📜

5. පඤ්චකනිපාතො

1. මණිකුණ්ඩලවග්ගො

351. මණිකුණ්ඩලජාතකං (5-1-1)

1.

ජීනො රථස්සං මණිකුණ්ඩලෙ ච, පුත්තෙ ච දාරෙ ච තථෙව ජීනො;

සබ්බෙසු භොගෙසු අසෙසකෙසු [අසෙසිතෙසු (සී. පී.), අසෙසිකෙසු (ක.)], කස්මා න සන්තප්පසි සොකකාලෙ.

2.

පුබ්බෙව මච්චං විජහන්ති භොගා, මච්චො වා තෙ [ච නෙ (පී.), ධනෙ (ක.)] පුබ්බතරං ජහාති;

අසස්සතා භොගිනො කාමකාමි, තස්මා න සොචාමහං සොකකාලෙ.

3.

උදෙති ආපූරති වෙති [පූරෙති ඛීයති (ස්යා.)] චන්දො, අත්ථං තපෙත්වාන [අන්ධං තපෙත්වාන (ක.), අත්ථඞ්ගමෙත්වාන (ස්යා.), එත්ථ ‘‘තපෙත්වාන අත්ථං පලෙතී’’ති සම්බන්ධො] පලෙති සූරියො;

විදිතා [විජිතා (ස්යා.)] මයා සත්තුක ලොකධම්මා, තස්මා න සොචාමහං සොකකාලෙ.

4.

අලසො ගිහී කාමභොගී න සාධු, අසඤ්ඤතො පබ්බජිතො න සාධු;

රාජා න සාධු අනිසම්මකාරී, යො පණ්ඩිතො කොධනො තං න සාධු.

5.

නිසම්ම ඛත්තියො කයිරා, නානිසම්ම දිසම්පති;

නිසම්මකාරිනො රාජ [රඤ්ඤො (සී. ස්යා.)], යසො කිත්ති ච වඩ්ඪතීති.

මණිකුණ්ඩලජාතකං පඨමං.

352. සුජාතජාතකං (5-1-2)

6.

කිං නු සන්තරමානොව, ලායිත්වා හරිතං තිණං;

ඛාද ඛාදාති ලපසි, ගතසත්තං ජරග්ගවං.

7.

න හි අන්නෙන පානෙන, මතො ගොණො සමුට්ඨහෙ;

ත්වඤ්ච තුච්ඡං විලපසි, යථා තං දුම්මතී තථා.

8.

තථෙව තිට්ඨති සීසං, හත්ථපාදා ච වාලධි;

සොතා තථෙව තිට්ඨන්ති [සො තාත තථෙව තිට්ඨති (ක.)], මඤ්ඤෙ ගොණො සමුට්ඨහෙ.

9.

නෙවය්යකස්ස සීසඤ්ච [සීසං වා (සී. ස්යා. පී.)], හත්ථපාදා ච දිස්සරෙ;

රුදං මත්තිකථූපස්මිං, නනු ත්වඤ්ඤෙව දුම්මති.

10.

ආදිත්තං වත මං සන්තං, ඝතසිත්තංව පාවකං;

වාරිනා විය ඔසිඤ්චං [ඔසිඤ්චි (ක.)], සබ්බං නිබ්බාපයෙ දරං.

11.

අබ්බහී [අබ්බූළ්හං (සී. ස්යා.), අබ්භූළ්හං (ක.)] වත මෙ සල්ලං, යමාසි හදයස්සිතං [සොකං හදයනිස්සිතං (සී. ස්යා.)];

යො මෙ සොකපරෙතස්ස, පිතු සොකං අපානුදි.

12.

සොහං අබ්බූළ්හසල්ලොස්මි, වීතසොකො අනාවිලො;

න සොචාමි න රොදාමි, තව සුත්වාන මාණව.

13.

එවං කරොන්ති සප්පඤ්ඤා, යෙ හොන්ති අනුකම්පකා;

විනිවත්තෙන්ති සොකම්හා, සුජාතො පිතරං යථාති.

සුජාතජාතකං දුතියං.

353. වෙනසාඛජාතකං (5-1-3)

14.

නයිදං නිච්චං භවිතබ්බං බ්රහ්මදත්ත, ඛෙමං සුභික්ඛං සුඛතා ච කායෙ;

අත්ථච්චයෙ මා අහු සම්පමූළ්හො, භින්නප්ලවො සාගරස්සෙව මජ්ඣෙ.

15.

යානි කරොති පුරිසො, තානි අත්තනි පස්සති;

කල්යාණකාරී කල්යාණං, පාපකාරී ච පාපකං;

යාදිසං වපතෙ බීජං, තාදිසං හරතෙ ඵලං.

16.

ඉදං තදාචරියවචො, පාරාසරියො යදබ්රවි;

මා සු [මා ස්සු (සී. ස්යා. පී.)] ත්වං අකරි පාපං, යං ත්වං පච්ඡා කතං තපෙ.

17.

