📜
2. උපොසථක්ඛන්ධකො
68. සන්නිපාතානුජානනා
132. තෙන ¶ ¶ ¶ ¶ සමයෙන බුද්ධො භගවා රාජගහෙ විහරති ගිජ්ඣකූටෙ පබ්බතෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතිත්ථියා පරිබ්බාජකා චාතුද්දසෙ පන්නරසෙ අට්ඨමියා ච පක්ඛස්ස සන්නිපතිත්වා ධම්මං භාසන්ති. තෙ මනුස්සා උපසඞ්කමන්ති ධම්මස්සවනාය. තෙ ලභන්ති අඤ්ඤතිත්ථියෙසු පරිබ්බාජකෙසු පෙමං, ලභන්ති පසාදං, ලභන්ති අඤ්ඤතිත්ථියා පරිබ්බාජකා පක්ඛං. අථ ඛො රඤ්ඤො මාගධස්ස සෙනියස්ස බිම්බිසාරස්ස රහොගතස්ස පටිසල්ලීනස්ස එවං චෙතසො පරිවිතක්කො උදපාදි – ‘‘එතරහි ඛො අඤ්ඤතිත්ථියා පරිබ්බාජකා චාතුද්දසෙ පන්නරසෙ අට්ඨමියා ච පක්ඛස්ස සන්නිපතිත්වා ධම්මං භාසන්ති. තෙ මනුස්සා උපසඞ්කමන්ති ධම්මස්සවනාය. තෙ ලභන්ති අඤ්ඤතිත්ථියෙසු පරිබ්බාජකෙසු පෙමං, ලභන්ති පසාදං, ලභන්ති අඤ්ඤතිත්ථියා පරිබ්බාජකා පක්ඛං. යංනූන අය්යාපි චාතුද්දසෙ පන්නරසෙ අට්ඨමියා ච පක්ඛස්ස සන්නිපතෙය්යු’’න්ති. අථ ඛො රාජා මාගධො සෙනියො බිම්බිසාරො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි, උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො රාජා මාගධො සෙනියො බිම්බිසාරො භගවන්තං එතදවොච – ‘‘ඉධ මය්හං, භන්තෙ, රහොගතස්ස පටිසල්ලීනස්ස එවං චෙතසො පරිවිතක්කො උදපාදි ‘එතරහි ඛො අඤ්ඤතිත්ථියා පරිබ්බාජකා චාතුද්දසෙ පන්නරසෙ අට්ඨමියා ච පක්ඛස්ස සන්නිපතිත්වා ධම්මං භාසන්ති. තෙ මනුස්සා ¶ උපසඞ්කමන්ති ධම්මස්සවනාය. තෙ ලභන්ති අඤ්ඤතිත්ථියෙසු පරිබ්බාජකෙසු පෙමං, ලභන්ති පසාදං, ලභන්ති අඤ්ඤතිත්ථියා පරිබ්බාජකා පක්ඛං. යංනූන අය්යාපි චාතුද්දසෙ පන්නරසෙ අට්ඨමියා ච පක්ඛස්ස සන්නිපතෙය්යු’න්ති. සාධු, භන්තෙ, අය්යාපි චාතුද්දසෙ පන්නරසෙ අට්ඨමියා ච පක්ඛස්ස සන්නිපතෙය්යු’’න්ති. අථ ඛො භගවා රාජානං මාගධං සෙනියං බිම්බිසාරං ධම්මියා කථාය සන්දස්සෙසි සමාදපෙසි සමුත්තෙජෙසි සම්පහංසෙසි. අථ ඛො රාජා මාගධො සෙනියො බිම්බිසාරො භගවතා ධම්මියා කථාය සන්දස්සිතො සමාදපිතො සමුත්තෙජිතො සම්පහංසිතො උට්ඨායාසනා භගවන්තං ¶ අභිවාදෙත්වා ¶ පදක්ඛිණං කත්වා පක්කාමි. අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි ¶ – ‘‘අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, චාතුද්දසෙ පන්නරසෙ අට්ඨමියා ච පක්ඛස්ස සන්නිපතිතු’’න්ති.
තෙන ඛො පන සමයෙන භික්ඛූ – භගවතා අනුඤ්ඤාතා චාතුද්දසෙ පන්නරසෙ අට්ඨමියා ච පක්ඛස්ස සන්නිපතිතුන්ති – චාතුද්දසෙ පන්නරසෙ අට්ඨමියා ච පක්ඛස්ස සන්නිපතිත්වා තුණ්හී නිසීදන්ති. තෙ මනුස්සා උපසඞ්කමන්ති ධම්මස්සවනාය. තෙ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම සමණා සක්යපුත්තියා චාතුද්දසෙ පන්නරසෙ අට්ඨමියා ච පක්ඛස්ස සන්නිපතිත්වා තුණ්හී නිසීදිස්සන්ති, සෙය්යථාපි මූගසූකරා. නනු නාම සන්නිපතිතෙහි ධම්මො භාසිතබ්බො’’ති. අස්සොසුං ඛො භික්ඛූ තෙසං මනුස්සානං උජ්ඣායන්තානං ඛිය්යන්තානං ¶ විපාචෙන්තානං. අථ ඛො තෙ භික්ඛූ භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං…පෙ… අථ ඛො භගවා එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, චාතුද්දසෙ පන්නරසෙ අට්ඨමියා ච පක්ඛස්ස සන්නිපතිත්වා ධම්මං භාසිතු’’න්ති.
69. පාතිමොක්ඛුද්දෙසානුජානනා
133. අථ ඛො භගවතො රහොගතස්ස පටිසල්ලීනස්ස එවං චෙතසො පරිවිතක්කො උදපාදි – ‘‘යංනූනාහං යානි මයා භික්ඛූනං පඤ්ඤත්තානි සික්ඛාපදානි, තානි නෙසං පාතිමොක්ඛුද්දෙසං අනුජානෙය්යං. සො නෙසං භවිස්සති උපොසථකම්ම’’න්ති. අථ ඛො භගවා සායන්හසමයං පටිසල්ලානා වුට්ඨිතො එතස්මිං නිදානෙ එතස්මිං පකරණෙ ධම්මිං කථං කත්වා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ඉධ මය්හං, භික්ඛවෙ, රහොගතස්ස පටිසල්ලීනස්ස එවං චෙතසො පරිවිතක්කො උදපාදි ‘යංනූනාහං යානි මයා භික්ඛූනං පඤ්ඤත්තානි සික්ඛාපදානි, තානි නෙසං පාතිමොක්ඛුද්දෙසං අනුජානෙය්යං. සො නෙසං භවිස්සති උපොසථකම්ම’න්ති. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතුං. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, උද්දිසිතබ්බං. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
134. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යදි සඞ්ඝස්ස ¶ පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො උපොසථං කරෙය්ය, පාතිමොක්ඛං උද්දිසෙය්ය. කිං සඞ්ඝස්ස පුබ්බකිච්චං? පාරිසුද්ධිං ආයස්මන්තො ආරොචෙථ ¶ . පාතිමොක්ඛං උද්දිසිස්සාමි. තං සබ්බෙව සන්තා සාධුකං සුණොම මනසි කරොම. යස්ස සියා ආපත්ති ¶ , සො ආවිකරෙය්ය. අසන්තියා ආපත්තියා තුණ්හී භවිතබ්බං. තුණ්හීභාවෙන ඛො පනායස්මන්තෙ ¶ පරිසුද්ධාති වෙදිස්සාමි. යථා ඛො පන පච්චෙකපුට්ඨස්ස වෙය්යාකරණං හොති, එවමෙවං [එවමෙව (ක)] එවරූපාය පරිසාය යාවතතියං අනුස්සාවිතං හොති. යො පන භික්ඛු යාවතතියං අනුස්සාවියමානෙ සරමානො සන්තිං ආපත්තිං නාවිකරෙය්ය, සම්පජානමුසාවාදස්ස හොති. සම්පජානමුසාවාදො ඛො පනායස්මන්තො අන්තරායිකො ධම්මො වුත්තො භගවතා. තස්මා, සරමානෙන භික්ඛුනා ආපන්නෙන විසුද්ධාපෙක්ඛෙන සන්තී ආපත්ති ආවිකාතබ්බා; ආවිකතා හිස්ස ඵාසු හොතී’’ති.
135. පාතිමොක්ඛන්ති ආදිමෙතං මුඛමෙතං පමුඛමෙතං කුසලානං ධම්මානං. තෙන වුච්චති පාතිමොක්ඛන්ති. ආයස්මන්තොති පියවචනමෙතං ගරුවචනමෙතං සගාරවසප්පතිස්සාධිවචනමෙතං ආයස්මන්තොති. උද්දිසිස්සාමීති ආචික්ඛිස්සාමි දෙසෙස්සාමි පඤ්ඤපෙස්සාමි පට්ඨපෙස්සාමි විවරිස්සාමි විභජිස්සාමි ¶ උත්තානිං කරිස්සාමි [උත්තානී කරිස්සාමි (සී. ස්යා.)] පකාසෙස්සාමි. තන්ති පාතිමොක්ඛං වුච්චති. සබ්බෙව සන්තාති යාවතිකා තස්සා පරිසාය ථෙරා ච නවා ච මජ්ඣිමා ච, එතෙ වුච්චන්ති සබ්බෙව සන්තාති. සාධුකං සුණොමාති අට්ඨිං කත්වා මනසි කත්වා සබ්බචෙතසා [සබ්බං චෙතසා (ස්යා. ක.)] සමන්නාහරාම. මනසි කරොමාති එකග්ගචිත්තා අවික්ඛිත්තචිත්තා අවිසාහටචිත්තා නිසාමෙම. යස්ස සියා ආපත්තීති ථෙරස්ස වා නවස්ස වා මජ්ඣිමස්ස වා, පඤ්චන්නං වා ආපත්තික්ඛන්ධානං අඤ්ඤතරා ආපත්ති, සත්තන්නං වා ආපත්තික්ඛන්ධානං අඤ්ඤතරා ආපත්ති. සො ආවිකරෙය්යාති සො දෙසෙය්ය, සො විවරෙය්ය, සො උත්තානිං කරෙය්ය, සො පකාසෙය්ය සඞ්ඝමජ්ඣෙ වා ගණමජ්ඣෙ වා එකපුග්ගලෙ වා. අසන්තී නාම ආපත්ති අනජ්ඣාපන්නා වා හොති, ආපජ්ජිත්වා වා වුට්ඨිතා. තුණ්හී භවිතබ්බන්ති අධිවාසෙතබ්බං න බ්යාහරිතබ්බං. පරිසුද්ධාති වෙදිස්සාමීති ජානිස්සාමි ධාරෙස්සාමි. යථා ඛො පන පච්චෙකපුට්ඨස්ස වෙය්යාකරණං හොතීති යථා එකෙන එකො පුට්ඨො බ්යාකරෙය්ය, එවමෙව තස්සා පරිසාය ජානිතබ්බං මං පුච්ඡතීති. එවරූපා නාම පරිසා ¶ භික්ඛුපරිසා වුච්චති. යාවතතියං අනුස්සාවිතං හොතීති සකිම්පි අනුස්සාවිතං හොති, දුතියම්පි අනුස්සාවිතං හොති, තතියම්පි අනුස්සාවිතං ¶ හොති. සරමානොති ජානමානො සඤ්ජානමානො. සන්තී නාම ආපත්ති අජ්ඣාපන්නා වා හොති, ආපජ්ජිත්වා වා අවුට්ඨිතා. නාවිකරෙය්යාති න දෙසෙය්ය, න විවරෙය්ය, න උත්තානිං කරෙය්ය, න පකාසෙය්ය සඞ්ඝමජ්ඣෙ ¶ වා ගණමජ්ඣෙ වා එකපුග්ගලෙ වා. සම්පජානමුසාවාදස්ස හොතීති. සම්පජානමුසාවාදෙ කිං හොති? දුක්කටං හොති. අන්තරායිකො ධම්මො වුත්තො භගවතාති. කිස්ස අන්තරායිකො? පඨමස්ස ඣානස්ස අධිගමාය අන්තරායිකො, දුතියස්ස ඣානස්ස අධිගමාය අන්තරායිකො, තතියස්ස ඣානස්ස අධිගමාය අන්තරායිකො, චතුත්ථස්ස ඣානස්ස අධිගමාය අන්තරායිකො, ඣානානං විමොක්ඛානං සමාධීනං සමාපත්තීනං නෙක්ඛම්මානං නිස්සරණානං පවිවෙකානං කුසලානං ධම්මානං අධිගමාය ¶ අන්තරායිකො. තස්මාති තඞ්කාරණා. සරමානෙනාති ජානමානෙන සඤ්ජානමානෙන. විසුද්ධාපෙක්ඛෙනාති වුට්ඨාතුකාමෙන විසුජ්ඣිතුකාමෙන. සන්තී නාම ආපත්ති අජ්ඣාපන්නා වා හොති, ආපජ්ජිත්වා වා අවුට්ඨිතා. ආවිකාතබ්බාති ආවිකාතබ්බා සඞ්ඝමජ්ඣෙ වා ගණමජ්ඣෙ වා එකපුග්ගලෙ වා. ආවිකතා හිස්ස ඵාසු හොතීති. කිස්ස ඵාසු හොති? පඨමස්ස ඣානස්ස අධිගමාය ඵාසු හොති, දුතියස්ස ඣානස්ස අධිගමාය ඵාසු හොති, තතියස්ස ඣානස්ස ¶ අධිගමාය ඵාසු හොති, චතුත්ථස්ස ඣානස්ස අධිගමාය ඵාසු හොති, ඣානානං විමොක්ඛානං සමාධීනං සමාපත්තීනං නෙක්ඛම්මානං නිස්සරණානං පවිවෙකානං කුසලානං ධම්මානං අධිගමාය ඵාසු හොතීති.
136. තෙන ඛො පන සමයෙන භික්ඛූ – භගවතා පාතිමොක්ඛුද්දෙසො අනුඤ්ඤාතොති – දෙවසිකං පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. න, භික්ඛවෙ, දෙවසිකං පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. යො උද්දිසෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, උපොසථෙ පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතුන්ති.
තෙන ඛො පන සමයෙන භික්ඛූ – භගවතා උපොසථෙ පාතිමොක්ඛුද්දෙසො අනුඤ්ඤාතොති – පක්ඛස්ස තික්ඛත්තුං පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති, චාතුද්දසෙ පන්නරසෙ අට්ඨමියා ච පක්ඛස්ස. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. න, භික්ඛවෙ, පක්ඛස්ස තික්ඛත්තුං පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. යො උද්දිසෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, සකිං පක්ඛස්ස චාතුද්දසෙ වා පන්නරසෙ වා පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතුන්ති.
තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ යථාපරිසාය පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති සකාය සකාය පරිසාය. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. න, භික්ඛවෙ, යථාපරිසාය ¶ පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං සකාය සකාය පරිසාය. යො උද්දිසෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, සමග්ගානං උපොසථකම්මන්ති.
