරො හතොති.
පණ්ඩරනාගරාජජාතකං [පණ්ඩරකජාතකං (සී. ස්යා. පී.)] අට්ඨමං.
519. සම්බුලාජාතකං (9)
කා ¶ වෙධමානා ගිරිකන්දරායං, එකා තුවං තිට්ඨසි සංහිතූරු [සඤ්ඤතූර (සී. පී.), සඤ්චිතූරු (ස්යා.)];
පුට්ඨාසි මෙ පාණිපමෙය්යමජ්ඣෙ, අක්ඛාහි මෙ නාමඤ්ච බන්ධවෙ ච.
ඔභාසයං වනං රම්මං, සීහබ්යග්ඝනිසෙවිතං;
කා වා ත්වමසි කල්යාණි, කස්ස වා ත්වං සුමජ්ඣිමෙ;
අභිවාදෙමි තං භද්දෙ, දානවාහං නමත්ථු තෙ.
යො පුත්තො කාසිරාජස්ස, සොත්ථිසෙනොති තං විදූ;
තස්සාහං සම්බුලා භරියා, එවං ජානාහි දානව;
අභිවාදෙමි ¶ තං භන්තෙ [භද්දන්තෙ (සී. ස්යා.)], සම්බුලාහං නමත්ථු තෙ.
වෙදෙහපුත්තො ¶ භද්දන්තෙ, වනෙ වසති ආතුරො;
තමහං රොගසම්මත්තං, එකා එකං උපට්ඨහං [උපට්ඨහිං (සී.)].
අහඤ්ච වනමුඤ්ඡාය, මධුමංසං මිගාබිලං [මිගාවිලං (සී.)];
යදා හරාමි තං භක්ඛො, තස්ස නූනජ්ජ නාධති [නාථති (ක.)].
කිං වනෙ රාජපුත්තෙන, ආතුරෙන කරිස්සසි;
සම්බුලෙ පරිචිණ්ණෙන, අහං භත්තා භවාමි තෙ.
සොකට්ටාය දුරත්තාය, කිං රූපං විජ්ජතෙ මම;
අඤ්ඤං පරියෙස භද්දන්තෙ, අභිරූපතරං මයා.
එහිමං ගිරිමාරුය්හ, භරියා මෙ [මය්හං (සී. ස්යා. පී.)] චතුස්සතා;
තාසං ත්වං පවරා හොහි, සබ්බකාමසමිද්ධිනී.
නූන [නනු (සී. ස්යා. පී. ක.)] තාරකවණ්ණාභෙ [හාටකවණ්ණාභෙ (පී.)], යං කිඤ්චි මනසිච්ඡසි;
සබ්බං තං පචුරං මය්හං, රමස්ස්වජ්ජ [රමසුජ්ජ (සී. ස්යා.)] මයා සහ.
නො චෙ තුවං මහෙසෙය්යං, සම්බුලෙ කාරයිස්සසි;
අලං ත්වං පාතරාසාය, පණ්හෙ [මඤ්ඤෙ (සී. පී.)] භක්ඛා භවිස්සසි.
තඤ්ච ¶ සත්තජටො ලුද්දො, කළාරො පුරිසාදකො;
වනෙ නාථං අපස්සන්තිං, සම්බුලං අග්ගහී භුජෙ.
අධිපන්නා පිසාචෙන, ලුද්දෙනාමිසචක්ඛුනා;
සා ච සත්තුවසම්පත්තා, පතිමෙවානුසොචති.
න මෙ ඉදං තථා දුක්ඛං, යං මං ඛාදෙය්ය රක්ඛසො;
යඤ්ච ¶ මෙ අය්යපුත්තස්ස, මනො හෙස්සති අඤ්ඤථා.
න සන්ති දෙවා පවසන්ති නූන, න හි නූන සන්ති ඉධ ලොකපාලා;
සහසා කරොන්තානමසඤ්ඤතානං, න හි නූන සන්ති පටිසෙධිතාරො.