අයමෙව සො පිඞ්ගිය [සො පිඞ්ගියො (ස්යා.), සොපි භිය්යො (ක.)] වෙනසාඛො, [ධොනසාඛො (ක. සී. පී.)] යම්හි ඝාතයිං ඛත්තියානං සහස්සං;

අලඞ්කතෙ චන්දනසාරානුලිත්තෙ, තමෙව දුක්ඛං පච්චාගතං මමං.

18.

සාමා ච [සාමාපි (සී. ස්යා.)] ඛො චන්දනලිත්තගත්තා [ගත්තී (ක. සී. ස්යා. පී.)], ලට්ඨීව සොභඤ්ජනකස්ස උග්ගතා;

අදිස්වා [අදිස්වාව (සී.)] කාලං කරිස්සාමි උබ්බරිං, තං මෙ ඉතො දුක්ඛතරං භවිස්සතීති.

වෙනසාඛජාතකං [ධොනසාඛජාතකං (ක. සී. පී.)] තතියං.

354. උරගජාතකං (5-1-4)

19.

උරගොව තචං ජිණ්ණං, හිත්වා ගච්ඡති සං තනුං;

එවං සරීරෙ නිබ්භොගෙ, පෙතෙ කාලඞ්කතෙ සති.

20.

ඩය්හමානො න ජානාති, ඤාතීනං පරිදෙවිතං;

තස්මා එතං න සොචාමි, ගතො සො තස්ස යා ගති.

21.

අනව්හිතො තතො ආගා, අනනුඤ්ඤාතො [නානුඤ්ඤාතො (ක.)] ඉතො ගතො;

යථාගතො තථා ගතො, තත්ථ කා පරිදෙවනා.

22.

ඩය්හමානො න ජානාති, ඤාතීනං පරිදෙවිතං;

තස්මා එතං න සොචාමි, ගතො සො තස්ස යා ගති.

23.

සචෙ රොදෙ කිසා [කිසී (පී.)] අස්සං, තස්සා මෙ කිං ඵලං සියා;

ඤාතිමිත්තසුහජ්ජානං , භිය්යො නො අරතී සියා.

24.

ඩය්හමානො න ජානාති, ඤාතීනං පරිදෙවිතං;

තස්මා එතං න සොචාමි, ගතො සො තස්ස යා ගති.

25.

යථාපි දාරකො චන්දං, ගච්ඡන්තමනුරොදති;

එවං සම්පදමෙවෙතං, යො පෙතමනුසොචති.

26.

ඩය්හමානො න ජානාති, ඤාතීනං පරිදෙවිතං;

තස්මා එතං න සොචාමි, ගතො සො තස්ස යා ගති.

27.

යථාපි උදකකුම්භො, භින්නො අප්පටිසන්ධියො;

එවං සම්පදමෙවෙතං, යො පෙතමනුසොචති.

28.

ඩය්හමානො න ජානාති, ඤාතීනං පරිදෙවිතං;

තස්මා එතං න සොචාමි, ගතො සො තස්ස යා ගතීති.

උරගජාතකං චතුත්ථං.

355. ඝටජාතකං (5-1-5)

29.

අඤ්ඤෙ සොචන්ති රොදන්ති, අඤ්ඤෙ අස්සුමුඛා ජනා;

පසන්නමුඛවණ්ණොසි, කස්මා ඝට [ඝත (සී. පී.)] න සොචසි.

30.

නාබ්භතීතහරො සොකො, නානාගතසුඛාවහො;

තස්මා ධඞ්ක [වංක (පී.)] න සොචාමි, නත්ථි සොකෙ දුතීයතා [සොකො දුතීයකා (ක.)].

31.

සොචං පණ්ඩු කිසො හොති, භත්තඤ්චස්ස න රුච්චති;

අමිත්තා සුමනා හොන්ති, සල්ලවිද්ධස්ස රුප්පතො.

32.

ගාමෙ වා යදි වාරඤ්ඤෙ, නින්නෙ වා යදි වා ථලෙ;

ඨිතං මං නාගමිස්සති, එවං දිට්ඨපදො අහං.

33.

යස්සත්තා නාලමෙකොව, සබ්බකාමරසාහරො;

සබ්බාපි පථවී තස්ස, න සුඛං ආවහිස්සතීති.

ඝටජාතකං පඤ්චමං.

356. කොරණ්ඩියජාතකං (5-1-6)

34.

එකො අරඤ්ඤෙ ගිරිකන්දරායං, පග්ගය්හ පග්ගය්හ සිලං පවෙච්ඡසි [පවෙජ්ඣසි (ස්යා. සී. අට්ඨ.)];

පුනප්පුනං සන්තරමානරූපො, කොරණ්ඩිය [කාරණ්ඩිය (සී. ස්යා. පී.)] කො නු තව යිධත්ථො.

35.

අහඤ්හිමං සාගර සෙවිතන්තං, සමං කරිස්සාමි යථාපි පාණි;

විකිරිය සානූනි ච පබ්බතානි ච, තස්මා සිලං දරියා පක්ඛිපාමි.

36.

නයිමං මහිං අරහති පාණිකප්පං, සමං මනුස්සො කරණාය මෙකො;

මඤ්ඤාමිමඤ්ඤෙව දරිං ජිගීසං [ජිගිංසං (සී. ස්යා. පී.)], කොරණ්ඩිය හාහසි [හායසි (ස්යා. ක.)] ජීවලොකං.

