මූල > සුත්තපිටක > ඛුද්දකනිකාය > ජාතකපාළි-1

📜

8. අට්ඨකනිපාතො

417. කච්චානිජාතකං (1)

ඔදාතවත්ථා ¶ ¶ ¶ සුචි අල්ලකෙසා, කච්චානි කිං කුම්භිමධිස්සයිත්වා [කුම්භිමපස්සයිත්වා (පී.)];

පිට්ඨා තිලා ධොවසි තණ්ඩුලානි, තිලොදනො හෙහිති කිස්ස හෙතු.

න ඛො අයං බ්රාහ්මණ භොජනත්ථා [භොජනත්ථං (ස්යා.)], තිලොදනො හෙහිති සාධුපක්කො;

ධම්මො මතො තස්ස පහුත්තමජ්ජ [පහූනමජ්ජ (ස්යා.), පහූතමජ්ජ (සී.), බහූතමජ්ජා (පී.)], අහං කරිස්සාමි සුසානමජ්ඣෙ.

අනුවිච්ච කච්චානි කරොහි කිච්චං, ධම්මො මතො කො නු තවෙව [තවෙත (සී. ස්යා. පී.)] සංසි;

සහස්සනෙත්තො අතුලානුභාවො, න මිය්යතී ධම්මවරො කදාචි.

දළ්හප්පමාණං මම එත්ථ බ්රහ්මෙ, ධම්මො මතො නත්ථි මමෙත්ථ කඞ්ඛා;

යෙ යෙව දානි පාපා භවන්ති, තෙ ¶ තෙව දානි සුඛිතා භවන්ති.

සුණිසා හි මය්හං වඤ්ඣා අහොසි, සා මං වධිත්වාන විජායි පුත්තං;

සා දානි සබ්බස්ස කුලස්ස ඉස්සරා, අහං පනම්හි [වසාමි (ස්යා.)] අපවිද්ධා එකිකා.

ජීවාමි ¶ වොහං න මතොහමස්මි [නාහං මතොස්මි (සී. පී.)], තවෙව අත්ථාය ඉධාගතොස්මි;

යා තං වධිත්වාන විජායි පුත්තං, සහාව පුත්තෙන කරොමි භස්මං.

එවඤ්ච [එතඤ්ච (සී. පී.)] තෙ රුච්චති දෙවරාජ, මමෙව අත්ථාය ඉධාගතොසි;

අහඤ්ච පුත්තො සුණිසා ච නත්තා, සම්මොදමානා ඝරමාවසෙම.

එවඤ්ච තෙ රුච්චති කාතියානි, හතාපි සන්තා න ජහාසි ධම්මං;

තුවඤ්ච [ත්වඤ්ච (පී. ක.)] පුත්තො සුණිසා ච නත්තා, සම්මොදමානා ඝරමාවසෙථ.

සා කාතියානී සුණිසාය සද්ධිං, සම්මොදමානා ඝරමාවසිත්ථ;

පුත්තො ¶ ච නත්තා ච උපට්ඨහිංසු, දෙවානමින්දෙන අධිග්ගහීතාති.

කච්චානිජාතකං පඨමං.

418. අට්ඨසද්දජාතකං (2)

10.

ඉදං ¶ පුරෙ නින්නමාහු, බහුමච්ඡං මහොදකං;

ආවාසො බකරාජස්ස, පෙත්තිකං භවනං මම;

ත්යජ්ජ භෙකෙන [භිඞ්ගෙන (ක.)] යාපෙම, ඔකං න වජහාමසෙ [ඔකන්තං න ජහාමසෙ (ක.)].

11.

කො දුතියං අසීලිස්ස, බන්ධරස්සක්ඛි භෙච්ඡති [භෙජ්ජති (සී. ස්යා. පී.), භින්දති (ක.)];

කො මෙ පුත්තෙ කුලාවකං, මඤ්ච සොත්ථිං කරිස්සති.

12.

සබ්බා පරික්ඛයා ඵෙග්ගු, යාව තස්සා ගතී අහු;

ඛීණභක්ඛො මහාරාජ, සාරෙ න රමතී ඝුණො.

13.

සා ¶ නූනාහං ඉතො ගන්ත්වා, රඤ්ඤො මුත්තා නිවෙසනා;

අත්තානං රමයිස්සාමි, දුමසාඛනිකෙතිනී.

14.

සො නූනාහං ඉතො ගන්ත්වා, රඤ්ඤො මුත්තො නිවෙසනා;

අග්ගොදකානි පිස්සාමි, යූථස්ස පුරතො වජං.

15.