ඉත්ථීනමෙසා පවරා යසස්සිනී, සන්තා සමා අග්ගිරිවුග්ගතෙජා;
තඤ්චෙ තුවං රක්ඛසාදෙසි කඤ්ඤං, මුද්ධා ච හි සත්තධා තෙ ඵලෙය්ය;
මා ත්වං දහී [ජහී (පී.)] මුඤ්ච පතිබ්බතාය [පතිබ්බතා සා (සී.), පතිබ්බතා යා (පී.)].
සා ච අස්සමමාගච්ඡි, පමුත්තා පුරිසාදකා;
නීළං [නිඩ්ඩං (ස්යා. ක.)] පළිනං සකුණීව [ඵලිනසකුණීව (සී. ස්යා. පී.)], ගතසිඞ්ගංව ආලයං.
සා තත්ථ පරිදෙවෙසි, රාජපුත්තී යසස්සිනී;
සම්බුලා උතුමත්තක්ඛා, වනෙ නාථං අපස්සන්තී [අපස්සතී (සී.)].
සමණෙ ¶ බ්රාහ්මණෙ වන්දෙ, සම්පන්නචරණෙ ඉසෙ;
රාජපුත්තං අපස්සන්තී, තුම්හංම්හි [තුම්හං හි (පී.)] සරණං ගතා.
වන්දෙ සීහෙ ච බ්යග්ඝෙ ච, යෙ ච අඤ්ඤෙ වනෙ මිගා;
රාජපුත්තං අපස්සන්තී, තුම්හංම්හි සරණං ගතා.
තිණා [තිණ (පී.)] ලතානි ඔසධ්යො, පබ්බතානි වනානි ච;
රාජපුත්තං අපස්සන්තී, තුම්හංම්හි සරණං ගතා.
වන්දෙ ¶ ¶ ඉන්දීවරීසාමං, රත්තිං නක්ඛත්තමාලිනිං;
රාජපුත්තං අපස්සන්තී, තුම්හංම්හි සරණං ගතා.
වන්දෙ භාගීරථිං ගඞ්ගං, සවන්තීනං පටිග්ගහං;
රාජපුත්තං අපස්සන්තී, තුම්හංම්හි සරණං ගතා.
වන්දෙ අහං පබ්බතරාජසෙට්ඨං, හිමවන්තං සිලුච්චයං;
රාජපුත්තං අපස්සන්තී, තුම්හංම්හි සරණං ගතා.
අතිසායං වතාගච්ඡි, රාජපුත්ති යසස්සිනි;
කෙන නුජ්ජ සමාගච්ඡි [සමාගච්ඡි (සී. පී.)], කො තෙ පියතරො මයා.
ඉදං ඛොහං තදාවොචං [තදවොචං (සී. ස්යා.)], ගහිතා තෙන සත්තුනා;
න මෙ ඉදං තථා දුක්ඛං, යං මං ඛාදෙය්ය රක්ඛසො;
යඤ්ච මෙ අය්යපුත්තස්ස, මනො හෙස්සති අඤ්ඤථා.
චොරීනං බහුබුද්ධීනං, යාසු සච්චං සුදුල්ලභං;
ථීනං භාවො දුරාජානො, මච්ඡස්සෙවොදකෙ ගතං.
තථා මං සච්චං පාලෙතු, පාලයිස්සති චෙ මමං;
යථාහං නාභිජානාමි, අඤ්ඤං පියතරං තයා;
එතෙන සච්චවජ්ජෙන, බ්යාධි තෙ වූපසම්මතු.
යෙ කුඤ්ජරා සත්තසතා උළාරා, රක්ඛන්ති රත්තින්දිවමුය්යුතාවුධා;
ධනුග්ගහානඤ්ච සතානි සොළස, කථංවිධෙ පස්සසි භද්දෙ සත්තවො.
අලඞ්කතායො ¶ පදුමුත්තරත්තචා, විරාගිතා පස්සති හංසගග්ගරා;
තාසං සුණිත්වා මිතගීතවාදිතං [මිතගීතවාදිනං (පී.)], න දානි මෙ තාත තථා යථා පුරෙ.