37.

සචෙ අහං [අයං (සී. ස්යා. පී.)] භූතධරං න සක්කා [සක්කො (ස්යා. ක.)], සමං මනුස්සො කරණාය මෙකො;

එවමෙව ත්වං බ්රහ්මෙ ඉමෙ මනුස්සෙ, නානාදිට්ඨිකෙ නානයිස්සසි තෙ [නෙ (ක.)].

38.

සඞ්ඛිත්තරූපෙන භවං මමත්ථං, අක්ඛාසි කොරණ්ඩිය එවමෙතං;

යථා න සක්කා පථවී සමායං, කත්තුං මනුස්සෙන තථා මනුස්සාති.

කොරණ්ඩියජාතකං ඡට්ඨං.

357. ලටුකිකජාතකං (5-1-7)

39.

වන්දාමි තං කුඤ්ජර සට්ඨිහායනං, ආරඤ්ඤකං යූථපතිං යසස්සිං;

පක්ඛෙහි තං පඤ්ජලිකං කරොමි, මා මෙ වධී පුත්තකෙ දුබ්බලාය.

40.

වන්දාමි තං කුඤ්ජර එකචාරිං, ආරඤ්ඤකං පබ්බතසානුගොචරං;

පක්ඛෙහි තං පඤ්ජලිකං කරොමි, මා මෙ වධී පුත්තකෙ දුබ්බලාය;

41.

වමිස්සාමි තෙ ලටුකිකෙ පුත්තකානි, කිං මෙ තුවං කාහසි දුබ්බලාසි;

සතං සහස්සානිපි තාදිසීනං, වාමෙන පාදෙන පපොථයෙය්යං.

42.

න හෙව සබ්බත්ථ බලෙන කිච්චං, බලඤ්හි බාලස්ස වධාය හොති;

කරිස්සාමි තෙ නාගරාජා අනත්ථං, යො මෙ වධී පුත්තකෙ දුබ්බලාය.

43.

කාකඤ්ච පස්ස ලටුකිකං, මණ්ඩූකං නීලමක්ඛිකං;

එතෙ නාගං අඝාතෙසුං, පස්ස වෙරස්ස වෙරිනං;

තස්මා හි වෙරං න කයිරාථ, අප්පියෙනපි කෙනචීති.

ලටුකිකජාතකං සත්තමං.

358. චූළධම්මපාලජාතකං (5-1-8)

44.

අහමෙව දූසියා භූනහතා, රඤ්ඤො මහාපතාපස්ස;

එතං මුඤ්චතු ධම්මපාලං, හත්ථෙ මෙ දෙව ඡෙදෙහි.

45.

අහමෙව දූසියා භූනහතා, රඤ්ඤො මහාපතාපස්ස;

එතං මුඤ්චතු ධම්මපාලං, පාදෙ මෙ දෙව ඡෙදෙහි.

46.

අහමෙව දූසියා භූනහතා, රඤ්ඤො මහාපතාපස්ස;

එතං මුඤ්චතු ධම්මපාලං, සීසං මෙ දෙව ඡෙදෙහි.

47.

න හි [නහ (සී. ස්යා. පී.) එත්ථ හ-කාරො ඛෙදෙ] නූනිමස්ස රඤ්ඤො, මිත්තාමච්චා ච විජ්ජරෙ සුහදා;

යෙ න වදන්ති රාජානං, මා ඝාතයි ඔරසං පුත්තං.

48.

න හි [නහ (සී. ස්යා. පී.) එත්ථ හ-කාරො ඛෙදෙ] නූනිමස්ස රඤ්ඤො, ඤාතී මිත්තා ච විජ්ජරෙ සුහදා;

යෙ න වදන්ති රාජානං, මා ඝාතයි අත්රජං පුත්තං.

49.

චන්දනසාරානුලිත්තා , බාහා ඡිජ්ජන්ති ධම්මපාලස්ස;

දායාදස්ස පථබ්යා, පාණා මෙ දෙව රුජ්ඣන්තීති.

චූළධම්මපාලජාතකං අට්ඨමං.

359. සුවණ්ණමිගජාතකං (5-1-9)

50.

වික්කම රෙ හරිපාද [මහාමිග (සී. ස්යා. පී.)], වික්කම රෙ මහාමිග [හරීපද (සී. ස්යා. පී.)];

ඡින්ද වාරත්තිකං පාසං, නාහං එකා වනෙ රමෙ.

51.

වික්කමාමි න පාරෙමි, භූමිං සුම්භාමි වෙගසා;

දළ්හො වාරත්තිකො පාසො, පාදං මෙ පරිකන්තති.

52.

අත්ථරස්සු පලාසානි, අසිං නිබ්බාහ ලුද්දක;

පඨමං මං වධිත්වාන, හන පච්ඡා මහාමිගං.

53.

