මූල > විනයපිටක > පාරාජිකපාළි > 4. නිස්සග්ගියකණ්ඩං

459. තෙනෙ ¶ ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා වෙසාලියං විහරති ගොතමකෙ චෙතියෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන භගවතා භික්ඛූනං තිචීවරං අනුඤ්ඤාතං හොති. ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ – ‘‘භගවතා තිචීවරං අනුඤ්ඤාත’’න්ති අඤ්ඤෙනෙව තිචීවරෙන ගාමං පවිසන්ති, අඤ්ඤෙන තිචීවරෙන ආරාමෙ අච්ඡන්ති, අඤ්ඤෙන තිචීවරෙන නහානං ඔතරන්ති. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ අතිරෙකචීවරං ධාරෙස්සන්තී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ ඡබ්බග්ගියෙ භික්ඛූ අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, අතිරෙකචීවරං ධාරෙථා’’ති ¶ ? ‘‘සච්චං භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා…පෙ… කථඤ්හි නාම තුම්හෙ, මොඝපුරිසා, අතිරෙකචීවරං ධාරෙස්සථ! නෙතං, මොඝපුරිසා, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

460. ‘‘යො පන භික්ඛු අතිරෙකචීවරං ධාරෙය්ය, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

එවඤ්චිදං ¶ භගවතා භික්ඛූනං සික්ඛාපදං පඤ්ඤත්තං හොති.

461. [මහාව. 347] තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මතො ආනන්දස්ස අතිරෙකචීවරං උප්පන්නං හොති. ආයස්මා ච ආනන්දො තං චීවරං ආයස්මතො සාරිපුත්තස්ස දාතුකාමො හොති. ආයස්මා ච සාරිපුත්තො සාකෙතෙ විහරති. අථ ඛො ආයස්මතො ආනන්දස්ස එතදහොසි – ‘‘භගවතා සික්ඛාපදං පඤ්ඤත්තං – ‘න අතිරෙකචීවරං ධාරෙතබ්බ’න්ති. ඉදඤ්ච මෙ අතිරෙකචීවරං උප්පන්නං. අහඤ්චිමං චීවරං ආයස්මතො සාරිපුත්තස්ස දාතුකාමො. ආයස්මා ච ¶ සාරිපුත්තො සාකෙතෙ විහරති. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? අථ ඛො ආයස්මා ආනන්දො භගවතො එතමත්ථං ¶ ආරොචෙසි. ‘‘කීවචිරං පනානන්ද, සාරිපුත්තො ආගච්ඡිස්සතී’’ති? ‘‘නවමං වා, භගවා, දිවසං දසමං වා’’ති. අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, දසාහපරමං අතිරෙකචීවරං ධාරෙතුං. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

462. ‘‘නිට්ඨිතචීවරස්මිං භික්ඛුනා උබ්භතස්මිං ¶ කථිනෙ දසාහපරමං අතිරෙකචීවරං ධාරෙතබ්බං. තං අතික්කාමයතො නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

463. නිට්ඨිතචීවරස්මින්ති භික්ඛුනො චීවරං කතං වා හොති නට්ඨං වා විනට්ඨං වා දඩ්ඪං වා චීවරාසා වා උපච්ඡින්නා.

උබ්භතස්මිං කථිනෙති අට්ඨන්නං මාතිකානං අඤ්ඤතරාය මාතිකාය උබ්භතං හොති, සඞ්ඝෙන වා අන්තරා උබ්භතං හොති.

දසාහපරමන්ති දසාහපරමතා ධාරෙතබ්බං.

අතිරෙකචීවරං නාම අනධිට්ඨිතං අවිකප්පිතං.

චීවරං නාම ඡන්නං චීවරානං අඤ්ඤතරං චීවරං, විකප්පනුපගං පච්ඡිමං.

තං අතික්කාමයතො නිස්සග්ගියං හොතී[හොතීති ඉදං පදං සබ්බපොත්ථකෙසු අත්ථි, සික්ඛාපදෙ පන නත්ථි, එවමුපරිපි] ති එකාදසෙ අරුණුග්ගමනෙ නිස්සග්ගියං හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බං ¶ සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බං. තෙන භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා වුඩ්ඪානං භික්ඛූනං පාදෙ වන්දිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘‘ඉදං මෙ, භන්තෙ, චීවරං දසාහාතික්කන්තං නිස්සග්ගියං, ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමී’’ති. නිස්සජ්ජිත්වා ආපත්ති දෙසෙතබ්බා. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන ආපත්ති ¶ පටිග්ගහෙතබ්බා. නිස්සට්ඨචීවරං දාතබ්බං.

464. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉදං චීවරං ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො නිස්සග්ගියං සඞ්ඝස්ස නිස්සට්ඨං. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ඉමං චීවරං ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො දදෙය්යා’’ති.

465. තෙන ¶ භික්ඛුනා සම්බහුලෙ භික්ඛූ උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා වුඩ්ඪානං භික්ඛූනං පාදෙ වන්දිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්සු වචනීයා – ‘‘ඉදං මෙ, භන්තෙ, චීවරං දසාහාතික්කන්තං ¶ නිස්සග්ගියං. ඉමාහං ආයස්මන්තානං නිස්සජ්ජාමී’’ති. නිස්සජ්ජිත්වා ආපත්ති දෙසෙතබ්බා. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන ආපත්ති පටිග්ගහෙතබ්බා. නිස්සට්ඨචීවරං දාතබ්බං.

466. ‘‘සුණන්තු මෙ ආයස්මන්තා. ඉදං චීවරං ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො නිස්සග්ගියං ආයස්මන්තානං නිස්සට්ඨං. යදායස්මන්තානං පත්තකල්ලං, ආයස්මන්තා ඉමං චීවරං ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො දදෙය්යු’’න්ති.

467. තෙන භික්ඛුනා එකං භික්ඛුං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘‘ඉදං මෙ, ආවුසො, චීවරං දසාහාතික්කන්තං නිස්සග්ගියං. ඉමාහං ආයස්මතො නිස්සජ්ජාමී’’ති. නිස්සජ්ජිත්වා ආපත්ති දෙසෙතබ්බා. තෙන භික්ඛුනා ආපත්ති පටිග්ගහෙතබ්බා. නිස්සට්ඨචීවරං දාතබ්බං – ‘‘ඉමං චීවරං ආයස්මතො දම්මී’’ති.

468. දසාහාතික්කන්තෙ අතික්කන්තසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. දසාහාතික්කන්තෙ ¶ වෙමතිකො, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. දසාහාතික්කන්තෙ අනතික්කන්තසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං ¶ . අනධිට්ඨිතෙ අධිට්ඨිතසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අවිකප්පිතෙ විකප්පිතසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අවිස්සජ්ජිතෙ විස්සජ්ජිතසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අනට්ඨෙ නට්ඨසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අවිනට්ඨෙ විනට්ඨසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අදඩ්ඪෙ දඩ්ඪසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අවිලුත්තෙ විලුත්තසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

නිස්සග්ගියං චීවරං අනිස්සජ්ජිත්වා පරිභුඤ්ජති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. දසාහානතික්කන්තෙ අතික්කන්තසඤ්ඤී, ආපත්ති දුක්කටස්ස. දසාහානතික්කන්තෙ වෙමතිකො, ආපත්ති දුක්කටස්ස. දසාහානතික්කන්තෙ අනතික්කන්තසඤ්ඤී, අනාපත්ති.

469. අනාපත්ති අන්තොදසාහං අධිට්ඨෙති, විකප්පෙති, විස්සජ්ජෙති, නස්සති, විනස්සති, ඩය්හති, අච්ඡින්දිත්වා ගණ්හන්ති, විස්සාසං ගණ්හන්ති, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

470. තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ නිස්සට්ඨචීවරං න දෙන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘න ¶ , භික්ඛවෙ, නිස්සට්ඨචීවරං න දාතබ්බං. යො න දදෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්සා’’ති.

471. තෙන ¶ ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන භික්ඛූ භික්ඛූනං හත්ථෙ චීවරං නික්ඛිපිත්වා සන්තරුත්තරෙන ජනපදචාරිකං පක්කමන්ති. තානි චීවරානි චිරං නික්ඛිත්තානි කණ්ණකිතානි හොන්ති. තානි භික්ඛූ ඔතාපෙන්ති. අද්දසා ඛො ආයස්මා ආනන්දො සෙනාසනචාරිකං ආහිණ්ඩන්තො තෙ භික්ඛූ තානි චීවරානි ඔතාපෙන්තෙ. දිස්වාන යෙන තෙ භික්ඛූ තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා තෙ භික්ඛූ එතදවොච – ‘‘කස්සිමානි, ආවුසො, චීවරානි කණ්ණකිතානී’’ති? අථ ඛො තෙ භික්ඛූ ආයස්මතො ¶ ආනන්දස්ස එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ආයස්මා ආනන්දො උජ්ඣායති ඛිය්යති විපාචෙති – ‘‘කථඤ්හි නාම භික්ඛූ භික්ඛූනං හත්ථෙ චීවරං නික්ඛිපිත්වා සන්තරුත්තරෙන ජනපදචාරිකං පක්කමිස්සන්තී’’ති! අථ ඛො ආයස්මා ආනන්දො තෙ භික්ඛූ අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසි…පෙ… ‘‘සච්චං කිර, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ භික්ඛූනං හත්ථෙ චීවරං නික්ඛිපිත්වා සන්තරුත්තරෙන ජනපදචාරිකං පක්කමන්තී’’ති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා…පෙ… කථඤ්හි නාම තෙ, භික්ඛවෙ, මොඝපුරිසා භික්ඛූනං හත්ථෙ චීවරං නික්ඛිපිත්වා සන්තරුත්තරෙන ජනපදචාරිකං පක්කමිස්සන්ති ¶ ! නෙතං, භික්ඛවෙ, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

472. ‘‘නිට්ඨිතචීවරස්මිං භික්ඛුනා උබ්භතස්මිං කථිනෙ එකරත්තම්පි චෙ භික්ඛු තිචීවරෙන විප්පවසෙය්ය, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

එවඤ්චිදං භගවතා භික්ඛූනං සික්ඛාපදං පඤ්ඤත්තං හොති.

473. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරො භික්ඛු කොසම්බියං ගිලානො හොති. ඤාතකා තස්ස භික්ඛුනො සන්තිකෙ දූතං පාහෙසුං – ‘‘ආගච්ඡතු භදන්තො, මයං, උපට්ඨහිස්සාමා’’ති. භික්ඛූපි එවමාහංසු – ‘‘ගච්ඡාවුසො ¶ , ඤාතකා තං උපට්ඨහිස්සන්තී’’ති. සො එවමාහ – ‘‘භගවතාවුසො, සික්ඛාපදං පඤ්ඤත්තං – ‘න තිචීවරෙන විප්පවසිතබ්බ’න්ති. අහඤ්චම්හි ගිලානො. න සක්කොමි තිචීවරං ආදාය පක්කමිතුං. නාහං ගමිස්සාමී’’ති ¶ . භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, ගිලානස්ස භික්ඛුනො තිචීවරෙන අවිප්පවාසසම්මුතිං දාතුං. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, දාතබ්බා. තෙන ගිලානෙන භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා වුඩ්ඪානං භික්ඛූනං පාදෙ වන්දිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, ගිලානො. න සක්කොමි තිචීවරං ආදාය පක්කමිතුං. සොහං, භන්තෙ, සඞ්ඝං තිචීවරෙන අවිප්පවාසසම්මුතිං යාචාමී’ති. දුතියම්පි යාචිතබ්බා. තතියම්පි යාචිතබ්බා. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ¶ ඤාපෙතබ්බො –

474. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඉත්ථන්නාමො භික්ඛු ගිලානො. න සක්කොති තිචීවරං ¶ ආදාය පක්කමිතුං. සො සඞ්ඝං තිචීවරෙන අවිප්පවාසසම්මුතිං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො තිචීවරෙන අවිප්පවාසසම්මුතිං දදෙය්ය. එසා ඤත්ති.

‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඉත්ථන්නාමො භික්ඛු ගිලානො. න සක්කොති තිචීවරං ආදාය පක්කමිතුං. සො සඞ්ඝං තිචීවරෙන අවිප්පවාසසම්මුතිං යාචති. සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො තිචීවරෙන අවිප්පවාසසම්මුතිං දෙති. යස්සායස්මතො ඛමති ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො තිචීවරෙන අවිප්පවාසසම්මුතියා දානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.

‘‘දින්නා සඞ්ඝෙන ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො තිචීවරෙන අවිප්පවාසසම්මුති. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.

එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

475. ‘‘නිට්ඨිතචීවරස්මිං භික්ඛුනා උබ්භතස්මිං කථිනෙ එකරත්තම්පි චෙ භික්ඛු තිචීවරෙන විප්පවසෙය්ය, අඤ්ඤත්ර භික්ඛුසම්මුතියා, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

476. ‘‘නිට්ඨිතචීවරස්මින්ති භික්ඛුනො චීවරං කතං වා හොති නට්ඨං වා විනට්ඨං වා දඩ්ඪං වා චීවරාසා වා උපච්ඡින්නා.

උබ්භතස්මිං ¶ කථිනෙති අට්ඨන්නං මාතිකානං අඤ්ඤතරාය මාතිකාය උබ්භතං හොති, සඞ්ඝෙන වා අන්තරා උබ්භතං හොති.

එකරත්තම්පි චෙ භික්ඛු තිචීවරෙන විප්පවසෙය්යාති සඞ්ඝාටියා වා උත්තරාසඞ්ගෙන වා අන්තරවාසකෙන ¶ වා.

අඤ්ඤත්ර භික්ඛුසම්මුතියාති ඨපෙත්වා භික්ඛුසම්මුතිං.

නිස්සග්ගියං හොතීති සහ අරුණුග්ගමනා [අරුණුග්ගමනෙන (සී. ස්යා.)] නිස්සග්ගියං හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බං සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස ¶ වා පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බං…පෙ… ඉදං මෙ, භන්තෙ ¶ , චීවරං රත්තිවිප්පවුත්ථං [රත්තිං විප්පවුත්ථං (සී.)] අඤ්ඤත්ර භික්ඛුසම්මුතියා නිස්සග්ගියං, ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමීති…පෙ… දදෙය්යාති…පෙ… දදෙය්යුන්ති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

477. ගාමො එකූපචාරො නානූපචාරො. නිවෙසනං එකූපචාරං නානූපචාරං. උදොසිතො එකූපචාරො නානූපචාරො. අට්ටො එකූපචාරො නානූපචාරො. මාළො එකූපචාරො නානූපචාරො. පාසාදො එකූපචාරො නානූපචාරො. හම්මියං එකූපචාරං නානූපචාරං. නාවා එකූපචාරා නානූපචාරා. සත්ථො එකූපචාරො නානූපචාරො. ඛෙත්තං එකූපචාරං නානූපචාරං. ධඤ්ඤකරණං එකූපචාරං නානූපචාරං. ආරාමො එකූපචාරො නානූපචාරො. විහාරො එකූපචාරො නානූපචාරො. රුක්ඛමූලං එකූපචාරං නානූපචාරං. අජ්ඣොකාසො එකූපචාරො නානූපචාරො.

478. ගාමො එකූපචාරො නාම එකකුලස්ස ගාමො හොති පරික්ඛිත්තො ච ¶ . අන්තොගාමෙ චීවරං නික්ඛිපිත්වා අන්තොගාමෙ වත්ථබ්බං. අපරික්ඛිත්තො හොති, යස්මිං ඝරෙ චීවරං නික්ඛිත්තං හොති තස්මිං ඝරෙ වත්ථබ්බං, හත්ථපාසා වා න විජහිතබ්බං.

479. නානාකුලස්ස ගාමො හොති පරික්ඛිත්තො ච. යස්මිං ඝරෙ චීවරං නික්ඛිත්තං හොති තස්මිං ඝරෙ වත්ථබ්බං සභායෙ වා ද්වාරමූලෙ වා, හත්ථපාසා වා න විජහිතබ්බං. සභායං ගච්ඡන්තෙන හත්ථපාසෙ චීවරං නික්ඛිපිත්වා සභායෙ වා වත්ථබ්බං ද්වාරමූලෙ වා, හත්ථපාසා වා න විජහිතබ්බං. සභායෙ චීවරං නික්ඛිපිත්වා සභායෙ වා වත්ථබ්බං ද්වාරමූලෙ වා, හත්ථපාසා වා න විජහිතබ්බං. අපරික්ඛිත්තො හොති, යස්මිං ඝරෙ චීවරං නික්ඛිත්තං හොති තස්මිං ඝරෙ වත්ථබ්බං, හත්ථපාසා වා න විජහිතබ්බං.

480. එකකුලස්ස ¶ නිවෙසනං හොති පරික්ඛිත්තඤ්ච, නානාගබ්භා නානාඔවරකා. අන්තොනිවෙසනෙ චීවරං නික්ඛිපිත්වා අන්තොනිවෙසනෙ වත්ථබ්බං. අපරික්ඛිත්තං හොති, යස්මිං ගබ්භෙ චීවරං නික්ඛිත්තං හොති තස්මිං ගබ්භෙ වත්ථබ්බං, හත්ථපාසා වා න විජහිතබ්බං.

481. නානාකුලස්ස නිවෙසනං හොති පරික්ඛිත්තඤ්ච, නානාගබ්භා නානාඔවරකා. යස්මිං ගබ්භෙ චීවරං නික්ඛිත්තං හොති තස්මිං ගබ්භෙ වත්ථබ්බං ද්වාරමූලෙ වා, හත්ථපාසා වා න විජහිතබ්බං ¶ . අපරික්ඛිත්තං හොති, යස්මිං ගබ්භෙ චීවරං නික්ඛිත්තං හොති තස්මිං ගබ්භෙ වත්ථබ්බං, හත්ථපාසා වා ¶ න විජහිතබ්බං.

482. එකකුලස්ස උදොසිතො හොති පරික්ඛිත්තො ච, නානාගබ්භා නානාඔවරකා ¶ . අන්තොඋදොසිතෙ චීවරං නික්ඛිපිත්වා අන්තොඋදොසිතෙ වත්ථබ්බං. අපරික්ඛිත්තො හොති, යස්මිං ගබ්භෙ චීවරං නික්ඛිත්තං හොති තස්මිං ගබ්භෙ වත්ථබ්බං, හත්ථපාසා වා න විජහිතබ්බං.

483. නානාකුලස්ස උදොසිතො හොති පරික්ඛිත්තො ච, නානාගබ්භා නානාඔවරකා. යස්මිං ගබ්භෙ චීවරං නික්ඛිත්තං හොති තස්මිං ගබ්භෙ වත්ථබ්බං ද්වාරමූලෙ වා, හත්ථපාසා වා න විජහිතබ්බං. අපරික්ඛිත්තො හොති, යස්මිං ගබ්භෙ චීවරං නික්ඛිත්තං හොති තස්මිං ගබ්භෙ වත්ථබ්බං, හත්ථපාසා වා න විජහිතබ්බං.

484. එකකුලස්ස අට්ටො හොති, අන්තොඅට්ටෙ චීවරං නික්ඛිපිත්වා අන්තොඅට්ටෙ වත්ථබ්බං. නානාකුලස්ස අට්ටො හොති, නානාගබ්භා නානාඔවරකා. යස්මිං ගබ්භෙ චීවරං නික්ඛිත්තං හොති තස්මිං ගබ්භෙ වත්ථබ්බං ද්වාරමූලෙ වා, හත්ථපාසා වා න විජහිතබ්බං.

485. එකකුලස්ස මාළො හොති, අන්තොමාළෙ චීවරං නික්ඛිපිත්වා අන්තොමාළෙ වත්ථබ්බං. නානාකුලස්ස මාළො හොති නානාගබ්භා නානාඔවරකා, යස්මිං ගබ්භෙ චීවරං නික්ඛිත්තං හොති තස්මිං ගබ්භෙ වත්ථබ්බං ද්වාරමූලෙ වා, හත්ථපාසා වා න විජහිතබ්බං.

486. එකකුලස්ස පාසාදො හොති, අන්තොපාසාදෙ චීවරං නික්ඛිපිත්වා අන්තොපාසාදෙ වත්ථබ්බං. නානාකුලස්ස පාසාදො හොති, නානාගබ්භා ¶ ¶ නානාඔවරකා. යස්මිං ගබ්භෙ චීවරං නික්ඛිත්තං හොති තස්මිං ගබ්භෙ වත්ථබ්බං ද්වාරමූලෙ වා, හත්ථපාසා වා න විජහිතබ්බං.

487. එකකුලස්ස හම්මියං හොති. අන්තොහම්මියෙ චීවරං නික්ඛිපිත්වා අන්තොහම්මියෙ වත්ථබ්බං. නානාකුලස්ස හම්මියං හොති, නානාගබ්භා නානාඔවරකා. යස්මිං ගබ්භෙ චීවරං නික්ඛිත්තං හොති තස්මිං ගබ්භෙ වත්ථබ්බං ද්වාරමූලෙ වා, හත්ථපාසා වා න විජහිතබ්බං.

488. එකකුලස්ස නාවා හොති. අන්තොනාවාය චීවරං නික්ඛිපිත්වා අන්තොනාවාය වත්ථබ්බං ¶ . නානාකුලස්ස නාවා හොති නානාගබ්භා නානාඔවරකා. යස්මිං ඔවරකෙ චීවරං නික්ඛිත්තං හොති තස්මිං ඔවරකෙ වත්ථබ්බං, හත්ථපාසා වා න විජහිතබ්බං.

489. එකකුලස්ස සත්ථො හොති. සත්ථෙ චීවරං නික්ඛිපිත්වා පුරතො වා පච්ඡතො වා සත්තබ්භන්තරා න විජහිතබ්බා, පස්සතො අබ්භන්තරං න විජහිතබ්බං. නානාකුලස්ස සත්ථො හොති, සත්ථෙ චීවරං නික්ඛිපිත්වා හත්ථපාසා න විජහිතබ්බං.

490. එකකුලස්ස ඛෙත්තං හොති පරික්ඛිත්තඤ්ච. අන්තොඛෙත්තෙ චීවරං නික්ඛිපිත්වා අන්තොඛෙත්තෙ වත්ථබ්බං. අපරික්ඛිත්තං හොති, හත්ථපාසා න විජහිතබ්බං. නානාකුලස්ස ඛෙත්තං හොති පරික්ඛිත්තඤ්ච. අන්තොඛෙත්තෙ චීවරං නික්ඛිපිත්වා ද්වාරමූලෙ වා වත්ථබ්බං, හත්ථපාසා ¶ වා න විජහිතබ්බං. අපරික්ඛිත්තං හොති, හත්ථපාසා න විජහිතබ්බං.

491. එකකුලස්ස ධඤ්ඤකරණං හොති පරික්ඛිත්තඤ්ච. අන්තොධඤ්ඤකරණෙ චීවරං නික්ඛිපිත්වා අන්තොධඤ්ඤකරණෙ වත්ථබ්බං. අපරික්ඛිත්තං හොති, හත්ථපාසා න විජහිතබ්බං. නානාකුලස්ස ධඤ්ඤකරණං හොති පරික්ඛිත්තඤ්ච. අන්තොධඤ්ඤකරණෙ චීවරං නික්ඛිපිත්වා ද්වාරමූලෙ වා වත්ථබ්බං, හත්ථපාසා වා න විජහිතබ්බං. අපරික්ඛිත්තං හොති, හත්ථපාසා න විජහිතබ්බං.

492. එකකුලස්ස ආරාමො හොති පරික්ඛිත්තො ච. අන්තොආරාමෙ චීවරං නික්ඛිපිත්වා අන්තොආරාමෙ වත්ථබ්බං. අපරික්ඛිත්තො හොති, හත්ථපාසා න විජහිතබ්බං. නානාකුලස්ස ආරාමො හොති පරික්ඛිත්තො ච. අන්තොආරාමෙ චීවරං නික්ඛිපිත්වා ද්වාරමූලෙ වා වත්ථබ්බං, හත්ථපාසා වා න විජහිතබ්බං. අපරික්ඛිත්තො හොති, හත්ථපාසා න විජහිතබ්බං.

493. එකකුලස්ස ¶ ¶ විහාරො හොති පරික්ඛිත්තො ච. අන්තොවිහාරෙ චීවරං නික්ඛිපිත්වා අන්තොවිහාරෙ වත්ථබ්බං. අපරික්ඛිත්තො හොති, යස්මිං විහාරෙ චීවරං නික්ඛිත්තං හොති තස්මිං විහාරෙ වත්ථබ්බං, හත්ථපාසා වා න විජහිතබ්බං. නානාකුලස්ස විහාරො හොති පරික්ඛිත්තො ච. යස්මිං විහාරෙ චීවරං නික්ඛිත්තං හොති තස්මිං විහාරෙ වත්ථබ්බං ද්වාරමූලෙ වා, හත්ථපාසා වා න විජහිතබ්බං. අපරික්ඛිත්තො හොති ¶ , යස්මිං විහාරෙ චීවරං නික්ඛිත්තං හොති තස්මිං විහාරෙ වත්ථබ්බං, හත්ථපාසා වා න විජහිතබ්බං.

494. එකකුලස්ස ¶ රුක්ඛමූලං හොති, යං මජ්ඣන්හිකෙ කාලෙ සමන්තා ඡායා ඵරති, අන්තොඡායාය චීවරං නික්ඛිපිත්වා අන්තොඡායාය වත්ථබ්බං. නානාකුලස්ස රුක්ඛමූලං හොති, හත්ථපාසා න විජහිතබ්බං.

අජ්ඣොකාසො එකූපචාරො නාම අගාමකෙ අරඤ්ඤෙ සමන්තා සත්තබ්භන්තරා එකූපචාරො, තතො පරං නානූපචාරො.

495. විප්පවුත්ථෙ විප්පවුත්ථසඤ්ඤී අඤ්ඤත්ර භික්ඛුසම්මුතියා, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. විප්පවුත්ථෙ වෙමතිකො, අඤ්ඤත්ර භික්ඛුසම්මුතියා, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. විප්පවුත්ථෙ අවිප්පවුත්ථසඤ්ඤී, අඤ්ඤත්ර භික්ඛුසම්මුතියා, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අප්පච්චුද්ධටෙ පච්චුද්ධටසඤ්ඤී…පෙ… අවිස්සජ්ජිතෙ විස්සජ්ජිතසඤ්ඤී… අනට්ඨෙ නට්ඨසඤ්ඤී… අවිනට්ඨෙ විනට්ඨසඤ්ඤී… අදඩ්ඪෙ දඩ්ඪසඤ්ඤී…පෙ… අවිලුත්තෙ විලුත්තසඤ්ඤී, අඤ්ඤත්ර භික්ඛුසම්මුතියා, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

නිස්සග්ගියං චීවරං අනිස්සජ්ජිත්වා පරිභුඤ්ජති, ආපත්ති දුක්කටස්ස ¶ . අවිප්පවුත්ථෙ විප්පවුත්ථසඤ්ඤී, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අවිප්පවුත්ථෙ වෙමතිකො, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අවිප්පවුත්ථෙ අවිප්පවුත්ථසඤ්ඤී, අනාපත්ති.

496. අනාපත්ති අන්තොඅරුණෙ පච්චුද්ධරති, විස්සජ්ජෙති, නස්සති, විනස්සති, ඩය්හති, අච්ඡින්දිත්වා ගණ්හන්ති, විස්සාසං ගණ්හන්ති, භික්ඛුසම්මුතියා, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

උදොසිතසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං දුතියං.

497. තෙන ¶ ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරස්ස භික්ඛුනො අකාලචීවරං උප්පන්නං හොති. තස්ස තං ¶ චීවරං කයිරමානං නප්පහොති. අථ ඛො ¶ සො භික්ඛු තං චීවරං උස්සාපෙත්වා පුනප්පුනං විමජ්ජති. අද්දසා ඛො භගවා සෙනාසනචාරිකං ආහිණ්ඩන්තො තං භික්ඛුං තං චීවරං උස්සාපෙත්වා පුනප්පුනං විමජ්ජන්තං. දිස්වාන යෙන සො භික්ඛු තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා තං භික්ඛුං එතදවොච – ‘‘කිස්ස ත්වං, භික්ඛු, ඉමං චීවරං උස්සාපෙත්වා පුනප්පුනං විමජ්ජසී’’ති? ‘‘ඉදං මෙ, භන්තෙ, අකාලචීවරං උප්පන්නං. කයිරමානං නප්පහොති. තෙනාහං ඉමං චීවරං උස්සාපෙත්වා පුනප්පුනං විමජ්ජාමී’’ති. ‘‘අත්ථි පන තෙ, භික්ඛු, චීවරපච්චාසා’’ති? ‘‘අත්ථි, භගවා’’ති. අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ ධම්මිං කථං කත්වා, භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, අකාලචීවරං පටිග්ගහෙත්වා චීවරපච්චාසා නික්ඛිපිතු’’න්ති.

498. තෙන ඛො පන සමයෙන භික්ඛූ – ‘‘භගවතා අනුඤ්ඤාතං අකාලචීවරං පටිග්ගහෙත්වා චීවරපච්චාසා නික්ඛිපිතු’’න්ති අකාලචීවරානි පටිග්ගහෙත්වා ¶ අතිරෙකමාසං නික්ඛිපන්ති. තානි චීවරානි චීවරවංසෙ භණ්ඩිකාබද්ධානි තිට්ඨන්ති. අද්දසා ඛො ආයස්මා ආනන්දො සෙනාසනචාරිකං ආහිණ්ඩන්තො තානි චීවරානි චීවරවංසෙ භණ්ඩිකාබද්ධානි තිට්ඨන්තෙ. දිස්වාන භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘කස්සිමානි, ආවුසො, චීවරානි චීවරවංසෙ භණ්ඩිකාබද්ධානි තිට්ඨන්තී’’ති? ‘‘අම්හාකං, ආවුසො, අකාලචීවරානි චීවරපච්චාසා නික්ඛිත්තානී’’ති. ‘‘කීවචිරං පනාවුසො, ඉමානි චීවරානි නික්ඛිත්තානී’’ති? ‘‘අතිරෙකමාසං, ආවුසො’’ති. ආයස්මා ආනන්දො උජ්ඣායති ඛිය්යති විපාචෙති – ‘‘කථඤ්හි නාම භික්ඛූ අකාලචීවරං පටිග්ගහෙත්වා අතිරෙකමාසං නික්ඛිපිස්සන්තී’’ති! අථ ඛො ආයස්මා ආනන්දො තෙ භික්ඛූ අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසි…පෙ… ‘‘සච්චං කිර, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ අකාලචීවරං පටිග්ගහෙත්වා අතිරෙකමාසං නික්ඛිපන්තී’’ති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා…පෙ… කථඤ්හි නාම තෙ, භික්ඛවෙ, මොඝපුරිසා අකාලචීවරං පටිග්ගහෙත්වා අතිරෙකමාසං නික්ඛිපිස්සන්ති! නෙතං, භික්ඛවෙ, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

499. ‘‘නිට්ඨිතචීවරස්මිං ¶ භික්ඛුනා උබ්භතස්මිං කථිනෙ භික්ඛුනො පනෙව අකාලචීවරං උප්පජ්ජෙය්ය, ආකඞ්ඛමානෙන භික්ඛුනා පටිග්ගහෙතබ්බං. පටිග්ගහෙත්වා ඛිප්පමෙව කාරෙතබ්බං. නොචස්ස පාරිපූරි, මාසපරමං තෙන භික්ඛුනා ¶ තං චීවරං නික්ඛිපිතබ්බං ඌනස්ස පාරිපූරියා සතියා පච්චාසාය. තතො චෙ උත්තරි [උත්තරිං (සී. ස්යා.)] නික්ඛිපෙය්ය, සතියාපි පච්චාසාය, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

500. නිට්ඨිතචීවරස්මින්ති ¶ ¶ භික්ඛුනො චීවරං කතං වා හොති නට්ඨං වා විනට්ඨං වා දඩ්ඪං වා චීවරාසා වා උපච්ඡින්නා.

අකාලචීවරං නාම අනත්ථතෙ කථිනෙ එකාදසමාසෙ උප්පන්නං, අත්ථතෙ කථිනෙ සත්තමාසෙ උප්පන්නං, කාලෙපි ආදිස්ස දින්නං, එතං අකාලචීවරං නාම.

උප්පජ්ජෙය්යාති උප්පජ්ජෙය්ය සඞ්ඝතො වා ගණතො වා ඤාතිතො වා මිත්තතො වා පංසුකූලං වා අත්තනො වා ධනෙන.