අථ ඛො භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘භගවතා පඤ්ඤත්තං ‘සමග්ගානං උපොසථකම්ම’න්ති. කිත්තාවතා ¶ නු ඛො සාමග්ගී හොති, යාවතා එකාවාසො, උදාහු සබ්බා පථවී’’ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, එත්තාවතා සාමග්ගී යාවතා එකාවාසොති.
70. මහාකප්පිනවත්ථු
137. තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන ආයස්මා මහාකප්පිනො රාජගහෙ විහරති මද්දකුච්ඡිම්හි මිගදායෙ. අථ ඛො ආයස්මතො මහාකප්පිනස්ස රහොගතස්ස පටිසල්ලීනස්ස එවං චෙතසො පරිවිතක්කො උදපාදි – ‘‘ගච්ඡෙය්යං වාහං උපොසථං න වා ගච්ඡෙය්යං, ගච්ඡෙය්යං වාහං සඞ්ඝකම්මං න වා ගච්ඡෙය්යං, අථ ඛ්වාහං විසුද්ධො පරමාය විසුද්ධියා’’ති? අථ ඛො භගවා ආයස්මතො මහාකප්පිනස්ස චෙතසා චෙතොපරිවිතක්කමඤ්ඤාය – සෙය්යථාපි නාම බලවා පුරිසො සමිඤ්ජිතං වා බාහං පසාරෙය්ය, පසාරිතං වා බාහං සමිඤ්ජෙය්ය, එවමෙව – ගිජ්ඣකූටෙ පබ්බතෙ අන්තරහිතො මද්දකුච්ඡිම්හි මිගදායෙ ආයස්මතො මහාකප්පිනස්ස සම්මුඛෙ පාතුරහොසි. නිසීදි භගවා පඤ්ඤත්තෙ ආසනෙ. ආයස්මාපි ඛො මහාකප්පිනො භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නං ඛො ආයස්මන්තං මහාකප්පිනං භගවා එතදවොච – ‘‘නනු තෙ, කප්පින, රහොගතස්ස පටිසල්ලීනස්ස එවං චෙතසො පරිවිතක්කො උදපාදි – ගච්ඡෙය්යං වාහං උපොසථං න වා ගච්ඡෙය්යං, ගච්ඡෙය්යං වාහං සඞ්ඝකම්මං න වා ගච්ඡෙය්යං, අථ ඛ්වාහං විසුද්ධො පරමාය විසුද්ධියා’’ති? ‘‘එවං, භන්තෙ’’. ‘‘තුම්හෙ චෙ බ්රාහ්මණා උපොසථං න සක්කරිස්සථ න ¶ ගරුකරිස්සථ [න ගරුං කරිස්සථ (ක.)] න මානෙස්සථ න පූජෙස්සථ, අථ කො චරහි උපොසථං සක්කරිස්සති ගරුකරිස්සති මානෙස්සති පූජෙස්සති? ගච්ඡ ත්වං, බ්රාහ්මණ, උපොසථං, මා නො අගමාසි. ගච්ඡ ත්වං සඞ්ඝකම්මං, මා නො අගමාසී’’ති. ‘‘එවං, භන්තෙ’’ති ඛො ආයස්මා මහාකප්පිනො ¶ භගවතො පච්චස්සොසි. අථ ඛො භගවා ආයස්මන්තං මහාකප්පිනං ධම්මියා කථාය සන්දස්සෙත්වා සමාදපෙත්වා සමුත්තෙජෙත්වා සම්පහංසෙත්වා – සෙය්යථාපි නාම බලවා පුරිසො සමිඤ්ජිතං වා බාහං පසාරෙය්ය, පසාරිතං වා බාහං සමිඤ්ජෙය්ය, එවමෙව – මද්දකුච්ඡිම්හි මිගදායෙ ආයස්මතො මහාකප්පිනස්ස සම්මුඛෙ අන්තරහිතො ගිජ්ඣකූටෙ පබ්බතෙ පාතුරහොසි.
71. සීමානුජානනා
138. අථ ¶ ඛො භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘භගවතා පඤ්ඤත්තං ‘එත්තාවතා සාමග්ගී යාවතා එකාවාසො’ති, කිත්තාවතා නු ඛො එකාවාසො හොතී’’ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, සීමං සම්මන්නිතුං. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, සම්මන්නිතබ්බා – පඨමං නිමිත්තා කිත්තෙතබ්බා – පබ්බතනිමිත්තං, පාසාණනිමිත්තං, වනනිමිත්තං, රුක්ඛනිමිත්තං, මග්ගනිමිත්තං, වම්මිකනිමිත්තං, නදීනිමිත්තං, උදකනිමිත්තං. නිමිත්තෙ කිත්තෙත්වා බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
139. ‘‘සුණාතු ¶ මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො ¶ . යාවතා සමන්තා නිමිත්තා කිත්තිතා. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො එතෙහි නිමිත්තෙහි සීමං සම්මන්නෙය්ය සමානසංවාසං එකුපොසථං [එකූපොසථං (ක.)]. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යාවතා සමන්තා නිමිත්තා කිත්තිතා. සඞ්ඝො එතෙහි නිමිත්තෙහි සීමං සම්මන්නති සමානසංවාසං එකුපොසථං. යස්සායස්මතො ඛමති එතෙහි නිමිත්තෙහි සීමාය සම්මුති [සම්මති (ස්යා.)] සමානසංවාසාය එකුපොසථාය, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය. සම්මතා සීමා සඞ්ඝෙන එතෙහි නිමිත්තෙහි සමානසංවාසා එකුපොසථා. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
140. තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ – භගවතා සීමාසම්මුති අනුඤ්ඤාතාති – අතිමහතියො සීමායො සම්මන්නන්ති, චතුයොජනිකාපි පඤ්චයොජනිකාපි ඡයොජනිකාපි. භික්ඛූ උපොසථං ආගච්ඡන්තා උද්දිස්සමානෙපි පාතිමොක්ඛෙ ආගච්ඡන්ති, උද්දිට්ඨමත්තෙපි ආගච්ඡන්ති, අන්තරාපි ¶ පරිවසන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. න, භික්ඛවෙ, අතිමහතී සීමා සම්මන්නිතබ්බා, චතුයොජනිකා වා පඤ්චයොජනිකා වා ඡයොජනිකා වා. යො සම්මන්නෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, තියොජනපරමං සීමං සම්මන්නිතුන්ති.
තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ නදීපාරසීමං [නදීපාරං සීමං (සී. ස්යා.)] සම්මන්නන්ති. උපොසථං ආගච්ඡන්තා භික්ඛූපි වුය්හන්ති, පත්තාපි වුය්හන්ති ¶ , චීවරානිපි වුය්හන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. න, භික්ඛවෙ, නදීපාරසීමා සම්මන්නිතබ්බා. යො සම්මන්නෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, යත්ථස්ස ධුවනාවා වා ධුවසෙතු වා, එවරූපං නදීපාරසීමං සම්මන්නිතුන්ති.
72. උපොසථාගාරකථා
141. තෙන ඛො පන සමයෙන භික්ඛූ අනුපරිවෙණියං පාතිමොක්ඛං ¶ උද්දිසන්ති අසඞ්කෙතෙන. ආගන්තුකා භික්ඛූ න ජානන්ති – ‘‘කත්ථ වා අජ්ජුපොසථො කරීයිස්සතී’’ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. න, භික්ඛවෙ, අනුපරිවෙණියං පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං අසඞ්කෙතෙන. යො උද්දිසෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, උපොසථාගාරං සම්මන්නිත්වා උපොසථං කාතුං, යං සඞ්ඝො ආකඞ්ඛති විහාරං වා අඩ්ඪයොගං වා පාසාදං වා හම්මියං වා ¶ ගුහං වා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, සම්මන්නිතබ්බං. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමං විහාරං උපොසථාගාරං සම්මන්නෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමං විහාරං උපොසථාගාරං සම්මන්නති. යස්සායස්මතො ඛමති ඉත්ථන්නාමස්ස විහාරස්ස උපොසථාගාරස්ස සම්මුති, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය. සම්මතො සඞ්ඝෙන ඉත්ථන්නාමො විහාරො උපොසථාගාරං. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ ද්වෙ උපොසථාගාරානි සම්මතානි හොන්ති. භික්ඛූ උභයත්ථ සන්නිපතන්ති – ‘‘ඉධ උපොසථො කරීයිස්සති, ඉධ උපොසථො කරීයිස්සතී’’ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං ¶ . න, භික්ඛවෙ, එකස්මිං ආවාසෙ ද්වෙ උපොසථාගාරානි සම්මන්නිතබ්බානි. යො සම්මන්නෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, එකං සමූහනිත්වා [සමුහනිත්වා (ක.)] එකත්ථ උපොසථං කාතුං. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, සමූහන්තබ්බං. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමං උපොසථාගාරං සමූහනෙය්ය [සමුහනෙය්ය (ක.)]. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. සඞ්ඝො ඉත්ථන්නාමං උපොසථාගාරං සමූහනති. යස්සායස්මතො ඛමති ඉත්ථන්නාමස්ස උපොසථාගාරස්ස සමුග්ඝාතො, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය. සමූහතං සඞ්ඝෙන ඉත්ථන්නාමං උපොසථාගාරං. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
73. උපොසථප්පමුඛානුජානනා
142. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ අතිඛුද්දකං උපොසථාගාරං සම්මතං හොති, තදහුපොසථෙ මහාභික්ඛුසඞ්ඝො සන්නිපතිතො හොති. භික්ඛූ අසම්මතාය භූමියා නිසින්නා පාතිමොක්ඛං ¶ අස්සොසුං. අථ ඛො තෙසං භික්ඛූනං එතදහොසි ‘‘භගවතා පඤ්ඤත්තං ‘උපොසථාගාරං සම්මන්නිත්වා ¶ උපොසථො කාතබ්බො’ති, මයඤ්චම්හා අසම්මතාය භූමියා නිසින්නො පාතිමොක්ඛං අස්සුම්හා, කතො නු ඛො අම්හාකං උපොසථො, අකතො ¶ නු ඛො’’ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. සම්මතාය වා, භික්ඛවෙ, භූමියා නිසින්නා අසම්මතාය වා යතො පාතිමොක්ඛං සුණාති, කතොවස්ස උපොසථො. තෙන හි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො යාව මහන්තං උපොසථප්පමුඛං [උපොසථමුඛං (ස්යා.)] ආකඞ්ඛති, තාව මහන්තං උපොසථප්පමුඛං සම්මන්නතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, සම්මන්නිතබ්බං. පඨමං නිමිත්තා කිත්තෙතබ්බා. නිමිත්තෙ කිත්තෙත්වා බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යාවතා සමන්තා නිමිත්තා කිත්තිතා. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො එතෙහි නිමිත්තෙහි උපොසථප්පමුඛං සම්මන්නෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යාවතා සමන්තා නිමිත්තා කිත්තිතා. සඞ්ඝො එතෙහි නිමිත්තෙහි උපොසථප්පමුඛං සම්මන්නති. යස්සායස්මතො ¶ ඛමති එතෙහි නිමිත්තෙහි උපොසථප්පමුඛස්ස සම්මුති, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය. සම්මතං සඞ්ඝෙන එතෙහි නිමිත්තෙහි උපොසථප්පමුඛං. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ නවකා භික්ඛූ පඨමතරං සන්නිපතිත්වා – ‘‘න තාව ථෙරා ආගච්ඡන්තී’’ති – පක්කමිංසු. උපොසථො විකාලෙ අහොසි. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, තදහුපොසථෙ ථෙරෙහි භික්ඛූහි පඨමතරං සන්නිපතිතුන්ති.
තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන රාජගහෙ සම්බහුලා ආවාසා සමානසීමා හොන්ති. තත්ථ භික්ඛූ විවදන්ති – ‘‘අම්හාකං ආවාසෙ උපොසථො කරීයතු, අම්හාකං ආවාසෙ උපොසථො කරීයතූ’’ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ඉධ පන, භික්ඛවෙ, සම්බහුලා ආවාසා සමානසීමා හොන්ති. තත්ථ භික්ඛූ විවදන්ති – ‘‘අම්හාකං ආවාසෙ උපොසථො කරීයතු, අම්හාකං ආවාසෙ උපොසථො කරීයතූ’’ති. තෙහි, භික්ඛවෙ, භික්ඛූහි සබ්බෙහෙව එකජ්ඣං සන්නිපතිත්වා උපොසථො කාතබ්බො. යත්ථ වා පන ථෙරො භික්ඛු විහරති, තත්ථ සන්නිපතිත්වා උපොසථො කාතබ්බො, න ත්වෙව වග්ගෙන සඞ්ඝෙන උපොසථො කාතබ්බො. යො කරෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්සාති.