න මෙ සුතං වා දිට්ඨං වා, භාසන්තිං මානුසිං මිගිං [න මෙ සුතා වා දිට්ඨා වා, භාසන්තී මානුසිං මිගී (ටීකා)];

ත්වඤ්ච භද්දෙ සුඛී හොහි, එසො චාපි මහාමිගො.

54.

එවං ලුද්දක නන්දස්සු, සහ සබ්බෙහි ඤාතිභි;

යථාහමජ්ජ නන්දාමි, මුත්තං දිස්වා මහාමිගන්ති.

සුවණ්ණමිගජාතකං නවමං.

360. සුයොනන්දීජාතකං (5-1-10)

55.

වාති ගන්ධො තිමිරානං, කුසමුද්දො ච [ව (ස්යා. පී.)] ඝොසවා;

දූරෙ ඉතො සුයොනන්දී [ඉතො හි සුසන්දී (සී. ස්යා.), ඉතොපි සුස්සොන්දී (පී.)], තම්බකාමා තුදන්ති මං.

56.

කථං සමුද්දමතරි, කථං අද්දක්ඛි සෙදුමං [සෙරුමං (සී. ස්යා. පී.)];

කථං තස්සා ච තුය්හඤ්ච, අහු සග්ග [අග්ග (සී. ස්යා.)] සමාගමො.

57.

කුරුකච්ඡා [භරුකච්ඡා (සී. ස්යා. පී.)] පයාතානං, වාණිජානං ධනෙසිනං;

මකරෙහි අභිදා [මකරෙහිබ්භිදා (සී.), මකරෙහි’භිදා (ස්යා.), මකරෙහි භින්නා (පී.)] නාවා, ඵලකෙනාහමප්ලවිං.

58.

සා මං සණ්හෙන මුදුනා, නිච්චං චන්දනගන්ධිනී;

අඞ්ගෙන [අඞ්කෙන (පී. ක.)] උද්ධරී භද්දා, මාතා පුත්තංව ඔරසං.

59.

සා මං අන්නෙන පානෙන, වත්ථෙන සයනෙන ච;

අත්තනාපි ච මන්දක්ඛී, එවං තම්බ විජානාහීති.

සුයොනන්දීජාතකං දසමං.

මණිකුණ්ඩලවග්ගො පඨමො.

තස්සුද්දානං –

අථ ජිනවරො හරිතං තිණකො, අථ භින්නප්ලවො උරගොව ඝටො;

දරියා පුන කුඤ්ජර භූනහතා, මිගමුත්තමසග්ගවරෙන දසාති.

2. වණ්ණාරොහවග්ගො

361. වණ්ණාරොහජාතකං (5-2-1)

60.

වණ්ණාරොහෙන ජාතියා, බලනික්කමනෙන ච;

සුබාහු න මයා සෙය්යො, සුදාඨ ඉති භාසසි.

61.

වණ්ණාරොහෙන ජාතියා, බලනික්කමනෙන ච;

සුදාඨො න මයා සෙය්යො, සුබාහු ඉති භාසසි.

62.

එවං චෙ මං විහරන්තං, සුබාහු සම්ම දුබ්භසි;

න දානාහං තයා සද්ධිං, සංවාසමභිරොචයෙ.

63.

යො පරෙසං වචනානි, සද්දහෙය්ය [සද්දහෙථ (සී. ස්යා. පී.)] යථාතථං;

ඛිප්පං භිජ්ජෙථ මිත්තස්මිං, වෙරඤ්ච පසවෙ බහුං.

64.

සො මිත්තො යො සදා අප්පමත්තො, භෙදාසඞ්කී රන්ධමෙවානුපස්සී;

යස්මිඤ්ච සෙතී උරසීව පුත්තො, ස වෙ මිත්තො යො අභෙජ්ජො පරෙහීති.

වණ්ණාරොහජාතකං පඨමං.

362. සීලවීමංසජාතකං (5-2-2)

65.

සීලං සෙය්යො සුතං සෙය්යො, ඉති මෙ සංසයො අහු;

සීලමෙව සුතා සෙය්යො, ඉති මෙ නත්ථි සංසයො.

66.

මොඝා ජාති ච වණ්ණො ච, සීලමෙව කිරුත්තමං;

සීලෙන අනුපෙතස්ස, සුතෙනත්ථො න විජ්ජති.

67.

ඛත්තියො ච අධම්මට්ඨො, වෙස්සො චාධම්මනිස්සිතො;

තෙ පරිච්චජ්ජුභො ලොකෙ, උපපජ්ජන්ති දුග්ගතිං.

68.

ඛත්තියා බ්රාහ්මණා වෙස්සා, සුද්දා චණ්ඩාලපුක්කුසා;

ඉධ ධම්මං චරිත්වාන, භවන්ති තිදිවෙ සමා.

69.

න වෙදා සම්පරායාය, න ජාති නාපි [නොපි (පී.)] බන්ධවා;

සකඤ්ච සීලං සංසුද්ධං, සම්පරායාය සුඛාය චාති [සුඛාවහන්ති (සී. ස්යා.)].

සීලවීමංසජාතකං දුතියං.

363. හිරිජාතකං (5-2-3)

70.

