මූල > සුත්තපිටක > ඛුද්දකනිකාය > ජාතකපාළි-1

THA Vol 1
VRI Vol 1
MMR Vol 1

Misc. Paragraph

7. සත්තකනිපාතො

1. කුක්කුවග්ගො

2. ගන්ධාරවග්ගො

දියඩ්ඪකුක්කූ ¶ ¶ ¶ උදයෙන කණ්ණිකා, විදත්ථියො අට්ඨ පරික්ඛිපන්ති නං;

සා සිංසපා [සසිංසපා (සී. පී.), සා සීසපා (ස්යා.), යා සිංසපා (ක. සී. නිය්ය)] සාරමයා අඵෙග්ගුකා, කුහිං ඨිතා උප්පරිතො [උපරිතො (සී. ස්යා. පී.)] න ධංසති.

යා තිංසති සාරමයා අනුජ්ජුකා, පරිකිරිය [පකිරියා (ක.)] ගොපාණසියො සමං ඨිතා [සමට්ඨිතා (සී. ස්යා.)];

තාහි සුසඞ්ගහිතා බලසා පීළිතා [තා සඞ්ගහිතා බලසා ච පීළිතා (සී.), තාහි සුසඞ්ගහිතා බලසා ච පීළිතා (ස්යා.), තාහි සඞ්ගහීතා බලසා ච පීළිතා (පී.)], සමං ඨිතා උප්පරිතො න ධංසති.

එවම්පි මිත්තෙහි දළ්හෙහි පණ්ඩිතො, අභෙජ්ජරූපෙහි සුචීහි මන්තිභි;

සුසඞ්ගහීතො සිරියා න ධංසති, ගොපාණසී භාරවහාව කණ්ණිකා.

ඛරත්තචං බෙල්ලං යථාපි සත්ථවා, අනාමසන්තොපි කරොති තිත්තකං;

සමාහරං සාදුං කරොති පත්ථිව, අසාදුං කයිරා තනුබන්ධමුද්ධරං [තනුවට්ටමුද්ධරං (සී. පී.)].

එවම්පි ¶ ගාමනිගමෙසු පණ්ඩිතො, අසාහසං රාජධනානි සඞ්ඝරං;

ධම්මානුවත්තී පටිපජ්ජමානො, ස ඵාති කයිරා අවිහෙඨයං පරං.

ඔදාතමූලං ¶ සුචිවාරිසම්භවං, ජාතං යථා පොක්ඛරණීසු අම්බුජං;

පදුමං යථා අග්ගිනිකාසිඵාලිමං, න කද්දමො න රජො න වාරි ලිම්පති.

එවම්පි වොහාරසුචිං අසාහසං, විසුද්ධකම්මන්තමපෙතපාපකං;

න ලිම්පති කම්මකිලෙස තාදිසො, ජාතං යථා පොක්ඛරණීසු අම්බුජන්ති.

යථා චාපො නින්නමති, ජියා චාපි නිකූජති;

හඤ්ඤතෙ නූන මනොජො, මිගරාජා සඛා මම.

හන්ද දානි වනන්තානි, පක්කමාමි යථාසුඛං;

නෙතාදිසා සඛා හොන්ති, ලබ්භා මෙ ජීවතො සඛා.

න ¶ පාපජනසංසෙවී, අච්චන්තං සුඛමෙධති;

මනොජං ¶ පස්ස සෙමානං, ගිරියස්සානුසාසනී [අරියස්සානුසාසනී (සී. ස්යා. පී.)].

න පාපසම්පවඞ්කෙන, මාතා පුත්තෙන නන්දති;

මනොජං පස්ස සෙමානං, අච්ඡන්නං [සච්ඡන්නං (ක.)] සම්හි ලොහිතෙ.

එවමාපජ්ජතෙ පොසො, පාපියො ච නිගච්ඡති;

යො වෙ හිතානං වචනං, න කරොති අත්ථදස්සිනං.

එවඤ්ච සො හොති තතො ච පාපියො, යො උත්තමො අධමජනූපසෙවී;

පස්සුත්තමං අධමජනූපසෙවිතං [සෙවිං (ස්යා.)], මිගාධිපං සරවරවෙගනිද්ධුතං.

නිහීයති ¶ පුරිසො නිහීනසෙවී, න ච හායෙථ කදාචි තුල්යසෙවී;

සෙට්ඨමුපගමං [මුපනමං (සී. පී. අ. නි. 3.26)] උදෙති ඛිප්පං, තස්මාත්තනා උත්තරිතරං [තස්මා අත්තනො උත්තරිං (සී. පී.), තස්මා අත්තනො උත්තරං (ස්යා.)] භජෙථාති.

රාජා තෙ භත්තං පාහෙසි, සුචිං මංසූපසෙචනං;

මඝදෙවස්මිං [මඛාදෙවස්මිං (සී. පී.), මාඝදෙවස්මිං (ක.)] අධිවත්ථෙ, එහි නික්ඛම්ම භුඤ්ජස්සු.

එහි මාණව ඔරෙන, භික්ඛමාදාය සූපිතං;

ත්වඤ්ච ¶ මාණව භික්ඛා ච [භක්ඛොසි (ස්යා.), භක්ඛාව (ක.)], උභො භක්ඛා භවිස්සථ.

අප්පකෙන තුවං යක්ඛ, ථුල්ලමත්ථං ජහිස්සසි;

භික්ඛං තෙ නාහරිස්සන්ති, ජනා මරණසඤ්ඤිනො.