74. අවිප්පවාසසීමානුජානනා
143. තෙන ¶ ¶ ඛො පන සමයෙන ආයස්මා මහාකස්සපො අන්ධකවින්දා රාජගහං උපොසථං ආගච්ඡන්තො අන්තරාමග්ගෙ නදිං තරන්තො මනං වූළ්හො අහොසි, චීවරානිස්ස [තෙන චීවරානිස්ස (ක.)] අල්ලානි. භික්ඛූ ආයස්මන්තං මහාකස්සපං එතදවොචුං – ‘‘කිස්ස තෙ, ආවුසො, චීවරානි අල්ලානී’’ති? ‘‘ඉධාහං, ආවුසො, අන්ධකවින්දා රාජගහං උපොසථං ආගච්ඡන්තො අන්තරාමග්ගෙ නදිං තරන්තො මනම්හි වූළ්හො. තෙන මෙ චීවරානි අල්ලානී’’ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. යා සා, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝෙන සීමා සම්මතා සමානසංවාසා එකුපොසථා, සඞ්ඝො තං සීමං තිචීවරෙන අවිප්පවාසං සම්මන්නතු. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, සම්මන්නිතබ්බා. බ්යත්තෙන ¶ භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණාතු ¶ මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යා සා සඞ්ඝෙන සීමා සම්මතා සමානසංවාසා එකුපොසථා, යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං සඞ්ඝො තං සීමං තිචීවරෙන අවිප්පවාසං සම්මන්නෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යා සා සඞ්ඝෙන සීමා සම්මතා සමානසංවාසා එකුපොසථා, සඞ්ඝො තං සීමං තිචීවරෙන අවිප්පවාසං සම්මන්නති. යස්සායස්මතො ඛමති එතිස්සා සීමාය තිචීවරෙන අවිප්පවාසාය [අවිප්පවාසස්ස (ස්යා.)] සම්මුති, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය. සම්මතා සා සීමා සඞ්ඝෙන තිචීවරෙන අවිප්පවාසා [අවිප්පවාසො (ස්යා.)]. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
තෙන ඛො පන සමයෙන භික්ඛූ භගවතා තිචීවරෙන අවිප්පවාසසම්මුති අනුඤ්ඤාතාති අන්තරඝරෙ චීවරානි නික්ඛිපන්ති. තානි චීවරානි නස්සන්තිපි ඩය්හන්තිපි උන්දූරෙහිපි ඛජ්ජන්ති. භික්ඛූ දුච්චොළා හොන්ති ලූඛචීවරා. භික්ඛූ එවමාහංසු – ‘‘කිස්ස තුම්හෙ, ආවුසො, දුච්චොළා ලූඛචීවරා’’ති? ‘‘ඉධ මයං, ආවුසො, භගවතා තිචීවරෙන අවිප්පවාසසම්මුති අනුඤ්ඤාතාති අන්තරඝරෙ චීවරානි නික්ඛිපිම්හා ¶ . තානි චීවරානි නට්ඨානිපි දඩ්ඪානිපි, උන්දූරෙහිපි ඛායිතානි, තෙන මයං දුච්චොළා ලූඛචීවරා’’ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. යා සා, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝෙන සීමා සම්මතා සමානසංවාසා එකුපොසථා, සඞ්ඝො තං සීමං තිචීවරෙන අවිප්පවාසං සම්මන්නතු, ඨපෙත්වා ගාමඤ්ච ගාමූපචාරඤ්ච. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, සම්මන්නිතබ්බා. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
144. ‘‘සුණාතු ¶ මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යා සා සඞ්ඝෙන සීමා සම්මතා සමානසංවාසා එකුපොසථා යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො තං සීමං තිචීවරෙන අවිප්පවාසං සම්මන්නෙය්ය, ඨපෙත්වා ගාමඤ්ච ¶ ගාමූපචාරඤ්ච. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යා සා සඞ්ඝෙන සීමා සම්මතා සමානසංවාසා එකුපොසථා, සඞ්ඝො තං සීමං තිචීවරෙන අවිප්පවාසං සම්මන්නති, ඨපෙත්වා ගාමඤ්ච ගාමූපචාරඤ්ච. යස්සායස්මතො ඛමති එතිස්සා සීමාය තිචීවරෙන අවිප්පවාසාය [අවිප්පවාසස්ස (ස්යා.)] සම්මුති, ඨපෙත්වා ගාමඤ්ච ගාමූපචාරඤ්ච, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය. සම්මතා සා ¶ සීමා සඞ්ඝෙන තිචීවරෙන අවිප්පවාසා [අවිප්පවාසො (ස්යා.)], ඨපෙත්වා ගාමඤ්ච ගාමූපචාරඤ්ච. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
75. සීමාසමූහනන
‘‘සීමං, භික්ඛවෙ, සම්මන්නන්තෙන පඨමං සමානසංවාසසීමා [සමානසංවාසා සීමා (ස්යා.)] සම්මන්නිතබ්බා ¶ , පච්ඡා තිචීවරෙන අවිප්පවාසො සම්මන්නිතබ්බො. සීමං, භික්ඛවෙ, සමූහනන්තෙන පඨමං තිචීවරෙන අවිප්පවාසො සමූහන්තබ්බො, පච්ඡා සමානසංවාසසීමා සමූහන්තබ්බා. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, තිචීවරෙන අවිප්පවාසො සමූහන්තබ්බො. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
145. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යො සො සඞ්ඝෙන තිචීවරෙන අවිප්පවාසො සම්මතො, යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො තං තිචීවරෙන අවිප්පවාසං සමූහනෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යො සො සඞ්ඝෙන තිචීවරෙන අවිප්පවාසො සම්මතො, සඞ්ඝො තං තිචීවරෙන අවිප්පවාසං සමූහනති. යස්සායස්මතො ඛමති එතස්ස තිචීවරෙන අවිප්පවාසස්ස සමුග්ඝාතො, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය. සමූහතො සො සඞ්ඝෙන තිචීවරෙන අවිප්පවාසො. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, සීමා [සමානසංවාසා සීමා (ස්යා.)]. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
146. ‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යා සා සඞ්ඝෙන සීමා සම්මතා සමානසංවාසා එකුපොසථා ¶ , යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො තං සීමං සමූහනෙය්ය සමානසංවාසං එකුපොසථං. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යා සා සඞ්ඝෙන සීමා සම්මතා සමානසංවාසා එකුපොසථා, සඞ්ඝො තං ¶ සීමං සමූහනති සමානසංවාසං එකුපොසථං. යස්සායස්මතො ඛමති එතිස්සා සීමාය සමානසංවාසාය එකුපොසථාය සමුග්ඝාතො, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය. සමූහතා සා සීමා සඞ්ඝෙන සමානසංවාසා එකුපොසථා. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
76. ගාමසීමාදි
147. අසම්මතාය ¶ , භික්ඛවෙ, සීමාය අට්ඨපිතාය, යං ගාමං වා නිගමං වා උපනිස්සාය විහරති, යා තස්ස වා ගාමස්ස ගාමසීමා, නිගමස්ස ¶ වා නිගමසීමා, අයං තත්ථ සමානසංවාසා ¶ එකුපොසථා. අගාමකෙ චෙ, භික්ඛවෙ, අරඤ්ඤෙ සමන්තා සත්තබ්භන්තරා, අයං තත්ථ සමානසංවාසා එකුපොසථා. සබ්බා, භික්ඛවෙ, නදී අසීමා; සබ්බො සමුද්දො අසීමො; සබ්බො ජාතස්සරො අසීමො. නදියා වා, භික්ඛවෙ, සමුද්දෙ වා ජාතස්සරෙ වා යං මජ්ඣිමස්ස පුරිසස්ස සමන්තා උදකුක්ඛෙපා, අයං තත්ථ සමානසංවාසා එකුපොසථාති.
148. තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ සීමාය සීමං සම්භින්දන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. යෙසං, භික්ඛවෙ, සීමා පඨමං සම්මතා තෙසං තං කම්මං ධම්මිකං අකුප්පං ඨානාරහං. යෙසං, භික්ඛවෙ, සීමා පච්ඡා සම්මතා තෙසං තං කම්මං අධම්මිකං කුප්පං අට්ඨානාරහං. න, භික්ඛවෙ, සීමාය සීමා සම්භින්දිතබ්බා. යො සම්භින්දෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්සාති.
තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ සීමාය සීමං අජ්ඣොත්ථරන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. යෙසං, භික්ඛවෙ, සීමා පඨමං සම්මතා තෙසං තං කම්මං ධම්මිකං අකුප්පං ඨානාරහං. යෙසං, භික්ඛවෙ, සීමා පච්ඡා සම්මතා තෙසං තං කම්මං අධම්මිකං කුප්පං අට්ඨානාරහං. න, භික්ඛවෙ, සීමාය සීමා අජ්ඣොත්ථරිතබ්බා. යො අජ්ඣොත්ථරෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්සාති. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, සීමං සම්මන්නන්තෙන සීමන්තරිකං ඨපෙත්වා සීමං සම්මන්නිතුන්ති.
77. උපොසථභෙදාදි
149. අථ ¶ ඛො භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘කති නු ඛො උපොසථා’’ති? භගවතො ¶ එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ද්වෙමෙ, භික්ඛවෙ, උපොසථා – චාතුද්දසිකො ච පන්නරසිකො ච. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, ද්වෙ උපොසථාති.
අථ ඛො භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘කති නු ඛො උපොසථකම්මානී’’ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. චත්තාරිමානි, භික්ඛවෙ, උපොසථකම්මානි ¶ – අධම්මෙන වග්ගං උපොසථකම්මං, අධම්මෙන සමග්ගං උපොසථකම්මං, ධම්මෙන වග්ගං උපොසථකම්මං, ධම්මෙන සමග්ගං උපොසථකම්මන්ති. තත්ර, භික්ඛවෙ, යදිදං අධම්මෙන වග්ගං උපොසථකම්මං, න, භික්ඛවෙ, එවරූපං උපොසථකම්මං, කාතබ්බං. න ච මයා එවරූපං උපොසථකම්මං අනුඤ්ඤාතං. තත්ර, භික්ඛවෙ, යදිදං අධම්මෙන සමග්ගං උපොසථකම්මං, න, භික්ඛවෙ, එවරූපං ¶ උපොසථකම්මං කාතබ්බං. න ච මයා එවරූපං උපොසථකම්මං අනුඤ්ඤාතං. තත්ර, භික්ඛවෙ, යදිදං ධම්මෙන වග්ගං උපොසථකම්මං, න, භික්ඛවෙ, එවරූපං උපොසථකම්මං කාතබ්බං. න ච මයා එවරූපං උපොසථකම්මං අනුඤ්ඤාතං. තත්ර, භික්ඛවෙ, යදිදං ධම්මෙන සමග්ගං උපොසථකම්මං, එවරූපං, භික්ඛවෙ, උපොසථකම්මං කාතබ්බං, එවරූපඤ්ච මයා උපොසථකම්මං අනුඤ්ඤාතං. තස්මාතිහ, භික්ඛවෙ, එවරූපං උපොසථකම්මං කරිස්සාම යදිදං ධම්මෙන සමග්ගන්ති – එවඤ්හි වො, භික්ඛවෙ, සික්ඛිතබ්බන්ති.
78. සංඛිත්තෙන පාතිමොක්ඛුද්දෙසාදි
150. අථ ඛො භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘කති නු ඛො පාතිමොක්ඛුද්දෙසා’’ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. පඤ්චිමෙ, භික්ඛවෙ, පාතිමොක්ඛුද්දෙසා – නිදානං උද්දිසිත්වා අවසෙසං සුතෙන සාවෙතබ්බං. අයං ¶ පඨමො පාතිමොක්ඛුද්දෙසො. නිදානං උද්දිසිත්වා චත්තාරි පාරාජිකානි උද්දිසිත්වා අවසෙසං සුතෙන සාවෙතබ්බං. අයං දුතියො පාතිමොක්ඛුද්දෙසො. නිදානං උද්දිසිත්වා චත්තාරි පාරාජිකානි උද්දිසිත්වා තෙරස සඞ්ඝාදිසෙසෙ උද්දිසිත්වා අවසෙසං සුතෙන සාවෙතබ්බං. අයං තතියො පාතිමොක්ඛුද්දෙසො. නිදානං උද්දිසිත්වා චත්තාරි පාරාජිකානි උද්දිසිත්වා තෙරස සඞ්ඝාදිසෙසෙ උද්දිසිත්වා ද්වෙ අනියතෙ උද්දිසිත්වා අවසෙසං සුතෙන සාවෙතබ්බං. අයං චතුත්ථො පාතිමොක්ඛුද්දෙසො. විත්ථාරෙනෙව පඤ්චමො. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්ච පාතිමොක්ඛුද්දෙසාති.
තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන භික්ඛූ – භගවතා සංඛිත්තෙන පාතිමොක්ඛුද්දෙසො අනුඤ්ඤාතොති – සබ්බකාලං සංඛිත්තෙන පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. න, භික්ඛවෙ, සංඛිත්තෙන පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. යො උද්දිසෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්සාති.
තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන කොසලෙසු ජනපදෙ අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සවරභයං [සංචරභයං (ස්යා.)] අහොසි. භික්ඛූ නාසක්ඛිංසු විත්ථාරෙන පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතුං. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, සති අන්තරායෙ සංඛිත්තෙන පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතුන්ති.
තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ ¶ අසතිපි අන්තරායෙ සංඛිත්තෙන පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. න, භික්ඛවෙ, අසති අන්තරායෙ සංඛිත්තෙන පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. යො උද්දිසෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, සති අන්තරායෙ සංඛිත්තෙන පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතුං. තත්රිමෙ අන්තරායා – රාජන්තරායො, චොරන්තරායො, අග්යන්තරායො, උදකන්තරායො, මනුස්සන්තරායො, අමනුස්සන්තරායො ¶ , වාළන්තරායො, සරීසපන්තරායො, ජීවිතන්තරායො, බ්රහ්මචරියන්තරායොති. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, එවරූපෙසු අන්තරායෙසු සංඛිත්තෙන පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතුං, අසති අන්තරායෙ විත්ථාරෙනාති.
තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ සඞ්ඝමජ්ඣෙ අනජ්ඣිට්ඨා ධම්මං භාසන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. න, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝමජ්ඣෙ අනජ්ඣිට්ඨෙන ධම්මො භාසිතබ්බො. යො භාසෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, ථෙරෙන භික්ඛුනා සාමං වා ධම්මං භාසිතුං පරං වා අජ්ඣෙසිතුන්ති.
79. විනයපුච්ඡනකථා
151. තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ සඞ්ඝමජ්ඣෙ අසම්මතා විනයං පුච්ඡන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. න, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝමජ්ඣෙ අසම්මතෙන විනයො පුච්ඡිතබ්බො. යො පුච්ඡෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝමජ්ඣෙ සම්මතෙන විනයං පුච්ඡිතුං. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, සම්මන්නිතබ්බො – අත්තනා වා [අත්තනාව (ස්යා.)] අත්තානං සම්මන්නිතබ්බං, පරෙන වා පරො සම්මන්නිතබ්බො. කථඤ්ච ¶ අත්තනාව අත්තානං සම්මන්නිතබ්බං? බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණාතු ¶ ¶ මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, අහං ඉත්ථන්නාමං විනයං පුච්ඡෙය්ය’’න්ති. එවං අත්තනාව අත්තානං සම්මන්නිතබ්බං.
කථඤ්ච පරෙන පරො සම්මන්නිතබ්බො? බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, ඉත්ථන්නාමො ඉත්ථන්නාමං විනයං පුච්ඡෙය්යා’’ති. එවං පරෙන පරො සම්මන්නිතබ්බොති.
තෙන ඛො පන සමයෙන පෙසලා භික්ඛූ සඞ්ඝමජ්ඣෙ සම්මතා විනයං පුච්ඡන්ති. ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ ලභන්ති ආඝාතං, ලභන්ති අප්පච්චයං, වධෙන තජ්ජෙන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝමජ්ඣෙ සම්මතෙනපි පරිසං ඔලොකෙත්වා පුග්ගලං තුලයිත්වා විනයං පුච්ඡිතුන්ති.
80. විනයවිස්සජ්ජනකථා
152. තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ සඞ්ඝමජ්ඣෙ අසම්මතා විනයං විස්සජ්ජෙන්ති [විස්සජ්ජන්ති (ක.)]. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. න, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝමජ්ඣෙ අසම්මතෙන විනයො විස්සජ්ජෙතබ්බො. යො විස්සජ්ජෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝමජ්ඣෙ සම්මතෙන විනයං විස්සජ්ජෙතුං. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, සම්මන්නිතබ්බං. අත්තනා වා [අත්තනාව (ස්යා.)] අත්තානං සම්මන්නිතබ්බං, පරෙන වා පරො සම්මන්නිතබ්බො. කථඤ්ච ¶ අත්තනාව අත්තානං සම්මන්නිතබ්බං? බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, අහං ¶ ඉත්ථන්නාමෙන විනයං පුට්ඨො විස්සජ්ජෙය්ය’’න්ති. එවං අත්තනාව අත්තානං සම්මන්නිතබ්බං.
කථඤ්ච පරෙන පරො සම්මන්නිතබ්බො? බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, ඉත්ථන්නාමො ඉත්ථන්නාමෙන විනයං පුට්ඨො විස්සජ්ජෙය්යා’’ති. එවං පරෙන පරො සම්මන්නිතබ්බොති.