ආකඞ්ඛමානෙනාති ඉච්ඡමානෙන පටිග්ගහෙතබ්බං.

පටිග්ගහෙත්වා ඛිප්පමෙව කාරෙතබ්බන්ති දසාහා කාරෙතබ්බං.

නො චස්ස පාරිපූරීති කයිරමානං නප්පහොති.

මාසපරමං තෙන භික්ඛුනා තං චීවරං නික්ඛිපිතබ්බන්ති මාසපරමතා නික්ඛිපිතබ්බං.

ඌනස්ස පාරිපූරියාති ඌනස්ස පාරිපූරත්ථාය.

සතියා පච්චාසායාති පච්චාසා හොති සඞ්ඝතො වා ගණතො වා ඤාතිතො වා මිත්තතො වා පංසුකූලං වා අත්තනො වා ධනෙන.

තතො චෙ උත්තරි නික්ඛිපෙය්ය සතියාපි පච්චාසායාති තදහුප්පන්නෙ ¶ මූලචීවරෙ පච්චාසාචීවරං උප්පජ්ජති, දසාහා කාරෙතබ්බං. ද්වීහුප්පන්නෙ මූලචීවරෙ පච්චාසාචීවරං උප්පජ්ජති, දසාහා කාරෙතබ්බං. තීහුප්පන්නෙ මූලචීවරෙ…පෙ… චතූහුප්පන්නෙ… පඤ්චාහුප්පන්නෙ… ඡාහුප්පන්නෙ… සත්තාහුප්පන්නෙ… අට්ඨාහුප්පන්නෙ ¶ … නවාහුප්පන්නෙ… දසාහුප්පන්නෙ මූලචීවරෙ පච්චාසාචීවරං උප්පජ්ජති, දසාහා කාරෙතබ්බං ¶ . එකාදසෙ උප්පන්නෙ…පෙ… ද්වාදසෙ උප්පන්නෙ… තෙරසෙ උප්පන්නෙ… චුද්දසෙ උප්පන්නෙ… පන්නරසෙ උප්පන්නෙ… සොළසෙ උප්පන්නෙ… සත්තරසෙ උප්පන්නෙ… අට්ඨාරසෙ උප්පන්නෙ… එකූනවීසෙ උප්පන්නෙ… වීසෙ උප්පන්නෙ මූලචීවරෙ පච්චාසාචීවරං උප්පජ්ජති, දසාහා කාරෙතබ්බං. එකවීසෙ උප්පන්නෙ මූලචීවරෙ පච්චාසාචීවරං උප්පජ්ජති, නවාහා කාරෙතබ්බං. ද්වාවීසෙ උප්පන්නෙ…පෙ… තෙවීසෙ උප්පන්නෙ… චතුවීසෙ උප්පන්නෙ… පඤ්චවීසෙ උප්පන්නෙ… ඡබ්බීසෙ උප්පන්නෙ… සත්තවීසෙ උප්පන්නෙ… අට්ඨවීසෙ උප්පන්නෙ… එකූනතිංසෙ උප්පන්නෙ මූලචීවරෙ පච්චාසාචීවරං උප්පජ්ජති, එකාහං කාරෙතබ්බං… තිංසෙ උප්පන්නෙ මූලචීවරෙ පච්චාසාචීවරං උප්පජ්ජති ¶ , තදහෙව අධිට්ඨාතබ්බං විකප්පෙතබ්බං විස්සජ්ජෙතබ්බං. නො චෙ අධිට්ඨෙය්ය වා විකප්පෙය්ය වා විස්සජ්ජෙය්ය වා, එකතිංසෙ අරුණුග්ගමනෙ නිස්සග්ගියං හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බං ¶ සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බං…පෙ… ඉදං මෙ, භන්තෙ, අකාලචීවරං මාසාතික්කන්තං නිස්සග්ගියං, ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමීති…පෙ… දදෙය්යාති…පෙ… දදෙය්යුන්ති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

විසභාගෙ උප්පන්නෙ මූලචීවරෙ පච්චාසාචීවරං උප්පජ්ජති, රත්තියො ච සෙසා හොන්ති, න අකාමා කාරෙතබ්බං.

501. මාසාතික්කන්තෙ අතික්කන්තසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. මාසාතික්කන්තෙ වෙමතිකො නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. මාසාතික්කන්තෙ අනතික්කන්තසඤ්ඤී නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අනධිට්ඨිතෙ අධිට්ඨිතසඤ්ඤී…පෙ… අවිකප්පිතෙ විකප්පිතසඤ්ඤී… අවිස්සජ්ජිතෙ විස්සජ්ජිතසඤ්ඤී… අනට්ඨෙ නට්ඨසඤ්ඤී… අවිනට්ඨෙ විනට්ඨසඤ්ඤී… අදඩ්ඪෙ දඩ්ඪසඤ්ඤී… අවිලුත්තෙ විලුත්තසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

නිස්සග්ගියං චීවරං අනිස්සජ්ජිත්වා පරිභුඤ්ජති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. මාසානතික්කන්තෙ අතික්කන්තසඤ්ඤී, ආපත්ති දුක්කටස්ස. මාසානතික්කන්තෙ වෙමතිකො, ආපත්ති දුක්කටස්ස. මාසානතික්කන්තෙ අනතික්කන්තසඤ්ඤී, අනාපත්ති.

502. අනාපත්ති අන්තොමාසෙ අධිට්ඨෙති, විකප්පෙති, විස්සජ්ජෙති, නස්සති ¶ , විනස්සති, ඩය්හති, අච්ඡින්දිත්වා ගණ්හන්ති, විස්සාසං ගණ්හන්ති, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

503. තෙන ¶ ¶ ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මතො උදායිස්ස පුරාණදුතියිකා භික්ඛුනීසු පබ්බජිතා හොති. සා ආයස්මතො උදායිස්ස සන්තිකෙ අභික්ඛණං ආගච්ඡති. ආයස්මාපි උදායී තස්සා භික්ඛුනියා සන්තිකෙ අභික්ඛණං ගච්ඡති. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මා උදායී තස්සා භික්ඛුනියා සන්තිකෙ භත්තවිස්සග්ගං කරොති. අථ ඛො ආයස්මා උදායී පුබ්බණ්හසමයං නිවාසෙත්වා පත්තචීවරමාදාය යෙන සා භික්ඛුනී තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා තස්සා භික්ඛුනියා පුරතො අඞ්ගජාතං විවරිත්වා ආසනෙ නිසීදි. සාපි ඛො භික්ඛුනී ආයස්මතො උදායිස්ස පුරතො අඞ්ගජාතං විවරිත්වා ආසනෙ නිසීදි. අථ ඛො ආයස්මා උදායී සාරත්තො තස්සා භික්ඛුනියා අඞ්ගජාතං උපනිජ්ඣායි. තස්ස අසුචි මුච්චි. අථ ඛො ආයස්මා උදායී තං භික්ඛුනිං එතදවොච – ‘‘ගච්ඡ, භගිනි, උදකං ආහර, අන්තරවාසකං ධොවිස්සාමී’’ති. ‘‘ආහරය්ය ¶ , අහමෙව ධොවිස්සාමී’’ති තං අසුචිං එකදෙසං මුඛෙන අග්ගහෙසි එකදෙසං අඞ්ගජාතෙ පක්ඛිපි. සා තෙන ගබ්භං ගණ්හි. භික්ඛුනියො ¶ එවමාහංසු – ‘‘අබ්රහ්මචාරිනී අයං භික්ඛුනී, ගබ්භිනී’’ති. ‘‘නාහං, අය්යෙ, අබ්රහ්මචාරිනී’’ති භික්ඛුනීනං එතමත්ථං ආරොචෙසි. භික්ඛුනියො උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම අය්යො උදායී භික්ඛුනියා පුරාණචීවරං ධොවාපෙස්සතී’’ති! අථ ඛො තා භික්ඛුනියො භික්ඛූනං එතමත්ථං ආරොචෙසුං. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ආයස්මා උදායී භික්ඛුනියා පුරාණචීවරං ධොවාපෙස්සතී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ ආයස්මන්තං උදායිං අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර ත්වං, උදායි, භික්ඛුනියා පුරාණචීවරං ධොවාපෙසී’’ති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. ‘‘ඤාතිකා තෙ, උදායි, අඤ්ඤාතිකා’’ති? ‘‘අඤ්ඤාතිකා, භගවා’’ති. ‘‘අඤ්ඤාතකො, මොඝපුරිස, අඤ්ඤාතිකාය න ජානාති පතිරූපං වා අප්පතිරූපං වා පාසාදිකං වා අපාසාදිකං වා. තත්ථ නාම ත්වං, මොඝපුරිස, අඤ්ඤාතිකාය භික්ඛුනියා පුරාණචීවරං ධොවාපෙස්සසි! නෙතං, මොඝපුරිස, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

504. ‘‘යො ¶ ¶ පන භික්ඛු අඤ්ඤාතිකාය භික්ඛුනියා පුරාණචීවරං ධොවාපෙය්ය වා රජාපෙය්ය වා ආකොටාපෙය්ය වා, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

505. යො ¶ පනාති යො යාදිසො…පෙ… භික්ඛූති…පෙ… අයං ඉමස්මිං අත්ථෙ අධිප්පෙතො භික්ඛූති.

අඤ්ඤාතිකා නාම මාතිතො වා පිතිතො වා යාව සත්තමා පිතාමහයුගා අසම්බද්ධා.

භික්ඛුනී නාම උභතොසඞ්ඝෙ උපසම්පන්නා.

පුරාණචීවරං නාම සකිං නිවත්ථම්පි සකිං පාරුතම්පි.

ධොවාති ආණාපෙති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ධොතං නිස්සග්ගියං හොති. රජාති ආණාපෙති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. රත්තං නිස්සග්ගියං හොති. ආකොටෙහීති ආණාපෙති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. සකිං පාණිප්පහාරං වා මුග්ගරප්පහාරං වා දින්නෙ නිස්සග්ගියං හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බං සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බං…පෙ… ඉදං මෙ, භන්තෙ, පුරාණචීවරං අඤ්ඤාතිකාය භික්ඛුනියා ධොවාපිතං නිස්සග්ගියං. ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමීති…පෙ… දදෙය්යාති…පෙ… දදෙය්යුන්ති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

506. අඤ්ඤාතිකාය ¶ අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී පුරාණචීවරං ධොවාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අඤ්ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී පුරාණචීවරං ධොවාපෙති රජාපෙති, නිස්සග්ගියෙන ආපත්ති දුක්කටස්ස. අඤ්ඤාතිකාය ¶ අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී පුරාණචීවරං ධොවාපෙති ආකොටාපෙති, නිස්සග්ගියෙන ආපත්ති දුක්කටස්ස. අඤ්ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී පුරාණචීවරං ධොවාපෙති රජාපෙති ආකොටාපෙති, නිස්සග්ගියෙන ආපත්ති ද්වින්නං දුක්කටානං.

අඤ්ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී පුරාණචීවරං රජාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අඤ්ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී පුරාණචීවරං රජාපෙති ආකොටාපෙති, නිස්සග්ගියෙන ආපත්ති දුක්කටස්ස. අඤ්ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී පුරාණචීවරං රජාපෙති ධොවාපෙති, නිස්සග්ගියෙන ආපත්ති ¶ දුක්කටස්ස. අඤ්ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී පුරාණචීවරං රජාපෙති ආකොටාපෙති ධොවාපෙති, නිස්සග්ගියෙන ආපත්ති ද්වින්නං දුක්කටානං.

අඤ්ඤාතිකාය ¶ අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී පුරාණචීවරං ආකොටාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අඤ්ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී පුරාණචීවරං ආකොටාපෙති ධොවාපෙති, නිස්සග්ගියෙන ආපත්ති දුක්කටස්ස. අඤ්ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී පුරාණචීවරං ආකොටාපෙති රජාපෙති, නිස්සග්ගියෙන ආපත්ති දුක්කටස්ස. අඤ්ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී පුරාණචීවරං ආකොටාපෙති ධොවාපෙති රජාපෙති, නිස්සග්ගියෙන ආපත්ති ද්වින්නං දුක්කටානං.

අඤ්ඤාතිකාය වෙමතිකො…පෙ… අඤ්ඤාතිකාය ඤාතිකසඤ්ඤී…පෙ… අඤ්ඤස්ස පුරාණචීවරං ධොවාපෙති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. නිසීදනපච්චත්ථරණං ධොවාපෙති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. එකතොඋපසම්පන්නාය ධොවාපෙති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී, ආපත්ති දුක්කටස්ස ¶ . ඤාතිකාය වෙමතිකො, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඤාතිකාය ඤාතිකසඤ්ඤී, අනාපත්ති.

507. අනාපත්ති ඤාතිකාය ධොවන්තියා අඤ්ඤාතිකා දුතියා හොති, අවුත්තා ධොවති, අපරිභුත්තං ධොවාපෙති, චීවරං ඨපෙත්වා අඤ්ඤං පරික්ඛාරං ධොවාපෙති, සික්ඛමානාය, සාමණෙරියා, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

පුරාණචීවරසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං චතුත්ථං.

508. තෙන ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා රාජගහෙ විහරති වෙළුවනෙ කලන්දකනිවාපෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන උප්පලවණ්ණා භික්ඛුනී සාවත්ථියං විහරති. අථ ඛො උප්පලවණ්ණා භික්ඛුනී පුබ්බණ්හසමයං නිවාසෙත්වා පත්තචීවරමාදාය ¶ සාවත්ථිං පිණ්ඩාය පාවිසි. සාවත්ථියං පිණ්ඩාය චරිත්වා පච්ඡාභත්තං පිණ්ඩපාතප්පටික්කන්තා යෙන අන්ධවනං තෙනුපසඞ්කමි දිවාවිහාරාය. අන්ධවනං අජ්ඣොගාහෙත්වා අඤ්ඤතරස්මිං රුක්ඛමූලෙ දිවාවිහාරං නිසීදි. තෙන ඛො පන සමයෙන චොරා ¶ කතකම්මා ගාවිං වධිත්වා මංසං ගහෙත්වා අන්ධවනං පවිසිංසු. අද්දසා ඛො චොරගාමණිකො උප්පලවණ්ණං භික්ඛුනිං අඤ්ඤතරස්මිං රුක්ඛමූලෙ දිවාවිහාරං ¶ නිසින්නං. දිස්වානස්ස එතදහොසි – ‘‘සචෙ මෙ පුත්තභාතුකා පස්සිස්සන්ති විහෙඨිස්සන්ති ඉමං භික්ඛුනි’’න්ති අඤ්ඤෙන මග්ගෙන අගමාසි. අථ ඛො සො චොරගාමණිකො මංසෙ පක්කෙ වරමංසානි ගහෙත්වා පණ්ණපුටං [පණ්ණෙන පුටං (ස්යා.)] බන්ධිත්වා උප්පලවණ්ණාය භික්ඛුනියා අවිදූරෙ රුක්ඛෙ ආලග්ගෙත්වා – ‘‘යො පස්සති සමණො වා බ්රාහ්මණො වා දින්නංයෙව හරතූ’’ති, වත්වා පක්කාමි. අස්සොසි ඛො උප්පලවණ්ණා භික්ඛුනී සමාධිම්හා වුට්ඨහිත්වා තස්ස චොරගාමණිකස්ස ඉමං වාචං භාසමානස්ස. අථ ඛො උප්පලවණ්ණා ¶ භික්ඛුනී තං මංසං ගහෙත්වා උපස්සයං අගමාසි. අථ ඛො උප්පලවණ්ණා භික්ඛුනී තස්සා රත්තියා අච්චයෙන තං මංසං සම්පාදෙත්වා උත්තරාසඞ්ගෙන භණ්ඩිකං බන්ධිත්වා වෙහාසං අබ්භුග්ගන්ත්වා වෙළුවනෙ පච්චුට්ඨාසි [පච්චුපට්ඨාසි (?)].

තෙන ඛො පන සමයෙන භගවා ගාමං පිණ්ඩාය පවිට්ඨො හොති. ආයස්මා උදායී ඔහිය්යකො හොති විහාරපාලො. අථ ඛො උප්පලවණ්ණා භික්ඛුනී යෙනායස්මා උදායී තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං උදායිං එතදවොච – ‘‘කහං, භන්තෙ, භගවා’’ති? ‘‘පවිට්ඨො, භගිනි, භගවා ගාමං පිණ්ඩායා’’ති. ‘‘ඉමං, භන්තෙ, මංසං භගවතො දෙහී’’ති. ‘‘සන්තප්පිතො තයා, භගිනි, භගවා මංසෙන. සචෙ මෙ ත්වං අන්තරවාසකං දදෙය්යාසි, එවං අහම්පි සන්තප්පිතො භවෙය්යං අන්තරවාසකෙනා’’ති. ‘‘මයං ඛො, භන්තෙ, මාතුගාමා නාම කිච්ඡලාභා. ඉදඤ්ච මෙ අන්තිමං පඤ්චමං චීවරං. නාහං දස්සාමී’’ති. ‘‘සෙය්යථාපි, භගිනි, පුරිසො හත්ථිං දත්වා කච්ඡෙ සජ්ජෙය්ය [විස්සජ්ජෙය්ය (ස්යා.)] එවමෙව ඛො ත්වං භගිනි භගවතො මංසං දත්වා මයි අන්තරවාසකෙ සජ්ජසී’’ති [අන්තරවාසකං න සජ්ජසීති (ක.), මය්හං අන්තරවාසකං විස්සජ්ජෙහීති (ස්යා.)]. අථ ඛො උප්පලවණ්ණා භික්ඛුනී ආයස්මතා උදායිනා නිප්පීළියමානා අන්තරවාසකං දත්වා උපස්සයං අගමාසි. භික්ඛුනියො උප්පලවණ්ණාය භික්ඛුනියා පත්තචීවරං ¶ පටිග්ගණ්හන්තියො උප්පලවණ්ණං භික්ඛුනිං එතදවොචුං – ‘‘කහං තෙ, අය්යෙ, අන්තරවාසකො’’ති? උප්පලවණ්ණා භික්ඛුනී භික්ඛුනීනං එතමත්ථං ආරොචෙසි. භික්ඛුනියො උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති ¶ විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම අය්යො උදායී භික්ඛුනියා චීවරං පටිග්ගහෙස්සති කිච්ඡලාභො මාතුගාමො’’ති. අථ ඛො තා භික්ඛුනියො භික්ඛූනං එතමත්ථං ආරොචෙසුං. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ආයස්මා උදායී භික්ඛුනියා චීවරං පටිග්ගහෙස්සතී’’ති! අථ ¶ ඛො තෙ භික්ඛූ ආයස්මන්තං උදායිං අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර ත්වං, උදායි, භික්ඛුනියා චීවරං පටිග්ගහෙසී’’ති? ‘‘සච්චං ¶ , භගවා’’ති. ‘‘ඤාතිකා තෙ, උදායි, අඤ්ඤාතිකා’’ති? ‘‘අඤ්ඤාතිකා, භගවා’’ති. ‘‘අඤ්ඤාතකො, මොඝපුරිස, අඤ්ඤාතිකාය න ජානාති පතිරූපං වා අප්පතිරූපං වා සන්තං වා අසන්තං වා. තත්ථ නාම ත්වං, මොඝපුරිස, අඤ්ඤාතිකාය භික්ඛුනියා හත්ථතො චීවරං පටිග්ගහෙස්සසි! නෙතං මොඝපුරිස, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

509. ‘‘යො පන භික්ඛු අඤ්ඤාතිකාය භික්ඛුනියා හත්ථතො චීවරං පටිග්ගණ්හෙය්ය, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

එවඤ්චිදං භගවතා භික්ඛූනං සික්ඛාපදං පඤ්ඤත්තං හොති.

510. තෙන ඛො පන සමයෙන භික්ඛූ කුක්කුච්චායන්තා භික්ඛුනීනං පාරිවත්තකචීවරං ¶ න පටිග්ගණ්හන්ති. භික්ඛුනියො උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම අය්යා අම්හාකං පාරිවත්තකචීවරං න පටිග්ගහෙස්සන්තී’’ති! අස්සොසුං ඛො භික්ඛූ තාසං භික්ඛුනීනං උජ්ඣායන්තීනං ඛිය්යන්තීනං විපාචෙන්තීනං. අථ ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, පඤ්චන්නං පාරිවත්තකං පටිග්ගහෙතුං – භික්ඛුස්ස, භික්ඛුනියා, සික්ඛමානාය, සාමණෙරස්ස, සාමණෙරියා. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, ඉමෙසං පඤ්චන්නං පාරිවත්තකං පටිග්ගහෙතුං. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ.

511. ‘‘යො පන භික්ඛු අඤ්ඤාතිකාය භික්ඛුනියා හත්ථතො චීවරං පටිග්ගණ්හෙය්ය, අඤ්ඤත්ර පාරිවත්තකා, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

512. යො පනාති යො යාදිසො…පෙ… භික්ඛූති…පෙ… අයං ඉමස්මිං අත්ථෙ අධිප්පෙතො භික්ඛූති.

අඤ්ඤාතිකා නාම මාතිතො වා පිතිතො වා යාව සත්තමා පිතාමහයුගා අසම්බද්ධා.

භික්ඛුනී නාම උභතොසඞ්ඝෙ උපසම්පන්නා.

චීවරං ¶ ¶ ¶ නාම ඡන්නං චීවරානං අඤ්ඤතරං ¶ චීවරං විකප්පනුපගං පච්ඡිමං.

අඤ්ඤත්ර පාරිවත්තකාති ඨපෙත්වා පාරිවත්තකං.

පටිග්ගණ්හාති, පයොගෙ දුක්කටං. පටිලාභෙන නිස්සග්ගියං හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බං සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බං…පෙ… ඉදං මෙ, භන්තෙ, චීවරං අඤ්ඤාතිකාය භික්ඛුනියා හත්ථතො පටිග්ගහිතං, අඤ්ඤත්ර පාරිවත්තකා, නිස්සග්ගියං. ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමීති…පෙ… දදෙය්යාති…පෙ… දදෙය්යුන්ති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

513. අඤ්ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී චීවරං පටිග්ගණ්හාති, අඤ්ඤත්ර පාරිවත්තකා, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අඤ්ඤාතිකාය වෙමතිකො චීවරං පටිග්ගණ්හාති, අඤ්ඤත්ර පාරිවත්තකා, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අඤ්ඤාතිකාය ඤාතිකසඤ්ඤී චීවරං පටිග්ගණ්හාති, අඤ්ඤත්ර පාරිවත්තකා, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

එකතොඋපසම්පන්නාය හත්ථතො චීවරං පටිග්ගණ්හාති, අඤ්ඤත්ර පාරිවත්තකා, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඤාතිකාය වෙමතිකො, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඤාතිකාය ඤාතිකසඤ්ඤී, අනාපත්ති.

514. අනාපත්ති ඤාතිකාය, පාරිවත්තකං පරිත්තෙන වා විපුලං, විපුලෙන වා පරිත්තං, භික්ඛු විස්සාසං ගණ්හාති, තාවකාලිකං ගණ්හාති ¶ , චීවරං ඨපෙත්වා අඤ්ඤං පරික්ඛාරං ගණ්හාති, සික්ඛමානාය, සාමණෙරියා, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

චීවරපටිග්ගහණසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං පඤ්චමං.

515. තෙන ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ ¶ . තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො පට්ටො [පට්ඨො (ස්යා. ක.)] හොති ධම්මිං කථං කාතුං. අථ ඛො අඤ්ඤතරො සෙට්ඨිපුත්තො යෙනායස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො තෙනුපසඞ්කමි ¶ ; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං උපනන්දං සක්යපුත්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නං ඛො තං සෙට්ඨිපුත්තං ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො ධම්මියා කථාය සන්දස්සෙසි සමාදපෙසි සමුත්තෙජෙසි සම්පහංසෙසි. අථ ඛො සො සෙට්ඨිපුත්තො ආයස්මතා උපනන්දෙන සක්යපුත්තෙන ධම්මියා කථාය සන්දස්සිතො සමාදපිතො සමුත්තෙජිතො සම්පහංසිතො ආයස්මන්තං උපනන්දං සක්යපුත්තං එතදවොච – ‘‘වදෙය්යාථ, භන්තෙ, යෙන අත්ථො. පටිබලා මයං අය්යස්ස ¶ දාතුං යදිදං චීවරපිණ්ඩපාතසෙනාසනගිලානප්පච්චයභෙසජ්ජපරික්ඛාර’’න්ති. ‘‘සචෙ මෙ ත්වං, ආවුසො, දාතුකාමොසි, ඉතො එකං සාටකං දෙහී’’ති. ‘‘අම්හාකං ඛො, භන්තෙ, කුලපුත්තානං කිස්මිං විය එකසාටකං ගන්තුං. ආගමෙහි, භන්තෙ, යාව ඝරං ගච්ඡාමි. ඝරං ගතො ඉතො වා එකං සාටකං පහිණිස්සාමි ¶ ඉතො වා සුන්දරතර’’න්ති. දුතියම්පි ඛො ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො තං සෙට්ඨිපුත්තං එතදවොච ‘‘සචෙ මෙ ත්වං ආවුසො දාතුකාමොසි ඉතො එකං සාටකං දෙහී’’ති. අම්හාකං ඛො භන්තෙ කුලපුත්තානං කිස්මිං විය එකසාටකං ගන්තුං, ආගමෙහි භන්තෙ යාව ඝරං ගච්ඡාමි, ඝරං ගතො ඉතො වා එකං සාටකං පහිණිස්සාමි ඉතො වා සුන්දරතරන්ති. තතියම්පි ඛො ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො තං සෙට්ඨිපුත්තං එතදවොච ‘‘සචෙ මෙ ත්වං ආවුසො දාතුකාමොසි, ඉතො එකං සාටකං දෙහී’’ති. අම්හාකං ඛො භන්තෙ කුලපුත්තානං කිස්මිං විය එකසාටකං ගන්තුං, ආගමෙහි භන්තෙ යාව ඝරං ගච්ඡාමි, ඝරං ගතො ඉතො වා එකං සාටකං පහිණිස්සාමි ඉතො වා සුන්දරතරන්ති. ‘‘කිං පන තයා, ආවුසො, අදාතුකාමෙන පවාරිතෙන යං ත්වං පවාරෙත්වා න දෙසී’’ති.

අථ ඛො සො සෙට්ඨිපුත්තො ආයස්මතා උපනන්දෙන සක්යපුත්තෙන නිප්පීළියමානො එකං සාටකං දත්වා අගමාසි. මනුස්සා තං සෙට්ඨිපුත්තං එතදවොචුං – ‘‘කිස්ස ත්වං අය්යො එකසාටකො ආගච්ඡසී’’ති? අථ ඛො සො සෙට්ඨිපුත්තො තෙසං මනුස්සානං එතමත්ථං ආරොචෙසි. මනුස්සා උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘මහිච්ඡා ඉමෙ සමණා සක්යපුත්තියා අසන්තුට්ඨා. නයිමෙසං සුකරා ධම්මනිමන්තනාපි කාතුං [නයිමෙ සුකරා ධම්මනිමන්තනායපි කාතුං (ස්යා.)]. කථඤ්හි නාම සෙට්ඨිපුත්තෙන ධම්මනිමන්තනාය කයිරමානාය ¶ සාටකං ගහෙස්සන්තී’’ති! අස්සොසුං ¶ ඛො භික්ඛූ තෙසං මනුස්සානං උජ්ඣායන්තානං ඛිය්යන්තානං විපාචෙන්තානං. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො සෙට්ඨිපුත්තං චීවරං විඤ්ඤාපෙස්සතී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ ආයස්මන්තං උපනන්දං සක්යපුත්තං අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා ¶ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර ත්වං, උපනන්ද, සෙට්ඨිපුත්තං චීවරං විඤ්ඤාපෙසී’’ති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. ‘‘ඤාතකො තෙ, උපනන්ද, අඤ්ඤාතකො’’ති? ‘‘අඤ්ඤාතකො, භගවා’’ති. ‘‘අඤ්ඤාතකො, මොඝපුරිස, අඤ්ඤාතකස්ස න ජානාති පතිරූපං වා අප්පතිරූපං වා සන්තං වා අසන්තං වා. තත්ථ නාම ත්වං, මොඝපුරිස, අඤ්ඤාතකං සෙට්ඨිපුත්තං චීවරං විඤ්ඤාපෙස්සසි! නෙතං, මොඝපුරිස, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

516. ‘‘යො පන භික්ඛු අඤ්ඤාතකං ගහපතිං වා ගහපතානිං වා චීවරං විඤ්ඤාපෙය්ය, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

එවඤ්චිදං භගවතා භික්ඛූනං සික්ඛාපදං පඤ්ඤත්තං හොති.

517. තෙන ඛො පන සමයෙන සම්බහුලා භික්ඛූ සාකෙතා සාවත්ථිං ¶ 2 අද්ධානමග්ගප්පටිපන්නා හොන්ති. අන්තරාමග්ගෙ චොරා නික්ඛමිත්වා තෙ භික්ඛූ අච්ඡින්දිංසු. අථ ඛො තෙ භික්ඛූ – ‘‘භගවතා පටික්ඛිත්තං අඤ්ඤාතකං ගහපතිං වා ගහපතානිං වා චීවරං විඤ්ඤාපෙතු’’න්ති, කුක්කුච්චායන්තා ¶ න විඤ්ඤාපෙසුං. යථානග්ගාව සාවත්ථිං ගන්ත්වා භික්ඛූ අභිවාදෙන්ති. භික්ඛූ එවමාහංසු – ‘‘සුන්දරා ඛො ඉමෙ, ආවුසො, ආජීවකා යෙ ඉමෙ භික්ඛූසු අභිවාදෙන්තී’’ති. තෙ එවමාහංසු – ‘‘න මයං, ආවුසො, ආජීවකා, භික්ඛූ මය’’න්ති. භික්ඛූ ආයස්මන්තං උපාලිං එතදවොචුං – ‘‘ඉඞ්ඝාවුසො උපාලි, ඉමෙ අනුයුඤ්ජාහී’’ති. අථ ඛො ආයස්මතා උපාලිනා අනුයුඤ්ජියමානා තෙ භික්ඛූ එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අථ ඛො ආයස්මා උපාලි තෙ භික්ඛූ අනුයුඤ්ජිත්වා භික්ඛූ එතදවොච – ‘‘භික්ඛූ ඉමෙ, ආවුසො. දෙථ නෙසං චීවරානී’’ති. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම භික්ඛූ නග්ගා ආගච්ඡිස්සන්ති! නනු නාම තිණෙන වා පණ්ණෙන වා පටිච්ඡාදෙත්වා ආගන්තබ්බ’’න්ති. අථ ඛො තෙ භික්ඛූ තෙ අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ¶ ආමන්තෙසි – ‘‘අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, අච්ඡින්නචීවරස්ස වා නට්ඨචීවරස්ස වා අඤ්ඤාතකං ගහපතිං වා ගහපතානිං වා චීවරං විඤ්ඤාපෙතුං. යං ආවාසං පඨමං උපගච්ඡති, සචෙ තත්ථ හොති සඞ්ඝස්ස විහාරචීවරං වා උත්තරත්ථරණං වා භූමත්ථරණං වා භිසිච්ඡවි වා, තං ගහෙත්වා පාරුපිතුං ලභිත්වා ඔදහිස්සාමී’’ති ¶ . නො චෙ හොති සඞ්ඝස්ස විහාරචීවරං වා උත්තරත්ථරණං වා භුමත්ථරණං වා ¶ භිසිච්ඡවි වා තිණෙන වා පණ්ණෙන වා පටිච්ඡාදෙත්වා ආගන්තබ්බං; න ත්වෙව නග්ගෙන ආගන්තබ්බං. යො ආගච්ඡෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

518. ‘‘යො පන භික්ඛු අඤ්ඤාතකං ගහපතිං වා ගහපතානිං වා චීවරං විඤ්ඤාපෙය්ය, අඤ්ඤත්ර සමයා, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. තත්ථායං සමයො – අච්ඡින්නචීවරො වා හොති භික්ඛු නට්ඨචීවරො වා. අයං තත්ථ සමයො’’ති.

519. යො පනාති යො යාදිසො…පෙ… භික්ඛූති…පෙ… අයං ඉමස්මිං අත්ථෙ අධිප්පෙතො භික්ඛූති.

අඤ්ඤාතකො නාම මාතිතො වා පිතිතො වා යාව සත්තමා පිතාමහයුගා අසම්බද්ධො.

ගහපති නාම යො කොචි අගාරං අජ්ඣාවසති.

ගහපතානී නාම යා කාචි අගාරං අජ්ඣාවසති.