සුවණ්ණසංකච්චධරා ¶ සුවිග්ගහා, අලඞ්කතා මානුසියච්ඡරූපමා;
සෙනොපියා [සෙනූපියා (පී.)] තාත අනින්දිතඞ්ගියො, ඛත්තියකඤ්ඤා පටිලොභයන්ති [පටිලාභයන්ති (පී.)] නං.
සචෙ අහං තාත තථා යථා පුරෙ, පතිං තමුඤ්ඡාය පුනා වනෙ භරෙ;
සම්මානයෙ මං න ච මං විමානයෙ, ඉතොපි මෙ තාත තතො වරං සියා.
යමන්නපානෙ ¶ විපුලස්මි ඔහිතෙ, නාරී විමට්ඨාභරණා අලඞ්කතා;
සබ්බඞ්ගුපෙතා [පඤ්චඞ්ගුපෙතා (සී. ස්යා. පී.)] පතිනො ච අප්පියා, අබජ්ඣ [අවජ්ඣ (ස්යා.), ආබජ්ඣ (පී.)] තස්සා මරණං තතො වරං.
අපි චෙ දලිද්දා කපණා අනාළ්හියා, කටාදුතීයා පතිනො ච සා පියා;
සබ්බඞ්ගුපෙතායපි අප්පියාය, අයමෙව ¶ සෙය්යා [සෙය්යො (ස්යා. ක.)] කපණාපි යා පියා [කපණාපි යා (ක.)].
සුදුල්ලභිත්ථී පුරිසස්ස යා හිතා, භත්තිත්ථියා දුල්ලභො යො හිතො ච;
හිතා ච තෙ සීලවතී ච භරියා, ජනින්ද ධම්මං චර සම්බුලාය.
සචෙ තුවං විපුලෙ ලද්ධභොගෙ, ඉස්සාවතිණ්ණා මරණං උපෙසි;
අහඤ්ච තෙ භද්දෙ ඉමා රාජකඤ්ඤා [ඉමා ච කඤ්ඤා (පී.)], සබ්බෙ [සබ්බෙව (සී. ස්යා. පී.)] තෙ වචනකරා භවාමාති.
සම්බුලාජාතකං නවමං.
520. ගන්ධතින්දුකජාතකං (10)
අප්පමාදො ¶ අමතං පදං [අමතපදං (සී. පී.)], පමාදො මච්චුනො පදං;
අප්පමත්තා න මීයන්ති, යෙ පමත්තා යථා මතා.
මදා පමාදො ජායෙථ, පමාදා ජායතෙ ඛයො;
ඛයා පදොසා [ඛයා ච දොසා (සී.)] ජායන්ති, මා පමාදො [මා මදො (සී. ස්යා. පී.)] භරතූසභ [භාරධූසභ (ක.)].
බහූ හි ඛත්තියා ජීනා, අත්ථං රට්ඨං පමාදිනො;
අථොපි ගාමිනො ගාමා, අනගාරා අගාරිනො.
ඛත්තියස්ස පමත්තස්ස, රට්ඨස්මිං රට්ඨවඩ්ඪන;
සබ්බෙ භොගා විනස්සන්ති, රඤ්ඤො තං වුච්චතෙ අඝං.
නෙස ¶ ධම්මො මහාරාජ, අතිවෙලං පමජ්ජසි;
ඉද්ධං ඵීතං ජනපදං, චොරා විද්ධංසයන්ති නං.
න තෙ පුත්තා භවිස්සන්ති, න හිරඤ්ඤං න ධානියං [න හිරඤ්ඤනිධානියා (ක.)];
රට්ඨෙ විලුප්පමානම්හි, සබ්බභොගෙහි ජිය්යසි.
සබ්බභොගා පරිජිණ්ණං, රාජානං වාපි ඛත්තියං [ඛත්තිය (ක.)];
ඤාතිමිත්තා සුහජ්ජා ච, න තං මඤ්ඤන්ති මානියං [මන්තියං (ස්යා.)].
හත්ථාරොහා අනීකට්ඨා, රථිකා පත්තිකාරකා;
තමෙවමුපජීවන්තා, න තං මඤ්ඤන්ති මානියං.