තෙන ¶ ¶ ඛො පන සමයෙන පෙසලා භික්ඛූ සඞ්ඝමජ්ඣෙ සම්මතා විනයං විස්සජ්ජෙන්ති. ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ ලභන්ති ආඝාතං, ලභන්ති අප්පච්චයං, වධෙන තජ්ජෙන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝමජ්ඣෙ සම්මතෙනපි පරිසං ඔලොකෙත්වා පුග්ගලං තුලයිත්වා විනයං විස්සජ්ජෙතුන්ති.
81. චොදනාකථා
153. තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ අනොකාසකතං භික්ඛුං ආපත්තියා චොදෙන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. න, භික්ඛවෙ, අනොකාසකතො භික්ඛු ආපත්තියා චොදෙතබ්බො. යො චොදෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, ඔකාසං කාරාපෙත්වා ආපත්තියා චොදෙතුං – කරොතු ආයස්මා ඔකාසං, අහං තං වත්තුකාමොති.
තෙන ඛො පන සමයෙන පෙසලා භික්ඛූ ඡබ්බග්ගියෙ භික්ඛූ ඔකාසං කාරාපෙත්වා ආපත්තියා චොදෙන්ති. ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ ලභන්ති ආඝාතං, ලභන්ති අප්පච්චයං, වධෙන තජ්ජෙන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, කතෙපි ඔකාසෙ පුග්ගලං තුලයිත්වා ආපත්තියා චොදෙතුන්ති.
තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා ¶ භික්ඛූ – පුරම්හාකං පෙසලා භික්ඛූ ඔකාසං කාරාපෙන්තීති – පටිකච්චෙව සුද්ධානං භික්ඛූනං අනාපත්තිකානං අවත්ථුස්මිං අකාරණෙ ඔකාසං කාරාපෙන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. න, භික්ඛවෙ, සුද්ධානං භික්ඛූනං අනාපත්තිකානං අවත්ථුස්මිං අකාරණෙ ඔකාසො කාරාපෙතබ්බො. යො කාරාපෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, පුග්ගලං තුලයිත්වා ඔකාසං කාතු [කාරාපෙතුං (ස්යා.)] න්ති.
82. අධම්මකම්මපටික්කොසනාදි
154. තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ සඞ්ඝමජ්ඣෙ අධම්මකම්මං කරොන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. න, භික්ඛවෙ, අධම්මකම්මං කාතබ්බං. යො කරෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්සාති. කරොන්තියෙව අධම්මකම්මං. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං ¶ . අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, අධම්මකම්මෙ කයිරමානෙ පටික්කොසිතුන්ති.
තෙන ¶ ¶ ඛො පන සමයෙන පෙසලා භික්ඛූ ඡබ්බග්ගියෙහි භික්ඛූහි අධම්මකම්මෙ කයිරමානෙ පටික්කොසන්ති. ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ ලභන්ති ආඝාතං, ලභන්ති අප්පච්චයං, වධෙන තජ්ජෙන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, දිට්ඨිම්පි ආවිකාතුන්ති. තෙසංයෙව සන්තිකෙ දිට්ඨිං ආවිකරොන්ති. ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ ලභන්ති ආඝාතං, ලභන්ති අප්පච්චයං, වධෙන තජ්ජෙන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, චතූහි පඤ්චහි පටික්කොසිතුං, ද්වීහි තීහි දිට්ඨිං ආවිකාතුං, එකෙන අධිට්ඨාතුං – ‘න මෙතං ඛමතී’ති.
තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ සඞ්ඝමජ්ඣෙ පාතිමොක්ඛං ¶ උද්දිසමානා සඤ්චිච්ච න සාවෙන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. න, භික්ඛවෙ, පාතිමොක්ඛුද්දෙසකෙන සඤ්චිච්ච න සාවෙතබ්බං. යො න සාවෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්සාති.
තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මා උදායී සඞ්ඝස්ස පාතිමොක්ඛුද්දෙසකො හොති කාකස්සරකො. අථ ඛො ආයස්මතො උදායිස්ස එතදහොසි – ‘‘භගවතා පඤ්ඤත්තං ‘පාතිමොක්ඛුද්දෙසකෙන සාවෙතබ්බ’න්ති, අහඤ්චම්හි කාකස්සරකො, කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, පාතිමොක්ඛුද්දෙසකෙන වායමිතුං – ‘කථං සාවෙය්ය’න්ති. වායමන්තස්ස අනාපත්තීති.
තෙන ඛො පන සමයෙන දෙවදත්තො සගහට්ඨාය පරිසාය පාතිමොක්ඛං උද්දිසති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. න, භික්ඛවෙ, සගහට්ඨාය පරිසාය පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. යො උද්දිසෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්සාති.
තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ සඞ්ඝමජ්ඣෙ අනජ්ඣිට්ඨා පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. න, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝමජ්ඣෙ අනජ්ඣිට්ඨෙන පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. යො උද්දිසෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, ථෙරාධිකං [ථෙරාධෙය්යං (අට්ඨකථායං පාඨන්තරං)] පාතිමොක්ඛන්ති.
අඤ්ඤතිත්ථියභාණවාරො නිට්ඨිතො පඨමො [එකාදසමො (ක.)].
83. පාතිමොක්ඛුද්දෙසකඅජ්ඣෙසනාදි
155. අථ ¶ ¶ ¶ ඛො භගවා රාජගහෙ යථාභිරන්තං විහරිත්වා යෙන චොදනාවත්ථු තෙන චාරිකං පක්කාමි. අනුපුබ්බෙන චාරිකං චරමානො යෙන චොදනාවත්ථු තදවසරි. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ සම්බහුලා භික්ඛූ විහරන්ති ¶ . තත්ථ ථෙරො භික්ඛු බාලො හොති අබ්යත්තො. සො න ජානාති උපොසථං වා උපොසථකම්මං වා, පාතිමොක්ඛං වා පාතිමොක්ඛුද්දෙසං වා. අථ ඛො තෙසං භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘භගවතා පඤ්ඤත්තං ‘ථෙරාධිකං පාතිමොක්ඛ’න්ති, අයඤ්ච අම්හාකං ථෙරො බාලො අබ්යත්තො, න ජානාති උපොසථං වා උපොසථකම්මං වා, පාතිමොක්ඛං වා පාතිමොක්ඛුද්දෙසං වා. කථං නු ඛො අම්හෙහි පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, යො තත්ථ භික්ඛු බ්යත්තො පටිබලො තස්සාධෙය්යං පාතිමොක්ඛන්ති.
තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා භික්ඛූ විහරන්ති බාලා අබ්යත්තා. තෙ න ජානන්ති උපොසථං වා උපොසථකම්මං වා, පාතිමොක්ඛං වා පාතිමොක්ඛුද්දෙසං වා. තෙ ථෙරං අජ්ඣෙසිංසු – ‘‘උද්දිසතු, භන්තෙ, ථෙරො පාතිමොක්ඛ’’න්ති. සො එවමාහ – ‘‘න මෙ, ආවුසො, වත්තතී’’ති. දුතියං ථෙරං අජ්ඣෙසිංසු – ‘‘උද්දිසතු, භන්තෙ, ථෙරො පාතිමොක්ඛ’’න්ති. සොපි එවමාහ – ‘‘න මෙ, ආවුසො, වත්තතී’’ති. තතියං ථෙරං අජ්ඣෙසිංසු – ‘‘උද්දිසතු ¶ , භන්තෙ, ථෙරො පාතිමොක්ඛ’’න්ති. සොපි එවමාහ – ‘‘න මෙ, ආවුසො, වත්තතී’’ති. එතෙනෙව උපායෙන යාව සඞ්ඝනවකං අජ්ඣෙසිංසු – ‘‘උද්දිසතු ආයස්මා පාතිමොක්ඛ’’න්ති. සොපි එවමාහ – ‘‘න මෙ, භන්තෙ, වත්තතී’’ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා භික්ඛූ විහරන්ති බාලා අබ්යත්තා. තෙ න ජානන්ති උපොසථං වා උපොසථකම්මං වා, පාතිමොක්ඛං වා පාතිමොක්ඛුද්දෙසං වා. තෙ ථෙරං අජ්ඣෙසන්ති – ‘‘උද්දිසතු, භන්තෙ, ථෙරො පාතිමොක්ඛ’’න්ති. සො එවං වදෙති – ‘‘න මෙ, ආවුසො, වත්තතී’’ති. දුතියං ථෙරං අජ්ඣෙසන්ති – ‘‘උද්දිසතු, භන්තෙ, ථෙරො පාතිමොක්ඛ’’න්ති. සොපි එවං වදෙති – ‘‘න මෙ, ආවුසො, වත්තතී’’ති. තතියං ¶ ථෙරං අජ්ඣෙසන්ති – ‘‘උද්දිසතු, භන්තෙ, ථෙරො පාතිමොක්ඛ’’න්ති. සොපි එවං වදෙති – ‘‘න මෙ, ආවුසො, වත්තතී’’ති. එතෙනෙව උපායෙන යාව සඞ්ඝනවකං අජ්ඣෙසන්ති – ‘‘උද්දිසතු ආයස්මා පාතිමොක්ඛ’’න්ති. සොපි එවං වදෙති – ‘‘න මෙ, භන්තෙ, වත්තතී’’ති. තෙහි, භික්ඛවෙ, භික්ඛූහි ¶ එකො භික්ඛු සාමන්තා ආවාසා සජ්ජුකං පාහෙතබ්බො – ගච්ඡාවුසො, සංඛිත්තෙන වා විත්ථාරෙන වා පාතිමොක්ඛං පරියාපුණිත්වාන ආගච්ඡාහීති.
අථ ඛො භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘කෙන නු ඛො පාහෙතබ්බො’’ති? භගවතො ¶ එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, ථෙරෙන භික්ඛුනා නවං භික්ඛුං ආණාපෙතුන්ති. ථෙරෙන ආණත්තා නවා භික්ඛූ න ගච්ඡන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. න, භික්ඛවෙ, ථෙරෙන ¶ ආණත්තෙන අගිලානෙන න ගන්තබ්බං. යො න ගච්ඡෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්සාති.
84. පක්ඛගණනාදිඋග්ගහණානුජානනා
156. අථ ඛො භගවා චොදනාවත්ථුස්මිං යථාභිරන්තං විහරිත්වා පුනදෙව රාජගහං පච්චාගඤ්ඡි.
තෙන ඛො පන සමයෙන මනුස්සා භික්ඛූ පිණ්ඩාය චරන්තෙ පුච්ඡන්ති – ‘‘කතිමී, භන්තෙ, පක්ඛස්සා’’ති? භික්ඛූ එවමාහංසු – ‘‘න ඛො මයං, ආවුසො, ජානාමා’’ති. මනුස්සා උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘පක්ඛගණනමත්තමම්පිමෙ සමණා සක්යපුත්තියා න ජානන්ති, කිං පනිමෙ අඤ්ඤං කිඤ්චි කල්යාණං ජානිස්සන්තී’’ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, පක්ඛගණනං උග්ගහෙතුන්ති. අථ ඛො භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘කෙන නු ඛො පක්ඛගණනා උග්ගහෙතබ්බා’’ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, සබ්බෙහෙව පක්ඛගණනං උග්ගහෙතුන්ති.
157. තෙන ඛො පන සමයෙන මනුස්සා භික්ඛූ පිණ්ඩාය චරන්තෙ පුච්ඡන්ති – ‘‘කීවතිකා, භන්තෙ, භික්ඛූ’’ති? භික්ඛූ එවමාහංසු – ‘‘න ඛො මයං, ආවුසො, ජානාමා’’ති. මනුස්සා උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘අඤ්ඤමඤ්ඤම්පිමෙ සමණා සක්යපුත්තියා න ජානන්ති, කිං පනිමෙ අඤ්ඤං කිඤ්චි ¶ කල්යාණං ජානිස්සන්තී’’ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ ගණෙතුන්ති.
අථ ¶ ඛො භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘කදා නු ඛො භික්ඛූ ගණෙතබ්බා’’ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, තදහුපොසථෙ නාමග්ගෙන [නාමමත්තෙන (ස්යා.), ගණමග්ගෙන (ක.)] ගණෙතුං, සලාකං වා ගාහෙතුන්ති.
158. තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන භික්ඛූ අජානන්තා අජ්ජුපොසථොති දූරං ගාමං පිණ්ඩාය චරන්ති. තෙ උද්දිස්සමානෙපි පාතිමොක්ඛෙ ආගච්ඡන්ති, උද්දිට්ඨමත්තෙපි ආගච්ඡන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, ආරොචෙතුං ‘අජ්ජුපොසථො’ති.
අථ ඛො භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘කෙන නු ඛො ආරොචෙතබ්බො’’ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, ථෙරෙන භික්ඛුනා කාලවතො ආරොචෙතුන්ති.
තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරො ථෙරො කාලවතො නස්සරති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, භත්තකාලෙපි ආරොචෙතුන්ති.
භත්තකාලෙපි නස්සරති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, යං කාලං සරති, තං කාලං ආරොචෙතුන්ති.
85. පුබ්බකරණානුජානනා
159. තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ උපොසථාගාරං උක්ලාපං හොති. ආගන්තුකා භික්ඛූ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි ¶ නාම ආවාසිකා භික්ඛූ උපොසථාගාරං න සම්මජ්ජිස්සන්තී’’ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, උපොසථාගාරං සම්මජ්ජිතුන්ති.
අථ ඛො භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘කෙන නු ඛො උපොසථාගාරං සම්මජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, ථෙරෙන භික්ඛුනා නවං භික්ඛුං ආණාපෙතුන්ති.
ථෙරෙන ආණත්තා නවා භික්ඛූ න සම්මජ්ජන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. න, භික්ඛවෙ, ථෙරෙන ආණත්තෙන අගිලානෙන න සම්මජ්ජිතබ්බං. යො න සම්මජ්ජෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්සාති.
160. තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන උපොසථාගාරෙ ආසනං අපඤ්ඤත්තං හොති. භික්ඛූ ඡමායං ¶ නිසීදන්ති, ගත්තානිපි චීවරානිපි පංසුකිතානි හොන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, උපොසථාගාරෙ ආසනං පඤ්ඤපෙතුන්ති.
අථ ඛො භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘කෙන නු ඛො උපොසථාගාරෙ ආසනං පඤ්ඤපෙතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, ථෙරෙන භික්ඛුනා නවං භික්ඛුං ආණාපෙතුන්ති.
ථෙරෙන ආණත්තා නවා භික්ඛූ න පඤ්ඤපෙන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. න, භික්ඛවෙ, ථෙරෙන ආණත්තෙන අගිලානෙන න පඤ්ඤපෙතබ්බං. යො න පඤ්ඤපෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්සාති.
161. තෙන ඛො පන සමයෙන උපොසථාගාරෙ පදීපො න හොති. භික්ඛූ අන්ධකාරෙ කායම්පි චීවරම්පි අක්කමන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, උපොසථාගාරෙ පදීපං ¶ කාතුන්ති.