චීවරං ¶ නාම ඡන්නං චීවරානං අඤ්ඤතරං චීවරං විකප්පනුපගං පච්ඡිමං.

අඤ්ඤත්ර සමයාති ඨපෙත්වා සමයං.

අච්ඡින්නචීවරො නාම භික්ඛුස්ස චීවරං අච්ඡින්නං හොති රාජූහි වා චොරෙහි වා ධුත්තෙහි වා, යෙහි කෙහිචි වා අච්ඡින්නං හොති.

නට්ඨචීවරො නාම භික්ඛුස්ස චීවරං අග්ගිනා වා දඩ්ඪං හොති, උදකෙන වා වුළ්හං හොති, උන්දූරෙහි වා උපචිකාහි වා ඛායිතං හොති, පරිභොගජිණ්ණං වා හොති.

අඤ්ඤත්ර සමයා විඤ්ඤාපෙති, පයොගෙ දුක්කටං. පටිලාභෙන නිස්සග්ගියං හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බං ¶ සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා ¶ පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ ¶ , නිස්සජ්ජිතබ්බං…පෙ… ඉදං මෙ, භන්තෙ, චීවරං අඤ්ඤාතකං ගහපතිකං, අඤ්ඤත්ර සමයා විඤ්ඤාපිතං, නිස්සග්ගියං. ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමීති…පෙ… දදෙය්යාති…පෙ… දදෙය්යුන්ති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

520. අඤ්ඤාතකෙ අඤ්ඤාතකසඤ්ඤී, අඤ්ඤත්ර සමයා, චීවරං විඤ්ඤාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අඤ්ඤාතකෙ වෙමතිකො, අඤ්ඤත්ර සමයා, චීවරං විඤ්ඤාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අඤ්ඤාතකෙ ඤාතකසඤ්ඤී, අඤ්ඤත්ර සමයා, චීවරං විඤ්ඤාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

ඤාතකෙ අඤ්ඤාතකසඤ්ඤී, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඤාතකෙ වෙමතිකො, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඤාතකෙ ඤාතකසඤ්ඤී, අනාපත්ති.

521. අනාපත්ති සමයෙ, ඤාතකානං, පවාරිතානං, අඤ්ඤස්සත්ථාය, අත්තනො ධනෙන, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

අඤ්ඤාතකවිඤ්ඤත්තිසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං ඡට්ඨං.

522. තෙන ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ අච්ඡින්නචීවරකෙ භික්ඛූ උපසඞ්කමිත්වා එවං වදන්ති – ‘‘භගවතා, ආවුසො, අනුඤ්ඤාතං – ‘අච්ඡින්නචීවරස්ස වා නට්ඨචීවරස්ස වා අඤ්ඤාතකං ගහපතිං වා ගහපතානිං වා චීවරං විඤ්ඤාපෙතුං’; විඤ්ඤාපෙථ, ආවුසො, චීවර’’න්ති. ‘‘අලං, ආවුසො, ලද්ධං අම්හෙහි චීවර’’න්ති. ‘‘මයං ආයස්මන්තානං විඤ්ඤාපෙමා’’ති. ‘‘විඤ්ඤාපෙථ, ආවුසො’’ති. අථ ඛො ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ ගහපතිකෙ උපසඞ්කමිත්වා එතදවොචුං – ‘‘අච්ඡින්නචීවරකා, ආවුසො, භික්ඛූ ආගතා. දෙථ නෙසං චීවරානී’’ති, බහුං චීවරං විඤ්ඤාපෙසුං.

තෙන ¶ ඛො පන ¶ සමයෙන අඤ්ඤතරො පුරිසො සභායං නිසින්නො අඤ්ඤතරං පුරිසං එතදවොච – ‘‘අච්ඡින්නචීවරකා අය්යො භික්ඛූ ආගතා. තෙසං මයා චීවරං දින්න’’න්ති. සොපි එවමාහ – ‘‘මයාපි දින්න’’න්ති. අපරොපි එවමාහ – ‘‘මයාපි දින්න’’න්ති. තෙ උජ්ඣායන්ති ¶ ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම සමණා සක්යපුත්තියා න මත්තං ජානිත්වා බහුං චීවරං විඤ්ඤාපෙස්සන්ති, දුස්සවාණිජ්ජං ¶ වා සමණා සක්යපුත්තියා කරිස්සන්ති, පග්ගාහිකසාලං [පටග්ගාහිකසාලං (?)] වා පසාරෙස්සන්තී’’ති! අස්සොසුං ඛො භික්ඛූ තෙසං මනුස්සානං උජ්ඣායන්තානං ඛිය්යන්තානං විපාචෙන්තානං. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ න මත්තං ජානිත්වා බහුං චීවරං විඤ්ඤාපෙස්සන්තී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ ඡබ්බග්ගියෙ භික්ඛූ අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, න මත්තං ජානිත්වා බහුං චීවරං විඤ්ඤාපෙථා’’ති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා…පෙ… කථඤ්හි නාම තුම්හෙ, මොඝපුරිසා, න මත්තං ජානිත්වා බහුං චීවරං විඤ්ඤාපෙස්සථ! නෙතං, මොඝපුරිසා, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

523. ‘‘තඤ්චෙ අඤ්ඤාතකො ගහපති වා ගහපතානී වා බහූහි චීවරෙහි අභිහට්ඨුං පවාරෙය්ය සන්තරුත්තරපරමං තෙන භික්ඛුනා තතො චීවරං සාදිතබ්බං. තතො චෙ උත්තරි සාදියෙය්ය, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

524. තඤ්චෙති අච්ඡින්නචීවරකං භික්ඛුං.

අඤ්ඤාතකො නාම මාතිතො වා පිතිතො වා යාව සත්තමා පිතාමහයුගා අසම්බද්ධො.

ගහපති නාම යො කොචි අගාරං අජ්ඣාවසති.

ගහපතානී නාම යා කාචි අගාරං අජ්ඣාවසති.

බහූහි චීවරෙහීති බහුකෙහි චීවරෙහි.

අභිහට්ඨුං පවාරෙය්යාති ¶ යාවතකං ඉච්ඡසි තාවතකං ගණ්හාහීති.

සන්තරුත්තරපරමං ¶ තෙන භික්ඛුනා තතො චීවරං සාදිතබ්බන්ති සචෙ තීණි නට්ඨානි හොන්ති ද්වෙ සාදිතබ්බානි, ද්වෙ නට්ඨානි එකං සාදිතබ්බං, එකං නට්ඨං න කිඤ්චි සාදිතබ්බං.

තතො චෙ උත්තරි සාදියෙය්යාති තතුත්තරි විඤ්ඤාපෙති, පයොගෙ දුක්කටං. පටිලාභෙන නිස්සග්ගියං හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බං සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බං…පෙ… ඉදං මෙ, භන්තෙ, චීවරං අඤ්ඤාතකං ¶ ගහපතිකං උපසඞ්කමිත්වා තතුත්තරි විඤ්ඤාපිතං ¶ නිස්සග්ගියං. ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමීති…පෙ… දදෙය්යාති…පෙ… දදෙය්යුන්ති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

525. අඤ්ඤාතකෙ අඤ්ඤාතකසඤ්ඤී තතුත්තරි චීවරං විඤ්ඤාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අඤ්ඤාතකෙ වෙමතිකො තතුත්තරි චීවරං විඤ්ඤාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අඤ්ඤාතකෙ ඤාතකසඤ්ඤී තතුත්තරි චීවරං විඤ්ඤාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

526. අනාපත්ති – ‘‘සෙසකං ආහරිස්සාමී’’ති හරන්තො ගච්ඡති, ‘‘සෙසකං තුය්හෙව හොතූ’’ති දෙන්ති, න අච්ඡින්නකාරණා දෙන්ති, න නට්ඨකාරණා ¶ දෙන්ති, ඤාතකානං, පවාරිතානං, අත්තනො ධනෙන, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

තතුත්තරිසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං සත්තමං.

527. තෙන ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරො පුරිසො පජාපතිං එතදවොච – ‘‘අය්යං උපනන්දං චීවරෙන අච්ඡාදෙස්සාමී’’ති. අස්සොසි ඛො අඤ්ඤතරො පිණ්ඩචාරිකො භික්ඛු තස්ස පුරිසස්ස ඉමං වාචං භාසමානස්ස. අථ ඛො සො භික්ඛු යෙනායස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ¶ ආයස්මන්තං උපනන්දං සක්යපුත්තං එතදවොච – ‘‘මහාපුඤ්ඤොසි ත්වං, ආවුසො උපනන්ද, අමුකස්මිං ඔකාසෙ අඤ්ඤතරො පුරිසො පජාපතිං එතදවොච – ‘‘අය්යං උපනන්දං චීවරෙන අච්ඡාදෙස්සාමී’’’ති. ‘‘අත්ථාවුසො, මං සො උපට්ඨාකො’’ති. අථ ඛො ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො යෙන සො පුරිසො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා තං පුරිසං එතදවොච – ‘‘සච්චං කිර මං ත්වං, ආවුසො, චීවරෙන අච්ඡාදෙතුකාමොසී’’ති? ‘‘අපි මෙය්ය, එවං හොති – ‘අය්යං උපනන්දං චීවරෙන අච්ඡාදෙස්සාමී’’’ති. ‘‘සචෙ ඛො මං ත්වං, ආවුසො, චීවරෙන අච්ඡාදෙතුකාමොසි, එවරූපෙන චීවරෙන අච්ඡාදෙහි. ක්යාහං තෙන අච්ඡන්නොපි කරිස්සාමි යාහං න පරිභුඤ්ජිස්සාමී’’ති.

අථ ¶ ඛො සො පුරිසො උජ්ඣායති ඛිය්යති විපාචෙති – ‘‘මහිච්ඡා ඉමෙ සමණා සක්යපුත්තියා අසන්තුට්ඨා. නයිමෙ සුකරා චීවරෙන අච්ඡාදෙතුං. කථඤ්හි ¶ නාම අය්යො උපනන්දො මයා පුබ්බෙ අප්පවාරිතො මං උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජිස්සතී’’ති! අස්සොසුං ඛො භික්ඛූ තස්ස පුරිසස්ස උජ්ඣායන්තස්ස ඛිය්යන්තස්ස විපාචෙන්තස්ස. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣාය්යන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො පුබ්බෙ අප්පවාරිතො ගහපතිකං උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජිස්සතී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ ආයස්මන්තං උපනන්දං සක්යපුත්තං අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං ¶ …පෙ… ‘‘සච්චං කිර ත්වං, උපනන්ද, පුබ්බෙ අප්පවාරිතො ගහපතිකං උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජසී’’ති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. ‘‘ඤාතකො තෙ, උපනන්ද, අඤ්ඤාතකො’’ති? ‘‘අඤ්ඤාතකො, භගවා’’ති. ‘‘අඤ්ඤාතකො, මොඝපුරිස, අඤ්ඤාතකස්ස න ජානාති පතිරූපං වා අප්පතිරූපං වා සන්තං වා අසන්තං වා. තත්ථ නාම ත්වං, මොඝපුරිස, පුබ්බෙ අප්පවාරිතො අඤ්ඤාතකං ගහපතිකං උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජිස්සසි! නෙතං, මොඝපුරිස, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

528. ‘‘භික්ඛුං පනෙව උද්දිස්ස අඤ්ඤාතකස්ස ගහපතිස්ස වා ගහපතානියා වා චීවරචෙතාපන්නං [චීවරචෙතාපනං (ස්යා.)] උපක්ඛටං හොති – ‘ඉමිනා ¶ චීවරචෙතාපන්නෙන චීවරං චෙතාපෙත්වා ඉත්ථන්නාමං භික්ඛුං චීවරෙන අච්ඡාදෙස්සාමී’ති; තත්ර චෙ සො භික්ඛු පුබ්බෙ අප්පවාරිතො උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජෙය්ය – ‘සාධු වත මං ආයස්මා ඉමිනා චීවරචෙතාපන්නෙන එවරූපං වා එවරූපං වා චීවරං චෙතාපෙත්වා අච්ඡාදෙහී’ති, කල්යාණකම්යතං උපාදාය, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

529. භික්ඛුං ¶ පනෙව උද්දිස්සාති භික්ඛුස්සත්ථාය, භික්ඛුං ආරම්මණං කරිත්වා, භික්ඛුං අච්ඡාදෙතුකාමො.

අඤ්ඤාතකො නාම මාතිතො වා පිතිතො වා යාව සත්තමා පිතාමහයුගා අසම්බද්ධො.

ගහපති ¶ නාම යො කොචි අගාරං අජ්ඣාවසති.

ගහපතානී නාම යා කාචි අගාරං අජ්ඣාවසති.

චීවරචෙතාපන්නං නාම හිරඤ්ඤං වා සුවණ්ණං වා මුත්තා වා මණි වා පවාළො වා ඵලිකො වා පටකො වා සුත්තං වා කප්පාසො වා.

ඉමිනා චීවරචෙතාපන්නෙනාති පච්චුපට්ඨිතෙන.

තත්ර චෙ සො භික්ඛූති යං භික්ඛුං උද්දිස්ස චීවරචෙතාපන්නං උපක්ඛටං හොති සො භික්ඛු.

පුබ්බෙ අප්පවාරිතොති පුබ්බෙ අවුත්තො හොති – ‘‘කීදිසෙන තෙ, භන්තෙ, චීවරෙන අත්ථො, කීදිසං තෙ චීවරං චෙතාපෙමී’’ති?

උපසඞ්කමිත්වාති ඝරං ගන්ත්වා යත්ථ කත්ථචි උපසඞ්කමිත්වා ¶ .

චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජෙය්යාති ආයතං වා හොතු විත්ථතං වා අප්පිතං වා සණ්හං වා.

ඉමිනා ¶ චීවරචෙතාපන්නෙනාති පච්චුපට්ඨිතෙන.

එවරූපං ¶ වා එවරූපං වාති. ආයතං වා විත්ථතං වා අප්පිතං වා සණ්හං වා.

කල්යාණකම්යතං උපාදායාති සාධත්ථිකො [සාධුත්ථිකො (ස්යා.)] මහග්ඝත්ථිකො. තස්ස වචනෙන ආයතං වා විත්ථතං වා අප්පිතං වා සණ්හං වා චෙතාපෙති, පයොගෙ දුක්කටං. පටිලාභෙන නිස්සග්ගියං හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බං සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බං…පෙ… ඉදං මෙ, භන්තෙ, චීවරං පුබ්බෙ අප්පවාරිතො අඤ්ඤාතකං ගහපතිකං උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපන්නං නිස්සග්ගියං, ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමීති…පෙ… දදෙය්යාති…පෙ… දදෙය්යුන්ති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

530. අඤ්ඤාතකෙ ¶ අඤ්ඤාතකසඤ්ඤී පුබ්බෙ අප්පවාරිතො ගහපතිකං උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අඤ්ඤාතකෙ වෙමතිකො පුබ්බෙ අප්පවාරිතො ගහපතිකං උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අඤ්ඤාතකෙ ඤාතකසඤ්ඤී පුබ්බෙ අප්පවාරිතො ගහපතිකං උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

531. අනාපත්ති ¶ ඤාතකානං, පවාරිතානං, අඤ්ඤස්සත්ථාය, අත්තනො ධනෙන, මහග්ඝං චෙතාපෙතුකාමස්ස අප්පග්ඝං චෙතාපෙති, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

උපක්ඛටසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං අට්ඨමං.

532. තෙන ¶ ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරො පුරිසො අඤ්ඤතරං පුරිසං එතදවොච – ‘‘අය්යං උපනන්දං චීවරෙන අච්ඡාදෙස්සාමී’’ති. සොපි එවමාහ – ‘‘අහම්පි අය්යං උපනන්දං චීවරෙන අච්ඡාදෙස්සාමී’’ති. අස්සොසි ඛො අඤ්ඤතරො පිණ්ඩචාරිකො භික්ඛු තෙසං පුරිසානං ඉමං කථාසල්ලාපං. අථ ඛො සො භික්ඛු යෙනායස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං උපනන්දං සක්යපුත්තං එතදවොච – ‘‘මහාපුඤ්ඤොසි ත්වං, ආවුසො උපනන්ද. අමුකස්මිං ඔකාසෙ ¶ අඤ්ඤතරො පුරිසො අඤ්ඤතරං පුරිසං එතදවොච – ‘අය්යං උපනන්දං චීවරෙන අච්ඡාදෙස්සාමී’ති. සොපි එවමාහ – ‘අහම්පි අය්යං උපනන්දං චීවරෙන අච්ඡාදෙස්සාමී’’’ති. ‘‘අත්ථාවුසො, මං තෙ උපට්ඨාකා’’ති.

අථ ඛො ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො යෙන තෙ පුරිසා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා තෙ පුරිසෙ එතදවොච – ‘‘සච්චං කිර මං තුම්හෙ, ආවුසො, චීවරෙහි අච්ඡාදෙතුකාමාත්ථා’’ති? ‘‘අපි නය්ය, එවං හොති – ‘අය්යං උපනන්දං චීවරෙහි අච්ඡාදෙස්සාමා’’’ති. ‘‘සචෙ ඛො මං තුම්හෙ ¶ , ආවුසො, චීවරෙහි අච්ඡාදෙතුකාමාත්ථ, එවරූපෙන චීවරෙන අච්ඡාදෙථ, ක්යාහං තෙහි අච්ඡන්නොපි කරිස්සාමි, යානාහං න පරිභුඤ්ජිස්සාමී’’ති ¶ . අථ ඛො තෙ පුරිසා උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘මහිච්ඡා ඉමෙ සමණා සක්යපුත්තියා අසන්තුට්ඨා. නයිමෙ සුකරා චීවරෙහි අච්ඡාදෙතුං. කථඤ්හි නාම අය්යො උපනන්දො අම්හෙහි පුබ්බෙ අප්පවාරිතො උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජිස්සතී’’ති!

අස්සොසුං ඛො භික්ඛූ තෙසං පුරිසානං උජ්ඣායන්තානං ඛිය්යන්තානං විපාචෙන්තානං. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො පුබ්බෙ අප්පවාරිතො ගහපතිකෙ උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජිස්සතී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ ආයස්මන්තං උපනන්දං සක්යපුත්තං අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර ත්වං, උපනන්ද, පුබ්බෙ අප්පවාරිතො ගහපතිකෙ උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජසී’’ති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. ‘‘ඤාතකා ¶ තෙ, උපනන්ද, අඤ්ඤාතකා’’ති? ‘‘අඤ්ඤාතකා, භගවා’’ති. ‘‘අඤ්ඤාතකො, මොඝපුරිස, අඤ්ඤාතකානං න ජානාති පතිරූපං වා අප්පතිරූපං වා සන්තං වා අසන්තං වා. තත්ථ නාම ත්වං, මොඝපුරිස, පුබ්බෙ අප්පවාරිතො අඤ්ඤාතකෙ ගහපතිකෙ උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජිස්සසි! නෙතං, මොඝපුරිස, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

533. ‘‘භික්ඛුං පනෙව උද්දිස්ස උභින්නං අඤ්ඤාතකානං ගහපතීනං වා ගහපතානීනං වා පච්චෙකචීවරචෙතාපන්නානි උපක්ඛටානි හොන්ති – ‘ඉමෙහි මයං පච්චෙකචීවරචෙතාපන්නෙහි පච්චෙකචීවරානි චෙතාපෙත්වා ඉත්ථන්නාමං භික්ඛුං චීවරෙහි අච්ඡාදෙස්සාමා’ති ¶ ; තත්ර චෙ සො භික්ඛු පුබ්බෙ අප්පවාරිතො උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජෙය්ය – ‘සාධු වත මං ආයස්මන්තො ඉමෙහි පච්චෙකචීවරචෙතාපන්නෙහි එවරූපං වා එවරූපං වා චීවරං චෙතාපෙත්වා අච්ඡාදෙථ, උභොව සන්තා එකෙනා’ති, කල්යාණකම්යතං උපාදාය, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

534. භික්ඛුං ¶ පනෙව උද්දිස්සාති භික්ඛුස්සත්ථාය, භික්ඛුං ආරම්මණං කරිත්වා, භික්ඛුං අච්ඡාදෙතුකාමා.

අඤ්ඤාතකා නාම මාතිතො වා පිතිතො වා යාව සත්තමා පිතාමහයුගා අසම්බද්ධා.

ගහපතී නාම යෙ කෙචි අගාර අජ්ඣාවසන්ති.

ගහපතානියො නාම යා කාචි අගාරං අජ්ඣාවසන්ති.

චීවරචෙතාපන්නානි නාම හිරඤ්ඤා වා සුවණ්ණා වා මුත්තා වා මණී වා පවාළා වා ඵලිකා වා පටකා වා සුත්තා වා කප්පාසා වා.

ඉමෙහි පච්චෙකචීවරචෙතාපන්නෙහිති පච්චුපට්ඨිතෙහි.

චෙතාපෙත්වාති ¶ පරිවත්තෙත්වා.

තත්ර චෙ සො භික්ඛූති යං භික්ඛුං උද්දිස්ස චීවරචෙතාපන්නානි උපක්ඛටානි හොන්ති සො භික්ඛු.

පුබ්බෙ අප්පවාරිතොති පුබ්බෙ අවුත්තො හොති – ‘‘කීදිසෙන තෙ, භන්තෙ, චීවරෙන අත්ථො, කීදිසං තෙ ¶ චීවරං චෙතාපෙමා’’ති.

උපසඞ්කමිත්වාති ඝරං ගන්ත්වා යත්ථ කත්ථචි උපසඞ්කමිත්වා.

චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජෙය්යාති ආයතං වා හොතු විත්ථතං වා අප්පිතං වා සණ්හං වා.

ඉමෙහි පච්චෙකචීවරචෙතාපන්නෙහීති පච්චුපට්ඨිතෙහි.

එවරූපං වා එවරූපං වාති ආයතං වා විත්ථතං වා අප්පිතං වා සණ්හං වා.

උභොව සන්තා එකෙනාති ද්වෙපි ජනා එකෙන.

කල්යාණකම්යතං උපාදායාති සාධත්ථිකො මහග්ඝත්ථිකො.

තස්ස වචනෙන ආයතං වා විත්ථතං වා අප්පිතං වා සණ්හං වා චෙතාපෙන්ති, පයොගෙ දුක්කටං. පටිලාභෙන නිස්සග්ගියං හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බං සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බං…පෙ… ඉදං මෙ, භන්තෙ, චීවරං පුබ්බෙ අප්පවාරිතො ¶ අඤ්ඤාතකෙ ගහපතිකෙ උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපන්නං නිස්සග්ගියං. ඉමාහං සඞ්ඝස්ස ¶ නිස්සජ්ජාමීති…පෙ… දදෙය්යාති…පෙ… දදෙය්යුන්ති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

535. අඤ්ඤාතකෙ අඤ්ඤාතකසඤ්ඤී පුබ්බෙ අප්පවාරිතො ගහපතිකෙ උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අඤ්ඤාතකෙ වෙමතිකො පුබ්බෙ අප්පවාරිතො ගහපතිකෙ උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අඤ්ඤාතකෙ ඤාතකසඤ්ඤී පුබ්බෙ අප්පවාරිතො ගහපතිකෙ උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ¶ ආපජ්ජති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

536. අනාපත්ති – ඤාතකානං, පවාරිතානං, අඤ්ඤස්සත්ථාය, අත්තනො ධනෙන, මහග්ඝං චෙතාපෙතුකාමානං අප්පග්ඝං චෙතාපෙති, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

දුතියඋපක්ඛටසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං නවමං.

537. තෙන ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මතො උපනන්දස්ස සක්යපුත්තස්ස උපට්ඨාකො මහාමත්තො ආයස්මතො උපනන්දස්ස සක්යපුත්තස්ස දූතෙන චීවරචෙතාපන්නං පාහෙසි – ‘‘ඉමිනා චීවරචෙතාපන්නෙන චීවරං චෙතාපෙත්වා අය්යං උපනන්දං චීවරෙන අච්ඡාදෙහී’’ති. අථ ඛො සො දූතො යෙනායස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං උපනන්දං සක්යපුත්තං එතදවොච – ‘‘ඉදං ඛො, භන්තෙ, ආයස්මන්තං උද්දිස්ස චීවරචෙතාපන්නං ආභතං. පටිග්ගණ්හාතු ආයස්මා චීවරචෙතාපන්න’’න්ති. එවං වුත්තෙ ¶ ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො තං දූතං එතදවොච – ‘‘න ඛො මයං, ආවුසො, චීවරචෙතාපන්නං පටිග්ගණ්හාම, චීවරඤ්ච ඛො මයං පටිග්ගණ්හාම කාලෙන කප්පිය’’න්ති. එවං වුත්තෙ සො දූතො ආයස්මන්තං උපනන්දං සක්යපුත්තං එතදවොච – ‘‘අත්ථි පනායස්මතො ¶ කොචි වෙය්යාවච්චකරො’’ති ¶ ? තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරො උපාසකො ආරාමං අගමාසි කෙනචිදෙව කරණීයෙන. අථ ඛො ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො තං දූතං එතදවොච – ‘‘එසො ඛො, ආවුසො, උපාසකො භික්ඛූනං වෙය්යාවච්චකරො’’ති. අථ ඛො සො දූතො තං උපාසකං සඤ්ඤාපෙත්වා යෙනායස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො තෙනුපසඞ්කමි ¶ ; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං උපනන්දං සක්යපුත්තං එතදවොච – ‘‘යං ඛො, භන්තෙ, ආයස්මා වෙය්යාවච්චකරං නිද්දිසි සඤ්ඤත්තො සො මයා. උපසඞ්කමතු ආයස්මා කාලෙන, චීවරෙන තං අච්ඡාදෙස්සතී’’ති.

තෙන ඛො පන සමයෙන සො මහාමත්තො ආයස්මතො උපනන්දස්ස සක්යපුත්තස්ස සන්තිකෙ දූතං පාහෙසි – ‘‘පරිභුඤ්ජතු අය්යො තං චීවරං, ඉච්ඡාම මයං අය්යෙන තං චීවරං පරිභුත්ත’’න්ති. අථ ඛො ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො තං උපාසකං න කිඤ්චි අවචාසි. දුතියම්පි ඛො සො මහාමත්තො ආයස්මතො උපනන්දස්ස සක්යපුත්තස්ස සන්තිකෙ දූතං පාහෙසි – ‘‘පරිභුඤ්ජතු අය්යො තං චීවරං, ඉච්ඡාම මයං අය්යෙන තං චීවරං පරිභුත්ත’’න්ති. දුතියම්පි ඛො ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො තං උපාසකං න කිඤ්චි අවචාසි. තතියම්පි ඛො සො මහාමත්තො ආයස්මතො උපනන්දස්ස සක්යපුත්තස්ස සන්තිකෙ දූතං පාහෙසි – ‘‘පරිභුඤ්ජතු අය්යො තං චීවරං, ඉච්ඡාම මයං අය්යෙන තං චීවරං පරිභුත්ත’’න්ති.

තෙන ඛො පන සමයෙන නෙගමස්ස සමයො හොති. නෙගමෙන ච කතිකා කතා හොති – ‘‘යො පච්ඡා ආගච්ඡති පඤ්ඤාසං බද්ධො’’ති. අථ ඛො ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො යෙන සො උපාසකො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා තං උපාසකං එතදවොච – ‘‘අත්ථො මෙ, ආවුසො, චීවරෙනා’’ති. ‘‘අජ්ජණ්හො, භන්තෙ ¶ , ආගමෙහි, අජ්ජ නෙගමස්ස සමයො. නෙගමෙන ච කතිකා කතා හොති – ‘යො පච්ඡා ආගච්ඡති පඤ්ඤාසං බද්ධො’’’ති. ‘‘අජ්ජෙව මෙ, ආවුසො, චීවරං දෙහී’’ති ඔවට්ටිකාය පරාමසි. අථ ඛො සො උපාසකො ආයස්මතා උපනන්දෙන සක්යපුත්තෙන නිප්පීළියමානො ආයස්මතො උපනන්දස්ස සක්යපුත්තස්ස චීවරං චෙතාපෙත්වා පච්ඡා අගමාසි. මනුස්සා තං උපාසකං එතදවොචුං – ‘‘කිස්ස ත්වං, අය්යො, පච්ඡා ආගතො, පඤ්ඤාසං ජීනොසී’’ති.

අථ ඛො සො උපාසකො තෙසං මනුස්සානං එතමත්ථං ආරොචෙසි. මනුස්සා උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘මහිච්ඡා ඉමෙ සමණා සක්යපුත්තියා අසන්තුට්ඨා ¶ . නයිමෙසං ¶ සුකරං වෙය්යාවච්චම්පි කාතුං. කථඤ්හි නාම ආයස්මා උපනන්දො උපාසකෙන – ‘අජ්ජණ්හො, භන්තෙ, ආගමෙහී’ති ¶ වුච්චමානො නාගමෙස්සතී’’ති! අස්සොසුං ඛො භික්ඛූ තෙසං මනුස්සානං උජ්ඣායන්තානං ඛිය්යන්තානං විපාචෙන්තානං. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො උපාසකෙන – ‘අජ්ජණ්හො, භන්තෙ, ආගමෙහී’ති වුච්චමානො නාගමෙස්සතී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ ආයස්මන්තං උපනන්දං සක්යපුත්තං අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර ත්වං, උපනන්ද, උපාසකෙන – ‘අජ්ජණ්හො, භන්තෙ, ආගමෙහී’ති වුච්චමානො නාගමෙසී’’ති ¶ ? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා…පෙ… කථඤ්හි නාම ත්වං, මොඝපුරිස, උපාසකෙන – ‘අජ්ජණ්හො, භන්තෙ, ආගමෙහී’ති වුච්චමානො නාගමෙස්සසි! නෙතං, මොඝපුරිස, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

538. ‘‘භික්ඛුං පනෙව උද්දිස්ස රාජා වා රාජභොග්ගො වා බ්රාහ්මණො වා ගහපතිකො වා දූතෙන චීවරචෙතාපන්නං පහිණෙය්ය – ‘ඉමිනා චීවරචෙතාපන්නෙන චීවරං චෙතාපෙත්වා ඉත්ථන්නාමං භික්ඛුං චීවරෙන අච්ඡාදෙහී’ති. සො චෙ දූතො තං භික්ඛුං උපසඞ්කමිත්වා එවං වදෙය්ය – ‘ඉදං ඛො, භන්තෙ, ආයස්මන්තං උද්දිස්ස චීවරචෙතාපන්නං ආභතං, පටිග්ගණ්හාතු ආයස්මා චීවරචෙතාපන්න’න්ති, තෙන භික්ඛුනා සො දූතො එවමස්ස වචනීයො – ‘න ඛො මයං, ආවුසො, චීවරචෙතාපන්නං පටිග්ගණ්හාම. චීවරඤ්ච ඛො මයං පටිග්ගණ්හාම, කාලෙන කප්පිය’න්ති. සො චෙ දූතො තං භික්ඛුං එවං වදෙය්ය – ‘අත්ථි පනායස්මතො කොචි වෙය්යාවච්චකරො’ති, චීවරත්ථිකෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා වෙය්යාවච්චකරො නිද්දිසිතබ්බො ආරාමිකො වා උපාසකො වා – ‘එසො ඛො, ආවුසො, භික්ඛූනං වෙය්යාවච්චකරො’ති. සො චෙ දූතො තං වෙය්යාවච්චකරං සඤ්ඤාපෙත්වා තං භික්ඛුං උපසඞ්කමිත්වා එවං වදෙය්ය – ‘යං ඛො, භන්තෙ, ආයස්මා වෙය්යාවච්චකරං නිද්දිසි සඤ්ඤත්තො සො මයා, උපසඞ්කමතු ආයස්මා කාලෙන, චීවරෙන තං අච්ඡාදෙස්සතී’ති, චීවරත්ථිකෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා වෙය්යාවච්චකරො උපසඞ්කමිත්වා ද්වත්තික්ඛත්තුං චොදෙතබ්බො ¶ සාරෙතබ්බො – ‘අත්ථො මෙ, ආවුසො, චීවරෙනා’ති. ද්වත්තික්ඛත්තුං චොදයමානො සාරයමානො තං චීවරං අභිනිප්ඵාදෙය්ය, ඉච්චෙතං කුසලං; නො චෙ අභිනිප්ඵාදෙය්ය, චතුක්ඛත්තුං ¶ පඤ්චක්ඛත්තුං ඡක්ඛත්තුපරමං තුණ්හීභූතෙන උද්දිස්ස ඨාතබ්බං. චතුක්ඛත්තුං පඤ්චක්ඛත්තුං ඡක්ඛත්තුපරමං තුණ්හීභූතො උද්දිස්ස තිට්ඨමානො ¶ තං චීවරං අභිනිප්ඵාදෙය්ය, ඉච්චෙතං කුසලං; තතො චෙ උත්තරිවායමමානො තං චීවර අභිනිප්ඵාදෙය්ය, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. නො චෙ අභිනිප්ඵාදෙය්ය, යතස්ස චීවරචෙතාපන්නං ආභතං, තත්ථ සාමං වා ගන්තබ්බං දූතො වා පාහෙතබ්බො – ‘යං ඛො තුම්හෙ ආයස්මන්තො භික්ඛුං ¶ උද්දිස්ස චීවරචෙතාපන්නං පහිණිත්ථ, න තං තස්ස භික්ඛුනො කිඤ්චි අත්ථං අනුභොති, යුඤ්ජන්තායස්මන්තො සකං, මා වො සකං විනස්සා’ති, අයං තත්ථ සාමීචී’’ති.