ලද්ධාය යක්ඛා [ලද්ධායං යක්ඛ (සී. ස්යා. පී.)] තව නිච්චභික්ඛං, සුචිං පණීතං රසසා උපෙතං;

භික්ඛඤ්ච තෙ ආහරියො නරො ඉධ, සුදුල්ලභො හෙහිති භක්ඛිතෙ [ඛාදිතෙ (සී. ස්යා. පී.)] මයි.

මමෙව [මමෙස (සී. පී.)] සුතනො අත්ථො, යථා භාසසි මාණව;

මයා ත්වං සමනුඤ්ඤාතො, සොත්ථිං පස්සාහි මාතරං.

ඛග්ගං ඡත්තඤ්ච පාතිඤ්ච, ගච්ඡමාදාය [ගච්ඡෙවාදාය (සී. ස්යා. පී.)] මාණව;

සොත්ථිං පස්සතු තෙ මාතා, ත්වඤ්ච පස්සාහි මාතරං.

එවං යක්ඛ සුඛී හොහි, සහ සබ්බෙහි ඤාතිභි;

ධනඤ්ච මෙ අධිගතං, රඤ්ඤො ච වචනං කතන්ති.

තෙ ¶ ¶ කථං නු කරිස්සන්ති, වුද්ධා ගිරිදරීසයා;

අහං බද්ධොස්මි පාසෙන, නිලීයස්ස වසං ගතො.

කිං ගිජ්ඣ පරිදෙවසි, කා නු තෙ පරිදෙවනා;

න ¶ මෙ සුතො වා දිට්ඨො වා, භාසන්තො මානුසිං දිජො.

භරාමි මාතාපිතරො, වුද්ධෙ ගිරිදරීසයෙ;

තෙ කථං නු කරිස්සන්ති, අහං වසං ගතො තව.

යං නු ගිජ්ඣො යොජනසතං, කුණපානි අවෙක්ඛති;

කස්මා ජාලඤ්ච පාසඤ්ච, ආසජ්ජාපි න බුජ්ඣසි.

යදා පරාභවො හොති, පොසො ජීවිතසඞ්ඛයෙ;

අථ ජාලඤ්ච පාසඤ්ච, ආසජ්ජාපි න බුජ්ඣති.

භරස්සු මාතාපිතරො, වුද්ධෙ ගිරිදරීසයෙ;

මයා ත්වං සමනුඤ්ඤාතො, සොත්ථිං පස්සාහි ඤාතකෙ.

එවං ලුද්දක නන්දස්සු, සහ සබ්බෙහි ඤාතිභි;

භරිස්සං මාතාපිතරො, වුද්ධෙ ගිරිදරීසයෙති.

අනුතීරචාරී භද්දන්තෙ, සහායමනුධාව මං;

මහා මෙ ගහිතො [රොහිතො (ක.)] මච්ඡො, සො මං හරති වෙගසා.

ගම්භීරචාරී භද්දන්තෙ, දළ්හං ගණ්හාහි ථාමසා;

අහං තං උද්ධරිස්සාමි, සුපණ්ණො උරගාමිව [උරගම්මිව (සී. ස්යා. පී.)].

විවාදො නො සමුප්පන්නො, දබ්භපුප්ඵ සුණොහි මෙ;

සමෙහි ¶ මෙධගං [මෙධකං (පී.)] සම්ම, විවාදො වූපසම්මතං.

ධම්මට්ඨොහං පුරෙ ආසිං, බහූ අඩ්ඩා මෙ තීරිතා [බහුඅට්ටං මෙ තීරිතං (සී.), බහුඅට්ටංව තීරිතං (ස්යා.), බහු අත්ථං මෙ තීරිතං (පී.)];

සමෙමි මෙධගං සම්ම, විවාදො වූපසම්මතං.

අනුතීරචාරි ¶ නඞ්ගුට්ඨං, සීසං ගම්භීරචාරිනො;

අච්චායං [අථායං (සී. පී.)] මජ්ඣිමො ඛණ්ඩො, ධම්මට්ඨස්ස භවිස්සති.

චිරම්පි ¶ භක්ඛො අභවිස්ස, සචෙ න විවදෙමසෙ;

අසීසකං අනඞ්ගුට්ඨං, සිඞ්ගාලො හරති රොහිතං.

යථාපි රාජා නන්දෙය්ය, රජ්ජං ලද්ධාන ඛත්තියො;

එවාහමජ්ජ නන්දාමි, දිස්වා පුණ්ණමුඛං පතිං.

කථං නු ථලජො සන්තො, උදකෙ මච්ඡං පරාමසි;

පුට්ඨො මෙ සම්ම අක්ඛාහි, කථං අධිගතං තයා.

විවාදෙන කිසා හොන්ති, විවාදෙන ධනක්ඛයා;

ජීනා උද්දා විවාදෙන, භුඤ්ජ මායාවි රොහිතං.

එවමෙව මනුස්සෙසු, විවාදො යත්ථ ජායති;

ධම්මට්ඨං පටිධාවන්ති, සො හි නෙසං විනායකො;

ධනාපි තත්ථ ජීයන්ති, රාජකොසො පවඩ්ඪතීති [ච වඩ්ඪති (පී.)].

පණ්ණකං [දසණ්ණකං (සී. ස්යා. පී.)] තිඛිණධාරං, අසිං සම්පන්නපායිනං;

පරිසායං ¶ පුරිසො ගිලති, කිං දුක්කරතරං තතො;

යදඤ්ඤං දුක්කරං ඨානං, තං මෙ අක්ඛාහි පුච්ඡිතො.