අථ ඛො භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘කෙන නු ඛො උපොසථාගාරෙ පදීපො කාතබ්බො’’ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, ථෙරෙන භික්ඛුනා නවං භික්ඛුං ආණාපෙතුන්ති.
ථෙරෙන ආණත්තා නවා භික්ඛූ න පදීපෙන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. න, භික්ඛවෙ, ථෙරෙන ආණත්තෙන අගිලානෙන න පදීපෙතබ්බො. යො න පදීපෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්සාති.
162. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ ආවාසිකා භික්ඛූ නෙව පානීයං උපට්ඨාපෙන්ති, න පරිභොජනීයං උපට්ඨාපෙන්ති. ආගන්තුකා භික්ඛූ උජ්ඣායන්ති ඛිය්යන්ති විපාචෙන්ති – ‘‘කථඤ්හි නාම ආවාසිකා භික්ඛූ නෙව පානීයං උපට්ඨාපෙස්සන්ති, න පරිභොජනීයං උපට්ඨාපෙස්සන්තී’’ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ ¶ , පානීයං පරිභොජනීයං උපට්ඨාපෙතුන්ති.
අථ ඛො භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘කෙන නු ඛො පානීයං පරිභොජනීයං උපට්ඨාපෙතබ්බ’’න්ති ¶ ? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, ථෙරෙන භික්ඛුනා නවං භික්ඛුං ආණාපෙතුන්ති.
ථෙරෙන ¶ ආණත්තා නවා භික්ඛූ න උපට්ඨාපෙන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. න, භික්ඛවෙ, ථෙරෙන ආණත්තෙන අගිලානෙන න උපට්ඨාපෙතබ්බං. යො න උපට්ඨාපෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්සාති.
86. දිසංගමිකාදිවත්ථු
163. තෙන ඛො පන සමයෙන සම්බහුලා භික්ඛූ බාලා අබ්යත්තා දිසංගමිකා ¶ ආචරියුපජ්ඣායෙ න ආපුච්ඡිංසු [න ආපුච්ඡිංසු (ක.)]. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, සම්බහුලා භික්ඛූ බාලා අබ්යත්තා දිසංගමිකා ආචරියුපජ්ඣායෙ න ආපුච්ඡන්ති [න ආපුච්ඡන්ති (ක.)]. තෙ [තෙහි (ක.)], භික්ඛවෙ, ආචරියුපජ්ඣායෙහි පුච්ඡිතබ්බා – ‘‘කහං ගමිස්සථ, කෙන සද්ධිං ගමිස්සථා’’ති? තෙ චෙ, භික්ඛවෙ, බාලා අබ්යත්තා අඤ්ඤෙ බාලෙ අබ්යත්තෙ අපදිසෙය්යුං, න, භික්ඛවෙ, ආචරියුපජ්ඣායෙහි අනුජානිතබ්බා. අනුජානෙය්යුං චෙ, ආපත්ති දුක්කටස්ස. තෙ ච, භික්ඛවෙ, බාලා අබ්යත්තා අනනුඤ්ඤාතා ආචරියුපජ්ඣායෙහි ගච්ඡෙය්යුං චෙ, ආපත්ති දුක්කටස්ස.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ සම්බහුලා භික්ඛූ විහරන්ති බාලා අබ්යත්තා. තෙ න ජානන්ති උපොසථං වා උපොසථකම්මං වා, පාතිමොක්ඛං වා පාතිමොක්ඛුද්දෙසං වා. තත්ථ අඤ්ඤො භික්ඛු ආගච්ඡති බහුස්සුතො ආගතාගමො ධම්මධරො විනයධරො මාතිකාධරො පණ්ඩිතො බ්යත්තො මෙධාවී ලජ්ජී කුක්කුච්චකො සික්ඛාකාමො. තෙහි, භික්ඛවෙ, භික්ඛූහි සො භික්ඛු සඞ්ගහෙතබ්බො අනුග්ගහෙතබ්බො උපලාපෙතබ්බො උපට්ඨාපෙතබ්බො චුණ්ණෙන මත්තිකාය දන්තකට්ඨෙන මුඛොදකෙන. නො චෙ සඞ්ගණ්හෙය්යුං අනුග්ගණ්හෙය්යුං උපලාපෙය්යුං උපට්ඨාපෙය්යුං චුණ්ණෙන මත්තිකාය දන්තකට්ඨෙන මුඛොදකෙන, ආපත්ති දුක්කටස්ස.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා භික්ඛූ ¶ විහරන්ති බාලා අබ්යත්තා. තෙ න ජානන්ති උපොසථං වා උපොසථකම්මං වා, පාතිමොක්ඛං වා පාතිමොක්ඛුද්දෙසං වා. තෙහි, භික්ඛවෙ, භික්ඛූහි එකො භික්ඛු සාමන්තා ආවාසා සජ්ජුකං පාහෙතබ්බො ¶ – ‘‘ගච්ඡාවුසො, සංඛිත්තෙන වා විත්ථාරෙන වා පාතිමොක්ඛං පරියාපුණිත්වා ආගච්ඡා’’ති. එවඤ්චෙතං ලභෙථ, ඉච්චෙතං කුසලං. නො චෙ ලභෙථ, තෙහි, භික්ඛවෙ, භික්ඛූහි ¶ සබ්බෙහෙව යත්ථ ජානන්ති උපොසථං වා උපොසථකම්මං වා පාතිමොක්ඛං වා පාතිමොක්ඛුද්දෙසං වා, සො ආවාසො ගන්තබ්බො ¶ . නො චෙ ගච්ඡෙය්යුං, ආපත්ති දුක්කටස්ස.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ සම්බහුලා භික්ඛූ වස්සං වසන්ති බාලා අබ්යත්තා. තෙ න ජානන්ති උපොසථං වා උපොසථකම්මං වා පාතිමොක්ඛං වා පාතිමොක්ඛුද්දෙසං වා. තෙහි, භික්ඛවෙ, භික්ඛූහි එකො භික්ඛු සාමන්තා ආවාසා සජ්ජුකං පාහෙතබ්බො – ‘‘ගච්ඡාවුසො, සංඛිත්තෙන වා විත්ථාරෙන වා පාතිමොක්ඛං පරියාපුණිත්වා ආගච්ඡා’’ති. එවඤ්චෙතං ලභෙථ, ඉච්චෙතං කුසලං. නො චෙ ලභෙථ, එකො භික්ඛු සත්තාහකාලිකං පාහෙතබ්බො – ‘‘ගච්ඡාවුසො, සංඛිත්තෙන වා විත්ථාරෙන වා පාතිමොක්ඛං පරියාපුණිත්වා ආගච්ඡා’’ති. එවඤ්චෙතං ලභෙථ, ඉච්චෙතං කුසලං. නො චෙ ලභෙථ, න, භික්ඛවෙ, තෙහි භික්ඛූහි තස්මිං ආවාසෙ වස්සං වසිතබ්බං. වසෙය්යුං චෙ, ආපත්ති දුක්කටස්සාති.
87. පාරිසුද්ධිදානකථා
164. අථ ඛො භගවා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘සන්නිපතථ, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො උපොසථං කරිස්සතී’’ති. එවං වුත්තෙ අඤ්ඤතරො භික්ඛු භගවන්තං එතදවොච ¶ – ‘‘අත්ථි, භන්තෙ, භික්ඛු ගිලානො, සො අනාගතො’’ති. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, ගිලානෙන භික්ඛුනා පාරිසුද්ධිං දාතුං. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, දාතබ්බා – තෙන ගිලානෙන භික්ඛුනා එකං භික්ඛුං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘‘පාරිසුද්ධිං දම්මි, පාරිසුද්ධිං මෙ හර, පාරිසුද්ධිං මෙ ආරොචෙහී’’ති. කායෙන විඤ්ඤාපෙති, වාචාය විඤ්ඤාපෙති, කායෙන වාචාය විඤ්ඤාපෙති, දින්නා හොති පාරිසුද්ධි. න කායෙන විඤ්ඤාපෙති, න වාචාය විඤ්ඤාපෙති, න කායෙන වාචාය විඤ්ඤාපෙති, න දින්නා හොති පාරිසුද්ධි. එවඤ්චෙතං ලභෙථ, ඉච්චෙතං කුසලං. නො චෙ ලභෙථ, සො, භික්ඛවෙ, ගිලානො භික්ඛු මඤ්චෙන වා පීඨෙන වා සඞ්ඝමජ්ඣෙ ආනෙත්වා උපොසථො කාතබ්බො. සචෙ, භික්ඛවෙ, ගිලානුපට්ඨාකානං භික්ඛූනං එවං හොති – ‘‘සචෙ ඛො මයං ගිලානං ඨානා චාවෙස්සාම, ආබාධො වා අභිවඩ්ඪිස්සති කාලංකිරියා වා භවිස්සතී’’ති, න, භික්ඛවෙ, ගිලානො භික්ඛු ඨානා චාවෙතබ්බො. සඞ්ඝෙන තත්ථ ගන්ත්වා උපොසථො ¶ කාතබ්බො. න ත්වෙව වග්ගෙන සඞ්ඝෙන උපොසථො කාතබ්බො. කරෙය්ය චෙ, ආපත්ති දුක්කටස්ස.
පාරිසුද්ධිහාරකො ¶ චෙ, භික්ඛවෙ, දින්නාය පාරිසුද්ධියා තත්ථෙව පක්කමති, අඤ්ඤස්ස දාතබ්බා පාරිසුද්ධි. පාරිසුද්ධිහාරකො චෙ, භික්ඛවෙ, දින්නාය පාරිසුද්ධියා තත්ථෙව විබ්භමති,…පෙ… කාලං කරොති – සාමණෙරො පටිජානාති ¶ – සික්ඛං පච්චක්ඛාතකො පටිජානාති – අන්තිමවත්ථුං අජ්ඣාපන්නකො ¶ පටිජානාති – උම්මත්තකො පටිජානාති – ඛිත්තචිත්තො පටිජානාති – වෙදනාට්ටො පටිජානාති – ආපත්තියා අදස්සනෙ උක්ඛිත්තකො පටිජානාති – ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ උක්ඛිත්තකො පටිජානාති – පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ උක්ඛිත්තකො පටිජානාති – පණ්ඩකො පටිජානාති – ථෙය්යසංවාසකො පටිජානාති – තිත්ථියපක්කන්තකො පටිජානාති – තිරච්ඡානගතො පටිජානාති – මාතුඝාතකො පටිජානාති – පිතුඝාතකො පටිජානාති – අරහන්තඝාතකො පටිජානාති – භික්ඛුනිදූසකො පටිජානාති – සඞ්ඝභෙදකො පටිජානාති – ලොහිතුප්පාදකො පටිජානාති – උභතොබ්යඤ්ජනකො පටිජානාති, අඤ්ඤස්ස දාතබ්බා පාරිසුද්ධි.
පාරිසුද්ධිහාරකො චෙ, භික්ඛවෙ, දින්නාය පාරිසුද්ධියා අන්තරාමග්ගෙ පක්කමති, අනාහටා හොති පාරිසුද්ධි. පාරිසුද්ධිහාරකො චෙ, භික්ඛවෙ, දින්නාය පාරිසුද්ධියා අන්තරාමග්ගෙ විබ්භමති,…පෙ… උභතොබ්යඤ්ජනකො පටිජානාති, අනාහටා හොති පාරිසුද්ධි.
පාරිසුද්ධිහාරකො චෙ, භික්ඛවෙ, දින්නාය පාරිසුද්ධියා සඞ්ඝප්පත්තො පක්කමති, ආහටා හොති පාරිසුද්ධි. පාරිසුද්ධිහාරකො චෙ, භික්ඛවෙ, දින්නාය පාරිසුද්ධියා සඞ්ඝප්පත්තො විබ්භමති,…පෙ… උභතොබ්යඤ්ජනකො පටිජානාති, ආහටා හොති පාරිසුද්ධි.
පාරිසුද්ධිහාරකො චෙ, භික්ඛවෙ, දින්නාය පාරිසුද්ධියා සඞ්ඝප්පත්තො සුත්තො න ආරොචෙති, පමත්තො න ආරොචෙති, සමාපන්නො න ආරොචෙති, ආහටා හොති පාරිසුද්ධි. පාරිසුද්ධිහාරකස්ස අනාපත්ති.
පාරිසුද්ධිහාරකො චෙ, භික්ඛවෙ ¶ , දින්නාය පාරිසුද්ධියා සඞ්ඝප්පත්තො සඤ්චිච්ච න ආරොචෙති, ආහටා හොති පාරිසුද්ධි. පාරිසුද්ධිහාරකස්ස ආපත්ති දුක්කටස්සාති.
88. ඡන්දදානකථා
165. අථ ¶ ඛො භගවා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘සන්නිපතථ, භික්ඛවෙ, සඞ්ඝො කම්මං කරිස්සතී’’ති ¶ . එවං වුත්තෙ අඤ්ඤතරො භික්ඛු භගවන්තං එතදවොච – ‘‘අත්ථි, භන්තෙ, භික්ඛු ගිලානො, සො අනාගතො’’ති. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, ගිලානෙන භික්ඛුනා ඡන්දං දාතුං. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, දාතබ්බො. තෙන ගිලානෙන භික්ඛුනා එකං භික්ඛුං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘‘ඡන්දං දම්මි, ඡන්දං මෙ හර, ඡන්දං මෙ ආරොචෙහී’’ති. කායෙන විඤ්ඤාපෙති, වාචාය විඤ්ඤාපෙති, කායෙන වාචාය විඤ්ඤාපෙති, දින්නො හොති ඡන්දො. න කායෙන විඤ්ඤාපෙති, න වාචාය විඤ්ඤාපෙති, න කායෙන වාචාය විඤ්ඤාපෙති, න දින්නො හොති ඡන්දො. එවඤ්චෙතං ලභෙථ, ඉච්චෙතං කුසලං. නො චෙ ලභෙථ, සො, භික්ඛවෙ ¶ , ගිලානො භික්ඛු මඤ්චෙන වා පීඨෙන වා සඞ්ඝමජ්ඣෙ ආනෙත්වා කම්මං කාතබ්බං. සචෙ, භික්ඛවෙ, ගිලානුපට්ඨාකානං භික්ඛූනං එවං හොති – ‘‘සචෙ ඛො මයං ගිලානං ඨානා චාවෙස්සාම, ආබාධො වා අභිවඩ්ඪිස්සති කාලංකිරියා වා භවිස්සතී’’ති, න, භික්ඛවෙ, ගිලානො භික්ඛු ඨානා චාවෙතබ්බො. සඞ්ඝෙන තත්ථ ගන්ත්වා කම්මං කාතබ්බං. න ත්වෙව වග්ගෙන සඞ්ඝෙන කම්මං කාතබ්බං. කරෙය්ය චෙ, ආපත්ති දුක්කටස්ස.