හිරිං තරන්තං විජිගුච්ඡමානං, තවාහමස්මී ඉති භාසමානං;

සෙය්යානි කම්මානි අනාදියන්තං, නෙසො මමන්ති ඉති නං විජඤ්ඤා.

71.

යඤ්හි කයිරා තඤ්හි වදෙ, යං න කයිරා න තං වදෙ;

අකරොන්තං භාසමානං, පරිජානන්ති පණ්ඩිතා.

72.

සො මිත්තො යො සදා අප්පමත්තො, භෙදාසඞ්කී රන්ධමෙවානුපස්සී;

යස්මිඤ්ච සෙතී උරසීව පුත්තො, ස වෙ මිත්තො යො අභෙජ්ජො පරෙහි.

73.

පාමොජ්ජකරණං ඨානං, පසංසාවහනං සුඛං;

ඵලානිසංසො භාවෙති, වහන්තො පොරිසං ධුරං.

74.

පවිවෙකරසං පිත්වා, රසං උපසමස්ස ච;

නිද්දරො හොති නිප්පාපො, ධම්මප්පීතිරසං පිවන්ති.

හිරිජාතකං තතියං.

364. ඛජ්ජොපනකජාතකං (5-2-4)

75.

කො නු සන්තම්හි පජ්ජොතෙ, අග්ගිපරියෙසනං චරං;

අද්දක්ඛි රත්ති [රත්තිං (ස්යා.)] ඛජ්ජොතං, ජාතවෙදං අමඤ්ඤථ.

76.

ස්වස්ස ගොමයචුණ්ණානි, අභිමත්ථං තිණානි ච;

විපරීතාය සඤ්ඤාය, නාසක්ඛි පජ්ජලෙතවෙ.

77.

එවම්පි අනුපායෙන, අත්ථං න ලභතෙ මිගො [මූගො (ස්යා.)];

විසාණතො ගවං දොහං, යත්ථ ඛීරං න වින්දති.

78.

විවිධෙහි උපායෙහි, අත්ථං පප්පොන්ති මාණවා;

නිග්ගහෙන අමිත්තානං, මිත්තානං පග්ගහෙන ච.

79.

සෙනාමොක්ඛපලාභෙන [සෙනී මොක්ඛූපලාභෙන (ස්යා.)], වල්ලභානං නයෙන ච;

ජගතිං ජගතිපාලා, ආවසන්ති වසුන්ධරන්ති.

ඛජ්ජොපනකජාතකං චතුත්ථං.

365. අහිතුණ්ඩිකජාතකං (5-2-5)

80.

ධුත්තොම්හි සම්ම සුමුඛ, ජූතෙ අක්ඛපරාජිතො;

හරෙහි [සෙවෙහි (පී.)] අම්බපක්කානි, වීරියං තෙ භක්ඛයාමසෙ.

81.

අලිකං වත මං සම්ම, අභූතෙන පසංසසි;

කො තෙ සුතො වා දිට්ඨො වා, සුමුඛො නාම මක්කටො.

82.

අජ්ජාපි මෙ තං මනසි [තෙ මං සරසි (ක.)], යං මං ත්වං අහිතුණ්ඩික;

ධඤ්ඤාපණං පවිසිත්වා, මත්තො [මුත්තො (ක.)] ඡාතං හනාසි මං.

83.

තාහං සරං දුක්ඛසෙය්යං, අපි රජ්ජම්පි කාරයෙ;

නෙවාහං යාචිතො දජ්ජං, තථා හි භයතජ්ජිතො.

84.

යඤ්ච ජඤ්ඤා කුලෙ ජාතං, ගබ්භෙ තිත්තං අමච්ඡරිං;

තෙන සඛිඤ්ච මිත්තඤ්ච, ධීරො සන්ධාතුමරහතීති.

අහිතුණ්ඩිකජාතකං පඤ්චමං.

366. ගුම්බියජාතකං (5-2-6)

85.

මධුවණ්ණං මධුරසං, මධුගන්ධං විසං අහු;

ගුම්බියො ඝාසමෙසානො, අරඤ්ඤෙ ඔදහී විසං.

86.

මධු ඉති මඤ්ඤමානා [මධූති මඤ්ඤමානාය (ක.)], යෙ තං විසමඛාදිසුං [විසමසායිසුං (සී. ස්යා.)];

තෙසං තං කටුකං ආසි, මරණං තෙනුපාගමුං.

87.

යෙ ච ඛො පටිසඞ්ඛාය, විසං තං පරිවජ්ජයුං;

තෙ ආතුරෙසු සුඛිතා, ඩය්හමානෙසු නිබ්බුතා.

88.

එවමෙව මනුස්සෙසු, විසං කාමා සමොහිතා;

ආමිසං බන්ධනඤ්චෙතං, මච්චුවෙසො [පච්චුවසො (සී. ස්යා.)] ගුහාසයො.

89.

එවමෙව ඉමෙ කාමෙ, ආතුරා පරිචාරිකෙ [පරිචාරකෙ (ක.)];

යෙ සදා පරිවජ්ජෙන්ති, සඞ්ගං ලොකෙ උපච්චගුන්ති.