ගිලෙය්ය පුරිසො ලොභා, අසිං සම්පන්නපායිනං;

යො ච වජ්ජා දදාමීති, තං දුක්කරතරං තතො;

සබ්බඤ්ඤං සුකරං ඨානං, එවං ජානාහි මද්දව [මාගධ (සී. ස්යා. පී.)].

බ්යාකාසි ආයුරො පඤ්හං, අත්ථං [අත්ථ (පී. සී. නිය්ය)] ධම්මස්ස කොවිදො;

පුක්කුසං දානි පුච්ඡාමි, කිං දුක්කරතරං තතො;

යදඤ්ඤං දුක්කරං ඨානං, තං මෙ අක්ඛාහි පුච්ඡිතො.

න ¶ වාචමුපජීවන්ති, අඵලං ගිරමුදීරිතං;

යො ච දත්වා අවාකයිරා, තං දුක්කරතරං තතො;

සබ්බඤ්ඤං සුකරං ඨානං, එවං ජානාහි මද්දව.

බ්යාකාසි පුක්කුසො පඤ්හං, අත්ථං ධම්මස්ස කොවිදො;

සෙනකං දානි පුච්ඡාමි, කිං දුක්කරතරං තතො;

යදඤ්ඤං දුක්කරං ඨානං, තං මෙ අක්ඛාහි පුච්ඡිතො.

දදෙය්ය ¶ පුරිසො දානං, අප්පං වා යදි වා බහුං;

යො ච දත්වා නානුතප්පෙ [තපෙ (සී. පී.)], තං දුක්කරතරං තතො;

සබ්බඤ්ඤං සුකරං ඨානං, එවං ජානාහි මද්දව.

බ්යාකාසි ආයුරො පඤ්හං, අථො පුක්කුසපොරිසො;

සබ්බෙ ¶ පඤ්හෙ අතිභොති, යථා භාසති සෙනකොති.

පණ්ණක [දසණ්ණක (සී. ස්යා. පී.)] ජාතකං ඡට්ඨං.

විබ්භන්තචිත්තො කුපිතින්ද්රියොසි, නෙත්තෙහි තෙ වාරිගණා සවන්ති;

කිං තෙ නට්ඨං කිං පන පත්ථයානො, ඉධාගමා බ්රහ්මෙ තදිඞ්ඝ [බ්රාහ්මණ ඉඞ්ඝ (සී. ස්යා.)] බ්රූහි.

මිය්යෙථ භරියා වජතො මමජ්ජ, අගච්ඡතො මරණමාහ යක්ඛො;

එතෙන දුක්ඛෙන පවෙධිතොස්මි, අක්ඛාහි මෙ සෙනක එතමත්ථං.

බහූනි ඨානානි විචින්තයිත්වා, යමෙත්ථ වක්ඛාමි තදෙව සච්චං;

මඤ්ඤාමි තෙ බ්රාහ්මණ සත්තුභස්තං, අජානතො කණ්හසප්පො පවිට්ඨො.

ආදාය ¶ දණ්ඩං පරිසුම්භ භස්තං, පස්සෙළමූගං උරගං දුජිව්හං [දිජිව්හං (සී. පී.)];

ඡින්දජ්ජ කඞ්ඛං විචිකිච්ඡිතානි, භුජඞ්ගමං පස්ස පමුඤ්ච භස්තං.

සංවිග්ගරූපො ¶ පරිසාය මජ්ඣෙ, සො බ්රාහ්මණො සත්තුභස්තං පමුඤ්චි;

අථ නික්ඛමි උරගො උග්ගතෙජො, ආසීවිසො සප්පො ඵණං කරිත්වා.

සුලද්ධලාභා ජනකස්ස රඤ්ඤො, යො පස්සතී සෙනකං සාධුපඤ්ඤං;

විවට්ටඡද්දො [විවත්තච්ඡද්දො (සී.), විවට්ටච්ඡදො (ස්යා.), විවට්ටච්ඡද්දා (පී.)] නුසි සබ්බදස්සී, ඤාණං නු තෙ බ්රාහ්මණ භිංසරූපං.

ඉමානි මෙ සත්තසතානි අත්ථි, ගණ්හාහි සබ්බානි දදාමි තුය්හං;

තයා හි මෙ ජීවිතමජ්ජ ලද්ධං, අථොපි භරියාය මකාසි සොත්ථිං.

න පණ්ඩිතා වෙතනමාදියන්ති, චිත්රාහි ගාථාහි සුභාසිතාහි;

ඉතොපි තෙ බ්රහ්මෙ දදන්තු විත්තං, ආදාය ත්වං ගච්ඡ සකං නිකෙතන්ති.

සත්තුභස්තජාතකං [සෙනකජාතකං (ස්යා.)] සත්තමං.

යෙමෙ ¶ අහං න ජානාමි, අට්ඨිසෙන වනිබ්බකෙ;

තෙ මං සඞ්ගම්ම යාචන්ති, කස්මා මං ත්වං න යාචසි.

යාචකො ¶ අප්පියො හොති, යාචං අදදමප්පියො;

තස්මාහං තං න යාචාමි, මා මෙ විදෙස්සනා [විද්දෙසනා (සී. පී.)] අහු.

යො ¶ වෙ යාචනජීවානො, කාලෙ යාචං න යාචති;

පරඤ්ච පුඤ්ඤා [පුඤ්ඤං (ස්යා. ක.)] ධංසෙති, අත්තනාපි න ජීවති.