ඡන්දහාරකො ¶ චෙ, භික්ඛවෙ, දින්නෙ ඡන්දෙ තත්ථෙව පක්කමති, අඤ්ඤස්ස දාතබ්බො ඡන්දො. ඡන්දහාරකො චෙ, භික්ඛවෙ, දින්නෙ ඡන්දෙ තත්ථෙව විබ්භමති…පෙ… කාලංකරොති – සාමණෙරො පටිජානාති – සික්ඛං පච්චක්ඛාතකො පටිජානාති – අන්තිමවත්ථුං අජ්ඣාපන්නකො පටිජානාති – උම්මත්තකො පටිජානාති – ඛිත්තචිත්තො පටිජානාති – වෙදනාට්ටො පටිජානාති – ආපත්තියා අදස්සනෙ උක්ඛිත්තකො පටිජානාති – ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ උක්ඛිත්තකො පටිජානාති – පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ උක්ඛිත්තකො පටිජානාති – පණ්ඩකො පටිජානාති – ථෙය්යසංවාසකො පටිජානාති – තිත්ථියපක්කන්තකො පටිජානාති – තිරච්ඡානගතො පටිජානාති – මාතුඝාතකො පටිජානාති – පිතුඝාතකො පටිජානාති – අරහන්තඝාතකො පටිජානාති – භික්ඛුනිදූසකො පටිජානාති – සඞ්ඝභෙදකො පටිජානාති – ලොහිතුප්පාදකො පටිජානාති – උභතොබ්යඤ්ජනකො පටිජානාති, අඤ්ඤස්ස දාතබ්බො ඡන්දො.
ඡන්දහාරකො ¶ චෙ, භික්ඛවෙ, දින්නෙ ඡන්දෙ අන්තරාමග්ගෙ පක්කමති, අනාහටො හොති ඡන්දො. ඡන්දහාරකො චෙ, භික්ඛවෙ, දින්නෙ ඡන්දෙ අන්තරාමග්ගෙ විබ්භමති…පෙ… උභතොබ්යඤ්ජනකො පටිජානාති, අනාහටො හොති ඡන්දො.
ඡන්දහාරකො චෙ, භික්ඛවෙ, දින්නෙ ඡන්දෙ සඞ්ඝප්පත්තො පක්කමති, ආහටො හොති ඡන්දො. ඡන්දහාරකො ¶ චෙ, භික්ඛවෙ, දින්නෙ ඡන්දෙ සඞ්ඝප්පත්තො විබ්භමති…පෙ… උභතොබ්යඤ්ජනකො පටිජානාති, ආහටො හොති ඡන්දො.
ඡන්දහාරකො චෙ, භික්ඛවෙ, දින්නෙ ¶ ඡන්දෙ සඞ්ඝප්පත්තො සුත්තො න ආරොචෙති, පමත්තො න ආරොචෙති, සමාපන්නො න ආරොචෙති, ආහටො හොති ඡන්දො. ඡන්දහාරකස්ස අනාපත්ති.
ඡන්දහාරකො චෙ, භික්ඛවෙ, දින්නෙ ඡන්දෙ සඞ්ඝප්පත්තො සඤ්චිච්ච න ආරොචෙති, ආහටො හොති ඡන්දො. ඡන්දහාරකස්ස ආපත්ති දුක්කටස්ස. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, තදහුපොසථෙ පාරිසුද්ධිං දෙන්තෙන ඡන්දම්පි දාතුං, සන්ති සඞ්ඝස්ස කරණීයන්ති.
89. ඤාතකාදිග්ගහණකථා
166. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරං භික්ඛුං තදහුපොසථෙ ඤාතකා ගණ්හිංසුං. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුං තදහුපොසථෙ ඤාතකා ගණ්හන්ති. තෙ ඤාතකා භික්ඛූහි එවමස්සු වචනීයා – ‘‘ඉඞ්ඝ, තුම්හෙ ආයස්මන්තො ඉමං භික්ඛුං මුහුත්තං මුඤ්චථ, යාවායං භික්ඛු උපොසථං කරොතී’’ති. එවඤ්චෙතං ලභෙථ, ඉච්චෙතං කුසලං. නො චෙ ලභෙථ, තෙ ඤාතකා භික්ඛූහි එවමස්සු වචනීයා – ‘‘ඉඞ්ඝ, තුම්හෙ ආයස්මන්තො මුහුත්තං එකමන්තං හොථ, යාවායං භික්ඛු පාරිසුද්ධිං දෙතී’’ති. එවඤ්චෙතං ලභෙථ, ඉච්චෙතං කුසලං. නො චෙ ලභෙථ, තෙ ඤාතකා භික්ඛූහි එවමස්සු වචනීයා – ‘‘ඉඞ්ඝ, තුම්හෙ ආයස්මන්තො ඉමං භික්ඛුං මුහුත්තං නිස්සීමං නෙථ, යාව සඞ්ඝො උපොසථං කරොතී’’ති. එවඤ්චෙතං ලභෙථ, ඉච්චෙතං කුසලං. නො චෙ ලභෙථ, න ත්වෙව වග්ගෙන සඞ්ඝෙන උපොසථො කාතබ්බො. කරෙය්ය චෙ, ආපත්ති දුක්කටස්ස.
ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුං තදහුපොසථෙ රාජානො ගණ්හන්ති,…පෙ… චොරා ගණ්හන්ති – ධුත්තා ¶ ගණ්හන්ති – භික්ඛුපච්චත්ථිකා ගණ්හන්ති, තෙ භික්ඛුපච්චත්ථිකා භික්ඛූහි එවමස්සු වචනීයා – ‘‘ඉඞ්ඝ, තුම්හෙ ආයස්මන්තො ඉමං භික්ඛුං මුහුත්තං මුඤ්චථ, යාවායං භික්ඛු උපොසථං කරොතී’’ති. එවඤ්චෙතං ලභෙථ, ඉච්චෙතං කුසලං. නො චෙ ලභෙථ, තෙ භික්ඛුපච්චත්ථිකා භික්ඛූහි එවමස්සු වචනීයා – ‘‘ඉඞ්ඝ, තුම්හෙ ආයස්මන්තො මුහුත්තං එකමන්තං හොථ, යාවායං භික්ඛු පාරිසුද්ධිං දෙතී’’ති. එවඤ්චෙතං ලභෙථ, ඉච්චෙතං කුසලං. නො චෙ ලභෙථ, තෙ භික්ඛුපච්චත්ථිකා ¶ භික්ඛූහි එවමස්සු වචනීයා – ‘‘ඉඞ්ඝ, තුම්හෙ ආයස්මන්තො ඉමං භික්ඛුං මුහුත්තං නිස්සීමං නෙථ, යාව සඞ්ඝො උපොසථං කරොතී’’ති. එවඤ්චෙතං ලභෙථ, ඉච්චෙතං කුසලං. නො චෙ ලභෙථ, න ත්වෙව වග්ගෙන සඞ්ඝෙන උපොසථො කාතබ්බො. කරෙය්ය චෙ, ආපත්ති දුක්කටස්සාති.
90. උම්මත්තකසම්මුති
167. අථ ¶ ඛො භගවා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – ‘‘සන්නිපතථ, භික්ඛවෙ, අත්ථි සඞ්ඝස්ස කරණීය’’න්ති. එවං වුත්තෙ අඤ්ඤතරො භික්ඛු භගවන්තං එතදවොච – ‘‘අත්ථි, භන්තෙ, ගග්ගො නාම භික්ඛු උම්මත්තකො, සො අනාගතො’’ති.
‘‘ද්වෙමෙ, භික්ඛවෙ, උම්මත්තකා – අත්ථි, භික්ඛවෙ, භික්ඛු උම්මත්තකො සරතිපි උපොසථං නපි සරති, සරතිපි සඞ්ඝකම්මං නපි සරති, අත්ථි නෙව සරති; ආගච්ඡතිපි උපොසථං නපි ආගච්ඡති, ආගච්ඡතිපි සඞ්ඝකම්මං නපි ආගච්ඡති, අත්ථි නෙව ආගච්ඡති. තත්ර, භික්ඛවෙ, ය්වායං උම්මත්තකො සරතිපි උපොසථං නපි සරති, සරතිපි සඞ්ඝකම්මං නපි සරති, ආගච්ඡතිපි උපොසථං නපි ආගච්ඡති, ආගච්ඡතිපි සඞ්ඝකම්මං ¶ නපි ආගච්ඡති, අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, එවරූපස්ස උම්මත්තකස්ස උම්මත්තකසම්මුත්තිං දාතුං. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, දාතබ්බා. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ගග්ගො භික්ඛු උම්මත්තකො – සරතිපි උපොසථං නපි සරති, සරතිපි සඞ්ඝකම්මං නපි සරති, ආගච්ඡතිපි උපොසථං නපි ආගච්ඡති, ආගච්ඡතිපි සඞ්ඝකම්මං නපි ආගච්ඡති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ගග්ගස්ස භික්ඛුනො උම්මත්තකස්ස උම්මත්තකසම්මුතිං ¶ දදෙය්ය. සරෙය්ය වා ගග්ගො භික්ඛු උපොසථං න වා සරෙය්ය, සරෙය්ය වා සඞ්ඝකම්මං න වා සරෙය්ය, ආගච්ඡෙය්ය වා උපොසථං න වා ආගච්ඡෙය්ය, ආගච්ඡෙය්ය වා සඞ්ඝකම්මං න වා ආගච්ඡෙය්ය, සඞ්ඝො සහ වා ගග්ගෙන විනා වා ගග්ගෙන උපොසථං කරෙය්ය, සඞ්ඝකම්මං කරෙය්ය. එසා ඤත්ති.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ගග්ගො භික්ඛු උම්මත්තකො – සරතිපි උපොසථං නපි සරති, සරතිපි සඞ්ඝකම්මං නපි සරති, ආගච්ඡතිපි උපොසථං නපි ආගච්ඡති, ආගච්ඡතිපි සඞ්ඝකම්මං නපි ආගච්ඡති. සඞ්ඝො ගග්ගස්ස භික්ඛුනො උම්මත්තකස්ස උම්මත්තකසම්මුතිං ¶ දෙති. සරෙය්ය වා ගග්ගො භික්ඛු උපොසථං න වා සරෙය්ය, සරෙය්ය වා සඞ්ඝකම්මං න වා සරෙය්යං, ආගච්ඡෙය්ය වා උපොසථං න වා ආගච්ඡෙය්ය, ආගච්ඡෙය්ය වා සඞ්ඝකම්මං න වා ආගච්ඡෙය්ය, සඞ්ඝො සහ වා ගග්ගෙන, විනා වා ගග්ගෙන උපොසථං කරිස්සති, සඞ්ඝකම්මං කරිස්සති. යස්සායස්මතො ඛමති ගග්ගස්ස භික්ඛුනො ¶ උම්මත්තකස්ස උම්මත්තකසම්මුතියා දානං – සරෙය්ය වා ගග්ගො භික්ඛු උපොසථං න වා සරෙය්ය, සරෙය්ය වා සඞ්ඝකම්මං න වා සරෙය්ය, ආගච්ඡෙය්ය වා උපොසථං න වා ආගච්ඡෙය්ය, ආගච්ඡෙය්ය වා සඞ්ඝකම්මං න වා ආගච්ඡෙය්ය, සඞ්ඝො සහ වා ගග්ගෙන, විනා වා ගග්ගෙන උපොසථං කරිස්සති, සඞ්ඝකම්මං කරිස්සති, සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘දින්නා සඞ්ඝෙන ගග්ගස්ස භික්ඛුනො උම්මත්තකස්ස උම්මත්තකසම්මුති. සරෙය්ය වා ගග්ගො භික්ඛු උපොසථං න වා සරෙය්ය, සරෙය්ය වා සඞ්ඝකම්මං න වා සරෙය්ය, ආගච්ඡෙය්ය වා උපොසථං න වා ආගච්ඡෙය්ය, ආගච්ඡෙය්ය වා සඞ්ඝකම්මං න වා ආගච්ඡෙය්ය, සඞ්ඝො සහ වා ගග්ගෙන විනා වා ගග්ගෙන උපොසථං කරිස්සති, සඞ්ඝකම්මං කරිස්සති. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
91. සඞ්ඝුපොසථාදිප්පභෙදං
168. තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ චත්තාරො භික්ඛූ විහරන්ති. අථ ඛො තෙසං භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘භගවතා පඤ්ඤත්තං ‘උපොසථො කාතබ්බො’ති, මයඤ්චම්හා චත්තාරො ජනා, කථං නු ඛො අම්හෙහි උපොසථො කාතබ්බො’’ති? භගවතො එතමත්ථං ¶ ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, චතුන්නං පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතුන්ති.
තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ තයො භික්ඛූ විහරන්ති. අථ ඛො තෙසං භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘භගවතා අනුඤ්ඤාතං චතුන්නං පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතුං, මයඤ්චම්හා තයො ¶ ජනා, කථං නු ඛො අම්හෙහි උපොසථො කාතබ්බො’’ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, තිණ්ණං පාරිසුද්ධිඋපොසථං කාතුං. එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, කාතබ්බො. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන තෙ භික්ඛූ ඤාපෙතබ්බා –
‘‘සුණන්තු මෙ ආයස්මන්තා. අජ්ජුපොසථො පන්නරසො. යදායස්මන්තානං පත්තකල්ලං, මයං අඤ්ඤමඤ්ඤං පාරිසුද්ධිඋපොසථං කරෙය්යාමා’’ති.
ථෙරෙන ¶ භික්ඛුනා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා තෙ භික්ඛූ එවමස්සු වචනීයා – ‘‘පරිසුද්ධො අහං, ආවුසො; පරිසුද්ධොති මං ධාරෙථ. පරිසුද්ධො අහං, ආවුසො; පරිසුද්ධොති මං ධාරෙථ. පරිසුද්ධො අහං, ආවුසො; පරිසුද්ධොති මං ධාරෙථා’’ති.
නවකෙන භික්ඛුනා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා තෙ භික්ඛූ එවමස්සු වචනීයා – ‘‘පරිසුද්ධො අහං, භන්තෙ; පරිසුද්ධොති මං ධාරෙථ. පරිසුද්ධො අහං, භන්තෙ; පරිසුද්ධොති මං ධාරෙථ. පරිසුද්ධො අහං, භන්තෙ; පරිසුද්ධොති මං ධාරෙථා’’ති.
තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ ද්වෙ භික්ඛූ විහරන්ති. අථ ඛො තෙසං භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘භගවතා අනුඤ්ඤාතං චතුන්නං පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතුං, තිණ්ණන්නං පාරිසුද්ධිඋපොසථං කාතුං. මයඤ්චම්හා ද්වෙ ජනා. කථං නු ඛො අම්හෙහි උපොසථො කාතබ්බො’’ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. අනුජානාමි, භික්ඛවෙ, ද්වින්නං පාරිසුද්ධිඋපොසථං කාතුං ¶ . එවඤ්ච පන, භික්ඛවෙ, කාතබ්බො. ථෙරෙන භික්ඛුනා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා නවො භික්ඛු එවමස්ස වචනීයො – ‘‘පරිසුද්ධො අහං, ආවුසො; පරිසුද්ධොති මං ධාරෙහි. පරිසුද්ධො අහං, ආවුසො; පරිසුද්ධොති ¶ මං ධාරෙහි. පරිසුද්ධො අහං, ආවුසො; පරිසුද්ධොති මං ධාරෙහී’’ති.