ගුම්බියජාතකං ඡට්ඨං.

367. සාළියජාතකං (5-2-7)

90.

ය්වායං සාළිය [සාලිය (සී. ස්යා. පී.), සාළික (?)] ඡාපොති, කණ්හසප්පං අගාහයි;

තෙන සප්පෙනයං දට්ඨො, හතො පාපානුසාසකො.

91.

අහන්තාර [අහනන්ත (පී.), අහරන්ත (?)] මහන්තාරං, යො නරො හන්තුමිච්ඡති;

එවං සො නිහතො සෙති, යථායං පුරිසො හතො.

92.

අහන්තාර [අහනන්ත (සී. ස්යා. පී.), අහරන්ත (?)] මඝාතෙන්තං, යො නරො හන්තුමිච්ඡති;

එවං සො නිහතො සෙති, යථායං පුරිසො හතො.

93.

යථා පංසුමුට්ඨිං පුරිසො, පටිවාතං පටික්ඛිපෙ;

තමෙව සො රජො හන්ති, තථායං පුරිසො හතො.

94.

යො අප්පදුට්ඨස්ස නරස්ස දුස්සති, සුද්ධස්ස පොසස්ස අනඞ්ගණස්ස;

තමෙව බාලං පච්චෙති පාපං, සුඛුමො රජො පටිවාතංව ඛිත්තොති.

සාළියජාතකං සත්තමං.

368. තචසාරජාතකං (5-2-8)

95.

අමිත්තහත්ථත්ථගතා [හත්ථත්තගතා (කත්ථචි, සී. නිය්ය)], තචසාරසමප්පිතා;

පසන්නමුඛවණ්ණාත්ථ, කස්මා තුම්හෙ න සොචථ.

96.

සොචනාය පරිදෙවනාය, අත්ථොව ලබ්භො [අත්ථො ච ලබ්භා (සී. ස්යා.), අත්ථොධ ලබ්භා (අ. නි. 5.48)] අපි අප්පකොපි;

සොචන්තමෙනං දුඛිතං විදිත්වා, පච්චත්ථිකා අත්තමනා භවන්ති.

97.

යතො ච ඛො පණ්ඩිතො ආපදාසු, න වෙධතී අත්ථවිනිච්ඡයඤ්ඤූ;

පච්චත්ථිකාස්ස [පච්චත්ථිකා තෙ (ක.)] දුඛිතා භවන්ති, දිස්වා මුඛං අවිකාරං පුරාණං.

98.

ජප්පෙන මන්තෙන සුභාසිතෙන, අනුප්පදානෙන පවෙණියා වා;

යථා යථා යත්ථ ලභෙථ අත්ථං, තථා තථා තත්ථ පරක්කමෙය්ය.

99.

යතො ච ජානෙය්ය අලබ්භනෙය්යො, මයා ව [මයා වා (ස්යා. ක.)] අඤ්ඤෙන වා එස අත්ථො;

අසොචමානො අධිවාසයෙය්ය, කම්මං දළ්හං කින්ති කරොමි දානීති.

තචසාරජාතකං අට්ඨමං.

369. මිත්තවින්දකජාතකං (5-2-9)

100.

ක්යාහං දෙවානමකරං, කිං පාපං පකතං මයා;

යං මෙ සිරස්මිං ඔහච්ච [උහච්ච (ක.), උහච්ච (පී.)], චක්කං භමති මත්ථකෙ.

101.

අතික්කම්ම රමණකං, සදාමත්තඤ්ච දූභකං;

බ්රහ්මත්තරඤ්ච පාසාදං, කෙනත්ථෙන ඉධාගතො.

102.

ඉතො බහුතරා භොගා, අත්ර මඤ්ඤෙ භවිස්සරෙ;

ඉති එතාය සඤ්ඤාය, පස්ස මං බ්යසනං ගතං.

103.

චතුබ්භි අට්ඨජ්ඣගමා, අට්ඨාහිපි ච [අට්ඨාහි චාපි (සී. ස්යා.), අට්ඨාභි චාපි (ක.)] සොළස;

සොළසාහි ච බාත්තිංස, අත්රිච්ඡං චක්කමාසදො;

ඉච්ඡාහතස්ස පොසස්ස, චක්කං භමති මත්ථකෙ.

104.

උපරිවිසාලා දුප්පූරා, ඉච්ඡා විසටගාමිනී [උපරි විසාලං දුප්පූරං, ඉච්ඡාවිසදගාමිනී (සී.)];

යෙ ච තං අනුගිජ්ඣන්ති, තෙ හොන්ති චක්කධාරිනොති.

මිත්තවින්දකජාතකං නවමං.

370. පලාසජාතකං (5-2-10)

105.

හංසො පලාසමවච, නිග්රොධො සම්ම ජායති;

අඞ්කස්මිං [අඞ්ගස්මිං (ක.)] තෙ නිසින්නොව, සො තෙ මම්මානි ඡෙච්ඡති [ඡිජ්ජති (ක.)].

106.