යො ච [යො වෙ (ක.)] යාචනජීවානො, කාලෙ යාචඤ්හි යාචති [යාචංපි යාචති (ස්යා.), යාචානි යාචති (පී.), යාචති යාචනං (සී. නිය්ය), යාචනං යාචති (ක.)];

පරඤ්ච පුඤ්ඤං ලබ්භෙති, අත්තනාපි ච ජීවති.

න වෙ දෙස්සන්ති [න වෙ දුස්සන්ති (ස්යා.), න වෙ දිස්සන්ති (පී.), න විදෙස්සන්ති (ක. අට්ඨ.)] සප්පඤ්ඤා, දිස්වා යාචකමාගතෙ;

බ්රහ්මචාරි පියො මෙසි, වද ත්වං [වර තං (සී.), වර ත්වං (පී.)] භඤ්ඤමිච්ඡසි [යඤ්ඤමිච්ඡසි (?)].

න වෙ යාචන්ති සප්පඤ්ඤා, ධීරො ච වෙදිතුමරහති;

උද්දිස්ස අරියා තිට්ඨන්ති, එසා අරියාන යාචනා.

දදාමි තෙ බ්රාහ්මණ රොහිණීනං, ගවං සහස්සං සහ පුඞ්ගවෙන;

අරියො හි අරියස්ස කථං න දජ්ජා, සුත්වාන ගාථා තව ධම්මයුත්තාති.

යත්ථ ¶ වෙරී නිවසති, න වසෙ තත්ථ පණ්ඩිතො;

එකරත්තං දිරත්තං වා, දුක්ඛං වසති වෙරිසු.

දිසො වෙ ලහුචිත්තස්ස, පොසස්සානුවිධීයතො;

එකස්ස කපිනො හෙතු, යූථස්ස අනයො කතො.

බාලොව [ච (සී. ස්යා. පී.)] පණ්ඩිතමානී, යූථස්ස පරිහාරකො;

සචිත්තස්ස වසං ගන්ත්වා, සයෙථායං [පස්සෙථායං (ක.)] යථා කපි.

න සාධු බලවා බාලො, යූථස්ස පරිහාරකො;

අහිතො භවති ඤාතීනං, සකුණානංව චෙතකො [චෙටකො (ක.)].

ධීරොව ¶ බලවා සාධු, යූථස්ස පරිහාරකො;

හිතො භවති ඤාතීනං, තිදසානංව වාසවො.

යො ච සීලඤ්ච පඤ්ඤඤ්ච, සුතඤ්චත්තනි පස්සති;

උභින්නමත්ථං චරති, අත්තනො ච පරස්ස ච.

තස්මා තුලෙය්ය මත්තානං, සීලපඤ්ඤාසුතාමිව [සීලං පඤ්ඤං සුතංපිව (ස්යා.)];

ගණං වා පරිහරෙ ධීරො, එකො වාපි පරිබ්බජෙති.

ද්වාසත්තති ¶ ගොතම [භො ගොතම (ක.)] පුඤ්ඤකම්මා, වසවත්තිනො ¶ ජාතිජරං අතීතා;

අයමන්තිමා වෙදගූ බ්රහ්මපත්ති [බ්රහ්මුපපත්ති (ස්යා. ක.)], අස්මාභිජප්පන්ති ජනා [පජා (ක.)] අනෙකා.

අප්පඤ්හි එතං [අප්පඤ්ච හෙතං (ස්යා.), අප්පංසි එතං (ක.)] න හි දීඝමායු, යං ත්වං බක මඤ්ඤසි දීඝමායුං;

සතං සහස්සානි [සහස්සානං (සී. පී. සං. නි. 1.175), සහස්සාන (ස්යා. කං.)] නිරබ්බුදානං, ආයුං පජානාමි තවාහ බ්රහ්මෙ.

අනන්තදස්සී භගවාහමස්මි, ජාතිජ්ජරං සොකමුපාතිවත්තො;

කිං මෙ පුරාණං වතසීලවත්තං [සීලවන්තං (පී. ක.)], ආචික්ඛ මෙ තං යමහං විජඤ්ඤං.

යං ත්වං අපායෙසි බහූ මනුස්සෙ, පිපාසිතෙ ඝම්මනි සම්පරෙතෙ;

තං තෙ පුරාණං වතසීලවත්තං, සුත්තප්පබුද්ධොව අනුස්සරාමි.

යං ¶ එණිකූලස්මි ජනං ගහීතං, අමොචයී ගය්හක නිය්යමානං;

තං තෙ පුරාණං වතසීලවත්තං, සුත්තප්පබුද්ධොව අනුස්සරාමි.

ගඞ්ගාය සොතස්මිං ගහීතනාවං, ලුද්දෙන ¶ නාගෙන මනුස්සකප්පා;

අමොචයි ත්වං බලසා පසය්හ, තං තෙ පුරාණං වතසීලවත්තං;

කප්පො ච තෙ බද්ධචරො [පත්ථචරො (ස්යා.), පට්ඨචරො (ක.)] අහොසි, සම්බුද්ධිමන්තං [සම්බුද්ධිවන්තං (ස්යා. පී.), සම්බුද්ධවන්තං (ක.)] වතිනං [වතිතං (ස්යා.), වතිදං (ක.)] අමඤ්ඤං;

තං තෙ පුරාණං වතසීලවත්තං, සුත්තප්පබුද්ධොව අනුස්සරාමි.

අද්ධා පජානාසි මමෙතමායුං, අඤ්ඤම්පි ජානාසි තථා හි බුද්ධො;

තථා හි තායං [ත්යායං (සං. නි. 1.175)] ජලිතානුභාවො, ඔභාසයං තිට්ඨති බ්රහ්මලොකන්ති.