නවකෙන ¶ භික්ඛුනා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා ථෙරො භික්ඛු එවමස්ස වචනීයො – ‘‘පරිසුද්ධො අහං, භන්තෙ; පරිසුද්ධොති මං ධාරෙථ. පරිසුද්ධො අහං, භන්තෙ; පරිසුද්ධොති මං ධාරෙථ. පරිසුද්ධො අහං, භන්තෙ; පරිසුද්ධොති මං ධාරෙථා’’ති.
තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ එකො භික්ඛු විහරති. අථ ඛො තස්ස භික්ඛුනො එතදහොසි – ‘‘භගවතා අනුඤ්ඤාතං චතුන්නං පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතුං, තිණ්ණන්නං පාරිසුද්ධිඋපොසථං කාතුං, ද්වින්නං පාරිසුද්ධිඋපොසථං කාතුං. අහඤ්චම්හි එකකො. කථං නු ඛො මයා උපොසථො කාතබ්බො’’ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ එකො භික්ඛු විහරති. තෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා යත්ථ භික්ඛූ පටික්කමන්ති උපට්ඨානසාලාය වා, මණ්ඩපෙ වා, රුක්ඛමූලෙ වා, සො දෙසො සම්මජ්ජිත්වා ¶ පානීයං පරිභොජනීයං උපට්ඨාපෙත්වා ආසනං ¶ පඤ්ඤපෙත්වා පදීපං කත්වා නිසීදිතබ්බං. සචෙ අඤ්ඤෙ භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති, තෙහි සද්ධිං උපොසථො කාතබ්බො. නො චෙ ආගච්ඡන්ති, අජ්ජ මෙ උපොසථොති අධිට්ඨාතබ්බො. නො චෙ අධිට්ඨහෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස.
තත්ර, භික්ඛවෙ, යත්ථ චත්තාරො භික්ඛූ විහරන්ති, න එකස්ස පාරිසුද්ධිං ආහරිත්වා තීහි පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. උද්දිසෙය්යුං චෙ, ආපත්ති දුක්කටස්ස. තත්ර, භික්ඛවෙ, යත්ථ තයො භික්ඛූ විහරන්ති, න එකස්ස පාරිසුද්ධිං ආහරිත්වා ද්වීහි පාරිසුද්ධිඋපොසථො කාතබ්බො. කරෙය්යුං චෙ, ආපත්ති දුක්කටස්ස. තත්ර, භික්ඛවෙ, යත්ථ ද්වෙ භික්ඛූ විහරන්ති, න එකස්ස පාරිසුද්ධිං ආහරිත්වා එකෙන අධිට්ඨාතබ්බො. අධිට්ඨහෙය්ය චෙ, ආපත්ති දුක්කටස්සාති.
92. ආපත්තිපටිකම්මවිධි
169. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරො භික්ඛු තදහුපොසථෙ ආපත්තිං ආපන්නො හොති. අථ ඛො තස්ස භික්ඛුනො එතදහොසි – ‘‘භගවතා පඤ්ඤත්තං ‘න සාපත්තිකෙන උපොසථො කාතබ්බො’ති. අහඤ්චම්හි ආපත්තිං ආපන්නො. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු තදහුපොසථෙ ආපත්තිං ආපන්නො හොති. තෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා එකං භික්ඛුං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා ¶ අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා ¶ එවමස්ස වචනීයො – ‘‘අහං, ආවුසො, ඉත්ථන්නාමං ආපත්තිං ආපන්නො, තං පටිදෙසෙමී’’ති. තෙන වත්තබ්බො – ‘‘පස්සසී’’ති. ‘‘ආම ¶ පස්සාමී’’ති. ‘‘ආයතිං සංවරෙය්යාසී’’ති.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු තදහුපොසථෙ ආපත්තියා වෙමතිකො හොති. තෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා එකං භික්ඛුං උපසඞ්කමිත්වා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා උක්කුටිකං නිසීදිත්වා අඤ්ජලිං පග්ගහෙත්වා එවමස්ස වචනීයො – ‘‘අහං, ආවුසො, ඉත්ථන්නාමාය ආපත්තියා වෙමතිකො; යදා නිබ්බෙමතිකො භවිස්සාමි, තදා තං ආපත්තිං පටිකරිස්සාමී’’ති වත්වා උපොසථො කාතබ්බො, පාතිමොක්ඛං සොතබ්බං, න ත්වෙව තප්පච්චයා උපොසථස්ස අන්තරායො කාතබ්බොති.
තෙන ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ සභාගං ආපත්තිං දෙසෙන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. න, භික්ඛවෙ, සභාගා ආපත්ති දෙසෙතබ්බා. යො දෙසෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්සාති.
තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන ඡබ්බග්ගියා භික්ඛූ සභාගං ආපත්තිං පටිග්ගණ්හන්ති. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං. න, භික්ඛවෙ, සභාගා ආපත්ති පටිග්ගහෙතබ්බා. යො පටිග්ගණ්හෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්සාති.
93. ආපත්තිආවිකරණවිධි
170. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරො භික්ඛු පාතිමොක්ඛෙ උද්දිස්සමානෙ ආපත්තිං සරති. අථ ඛො තස්ස භික්ඛුනො එතදහොසි – ‘‘භගවතා පඤ්ඤත්තං ‘න සාපත්තිකෙන උපොසථො කාතබ්බො’ති. අහඤ්චම්හි ආපත්තිං ආපන්නො. කථං නු ඛො මයා පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පාතිමොක්ඛෙ උද්දිස්සමානෙ ¶ ආපත්තිං සරති. තෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා සාමන්තො භික්ඛු එවමස්ස වචනීයො – ‘‘අහං, ආවුසො, ඉත්ථන්නාමං ආපත්තිං ආපන්නො. ඉතො වුට්ඨහිත්වා තං ආපත්තිං පටිකරිස්සාමී’’ති වත්වා උපොසථො කාතබ්බො, පාතිමොක්ඛං සොතබ්බං, න ත්වෙව තප්පච්චයා උපොසථස්ස අන්තරායො කාතබ්බො.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, භික්ඛු පාතිමොක්ඛෙ උද්දිස්සමානෙ ආපත්තියා වෙමතිකො හොති. තෙන, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනා සාමන්තො භික්ඛු එවමස්ස වචනීයො ¶ – ‘‘අහං, ආවුසො, ඉත්ථන්නාමාය ආපත්තියා වෙමතිකො. යදා නිබ්බෙමතිකො භවිස්සාමි, තදා තං ආපත්තිං පටිකරිස්සාමී’’ති වත්වා උපොසථො කාතබ්බො, පාතිමොක්ඛං සොතබ්බං; න ත්වෙව තප්පච්චයා උපොසථස්ස අන්තරායො කාතබ්බොති.
94. සභාගාපත්තිපටිකම්මවිධි
171. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සබ්බො සඞ්ඝො සභාගං ආපත්තිං ආපන්නො හොති. අථ ඛො තෙසං භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘භගවතා පඤ්ඤත්තං ‘න සභාගා ආපත්ති දෙසෙතබ්බා, න සභාගා ආපත්ති පටිග්ගහෙතබ්බා’ති ¶ . අයඤ්ච සබ්බො සඞ්ඝො සභාගං ආපත්තිං ආපන්නො. කථං නු ඛො අම්හෙහි පටිපජ්ජිතබ්බ’’න්ති? භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං.
ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සබ්බො සඞ්ඝො සභාගං ආපත්තිං ආපන්නො හොති. තෙහි, භික්ඛවෙ, භික්ඛූහි එකො භික්ඛු සාමන්තා ආවාසා සජ්ජුකං පාහෙතබ්බො – ගච්ඡාවුසො, තං ආපත්තිං පටිකරිත්වා ¶ ආගච්ඡ; මයං තෙ සන්තිකෙ ආපත්තිං පටිකරිස්සාමාති. එවඤ්චෙතං ලභෙථ, ඉච්චෙතං කුසලං. නො චෙ ලභෙථ, බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං සබ්බො සඞ්ඝො සභාගං ආපත්තිං ආපන්නො. යදා අඤ්ඤං භික්ඛුං සුද්ධං අනාපත්තිකං පස්සිස්සති, තදා තස්ස සන්තිකෙ තං ආපත්තිං පටිකරිස්සතී’’ති වත්වා උපොසථො කාතබ්බො, පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං, න ත්වෙව තප්පච්චයා උපොසථස්ස අන්තරායො කාතබ්බො.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සබ්බො සඞ්ඝො සභාගාය ආපත්තියා වෙමතිකො හොති. බ්යත්තෙන භික්ඛුනා පටිබලෙන සඞ්ඝො ඤාපෙතබ්බො –
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අයං සබ්බො සඞ්ඝො සභාගාය ආපත්තියා වෙමතිකො. යදා නිබ්බෙමතිකො භවිස්සති, තදා තං ආපත්තිං පටිකරිස්සතී’’ති වත්වා උපොසථො කාතබ්බො, පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං; න ත්වෙව තප්පච්චයා උපොසථස්ස අන්තරායො කාතබ්බො.
ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ වස්සූපගතො සඞ්ඝො සභාගං ආපත්තිං ආපන්නො හොති. තෙහි, භික්ඛවෙ, භික්ඛූහි එකො භික්ඛු සාමන්තා ආවාසා සජ්ජුකං පාහෙතබ්බො – ගච්ඡාවුසො, තං ආපත්තිං පටිකරිත්වා ආගච්ඡ; මයං තෙ සන්තිකෙ තං ආපත්තිං පටිකරිස්සාමාති. එවඤ්චෙතං ලභෙථ, ඉච්චෙතං කුසලං. නො චෙ ලභෙථ, එකො භික්ඛු සත්තාහකාලිකං පාහෙතබ්බො – ගච්ඡාවුසො, තං ආපත්තිං පටිකරිත්වා ආගච්ඡ; මයං තෙ සන්තිකෙ තං ¶ ආපත්තිං පටිකරිස්සාමාති.
තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ සබ්බො සඞ්ඝො සභාගං ආපත්තිං ආපන්නො හොති. සො න ජානාති තස්සා ආපත්තියා නාමගොත්තං. තත්ථ අඤ්ඤො භික්ඛු ආගච්ඡති බහුස්සුතො ආගතාගමො ධම්මධරො විනයධරො මාතිකාධරො පණ්ඩිතො බ්යත්තො මෙධාවී ලජ්ජී කුක්කුච්චකො සික්ඛාකාමො. තමෙනං අඤ්ඤතරො භික්ඛු යෙන සො භික්ඛු තෙනුපසඞ්කමි, උපසඞ්කමිත්වා තං භික්ඛුං එතදවොච – ‘‘යො නු ඛො, ආවුසො, එවඤ්චෙවඤ්ච කරොති, කිං නාම ¶ සො ආපත්තිං ආපජ්ජතී’’ති? සො එවමාහ – ‘‘යො ඛො, ආවුසො, එවඤ්චෙවඤ්ච කරොති, ඉමං නාම සො ආපත්තිං ආපජ්ජති. ඉමං නාම ත්වං, ආවුසො, ආපත්තිං ආපන්නො; පටිකරොහි තං ආපත්ති’’න්ති. සො එවමාහ – ‘‘න ඛො අහං, ආවුසො, එකොව ඉමං ආපත්තිං ආපන්නො; අයං සබ්බො ¶ සඞ්ඝො ඉමං ආපත්තිං ආපන්නො’’ති. සො එවමාහ – ‘‘කිං තෙ, ආවුසො, කරිස්සති පරො ආපන්නො වා අනාපන්නො වා. ඉඞ්ඝ, ත්වං, ආවුසො, සකාය ආපත්තියා වුට්ඨාහී’’ති. අථ ඛො සො භික්ඛු තස්ස භික්ඛුනො වචනෙන තං ආපත්තිං පටිකරිත්වා යෙන තෙ භික්ඛූ තෙනුපසඞ්කමි, උපසඞ්කමිත්වා තෙ භික්ඛූ එතදවොච – ‘‘යො කිර, ආවුසො, එවඤ්චෙවඤ්ච කරොති, ඉමං නාම සො ආපත්තිං ආපජ්ජති. ඉමං නාම තුම්හෙ, ආවුසො, ආපත්තිං ආපන්නා; පටිකරොථ තං ආපත්ති’’න්ති. අථ ඛො තෙ භික්ඛූ න ඉච්ඡිංසු තස්ස භික්ඛුනො වචනෙන ¶ තං ආපත්තිං පටිකාතුං. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ සබ්බො සඞ්ඝො සභාගං ආපත්තිං ආපන්නො හොති. සො න ජානාති තස්සා ආපත්තියා නාමගොත්තං. තත්ථ අඤ්ඤො භික්ඛු ආගච්ඡති බහුස්සුතො ආගතාගමො ධම්මධරො ¶ විනයධරො මාතිකාධරො පණ්ඩිතො බ්යත්තො මෙධාවී ලජ්ජී කුක්කුච්චකො සික්ඛාකාමො. තමෙනං අඤ්ඤතරො භික්ඛු යෙන සො භික්ඛු තෙනුපසඞ්කමි, උපසඞ්කමිත්වා තං භික්ඛුං එවං වදෙති – ‘‘යො නු ඛො, ආවුසො, එවඤ්චෙවඤ්ච කරොති, කිං නාම සො ආපත්තිං ආපජ්ජතී’’ති? සො එවං වදෙති – ‘‘යො ඛො, ආවුසො, එවඤ්චෙවඤ්ච කරොති, ඉමං නාම සො ආපත්තිං ආපජ්ජති. ඉමං නාම ත්වං, ආවුසො, ආපත්තිං ආපන්නො; පටිකරොහි තං ආපත්ති’’න්ති. සො එවං වදෙති – ‘‘න ඛො අහං, ආවුසො, එකොව ඉමං ආපත්තිං ආපන්නො. අයං සබ්බො සඞ්ඝො ඉමං ආපත්තිං ආපන්නො’’ති. සො එවං වදෙති – ‘‘කිං තෙ, ආවුසො, කරිස්සති පරො ආපන්නො වා අනාපන්නො වා. ඉඞ්ඝ, ත්වං, ආවුසො, සකාය ආපත්තියා වුට්ඨාහී’’ති. සො චෙ, භික්ඛවෙ, භික්ඛු තස්ස භික්ඛුනො වචනෙන තං ආපත්තිං පටිකරිත්වා යෙන තෙ භික්ඛූ තෙනුපසඞ්කමි, උපසඞ්කමිත්වා තෙ භික්ඛූ එවං වදෙති – ‘‘යො කිර, ආවුසො, එවඤ්චෙවඤ්ච කරොති ඉමං නාම සො ආපත්තිං ආපජ්ජති, ඉමං නාම තුම්හෙ ආවුසො ආපත්තිං ආපන්නා, පටිකරොථ තං ආපත්ති’’න්ති. තෙ චෙ, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ තස්ස භික්ඛුනො වචනෙන තං ආපත්තිං ¶ පටිකරෙය්යුං, ඉච්චෙතං කුසලං. නො චෙ පටිකරෙය්යුං, න තෙ, භික්ඛවෙ, භික්ඛූ තෙන භික්ඛුනා අකාමා වචනීයාති.