අසංවිහිතකම්මන්තං, බාලං දුම්මන්තිමන්තිනං;
සිරී ජහති දුම්මෙධං, ජිණ්ණංව උරගො තචං.
සුසංවිහිතකම්මන්තං ¶ , කාලුට්ඨායිං අතන්දිතං;
සබ්බෙ භොගාභිවඩ්ඪන්ති, ගාවො සඋසභාමිව.
උපස්සුතිං මහාරාජ, රට්ඨෙ ජනපදෙ චර;
තත්ථ දිස්වා ච සුත්වා ච, තතො තං [ත්වං (ක.)] පටිපජ්ජසි.
එවං වෙදෙතු පඤ්චාලො, සඞ්ගාමෙ සරමප්පිතො [සමප්පිතො (සී. පී.)];
යථාහමජ්ජ වෙදෙමි, කණ්ටකෙන සමප්පිතො.
ජිණ්ණො ¶ දුබ්බලචක්ඛූසි, න රූපං සාධු පස්සසි;
කිං තත්ථ බ්රහ්මදත්තස්ස, යං තං මග්ගෙය්ය [මග්ඝෙය්ය (පී.)] කණ්ටකො [කණ්ඩකො (සී. ස්යා. පී.)].
බහ්වෙත්ථ බ්රහ්මදත්තස්ස, සොහං [යොහං (සී. ස්යා. පී.)] මග්ගස්මි [මග්ගොස්මි (පී.)] බ්රාහ්මණ;
අරක්ඛිතා ¶ ජානපදා, අධම්මබලිනා හතා.
රත්තිඤ්හි [රත්තිඤ්ච (සී.)] චොරා ඛාදන්ති, දිවා ඛාදන්ති තුණ්ඩියා;
රට්ඨස්මිං කූටරාජස්ස, බහු අධම්මිකො ජනො.
එතාදිසෙ භයෙ ජාතෙ [තාත (සී. පී.)], භයට්ටා තාත [තාව (සී. පී.)] මාණවා;
නිල්ලෙනකානි කුබ්බන්ති, වනෙ ආහත්ව කණ්ටකං.
කදාස්සු නාමයං රාජා, බ්රහ්මදත්තො මරිස්සති;
යස්ස රට්ඨම්හි ජිය්යන්ති, අප්පතිකා කුමාරිකා.
දුබ්භාසිතඤ්හි තෙ ජම්මි, අනත්ථපදකොවිදෙ;
කුහිං රාජා කුමාරීනං, භත්තාරං පරියෙසති.
න මෙ දුබ්භාසිතං බ්රහ්මෙ, කොවිදත්ථපදා අහං;
අරක්ඛිතා ජානපදා, අධම්මබලිනා හතා.
රත්තිඤ්හි ¶ චොරා ඛාදන්ති, දිවා ඛාදන්ති තුණ්ඩියා;
රට්ඨස්මිං කූටරාජස්ස, බහු අධම්මිකො ජනො;
දුජ්ජීවෙ දුබ්භරෙ දාරෙ, කුතො භත්තා කුමාරියො.
එවං සයතු පඤ්චාලො, සඞ්ගාමෙ සත්තියා හතො;
යථායං කපණො සෙති, හතො ඵාලෙන සාලියො.
අධම්මෙන තුවං ජම්ම, බ්රහ්මදත්තස්ස කුජ්ඣසි;
යො ත්වං සපසි රාජානං, අපරජ්ඣිත්වාන අත්තනො [අත්තනා (පී.)].
ධම්මෙන බ්රහ්මදත්තස්ස, අහං කුජ්ඣාමි බ්රාහ්මණ;
අරක්ඛිතා ජානපදා, අධම්මබලිනා හතා.
රත්තිඤ්හි ¶ චොරා ඛාදන්ති, දිවා ඛාදන්ති තුණ්ඩියා;
රට්ඨස්මිං කූටරාජස්ස, බහු අධම්මිකො ජනො.
සා ¶ නූන පුන රෙ පක්කා, විකාලෙ භත්තමාහරි;
භත්තහාරිං අපෙක්ඛන්තො, හතො ඵාලෙන සාලියො.