වඩ්ඪතාමෙව [වද්ධිතමෙව (ක.)] නිග්රොධො, පතිට්ඨස්ස භවාමහං;

යථා පිතා ච මාතා ච [පිතා වා මාතා වා (පී.), මාතා වා පිතා වා (ක.)], එවං මෙ සො භවිස්සති.

107.

යං ත්වං අඞ්කස්මිං වඩ්ඪෙසි, ඛීරරුක්ඛං භයානකං;

ආමන්ත ඛො තං ගච්ඡාම, වුඩ්ඪි මස්ස න රුච්චති.

108.

ඉදානි ඛො මං භායෙති, මහානෙරුනිදස්සනං;

හංසස්ස අනභිඤ්ඤාය, මහා මෙ භයමාගතං.

109.

න තස්ස වුඩ්ඪි කුසලප්පසත්ථා, යො වඩ්ඪමානො ඝසතෙ පතිට්ඨං;

තස්සූපරොධං පරිසඞ්කමානො, පතාරයී මූලවධාය ධීරොති.

පලාසජාතකං දසමං.

වණ්ණාරොහවග්ගො දුතියො [ඉමස්සුද්දානං තතියවග්ගපරියොසානෙ භවිස්සති].

3. අඩ්ඪවග්ගො

371. දීඝීතිකොසලජාතකං (5-3-1)

110.

එවංභූතස්ස තෙ රාජ, ආගතස්ස වසෙ [වසො (පී. ක.)] මම;

අත්ථි නු කොචි පරියායො, යො තං දුක්ඛා පමොචයෙ.

111.

එවංභූතස්ස මෙ තාත, ආගතස්ස වසෙ තව;

නත්ථි නො කොචි පරියායො, යො මං දුක්ඛා පමොචයෙ.

112.

නාඤ්ඤං සුචරිතං රාජ, නාඤ්ඤං රාජ සුභාසිතං;

තායතෙ මරණකාලෙ, එවමෙවිතරං ධනං.

113.

අක්කොච්ඡි මං අවධි මං, අජිනි මං අහාසි මෙ;

යෙ ච තං උපනය්හන්ති, වෙරං තෙසං න සම්මති.

114.

අක්කොච්ඡි මං අවධි මං, අජිනි මං අහාසි මෙ;

යෙ ච තං නුපනය්හන්ති, වෙරං තෙසූපසම්මති.

115.

න හි වෙරෙන වෙරානි, සම්මන්තීධ කුදාචනං;

අවෙරෙන ච සම්මන්ති, එස ධම්මො සනන්තනොති.

දීඝීතිකොසලජාතකං පඨමං.

372. මිගපොතකජාතකං (5-3-2)

116.

අගාරා පච්චුපෙතස්ස, අනගාරස්ස තෙ සතො;

සමණස්ස න තං සාධු, යං පෙතමනුසොචසි.

117.

සංවාසෙන හවෙ සක්ක, මනුස්සස්ස මිගස්ස වා;

හදයෙ ජායතෙ පෙමං, න තං සක්කා අසොචිතුං.

118.

මතං මරිස්සං රොදන්ති, යෙ රුදන්ති ලපන්ති ච;

තස්මා ත්වං ඉසි මා රොදි, රොදිතං මොඝමාහු සන්තො.

119.

රොදිතෙන හවෙ බ්රහ්මෙ, මතො පෙතො සමුට්ඨහෙ;

සබ්බෙ සඞ්ගම්ම රොදාම, අඤ්ඤමඤ්ඤස්ස ඤාතකෙ.

120.

ආදිත්තං වත මං සන්තං, ඝතසිත්තංව පාවකං;

වාරිනා විය ඔසිඤ්චං, සබ්බං නිබ්බාපයෙ දරං.

121.

අබ්බහි වත මෙ සල්ලං, යමාසි හදයස්සිතං;

යො මෙ සොකපරෙතස්ස, පුත්තසොකං අපානුදි.

122.

සොහං අබ්බූළ්හසල්ලොස්මි, වීතසොකො අනාවිලො;

න සොචාමි න රොදාමි, තව සුත්වාන වාසවාති.

මිගපොතකජාතකං දුතියං.

373. මූසිකජාතකං (5-3-3)

123.

කුහිං ගතා කත්ථ ගතා, ඉති ලාලප්පතී ජනො;

අහමෙවෙකො ජානාමි, උදපානෙ මූසිකා හතා.

124.

යඤ්චෙතං [යථෙතං (පී.), යවෙතං (ක.), යමෙතං (කත්ථචි)] ඉති චීති ච, ගද්රභොව නිවත්තසි;

උදපානෙ මූසිකං හන්ත්වා, යවං භක්ඛෙතුමිච්ඡසි.

125.

දහරො චාසි දුම්මෙධ, පඨමුප්පත්තිකො [පඨමුප්පත්තිතො (සී. පී.)] සුසු;

දීඝඤ්චෙතං [දීඝමෙතං (පී.)] සමාසජ්ජ [සමාපජ්ජ (ස්යා. ක.)], න තෙ දස්සාමි ජීවිතං.

126.

නාන්තලික්ඛභවනෙන, නාඞ්ගපුත්තපිනෙන [නාඞ්ගපුත්තසිරෙන (සී. ස්යා. පී.)] වා;

පුත්තෙන හි පත්ථයිතො, සිලොකෙහි පමොචිතො.

