📜
3. නිස්සග්ගියකණ්ඩං (භික්ඛුනීවිභඞ්ගවණ්ණනා)
පඨමනිස්සග්ගියපාචිත්තියසික්ඛාපදවණ්ණනා
තිංස ¶ ¶ නිස්සග්ගියා ධම්මා, භික්ඛුනීනං පකාසිතා;
යෙ තෙසං දානි භවති, අයං සංවණ්ණනාක්කමො.
733. ආමත්තිකාපණන්ති අමත්තානි වුච්චන්ති භාජනානි; තානි යෙ වික්කිණන්ති, තෙ වුච්චන්ති ආමත්තිකා; තෙසං ආපණො ආමත්තිකාපණො; තං වා පසාරෙස්සන්තීති අත්ථො.
734. පත්තසන්නිචයං කරෙය්යාති පත්තසන්නිධිං කරෙය්ය; එකාහං අනධිට්ඨහිත්වා වා අවිකප්පෙත්වා වා පත්තං ඨපෙය්යාති අත්ථො. සෙසං මහාවිභඞ්ගෙ වුත්තනයෙනෙව වෙදිතබ්බං. අයමෙව හි විසෙසො – තත්ථ දසාහං පරිහාරො, ඉධ එකාහම්පි නත්ථි. සෙසං තාදිසමෙව.
ඉදම්පි කථිනසමුට්ඨානං – කායවාචතො කායවාචාචිත්තතො ච සමුට්ඨාති, අකිරියං, නොසඤ්ඤාවිමොක්ඛං, අචිත්තකං, පණ්ණත්තිවජ්ජං, කායකම්මං, වචීකම්මං, තිචිත්තං, තිවෙදනන්ති.
පඨමසික්ඛාපදං.
දුතියනිස්සග්ගියපාචිත්තියසික්ඛාපදවණ්ණනා
738. දුතියෙ – දුච්චොළාති විරූපචොළා; ජිණ්ණචොළාති අත්ථො. අපය්යාහීති අපි අය්යාහි.
740. ආදිස්ස ¶ දින්නන්ති සම්පත්තා භාජෙන්තූති වත්වාපි ඉදං ගණස්ස ඉදං තුම්හාකං දම්මීති වත්වා වා දාතුකම්යතාය පාදමූලෙ ඨපෙත්වා වා දින්නම්පි ආදිස්ස දින්නං නාම හොති. එතං සබ්බම්පි අකාලචීවරං. අය්යාය දම්මීති එවං පටිලද්ධං පන යථාදානෙයෙව උපනෙතබ්බං. සෙසං උත්තානමෙව.
තිසමුට්ඨානං – කිරියං, සඤ්ඤාවිමොක්ඛං, සචිත්තකං, ලොකවජ්ජං, කායකම්මං, වචීකම්මං, අකුසලචිත්තං, තිවෙදනන්ති.
දුතියසික්ඛාපදං.
තතියනිස්සග්ගියපාචිත්තියසික්ඛාපදවණ්ණනා
743-5. තතියෙ ¶ ¶ – හන්දාති ගණ්හ. සයං අච්ඡින්දතීති එකං දත්වා එකං අච්ඡින්දන්තියා එකං නිස්සග්ගියං, බහූසු බහූනි. සචෙ සංහරිත්වා ඨපිතානි එකතො අච්ඡින්දති, වත්ථුගණනාය ආපත්තියො. බන්ධිත්වා ඨපිතෙසු පන එකාව ආපත්ති. සෙසං උත්තානමෙව.
තිසමුට්ඨානං – කිරියං, සඤ්ඤාවිමොක්ඛං, සචිත්තකං, ලොකවජ්ජං, කායකම්මං, වචීකම්මං, අකුසලචිත්තං, දුක්ඛවෙදනන්ති.
තතියසික්ඛාපදං.
චතුත්ථනිස්සග්ගියපාචිත්තියසික්ඛාපදවණ්ණනා
748. චතුත්ථෙ – කයෙනාති මූලෙන. න මෙ ආවුසො සප්පිනා අත්ථො; තෙලෙන මෙ අත්ථොති ඉදං කිර සා ආහටසප්පිං දත්වා තෙලම්පි ආහරිස්සතීති මඤ්ඤමානා ආහ. විඤ්ඤාපෙත්වාති ජානාපෙත්වා; ඉදං නාම ආහරාති යාචිත්වා වා.