539. භික්ඛුං පනෙව උද්දිස්සාති භික්ඛුස්සත්ථාය, භික්ඛුං ආරම්මණං කරිත්වා ¶ , භික්ඛුං අච්ඡාදෙතුකාමො.

රාජා නාම යො කොචි රජ්ජං කාරෙති.

රාජභොග්ගො නාම යො කොචි රඤ්ඤො භත්තවෙතනාහාරො.

බ්රාහ්මණො නාම ජාතියා බ්රාහ්මණො.

ගහපතිකො නාම ඨපෙත්වා රාජං රාජභොග්ගං බ්රාහ්මණං අවසෙසො ගහපතිකො නාම.

චීවරචෙතාපන්නං නාම හිරඤ්ඤං වා සුවණ්ණං වා මුත්තා වා මණි වා.

ඉමිනා චීවරචෙතාපන්නෙනාති පච්චුපට්ඨිතෙන.

සො චෙ දූතො තං භික්ඛුං උපසඞ්කමිත්වා එවං වදෙය්ය – ‘‘ඉදං ඛො, භන්තෙ, ආයස්මන්තං උද්දිස්ස චීවරචෙතාපන්නං ආභතං. පටිග්ගණ්හාතු ආයස්මා චීවරචෙතාපන්න’’න්ති, තෙන භික්ඛුනා සො දූතො එවමස්ස වචනීයො – ‘‘න ඛො මයං, ආවුසො, චීවරචෙතාපන්නං පටිග්ගණ්හාම. චීවරඤ්ච ඛො මයං පටිග්ගණ්හාම, කාලෙන කප්පිය’’න්ති. සො චෙ දූතො තං භික්ඛුං එවං වදෙය්ය – ‘‘අත්ථි පනායස්මතො කොචි වෙය්යාවච්චකරො’’ති? චීවරත්ථිකෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා වෙය්යාවච්චකරො නිද්දිසිතබ්බො ආරාමිකො වා උපාසකො වා – ‘‘එසො ඛො, ආවුසො ¶ , භික්ඛූනං වෙය්යාවච්චකරො’’ති. න වත්තබ්බො – ‘‘තස්ස දෙහීති වා, සො වා නික්ඛිපිස්සති, සො වා පරිවත්තෙස්සති, සො වා චෙතාපෙස්සතී’’ති.

සො ¶ චෙ දූතො තං වෙය්යාවච්චකරං ¶ සඤ්ඤාපෙත්වා තං භික්ඛුං උපසඞ්කමිත්වා එවං වදෙය්ය – ‘‘යං ඛො, භන්තෙ, ආයස්මා වෙය්යාවච්චකරං නිද්දිසි සඤ්ඤත්තො සො මයා. උපසඞ්කමතු ආයස්මා කාලෙන, චීවරෙන තං අච්ඡාදෙස්සතී’’ති, චීවරත්ථිකෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා වෙය්යාවච්චකරො උපසඞ්කමිත්වා ද්වත්තික්ඛත්තුං චොදෙතබ්බො සාරෙතබ්බො – ‘‘අත්ථො මෙ, ආවුසො, චීවරෙනා’’ති. න වත්තබ්බො – ‘‘දෙහි මෙ චීවරං, ආහර මෙ චීවරං, පරිවත්තෙහි මෙ චීවරං, චෙතාපෙහි මෙ චීවර’’න්ති. දුතියම්පි වත්තබ්බො. තතියම්පි වත්තබ්බො. සචෙ අභිනිප්ඵාදෙති, ඉච්චෙතං කුසලං; නො චෙ අභිනිප්ඵාදෙති, තත්ථ ගන්ත්වා තුණ්හීභූතෙන උද්දිස්ස ඨාතබ්බං. න ආසනෙ නිසීදිතබ්බං. න ආමිසං පටිග්ගහෙතබ්බං. න ධම්මො භාසිතබ්බො. ‘‘කිං කාරණා ආගතොසී’’ති පුච්ඡියමානො ‘‘ජානාහි, ආවුසො’’ති වත්තබ්බො. සචෙ ආසනෙ වා නිසීදති ¶ , ආමිසං වා පටිග්ගණ්හාති, ධම්මං වා භාසති, ඨානං භඤ්ජති. දුතියම්පි ඨාතබ්බං. තතියම්පි ඨාතබ්බං. චතුක්ඛත්තුං චොදෙත්වා චතුක්ඛත්තුං ඨාතබ්බං. පඤ්චක්ඛතුං චොදෙත්වා ද්වික්ඛත්තුං ඨාතබ්බං. ඡක්ඛත්තුං චොදෙත්වා න ඨාතබ්බං. තතො චෙ උත්තරි වායමමානො තං චීවරං අභිනිප්ඵාදෙති, පයොගෙ දුක්කටං. පටිලාභෙන නිස්සග්ගියං හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බං සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බං…පෙ… ඉදං මෙ ¶ , භන්තෙ, චීවරං අතිරෙකතික්ඛත්තුං චොදනාය අතිරෙකඡක්ඛත්තුං ඨානෙන අභිනිප්ඵාදිතං නිස්සග්ගියං. ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමීති…පෙ… දදෙය්යාති…පෙ… දදෙය්යුන්ති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

නො චෙ අභිනිප්ඵාදෙය්ය, යතස්ස චීවරචෙතාපන්නං ආභතං තත්ථ සාමං වා ගන්තබ්බං දූතො වා පාහෙතබ්බො – ‘‘යං ඛො තුම්හෙ ආයස්මන්තො භික්ඛුං උද්දිස්ස චීවරචෙතාපන්නං පහිණිත්ථ න තං තස්ස භික්ඛුනො කිඤ්චි අත්ථං අනුභොති. යුඤ්ජන්තායස්මන්තො සකං, මා වො සකං විනස්සා’’ති.

අයං තත්ථ සාමීචීති අයං තත්ථ අනුධම්මතා.

540. අතිරෙකතික්ඛත්තුං චොදනාය අතිරෙකඡක්ඛත්තුං ඨානෙන අතිරෙකසඤ්ඤී අභිනිප්ඵාදෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අතිරෙකතික්ඛත්තුං චොදනාය අතිරෙකඡක්ඛත්තුං ඨානෙන වෙමතිකො ¶ අභිනිප්ඵාදෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අතිරෙකතික්ඛත්තුං චොදනාය අතිරෙකඡක්ඛත්තුං ඨානෙන ඌනකසඤ්ඤී අභිනිප්ඵාදෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

ඌනකතික්ඛත්තුං ¶ චොදනාය ඌනකඡක්ඛත්තුං ඨානෙන අතිරෙකසඤ්ඤී, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඌනකතික්ඛත්තුං චොදනාය ඌනකඡක්ඛත්තුං ඨානෙන වෙමතිකො, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඌනකතික්ඛත්තුං චොදනාය ඌනකඡක්ඛත්තුං ඨානෙන ඌනකසඤ්ඤී අනාපත්ති.

541. අනාපත්ති – තික්ඛත්තුං චොදනාය, ඡක්ඛත්තුං ඨානෙන, ඌනකතික්ඛත්තුං චොදනාය, ඌනකඡක්ඛත්තුං ඨානෙන, අචොදියමානො දෙති, සාමිකා ¶ චොදෙත්වා දෙන්ති, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

උබ්භතං කථිනං තීණි, ධොවනඤ්ච පටිග්ගහො;

අඤ්ඤාතකානි තීණෙව, උභින්නං දූතකෙන චාති.

542. තෙන ¶ ¶ ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා ආළවියං විහරති අග්ගාළවෙ චෙතියෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ කොසියකාරකෙ උපසඞ්කමිත්වා එවං වදන්ති – ‘‘බහූ, ආවුසො, කොසකාරකෙ පචථ, අම්හාකම්පි දස්සථ, මයම්පි ඉච්ඡාම කොසියමිස්සකං සන්ථතං කාතු’’න්ති. තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම සමණා සක්යපුත්තියා අම්හෙ උපසඞ්කමිත්වා එවං වක්ඛන්ති – ‘බහූ, ආවුසො, කොසකාරකෙ පචථ, අම්හාකම්පි දස්සථ, මයම්පි ඉච්ඡාම කොසියමිස්සකං සන්ථතං කාතු’න්ති! අම්හාකම්පි අලාභා, අම්හාකම්පි දුල්ලද්ධං, යෙ මයං ආජීවස්ස හෙතු පුත්තදාරස්ස කාරණා බහූ ඛුද්දකෙ පාණෙ සඞ්ඝාතං ආපාදෙමා’’ති. අස්සොසුං ඛො භික්ඛූ තෙසං මනුස්සානං උජ්ඣායන්තානං ඛිය්යන්තානං විපාචෙන්තානං. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ කොසියකාරකෙ උපසඞ්කමිත්වා එවං වක්ඛන්ති – ‘බහූ, ආවුසො, කොසකාරකෙ පචථ, අම්හාකම්පි දස්සථ, මයම්පි ඉච්ඡාම කොසියමිස්සකං ¶ සන්ථතං කාතු’’’න්ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ ඡබ්බග්ගියෙ භික්ඛූ අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, කොසියකාරකෙ උපසඞ්කමිත්වා එවං වදෙථ – ‘බහූ, ආවුසො, කොසකාරකෙ පචථ, අම්හාකම්පි දස්සථ, මයම්පි ඉච්ඡාම කොසියමිස්සකං සන්ථතං ¶ කාතු’’’න්ති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා…පෙ… කථඤ්හි නාම තුම්හෙ, මොඝපුරිසා, කොසියකාරකෙ උපසඞ්කමිත්වා එවං වක්ඛථ – බහූ, ආවුසො, කොසකාරකෙ පචථ, අම්හාකම්පි දස්සථ, මයම්පි ඉච්ඡාම කොසියමිස්සකං සන්ථතං කාතුන්ති. නෙතං ¶ , මොඝපුරිසා, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

543. ‘‘යො පන භික්ඛු කොසියමිස්සකං සන්ථතං කාරාපෙය්ය, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

544. යො පනාති යො යාදිසො…පෙ… භික්ඛූති…පෙ… අයං ඉමස්මිං අත්ථෙ අධිප්පෙතො භික්ඛූති.

සන්ථතං නාම සන්ථරිත්වා කතං හොති අවායිමං.

කාරාපෙය්යාති එකෙනපි කොසියංසුනා මිස්සිත්වා කරොති වා කාරාපෙති වා, පයොගෙ දුක්කටං. පටිලාභෙන නිස්සග්ගියං හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බං සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බ…පෙ… ඉදං මෙ, භන්තෙ, කොසියමිස්සකං සන්ථතං කාරාපිතං නිස්සග්ගියං. ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමීති…පෙ… දදෙය්යාති…පෙ… දදෙය්යුන්ති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

545. අත්තනා ¶ විප්පකතං අත්තනා පරියොසාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අත්තනා විප්පකතං පරෙහි පරියොසාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. පරෙහි විප්පකතං අත්තනා පරියොසාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. පරෙහි විප්පකතං පරෙහි පරියොසාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

අඤ්ඤස්සත්ථාය කරොති වා කාරාපෙති වා, ආපත්ති දුක්කටස්ස ¶ . අඤ්ඤෙන කතං පටිලභිත්වා පරිභුඤ්ජති, ආපත්ති දුක්කටස්ස.

546. අනාපත්ති ¶ විතානං වා භූමත්ථරණං වා සාණිපාකාරං වා භිසිං වා බිබ්බොහනං වා කරොති, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

කොසියසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං පඨමං.

547. තෙන ¶ ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා වෙසාලියං විහරති මහාවනෙ කූටාගාරසාලායං. තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ සුද්ධකාළකානං එළකලොමානං සන්ථතං කාරාපෙන්ති. මනුස්සා විහාරචාරිකං ආහිණ්ඩන්තා පස්සිත්වා උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම සමණා සක්යපුත්තියා සුද්ධකාළකානං එළකලොමානං සන්ථතං කාරාපෙස්සන්ති, සෙය්යථාපි ගිහී කාමභොගිනො’’ති! අස්සොසුං ඛො භික්ඛූ තෙසං මනුස්සානං උජ්ඣායන්තානං ඛිය්යන්තානං විපාචෙන්තානං. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ සුද්ධකාළකානං එළකලොමානං සන්ථතං කාරාපෙස්සන්තී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ ඡබ්බග්ගියෙ භික්ඛූ අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, සුද්ධකාළකානං එළකලොමානං සන්ථතං කාරාපෙථා’’ති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා…පෙ… කථඤ්හි නාම තුම්හෙ, මොඝපුරිසා, සුද්ධකාළකානං එළකලොමානං සන්ථතං කාරාපෙස්සථ! නෙතං, මොඝපුරිසා, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

548. ‘‘යො පන භික්ඛු සුද්ධකාළකානං එළකලොමානං සන්ථතං කාරාපෙය්ය, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

549. යො පනාති යො යාදිසො…පෙ… භික්ඛූති…පෙ… අයං ඉමස්මිං ¶ අත්ථෙ අධිප්පෙතො භික්ඛූති.

කාළකං නාම ද්වෙ කාළකානි – ජාතියා කාළකං වා රජනකාළකං වා.

සන්ථතං නාම සන්ථරිත්වා කතං හොති අවායිමං.

කාරාපෙය්යාති ¶ කරොති වා කාරාපෙති වා, පයොගෙ දුක්කටං. පටිලාභෙන නිස්සග්ගියං හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බං සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා පුග්ගලස්ස ¶ වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බං ¶ …පෙ… ඉදං මෙ, භන්තෙ, සුද්ධකාළකානං එළකලොමානං සන්ථතං කාරාපිතං නිස්සග්ගියං. ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමීති…පෙ… දදෙය්යාති…පෙ… දදෙය්යුන්ති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

550. අත්තනා විප්පකතං අත්තනා පරියොසාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අත්තනා විප්පකතං පරෙහි පරියොසාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. පරෙහි විප්පකතං අත්තනා පරියොසාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. පරෙහි විප්පකතං පරෙහි පරියොසාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

අඤ්ඤස්සත්ථාය කරොති වා කාරාපෙති වා, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අඤ්ඤෙන කතං පටිලභිත්වා පරිභුඤ්ජති, ආපත්ති දුක්කටස්ස.

551. අනාපත්ති විතානං වා භූමත්ථරණං වා සාණිපාකාරං වා භිසිං වා බිබ්බොහනං වා කරොති, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

සුද්ධකාළකසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං දුතියං.

552. තෙන ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ – ‘‘භගවතා පටික්ඛිත්තං සුද්ධකාළකානං එළකලොමානං සන්ථතං කාරාපෙතු’’න්ති, තෙ ථොකංයෙව ඔදාතං අන්තෙ ආදියිත්වා තථෙව සුද්ධකාළකානං එළකලොමානං සන්ථතං කාරාපෙන්ති. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ ථොකංයෙව ඔදාතං අන්තෙ ආදියිත්වා තථෙව සුද්ධකාළකානං එළකලොමානං සන්ථතං කාරාපෙස්සන්තී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ ඡබ්බග්ගියෙ භික්ඛූ අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, ථොකංයෙව ඔදාතං අන්තෙ ආදියිත්වා තථෙව සුද්ධකාළකානං එළකලොමානං සන්ථතං කාරාපෙථා’’ති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා…පෙ… කථඤ්හි ¶ නාම තුම්හෙ, මොඝපුරිසා, ථොකංයෙව ¶ ඔදාතං අන්තෙ ආදියිත්වා තථෙව සුද්ධකාළකානං එළකලොමානං සන්ථතං කාරාපෙස්සථ! නෙතං, මොඝපුරිසා, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

553. ‘‘නවං පන භික්ඛුනා සන්ථතං කාරයමානෙන ද්වෙ භාගා සුද්ධකාළකානං එළකලොමානං ආදාතබ්බා තතියං ඔදාතානං චතුත්ථං ගොචරියානං ¶ . අනාදා චෙ භික්ඛු ද්වෙ භාගෙ සුද්ධකාළකානං එළකලොමානං තතියං ඔදාතානං චතුත්ථං ගොචරියානං නවං සන්ථතං කාරාපෙය්ය, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

554. නවං නාම කරණං උපාදාය වුච්චති.

සන්ථතං නාම සන්ථරිත්වා කතං හොති අවායිමං.

කාරයමානෙනාති කරොන්තො වා කාරාපෙන්තො වා.

ද්වෙ භාගා සුද්ධකාළකානං එළකලොමානං ආදාතබ්බාති ධාරයිත්වා ද්වෙ තුලා ආදාතබ්බා.

තතියං ඔදාතානන්ති තුලං ඔදාතානං.

චතුත්ථං ගොචරියානන්ති තුලං ගොචරියානං.

අනාදා ¶ චෙ භික්ඛු ද්වෙ භාගෙ සුද්ධකාළකානං එළකලොමානං තතියං ඔදාතානං චතුත්ථං ගොචරියානන්ති. අනාදියිත්වා ද්වෙ තුලෙ සුද්ධකාළකානං එළකලොමානං තුලං ඔදාතානං තුලං ගොචරියානං නවං සන්ථතං කරොති වා කාරාපෙති වා පයොගෙ දුක්කටං, පටිලාභෙන නිස්සග්ගියං හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බං සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බං…පෙ… ඉදං මෙ, භන්තෙ, සන්ථතං අනාදියිත්වා ද්වෙ තුලෙ සුද්ධකාළකානං එළකලොමානං තුලං ඔදාතානං තුලං ගොචරියානං කාරාපිතං නිස්සග්ගියං. ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමීති…පෙ… දදෙය්යාති…පෙ… දදෙය්යුන්ති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

555. අත්තනා ¶ විප්පකතං අත්තනා පරියොසාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අත්තනා විප්පකතං පරෙහි පරියොසාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. පරෙහි විප්පකතං අත්තනා පරියොසාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං ¶ . පරෙහි විප්පකතං පරෙහි පරියොසාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

අඤ්ඤස්සත්ථාය ¶ කරොති වා කාරාපෙති වා, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අඤ්ඤෙන කතං පටිලභිත්වා පරිභුඤ්ජති, ආපත්ති දුක්කටස්ස.

556. අනාපත්ති තුලං ඔදාතානං තුලං ගොචරියානං ආදියිත්වා කරොති, බහුතරං ඔදාතානං බහුතරං ගොචරියානං ආදියිත්වා කරොති, සුද්ධං ඔදාතානං සුද්ධං ගොචරියානං ආදියිත්වා කරොති, විතානං වා භූමත්ථරණං වා සාණිපාකාරං වා භිසිං වා බිබ්බොහනං වා කරොති, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

ද්වෙභාගසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං තතියං.

557. තෙන ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන භික්ඛූ අනුවස්සං සන්ථතං කාරාපෙන්ති. තෙ යාචනබහුලා විඤ්ඤත්තිබහුලා විහරන්ති – ‘‘එළකලොමානි දෙථ. එළකලොමෙහි අත්ථො’’ති. මනුස්සා උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම සමණා සක්යපුත්තියා අනුවස්සං සන්ථතං කාරාපෙස්සන්ති, යාචනබහුලා විඤ්ඤත්තිබහුලා විහරිස්සන්ති – ‘එළකලොමානි දෙථ, එළකලොමෙහි අත්ථො’’’ති! අම්හාකං පන සකිං කතානි සන්ථතානි පඤ්චපි ඡපි වස්සානි හොන්ති, යෙසං නො දාරකා උහදන්තිපි උම්මිහන්තිපි උන්දූරෙහිපි ඛජ්ජන්ති. ඉමෙ පන සමණා සක්යපුත්තියා අනුවස්සං සන්ථතං කාරාපෙන්ති, යාචනබහුලා විඤ්ඤත්තිබහුලා විහරන්ති – ‘‘එළකලොමානි දෙථ, එළකලොමෙහි අත්ථො’’ති!

අස්සොසුං ඛො භික්ඛූ තෙසං මනුස්සානං උජ්ඣායන්තානං ඛිය්යන්තානං විපාචෙන්තානං. යෙ තෙ භික්ඛූ ¶ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම භික්ඛූ අනුවස්සං සන්ථතං කාරාපෙස්සන්ති, යාචනබහුලා විඤ්ඤත්තිබහුලා විහරිස්සන්ති – ‘එළකලොමානි දෙථ, එළකලොමෙහි අත්ථො’’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ තෙ අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… සච්චං ¶ කිර, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ අනුවස්සං සන්ථතං කාරාපෙන්ති, යාචනබහුලා විඤ්ඤත්තිබහුලා විහරන්ති – ‘එළකලොමානි දෙථ, එළකලොමෙහි ¶ අත්ථො’ති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො ¶ භගවා…පෙ… කථඤ්හි නාම තෙ, භික්ඛවෙ, මොඝපුරිසා අනුවස්සං සන්ථතං කාරාපෙස්සන්ති, යාචනබහුලා විඤ්ඤත්තිබහුලා විහරිස්සන්ති – ‘එළකලොමානි දෙථ, එළකලොමෙහි අත්ථො’ති! නෙතං, භික්ඛවෙ, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

558. ‘‘නවං පන භික්ඛුනා සන්ථතං කාරාපෙත්වා ඡබ්බස්සානි ධාරෙතබ්බං. ඔරෙන චෙ ඡන්නං වස්සානං තං සන්ථතං විස්සජ්ජෙත්වා වා අවිස්සජ්ජෙත්වා වා අඤ්ඤං නවං සන්ථතං කාරාපෙය්ය, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

එවඤ්චිදං භගවතා භික්ඛූනං සික්ඛාපදං පඤ්ඤත්තං හොති.

559. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරො භික්ඛු කොසම්බියං ගිලානො හොති. ඤාතකා තස්ස භික්ඛුනො සන්තිකෙ දූතං පාහෙසුං – ‘‘ආගච්ඡතු, භදන්තො මයං උපට්ඨහිස්සාමා’’ති. භික්ඛූපි එවමාහංසු – ‘‘ගච්ඡාවුසො, ඤාතකා තං උපට්ඨහිස්සන්තී’’ති. සො එවමාහ – ‘‘භගවතා, ආවුසො, සික්ඛාපදං පඤ්ඤත්තං – ‘නවං පන භික්ඛුනා සන්ථතං කාරාපෙත්වා ඡබ්බස්සානි ධාරෙතබ්බ’න්ති. අහඤ්චම්හි ගිලානො, න සක්කොමි සන්ථතං ආදාය පක්කමිතුං. මය්හඤ්ච විනා සන්ථතා න ඵාසු හොති. නාහං ගමිස්සාමී’’ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, ගිලානස්ස භික්ඛුනො සන්ථතසම්මුතිං දාතුං. එවඤ්ච පන ¶ , භික්ඛවෙ, දාතබ්බා. තෙන ගිලානෙන භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා වුඩ්ඪානං භික්ඛූනං පාදෙ වන්දිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘අහං, භන්තෙ, ගිලානො. න සක්කොමි සන්ථතං ආදාය පක්කමිතුං. සොහං, භන්තෙ, සඞ්ඝං සන්ථතසම්මුතිං යාචාමී’ති. දුතියම්පි යාචිතබ්බා. තතියම්පි යාචිතබ්බා. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –

560. ‘‘සුණාතු ¶ මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං ඉත්ථන්නාමො භික්ඛු ගිලානො. න සක්කොති සන්ථතං ආදාය පක්කමිතුං. සො සඞ්ඝං සන්ථතසම්මුතිං යාචති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො සන්ථතසම්මුතිං දදෙය්ය. එසා ඤත්ති.

‘‘සුණාතු ¶ මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො ¶ . අයං ඉත්ථන්නාමො භික්ඛු ගිලානො. න සක්කොති සන්ථතං ආදාය පක්කමිතුං. සො සඞ්ඝං සන්ථතසම්මුතිං යාචති. සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො සන්ථතසම්මුතිං දෙති. යස්සායස්මතො ඛමති ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො සන්ථතසම්මුතියා දානං, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.

‘‘දින්නා සඞ්ඝෙන ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො සන්ථතසම්මුති. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.

එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

561. ‘‘නවං පන භික්ඛුනා සන්ථතං කාරාපෙත්වා ඡබ්බස්සානි ධාරෙතබ්බං. ඔරෙන චෙ ඡන්නං වස්සානං තං සන්ථතං විස්සජ්ජෙත්වා වා අවිස්සජ්ජෙත්වා වා අඤ්ඤං නවං සන්ථතං කාරාපෙය්ය, අඤ්ඤත්ර භික්ඛුසම්මුතියා ¶ , නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

562. නවං නාම කරණං උපාදාය වුච්චති.

සන්ථතං නාම සන්ථරිත්වා කතං හොති අවායිමං.

කාරාපෙත්වාති කරිත්වා වා කාරාපෙත්වා වා.

ඡබ්බස්සානි ධාරෙතබ්බන්ති ඡබ්බස්සපරමතා ධාරෙතබ්බං.

ඔරෙන චෙ ඡන්නං වස්සානන්ති ඌනකඡබ්බස්සානි.

තං සන්ථතං විස්සජ්ජෙත්වාති අඤ්ඤෙසං දත්වා.

අවිස්සජ්ජෙත්වාති ¶ න කස්සචි දත්වා.

අඤ්ඤත්ර භික්ඛුසම්මුතියාති ඨපෙත්වා භික්ඛුසම්මුතිං අඤ්ඤං නවං සන්ථතං කරොති වා කාරාපෙති වා, පයොගෙ දුක්කටං. පටිලාභෙන නිස්සග්ගියං හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බං සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බං…පෙ… ඉදං මෙ, භන්තෙ, සන්ථතං ඌනකඡබ්බස්සානි කාරාපිතං, අඤ්ඤත්ර භික්ඛුසම්මුතියා, නිස්සග්ගියං. ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමීති…පෙ… දදෙය්යාති…පෙ… දදෙය්යුන්ති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

563. අත්තනා විප්පකතං අත්තනා පරියොසාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අත්තනා විප්පකතං පරෙහි පරියොසාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං ¶ . පරෙහි විප්පකතං අත්තනා පරියොසාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. පරෙහි විප්පකතං පරෙහි පරියොසාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

564. අනාපත්ති ඡබ්බස්සානි කරොති, අතිරෙකඡබ්බස්සානි කරොති, අඤ්ඤස්සත්ථාය කරොති වා කාරාපෙති වා, අඤ්ඤෙන කතං පටිලභිත්වා පරිභුඤ්ජති ¶ , විතානං වා භූමත්ථරණං වා සාණිපාකාරං වා භිසිං වා බිබ්බොහනං වා කරොති, භික්ඛුසම්මුතියා, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

ඡබ්බස්සසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං චතුත්ථං.

565. තෙන ¶ ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. අථ ඛො භගවා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘ඉච්ඡාමහං, භික්ඛවෙ, තෙමාසං පටිසල්ලීයිතුං. නම්හි කෙනචි උපසඞ්කමිතබ්බො, අඤ්ඤත්ර එකෙන පිණ්ඩපාතනීහාරකෙනා’’ති. ‘‘එවං, භන්තෙ,’’ති ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො පටිස්සුණිත්වා නාස්සුධ කොචි භගවන්තං උපසඞ්කමති, අඤ්ඤත්ර එකෙන පිණ්ඩපාතනීහාරකෙන. තෙන ඛො පන සමයෙන සාවත්ථියා සඞ්ඝෙන කතිකා කතා හොති – ‘‘ඉච්ඡතාවුසො, භගවා තෙමාසං පටිසල්ලීයිතුං. න භගවා කෙනචි උපසඞ්කමිතබ්බො ¶ , අඤ්ඤත්ර එකෙන පිණ්ඩපාතනීහාරකෙන. යො භගවන්තං උපසඞ්කමති සො පාචිත්තියං දෙසාපෙතබ්බො’’ති. අථ ඛො ආයස්මා උපසෙනො වඞ්ගන්තපුත්තො, සපරිසො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. ආචිණ්ණං ඛො පනෙතං බුද්ධානං භගවන්තානං ආගන්තුකෙහි භික්ඛූහි සද්ධිං පටිසම්මොදිතුං. අථ ඛො භගවා ආයස්මන්තං උපසෙනං වඞ්ගන්තපුත්තං එතදවොච – ‘‘කච්චි වො, උපසෙන, ඛමනීයං කච්චි යාපනීයං, කච්චිත්ථ අප්පකිලමථෙන අද්ධානං ආගතා’’ති? ‘‘ඛමනීයං ¶ , භගවා, යාපනීයං, භගවා. අප්පකිලමථෙන ච මයං, භන්තෙ, අද්ධානං ආගතා’’ති.

තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මතො උපසෙනස්ස වඞ්ගන්තපුත්තස්ස සද්ධිවිහාරිකො භික්ඛු භගවතො අවිදූරෙ නිසින්නො හොති. අථ ඛො භගවා ¶ තං භික්ඛුං එතදවොච – ‘‘මනාපානි තෙ, භික්ඛු, පංසුකූලානී’’ති? ‘‘න ඛො මෙ, භන්තෙ, මනාපානි පංසුකූලානී’’ති. ‘‘කිස්ස පන ත්වං, භික්ඛු, පංසුකූලිකො’’ති? ‘‘උපජ්ඣායො මෙ, භන්තෙ, පංසුකූලිකො. එවං අහම්පි පංසුකූලිකො’’ති. අථ ඛො භගවා ආයස්මන්තං උපසෙනං වඞ්ගන්තපුත්තං එතදවොච – ‘‘පාසාදිකා ඛො ත්යායං, උපසෙන, පරිසා. කථං ත්වං, උපසෙන, පරිසං විනෙසී’’ති? ‘‘යො මං, භන්තෙ, උපසම්පදං යාචති තමහං [තාහං (ක.)] එවං වදාමි – ‘අහං ඛො, ආවුසො, ආරඤ්ඤිකො පිණ්ඩපාතිකො පංසුකූලිකො. සචෙ ත්වම්පි ආරඤ්ඤිකො භවිස්සසි පිණ්ඩපාතිකො පංසුකූලිකො, එවාහං තං උපසම්පාදෙස්සාමී’ති. සචෙ මෙ පටිස්සුණාති උපසම්පාදෙමි, නො චෙ මෙ පටිස්සුණාති න උපසම්පාදෙමි. යො ¶ මං නිස්සයං යාචති තමහං [තාහං (ක.)] එවං වදාමි – ‘අහං ඛො, ආවුසො, ආරඤ්ඤිකො පිණ්ඩපාතිකො පංසුකූලිකො. සචෙ ත්වම්පි ආරඤ්ඤිකො භවිස්සසි පිණ්ඩපාතිකො පංසුකූලිකො, එවාහං තෙ නිස්සයං දස්සාමී’ති. සචෙ මෙ පටිස්සුණාති නිස්සයං දෙමි, නො චෙ මෙ පටිස්සුණාති න නිස්සයං දෙමි. එවං ඛො අහං, භන්තෙ, පරිසං විනෙමී’’ති.