127.

සබ්බං සුතමධීයෙථ, හීනමුක්කට්ඨමජ්ඣිමං;

සබ්බස්ස අත්ථං ජානෙය්ය, න ච සබ්බං පයොජයෙ;

හොති තාදිසකො කාලො, යත්ථ අත්ථාවහං සුතන්ති.

මූසිකජාතකං තතියං.

374. චූළධනුග්ගහජාතකං (5-3-4)

128.

සබ්බං භණ්ඩං සමාදාය, පාරං තිණ්ණොසි බ්රාහ්මණ;

පච්චාගච්ඡ ලහුං ඛිප්පං, මම්පි තාරෙහි දානිතො [දානිභො (ස්යා.)].

129.

අසන්ථුතං මං චිරසන්ථුතෙන, නිමීනි භොතී අද්ධුවං ධුවෙන;

මයාපි භොතී නිමිනෙය්ය අඤ්ඤං, ඉතො අහං දූරතරං ගමිස්සං.

130.

කායං එළගලාගුම්බෙ [එළගණගුම්බෙ (ක.)], කරොති අහුහාසියං;

නයීධ නච්චගීතං වා [නයිධ නච්චං වා ගීතං වා (සී. ස්යා. පී.)], තාළං වා සුසමාහිතං;

අනම්හිකාලෙ [අනම්හකාලෙ (පී.)] සුසොණි [සුස්සොණි (සී. ස්යා. පී.)], කිං නු ජග්ඝසි සොභනෙ [සොභණෙ (පී. ක.)].

131.

සිඞ්ගාල බාල දුම්මෙධ, අප්පපඤ්ඤොසි ජම්බුක;

ජීනො මච්ඡඤ්ච පෙසිඤ්ච, කපණො විය ඣායසි.

132.

සුදස්සං වජ්ජමඤ්ඤෙසං, අත්තනො පන දුද්දසං;

ජීනා පතිඤ්ච ජාරඤ්ච, මඤ්ඤෙ ත්වඤ්ඤෙව [මම්පි ත්වඤ්ඤෙව (සී. ස්යා.), ත්වම්පි මඤ්ඤෙව (පී.)] ඣායසි.

133.

එවමෙතං මිගරාජ, යථා භාසසි ජම්බුක;

සා නූනාහං ඉතො ගන්ත්වා, භත්තු හෙස්සං වසානුගා.

134.

යො හරෙ මත්තිකං ථාලං, කංසථාලම්පි සො හරෙ;

කතඤ්චෙව [කතංයෙව (සී. ස්යා. පී.)] තයා පාපං, පුනපෙවං කරිස්සසීති.

චූළධනුග්ගහජාතකං චතුත්ථං.

375. කපොතජාතකං (5-3-5)

135.

ඉදානි ඛොම්හි සුඛිතො අරොගො, නික්කණ්ටකො නිප්පතිතො කපොතො;

කාහාමි දානී හදයස්ස තුට්ඨිං, තථාහිමං මංසසාකං බලෙති.

136.

කායං බලාකා සිඛිනො, චොරී ලඞ්ඝිපිතාමහා;

ඔරං බලාකෙ ආගච්ඡ, චණ්ඩො මෙ වායසො සඛා.

137.

අලඤ්හි තෙ ජග්ඝිතායෙ, මමං දිස්වාන එදිසං;

විලූනං සූදපුත්තෙන, පිට්ඨමණ්ඩෙන [පිට්ඨමද්දෙන (සී. ස්යා. පී.)] මක්ඛිතං.

138.

සුන්හාතො සුවිලිත්තොසි, අන්නපානෙන තප්පිතො;

කණ්ඨෙ ච තෙ වෙළුරියො, අගමා නු කජඞ්ගලං.

139.

මා තෙ මිත්තො අමිත්තො වා, අගමාසි කජඞ්ගලං;

පිඤ්ඡානි තත්ථ ලායිත්වා, කණ්ඨෙ බන්ධන්ති වට්ටනං.

140.

පුනපාපජ්ජසී සම්ම, සීලඤ්හි තව තාදිසං;

න හි මානුසකා භොගා, සුභුඤ්ජා හොන්ති පක්ඛිනාති.

කපොතජාතකං පඤ්චමං.

අඩ්ඪවග්ගො තතියො.

තස්සුද්දානං –

අථ වණ්ණ සසීල හිරි ලභතෙ, සුමුඛා විස සාළියමිත්තවරො;

අථ චක්ක පලාස සරාජ සතො, යව බාල කපොතක පන්නරසාති.

අථ වග්ගුද්දානං –

ජීනඤ්ච වණ්ණං අසමංවගුප්පරි, සුදෙසිතා ජාතකන්ති සන්ති වීසති [ජාතක පඤ්චවීසති (?)];

මහෙසිනො බ්රහ්මචරිත්තමුත්ත-මවොච ගාථා අත්ථවතී සුබ්යඤ්ජනාති.

පඤ්චකනිපාතං නිට්ඨිතං.