752. තඤ්ඤෙව විඤ්ඤාපෙතීති යං පඨමං විඤ්ඤත්තං තං ථොකං නප්පහොති, තස්මා පුන තඤ්ඤෙව විඤ්ඤාපෙතීති අත්ථො. අඤ්ඤඤ්ච විඤ්ඤාපෙතීති සචෙ පඨමං සප්පිවිඤ්ඤත්තං, යමකං පචිතබ්බන්ති ච වෙජ්ජෙන වුත්තත්තා තෙලෙන අත්ථො හොති, තතො තෙලෙනාපි මෙ අත්ථොති එවං අඤ්ඤඤ්ච විඤ්ඤාපෙති. ආනිසංසං දස්සෙත්වාති සචෙ කහාපණස්ස සප්පි ආභතං හොති, ඉමිනා ¶ මූලෙන දිගුණං තෙලං ලබ්භති, තෙනාපි ච ඉදං කිච්චං නිප්ඵජ්ජති, තස්මා තෙලං ආහරාති එවං ආනිසංසං දස්සෙත්වා විඤ්ඤාපෙතීති. සෙසං උත්තානමෙව.
ඡසමුට්ඨානං – කිරියං, නොසඤ්ඤාවිමොක්ඛං, අචිත්තකං, පණ්ණත්තිවජ්ජං, කායකම්මං, වචීකම්මං, තිචිත්තං, තිවෙදනන්ති.
චතුත්ථසික්ඛාපදං.
පඤ්චමනිස්සග්ගියපාචිත්තියසික්ඛාපදවණ්ණනා
753. පඤ්චමෙ ¶ – න මෙ සික්ඛමානෙති ඉදං කිර සා කුලධීතා ‘‘අයං අද්ධා එවං වුත්තා ඉදං තෙලං ඨපෙත්වා සප්පිම්පි මෙ අත්තනො කුලඝරා ආහරිස්සතී’’ති මඤ්ඤමානා ආහ. චෙතාපෙත්වාති ජානාපෙත්වා ඉච්චෙව අත්ථො. සෙසං සබ්බත්ථ චතුත්ථසදිසමෙවාති.
පඤ්චමසික්ඛාපදං.
ඡට්ඨනිස්සග්ගියපාචිත්තියසික්ඛාපදවණ්ණනා
758. ඡට්ඨෙ ¶ – ඡන්දකන්ති ‘‘ඉදං නාම ධම්මකිච්චං කරිස්සාම, යං සක්කොථ; තං දෙථා’’ති එවං පරෙසං ඡන්දඤ්ච රුචිඤ්ච උප්පාදෙත්වා ගහිතපරික්ඛාරස්සෙතං අධිවචනං. අඤ්ඤදත්ථිකෙනාති අඤ්ඤස්සත්ථාය දින්නෙන. අඤ්ඤුද්දිසිකෙනාති අඤ්ඤං උද්දිසිත්වා දින්නෙන. සඞ්ඝිකෙනාති සඞ්ඝස්ස පරිච්චත්තෙන.
762. සෙසකං උපනෙතීති යදත්ථාය දින්නො, තං චෙතාපෙත්වා අවසෙසං අඤ්ඤස්සත්ථාය උපනෙති. සාමිකෙ අපලොකෙත්වාති ‘‘තුම්හෙහි චීවරත්ථාය දින්නො, අම්හාකඤ්ච චීවරං අත්ථි, තෙලාදීහි පන අත්ථො’’ති එවං ආපුච්ඡිත්වා උපනෙති. ආපදාසූති තථාරූපෙසු උපද්දවෙසු; භික්ඛුනියො විහාරං ඡඩ්ඩෙත්වා පක්කමන්ති, එවරූපාසු ආපදාසු යං වා තං වා චෙතාපෙතුං වට්ටති. සෙසං උත්තානමෙව.
ඡසමුට්ඨානං ¶ – කිරියාකිරියං, නොසඤ්ඤාවිමොක්ඛං, අචිත්තකං, පණ්ණත්තිවජ්ජං, කායකම්මං, වචීකම්මං, තිචිත්තං, තිවෙදනන්ති.
ඡට්ඨසික්ඛාපදං.
සත්තමනිස්සග්ගියපාචිත්තියසික්ඛාපදවණ්ණනා
764. සත්තමෙ – සඤ්ඤාචිකෙනාති සයං යාචිතකෙන. එතදෙවෙත්ථ නානාකරණං. සෙසං ඡට්ඨසදිසමෙවාති.
සත්තමසික්ඛාපදං.
අට්ඨමනිස්සග්ගියපාචිත්තියසික්ඛාපදවණ්ණනා
769. අට්ඨමෙ ¶ – මහාජනිකෙනාති ගණස්ස පරිච්චත්තෙන. එතදෙවෙත්ථ නානාකරණං.
අට්ඨමසික්ඛාපදං.
නවමනිස්සග්ගියපාචිත්තියසික්ඛාපදවණ්ණනා
774. නවමසික්ඛාපදෙ – සඤ්ඤාචිකෙනාති ඉදං පදං ඉතො අධිකතරං.
නවමසික්ඛාපදං.
දසමනිස්සග්ගියපාචිත්තියසික්ඛාපදවණ්ණනා
778. දසමෙ – පරිවෙණං උන්ද්රියතීති පරිවෙණං විනස්සති; පරිපතතීති අත්ථො. ඉදඤ්ච පදං පුග්ගලිකෙන සඤ්ඤාචිකෙනාති ඉදඤ්ච එත්තකමෙව නානාකරණං. සෙසං පුබ්බසදිසමෙවාති.
දසමසික්ඛාපදං.
එකාදසමනිස්සග්ගියපාචිත්තියසික්ඛාපදවණ්ණනා
784. එකාදසමෙ ¶ ¶ – ගරුපාවුරණන්ති සීතකාලෙ පාවුරණං. චතුක්කංසපරමන්ති එත්ථ කංසො නාම චතුක්කහාපණිකො හොති; තස්මා පදභාජනෙ ‘‘සොළසකහාපණග්ඝනක’’න්ති වුත්තං.
එකාදසමසික්ඛාපදං.
ද්වාදසමනිස්සග්ගියපාචිත්තියසික්ඛාපදවණ්ණනා
789. ද්වාදසමෙ – ලහුපාවුරණන්ති උණ්හකාලෙ පාවුරණං. සෙසං සික්ඛාපදද්වයෙපි උත්තානමෙව.
ඡසමුට්ඨානං ¶ – කිරියං, නොසඤ්ඤාවිමොක්ඛං, අචිත්තකං, පණ්ණත්තිවජ්ජං, කායකම්මං, වචීකම්මං, තිචිත්තං, තිවෙදනන්ති.
ද්වාදසමසික්ඛාපදං.
උද්දිට්ඨා ඛො අය්යායො තිංස නිස්සග්ගියා පාචිත්තියා ධම්මාති එත්ථ මහාවිභඞ්ගෙ චීවරවග්ගතො ධොවනඤ්ච පටිග්ගහණඤ්චාති ද්වෙ සික්ඛාපදානි අපනෙත්වා අකාලචීවරං කාලචීවරන්ති අධිට්ඨහිත්වා භාජිතසික්ඛාපදෙන ච පරිවත්තෙත්වා අච්ඡින්නචීවරෙන ච පඨමවග්ගො පූරෙතබ්බො. පුන එළකලොමවග්ගස්ස ආදිතො සත්ත සික්ඛාපදානි අපනෙත්වා සත්ත අඤ්ඤදත්ථිකානි පක්ඛිපිත්වා දුතියවග්ගො පූරෙතබ්බො. තතියවග්ගතො පඨමපත්තං වස්සිකසාටිකං ආරඤ්ඤකසික්ඛාපදන්ති ඉමානි තීණි අපනෙත්වා පත්තසන්නිචයගරුපාවුරණලහුපාවුරණසික්ඛාපදෙහි තතියවග්ගො පූරෙතබ්බො. ඉති භික්ඛුනීනං ද්වාදස සික්ඛාපදානි එකතොපඤ්ඤත්තානි, අට්ඨාරස උභතොපඤ්ඤත්තානීති එවං සබ්බෙපි පාතිමොක්ඛුද්දෙසමග්ගෙන ‘‘උද්දිට්ඨා ඛො අය්යායො තිංස නිස්සග්ගියා පාචිත්තියා ධම්මා’’ති එවමෙත්ථ අත්ථො දට්ඨබ්බො. සෙසං වුත්තනයමෙවාති.
සමන්තපාසාදිකාය විනයසංවණ්ණනාය භික්ඛුනීවිභඞ්ගෙ
තිංසකවණ්ණනා නිට්ඨිතා.
නිස්සග්ගියකණ්ඩං නිට්ඨිතං.