‘‘සාධු සාධු, උපසෙන. සාධු ඛො ත්වං, උපසෙන, පරිසං විනෙසි ¶ . ජානාසි පන ත්වං, උපසෙන, සාවත්ථියා සඞ්ඝස්ස කතික’’න්ති? ‘‘න ඛො අහං, භන්තෙ, ජානාමි සාවත්ථියා සඞ්ඝස්ස කතික’’න්ති. ‘‘සාවත්ථියා ඛො, උපසෙන, සඞ්ඝෙන කතිකා කතා – ‘ඉච්ඡතාවුසො, භගවා තෙමාසං පටිසල්ලීයිතුං. න භගවා කෙනචි උපසඞ්කමිතබ්බො, අඤ්ඤත්ර එකෙන පිණ්ඩපාතනීහාරකෙන. යො භගවන්තං උපසඞ්කමති සො පාචිත්තියං දෙසාපෙතබ්බො’ති. ‘‘පඤ්ඤායිස්සති, භන්තෙ, සාවත්ථියා සඞ්ඝො සකාය කතිකාය, න මයං අපඤ්ඤත්තං පඤ්ඤපෙස්සාම පඤ්ඤත්තං වා න සමුච්ඡින්දිස්සාම, යථාපඤ්ඤත්තෙසු සික්ඛාපදෙසු සමාදාය වත්තිස්සාමා’’ති. ‘‘සාධු ¶ සාධු, උපසෙන, අපඤ්ඤත්තං න පඤ්ඤපෙතබ්බං, පඤ්ඤත්තං වා න සමුච්ඡින්දිතබ්බං, යථාපඤ්ඤත්තෙසු සික්ඛාපදෙසු සමාදාය වත්තිතබ්බං. අනුජානාමි, උපසෙන, යෙ තෙ භික්ඛූ ආරඤ්ඤිකා පිණ්ඩපාතිකා පංසුකූලිකා යථාසුඛං මං දස්සනාය උපසඞ්කමන්තූ’’ති.

566. තෙන ඛො පන සමයෙන සම්බහුලා භික්ඛූ බහිද්වාරකොට්ඨකෙ ඨිතා හොන්ති – ‘‘මයං ආයස්මන්තං උපසෙනං වඞ්ගන්තපුත්තං පාචිත්තියං දෙසාපෙස්සාමා’’ති ¶ . අථ ඛො ආයස්මා උපසෙනො වඞ්ගන්තපුත්තො සපරිසො උට්ඨායාසනා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා පදක්ඛිණං කත්වා පක්කාමි. අථ ඛො තෙ භික්ඛූ ආයස්මන්තං උපසෙනං වඞ්ගන්තපුත්තං එතදවොචුං – ‘‘ජානාසි ත්වං, ආවුසො උපසෙන, සාවත්ථියා සඞ්ඝස්ස කතික’’න්ති. ‘‘භගවාපි මං, ආවුසො, එවමාහ – ‘ජානාසි පන ත්වං, උපසෙන, සාවත්ථියා සඞ්ඝස්ස ¶ කතික’න්ති? න ඛො අහං, භන්තෙ, ජානාමි සාවත්ථියා සඞ්ඝස්ස කතික’’න්ති. ‘‘සාවත්ථියා ඛො, උපසෙන, සඞ්ඝෙන කතිකා කතා – ඉච්ඡතාවුසො, භගවා තෙමාසං පටිසල්ලීයිතුං. න භගවා කෙනචි උපසඞ්කමිතබ්බො, අඤ්ඤත්ර එකෙන පිණ්ඩපාතනීහාරකෙන. යො භගවන්තං උපසඞ්කමති සො පාචිත්තියං දෙසාපෙතබ්බො’’ති. ‘‘පඤ්ඤායිස්සති, භන්තෙ, සාවත්ථියා සඞ්ඝො සකාය කතිකාය, න මයං අපඤ්ඤත්තං පඤ්ඤපෙස්සාම පඤ්ඤත්තං වා න සමුච්ඡින්දිස්සාම, යථාපඤ්ඤත්තෙසු සික්ඛාපදෙසු සමාදාය වත්තිස්සාමාති. අනුඤ්ඤාතාවුසො, භගවතා – ‘යෙ තෙ භික්ඛූ ආරඤ්ඤිකා පිණ්ඩපාතිකා පංසුකූලිකා යථාසුඛං මං දස්සනාය උපසඞ්කමන්තූ’’’ති.

අථ ඛො තෙ භික්ඛූ – ‘‘සච්චං ඛො ආයස්මා උපසෙනො ආහ – ‘න අපඤ්ඤත්තං පඤ්ඤපෙතබ්බං, පඤ්ඤත්තං වා න සමුච්ඡින්දිතබ්බං, යථාපඤ්ඤත්තෙසු සික්ඛාපදෙසු සමාදාය වත්තිතබ්බ’’’න්ති. අස්සොසුං ඛො භික්ඛූ – ‘‘අනුඤ්ඤාතා කිර භගවතා – ‘යෙ තෙ භික්ඛූ ආරඤ්ඤිකා පිණ්ඩපාතිකා පංසුකූලිකා යථාසුඛං මං දස්සනාය උපසඞ්කමන්තූ’’’ති. තෙ භගවන්තං දස්සනං පිහෙන්තා [දස්සනාය පිහයමානා (ස්යා.)] සන්ථතානි උජ්ඣිත්වා ආරඤ්ඤිකඞ්ගං පිණ්ඩපාතිකඞ්ගං ¶ පංසුකූලිකඞ්ගං සමාදියිංසු. අථ ඛො භගවා සම්බහුලෙහි භික්ඛූහි සද්ධිං සෙනාසනචාරිකං ආහිණ්ඩන්තො අද්දස සන්ථතානි තහං තහං උජ්ඣිතානි. පස්සිත්වා භික්ඛූ ¶ ආමන්තෙසි – ‘‘කස්සිමානි, භික්ඛවෙ, සන්ථතානි තහං තහං උජ්ඣිතානී’’ති? අථ ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘තෙන හි, භික්ඛවෙ, භික්ඛූනං සික්ඛාපදං පඤ්ඤපෙස්සාමි දස අත්ථවසෙ පටිච්ච ¶ – සඞ්ඝසුට්ඨුතාය, සඞ්ඝඵාසුතාය,…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

567. ‘‘නිසීදනසන්ථතං ¶ පන භික්ඛුනා කාරයමානෙන පුරාණසන්ථතස්ස සාමන්තා සුගතවිදත්ථි ආදාතබ්බා දුබ්බණ්ණකරණාය, අනාදා චෙ භික්ඛු පුරාණසන්ථතස්ස සාමන්තා සුගතවිදත්ථිං නවං නිසීදනසන්ථතං කාරාපෙය්ය, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

සන්ථතං නාම සන්ථරිත්වා කතං හොති අවායිමං.

කාරයමානෙනාති කරොන්තො වා කාරාපෙන්තො වා.

පුරාණසන්ථතං නාම සකිං නිවත්ථම්පි සකිං පාරුතම්පි.

සාමන්තා සුගතවිදත්ථි ආදාතබ්බා දුබ්බණ්ණකරණායාති ථිරභාවාය වට්ටං වා චතුරස්සං වා ඡින්දිත්වා එකදෙසෙ වා සන්ථරිතබ්බං විජටෙත්වා වා සන්ථරිතබ්බං.

අනාදා චෙ භික්ඛු පුරාණසන්ථතස්ස සාමන්තා සුගතවිදත්ථින්ති අනාදියිත්වා පුරාණසන්ථතස්ස සාමන්තා සුගතවිදත්ථිං නවං ¶ නිසීදනසන්ථතං කරොති වා කාරාපෙති වා, පයොගෙ දුක්කටං, පටිලාභෙන නිස්සග්ගියං හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බං සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බං…පෙ… ඉදං මෙ, භන්තෙ, නිසීදනසන්ථතං අනාදියිත්වා පුරාණසන්ථතස්ස සාමන්තා සුගතවිදත්ථිං කාරාපිතං නිස්සග්ගියං. ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමීති…පෙ… දදෙය්යාති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

569. අත්තනා විප්පකතං අත්තනා පරියොසාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අත්තනා විප්පකතං පරෙහි පරියොසාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. පරෙහි විප්පකතං අත්තනා පරියොසාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. පරෙහි විප්පකතං පරෙහි පරියොසාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

අඤ්ඤස්සත්ථාය ¶ කරොති වා කාරාපෙති වා, ආපත්ති දුක්කටස්ස.

570. අනාපත්ති – පුරාණසන්ථතස්ස සාමන්තා සුගතවිදත්ථිං ආදියිත්වා ¶ කරොති, අලභන්තො ථොකතරං ආදියිත්වා කරොති, අලභන්තො අනාදියිත්වා කරොති, අඤ්ඤෙන කතං පටිලභිත්වා පරිභුඤ්ජති, විතානං වා භූමත්ථරණං වා සාණිපාකාරං වා භිසිං වා බිබ්බොහනං වා කරොති, උම්මත්තකස්ස ආදිකම්මිකස්සාති.

නිසීදනසන්ථතසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං පඤ්චමං.

571. තෙන ¶ ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරස්ස භික්ඛුනො කොසලෙසු ජනපදෙ සාවත්ථිං ගච්ඡන්තස්ස අන්තරාමග්ගෙ එළකලොමානි උප්පජ්ජිංසු. අථ ඛො සො භික්ඛු තානි එළකලොමානි උත්තරාසඞ්ගෙන භණ්ඩිකං බන්ධිත්වා අගමාසි. මනුස්සා තං භික්ඛුං පස්සිත්වා උප්පණ්ඩෙසුං – ‘‘කිත්තකෙන තෙ, භන්තෙ, කීතානි? කිත්තකො උදයො භවිස්සතී’’ති? සො භික්ඛු තෙහි මනුස්සෙහි උප්පණ්ඩියමානො මඞ්කු අහොසි. අථ ඛො සො භික්ඛු සාවත්ථිං ගන්ත්වා තානි එළකලොමානි ඨිතකොව ආසුම්භි. භික්ඛූ තං භික්ඛුං එතදවොචුං – ‘‘කිස්ස ත්වං, ආවුසො, ඉමානි එළකලොමානි ඨිතකොව ආසුම්භසී’’ති? ‘‘තථා හි පනාහං, ආවුසො, ඉමෙසං එළකලොමානං කාරණා මනුස්සෙහි උප්පණ්ඩිතො’’ති. ‘‘කීව දූරතො පන ත්වං, ආවුසො, ඉමානි එළකලොමානි ආහරී’’ති? ‘‘අතිරෙකතියොජනං, ආවුසො’’ති. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම භික්ඛු අතිරෙකතියොජනං එළකලොමානි ආහරිස්සතී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ තං භික්ඛුං අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… සච්චං කිර ත්වං, භික්ඛු, අතිරෙකතියොජනං එළකලොමානි ආහරීති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා…පෙ… කථඤ්හි නාම ¶ ත්වං, මොඝපුරිස, අතිරෙකතියොජනං එළකලොමානි ආහරිස්සසි! නෙතං මොඝපුරිස, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

572. ‘‘භික්ඛුනො ¶ පනෙව අද්ධානමග්ගප්පටිපන්නස්ස එළකලොමානි උප්පජ්ජය්යුං. ආකඞ්ඛමානෙන භික්ඛුනා පටිග්ගහෙතබ්බානි. පටිග්ගහෙත්වා තියොජනපරමං සහත්ථා හරිතබ්බානි [හාරෙතබ්බානි (සී. ස්යා. ක.)], අසන්තෙ හාරකෙ. තතො චෙ උත්තරි හරෙය්ය, අසන්තෙපි හාරකෙ, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

573. භික්ඛුනො ¶ පනෙව අද්ධානමග්ගප්පටිපන්නස්සාති පන්ථං ගච්ඡන්තස්ස.

එළකලොමානි උප්පජ්ජෙය්යුන්ති උප්පජ්ජෙය්යුං සඞ්ඝතො වා ගණතො වා ඤාතිතො වා මිත්තතො වා පංසුකූලං වා අත්තනො වා ධනෙන.

ආකඞ්ඛමානෙනාති ¶ ඉච්ඡමානෙන පටිග්ගහෙතබ්බානි.

පටිග්ගහෙත්වා තියොජනපරමං සහත්ථා හරිතබ්බානීති තියොජනපරමතා සහත්ථා හරිතබ්බානි.

අසන්තෙ හාරකෙති නාඤ්ඤො කොචි හාරකො හොති ඉත්ථී වා පුරිසො වා ගහට්ඨො වා පබ්බජිතො වා.

තතො චෙ උත්තරි හරෙය්ය, අසන්තෙපි හාරකෙති පඨමං පාදං තියොජනං අතික්කාමෙති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. දුතියං පාදං අතික්කාමෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං [නිස්සග්ගියානි හොන්ති (ස්යා.)]. අන්තොතියොජනෙ ඨිතො බහිතියොජනං පාතෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං [නිස්සග්ගියානි හොන්ති (ස්යා.)]. අඤ්ඤස්ස යානෙ වා භණ්ඩෙ වා අජානන්තස්ස පක්ඛිපිත්වා තියොජනං අතික්කාමෙති, නිස්සග්ගියානි හොන්ති. නිස්සජ්ජිතබ්බානි සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස ¶ වා පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බානි…පෙ… ඉමානි මෙ, භන්තෙ, එළකලොමානි තියොජනං අතික්කාමිතානි නිස්සග්ගියානි. ඉමානාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමීති…පෙ… දදෙය්යාති…පෙ… දදෙය්යුන්ති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

574. අතිරෙකතියොජනෙ අතිරෙකසඤ්ඤී අතික්කාමෙති [තියොජනං අතික්කාමෙති (ස්යා.)], නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අතිරෙකතියොජනෙ වෙමතිකො අතික්කාමෙති [තියොජනං අතික්කාමෙති (ස්යා.)], නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අතිරෙකතියොජනෙ ඌනකසඤ්ඤී අතික්කාමෙති [තියොජනං අතික්කාමෙති (ස්යා.)], නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

ඌනකතියොජනෙ ¶ අතිරෙකසඤ්ඤී, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඌනකතියොජනෙ වෙමතිකො, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඌනකතියොජනෙ ඌනකසඤ්ඤී, අනාපත්ති.

575. අනාපත්ති තියොජනං හරති, ඌනකතියොජනං හරති, තියොජනං හරතිපි, පච්චාහරතිපි, තියොජනං වාසාධිප්පායො ගන්ත්වා තතො පරං හරති, අච්ඡින්නං පටිලභිත්වා හරති, නිස්සට්ඨං පටිලභිත්වා හරති, අඤ්ඤං හරාපෙති කතභණ්ඩං, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

එළකලොමසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං ඡට්ඨං.

576. තෙන ¶ ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සක්කෙසු විහරති කපිලවත්ථුස්මිං නිග්රොධාරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ භික්ඛුනීහි එළකලොමානි ධොවාපෙන්තිපි ¶ රජාපෙන්තිපි විජටාපෙන්තිපි. භික්ඛුනියො එළකලොමානි ධොවන්තියො රජන්තියො විජටෙන්තියො රිඤ්චන්ති උද්දෙසං පරිපුච්ඡං අධිසීලං අධිචිත්තං අධිපඤ්ඤං. අථ ඛො මහාපජාපති ගොතමී යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං අට්ඨාසි. එකමන්තං ඨිතං ඛො මහාපජාපතිං ගොතමිං භගවා එතදවොච – ‘‘කච්චි, ගොතමි, භික්ඛුනියො අප්පමත්තා ආතාපිනියො පහිතත්තා විහරන්තී’’ති? ‘‘කුතො, භන්තෙ, භික්ඛුනීනං අප්පමාදො! අය්යා ඡබ්බග්ගියා භික්ඛුනීහි එළකලොමානි ධොවාපෙන්තිපි රජාපෙන්තිපි විජටාපෙන්තිපි. භික්ඛුනියො එළකලොමානි ධොවන්තියො රජන්තියො විජටෙන්තියො රිඤ්චන්ති උද්දෙසං පරිපුච්ඡං අධිසීලං අධිචිත්තං අධිපඤ්ඤ’’න්ති.

අථ ඛො භගවා මහාපජාපතිං ගොතමිං ධම්මියා කථාය සන්දස්සෙසි සමාදපෙසි සමුත්තෙජෙසි සම්පහංසෙසි. අථ ඛො මහාපජාපති ගොතමී භගවතා ධම්මියා කථාය සන්දස්සිතා සමාදපිතා සමුත්තෙජිතා සම්පහංසිතා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා පදක්ඛිණං කත්වා පක්කාමි. අථ ඛො භගවා එතස්මිං ¶ නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ භික්ඛුසඞ්ඝං සන්නිපාතාපෙත්වා ඡබ්බග්ගියෙ භික්ඛූ පටිපුච්ඡි – ‘‘සච්චං කිර තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනීහි එළකලොමානි ධොවාපෙථපි රජාපෙථපි විජටාපෙථපී’’ති ¶ ? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. ‘‘ඤාතිකායො තුම්හාකං, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤාතිකායො’’ති? ‘‘අඤ්ඤාතිකායො, භගවා’’ති. ‘‘අඤ්ඤාතකා, මොඝපුරිසා, අඤ්ඤාතිකානං න ජානන්ති පතිරූපං වා අප්පතිරූපං වා පාසාදිකං වා අපාසාදිකං. තත්ථ නාම තුම්හෙ, මොඝපුරිසා, අඤ්ඤාතිකාහි භික්ඛුනීහි එළකලොමානි ධොවාපෙස්සථපි රජාපෙස්සථපි විජටාපෙස්සථපි! නෙතං, මොඝපුරිසා, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

577. ‘‘යො පන භික්ඛු අඤ්ඤාතිකාය භික්ඛුනියා එළකලොමානි ධොවාපෙය්ය වා රජාපෙය්ය වා විජටාපෙය්ය වා, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

578. යො ¶ පනාති යො යාදිසො…පෙ… භික්ඛූති…පෙ… අයං ඉමස්මිං අත්ථෙ අධිප්පෙතො භික්ඛූති.

අඤ්ඤාතිකා නාම මාතිතො වා පිතිතො වා යාව සත්තමා පිතාමහයුගා අසම්බද්ධා.

භික්ඛුනී නාම උභතොසඞ්ඝෙ උපසම්පන්නා.

ධොවාති ආණාපෙති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ධොතානි නිස්සග්ගියානි හොන්ති. රජාති ආණාපෙති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. රත්තානි නිස්සග්ගියානි හොන්ති. විජටෙහීති ආණාපෙති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. විජටිතානි නිස්සග්ගියානි ¶ හොන්ති. නිස්සජ්ජිතබ්බානි සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච ¶ පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බානි…පෙ… ඉමානි මෙ, භන්තෙ, එළකලොමානි අඤ්ඤාතිකාය භික්ඛුනියා ධොවාපිතානි නිස්සග්ගියානි. ඉමානාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමීති…පෙ… දදෙය්යාති…පෙ… දදෙය්යුන්ති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

579. අඤ්ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී එළකලොමානි ධොවාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අඤ්ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී එළකලොමානි ධොවාපෙති රජාපෙති, නිස්සග්ගියෙන ආපත්ති දුක්කටස්ස. අඤ්ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී එළකලොමානි ධොවාපෙති විජටාපෙති, නිස්සග්ගියෙන ආපත්ති දුක්කටස්ස. අඤ්ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී එළකලොමානි ධොවාපෙති රජාපෙති විජටාපෙති, නිස්සග්ගියෙන ආපත්ති ද්වින්නං දුක්කටානං.

අඤ්ඤාතිකාය ¶ අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී එළකලොමානි රජාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අඤ්ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී එළකලොමානි රජාපෙති විජටාපෙති, නිස්සග්ගියෙන ආපත්ති දුක්කටස්ස. අඤ්ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී එළකලොමානි රජාපෙති ධොවාපෙති, නිස්සග්ගියෙන ආපත්ති දුක්කටස්ස. අඤ්ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී එළකලොමානි රජාපෙති විජටාපෙති ධොවාපෙති, නිස්සග්ගියෙන ආපත්ති ද්වින්නං දුක්කටානං.

අඤ්ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී එළකලොමානි විජටාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අඤ්ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී එළකලොමානි විජටාපෙති ධොවාපෙති, නිස්සග්ගියෙන ආපත්ති දුක්කටස්ස. අඤ්ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී එළකලොමානි විජටාපෙති රජාපෙති, නිස්සග්ගියෙන ආපත්ති ¶ දුක්කටස්ස ¶ . අඤ්ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී එළකලොමානි විජටාපෙති ධොවාපෙති රජාපෙති, නිස්සග්ගියෙන ආපත්ති ද්වින්නං දුක්කටානං.

580. අඤ්ඤාතිකාය වෙමතිකො…පෙ… අඤ්ඤාතිකාය ඤාතිකසඤ්ඤී…පෙ… අඤ්ඤස්ස එළකලොමානි ධොවාපෙති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. එකතො උපසම්පන්නාය ධොවාපෙති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඤාතිකාය අඤ්ඤාතිකසඤ්ඤී, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඤාතිකාය වෙමතිකො, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඤාතිකාය ඤාතිකසඤ්ඤී, අනාපත්ති.

581. අනාපත්ති ඤාතිකාය ධාවන්තියා අඤ්ඤාතිකා දුතියා හොති, අවුත්තා ධොවති, අපරිභුත්තං කතභණ්ඩං ධොවාපෙති, සික්ඛමානාය සාමණෙරියා උම්මත්තකස්ස ආදිකම්මිකස්සාති.

එළකලොමධොවාපනසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං සත්තමං.

582. තෙන ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා රාජගහෙ විහරති වෙළුවනෙ කලන්දකනිවාපෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මා ¶ උපනන්දො සක්යපුත්තො අඤ්ඤතරස්ස කුලස්ස කුලූපකො හොති නිච්චභත්තිකො. යං තස්මිං කුලෙ උප්පජ්ජති ඛාදනීයං වා භොජනීයං වා තතො ආයස්මතො උපනන්දස්ස සක්යපුත්තස්ස පටිවිසො ඨපිය්යති. තෙන ඛො පන සමයෙන සායං තස්මිං කුලෙ මංසං ¶ උප්පන්නං හොති. තතො ආයස්මතො උපනන්දස්ස සක්යපුත්තස්ස පටිවිසො ඨපිතො හොති. තස්ස කුලස්ස දාරකො රත්තියා පච්චූසසමයං පච්චුට්ඨාය රොදති – ‘‘මංසං මෙ දෙථා’’ති. අථ ඛො සො පුරිසො පජාපතිං එතදවොච – ‘‘අය්යස්ස පටිවිසං දාරකස්ස දෙහි. අඤ්ඤං චෙතාපෙත්වා අය්යස්ස දස්සාමා’’ති.

අථ ඛො ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො පුබ්බණ්හසමයං නිවාසෙත්වා පත්තචීවරං ආදාය යෙන තං කුලං තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා පඤ්ඤත්තෙ ආසනෙ නිසීදි. අථ ඛො සො පුරිසො යෙනායස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං උපනන්දං සක්යපුත්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො සො පුරිසො ආයස්මන්තං ¶ උපනන්දං සක්යපුත්තං එතදවොච – ‘‘හිය්යො ඛො, භන්තෙ, සායං මංසං උප්පන්නං අහොසි. තතො අය්යස්ස පටිවිසො ඨපිතො. අයං ¶ , භන්තෙ, දාරකො රත්තියා පච්චූසසමයං පච්චුට්ඨාය රොදති – ‘මංසං මෙ දෙථා’ති. අය්යස්ස පටිවිසො දාරකස්ස දින්නො. කහාපණෙන, භන්තෙ, කිං ආහරිය්යතූ’’ති? ‘‘පරිච්චත්තො මෙ, ආවුසො, කහාපණො’’ති? ‘‘ආම, භන්තෙ, පරිච්චත්තො’’ති. ‘‘තඤ්ඤෙව මෙ, ආවුසො, කහාපණං දෙහී’’ති.

අථ ඛො සො පුරිසො ආයස්මතො උපනන්දස්ස සක්යපුත්තස්ස කහාපණං දත්වා උජ්ඣායති ඛිය්යති විපාචෙති – ‘‘තථෙව මයං රූපියං පටිග්ගණ්හාම එවමෙවිමෙ සමණා සක්යපුත්තියා රූපියං පටිග්ගණ්හන්තී’’ති. අස්සොසුං ඛො භික්ඛූ තස්ස පුරිසස්ස උජ්ඣායන්තස්ස ඛිය්යන්තස්ස විපාචෙන්තස්ස. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො රූපියං පටිග්ගහෙස්සතී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ ආයස්මන්තං උපනන්දං සක්යපුත්තං අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර ත්වං, උපනන්ද, රූපියං පටිග්ගහෙසී’’ති [පටිග්ගණ්හාසීති (ස්යා.)]? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා…පෙ… කථඤ්හි නාම ත්වං, මොඝපුරිස, රූපියං පටිග්ගහෙස්සසි! නෙතං, මොඝපුරිස, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

583. ‘‘යො පන භික්ඛු ජාතරූපරජතං උග්ගණ්හෙය්ය වා උග්ගණ්හාපෙය්ය වා උපනික්ඛිත්තං වා සාදියෙය්ය, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

584. යො ¶ ¶ පනාති යො යාදිසො…පෙ… භික්ඛූති…පෙ… අයං ඉමස්මිං අත්ථෙ අධිප්පෙතො භික්ඛූති.

ජාතරූපං නාම සත්ථුවණ්ණො වුච්චති ¶ .

රජතං නාම කහාපණො ලොහමාසකො දාරුමාසකො ජතුමාසකො යෙ වොහාරං ගච්ඡන්ති.

උග්ගණ්හෙය්යාති සයං ගණ්හාති නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං [නිස්සග්ගියං හොති (ස්යා.)].

උග්ගණ්හාපෙය්යාති අඤ්ඤං ගාහාපෙති නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං [නිස්සග්ගියං හොති (ස්යා.)].

උපනික්ඛිත්තං ¶ වා සාදියෙය්යාති ඉදං අය්යස්ස හොතූති උපනික්ඛිත්තං සාදියති, නිස්සග්ගියං හොති. සඞ්ඝමජ්ඣෙ නිස්සජ්ජිතබ්බං. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බං – තෙන භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා වුඩ්ඪානං භික්ඛූනං පාදෙ වන්දිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘‘අහං, භන්තෙ, රූපියං පටිග්ගහෙසිං. ඉදං මෙ නිස්සග්ගියං. ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමී’’ති. නිස්සජ්ජිත්වා ආපත්ති දෙසෙතබ්බා. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන ආපත්ති පටිග්ගහෙතබ්බා. සචෙ තත්ථ ආගච්ඡති ආරාමිකො වා උපාසකො වා සො වත්තබ්බො – ‘‘ආවුසො, ඉමං ජානාහී’’ති. සචෙ සො භණති – ‘‘ඉමිනා කිං ආහරිය්යතූ’’ති, න වත්තබ්බො – ‘‘ඉමං වා ඉමං වා ආහරා’’ති. කප්පියං ආචික්ඛිතබ්බං – සප්පි වා තෙලං වා මධු වා ඵාණිතං වා. සචෙ සො තෙන පරිවත්තෙත්වා කප්පියං ආහරති රූපියප්පටිග්ගාහකං ඨපෙත්වා සබ්බෙහෙව පරිභුඤ්ජිතබ්බං. එවඤ්චෙතං ලභෙථ, ඉච්චෙතං කුසලං; නො චෙ ලභෙථ, සො වත්තබ්බො – ‘‘ආවුසො, ඉමං ඡඩ්ඩෙහී’’ති. සචෙ සො ඡඩ්ඩෙති, ඉච්චෙතං කුසලං; නො චෙ ඡඩ්ඩෙති, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු ¶ රූපියඡඩ්ඩකො සම්මන්නිතබ්බො – යො න ඡන්දාගතිං ගච්ඡෙය්ය, න දොසාගතිං ගච්ඡෙය්ය, න මොහාගතිං ගච්ඡෙය්ය, න භයාගතිං ගච්ඡෙය්ය, ඡඩ්ඩිතාඡඩ්ඩිතඤ්ච ජානෙය්ය. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, සම්මන්නිතබ්බො. පඨමං භික්ඛු යාචිතබ්බො. යාචිත්වා බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –

585. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමං භික්ඛුං රූපියඡඩ්ඩකං සම්මන්නෙය්ය. එසා ඤත්ති.

‘‘සුණාතු ¶ මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමං භික්ඛුං රූපියඡඩ්ඩකං සම්මන්නති. යස්සායස්මතො ඛමති ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො රූපියඡඩ්ඩකස්ස සම්මුති, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.

‘‘සම්මතො සඞ්ඝෙන ඉත්ථන්නාමො භික්ඛු රූපියඡඩ්ඩකො. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.

තෙන සම්මතෙන භික්ඛුනා අනිමිත්තං කත්වා පාතෙතබ්බං. සචෙ නිමිත්තං කත්වා පාතෙති, ආපත්ති දුක්කටස්ස.

586. රූපියෙ ¶ රූපියසඤ්ඤී රූපියං පටිග්ගණ්හාති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. රූපියෙ වෙමතිකො රූපියං පටිග්ගණ්හාති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. රූපියෙ අරූපියසඤ්ඤී රූපියං පටිග්ගණ්හාති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

අරූපියෙ ¶ රූපියසඤ්ඤී, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අරූපියෙ වෙමතිකො, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අරූපියෙ අරූපියසඤ්ඤී, අනාපත්ති.

අනාපත්ති අජ්ඣාරාමෙ වා අජ්ඣාවසථෙ වා උග්ගහෙත්වා වා ¶ උග්ගහාපෙත්වා වා නික්ඛිපති – යස්ස භවිස්සති සො හරිස්සතීති, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

රූපියසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං අට්ඨමං.

587. තෙන ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ නානප්පකාරකං රූපියසංවොහාරං සමාපජ්ජන්ති. මනුස්සා උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම සමණා සක්යපුත්තියා නානප්පකාරකං රූපියසංවොහාරං සමාපජ්ජිස්සන්ති, සෙය්යථාපි ගිහී කාමභොගිනො’’ති ¶ ! අස්සොසුං ඛො භික්ඛූ තෙසං මනුස්සානං උජ්ඣායන්තානං ඛිය්යන්තානං විපාචෙන්තානං. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ නානප්පකාරකං රූපියසංවොහාරං සමාපජ්ජිස්සන්තී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ ඡබ්බග්ගියෙ භික්ඛූ අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, නානප්පකාරකං රූපියසංවොහාරං සමාපජ්ජථා’’ති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා…පෙ… කථඤ්හි නාම තුම්හෙ, මොඝපුරිසා, නානප්පකාරකං රූපියසංවොහාරං සමාපජ්ජිස්සථ! නෙතං, මොඝපුරිසා, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

588. ‘‘යො පන භික්ඛු නානප්පකාරකං රූපියසංවොහාරං සමාපජ්ජෙය්ය, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

589. යො පනාති යො යාදිසො…පෙ… භික්ඛූති…පෙ… අයං ඉමස්මිං අත්ථෙ අධිප්පෙතො භික්ඛූති.

නානප්පකාරකං ¶ නාම කතම්පි ¶ අකතම්පි කතාකතම්පි. කතං නාම සීසූපගං ගීවූපගං හත්ථූපගං පාදූපගං කටූපගං. අකතං නාම ඝනකතං වුච්චති. කතාකතං නාම තදුභයං.

රූපියං ¶ නාම සත්ථුවණ්ණො කහාපණො, ලොහමාසකො, දාරුමාසකො, ජතුමාසකො යෙ වොහාරං ගච්ඡන්ති.

සමාපජ්ජෙය්යාති කතෙන කතං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං [නිස්සග්ගියං හොති (ස්යා.)]. කතෙන අකතං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. කතෙන කතාකතං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අකතෙන කතං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අකතෙන අකතං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අකතෙන කතාකතං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. කතාකතෙන කතං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. කතාකතෙන අකතං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. කතාකතෙන කතාකතං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. සඞ්ඝමජ්ඣෙ නිස්සජ්ජිතබ්බං. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බං. තෙන භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා වුඩ්ඪානං භික්ඛූනං පාදෙ වන්දිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො ¶ – ‘‘අහං, භන්තෙ, නානප්පකාරකං රූපියසංවොහාරං සමාපජ්ජිං. ඉදං මෙ නිස්සග්ගියං. ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමී’’ති. නිස්සජ්ජිත්වා ආපත්ති දෙසෙතබ්බා. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන ආපත්ති පටිග්ගහෙතබ්බා. සචෙ තත්ථ ආගච්ඡති ආරාමිකො වා උපාසකො වා සො වත්තබ්බො – ‘‘ආවුසො, ඉමං ජානාහී’’ති. සචෙ සො භණති – ‘‘ඉමිනා කිං ආහරිය්යතූ’’ති, න වත්තබ්බො – ‘‘ඉමං ¶ වා ඉමං වා ආහරා’’ති. කප්පියං ආචික්ඛිතබ්බං – සප්පි වා තෙලං වා මධු වා ඵාණිතං වා. සචෙ සො තෙන පරිවත්තෙත්වා කප්පියං ආහරති, රූපියචෙතාපකං ඨපෙත්වා, සබ්බෙහෙව පරිභුඤ්ජිතබ්බං. එවඤ්චෙතං ලභෙථ, ඉච්චෙතං කුසලං; නො චෙ ලභෙථ, සො වත්තබ්බො – ‘‘ආවුසො, ඉමං ඡඩ්ඩෙහී’’ති. සචෙ සො ඡඩ්ඩෙති, ඉච්චෙතං කුසලං; නො චෙ ඡඩ්ඩෙති, පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු රූපියඡඩ්ඩකො සම්මන්නිතබ්බො – යො න ඡන්දාගතිං ගච්ඡෙය්ය, න දොසාගතිං ගච්ඡෙය්ය, න මොහාගතිං ගච්ඡෙය්ය, න භයාගතිං ගච්ඡෙය්ය, ඡඩ්ඩිතාඡඩ්ඩිතඤ්ච ජානෙය්ය. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, සම්මන්නිතබ්බො. පඨමං භික්ඛු යාචිතබ්බො. යාචිත්වා බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –

590. ‘‘සුණාතු ¶ මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමං භික්ඛුං රූපියඡඩ්ඩකං සම්මන්නෙය්ය. එසා ඤත්ති.

‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමං භික්ඛුං රූපියඡඩ්ඩකං සම්මන්නති. යස්සායස්මතො ඛමති ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො රූපියඡඩ්ඩකස්ස සම්මුති, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.

591. රූපියෙ රූපියසඤ්ඤී රූපියං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. රූපියෙ ¶ වෙමතිකො රූපියං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. රූපියෙ අරූපියසඤ්ඤී රූපියං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අරූපියෙ රූපියසඤ්ඤී රූපියං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං ¶ . අරූපියෙ වෙමතිකො රූපියං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අරූපියෙ අරූපියසඤ්ඤී රූපියං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

අරූපියෙ රූපියසඤ්ඤී, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අරූපියෙ වෙමතිකො, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අරූපියෙ අරූපියසඤ්ඤී, අනාපත්ති.

592. අනාපත්ති උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

රූපියසංවොහාරසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං නවමං.

593. තෙන ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො පට්ටො හොති චීවරකම්මං කාතුං. සො පටපිලොතිකානං සඞ්ඝාටිං කරිත්වා සුරත්තං සුපරිකම්මකතං කත්වා පාරුපි. අථ ඛො අඤ්ඤතරො පරිබ්බාජකො මහග්ඝං පටං පාරුපිත්වා යෙනායස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං උපනන්දං සක්යපුත්තං ¶ එතදවොච – ‘‘සුන්දරා ¶ ඛො ත්යායං, ආවුසො, සඞ්ඝාටි; දෙහි මෙ පටෙනා’’ති. ‘‘ජානාහි, ආවුසො’’ති. ‘‘ආමාවුසො, ජානාමී’’ති. ‘‘හන්දාවුසො’’ති, අදාසි. අථ ඛො සො පරිබ්බාජකො තං සඞ්ඝාටිං පාරුපිත්වා පරිබ්බාජකාරාමං අගමාසි. පරිබ්බාජකා තං පරිබ්බාජකං එතදවොචුං – ‘‘සුන්දරා ඛො ත්යායං, ආවුසො, සඞ්ඝාටි; කුතො තයා ලද්ධා’’ති? ‘‘තෙන මෙ, ආවුසො, පටෙන පරිවත්තිතා’’ති. ‘‘කතිහිපි ත්යායං, ආවුසො, සඞ්ඝාටි භවිස්සති, සොයෙව තෙ පටො වරො’’ති.

අථ ඛො සො පරිබ්බාජකො – ‘‘සච්චං ඛො පරිබ්බාජකා ආහංසු – ‘කතිහිපි ම්යායං සඞ්ඝාටි භවිස්සති! සොයෙව මෙ පටො වරො’’’ති යෙනායස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං උපනන්දං සක්යපුත්තං එතදවොච – ‘‘හන්ද තෙ, ආවුසො, සඞ්ඝාටි [සඞ්ඝාටිං (ස්යා. ක.)]; දෙහි මෙ පට’’න්ති. ‘‘නනු ත්වං, ආවුසො, මයා වුත්තො – ‘ජානාහි, ආවුසො’ති ¶ ! නාහ දස්සාමී’’ති. අථ ඛො සො පරිබ්බාජකො උජ්ඣායති ඛිය්යති විපාචෙති – ‘‘ගිහීපි නං ගිහිස්ස ¶ විප්පටිසාරිස්ස දෙන්ති, කිං පන පබ්බජිතො පබ්බජිතස්ස න දස්සතී’’ති! අස්සොසුං ඛො භික්ඛූ තස්ස පරිබ්බාජකස්ස උජ්ඣායන්තස්ස ඛිය්යන්තස්ස විපාචෙන්තස්ස. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො පරිබ්බාජකෙන සද්ධිං කයවික්කයං සමාපජ්ජිස්සතී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ ආයස්මන්තං උපනන්දං සක්යපුත්තං අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර ත්වං, උපනන්ද, පරිබ්බාජකෙන සද්ධිං කයවික්කයං සමාපජ්ජසී’’ති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා…පෙ… කථඤ්හි නාම ත්වං, මොඝපුරිස, පරිබ්බාජකෙන සද්ධිං කයවික්කයං සමාපජ්ජිස්සසි! නෙතං, මොඝපුරිස, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

594. ‘‘යො පන භික්ඛු නානප්පකාරකං කයවික්කයං සමාපජ්ජෙය්ය, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

595. යො පනාති යො යාදිසො…පෙ… භික්ඛූති…පෙ… අයං ඉමස්මිං අත්ථෙ අධිප්පෙතො භික්ඛූති.

නානප්පකාරකං ¶ නාම චීවරපිණ්ඩපාතසෙනාසනගිලානප්පච්චයභෙසජ්ජපරික්ඛාරා, අන්තමසො චුණ්ණපිණ්ඩොපි දන්තකට්ඨම්පි දසිකසුත්තම්පි.

කයවික්කයං සමාපජ්ජෙය්යාති ඉමිනා ¶ ඉමං දෙහි, ඉමිනා ඉමං ආහර, ඉමිනා ඉමං පරිවත්තෙහි, ඉමිනා ඉමං චෙතාපෙහීති. අජ්ඣාචරති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. යතො කයිතඤ්ච හොති වික්කයිතඤ්ච අත්තනො භණ්ඩං පරහත්ථගතං පරභණ්ඩං අත්තනො හත්ථගතං, නිස්සග්ගියං හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බං සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා පුග්ගලස්ස ¶ වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බං…පෙ… අහං, භන්තෙ, නානප්පකාරකං කයවික්කයං සමාපජ්ජිං. ඉදං මෙ නිස්සග්ගියං. ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමීති…පෙ… දදෙය්යාති…පෙ… දදෙය්යුන්ති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

596. කයවික්කයෙ කයවික්කයසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. කයවික්කයෙ වෙමතිකො ¶ , නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. කයවික්කයෙ නකයවික්කයසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

නකයවික්කයෙ කයවික්කයසඤ්ඤී, ආපත්ති දුක්කටස්ස. නකයවික්කයෙ වෙමතිකො, ආපත්ති දුක්කටස්ස. නකයවික්කයෙ නකයවික්කයසඤ්ඤී, අනාපත්ති.

597. අනාපත්ති – අග්ඝං පුච්ඡති, කප්පියකාරකස්ස ආචික්ඛති, ‘‘ඉදං අම්හාකං අත්ථි, අම්හාකඤ්ච ඉමිනා ච ඉමිනා ච අත්ථො’’ති භණති, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

කයවික්කයසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං දසමං.

කොසියා ¶ සුද්ධද්වෙභාගා, ඡබ්බස්සානි නිසීදනං;

ද්වෙ ච ලොමානි උග්ගණ්හෙ, උභො නානප්පකාරකාති.

598. තෙන ¶ ¶ ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ බහූ පත්තෙ සන්නිචයං කරොන්ති. මනුස්සා විහාරචාරිකං ආහිණ්ඩන්තා පස්සිත්වා උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම සමණා සක්යපුත්තියා බහූ පත්තෙ සන්නිචයං කරිස්සන්ති, පත්තවාණිජ්ජං වා සමණා සක්යපුත්තියා කරිස්සන්ති ආමත්තිකාපණං වා පසාරෙස්සන්තී’’ති! අස්සොසුං ඛො භික්ඛූ තෙසං මනුස්සානං උජ්ඣායන්තානං ඛිය්යන්තානං විපාචෙන්තානං. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ අතිරෙකපත්තං ධාරෙස්සන්තී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ ඡබ්බග්ගියෙ භික්ඛූ අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, අතිරෙකපත්තං ධාරෙථා’’ති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා…පෙ… කථඤ්හි නාම තුම්හෙ, මොඝපුරිසා, අතිරෙකපත්තං ධාරෙස්සථ! නෙතං, මොඝපුරිසා, අප්පසන්නානං වා පසාදාය ¶ …පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

599. ‘‘යො පන භික්ඛු අතිරෙකපත්තං ධාරෙය්ය, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

එවඤ්චිදං භගවතා භික්ඛූනං සික්ඛාපදං පඤ්ඤත්තං හොති.

600. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මතො ආනන්දස්ස අතිරෙකපත්තො උප්පන්නො ¶ හොති. ආයස්මා ¶ ච ආනන්දො තං පත්තං ආයස්මතො සාරිපුත්තස්ස දාතුකාමො හොති. ආයස්මා ච සාරිපුත්තො සාකෙතෙ විහරති. අථ ඛො ආයස්මතො ආනන්දස්ස එතදහොසි – ‘‘භගවතා සික්ඛාපදං පඤ්ඤත්තං – ‘න අතිරෙකපත්තො ධාරෙතබ්බො’ති. අයඤ්ච මෙ අතිරෙකපත්තො උප්පන්නො. අහඤ්චිමං පත්තං ආයස්මතො සාරිපුත්තස්ස දාතුකාමො. ආයස්මා ච සාරිපුත්තො සාකෙතෙ විහරති. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසි. ‘‘කීවචිරං පනානන්ද, සාරිපුත්තො ආගච්ඡිස්සතී’’ති? ‘‘නවමං වා, භගවා, දිවසං දසමං වා’’ති. අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘අනුජානාමි, භික්ඛවෙ ¶ , දසාහපරමං අතිරෙකපත්තං ධාරෙතුං. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

601. ‘‘දසාහපරමං අතිරෙකපත්තො ධාරෙතබ්බො. තං අතික්කාමයතො නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

602. දසාහපරමන්ති දසාහපරමතා ධාරෙතබ්බො.

අතිරෙකපත්තො නාම අනධිට්ඨිතො අවිකප්පිතො.

පත්තො නාම ද්වෙ පත්තා අයොපත්තො මත්තිකාපත්තොති.

තයො පත්තස්ස වණ්ණා උක්කට්ඨො පත්තො මජ්ඣිමො පත්තො ඔමකො පත්තො. උක්කට්ඨො නාම පත්තො අඩ්ඪාළ්හකොදනං ගණ්හාති චතුභාගං ඛාදනං තදුපියං බ්යඤ්ජනං. මජ්ඣිමො නාම පත්තො නාළිකොදනං ගණ්හාති චතුභාගං ඛාදනං තදුපියං ¶ බ්යඤ්ජනං. ඔමකො නාම පත්තො පත්ථොදනං ගණ්හාති චතුභාගං ඛාදනං තදුපියං බ්යඤ්ජනං. තතො උක්කට්ඨො අපත්තො, ඔමකො අපත්තො.

තං අතික්කාමයතො නිස්සග්ගියො හොතීති එකාදසෙ අරුණුග්ගමනෙ නිස්සග්ගියො හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බො සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බො. තෙන භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා වුඩ්ඪානං භික්ඛූනං පාදෙ වන්දිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘‘අයං මෙ, භන්තෙ, පත්තො දසාහාතික්කන්තො ¶ නිස්සග්ගියො. ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමී’’ති. නිස්සජ්ජිත්වා ¶ ආපත්ති දෙසෙතබ්බා. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන ආපත්ති පටිග්ගහෙතබ්බා, නිස්සට්ඨපත්තො දාතබ්බො.

603. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං පත්තො ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො නිස්සග්ගියො සඞ්ඝස්ස නිස්සට්ඨො. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ඉමං පත්තං ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො දදෙය්යා’’ති.

604. තෙන භික්ඛුනා සම්බහුලෙ භික්ඛූ උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා වුඩ්ඪානං භික්ඛූනං පාදෙ වන්දිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා ¶ අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්සු වචනීයා – ‘‘අයං මෙ, භන්තෙ, පත්තො දසාහාතික්කන්තො නිස්සග්ගියො. ඉමාහං ආයස්මන්තානං නිස්සජ්ජාමී’’ති. නිස්සජ්ජිත්වා ¶ ආපත්ති දෙසෙතබ්බා. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන ආපත්ති පටිග්ගහෙතබ්බා, නිස්සට්ඨපත්තො දාතබ්බො.

605. ‘‘සුණන්තු මෙ ආයස්මන්තා. අයං පත්තො ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො නිස්සග්ගියො ආයස්මන්තානං නිස්සට්ඨො. යදායස්මන්තානං පත්තකල්ලං, ආයස්මන්තා ඉමං පත්තං ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො දදෙය්යු’’න්ති.

606. තෙන භික්ඛුනා එකං භික්ඛුං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘‘අයං මෙ, ආවුසො, පත්තො දසාහාතික්කන්තො නිස්සග්ගියො. ඉමාහං ආයස්මතො නිස්සජ්ජාමී’’ති. නිස්සජ්ජිත්වා ආපත්ති දෙසෙතබ්බා. තෙන භික්ඛුනා ආපත්ති පටිග්ගහෙතබ්බා, නිස්සට්ඨපත්තො දාතබ්බො – ‘‘ඉමං පත්තං ආයස්මතො දම්මී’’ති.

607. දසාහාතික්කන්තෙ අතික්කන්තසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. දසාහාතික්කන්තෙ වෙමතිකො, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. දසාහාතික්කන්තෙ අනතික්කන්තසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අනධිට්ඨිතෙ අධිට්ඨිතසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අවිකප්පිතෙ විකප්පිතසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අවිස්සජ්ජිතෙ විස්සජ්ජිතසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අනට්ඨෙ නට්ඨසඤ්ඤී නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අවිනට්ඨෙ විනට්ඨසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං ¶ පාචිත්තියං ¶ . අභින්නෙ භින්නසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අවිලුත්තෙ විලුත්තසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

නිස්සග්ගියං පත්තං අනිස්සජ්ජිත්වා පරිභුඤ්ජති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. දසාහානතික්කන්තෙ අතික්කන්තසඤ්ඤී, ආපත්ති දුක්කටස්ස. දසාහානතික්කන්තෙ වෙමතිකො, ආපත්ති දුක්කටස්ස. දසාහානතික්කන්තෙ අනතික්කන්තසඤ්ඤී, අනාපත්ති.

608. අනාපත්ති අන්තොදසාහං අධිට්ඨෙති, විකප්පෙති, විස්සජ්ජෙති, නස්සති, විනස්සති, භිජ්ජති, අච්ඡින්දිත්වා ගණ්හන්ති, විස්සාසං ගණ්හන්ති, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ නිස්සට්ඨපත්තං න දෙන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ‘‘න, භික්ඛවෙ, නිස්සට්ඨපත්තො න දාතබ්බො. යො න දදෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්සා’’ති.

609. තෙන ¶ ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සක්කෙසු විහරති කපිලවත්ථුස්මිං නිග්රොධාරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරෙන කුම්භකාරෙන භික්ඛූ පවාරිතා හොන්ති – ‘‘යෙසං අය්යානං පත්තෙන අත්ථො අහං පත්තෙනා’’ති. තෙන ඛො පන සමයෙන භික්ඛූ න මත්තං ජානිත්වා බහූ පත්තෙ විඤ්ඤාපෙන්ති. යෙසං ඛුද්දකා පත්තා තෙ මහන්තෙ පත්තෙ විඤ්ඤාපෙන්ති. යෙසං මහන්තා පත්තා තෙ ඛුද්දකෙ පත්තෙ විඤ්ඤාපෙන්ති. අථ ඛො සො කුම්භකාරො භික්ඛූනං බහූ පත්තෙ කරොන්තො න සක්කොති අඤ්ඤං වික්කායිකං භණ්ඩං කාතුං, අත්තනාපි න යාපෙති, පුත්තදාරාපිස්ස කිලමන්ති. මනුස්සා උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම සමණා සක්යපුත්තියා න මත්තං ජානිත්වා බහූ පත්තෙ විඤ්ඤාපෙස්සන්ති! අයං ඉමෙසං බහූ පත්තෙ කරොන්තො න ¶ සක්කොති අඤ්ඤං වික්කායිකං භණ්ඩං කාතුං, අත්තනාපි න යාපෙති, පුත්තදාරාපිස්ස කිලමන්තී’’ති.

අස්සොසුං ¶ ඛො භික්ඛූ තෙසං මනුස්සානං උජ්ඣායන්තානං ඛිය්යන්තානං විපාචෙන්තානං. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම භික්ඛූ න මත්තං ජානිත්වා බහූ පත්තෙ විඤ්ඤාපෙස්සන්තී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ තෙ අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… සච්චං කිර, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ න මත්තං ජානිත්වා බහූ ¶ පත්තෙ විඤ්ඤාපෙන්තීති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා…පෙ… කථඤ්හි නාම තෙ, භික්ඛවෙ, මොඝපුරිසා න මත්තං ජානිත්වා බහූ පත්තෙ විඤ්ඤාපෙස්සන්ති! නෙතං, භික්ඛවෙ, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… විගරහිත්වා ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘න, භික්ඛවෙ, පත්තො විඤ්ඤාපෙතබ්බො. යො විඤ්ඤාපෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්සා’’ති.

610. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරස්ස භික්ඛුනො පත්තො භින්නො හොති. අථ ඛො සො භික්ඛු – ‘‘භගවතා පටික්ඛිත්තං පත්තං විඤ්ඤාපෙතු’’න්ති කුක්කුච්චායන්තො න විඤ්ඤාපෙති. හත්ථෙසු පිණ්ඩාය චරති. මනුස්සා උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම සමණා සක්යපුත්තියා හත්ථෙසු පිණ්ඩාය චරිස්සන්ති, සෙය්යථාපි තිත්ථියා’’ති! අස්සොසුං ඛො භික්ඛූ තෙසං මනුස්සානං උජ්ඣායන්තානං ඛිය්යන්තානං විපාචෙන්තානං. අථ ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ ¶ එතස්මිං පකරණෙ ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, නට්ඨපත්තස්ස වා භින්නපත්තස්ස වා පත්තං විඤ්ඤාපෙතු’’න්ති.

611. තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ – ‘‘භගවතා අනුඤ්ඤාතං නට්ඨපත්තස්ස වා භින්නපත්තස්ස වා පත්තං විඤ්ඤාපෙතු’’න්ති අප්පමත්තකෙනපි භින්නෙන අප්පමත්තකෙනපි ඛණ්ඩෙන විලිඛිතමත්තෙනපි බහූ පත්තෙ විඤ්ඤාපෙන්ති ¶ . අථ ඛො සො කුම්භකාරො භික්ඛූනං තථෙව බහූ පත්තෙ කරොන්තො න සක්කොති අඤ්ඤං වික්කායිකං භණ්ඩං කාතුං, අත්තනාපි න යාපෙති, පුත්තදාරාපිස්ස කිලමන්ති. මනුස්සා තථෙව උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම සමණා සක්යපුත්තියා න මත්තං ජානිත්වා බහූ පත්තෙ විඤ්ඤාපෙස්සන්ති! අයං ඉමෙසං බහූ පත්තෙ කරොන්තො න සක්කොති අඤ්ඤං වික්කායිකං භණ්ඩං කාතුං, අත්තනාපි න යාපෙති, පුත්තදාරාපිස්ස කිලමන්තී’’ති.

අස්සොසුං ඛො භික්ඛූ තෙසං මනුස්සානං උජ්ඣායන්තානං ඛිය්යන්තානං විපාචෙන්තානං. යෙ තෙ භික්ඛූ ¶ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ අප්පමත්තකෙනපි භින්නෙන ¶ අප්පමත්තකෙනපි ඛණ්ඩෙන විලිඛිතමත්තෙනපි බහූ පත්තෙ විඤ්ඤාපෙස්සන්තී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ ඡබ්බග්ගියෙ භික්ඛූ අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, අප්පමත්තකෙනපි භින්නෙන අප්පමත්තකෙනපි ඛණ්ඩෙන විලිඛිතමත්තෙනපි බහූ පත්තෙ විඤ්ඤාපෙථා’’ති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා…පෙ… කථඤ්හි නාම තුම්හෙ, මොඝපුරිසා, අප්පමත්තකෙනපි භින්නෙන අප්පමත්තකෙනපි ඛණ්ඩෙන විලිඛිතමත්තෙනපි බහූ ¶ පත්තෙ විඤ්ඤාපෙස්සථ! නෙතං, මොඝපුරිසා, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

612. ‘‘යො පන භික්ඛු ඌනපඤ්චබන්ධනෙන පත්තෙන අඤ්ඤං නවං පත්තං චෙතාපෙය්ය, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. තෙන භික්ඛුනා සො පත්තො භික්ඛුපරිසාය නිස්සජ්ජිතබ්බො. යො ච තස්සා භික්ඛුපරිසාය පත්තපරියන්තො සො තස්ස භික්ඛුනො පදාතබ්බො – ‘අයං තෙ, භික්ඛු, පත්තො යාව භෙදනාය ධාරෙතබ්බො’ති. අයං තත්ථ සාමීචී’’ති.

613. යො පනාති යො යාදිසො…පෙ… භික්ඛූති…පෙ… අයං ඉමස්මිං අත්ථෙ අධිප්පෙතො භික්ඛූති.

ඌනපඤ්චබන්ධනො ¶ නාම පත්තො අබන්ධනො වා එකබන්ධනො වා ද්විබන්ධනො වා තිබන්ධනො වා චතුබන්ධනො වා. අබන්ධනොකාසො නාම පත්තො යස්ස ද්වඞ්ගුලා රාජි න හොති. බන්ධනොකාසො නාම පත්තො යස්ස ද්වඞ්ගුලා රාජි හොති. නවො නාම පත්තො විඤ්ඤත්තිං උපාදාය වුච්චති.

චෙතාපෙය්යාති විඤ්ඤාපෙති, පයොගෙ දුක්කටං. පටිලාභෙන නිස්සග්ගියො හොති. සඞ්ඝමජ්ඣෙ නිස්සජ්ජිතබ්බො. සබ්බෙහෙව අධිට්ඨිතපත්තං ගහෙත්වා සන්නිපතිතබ්බං. න ලාමකො පත්තො අධිට්ඨාතබ්බො – ‘‘මහග්ඝං පත්තං ගහෙස්සාමී’’ති. සචෙ ලාමකං පත්තං අධිට්ඨෙති – ‘‘මහග්ඝං පත්තං ගහෙස්සාමී’’ති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බො. තෙන ¶ භික්ඛුනා සඞ්ඝං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා වුඩ්ඪානං භික්ඛූනං පාදෙ වන්දිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘‘අයං මෙ, භන්තෙ, පත්තො ඌනපඤ්චබන්ධනෙන පත්තෙන චෙතාපිතො නිස්සග්ගියො. ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමී’’ති. නිස්සජ්ජිත්වා ¶ ආපත්ති දෙසෙතබ්බා. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන ආපත්ති පටිග්ගහෙතබ්බා. පඤ්චහඞ්ගෙහි සමන්නාගතො භික්ඛු පත්තග්ගාහාපකො සම්මන්නිතබ්බො – යො න ඡන්දාගතිං ගච්ඡෙය්ය, න දොසාගතිං ගච්ඡෙය්ය, න මොහාගතිං ගච්ඡෙය්ය, න භයාගතිං ගච්ඡෙය්ය, ගාහිතාගාහිතඤ්ච ජානෙය්ය ¶ . එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, සම්මන්නිතබ්බො. පඨමං භික්ඛු යාචිතබ්බො. යාචිත්වා බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –

614. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමං භික්ඛුං පත්තග්ගාහාපකං සම්මන්නෙය්ය. එසා ඤත්ති.

‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමං භික්ඛුං පත්තග්ගාහාපකං සම්මන්නති. යස්සායස්මතො ඛමති ඉත්ථන්නාමස්ස භික්ඛුනො පත්තග්ගාහාපකස්ස සම්මුති, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.

‘‘සම්මතො සඞ්ඝෙන ඉත්ථන්නාමො භික්ඛු පත්තග්ගාහාපකො. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.

615. තෙන සම්මතෙන භික්ඛුනා පත්තො ගාහෙතබ්බො. ථෙරො වත්තබ්බො – ‘‘ගණ්හාතු, භන්තෙ, ථෙරො පත්ත’’න්ති. සචෙ ථෙරො ගණ්හාති, ථෙරස්ස ¶ පත්තො දුතියස්ස ගාහෙතබ්බො. න ච තස්ස අනුද්දයතාය න ¶ ගහෙතබ්බො. යො න ගණ්හෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අපත්තකස්ස න ගාහෙතබ්බො. එතෙනෙව උපායෙන යාව සඞ්ඝනවකා ගාහෙතබ්බා. යො ච තස්සා භික්ඛුපරිසාය පත්තපරියන්තො, සො තස්ස භික්ඛුනො පදාතබ්බො – ‘‘අයං තෙ, භික්ඛු, පත්තො යාව භෙදනාය ධාරෙතබ්බො’’ති.

තෙන භික්ඛුනා සො පත්තො න අදෙසෙ නික්ඛිපිතබ්බො, න අභොගෙන භුඤ්ජිතබ්බො, න විස්සජ්ජෙතබ්බො – ‘‘කථායං පත්තො නස්සෙය්ය වා විනස්සෙය්ය වා භිජ්ජෙය්ය වා’’ති? සචෙ අදෙසෙ වා නික්ඛිපති අභොගෙන වා භුඤ්ජති විස්සජ්ජෙති වා, ආපත්ති දුක්කටස්ස.

අයං තත්ථ සාමීචීති අයං තත්ථ අනුධම්මතා.

616. අබන්ධනෙන ¶ පත්තෙන අබන්ධනං පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අබන්ධනෙන පත්තෙන එකබන්ධනං පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අබන්ධනෙන පත්තෙන ද්විබන්ධනං පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අබන්ධනෙන පත්තෙන තිබන්ධනං පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අබන්ධනෙන පත්තෙන චතුබන්ධනං පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

එකබන්ධනෙන පත්තෙන අබන්ධනං පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. එකබන්ධනෙන පත්තෙන එකබන්ධනං පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. එකබන්ධනෙන පත්තෙන ද්විබන්ධනං පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. එකබන්ධනෙන පත්තෙන තිබන්ධනං පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. එකබන්ධනෙන පත්තෙන චතුබන්ධනං පත්තං ¶ චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

ද්විබන්ධනෙන පත්තෙන අබන්ධනං පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. ද්විබන්ධනෙන පත්තෙන එකබන්ධනං පත්තං…පෙ… ද්විබන්ධනං පත්තං… තිබන්ධනං පත්තං… චතුබන්ධනං පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

තිබන්ධනෙන පත්තෙන අබන්ධනං පත්තං…පෙ… එකබන්ධනං පත්තං…පෙ… ද්විබන්ධනං පත්තං… තිබන්ධනං පත්තං… චතුබන්ධනං පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

චතුබන්ධනෙන පත්තෙන අබන්ධනං පත්තං…පෙ… එකබන්ධනං පත්තං… ද්විබන්ධනං පත්තං… තිබන්ධනං පත්තං… චතුබන්ධනං පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

අබන්ධනෙන පත්තෙන අබන්ධනොකාසං පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අබන්ධනෙන පත්තෙන එකබන්ධනොකාසං පත්තං…පෙ… ද්විබන්ධනොකාසං පත්තං ¶ … තිබන්ධනොකාසං පත්තං… චතුබන්ධනොකාසං ¶ පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

එකබන්ධනෙන පත්තෙන අබන්ධනොකාසං පත්තං…පෙ… එකබන්ධනොකාසං පත්තං… ද්විබන්ධනොකාසං පත්තං… තිබන්ධනොකාසං පත්තං… චතුබන්ධනොකාසං පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

ද්විබන්ධනෙන පත්තෙන අබන්ධනොකාසං පත්තං…පෙ… චතුබන්ධනොකාසං පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

තිබන්ධනෙන ¶ පත්තෙන අබන්ධනොකාසං පත්තං…පෙ… චතුබන්ධනොකාසං පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

චතුබන්ධනෙන පත්තෙන අබන්ධනොකාසං පත්තං…පෙ… එකබන්ධනොකාසං පත්තං… ද්විබන්ධනොකාසං පත්තං… තිබන්ධනොකාසං පත්තං… චතුබන්ධනොකාසං පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

අබන්ධනොකාසෙන ¶ පත්තෙන අබන්ධනං පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අබන්ධනොකාසෙන පත්තෙන එකබන්ධනං පත්තං…පෙ… ද්විබන්ධනං පත්තං… තිබන්ධනං පත්තං… චතුබන්ධනං පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

චතුබන්ධනොකාසෙන පත්තෙන අබන්ධනං පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. චතුබන්ධනොකාසෙන පත්තෙන එකබන්ධනං ¶ පත්තං…පෙ… ද්විබන්ධනං පත්තං… තිබන්ධනං පත්තං… චතුබන්ධනං පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

අබන්ධනොකාසෙන පත්තෙන අබන්ධනොකාසං පත්තං…පෙ… එකබන්ධනොකාසං පත්තං… ද්විබන්ධනොකාසං පත්තං… තිබන්ධනොකාසං පත්තං… චතුබන්ධනොකාසං පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

චතුබන්ධනොකාසෙන පත්තෙන අබන්ධනොකාසං පත්තං…පෙ… එකබන්ධනොකාසං පත්තං… ද්විබන්ධනොකාසං පත්තං… තිබන්ධනොකාසං පත්තං… චතුබන්ධනොකාසං පත්තං චෙතාපෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

617. අනාපත්ති ¶ නට්ඨපත්තස්ස, භින්නපත්තස්ස, ඤාතකානං පවාරිතානං, අඤ්ඤස්සත්ථාය, අත්තනො ධනෙන, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

ඌනපඤ්චබන්ධනසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං දුතියං.

618. [ඉදං වත්ථු මහාව. 270] තෙන ¶ ¶ ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මා පිලින්දවච්ඡො රාජගහෙ පබ්භාරං සොධාපෙති ලෙණං කත්තුකාමො. අථ ඛො රාජා මාගධො සෙනියො බිම්බිසාරො යෙනායස්මා පිලින්දවච්ඡො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං පිලින්දවච්ඡං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො රාජා මාගධො සෙනියො බිම්බිසාරො ආයස්මන්තං පිලින්දවච්ඡං එතදවොච – ‘‘කිං, භන්තෙ, ථෙරො කාරාපෙතී’’ති? ‘‘පබ්භාරං මහාරාජ, සොධාපෙමි ලෙණං කත්තුකාමො’’ති. ‘‘අත්ථො, භන්තෙ, අය්යස්ස ආරාමිකෙනා’’ති? ‘‘න ඛො, මහාරාජ, භගවතා ආරාමිකො අනුඤ්ඤාතො’’ති. ‘‘තෙන හි, භන්තෙ, භගවන්තං පටිපුච්ඡිත්වා මම ආරොචෙය්යාථා’’ති. ‘‘එවං මහාරාජා’’ති ඛො ආයස්මා පිලින්දවච්ඡො රඤ්ඤො මාගධස්ස සෙනියස්ස බිම්බිසාරස්ස පච්චස්සොසි. අථ ඛො ආයස්මා පිලින්දවච්ඡො රාජානං මාගධං සෙනියං බිම්බිසාරං ධම්මියා කථාය සන්දස්සෙසි සමාදපෙසි සමුත්තෙජෙසි සම්පහංසෙසි. අථ ඛො රාජා මාගධො සෙනියො බිම්බිසාරො ආයස්මතා පිලින්දවච්ඡෙන ධම්මියා කථාය සන්දස්සිතො සමාදපිතො සමුත්තෙජිතො සම්පහංසිතො උට්ඨායාසනා ආයස්මන්තං පිලින්දවච්ඡං අභිවාදෙත්වා පදක්ඛිණං කත්වා පක්කාමි.