එවං හඤ්ඤතු පඤ්චාලො, සඞ්ගාමෙ අසිනා හතො [දළ්හං (පී.)];
යථාහමජ්ජ පහතො, ඛීරඤ්ච මෙ පවට්ටිතං.
යං පසු ඛීරං ඡඩ්ඩෙති, පසුපාලං විහිංසති [පසුපාලඤ්ච හිංසති (සී.), පසු ඵාලඤ්ච හිංසති (පී.)];
කිං තත්ථ බ්රහ්මදත්තස්ස, යං නො ගරහතෙ [ගරහතො (පී.)] භවං.
ගාරය්හො බ්රහ්මෙ පඤ්චාලො, බ්රහ්මදත්තස්ස රාජිනො;
අරක්ඛිතා ජානපදා, අධම්මබලිනා හතා.
රත්තිඤ්හි ¶ චොරා ඛාදන්ති, දිවා ඛාදන්ති තුණ්ඩියා;
රට්ඨස්මිං කූටරාජස්ස, බහු අධම්මිකො ජනො.
චණ්ඩා අටනකා [අටනක (පී.), අකටනා (ක.)] ගාවී, යං පුරෙ න දුහාමසෙ;
තං දානි අජ්ජ දොහාම, ඛීරකාමෙහුපද්දුතා.
එවං කන්දතු පඤ්චාලො, විපුත්තො විප්පසුක්ඛතු;
යථායං කපණා ගාවී, විපුත්තා පරිධාවති.
යං පසු පසුපාලස්ස, සම්භමෙය්ය [පබ්භමෙය්ය (සී. පී.)] රවෙය්ය වා;
කො නීධ අපරාධත්ථි, බ්රහ්මදත්තස්ස රාජිනො.
අපරාධො මහාබ්රහ්මෙ, බ්රහ්මදත්තස්ස රාජිනො;
අරක්ඛිතා ජානපදා, අධම්මබලිනා හතා.
රත්තිඤ්හි චොරා ඛාදන්ති, දිවා ඛාදන්ති තුණ්ඩියා;
රට්ඨස්මිං කූටරාජස්ස, බහු අධම්මිකො ජනො;
කථං නො අසිකොසත්ථා, ඛීරපා හඤ්ඤතෙ පජා.
එවං ඛජ්ජතු පඤ්චාලො, හතො යුද්ධෙ සපුත්තකො;
යථාහමජ්ජ ඛජ්ජාමි, ගාමිකෙහි [ගාමකෙහි (සී. පී.)] අරඤ්ඤජො.
න ¶ සබ්බභූතෙසු විධෙන්ති [විධන්ති (ක.)] රක්ඛං, රාජානො මණ්ඩූක මනුස්සලොකෙ;
නෙත්තාවතා රාජා අධම්මචාරී, යං තාදිසං ජීවමදෙය්යු ධඞ්කා.
අධම්මරූපො වත බ්රහ්මචාරී, අනුප්පියං භාසසි ඛත්තියස්ස;
විලුප්පමානාය පුථුප්පජාය, පූජෙසි රාජං පරමප්පමාදං [රාජං පරමප්පවාදං (සී.), රාජා පරමප්පවාදිං (ස්යා.)].
සචෙ ¶ ඉමං බ්රහ්මෙ සුරජ්ජකං සියා, ඵීතං රට්ඨං මුදිතං [පූරිතං (ක.)] විප්පසන්නං;
භුත්වා බලිං අග්ගපිණ්ඩඤ්ච කාකා, න මාදිසං ජීවමදෙය්යු ධඞ්කාති.
ගන්ධතින්දුකජාතකං දසමං.
තස්සුද්දානං –
කිංඡන්ද ¶ කුම්භ ජයද්දිස ඡද්දන්ත, අථ පණ්ඩිතසම්භව සිරකපි;
දකරක්ඛස පණ්ඩරනාගවරො, අථ සම්බුල තින්දුකදෙවසුතොති.
තිංසනිපාතං නිට්ඨිතං.
ජාතකපාළියා පඨමො භාගො නිට්ඨිතො.