තං මං කාමෙහි සම්මත්තං, රත්තං කාමෙසු මුච්ඡිතං;

ආනයී භරතො [වනතො (ක.)] ලුද්දො, බාහිකො භද්දමත්ථු තෙ.

16.

අන්ධකාරතිමිසායං, තුඞ්ගෙ උපරිපබ්බතෙ;

සා ¶ මං සණ්හෙන මුදුනා, මා පාදං ඛලි [ඛණි (සී. ස්යා. පී.)] යස්මනි.

17.

අසංසයං ජාතිඛයන්තදස්සී, න ගබ්භසෙය්යං පුනරාවජිස්සං;

අයමන්තිමා පච්ඡිමා ගබ්භසෙය්යා [අයං හි මෙ අන්තිමා ගබ්භසෙය්යා (සී. පී.)], ඛීණො මෙ සංසාරො පුනබ්භවායාති.

අට්ඨසද්දජාතකං දුතියං.

419. සුලසාජාතකං (3)

18.

ඉදං සුවණ්ණකායූරං, මුත්තා වෙළුරියා බහූ;

සබ්බං හරස්සු භද්දන්තෙ, මඤ්ච දාසීති සාවය.

19.

ඔරොපයස්සු කල්යාණි, මා බාළ්හං [බහුං (සී. ස්යා. පී.)] පරිදෙවසි;

න චාහං අභිජානාමි, අහන්ත්වා ධනමාභතං.

20.

යතො සරාමි අත්තානං, යතො පත්තාස්මි විඤ්ඤුතං;

න චාහං අභිජානාමි, අඤ්ඤං පියතරං තයා.

21.

එහි තං උපගූහිස්සං [උපගුය්හිස්සං (ක.)], කරිස්සඤ්ච පදක්ඛිණං;

න හි දානි පුන අත්ථි, මම තුය්හඤ්ච සඞ්ගමො.

22.

න ¶ හි සබ්බෙසු ඨානෙසු, පුරිසො හොති පණ්ඩිතො;

ඉත්ථීපි පණ්ඩිතා හොති, තත්ථ තත්ථ විචක්ඛණා.

23.

න ¶ හි සබ්බෙසු ඨානෙසු, පුරිසො හොති පණ්ඩිතො;

ඉත්ථීපි ¶ පණ්ඩිතා හොති, ලහුං අත්ථං විචින්තිකා [ලහුමත්ථවිචින්තිකා (සී. පී.)].

24.

ලහුඤ්ච වත ඛිප්පඤ්ච, නිකට්ඨෙ සමචෙතයි;

මිගං පුණ්ණායතෙනෙව [පුණ්ණායතනෙව (ස්යා.)], සුලසා සත්තුකං වධි.

25.

යොධ උප්පතිතං අත්ථං, න ඛිප්පමනුබුජ්ඣති;

සො හඤ්ඤති මන්දමති, චොරොව ගිරිගබ්භරෙ.

26.

යො ච උප්පතිතං අත්ථං, ඛිප්පමෙව නිබොධති;

මුච්චතෙ සත්තුසම්බාධා, සුලසා සත්තුකාමිවාති.

සුලසාජාතකං තතියං.

420. සුමඞ්ගලජාතකං (4)

27.

භුසම්හි [භුසම්පි (ක.), භුසං හි (සී. නිය්ය)] කුද්ධොති අවෙක්ඛියාන, න තාව දණ්ඩං පණයෙය්ය ඉස්සරො;

අට්ඨානසො අප්පතිරූපමත්තනො, පරස්ස දුක්ඛානි භුසං උදීරයෙ.

28.

යතො ච ජානෙය්ය පසාදමත්තනො, අත්ථං නියුඤ්ජෙය්ය පරස්ස දුක්කටං;

තදායමත්ථොති සයං අවෙක්ඛිය, අථස්ස දණ්ඩං සදිසං නිවෙසයෙ.

29.

න චාපි ඣාපෙති පරං න අත්තනං, අමුච්ඡිතො යො නයතෙ නයානයං;

යො ¶ දණ්ඩධාරො භවතීධ ඉස්සරො, ස වණ්ණගුත්තො සිරියා න ධංසති.

30.

යෙ ඛත්තියා සෙ අනිසම්මකාරිනො, පණෙන්ති දණ්ඩං සහසා පමුච්ඡිතා;

අවණ්ණසංයුතා [යුත්තාව (ක.)] ජහන්ති ජීවිතං, ඉතො විමුත්තාපි ච යන්ති දුග්ගතිං.

31.