619. අථ ඛො ආයස්මා පිලින්දවච්ඡො භගවතො සන්තිකෙ දූතං පාහෙසි – ‘‘රාජා, භන්තෙ ¶ , මාගධො සෙනියො බිම්බිසාරො ආරාමිකං දාතුකාමො. කථං නු ඛො, භන්තෙ, මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, ආරාමික’’න්ති. දුතියම්පි ඛො රාජා මාගධො සෙනියො ¶ බිම්බිසාරො යෙනායස්මා පිලින්දිවච්ඡො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං පිලින්දවච්ඡං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො රාජා මාගධො සෙනියො බිම්බිසාරො ආයස්මන්තං පිලින්දවච්ඡං එතදවොච – ‘‘අනුඤ්ඤාතො, භන්තෙ, භගවතා ආරාමිකො’’ති? ‘‘එවං, මහාරාජා’’ති. ‘‘තෙන හි, භන්තෙ, අය්යස්ස ආරාමිකං දම්මී’’ති. අථ ඛො රාජා මාගධො සෙනියො බිම්බිසාරො ආයස්මතො පිලින්දවච්ඡස්ස ආරාමිකං ¶ පටිස්සුණිත්වා විස්සරිත්වා චිරෙන සතිං පටිලභිත්වා අඤ්ඤතරං සබ්බත්ථකං මහාමත්තං ආමන්තෙසි ¶ – ‘‘යො මයා, භණෙ, අය්යස්ස ආරාමිකො පටිස්සුතො, දින්නො සො ආරාමිකො’’ති? ‘‘න ඛො, දෙව, අය්යස්ස ආරාමිකො දින්නො’’ති. ‘‘කීවචිරං නු ඛො, භණෙ, ඉතො හි තං හොතී’’ති? අථ ඛො සො මහාමත්තො රත්තියො ගණෙත්වා [විගණෙත්වා (ක.)] රාජානං මාගධං සෙනියං බිම්බිසාරං එතදවොච – ‘‘පඤ්ච, දෙව, රත්තිසතානී’’ති. ‘‘තෙන හි, භණෙ, අය්යස්ස පඤ්ච ආරාමිකසතානි දෙහී’’ති. ‘‘එවං, දෙවා’’ති ඛො සො මහාමත්තො රඤ්ඤො මාගධස්ස සෙනියස්ස බිම්බිසාරස්ස පටිස්සුණිත්වා ආයස්මතො පිලින්දවච්ඡස්ස පඤ්ච ආරාමිකසතානි ¶ පාදාසි [අදාසි (ස්යා.)], පාටියෙක්කො ගාමො නිවිසි. ආරාමිකගාමකොතිපි නං ආහංසු, පිලින්දගාමකොතිපි නං ආහංසු.

620. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මා පිලින්දවච්ඡො තස්මිං ගාමකෙ කුලූපකො හොති. අථ ඛො ආයස්මා පිලින්දවච්ඡො පුබ්බණ්හසමයං නිවාසෙත්වා පත්තචීවරං ආදාය පිලින්දගාමකං පිණ්ඩාය පාවිසි. තෙන ඛො පන සමයෙන තස්මිං ගාමකෙ උස්සවො හොති. දාරකා අලඞ්කතා මාලාකිතා කීළන්ති. අථ ඛො ආයස්මා පිලින්දවච්ඡො පිලින්දගාමකෙ සපදානං පිණ්ඩාය චරමානො යෙන අඤ්ඤතරස්ස ආරාමිකස්ස නිවෙසනං තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා පඤ්ඤත්තෙ ආසනෙ නිසීදි. තෙන ඛො පන සමයෙන තස්සා ආරාමිකිනියා ධීතා අඤ්ඤෙ දාරකෙ අලඞ්කතෙ මාලාකිතෙ පස්සිත්වා රොදති – ‘‘මාලං මෙ දෙථ, අලඞ්කාරං මෙ දෙථා’’ති. අථ ඛො ආයස්මා පිලින්දවච්ඡො තං ආරාමිකිනිං එතදවොච – ‘‘කිස්සායං දාරිකා රොදතී’’ති? ‘‘අයං, භන්තෙ, දාරිකා අඤ්ඤෙ දාරකෙ අලඞ්කතෙ මාලාකිතෙ පස්සිත්වා රොදති – ‘මාලං මෙ දෙථ, අලඞ්කාරං මෙ දෙථා’ති. කුතො අම්හාකං දුග්ගතානං මාලා කුතො, අලඞ්කාරො’’ති? අථ ඛො ආයස්මා පිලින්දවච්ඡො අඤ්ඤතරං තිණණ්ඩුපකං ගහෙත්වා තං ආරාමිකිනිං එතදවොච – ‘‘හන්දිමං තිණණ්ඩුපකං තස්සා දාරිකාය සීසෙ පටිමුඤ්චා’’ති. අථ ඛො සා ¶ ආරාමිකිනී තං තිණණ්ඩුපකං ගහෙත්වා තස්සා දාරිකාය සීසෙ පටිමුඤ්චි. සා අහොසි සුවණ්ණමාලා අභිරූපා දස්සනීයා ¶ පාසාදිකා. නත්ථි තාදිසා රඤ්ඤොපි අන්තෙපුරෙ සුවණ්ණමාලා. මනුස්සා රඤ්ඤො මාගධස්ස සෙනියස්ස බිම්බිසාරස්ස ආරොචෙසුං ¶ – ‘‘අමුකස්ස, දෙව, ආරාමිකස්ස ඝරෙ සුවණ්ණමාලා අභිරූපා දස්සනීයා පාසාදිකා. නත්ථි තාදිසා දෙවස්සාපි අන්තෙපුරෙ සුවණ්ණමාලා. කුතො තස්ස දුග්ගතස්ස! නිස්සංසයං චොරිකාය ආභතා’’ති!! අථ ඛො රාජා මාගධො සෙනියො බිම්බිසාරො තං ආරාමිකකුලං බන්ධාපෙසි. දුතියම්පි ඛො ආයස්මා පිලින්දවච්ඡො පුබ්බණ්හසමයං නිවාසෙත්වා පත්තචීවරං ආදාය පිලින්දගාමකං පිණ්ඩාය පාවිසි. පිලින්දගාමකෙ සපදානං පිණ්ඩාය චරමානො යෙන තස්ස ආරාමිකස්ස ¶ නිවෙසනං තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා පටිවිස්සකෙ පුච්ඡි – ‘‘කහං ඉමං ආරාමිකකුලං ගත’’න්ති? ‘‘එතිස්සා, භන්තෙ, සුවණ්ණමාලාය කාරණා රඤ්ඤා බන්ධාපිත’’න්ති.

621. අථ ඛො ආයස්මා පිලින්දවච්ඡො යෙන රඤ්ඤො මාගධස්ස සෙනියස්ස බිම්බිසාරස්ස නිවෙසනං තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා පඤ්ඤත්තෙ ආසනෙ නිසීදි. අථ ඛො රාජා මාගධො සෙනියො බිම්බිසාරො යෙනායස්මා පිලින්දවච්ඡො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං පිලින්දවච්ඡං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නං ඛො රාජානං මාගධං සෙනියං බිම්බිසාරං ආයස්මා පිලින්දවච්ඡො එතදවොච – ‘‘කිස්ස, මහාරාජ, ආරාමිකකුලං ¶ බන්ධාපිත’’න්ති? ‘‘තස්ස, භන්තෙ, ආරාමිකස්ස ඝරෙ සුවණ්ණමාලා අභිරූපා දස්සනීයා පාසාදිකා. නත්ථි තාදිසා අම්හාකම්පි අන්තෙපුරෙ සුවණ්ණමාලා. කුතො තස්ස දුග්ගතස්ස! නිස්සංසයං චොරිකාය ආභතා’’ති!! අථ ඛො ආයස්මා පිලින්දවච්ඡො රඤ්ඤො මාගධස්ස සෙනියස්ස බිම්බිසාරස්ස පාසාදං සුවණ්ණන්ති අධිමුච්චි. සො අහොසි සබ්බසොවණ්ණමයො. ‘‘ඉදං පන තෙ, මහාරාජ, තාව බහුං සුවණ්ණං කුතො’’ති? ‘‘අඤ්ඤාතං, භන්තෙ, අය්යස්සෙවෙසො ඉද්ධානුභාවො’’ති. තං ආරාමිකකුලං මුඤ්චාපෙසි. මනුස්සා – ‘‘අය්යෙන කිර පිලින්දවච්ඡෙන සරාජිකාය පරිසාය උත්තරිමනුස්සධම්මං ඉද්ධිපාටිහාරියං දස්සිත’’න්ති, අත්තමනා අභිප්පසන්නා ආයස්මතො පිලින්දවච්ඡස්ස පඤ්ච භෙසජ්ජානි අභිහරිංසු, සෙය්යථිදං – සප්පි නවනීතං තෙලං මධු ඵාණිතං. පකතියාපි ච ආයස්මා පිලින්දවච්ඡො ලාභී හොති පඤ්චන්නං භෙසජ්ජානං. ලද්ධං ලද්ධං පරිසාය විස්සජ්ජෙති. පරිසා චස්ස හොති බාහුල්ලිකා. ලද්ධං ලද්ධං කොලම්බෙපි ඝටෙපි පූරෙත්වා පටිසාමෙති, පරිස්සාවනානිපි ථවිකායොපි පූරෙත්වා වාතපානෙසු ලග්ගෙති. තානි ඔලීනවිලීනානි තිට්ඨන්ති. උන්දූරෙහිපි ¶ විහාරා ඔකිණ්ණවිකිණ්ණා ¶ හොන්ති. මනුස්සා විහාරචාරිකං ආහිණ්ඩන්තා පස්සිත්වා උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘අන්තොකොට්ඨාගාරිකා ඉමෙ සමණා සක්යපුත්තියා, සෙය්යථාපි රාජා මාගධො සෙනියො බිම්බිසාරො’’ති ¶ ! අස්සොසුං ඛො භික්ඛූ තෙසං මනුස්සානං උජ්ඣායන්තානං ඛිය්යන්තානං විපාචෙන්තානං. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම භික්ඛූ එවරූපාය බාහුල්ලාය චෙතෙස්සන්තී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ තෙ අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ එවරූපාය බාහුල්ලාය චෙතෙන්තී’’ති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා…පෙ… කථඤ්හි නාම තෙ, භික්ඛවෙ, මොඝපුරිසා එවරූපාය බාහුල්ලාය චෙතෙස්සන්ති! නෙතං, භික්ඛවෙ, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

622. ‘‘යානි ¶ ඛො පන තානි ගිලානානං භික්ඛූනං පටිසායනීයානි භෙසජ්ජානි, සෙය්යථිදං – සප්පි නවනීතං තෙලං මධු ඵාණිතං, තානි පටිග්ගහෙත්වා සත්තාහපරමං සන්නිධිකාරකං පරිභුඤ්ජිතබ්බානි. තං අතික්කාමයතො නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

623. යානි ඛො පන තානි ගිලානානං භික්ඛූනං පටිසායනීයානි භෙස්සජ්ජානීති සප්පි නාම ගොසප්පි වා අජිකාසප්පි වා මහිංසසප්පි [මහිසසප්පි (සී. ස්යා.)] වා යෙසං මංසං කප්පති තෙසං සප්පි. නවනීතං නාම තෙසං යෙව නවනීතං. තෙලං නාම තිලතෙලං සාසපතෙලං මධුකතෙලං එරණ්ඩතෙලං වසාතෙලං. මධු නාම මක්ඛිකාමධු. ඵාණිතං නාම උච්ඡුම්හා නිබ්බත්තං.

තානි පටිග්ගහෙත්වා සත්තාහපරමං සන්නිධිකාරකං පරිභුඤ්ජිතබ්බානීති සත්තාහපරමතා පරිභුඤ්ජිතබ්බානි.

තං අතික්කාමයතො නිස්සග්ගියං ¶ හොතීති අට්ඨමෙ අරුණුග්ගමනෙ නිස්සග්ගියං හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බං සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බං…පෙ… ඉදං මෙ, භන්තෙ, භෙසජ්ජං සත්තාහාතික්කන්තං නිස්සග්ගියං, ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමීති…පෙ… දදෙය්යාති…පෙ… දදෙය්යුන්ති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

624. සත්තාහාතික්කන්තෙ ¶ අතික්කන්තසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. සත්තාහාතික්කන්තෙ වෙමතිකො, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. සත්තාහාතික්කන්තෙ අනතික්කන්තසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අනධිට්ඨිතෙ අධිට්ඨිතසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අවිස්සජ්ජිතෙ විස්සජ්ජිතසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අනට්ඨෙ නට්ඨසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අවිනට්ඨෙ විනට්ඨසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං ¶ පාචිත්තියං. අදඩ්ඪෙ දඩ්ඪසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අවිලුත්තෙ විලුත්තසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

නිස්සට්ඨං පටිලභිත්වා න කායිකෙන පරිභොගෙන පරිභුඤ්ජිතබ්බං, න අජ්ඣොහරිතබ්බං, පදීපෙ වා කාළවණ්ණෙ වා උපනෙතබ්බං, අඤ්ඤෙන භික්ඛුනා කායිකෙන පරිභොගෙන පරිභුඤ්ජිතබ්බං, න අජ්ඣොහරිතබ්බං.

සත්තාහානතික්කන්තෙ ¶ අතික්කන්තසඤ්ඤී, ආපත්ති දුක්කටස්ස. සත්තාහානතික්කන්තෙ වෙමතිකො, ආපත්ති දුක්කටස්ස. සත්තාහානතික්කන්තෙ අනතික්කන්තසඤ්ඤී, අනාපත්ති.

625. අනාපත්ති ¶ අන්තොසත්තාහං අධිට්ඨෙති, විස්සජ්ජෙති, නස්සති, විනස්සති, ඩය්හති, අච්ඡින්දිත්වා ගණ්හන්ති, විස්සාසං ගණ්හන්ති, අනුපසම්පන්නස්ස චත්තෙන වන්තෙන මුත්තෙන අනපෙක්ඛො දත්වා පටිලභිත්වා පරිභුඤ්ජති, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

භෙසජ්ජසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං තතියං.

626. තෙන ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන භගවතා භික්ඛූනං වස්සිකසාටිකා අනුඤ්ඤාතා හොති. ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ – ‘‘භගවතා වස්සිකසාටිකා අනුඤ්ඤාතා’’ති, පටිකච්චෙව [පටිගච්චෙව (සී.)] වස්සිකසාටිකචීවරං පරියෙසන්ති, පටිකච්චෙව කත්වා නිවාසෙන්ති, ජිණ්ණාය වස්සිකසාටිකාය නග්ගා කායං ඔවස්සාපෙන්ති. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ පටිකච්චෙව වස්සිකසාටිකචීවරං පරියෙසිස්සන්ති, පටිකච්චෙව කත්වා නිවාසෙස්සන්ති, ජිණ්ණාය ¶ වස්සිකසාටිකාය නග්ගා කායං ඔවස්සාපෙස්සන්තී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ ඡබ්බග්ගියෙ භික්ඛූ අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, පටිකච්චෙව වස්සිකසාටිකචීවරං පරියෙසථ? පටිකච්චෙව කත්වා නිවාසෙථ? ජිණ්ණාය වස්සිකසාටිකාය නග්ගා කායං ඔවස්සාපෙථා’’ති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා…පෙ… කථඤ්හි නාම තුම්හෙ මොඝපුරිසා, පටිකච්චෙව වස්සිකසාටිකචීවරං පරියෙසිස්සථ, පටිකච්චෙව කත්වා නිවාසෙස්සථ, ජිණ්ණාය වස්සිකසාටිකාය නග්ගා කායං ඔවස්සාපෙස්සථ! නෙතං, මොඝපුරිසා, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

627. ‘‘මාසො සෙසො ගිම්හාන’න්ති භික්ඛුනා වස්සිකසාටිකචීවරං පරියෙසිතබ්බං ¶ ; ‘අද්ධමාසො ¶ සෙසො ගිම්හාන’න්ති කත්වා නිවාසෙතබ්බං ¶ . ‘ඔරෙන චෙ මාසො සෙසො ගිම්හාන’න්ති වස්සිකසාටිකචීවරං පරියෙසෙය්ය, ‘ඔරෙනද්ධමාසො සෙසො ගිම්හාන’න්ති කත්වා නිවාසෙය්ය, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

628. ‘මාසො සෙසො ගිම්හාන’න්ති භික්ඛුනා වස්සිකසාටිකචීවරං පරියෙසිතබ්බන්ති. යෙ මනුස්සා පුබ්බෙපි වස්සිකසාටිකචීවරං දෙන්ති තෙ උපසඞ්කමිත්වා එවමස්සු වචනීයා – ‘‘කාලො වස්සිකසාටිකාය, සමයො වස්සිකසාටිකාය, අඤ්ඤෙපි මනුස්සා වස්සිකසාටිකචීවරං දෙන්තී’’ති. න වත්තබ්බා – ‘‘දෙථ මෙ වස්සිකසාටිකචීවරං, ආහරථ මෙ වස්සිකසාටිකචීවරං, පරිවත්තෙථ මෙ වස්සිකසාටිකචීවරං, චෙතාපෙථ මෙ වස්සිකසාටිකචීවර’’න්ති.

‘අද්ධමාසො සෙසො ගිම්හාන’න්ති කත්වා නිවාසෙතබ්බන්ති. අද්ධමාසෙ සෙසෙ ගිම්හානෙ කත්වා නිවාසෙතබ්බං.

‘ඔරෙන චෙ මාසො සෙසො ගිම්හාන’න්ති අතිරෙකමාසෙ සෙස ගිම්හානෙ වස්සිකසාටිකචීවරං පරියෙසති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

‘ඔරෙනද්ධමාසො සෙසො ගිම්හාන’න්ති අතිරෙකද්ධමාසෙ සෙසෙ ගිම්හානෙ කත්වා නිවාසෙති, නිස්සග්ගියං හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බං සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බං…පෙ… ඉදං මෙ, භන්තෙ ¶ , වස්සිකසාටිකචීවරං අතිරෙකමාසෙ සෙසෙ ගිම්හානෙ පරියිට්ඨං අතිරෙකද්ධමාසෙ ¶ සෙසෙ ගිම්හානෙ කත්වා පරිදහිතං නිස්සග්ගියං. ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමීති.…පෙ… දදෙය්යාති…පෙ… දදෙය්යුන්ති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

629. අතිරෙකමාසෙ සෙසෙ ගිම්හානෙ අතිරෙකසඤ්ඤී වස්සිකසාටිකචීවරං පරියෙසති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අතිරෙකමාසෙ සෙසෙ ගිම්හානෙ වෙමතිකො වස්සිකසාටිකචීවරං පරියෙසති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අතිරෙකමාසෙ සෙසෙ ගිම්හානෙ ඌනකසඤ්ඤී වස්සිකසාටිකචීවරං පරියෙසති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

අතිරෙකද්ධමාසෙ සෙසෙ ගිම්හානෙ අතිරෙකසඤ්ඤී කත්වා නිවාසෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අතිරෙකද්ධමාසෙ සෙසෙ ගිම්හානෙ වෙමතිකො කත්වා නිවාසෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං ¶ . අතිරෙකද්ධමාසෙ සෙසෙ ගිම්හානෙ ඌනකසඤ්ඤී කත්වා නිවාසෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

සතියා වස්සිකසාටිකාය නග්ගො කායං ඔවස්සාපෙති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඌනකමාසෙ සෙසෙ ගිම්හානෙ අතිරෙකසඤ්ඤී, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඌනකමාසෙ සෙසෙ ගිම්හානෙ වෙමතිකො, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඌනකමාසෙ සෙසෙ ගිම්හානෙ ඌනකසඤ්ඤී, අනාපත්ති.

ඌනකද්ධමාසෙ සෙසෙ ගිම්හානෙ අතිරෙකසඤ්ඤී, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඌනකද්ධමාසෙ සෙසෙ ගිම්හානෙ වෙමතිකො ¶ , ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඌනකද්ධමාසෙ සෙසෙ ගිම්හානෙ ඌනකසඤ්ඤී, අනාපත්ති.

630. අනාපත්ති ‘මාසො සෙසො ගිම්හාන’න්ති වස්සිකසාටිකචීවරං පරියෙසති ¶ , ‘අද්ධමාසො සෙසො ගිම්හාන’න්ති කත්වා නිවාසෙති, ‘ඌනකමාසො සෙසො ගිම්හාන’න්ති වස්සිකසාටිකචීවරං පරියෙසති, ‘ඌනකද්ධමාසො සෙසො ගිම්හාන’න්ති කත්වා නිවාසෙති, පරියිට්ඨාය වස්සිකසාටිකාය වස්සං උක්කඩ්ඪිය්යති, නිවත්ථාය වස්සිකසාටිකාය වස්සං උක්කඩ්ඪිය්යති, ධොවිත්වා නික්ඛිපිතබ්බං; සමයෙ නිවාසෙතබ්බං, අච්ඡින්නචීවරස්ස, නට්ඨචීවරස්ස, ආපදාසු, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

වස්සිකසාටිකසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං චතුත්ථං.

631. තෙන ¶ ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො භාතුනො සද්ධිවිහාරිකං භික්ඛුං එතදවොච – ‘‘එහාවුසො, ජනපදචාරිකං පක්කමිස්සාමා’’ති. ‘‘නාහං, භන්තෙ, ගමිස්සාමි; දුබ්බලචීවරොම්හී’’ති. ‘‘එහාවුසො, අහං තෙ චීවරං දස්සාමී’’ති තස්ස චීවරං අදාසි. අස්සොසි ඛො සො භික්ඛු – ‘‘භගවා කිර ජනපදචාරිකං පක්කමිස්සතී’’ති. අථ ඛො තස්ස භික්ඛුනො එතදහොසි – ‘‘න දානාහං ආයස්මතා උපනන්දෙන සක්යපුත්තෙන සද්ධිං ජනපදචාරිකං ¶ පක්කමිස්සාමි, භගවතා සද්ධිං ජනපදචාරිකං පක්කමිස්සාමී’’ති. අථ ඛො ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො තං භික්ඛුං එතදවොච – ‘‘එහි දානි, ආවුසො, ජනපදචාරිකං පක්කමිස්සාමා’’ති. ‘‘නාහං, භන්තෙ, තයා සද්ධිං ජනපදචාරිකං පක්කමිස්සාමි, භගවතා සද්ධිං ජනපදචාරිකං පක්කමිස්සාමී’’ති. ‘‘යම්පි ත්යාහං, ආවුසො, චීවරං අදාසිං, මයා සද්ධිං ජනපදචාරිකං පක්කමිස්සතී’’ති, කුපිතො අනත්තමනො අච්ඡින්දි.

අථ ඛො සො භික්ඛු භික්ඛූනං එතමත්ථං ආරොචෙසි. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො භික්ඛුස්ස සාමං චීවරං දත්වා කුපිතො අනත්තමනො අච්ඡින්දිස්සතී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ ආයස්මන්තං උපනන්දං සක්යපුත්තං අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං ¶ කිර ත්වං, උපනන්ද, භික්ඛුස්ස සාමං චීවරං දත්වා කුපිතො අනත්තමනො අච්ඡින්දී’’ති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා…පෙ… කථඤ්හි නාම ත්වං, මොඝපුරිස ¶ , භික්ඛුස්ස සාමං චීවරං දත්වා කුපිතො අනත්තමනො අච්ඡින්දිස්සසි! නෙතං, මොඝපුරිස, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

632. ‘‘යො පන භික්ඛු භික්ඛුස්ස සාමං චීවරං දත්වා කුපිතො අනත්තමනො අච්ඡින්දෙය්ය වා අච්ඡින්දාපෙය්ය වා, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

633. යො පනාති යො යාදිසො…පෙ… භික්ඛූති…පෙ… අයං ඉමස්මිං අත්ථෙ අධිප්පෙතො භික්ඛූති.

භික්ඛුස්සාති ¶ අඤ්ඤස්ස භික්ඛුස්ස.

චීවරං නාම ඡන්නං චීවරානං අඤ්ඤතරං චීවරං, විකප්පනුපගං පච්ඡිමං.

කුපිතො ¶ අනත්තමනොති අනභිරද්ධො ආහතචිත්තො ඛිලජාතො.

අච්ඡින්දෙය්යාති සයං අච්ඡින්දති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං [නිස්සග්ගියං හොති (ස්යා.)].

අච්ඡින්දාපෙය්යාති අඤ්ඤං ආණාපෙති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. සකිං ආණත්තො බහුකම්පි අච්ඡින්දති, නිස්සග්ගියං හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බං සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බං…පෙ… ඉදං මෙ, භන්තෙ, චීවරං භික්ඛුස්ස සාමං දත්වා අච්ඡින්නං නිස්සග්ගියං ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමීති…පෙ… දදෙය්යාති ¶ …පෙ… දදෙය්යුන්ති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

634. උපසම්පන්නෙ උපසම්පන්නසඤ්ඤී චීවරං දත්වා කුපිතො අනත්තමනො අච්ඡින්දති වා අච්ඡින්දාපෙති වා, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. උපසම්පන්නෙ වෙමතිකො චීවරං දත්වා කුපිතො අනත්තමනො අච්ඡින්දති වා අච්ඡින්දාපෙති වා, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. උපසම්පන්නෙ අනුපසම්පන්නසඤ්ඤී චීවරං දත්වා කුපිතො අනත්තමනො අච්ඡින්දති වා අච්ඡින්දාපෙති වා, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

අඤ්ඤං පරික්ඛාරං දත්වා කුපිතො අනත්තමනො අච්ඡින්දති වා අච්ඡින්දාපෙති වා, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනුපසම්පන්නස්ස චීවරං වා අඤ්ඤං වා පරික්ඛාරං දත්වා කුපිතො අනත්තමනො අච්ඡින්දති වා අච්ඡින්දාපෙති වා, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනුපසම්පන්නෙ උපසම්පන්නසඤ්ඤී, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනුපසම්පන්නෙ වෙමතිකො, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනුපසම්පන්නෙ අනුපසම්පන්නසඤ්ඤී, ආපත්ති දුක්කටස්ස.

635. අනාපත්ති – සො වා දෙති, තස්ස වා විස්සසන්තො ගණ්හාති, උම්මත්තකස්ස ආදිකම්මිකස්සාති.

චීවරඅච්ඡින්දනසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං පඤ්චමං.

636. තෙන ¶ ¶ ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා රාජගහෙ විහරති වෙළුවනෙ කලන්දකනිවාපෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ චීවරකාරසමයෙ ¶ බහුං සුත්තං විඤ්ඤාපෙසුං. කතෙපි චීවරෙ බහුං සුත්තං අවසිට්ඨං හොති. අථ ඛො ඡබ්බග්ගියානං භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘හන්ද මයං, ආවුසො, අඤ්ඤම්පි සුත්තං විඤ්ඤාපෙත්වා තන්තවායෙහි චීවරං වායාපෙමා’’ති. අථ ඛො ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ අඤ්ඤම්පි සුත්තං විඤ්ඤාපෙත්වා තන්තවායෙහි චීවරං වායාපෙසුං. වීතෙපි චීවරෙ බහුං සුත්තං අවසිට්ඨං හොති. දුතියම්පි ඛො ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ අඤ්ඤම්පි සුත්තං විඤ්ඤාපෙත්වා තන්තවායෙහි චීවරං වායාපෙසුං. වීතෙපි චීවරෙ බහුං සුත්තං අවසිට්ඨං හොති. තතියම්පි ඛො ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ අඤ්ඤම්පි සුත්තං විඤ්ඤාපෙත්වා තන්තවායෙහි චීවරං වායාපෙසුං. මනුස්සා උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම සමණා සක්යපුත්තියා සාමං සුත්තං විඤ්ඤාපෙත්වා තන්තවායෙහි චීවරං වායාපෙස්සන්තී’’ති!

අස්සොසුං ඛො භික්ඛූ තෙසං මනුස්සානං උජ්ඣායන්තානං ඛිය්යන්තානං විපාචෙන්තානං. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ සාමං සුත්තං විඤ්ඤාපෙත්වා තන්තවායෙහි චීවරං වායාපෙස්සන්තී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ ඡබ්බග්ගියෙ භික්ඛූ අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර තුම්හෙ, භික්ඛවෙ ¶ , සාමං සුත්තං විඤ්ඤාපෙත්වා තන්තවායෙහි චීවරං වායාපෙථා’’ති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා…පෙ… කථඤ්හි නාම තුම්හෙ, මොඝපුරිසා, සාමං සුත්තං විඤ්ඤාපෙත්වා තන්තවායෙහි චීවරං වායාපෙස්සථ! නෙතං, මොඝපුරිසා, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

637. ‘‘යො පන භික්ඛු සාමං සුත්තං විඤ්ඤාපෙත්වා තන්තවායෙහි චීවරං වායාපෙය්ය, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

638. යො පනාති යො යාදිසො…පෙ… භික්ඛූති…පෙ… අයං ඉමස්මිං අත්ථෙ අධිප්පෙතො භික්ඛූති.

සුත්තං නාම ඡ සුත්තානි – ඛොමං කප්පාසිකං කොසෙය්යං කම්බලං සාණං භඞ්ගං.

තන්තවායෙහීති ¶ පෙසකාරෙහි වායාපෙති, පයොගෙ පයොගෙ දුක්කටං [වායාපෙති, පයොගෙ දුක්කටං (ස්යා.)]. පටිලාභෙන නිස්සග්ගියං හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බං සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච ¶ පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බං…පෙ… ඉදං මෙ, භන්තෙ, චීවරං සාමං සුත්තං විඤ්ඤාපෙත්වා තන්තවායෙහි වායාපිතං නිස්සග්ගියං. ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමීති…පෙ… දදෙය්යාති…පෙ… දදෙය්යුන්ති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

639. වායාපිතෙ වායාපිතසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. වායාපිතෙ වෙමතිකො, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. වායාපිතෙ අවායාපිතසඤ්ඤී, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

අවායාපිතෙ වායාපිතසඤ්ඤී, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අවායාපිතෙ වෙමතිකො, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අවායාපිතෙ ¶ අවායාපිතසඤ්ඤී, අනාපත්ති.

640. අනාපත්ති – චීවරං සිබ්බෙතුං, ආයොගෙ, කායබන්ධනෙ, අංසබන්ධකෙ [අංසවට්ටකෙ (සී.)], පත්තත්ථවිකාය, පරිස්සාවනෙ, ඤාතකානං, පවාරිතානං, අඤ්ඤස්සත්ථාය, අත්තනො ධනෙන, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

සුත්තවිඤ්ඤත්තිසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං ඡට්ඨං.

641. තෙන ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරො පුරිසො පවාසං ගච්ඡන්තො පජාපතිං එතදවොච – ‘‘සුත්තං ධාරයිත්වා අමුකස්ස තන්තවායස්ස දෙහි, චීවරං වායාපෙත්වා නික්ඛිප, ආගතො අය්යං උපනන්දං චීවරෙන අච්ඡාදෙස්සාමී’’ති. අස්සොසි ඛො අඤ්ඤතරො පිණ්ඩචාරිකො භික්ඛු තස්ස පුරිසස්ස ¶ ඉමං වාචං භාසමානස්ස. අථ ඛො සො භික්ඛු යෙනායස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං උපනන්දං සක්යපුත්තං එතදවොච – ‘‘මහාපුඤ්ඤොසි ත්වං, ආවුසො උපනන්ද, අමුකස්මිං ඔකාසෙ අඤ්ඤතරො පුරිසො පවාසං ගච්ඡන්තො ¶ පජාපතිං එතදවොච – ‘‘සුත්තං ධාරයිත්වා අමුකස්ස තන්තවායස්ස දෙහි, චීවරං වායාපෙත්වා නික්ඛිප, ආගතො අය්යං උපනන්දං චීවරෙන අච්ඡාදෙස්සාමී’’ති. ‘‘අත්ථාවුසො, මං සො උපට්ඨාකො’’ති. සොපි ඛො තන්තවායො ආයස්මතො උපනන්දස්ස සක්යපුත්තස්ස උපට්ඨාකො හොති. අථ ඛො ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො යෙන සො තන්තවායො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා තං තන්තවායං එතදවොච – ‘‘ඉදං ඛො, ආවුසො, චීවරං මං උද්දිස්ස විය්යති; ආයතඤ්ච කරොහි විත්ථතඤ්ච. අප්පිතඤ්ච සුවීතඤ්ච සුප්පවායිතඤ්ච සුවිලෙඛිතඤ්ච ¶ සුවිතච්ඡිතඤ්ච කරොහී’’ති. ‘‘එතෙ ඛො මෙ, භන්තෙ, සුත්තං ධාරයිත්වා අදංසු; ඉමිනා සුත්තෙන චීවරං විනාහී’’ති. ‘‘න, භන්තෙ, සක්කා ආයතං වා විත්ථතං වා අප්පිතං වා කාතුං. සක්කා ¶ ච ඛො, භන්තෙ, සුවීතඤ්ච සුප්පවායිතඤ්ච සුවිලෙඛිතඤ්ච සුවිතච්ඡිතඤ්ච කාතු’’න්ති. ‘‘ඉඞ්ඝ ත්වං, ආවුසො, ආයතඤ්ච කරොහි විත්ථතඤ්ච අප්පිතඤ්ච. න තෙන සුත්තෙන පටිබද්ධං භවිස්සතී’’ති.