වරකණ්ණික චාපවරො සුතනො, අථ ගිජ්ඣ සරොහිතමච්ඡවරො;

පුන පණ්ණක [දසණ්ණක (සී. ස්යා. පී.)] සෙනක යාචනකො, අථ වෙරි සබ්රහ්මබකෙන දසාති.

හිත්වා ¶ ¶ ¶ ගාමසහස්සානි, පරිපුණ්ණානි සොළස;

කොට්ඨාගාරානි ඵීතානි, සන්නිධිං දානි කුබ්බසි.

හිත්වා ගන්ධාරවිසයං, පහූතධනධාරියං [ධානියං (සී. පී.), ධඤ්ඤන්ති අත්ථො];

පසාසනතො [පසාසනිතො (සී. ස්යා.), පසාසනාතො (පී.)] නික්ඛන්තො, ඉධ දානි පසාසසි.

ධම්මං භණාමි වෙදෙහ, අධම්මො මෙ න රුච්චති;

ධම්මං මෙ භණමානස්ස, න පාපමුපලිම්පති.

යෙන කෙනචි වණ්ණෙන, පරො ලභති රුප්පනං;

මහත්ථියම්පි චෙ වාචං, න තං භාසෙය්ය පණ්ඩිතො.

කාමං රුප්පතු වා මා වා, භුසංව විකිරීයතු;

ධම්මං මෙ භණමානස්ස, න පාපමුපලිම්පති.

නො චෙ අස්ස සකා බුද්ධි, විනයො වා සුසික්ඛිතො;

වනෙ අන්ධමහිංසොව [අන්ධමහිසොව (සී. පී.)] චරෙය්ය බහුකො ජනො.

යස්මා ච පනිධෙකච්චෙ, ආචෙරම්හි [ආචාරම්හි (සී. පී.)] සුසික්ඛිතා;

තස්මා විනීතවිනයා, චරන්ති සුසමාහිතාති.

අත්තානං ¶ සඞ්කමං කත්වා, යො සොත්ථිං සමතාරයි;

කිං ත්වං තෙසං කිමෙ [කිමො (සී. පී.), කිං මෙ (ස්යා.)] තුය්හං, හොන්ති එතෙ [හෙතෙ (ස්යා.), සො තෙ (ක.)] මහාකපි.

රාජාහං ඉස්සරො තෙසං, යූථස්ස පරිහාරකො;

තෙසං සොකපරෙතානං, භීතානං තෙ අරින්දම.

උල්ලඞ්ඝයිත්වා [ස ලඞ්ඝයිත්වා (පී.), සුලඞ්ඝයිත්වා (ක.)] අත්තානං, විස්සට්ඨධනුනො සතං;

තතො අපරපාදෙසු, දළ්හං බන්ධං ලතාගුණං.

ඡින්නබ්භමිව ¶ වාතෙන, නුණ්ණො [නුන්නො (සී.)] රුක්ඛං උපාගමිං;

සොහං අප්පභවං තත්ථ, සාඛං හත්ථෙහි අග්ගහිං.

තං ¶ මං වියායතං සන්තං, සාඛාය ච ලතාය ච;

සමනුක්කමන්තා පාදෙහි, සොත්ථිං සාඛාමිගා ගතා.

තං මං න තපතෙ බන්ධො, මතො [වධො (සී. ස්යා. පී.)] මෙ න තපෙස්සති;

සුඛමාහරිතං තෙසං, යෙසං රජ්ජමකාරයිං.

එසා තෙ උපමා රාජ, තං සුණොහි අරින්දම [අත්ථසන්දස්සනී කතා (පී.)];

රඤ්ඤා රට්ඨස්ස යොග්ගස්ස, බලස්ස නිගමස්ස ච;

සබ්බෙසං සුඛමෙට්ඨබ්බං, ඛත්තියෙන පජානතාති.

අම්බාහමද්දං ¶ වනමන්තරස්මිං, නීලොභාසං ඵලිතං [ඵලිනං (පී.)] සංවිරූළ්හං;

තමද්දසං ඵලහෙතු විභග්ගං, තං දිස්වා භික්ඛාචරියං චරාමි.

සෙලං සුමට්ඨං නරවීරනිට්ඨිතං [නරවිද්දුනිට්ඨිතං (ක.)], නාරී යුගං ධාරයි අප්පසද්දං;

දුතියඤ්ච ආගම්ම අහොසි සද්දො, තං දිස්වා භික්ඛාචරියං චරාමි.

දිජා දිජං කුණපමාහරන්තං, එකං සමානං බහුකා සමෙච්ච;

ආහාරහෙතූ පරිපාතයිංසු, තං දිස්වා භික්ඛාචරියං චරාමි.

උසභාහමද්දං යූථස්ස මජ්ඣෙ, චලක්කකුං වණ්ණබලූපපන්නං;

තමද්දසං කාමහෙතු විතුන්නං, තං දිස්වා භික්ඛාචරියං චරාමි.

කරණ්ඩකො ¶ [කරණ්ඩුනාම (සී. පී.)] කලිඞ්ගානං, ගන්ධාරානඤ්ච නග්ගජි;

නිමිරාජා විදෙහානං, පඤ්චාලානඤ්ච දුම්මුඛො;

එතෙ රට්ඨානි හිත්වාන, පබ්බජිංසු අකිඤ්චනා.

සබ්බෙපිමෙ ¶ දෙවසමා සමාගතා, අග්ගී යථා පජ්ජලිතො තථෙවිමෙ;

අහම්පි එකො චරිස්සාමි භග්ගවි, හිත්වාන කාමානි යථොධිකානි.

අයමෙව කාලො න හි අඤ්ඤො අත්ථි, අනුසාසිතා මෙ න භවෙය්ය පච්ඡා;

අහම්පි එකා චරිස්සාමි භග්ගව, සකුණීව මුත්තා පුරිසස්ස හත්ථා.

ආමං පක්කඤ්ච ජානන්ති, අථො ලොණං අලොණකං;

තමහං දිස්වාන පබ්බජිං, චරෙව ත්වං චරාමහන්ති.

අහං ¶ චෙ දළ්හධම්මස්ස [දළ්හධම්මාය (පී.)], වහන්ති නාභිරාධයිං;

ධරන්තී උරසි සල්ලං, යුද්ධෙ වික්කන්තචාරිනී.

නූන රාජා න ජානාති [න හ නූන රාජා ජානාති (සී. පී.)], මම වික්කමපොරිසං;

සඞ්ගාමෙ සුකතන්තානි, දූතවිප්පහිතානි ච.

සා නූනාහං මරිස්සාමි, අබන්ධු අපරායිනී [අපරායිණී (සී.), අපරායණී (?)];

තදා ¶ හි [තථා හි (පී.)] කුම්භකාරස්ස, දින්නා ඡකණහාරිකා.

යාවතාසීසතී පොසො, තාවදෙව පවීණති;

අත්ථාපායෙ ජහන්ති නං, ඔට්ඨිබ්යාධිංව ඛත්තියො.

යො පුබ්බෙ කතකල්යාණො, කතත්ථො නාවබුජ්ඣති;

අත්ථා තස්ස පලුජ්ජන්ති, යෙ හොන්ති අභිපත්ථිතා.

යො ¶ පුබ්බෙ කතකල්යාණො, කතත්ථො මනුබුජ්ඣති;

අත්ථා තස්ස පවඩ්ඪන්ති, යෙ හොන්ති අභිපත්ථිතා.

තං වො වදාමි භද්දන්තෙ [භද්දං වො (සී. ස්යා. පී.)], යාවන්තෙත්ථ සමාගතා;

සබ්බෙ කතඤ්ඤුනො හොථ, චිරං සග්ගම්හි ඨස්සථාති.

යො මං පුරෙ පච්චුඩ්ඩෙති [පච්චුදෙති (සී. ස්යා. පී.), පච්චුට්ඨෙති (ක.)], අරඤ්ඤෙ දූරමායතො;

සො න දිස්සති මාතඞ්ගො, සොමදත්තො කුහිං ගතො.

අයං වා සො මතො සෙති, අල්ලසිඞ්ගංව වච්ඡිතො [අල්ලපිඞ්කව ඡිජ්ජිතො (සී. පී.), අල්ලපීතංව විච්ඡිතො (ස්යා.)];

භුම්යා නිපතිතො සෙති, අමරා වත කුඤ්ජරො.

අනගාරියුපෙතස්ස, විප්පමුත්තස්ස තෙ සතො;

සමණස්ස න තං සාධු, යං පෙතමනුසොචසි.

සංවාසෙන හවෙ සක්ක, මනුස්සස්ස මිගස්ස වා;

හදයෙ ¶ ජායතෙ පෙමං, තං න සක්කා අසොචිතුං.

මතං මරිස්සං රොදන්ති, යෙ රුදන්ති ලපන්ති ච;

තස්මා ත්වං ඉසි මා රොදි, රොදිතං මොඝමාහු සන්තො.

කන්දිතෙන ¶ හවෙ බ්රහ්මෙ, මතො පෙතො සමුට්ඨහෙ;

සබ්බෙ සඞ්ගම්ම රොදාම, අඤ්ඤමඤ්ඤස්ස ඤාතකෙ.

ආදිත්තං වත මං සන්තං, ඝතසිත්තංව පාවකං;

වාරිනා විය ඔසිඤ්චං, සබ්බං නිබ්බාපයෙ දරං.

අබ්බහී වත මෙ සල්ලං, යමාසි හදයස්සිතං;

යො මෙ සොකපරෙතස්ස, පුත්තසොකං අපානුදි.

සොහං අබ්බූළ්හසල්ලොස්මි, වීතසොකො අනාවිලො;

න සොචාමි න රොදාමි, තව සුත්වාන වාසවාති.

කාළානි ¶ කෙසානි පුරෙ අහෙසුං, ජාතානි සීසම්හි යථාපදෙසෙ;

තානජ්ජ සෙතානි සුසීම [සුසිම (ක.)] දිස්වා, ධම්මං චර බ්රහ්මචරියස්ස කාලො.

මමෙව දෙව පලිතං න තුය්හං, මමෙව සීසං මම උත්තමඞ්ගං;

‘‘අත්ථං ¶ කරිස්ස’’න්ති මුසා අභාණිං [අභාසිං (ක.)], එකාපරාධං ඛම රාජසෙට්ඨ.

දහරො තුවං දස්සනියොසි රාජ, පඨමුග්ගතො හොසි [හොහි (සී.), හොති (ක.)] යථා කළීරො;

රජ්ජඤ්ච කාරෙහි මමඤ්ච පස්ස, මා කාලිකං අනුධාවී ජනින්ද.

පස්සාමි වොහං දහරිං කුමාරිං, සාමට්ඨපස්සං සුතනුං සුමජ්ඣං;

කාළප්පවාළාව පවෙල්ලමානා, පලොභයන්තීව [සා ලොභයන්තීව (පී.)] නරෙසු ගච්ඡති.

තමෙන පස්සාමිපරෙන නාරිං, ආසීතිකං නාවුතිකං ව ජච්චා;

දණ්ඩං ගහෙත්වාන පවෙධමානං, ගොපානසීභොග්ගසමං චරන්තිං.

සොහං තමෙවානුවිචින්තයන්තො, එකො සයාමි [පස්සාමි (ක.)] සයනස්ස මජ්ඣෙ;

‘‘අහම්පි එවං’’ ඉති පෙක්ඛමානො, න ගහෙ රමෙ [න ගෙහෙ රමෙ (සී.), ගෙහෙ න රමෙ (ස්යා. ක.)] බ්රහ්මචරියස්ස කාලො.

රජ්ජුවාලම්බනී ¶ චෙසා, යා ගෙහෙ වසතො රති;

එවම්පි ¶ ඡෙත්වාන වජන්ති ධීරා, අනපෙක්ඛිනො කාමසුඛං පහායාති.

අහං දසසතංබ්යාමං, උරගමාදාය ආගතො;

තඤ්ච මඤ්ච මහාකායං, ධාරයං නප්පවෙධසි [න පවෙධයි (ක.)].

අථිමං ¶ ඛුද්දකං පක්ඛිං, අප්පමංසතරං මයා;

ධාරයං බ්යථසි [බ්යාධසෙ (සී.), බ්යධසෙ (පී.), බ්යාධසි (ක.)] භීතා [භීතො (සී. ස්යා. පී.)], කමත්ථං කොටසිම්බලි [කොටිසිම්බලි (සී. පී.)].

මංසභක්ඛො තුවං රාජ, ඵලභක්ඛො අයං දිජො;

අයං නිග්රොධබීජානි, පිලක්ඛුදුම්බරානි ච;

අස්සත්ථානි ච භක්ඛිත්වා, ඛන්ධෙ මෙ ඔහදිස්සති.

තෙ රුක්ඛා සංවිරූහන්ති, මම පස්සෙ නිවාතජා;

තෙ මං පරියොනන්ධිස්සන්ති, අරුක්ඛං මං කරිස්සරෙ.

සන්ති අඤ්ඤෙපි රුක්ඛා සෙ, මූලිනො ඛන්ධිනො දුමා;

ඉමිනා සකුණජාතෙන, බීජමාහරිතා හතා.

අජ්ඣාරූහාභිවඩ්ඪන්ති [අජ්ඣාරූළ්හාභිවඩ්ඪන්ති (සී. පී.)], බ්රහන්තම්පි වනප්පතිං;

තස්මා රාජ පවෙධාමි, සම්පස්සංනාගතං භයං.

සඞ්කෙය්ය සඞ්කිතබ්බානි, රක්ඛෙය්යානාගතං භයං;

අනාගතභයා ¶ ධීරො, උභො ලොකෙ අවෙක්ඛතීති.

රාජා අපුච්ඡි විධුරං, ධම්මකාමො යුධිට්ඨිලො;

අපි බ්රාහ්මණ ජානාසි, කො එකො බහු සොචති.

බ්රාහ්මණො ¶ අජයූථෙන, පහූතෙධො [බහූතෙජො (පී. ක.), බහුතෙන්දො (ස්යා.)] වනෙ වසං;

ධූමං අකාසි වාසෙට්ඨො, රත්තින්දිවමතන්දිතො.

තස්ස තං ධූමගන්ධෙන, සරභා මකසඩ්ඩිතා [මකසද්දිතා (සී. ස්යා.), මකසට්ටිතා (පී. ක.)];

වස්සාවාසං උපාගච්ඡුං, ධූමකාරිස්ස සන්තිකෙ.

සරභෙසු මනං කත්වා, අජා සො නාවබුජ්ඣථ;

ආගච්ඡන්තී වජන්තී වා [ආගච්ඡන්ති වජන්ති වා (ස්යා. පී.), ආගච්ඡන්තිං වජන්තිං වා (ක.)], තස්ස තා විනසුං [විනස්සුං (සී.)] අජා.

පාවිසුං ගිරිදුග්ගානි, නදීනං පභවානි ච.

සරභෙ ච ගතෙ දිස්වා, අජා ච විභවං ගතා [අජෙ ච විභවං ගතෙ (ක.)];

කිසො ච විවණ්ණො චාසි, පණ්ඩුරොගී ච බ්රාහ්මණො.

එවං ¶ යො සං නිරංකත්වා, ආගන්තුං කුරුතෙ පියං;

සො එකො බහු සොචති, ධූමකාරීව බ්රාහ්මණොති.

කොධ ¶ ජාගරතං සුත්තො, කොධ සුත්තෙසු ජාගරො;

කො මමෙතං විජානාති, කො තං පටිභණාති මෙ.

අහං ජාගරතං සුත්තො, අහං සුත්තෙසු ජාගරො;

අහමෙතං විජානාමි, අහං පටිභණාමි තෙ.

කථං ජාගරතං සුත්තො, කථං සුත්තෙසු ජාගරො;

කථං එතං විජානාසි, කථං පටිභණාසි මෙ.

යෙ ධම්මං නප්පජානන්ති, සංයමොති දමොති ච;

තෙසු සුප්පමානෙසු, අහං ජග්ගාමි දෙවතෙ.

යෙසං රාගො ච දොසො ච, අවිජ්ජා ච විරාජිතා;

තෙසු ජාගරමානෙසු, අහං සුත්තොස්මි දෙවතෙ.

එවං ¶ ජාගරතං සුත්තො, එවං සුත්තෙසු ජාගරො;

එවමෙතං විජානාමි, එවං පටිභණාමි තෙ.

සාධු ජාගරතං සුත්තො, සාධු සුත්තෙසු ජාගරො;

සාධුමෙතං විජානාසි, සාධු පටිභණාසි මෙති.

න කිරත්ථි අනොමදස්සිසු, පාරිචරියා බුද්ධෙසු අප්පිකා [අප්පකා (ක.)];

සුක්ඛාය ¶ අලොණිකාය ච, පස්සඵලං කුම්මාසපිණ්ඩියා.

හත්ථිගවස්සා චිමෙ බහූ [හත්ථිගවාස්සා ච මෙ බහූ (සී.), හත්ථී ගවාස්සා චිමෙ බහූ (ස්යා.), හත්ථී ගවාස්සා ච මෙ බහූ (පී.)], ධනධඤ්ඤං පථවී ච කෙවලා;

නාරියො චිමා අච්ඡරූපමා, පස්සඵලං කුම්මාසපිණ්ඩියා.

අභික්ඛණං රාජකුඤ්ජර, ගාථා භාසසි කොසලාධිප;

පුච්ඡාමි තං රට්ඨවඩ්ඪන, බාළ්හං පීතිමනො පභාසසි.

ඉමස්මිඤ්ඤෙව නගරෙ, කුලෙ අඤ්ඤතරෙ අහුං;

පරකම්මකරො ආසිං, භතකො සීලසංවුතො.

කම්මාය ¶ නික්ඛමන්තොහං, චතුරො සමණෙද්දසං;

ආචාරසීලසම්පන්නෙ, සීතිභූතෙ අනාසවෙ.

තෙසු චිත්තං පසාදෙත්වා, නිසීදෙත්වා [නිසාදෙත්වා (?)] පණ්ණසන්ථතෙ;

අදං බුද්ධාන කුම්මාසං, පසන්නො සෙහි පාණිභි.

තස්ස ¶ කම්මස්ස කුසලස්ස, ඉදං මෙ එදිසං ඵලං;

අනුභොමි ඉදං රජ්ජං, ඵීතං ධරණිමුත්තමං.

දදං භුඤ්ජ මා ච පමාදො [දද භුඤ්ජ ච මා ච පමාදො (සී. පී.)], චක්කං වත්තය කොසලාධිප;

මා ¶ රාජ අධම්මිකො අහු, ධම්මං පාලය කොසලාධිප.

සොහං තදෙව පුනප්පුනං, වටුමං ආචරිස්සාමි සොභනෙ;

අරියාචරිතං සුකොසලෙ, අරහන්තො මෙ මනාපාව පස්සිතුං.

දෙවී විය අච්ඡරූපමා, මජ්ඣෙ නාරිගණස්ස සොභසි;

කිං කම්මමකාසි භද්දකං, කෙනාසි වණ්ණවතී සුකොසලෙ.

අම්බට්ඨකුලස්ස ඛත්තිය, දාස්යාහං පරපෙසියා අහුං;

සඤ්ඤතා ච [සඤ්ඤතා (සී. පී.)] ධම්මජීවිනී, සීලවතී ච අපාපදස්සනා.

උද්ධටභත්තං අහං තදා, චරමානස්ස අදාසි භික්ඛුනො;

විත්තා සුමනා සයං අහං, තස්ස කම්මස්ස ඵලං මමෙදිසන්ති.

ආගමිස්සති ¶ මෙ පාපං, ආගමිස්සති මෙ භයං;

තදා හි චලිතා සාඛා, මනුස්සෙන මිගෙන වා.

භීරුයා නූන මෙ කාමො, අවිදූරෙ වසන්තියා;

කරිස්සති කිසං පණ්ඩුං, සාව සාඛා පරන්තපං.

සොචයිස්සති ¶ මං කන්තා, ගාමෙ වසමනින්දිතා;

කරිස්සති කිසං පණ්ඩුං, සාව සාඛා පරන්තපං.

තයා මං අසිතාපඞ්ගි [හසිතාපඞ්ගි (සී. ස්යා. පී.)], සිතානි [මිහිතානි (සී. ස්යා. පී.)] භණිතානි ච;

කිසං පණ්ඩුං කරිස්සන්ති, සාව සාඛා පරන්තපං.

අගමා නූන සො සද්දො, අසංසි නූන සො තව;

අක්ඛාතං නූන තං තෙන, යො තං සාඛමකම්පයි.

ඉදං ¶ ඛො තං සමාගම්ම, මම බාලස්ස චින්තිතං;

තදා හි චලිතා සාඛා, මනුස්සෙන මිගෙන වා.

තථෙව ත්වං අවෙදෙසි, අවඤ්චි [අවජ්ඣි (ක.)] පිතරං මම;

හන්ත්වා සාඛාහි ඡාදෙන්තො, ආගමිස්සති මෙ [තෙ (ස්යා. ක.)] භයන්ති.

වරගාම ¶ මහාකපි භග්ගව ච, දළ්හධම්ම සකුඤ්ජර කෙසවරො;

උරගො විධුරො පුන ජාගරතං, අථ කොසලාධිප පරන්තප චාති.

අථ සත්තනිපාතම්හි, වග්ගං මෙ භණතො සුණ;

කුක්කු ච පුන ගන්ධාරො, ද්වෙව ගුත්තා මහෙසිනාති.