ධම්මෙ ¶ ච යෙ අරියප්පවෙදිතෙ රතා, අනුත්තරා තෙ වචසා මනසා කම්මුනා ච;

තෙ සන්තිසොරච්චසමාධිසණ්ඨිතා, වජන්ති ලොකං දුභයං තථාවිධා.

32.

රාජාහමස්මි නරපමදානමිස්සරො, සචෙපි කුජ්ඣාමි ඨපෙමි අත්තනං;

නිසෙධයන්තො ජනතං තථාවිධං, පණෙමි දණ්ඩං අනුකම්ප යොනිසො.

33.

සිරී ච ලක්ඛී ච තවෙව ඛත්තිය, ජනාධිප මා විජහි කුදාචනං;

අක්කොධනො නිච්චපසන්නචිත්තො, අනීඝො තුවං වස්සසතානි පාලය.

34.

ගුණෙහි එතෙහි උපෙත ඛත්තිය, ඨිතමරියවත්තී [වත්ති (සී.), වුත්ති (ක.)] සුවචො අකොධනො;

සුඛී ¶ අනුප්පීළ පසාසමෙදිනිං [අනුප්පීළං සහසමෙදනිං (ක.)], ඉතො විමුත්තොපි ච යාහි සුග්ගතිං.

35.

එවං ¶ සුනීතෙන [සුවිනීතෙන (පී.)] සුභාසිතෙන, ධම්මෙන ඤායෙන උපායසො නයං;

නිබ්බාපයෙ සඞ්ඛුභිතං මහාජනං, මහාව මෙඝො සලිලෙන මෙදිනින්ති [මෙදනින්ති (ස්යා. ක.)].

සුමඞ්ගලජාතකං චතුත්ථං.

421. ගඞ්ගමාලජාතකං (5)

36.

අඞ්ගාරජාතා පථවී, කුක්කුළානුගතා මහී;

අථ ගායසි වත්තානි [වත්ථානි (ක.)], න තං තපති ආතපො.

37.

උද්ධං තපති ආදිච්චො, අධො තපති වාලුකා;

අථ ගායසි වත්තානි [වත්ථානි (ක.)], න තං තපති ආතපො.

38.

න ¶ මං තපති ආතපො, ආතපා [ආතප්පා (සී. ස්යා. පී.)] තපයන්ති මං;

අත්ථා හි විවිධා රාජ, තෙ තපන්ති න ආතපො.

39.

අද්දසං කාම තෙ මූලං, සඞ්කප්පා කාම ජායසි;

න තං සඞ්කප්පයිස්සාමි, එවං කාම න හෙහිසි.

40.

අප්පාපි කාමා න අලං, බහූහිපි න තප්පති;

අහහා බාලලපනා, පරිවජ්ජෙථ [පටිවිජ්ඣෙථ (පී. සී. අට්ඨ.)] ජග්ගතො.

41.

අප්පස්ස ¶ කම්මස්ස ඵලං මමෙදං, උදයො අජ්ඣාගමා මහත්තපත්තං;

සුලද්ධලාභො වත මාණවස්ස, යො පබ්බජී කාමරාගං පහාය.

42.

තපසා පජහන්ති පාපකම්මං, තපසා න්හාපිතකුම්භකාරභාවං;

තපසා අභිභුය්ය ගඞ්ගමාල, නාමෙනාලපසජ්ජ බ්රහ්මදත්තං.

43.

සන්දිට්ඨිකමෙව ‘‘අම්ම’’ පස්සථ, ඛන්තීසොරච්චස්ස අයං [යො (ස්යා. පී. ක.)] විපාකො;

යො [සො (ස්යා. ක.)] සබ්බජනස්ස වන්දිතොහු, තං වන්දාම සරාජිකා සමච්චා.

44.

මා කිඤ්චි අවචුත්ථ ගඞ්ගමාලං, මුනිනං මොනපථෙසු සික්ඛමානං;

එසො හි අතරි අණ්ණවං, යං තරිත්වා චරන්ති වීතසොකාති.

ගඞ්ගමාලජාතකං පඤ්චමං.

422. චෙතියජාතකං (6)

45.

ධම්මො ¶ හවෙ හතො හන්ති, නාහතො හන්ති කිඤ්චනං [කඤ්චිනං (පී.)];

තස්මා හි ධම්මං න හනෙ, මා ත්වං [තං (ස්යා. පී.)] ධම්මො හතො හනි.

46.

අලිකං ¶ ¶ භාසමානස්ස, අපක්කමන්ති දෙවතා;

පූතිකඤ්ච මුඛං වාති, සකට්ඨානා ච ධංසති;

යො ජානං පුච්ඡිතො පඤ්හං, අඤ්ඤථා නං වියාකරෙ.

47.