අථ ඛො සො තන්තවායො යථාභතං සුත්තං තන්තෙ උපනෙත්වා යෙන සා ඉත්ථී තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා තං ඉත්ථිං එතදවොච – ‘‘සුත්තෙන, අය්යෙ, අත්ථො’’ති. ‘‘නනු ත්වං අය්යො [අය්ය (ස්යා.)] මයා වුත්තො – ‘ඉමිනා සුත්තෙන චීවරං විනාහී’’’ති. ‘‘සච්චාහං, අය්යෙ, තයා වුත්තො – ‘ඉමිනා සුත්තෙන චීවරං විනාහී’ති. අපිච, මං අය්යො උපනන්දො එවමාහ – ‘ඉඞ්ඝ ත්වං, ආවුසො, ආයතඤ්ච කරොහි විත්ථතඤ්ච අප්පිතඤ්ච, න තෙන සුත්තෙන පටිබද්ධං භවිස්සතී’’’ති. අථ ඛො සා ඉත්ථී යත්තකංයෙව සුත්තං පඨමං අදාසි තත්තකං පච්ඡා අදාසි. අස්සොසි ඛො ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො – ‘‘සො කිර පුරිසො පවාසතො ආගතො’’ති. අථ ඛො ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො යෙන තස්ස පුරිසස්ස නිවෙසනං තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා පඤ්ඤත්තෙ ආසනෙ නිසීදි. අථ ඛො සො පුරිසො යෙනායස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං උපනන්දං සක්යපුත්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ¶ ඛො සො පුරිසො පජාපතිං එතදවොච – ‘‘වීතං තං චීවර’’න්ති? ‘‘ආමාය්ය, වීතං තං චීවර’’න්ති. ‘‘ආහර, අය්යං උපනන්දං චීවරෙන අච්ඡාදෙස්සාමී’’ති. අථ ඛො සා ඉත්ථී තං චීවරං නීහරිත්වා සාමිකස්ස දත්වා එතමත්ථං ආරොචෙසි. අථ ඛො සො පුරිසො ආයස්මතො උපනන්දස්ස සක්යපුත්තස්ස ¶ චීවරං දත්වා උජ්ඣායති ඛිය්යති විපාචෙති – ‘‘මහිච්ඡා ඉමෙ සමණා ¶ සක්යපුත්තියා අසන්තුට්ඨා. නයිමෙ සුකරා චීවරෙන අච්ඡාදෙතුං. කථඤ්හි නාම අය්යො උපනන්දො මයා පුබ්බෙ අප්පවාරිතො තන්තවායෙ [ගහපතිකස්ස තන්තවායෙ (ක.)] උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජිස්සතී’’ති.

අස්සොසුං ඛො භික්ඛූ තස්ස පුරිසස්ස උජ්ඣායන්තස්ස ඛිය්යන්තස්ස විපාචෙන්තස්ස. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා…පෙ… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ආයස්මා උපනන්දො සක්යපුත්තො පුබ්බෙ අප්පවාරිතො ගහපතිකස්ස තන්තවායෙ උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජිස්සතී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ ආයස්මන්තං උපනන්දං සක්යපුත්තං අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර ත්වං, උපනන්ද, පුබ්බෙ අප්පවාරිතො ගහපතිකස්ස තන්තවායෙ උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජී’’ති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. ‘‘ඤාතකො තෙ, උපනන්ද, අඤ්ඤාතකො’’ති? ‘‘අඤ්ඤාතකො, භගවා’’ති. ‘‘අඤ්ඤාතකො, මොඝපුරිස, අඤ්ඤාතකස්ස න ජානාති පතිරූපං වා අප්පතිරූපං වා සන්තං වා අසන්තං වා. තත්ථ නාම ත්වං, මොඝපුරිස, පුබ්බෙ අප්පවාරිතො ¶ අඤ්ඤාතකස්ස ගහපතිකස්ස ¶ තන්තවායෙ උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජිස්සසි! නෙතං, මොඝපුරිස, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

642. ‘‘භික්ඛුං පනෙව උද්දිස්ස අඤ්ඤාතකො ගහපති වා ගහපතානී වා තන්තවායෙහි චීවරං වායාපෙය්ය, තත්ර චෙ සො භික්ඛු පුබ්බෙ අප්පවාරිතො තන්තවායෙ උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජෙය්ය – ‘ඉදං ඛො, ආවුසො, චීවරං මං උද්දිස්ස විය්යති. ආයතඤ්ච කරොථ විත්ථතඤ්ච. අප්පිතඤ්ච සුවීතඤ්ච සුප්පවායිතඤ්ච සුවිලෙඛිතඤ්ච සුවිතච්ඡිතඤ්ච කරොථ. අප්පෙව නාම මයම්පි ආයස්මන්තානං කිඤ්චිමත්තං අනුපදජ්ජෙය්යාමා’ති. එවඤ්ච සො භික්ඛු වත්වා කිඤ්චිමත්තං අනුපදජ්ජෙය්ය අන්තමසො පිණ්ඩපාතමත්තම්පි, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

643. භික්ඛුං පනෙව උද්දිස්සාති භික්ඛුස්සත්ථාය භික්ඛුං ආරම්මණං කරිත්වා භික්ඛුං අච්ඡාදෙතුකාමො.

අඤ්ඤාතකො නාම මාතිතො වා පිතිතො වා යාව සත්තමා පිතාමහයුගා අසම්බද්ධො.

ගහපති ¶ ¶ නාම යො කොචි අගාරං අජ්ඣාවසති.

ගහපතානී නාම යා කාචි අගාරං අජ්ඣාවසති.

චීවරං නාම ඡන්නං චීවරානං අඤ්ඤතරං චීවරං විකප්පනුපගං පච්ඡිමං.

තත්ර චෙ සො භික්ඛූති යං භික්ඛුං උද්දිස්ස චීවරං විය්යති සො ¶ භික්ඛු.

පුබ්බෙ අප්පවාරිතොති පුබ්බෙ අවුත්තො හොති – ‘‘කීදිසෙන තෙ, භන්තෙ, චීවරෙන අත්ථො, කීදිසං තෙ චීවරං වායාපෙමී’’ති?

තන්තවායෙ උපසඞ්කමිත්වාති ඝරං ගන්ත්වා යත්ථ කත්ථචි උපසඞ්කමිත්වා.

චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජෙය්යාති – ‘‘ඉදං ඛො, ආවුසො, චීවරං මං උද්දිස්ස විය්යති, ආයතඤ්ච කරොථ විත්ථතඤ්ච. අප්පිතඤ්ච සුවීතඤ්ච සුප්පවායිතඤ්ච සුවිලෙඛිතඤ්ච සුවිතච්ඡිතඤ්ච කරොථ. අප්පෙව නාම මයම්පි ආයස්මන්තානං කිඤ්චිමත්තං අනුපදජ්ජෙය්යාමා’’ති.

එවඤ්ච සො භික්ඛු වත්වා කිඤ්චිමත්තං අනුපදජ්ජෙය්ය අන්තමසො පිණ්ඩපාතමත්තම්පීති. පිණ්ඩපාතො නාම යාගුපි භත්තම්පි ඛාදනීයම්පි ¶ චුණ්ණපිණ්ඩොපි දන්තකට්ඨම්පි දසිකසුත්තම්පි, අන්තමසො ධම්මම්පි භණති.

තස්ස වචනෙන ආයතං වා විත්ථතං වා අප්පිතං වා කරොති, පයොගෙ දුක්කටං. පටිලාභෙන නිස්සග්ගියං හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බං සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බං…පෙ… ඉදං මෙ, භන්තෙ, චීවරං පුබ්බෙ අප්පවාරිතො අඤ්ඤාතකස්ස ¶ ගහපතිකස්ස තන්තවායෙ උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපන්නං නිස්සග්ගියං. ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමීති…පෙ… දදෙය්යාති…පෙ… දදෙය්යුන්ති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

644. අඤ්ඤාතකෙ අඤ්ඤාතකසඤ්ඤී පුබ්බෙ අප්පවාරිතො ගහපතිකස්ස තන්තවායෙ උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අඤ්ඤාතකෙ වෙමතිකො පුබ්බෙ අප්පවාරිතො ගහපතිකස්ස තන්තවායෙ ¶ උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අඤ්ඤාතකෙ ඤාතකසඤ්ඤී පුබ්බෙ අප්පවාරිතො ගහපතිකස්ස තන්තවායෙ උපසඞ්කමිත්වා චීවරෙ විකප්පං ආපජ්ජති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

ඤාතකෙ ¶ අඤාතකසඤ්ඤී, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඤාතකෙ වෙමතිකො, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඤාතකෙ ඤාතකසඤ්ඤී, අනාපත්ති.

645. අනාපත්ති – ඤාතකානං, පවාරිතානං, අඤ්ඤස්සත්ථාය, අත්තනො ධනෙන, මහග්ඝං වායාපෙතුකාමස්ස අප්පග්ඝං වායාපෙති, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

මහාපෙසකාරසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං සත්තමං.

646. තෙන ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරො මහාමත්තො පවාසං ගච්ඡන්තො භික්ඛූනං සන්තිකෙ දූතං පාහෙසි – ‘‘ආගච්ඡන්තු භදන්තා වස්සාවාසිකං දස්සාමී’’ති. භික්ඛූ – ‘වස්සංවුට්ඨානං භගවතා වස්සාවාසිකං අනුඤ්ඤාත’න්ති, කුක්කුච්චායන්තා නාගමංසු. අථ ඛො සො මහාමත්තො උජ්ඣායති ඛිය්යති විපාචෙති – ‘‘කථඤ්හි නාම භදන්තා මයා දූතෙ පහිතෙ නාගච්ඡිස්සන්ති! අහඤ්හි සෙනාය ගච්ඡාමි. දුජ්ජානං ජීවිතං දුජ්ජානං මරණ’’න්ති. අස්සොසුං ඛො භික්ඛූ තස්ස මහාමත්තස්ස උජ්ඣායන්තස්ස ඛිය්යන්තස්ස විපාචෙන්තස්ස. අථ ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ¶ ආරොචෙසුං. අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, අච්චෙකචීවරං පටිග්ගහෙත්වා නික්ඛිපිතු’’න්ති.

647. තෙන ඛො පන සමයෙන භික්ඛූ – ‘‘භගවතා අනුඤ්ඤාතං අච්චෙකචීවරං පටිග්ගහෙත්වා නික්ඛිපිතු’’න්ති ¶ , අච්චෙකචීවරානි පටිග්ගහෙත්වා චීවරකාලසමයං අතික්කාමෙන්ති. තානි චීවරානි චීවරවංසෙ භණ්ඩිකාබද්ධානි තිට්ඨන්ති. අද්දස ඛො ආයස්මා ආනන්දො සෙනාසනචාරිකං ආහිණ්ඩන්තො තානි චීවරානි චීවරවංසෙ භණ්ඩිකාබද්ධානි. තිට්ඨන්තෙ දිස්වා භික්ඛූ එතදවොච ¶ – ‘‘කස්සිමානි, ආවුසො, චීවරානි චීවරවංසෙ භණ්ඩිකාබද්ධානි තිට්ඨන්තී’’ති? ‘‘අම්හාකං, ආවුසො, අච්චෙකචීවරානී’’ති. ‘‘කීවචිරං පනාවුසො, ඉමානි චීවරානි නික්ඛිත්තානී’’ති? අථ ඛො තෙ භික්ඛූ ආයස්මතො ¶ ආනන්දස්ස යථානික්ඛිත්තං ආරොචෙසුං. ආයස්මා ආනන්දො උජ්ඣායති ඛිය්යති විපාචෙති – ‘‘කථඤ්හි නාම භික්ඛූ අච්චෙකචීවරං පටිග්ගහෙත්වා චීවරකාලසමයං අතික්කාමෙස්සන්තී’’ති! අථ ඛො ආයස්මා ආනන්දො තෙ භික්ඛූ අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසි…පෙ… – ‘‘සච්චං කිර, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ අච්චෙකචීවරං පටිග්ගහෙත්වා චීවරකාලසමයං අතික්කාමෙන්තී’’ති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා…පෙ… කථඤ්හි නාම තෙ, භික්ඛවෙ, මොඝපුරිසා අච්චෙකචීවරං පටිග්ගහෙත්වා චීවරකාලසමයං අතික්කාමෙස්සන්ති! නෙතං, භික්ඛවෙ, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

648. ‘‘දසාහානාගතං කත්තිකතෙමාසිකපුණ්ණමං භික්ඛුනො පනෙව අච්චෙකචීවරං උප්පජ්ජෙය්ය, අච්චෙකං මඤ්ඤමානෙන භික්ඛුනා පටිග්ගහෙතබ්බං, පටිග්ගහෙත්වා යාව චීවරකාලසමයං නික්ඛිපිතබ්බං. තතො චෙ උත්තරි නික්ඛිපෙය්ය, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

649. දසාහානාගතන්ති දසාහානාගතාය පවාරණාය.

කත්තිකතෙමාසිකපුණ්ණමන්ති පවාරණා කත්තිකා වුච්චති.

අච්චෙකචීවරං නාම සෙනාය වා ගන්තුකාමො හොති, පවාසං වා ගන්තුකාමො හොති, ගිලානො ¶ වා හොති, ගබ්භිනී වා හොති, අස්සද්ධස්ස වා සද්ධා උප්පන්නා හොති, අප්පසන්නස්ස වා ¶ පසාදො උප්පන්නො හොති, සො චෙ භික්ඛූනං සන්තිකෙ දූතං පහිණෙය්ය – ‘‘ආගච්ඡන්තු භදන්තා වස්සාවාසිකං දස්සාමී’’ති, එතං අච්චෙකචීවරං නාම.

අච්චෙකං මඤ්ඤමානෙන භික්ඛුනා පටිග්ගහෙතබ්බං පටිග්ගහෙත්වා යාව චීවරකාලසමයං නික්ඛිපිතබ්බන්ති සඤ්ඤාණං කත්වා නික්ඛිපිතබ්බං – ‘‘ඉදං අච්චෙකචීවර’’න්ති.

චීවරකාලසමයො නාම අනත්ථතෙ කථිනෙ වස්සානස්ස පච්ඡිමො මාසො, අත්ථතෙ කථිනෙ පඤ්චමාසා.

තතො ¶ චෙ උත්තරි නික්ඛිපෙය්යාති අනත්ථතෙ කථිනෙ වස්සානස්ස පච්ඡිමං දිවසං අතික්කාමෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං [නිස්සග්ගියං හොති (ස්යා.)]. අත්ථතෙ කථිනෙ කථිනුද්ධාරදිවසං ¶ අතික්කාමෙති, නිස්සග්ගියං හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බං සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බං…පෙ… ඉදං මෙ, භන්තෙ, අච්චෙකචීවරං චීවරකාලසමයං අතික්කාමිතං නිස්සග්ගියං. ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමීති…පෙ… දදෙය්යාති…පෙ… දදෙය්යුන්ති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

650. අච්චෙකචීවරෙ අච්චෙකචීවරසඤ්ඤී චීවරකාලසමයං අතික්කාමෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අච්චෙකචීවරෙ වෙමතිකො චීවරකාලසමයං අතික්කාමෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අච්චෙකචීවරෙ අනච්චෙකචීවරසඤ්ඤී චීවරකාලසමයං අතික්කාමෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අනධිට්ඨිතෙ අධිට්ඨිතසඤ්ඤී ¶ …පෙ… අවිකප්පිතෙ විකප්පිතසඤ්ඤී… අවිස්සජ්ජිතෙ විස්සජ්ජිතසඤ්ඤී… අනට්ඨෙ නට්ඨසඤ්ඤී… අවිනට්ඨෙ විනට්ඨසඤ්ඤී… අදඩ්ඪෙ දඩ්ඪසඤ්ඤී… අවිලුත්තෙ විලුත්තසඤ්ඤී චීවරකාලසමයං අතික්කාමෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

නිස්සග්ගියං චීවරං අනිස්සජ්ජිත්වා පරිභුඤ්ජති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනච්චෙකචීවරෙ අච්චෙකචීවරසඤ්ඤී, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනච්චෙකචීවරෙ වෙමතිකො, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනච්චෙකචීවරෙ අනච්චෙකචීවරසඤ්ඤී, අනාපත්ති.

651. අනාපත්ති – අන්තොසමයෙ අධිට්ඨෙති, විකප්පෙති, විස්සජ්ජෙති, නස්සති, විනස්සති, ¶ ඩය්හති, අච්ඡින්දිත්වා ගණ්හන්ති, විස්සාසං ගණ්හන්ති, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

අච්චෙකචීවරසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං අට්ඨමං.

652. තෙන ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන භික්ඛූ වුත්ථවස්සා ආරඤ්ඤකෙසු සෙනාසනෙසු විහරන්ති. කත්තිකචොරකා භික්ඛූ – ‘‘ලද්ධලාභා’’ති පරිපාතෙන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, ආරඤ්ඤකෙසු සෙනාසනෙසු විහරන්තෙන තිණ්ණං චීවරානං අඤ්ඤතරං චීවරං අන්තරඝරෙ නික්ඛිපිතු’’න්ති.

තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන භික්ඛූ – ‘‘භගවතා අනුඤ්ඤාතං ආරඤ්ඤකෙසු සෙනාසනෙසු විහරන්තෙන තිණ්ණං චීවරානං ¶ අඤ්ඤතරං චීවරං අන්තරඝරෙ නික්ඛිපිතු’’න්ති තිණ්ණං චීවරානං අඤ්ඤතරං චීවරං අන්තරඝරෙ නික්ඛිපිත්වා අතිරෙකඡාරත්තං විප්පවසන්ති. තානි චීවරානි නස්සන්තිපි විනස්සන්තිපි ඩය්හන්තිපි උන්දූරෙහිපි ඛජ්ජන්ති. භික්ඛූ දුච්චොළා හොන්ති ලූඛචීවරා. භික්ඛූ එවමාහංසු – ‘‘කිස්ස තුම්හෙ, ආවුසො, දුච්චොළා ලූඛචීවරා’’ති? අථ ඛො තෙ භික්ඛූ භික්ඛූනං එතමත්ථං ආරොචෙසුං. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම භික්ඛූ තිණ්ණං චීවරානං අඤ්ඤතරං චීවරං අන්තරඝරෙ නික්ඛිපිත්වා අතිරෙකඡාරත්තං විප්පවසිස්සන්තී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ තෙ අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… සච්චං කිර, භික්ඛවෙ ¶ , භික්ඛූ තිණ්ණං චීවරානං අඤ්ඤතරං චීවරං අන්තරඝරෙ නික්ඛිපිත්වා අතිරෙකඡාරත්තං විප්පවසන්තීති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා…පෙ… කථඤ්හි නාම තෙ, භික්ඛවෙ, මොඝපුරිසා තිණ්ණං චීවරානං අඤ්ඤතරං චීවරං අන්තරඝරෙ නික්ඛිපිත්වා අතිරෙකඡාරත්තං විප්පවසිස්සන්ති! නෙතං, භික්ඛවෙ, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

653. ‘‘උපවස්සං ¶ ඛො පන කත්තිකපුණ්ණමං යානි ඛො පන තානි ආරඤ්ඤකානි සෙනාසනානි සාසඞ්කසම්මතානි සප්පටිභයානි තථාරූපෙසු භික්ඛු සෙනාසනෙසු විහරන්තො ආකඞ්ඛමානො තිණ්ණං චීවරානං අඤ්ඤතරං චීවරං අන්තරඝරෙ නික්ඛිපෙය්ය, සියා ච තස්ස භික්ඛුනො කොචිදෙව පච්චයො තෙන චීවරෙන විප්පවාසාය. ඡාරත්තපරමං තෙන භික්ඛුනා තෙන චීවරෙන විප්පවසිතබ්බං. තතො චෙ උත්තරි විප්පවසෙය්ය, අඤ්ඤත්ර භික්ඛුසම්මුතියා, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

654. උපවස්සං ඛො පනාති වුට්ඨවස්සානං.

කත්තිකපුණ්ණමන්ති කත්තිකචාතුමාසිනී වුච්චති.

[පාචි. 573]යානි ඛො පන තානි ආරඤ්ඤකානි සෙනාසනානීති ආරඤ්ඤකං නාම සෙනාසනං පඤ්චධනුසතිකං පච්ඡිමං.

[පාචි. 573]සාසඞ්කං නාම ආරාමෙ ආරාමූපචාරෙ චොරානං නිවිට්ඨොකාසො දිස්සති, භුත්තොකාසො දිස්සති, ඨිතොකාසො දිස්සති, නිසින්නොකාසො දිස්සති, නිපන්නොකාසො දිස්සති.

[පාචි. 573]සප්පටිභයං ¶ නාම ආරාමෙ ආරාමූපචාරෙ චොරෙහි මනුස්සා හතා දිස්සන්ති, විලුත්තා දිස්සන්ති, ආකොටිතා දිස්සන්ති ¶ .

[පාචි. 573]තථාරූපෙසු භික්ඛු සෙනාසනෙසු විහරන්තොති එවරූපෙසු භික්ඛු සෙනාසනෙසු විහරන්තො.

තිණ්ණං චීවරානං අඤ්ඤතරං චීවරන්ති සඞ්ඝාටිං වා උත්තරාසඞ්ගං වා අන්තරවාසකං වා.

අන්තරඝරෙ නික්ඛිපෙය්යාති සමන්තා ගොචරගාමෙ නික්ඛිපෙය්ය.

සියා ච තස්ස භික්ඛුනො කොචිදෙව පච්චයො තෙන චීවරෙන විප්පවාසායාති සියා පච්චයො සියා කරණීයං.

ඡාරත්තපරමං ¶ තෙන භික්ඛුනා තෙන චීවරෙන විප්පවසිතබ්බන්ති ඡාරත්තපරමතා විප්පවසිතබ්බං.

අඤ්ඤත්ර භික්ඛුසම්මුතියාති ඨපෙත්වා භික්ඛුසම්මුතිං.

තතො චෙ උත්තරි විප්පවසෙය්යාති සත්තමෙ අරුණුග්ගමනෙ නිස්සග්ගියං හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බං සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බං. ‘‘ඉදං මෙ, භන්තෙ, චීවරං අතිරෙකඡාරත්තං විප්පවුට්ඨං, අඤ්ඤත්ර භික්ඛුසම්මුතියා, නිස්සග්ගියං. ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමී’’ති…පෙ… දදෙය්යාති…පෙ… දදෙය්යුන්ති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

655. අතිරෙකඡාරත්තෙ අතිරෙකසඤ්ඤී විප්පවසති, අඤ්ඤත්ර භික්ඛුසම්මුතියා, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අතිරෙකඡාරත්තෙ වෙමතිකො විප්පවසති, අඤ්ඤත්ර භික්ඛුසම්මුතියා, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අතිරෙකඡාරත්තෙ ඌනකසඤ්ඤී විප්පවසති, අඤ්ඤත්ර භික්ඛුසම්මුතියා, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං. අප්පච්චුද්ධටෙ පච්චුද්ධටසඤ්ඤී…පෙ… අවිස්සජ්ජිතෙ විස්සජ්ජිතසඤ්ඤී… අනට්ඨෙ නට්ඨසඤ්ඤී… අවිනට්ඨෙ විනට්ඨසඤ්ඤී… අදඩ්ඪෙ දඩ්ඪසඤ්ඤී ¶ … අවිලුත්තෙ විලුත්තසඤ්ඤී විප්පවසති, අඤ්ඤත්ර භික්ඛුසම්මුතියා, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

නිස්සග්ගියං චීවරං අනිස්සජ්ජිත්වා පරිභුඤ්ජති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඌනකඡාරත්තෙ අතිරෙකසඤ්ඤී, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඌනකඡාරත්තෙ වෙමතිකො, ආපත්ති දුක්කටස්ස. ඌනකඡාරත්තෙ ඌනකසඤ්ඤී, අනාපත්ති.

656. අනාපත්ති ¶ – ඡාරත්තං විප්පවසති, ඌනකඡාරත්තං විප්පවසති, ඡාරත්තං විප්පවසිත්වා පුන ගාමසීමං ඔක්කමිත්වා වසිත්වා පක්කමති, අන්තො ඡාරත්තං පච්චුද්ධරති, විස්සජ්ජෙති, නස්සති, විනස්සති, ඩය්හති, අච්ඡින්දිත්වා ගණ්හන්ති, විස්සාසං ගණ්හන්ති, භික්ඛුසම්මුතියා, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

සාසඞ්කසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං නවමං.

657. තෙන ¶ ¶ ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන සාවත්ථියං අඤ්ඤතරස්ස පූගස්ස සඞ්ඝස්ස සචීවරභත්තං පටියත්තං හොති – ‘‘භොජෙත්වා චීවරෙන අච්ඡාදෙස්සාමා’’ති. අථ ඛො ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ යෙන සො පූගො තෙනුපසඞ්කමිංසු; උපසඞ්කමිත්වා තං පූගං එතදවොචුං – ‘‘දෙථාවුසො, අම්හාකං ඉමානි චීවරානී’’ති. ‘‘න මයං, භන්තෙ, දස්සාම. අම්හාකං සඞ්ඝස්ස අනුවස්සං සචීවරභික්ඛා පඤ්ඤත්තා’’ති. ‘‘බහූ, ආවුසො, සඞ්ඝස්ස දායකා, බහූ සඞ්ඝස්ස භත්තා [භද්දා (ක.)]. මයං තුම්හෙ නිස්සාය තුම්හෙ සම්පස්සන්තා ඉධ විහරාම. තුම්හෙ චෙ අම්හාකං න දස්සථ, අථ කො චරහි අම්හාකං දස්සති? දෙථාවුසො, අම්හාකං ඉමානි චීවරානී’’ති. අථ ඛො සො පූගො ඡබ්බග්ගියෙහි භික්ඛූහි නිප්පීළියමානො යථාපටියත්තං චීවරං ඡබ්බග්ගියානං භික්ඛූනං දත්වා සඞ්ඝං භත්තෙන පරිවිසි. යෙ තෙ භික්ඛූ ජානන්ති සඞ්ඝස්ස සචීවරභත්තං පටියත්තං, න ච ජානන්ති ඡබ්බග්ගියානං භික්ඛූනං දින්නන්ති, තෙ එවමාහංසු – ‘‘ඔණොජෙථාවුසො, සඞ්ඝස්ස චීවර’’න්ති. ‘‘නත්ථි, භන්තෙ. යථාපටියත්තං චීවරං අය්යා ඡබ්බග්ගියා අත්තනො පරිණාමෙසු’’න්ති. යෙ තෙ භික්ඛූ අප්පිච්ඡා… තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ ජානං සඞ්ඝිකං ලාභං පරිණතං අත්තනො පරිණාමෙස්සන්තී’’ති ¶ ! අථ ඛො තෙ භික්ඛූ ඡබ්බග්ගියෙ භික්ඛූ අනෙකපරියායෙන විගරහිත්වා භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… ‘‘සච්චං කිර තුම්හෙ, භික්ඛවෙ, ජානං සඞ්ඝිකං ලාභං පරිණතං අත්තනො පරිණාමෙථා’’ති? ‘‘සච්චං, භගවා’’ති. විගරහි බුද්ධො භගවා…පෙ… කථඤ්හි නාම තුම්හෙ, මොඝපුරිසා, ජානං සඞ්ඝිකං ලාභං පරිණතං අත්තනො ¶ පරිණාමෙස්සථ! නෙතං, මොඝපුරිසා, අප්පසන්නානං වා පසාදාය…පෙ… එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, ඉමං සික්ඛාපදං උද්දිසෙය්යාථ –

658. ‘‘යො පන භික්ඛු ජානං සඞ්ඝිකං ලාභං පරිණතං අත්තනො පරිණාමෙය්ය, නිස්සග්ගියං පාචිත්තිය’’න්ති.

659. යො පනාති යො යාදිසො…පෙ… භික්ඛූති…පෙ… අය ඉමස්මිං අත්ථෙ අධිප්පෙතො භික්ඛූති.

[පාචි. 491]ජානාති ¶ නාම සාමං වා ජානාති අඤ්ඤෙ වා තස්ස ආරොචෙන්ති සො වා ආරොචෙති.

[පාචි. 491]සඞ්ඝිකං ¶ නාම සඞ්ඝස්ස දින්නං හොති පරිච්චත්තං.

[පාචි. 491]ලාභො නාම චීවරපිණ්ඩපාතසෙනාසනගිලානප්පච්චයභෙසජ්ජපරික්ඛාරා. අන්තමසො චුණ්ණපිණ්ඩොපි, දන්තකට්ඨම්පි, දසිකසුත්තම්පි.

[පාචි. 491]පරිණතං නාම දස්සාම කරිස්සාමාති වාචා භින්නා හොති.

අත්තනො පරිණාමෙති, පයොගෙ දුක්කටං. පටිලාභෙන නිස්සග්ගියං හොති. නිස්සජ්ජිතබ්බං සඞ්ඝස්ස වා ගණස්ස වා පුග්ගලස්ස වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, නිස්සජ්ජිතබ්බං…පෙ… ඉදං මෙ, භන්තෙ, ජානං සඞ්ඝිකං ලාභං පරිණතං අත්තනො පරිණාමිතං නිස්සග්ගියං. ඉමාහං සඞ්ඝස්ස නිස්සජ්ජාමීති…පෙ… දදෙය්යාති…පෙ… දදෙය්යුන්ති…පෙ… ආයස්මතො දම්මීති.

660. පරිණතෙ ¶ පරිණතසඤ්ඤී අත්තනො පරිණාමෙති, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියං.

පරිණතෙ වෙමතිකො අත්තනො පරිණාමෙති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. පරිණතෙ අපරිණතසඤ්ඤී අත්තනො පරිණාමෙති, අනාපත්ති. සඞ්ඝස්ස පරිණතං අඤ්ඤසඞ්ඝස්ස වා චෙතියස්ස වා පරිණාමෙති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. චෙතියස්ස පරිණතං අඤ්ඤචෙතියස්ස වා සඞ්ඝස්ස වා පුග්ගලස්ස වා පරිණාමෙති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. පුග්ගලස්ස පරිණතං අඤ්ඤපුග්ගලස්ස වා සඞ්ඝස්ස වා චෙතියස්ස වා පරිණාමෙති, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අපරිණතෙ පරිණතසඤ්ඤී, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අපරිණතෙ වෙමතිකො, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අපරිණතෙ අපරිණතසඤ්ඤී, අනාපත්ති.

661. අනාපත්ති ¶ කත්ථ දෙමාති පුච්ඡියමානො යත්ථ තුම්හාකං දෙය්යධම්මො පරිභොගං වා ලභෙය්ය පටිසඞ්ඛාරං වා ලභෙය්ය චිරට්ඨිතිකො වා අස්ස යත්ථ වා පන තුම්හාකං චිත්තං පසීදති තත්ථ දෙථාති භණති, උම්මත්තකස්ස, ආදිකම්මිකස්සාති.

පරිණතසික්ඛාපදං නිට්ඨිතං දසමං.

ද්වෙ ච පත්තානි භෙසජ්ජං, වස්සිකා දානපඤ්චමං;

සාමං වායාපනච්චෙකො, සාසඞ්කං සඞ්ඝිකෙන චාති.

662. උද්දිට්ඨා ¶ ඛො, ආයස්මන්තො, තිංස නිස්සග්ගියා පාචිත්තියා ධම්මා. තත්ථායස්මන්තෙ පුච්ඡාමි – ‘කච්චිත්ථ පරිසුද්ධා’? දුතියම්පි පුච්ඡාමි – ‘කච්චිත්ථ පරිසුද්ධා’? තතියම්පි පුච්ඡාමි – ‘කච්චිත්ථ පරිසුද්ධා’? පරිසුද්ධෙත්ථායස්මන්තො, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමීති.