📜

3. නිද්දෙසවාරො

4. තත්ථ සඞ්ඛෙපතො නෙත්ති කිත්තිතා.

හාරසඞ්ඛෙපො

1.

අස්සාදාදීනවතා ¶ , නිස්සරණම්පි ච ඵලං උපායො ච;

ආණත්තී ච භගවතො, යොගීනං දෙසනාහාරො.

2.

යං පුච්ඡිතඤ්ච විස්සජ්ජිතඤ්ච, සුත්තස්ස යා ච අනුගීති;

සුත්තස්ස යො පවිචයො, හාරො විචයොති නිද්දිට්ඨො.

3.

සබ්බෙසං හාරානං, යා භූමී යො ච ගොචරො තෙසං;

යුත්තායුත්තපරික්ඛා, හාරො යුත්තීති නිද්දිට්ඨො.

4.

ධම්මං දෙසෙති ජිනො, තස්ස ච ධම්මස්ස යං පදට්ඨානං;

ඉති යාව සබ්බධම්මා, එසො හාරො පදට්ඨානො.

5.

වුත්තම්හි එකධම්මෙ, යෙ ධම්මා එකලක්ඛණා කෙචි;

වුත්තා භවන්ති සබ්බෙ, සො හාරො ලක්ඛණො නාම.

6.

නෙරුත්තමධිප්පායො, බ්යඤ්ජනමථ දෙසනානිදානඤ්ච;

පුබ්බාපරානුසන්ධී, එසො හාරො චතුබ්යූහො.

7.

එකම්හි පදට්ඨානෙ, පරියෙසති සෙසකං පදට්ඨානං;

ආවට්ටති පටිපක්ඛෙ, ආවට්ටො නාම සො හාරො.

8.

ධම්මඤ්ච ¶ පදට්ඨානං, භූමිඤ්ච විභජ්ජතෙ අයං හාරො;

සාධාරණෙ අසාධාරණෙ ච නෙය්යො විභත්තීති.

9.

කුසලාකුසලෙ ධම්මෙ, නිද්දිට්ඨෙ භාවිතෙ පහීනෙ ච;

පරිවත්තති පටිපක්ඛෙ, හාරො පරිවත්තනො නාම.

10.

වෙවචනානි ¶ බහූනි තු, සුත්තෙ වුත්තානි එකධම්මස්ස;

යො ජානාති සුත්තවිදූ, වෙවචනො නාම සො හාරො.

11.

එකං ¶ භගවා ධම්මං, පඤ්ඤත්තීහි විවිධාහි දෙසෙති;

සො ආකාරො ඤෙය්යො, පඤ්ඤත්තී නාම හාරොති.

12.

යො ච පටිච්චුප්පාදො, ඉන්ද්රියඛන්ධා ච ධාතු ආයතනා;

එතෙහි ඔතරති යො, ඔතරණො නාම සො හාරො.

13.

විස්සජ්ජිතම්හි පඤ්හෙ, ගාථායං පුච්ඡිතායමාරබ්භ;

සුද්ධාසුද්ධපරික්ඛා, හාරො සො සොධනො නාම.

14.

එකත්තතාය ධම්මා, යෙපි ච වෙමත්තතාය නිද්දිට්ඨා;

තෙන විකප්පයිතබ්බා, එසො හාරො අධිට්ඨානො.

15.

යෙ ධම්මා යං ධම්මං, ජනයන්තිප්පච්චයා පරම්පරතො;

හෙතුමවකඩ්ඪයිත්වා, එසො හාරො පරික්ඛාරො.

16.

යෙ ධම්මා යං මූලා, යෙ චෙකත්ථා පකාසිතා මුනිනා;

තෙ සමරොපයිතබ්බා, එස සමාරොපනො හාරො.

නයසඞ්ඛෙපො

17.

තණ්හඤ්ච අවිජ්ජම්පි ච, සමථෙන විපස්සනා යො නෙති;

සච්චෙහි යොජයිත්වා, අයං නයො නන්දියාවට්ටො.

18.

යො අකුසලෙ සමූලෙහි, නෙති කුසලෙ ච කුසලමූලෙහි;

භූතං තථං අවිතථං, තිපුක්ඛලං තං නයං ආහු.

19.

යො නෙති විපල්ලාසෙහි, කිලෙසෙ ඉන්ද්රියෙහි සද්ධම්මෙ;

එතං නයං නයවිදූ, සීහවික්කීළිතං ආහු.

20.

වෙය්යාකරණෙසු ¶ හි යෙ, කුසලාකුසලා තහිං තහිං වුත්තා;

මනසා වොලොකයතෙ, තං ඛු දිසාලොචනං ආහු.

21.

ඔලොකෙත්වා ¶ දිසලොචනෙන, උක්ඛිපිය යං සමානෙති;

සබ්බෙ කුසලාකුසලෙ, අයං නයො අඞ්කුසො නාම.

22.

සොළස හාරා පඨමං, දිසලොචනතො [දිසලොචනෙන (ක.)] දිසා විලොකෙත්වා;

සඞ්ඛිපිය අඞ්කුසෙන හි, නයෙහි තීහි නිද්දිසෙ සුත්තං.

ද්වාදසපද

23.

අක්ඛරං පදං බ්යඤ්ජනං, නිරුත්ති තථෙව නිද්දෙසො;

ආකාරඡට්ඨවචනං, එත්තාව බ්යඤ්ජනං සබ්බං.

24.

සඞ්කාසනා ¶ පකාසනා, විවරණා විභජනුත්තානීකම්මපඤ්ඤත්ති;

එතෙහි ඡහි පදෙහි, අත්ථො කම්මඤ්ච නිද්දිට්ඨං.

25.

තීණි ච නයා අනූනා, අත්ථස්ස ච ඡප්පදානි ගණිතානි;

නවහි පදෙහි භගවතො, වචනස්සත්ථො සමායුත්තො.

26.

අත්ථස්ස නවප්පදානි, බ්යඤ්ජනපරියෙට්ඨියා චතුබ්බීස;

උභයං සඞ්කලයිත්වා [සඞ්ඛෙපයතො (ක.)], තෙත්තිංසා එත්තිකා නෙත්තීති.

නිද්දෙසවාරො.