චොදනාවත්ථුභාණවාරො නිට්ඨිතො දුතියො.
95. අනාපත්තිපන්නරසකං
172. තෙන ¶ ඛො පන සමයෙන අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතිංසු චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ න ජානිංසු ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති ¶ . තෙ ධම්මසඤ්ඤිනො විනයසඤ්ඤිනො වග්ගා සමග්ගසඤ්ඤිනො උපොසථං අකංසු, පාතිමොක්ඛං උද්දිසිංසු. තෙහි උද්දිස්සමානෙ පාතිමොක්ඛෙ, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡිංසු බහුතරා. භගවතො එතමත්ථං ආරොචෙසුං.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ න ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ¶ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති. තෙ ධම්මසඤ්ඤිනො විනයසඤ්ඤිනො වග්ගා සමග්ගසඤ්ඤිනො උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිස්සමානෙ පාතිමොක්ඛෙ, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති බහුතරා. තෙහි, භික්ඛවෙ, භික්ඛූහි පුන පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. උද්දෙසකානං අනාපත්ති.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ න ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති. තෙ ධම්මසඤ්ඤිනො විනයසඤ්ඤිනො ¶ වග්ගා සමග්ගසඤ්ඤිනො උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිස්සමානෙ පාතිමොක්ඛෙ, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති සමසමා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, අවසෙසං සොතබ්බං. උද්දෙසකානං අනාපත්ති.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ න ජානන්ති අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතාති, තෙ ධම්මසඤ්ඤිනො විනයසඤ්ඤිනො වග්ගා සමග්ගසඤ්ඤිනො උපොසථං කරොන්ති පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිස්සමානෙ පාතිමොක්ඛෙ, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති ථොකතරා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, අවසෙසං සොතබ්බං. උද්දෙසකානං අනාපත්ති.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ න ජානන්ති අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතාති, තෙ ධම්මසඤ්ඤිනො විනයසඤ්ඤිනො වග්ගා සමග්ගසඤ්ඤිනො උපොසථං කරොන්ති පාතිමොක්ඛං ¶ උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති බහුතරා. තෙහි, භික්ඛවෙ, භික්ඛූහි පුන පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. උද්දෙසකානං අනාපත්ති.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ න ජානන්ති අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතාති, තෙ ධම්මසඤ්ඤිනො ¶ විනයසඤ්ඤිනො වග්ගා සමග්ගසඤ්ඤිනො උපොසථං කරොන්ති පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි ¶ උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති සමසමා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, තෙසං සන්තිකෙ පාරිසුද්ධි ආරොචෙතබ්බා. උද්දෙසකානං අනාපත්ති.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ න ජානන්ති අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතාති, තෙ ධම්මසඤ්ඤිනො විනයසඤ්ඤිනො වග්ගා සමග්ගසඤ්ඤිනො උපොසථං කරොන්ති පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති ථොකතරා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, තෙසං සන්තිකෙ පාරිසුද්ධි ආරොචෙතබ්බා. උද්දෙසකානං අනාපත්ති.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ න ජානන්ති අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතාති, තෙ ධම්මසඤ්ඤිනො විනයසඤ්ඤිනො වග්ගා සමග්ගසඤ්ඤිනො උපොසථං කරොන්ති පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ, අවුට්ඨිතාය ¶ පරිසාය, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති බහුතරා. තෙහි, භික්ඛවෙ, භික්ඛූහි පුන පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. උද්දෙසකානං අනාපත්ති.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා ¶ . තෙ න ජානන්ති අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතාති, තෙ ධම්මසඤ්ඤිනො විනයසඤ්ඤිනො වග්ගා සමග්ගසඤ්ඤිනො උපොසථං කරොන්ති පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ, අවුට්ඨිතාය පරිසාය, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා ¶ භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති සමසමා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, තෙසං සන්තිකෙ පාරිසුද්ධි ආරොචෙතබ්බා. උද්දෙසකානං අනාපත්ති.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ න ජානන්ති අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතාති, තෙ ධම්මසඤ්ඤිනො විනයසඤ්ඤිනො වග්ගා සමග්ගාසඤ්ඤිනො උපොසථං කරොන්ති පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ, අවුට්ඨිතාය පරිසාය, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති ථොකතරා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, තෙසං සන්තිකෙ පාරිසුද්ධි ආරොචෙතබ්බා. උද්දෙසකානං අනාපත්ති.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ න ජානන්ති අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතාති, තෙ ධම්මසඤ්ඤිනො විනයසඤ්ඤිනො වග්ගා සමග්ගසඤ්ඤිනො උපොසථං කරොන්ති පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ, එකච්චාය වුට්ඨිතාය පරිසාය, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා ¶ භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති බහුතරා. තෙහි, භික්ඛවෙ, භික්ඛූහි පුන පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. උද්දෙසකානං අනාපත්ති.
ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ න ජානන්ති අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතාති, තෙ ධම්මසඤ්ඤිනො විනයසඤ්ඤිනො වග්ගා සමග්ගසඤ්ඤිනො උපොසථං කරොන්ති පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ, එකච්චාය වුට්ඨිතාය පරිසාය, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති සමසමා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, තෙසං සන්තිකෙ පාරිසුද්ධි ආරොචෙතබ්බා. උද්දෙසකානං අනාපත්ති.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ න ජානන්ති අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතාති, තෙ ධම්මසඤ්ඤිනො විනයසඤ්ඤිනො වග්ගා සමග්ගසඤ්ඤිනො උපොසථං කරොන්ති පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ, එකච්චාය වුට්ඨිතාය පරිසාය, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති ථොකතරා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, තෙසං සන්තිකෙ පාරිසුද්ධි ආරොචෙතබ්බා. උද්දෙසකානං අනාපත්ති.
ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ න ජානන්ති අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතාති, තෙ ධම්මසඤ්ඤිනො විනයසඤ්ඤිනො වග්ගා සමග්ගසඤ්ඤිනො උපොසථං කරොන්ති පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ, සබ්බාය වුට්ඨිතාය පරිසාය, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති බහුතරා. තෙහි, භික්ඛවෙ, භික්ඛූහි පුන පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. උද්දෙසකානං අනාපත්ති.
ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ න ජානන්ති අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතාති, තෙ ධම්මසඤ්ඤිනො විනයසඤ්ඤිනො වග්ගා සමග්ගසඤ්ඤිනො උපොසථං කරොන්ති පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ, සබ්බාය වුට්ඨිතාය පරිසාය, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති සමසමා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, තෙසං සන්තිකෙ පාරිසුද්ධි ආරොචෙතබ්බා. උද්දෙසකානං අනාපත්ති.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ න ජානන්ති අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතාති, තෙ ධම්මසඤ්ඤිනො විනයසඤ්ඤිනො වග්ගා සමග්ගසඤ්ඤිනො උපොසථං කරොන්ති පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ, සබ්බාය වුට්ඨිතාය පරිසාය, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති ථොකතරා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, තෙසං සන්තිකෙ පාරිසුද්ධි ආරොචෙතබ්බා. උද්දෙසකානං අනාපත්ති.
අනාපත්තිපන්නරසකං නිට්ඨිතං.
96. වග්ගාවග්ගසඤ්ඤීපන්නරසකං
173. ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති. තෙ ධම්මසඤ්ඤිනො විනයසඤ්ඤිනො වග්ගා වග්ගසඤ්ඤිනො උපොසථං කරොන්ති ¶ , පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිස්සමානෙ පාතිමොක්ඛෙ, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති ¶ බහුතරා. තෙහි, භික්ඛවෙ, භික්ඛූහි පුන පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. උද්දෙසකානං ආපත්ති දුක්කටස්ස.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතාති, තෙ ධම්මසඤ්ඤිනො විනයසඤ්ඤිනො වග්ගා සමග්ගසඤ්ඤිනො උපොසථං කරොන්ති පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිස්සමානෙ පාතිමොක්ඛෙ, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති සමසමා ¶ . උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, අවසෙසං සොතබ්බං. උද්දෙසකානං ආපත්ති දුක්කටස්ස.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතාති තෙ ධම්මසඤ්ඤිනො විනයසඤ්ඤිනො වග්ගා වග්ගසඤ්ඤිනො උපොසථං කරොන්ති පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිස්සමානෙ පාතිමොක්ඛෙ, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති ථොකතරා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, අවසෙසං සොතබ්බං. උද්දෙසකානං ආපත්ති දුක්කටස්ස.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති. තෙ ධම්මසඤ්ඤිනො විනයසඤ්ඤිනො වග්ගා වග්ගසඤ්ඤිනො උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ…පෙ… අවුට්ඨිතාය ¶ පරිසාය…පෙ… එකච්චාය වුට්ඨිතාය පරිසාය…පෙ… සබ්බාය වුට්ඨිතාය ¶ පරිසාය අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති බහුතරා…පෙ… සමසමා…පෙ… ථොකතරා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, තෙසං සන්තිකෙ පාරිසුද්ධි ආරොචෙතබ්බා. උද්දෙසකානං ආපත්ති දුක්කටස්ස.
වග්ගාවග්ගසඤ්ඤිපන්නරසකං නිට්ඨිතං.
97. වෙමතිකපන්නරසකං
174. ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති. තෙ, කප්පති නු ඛො අම්හාකං උපොසථො කාතුං න නු ඛො කප්පතීති, වෙමතිකා ¶ උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිස්සමානෙ පාතිමොක්ඛෙ, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති බහුතරා. තෙහි, භික්ඛවෙ, භික්ඛූහි පුන පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. උද්දෙසකානං ආපත්ති දුක්කටස්ස.
ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති, තෙ ‘‘කප්පති නු ඛො අම්හාකං උපොසථො කාතුං, න නු ඛො කප්පතී’’ති, වෙමතිකා උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිස්සමානෙ පාතිමොක්ඛෙ, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති සමසමා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, අවසෙසං සොතබ්බං. උද්දෙසකානං ආපත්ති දුක්කටස්ස.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ¶ අනාගතාති, තෙ කප්පති නු ඛො අම්හාකං උපොසථො කාතුං, න නු ඛො කප්පතීති, වෙමතිකා උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිස්සමානෙ පාතිමොක්ඛෙ අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති ථොකතරා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, අවසෙසං සොතබ්බං. උද්දෙසකානං ආපත්ති දුක්කටස්ස.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති. තෙ, ‘‘කප්පති නු ඛො අම්හාකං උපොසථො කාතුං න නු ඛො කප්පතී’’ති, වෙමතිකා උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ,…පෙ… අවුට්ඨිතාය පරිසාය…පෙ… එකච්චාය වුට්ඨිතාය පරිසාය…පෙ… සබ්බාය වුට්ඨිතාය පරිසාය, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති බහුතරා…පෙ… සමසමා…පෙ… ථොකතරා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, තෙසං සන්තිකෙ පාරිසුද්ධි ආරොචෙතබ්බා. උද්දෙසකානං ආපත්ති දුක්කටස්ස.
වෙමතිකපන්නරසකං නිට්ඨිතං.
98. කුක්කුච්චපකතපන්නරසකං
175. ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති. තෙ ‘‘කප්පතෙව අම්හාකං ¶ උපොසථො කාතුං නාම්හාකං න කප්පතී’’ති, කුක්කුච්චපකතා උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිස්සමානෙ පාතිමොක්ඛෙ, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති බහුතරා. තෙහි, භික්ඛවෙ, භික්ඛූහි පුන පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. උද්දෙසකානං ආපත්ති දුක්කටස්ස.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති. තෙ ‘‘කප්පතෙව අම්හාකං උපොසථො කාතුං නාම්හාකං න කප්පතී’’ති, කුක්කුච්චපකතා උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිස්සමානෙ පාතිමොක්ඛෙ, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති සමසමා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, අවසෙසං සොතබ්බං. උද්දෙසකානං ආපත්ති දුක්කටස්ස.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති. තෙ ‘‘කප්පතෙව අම්හාකං උපොසථො කාතුං, නාම්හාකං න කප්පතී’’ති, කුක්කුච්චපකතා උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිස්සමානෙ පාතිමොක්ඛෙ, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති ථොකතරා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, අවසෙසං සොතබ්බං. උද්දෙසකානං ආපත්ති දුක්කටස්ස.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ ¶ , අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති. තෙ ‘‘කප්පතෙව අම්හාකං උපොසථො කාතුං නාම්හාකං න කප්පතී’’ති, කුක්කුච්චපකතා උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ,…පෙ… අවුට්ඨිතාය පරිසාය…පෙ… එකච්චාය වුට්ඨිතාය පරිසාය…පෙ… සබ්බාය වුට්ඨිතාය පරිසාය, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති බහුතරා…පෙ… සමසමා ¶ …පෙ… ථොකතරා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, තෙසං සන්තිකෙ පාරිසුද්ධි ආරොචෙතබ්බා. උද්දෙසකානං ආපත්ති දුක්කටස්ස.
කුක්කුච්චපකතපන්නරසකං නිට්ඨිතං.
99. භෙදපුරෙක්ඛාරපන්නරසකං
176. ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති. තෙ ‘‘නස්සන්තෙතෙ, විනස්සන්තෙතෙ, කො තෙහි අත්ථො’’ති – භෙදපුරෙක්ඛාරා උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිස්සමානෙ පාතිමොක්ඛෙ, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති බහුතරා. තෙහි ¶ , භික්ඛවෙ, භික්ඛූහි පුන පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. උද්දෙසකානං ආපත්ති ථුල්ලච්චයස්ස ¶ .
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති. තෙ ‘‘නස්සන්තෙතෙ, විනස්සන්තෙතෙ, කො තෙහි අත්ථො’’ති – භෙදපුරෙක්ඛාරා උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිස්සමානෙ පාතිමොක්ඛෙ, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති සමසමා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, අවසෙසං සොතබ්බං. උද්දෙසකානං ආපත්ති ථුල්ලච්චයස්ස.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති. තෙ ‘‘නස්සන්තෙතෙ, විනස්සන්තෙතෙ, කො තෙහි අත්ථො’’ති – භෙදපුරෙක්ඛාරා උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිස්සමානෙ පාතිමොක්ඛෙ, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති ථොකතරා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, අවසෙසං සොතබ්බං. උද්දෙසකානං ආපත්ති ථුල්ලච්චයස්ස.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති ¶ . තෙ ‘‘නස්සන්තෙතෙ, විනස්සන්තෙතෙ, කො තෙහි අත්ථො’’ති – භෙදපුරෙක්ඛාරා උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති බහුතරා. තෙහි, භික්ඛවෙ, භික්ඛූහි පුන පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. උද්දෙසකානං ආපත්ති ථුල්ලච්චයස්ස.
ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති තෙ ‘‘නස්සන්තෙතෙ, විනස්සන්තෙතෙ, කො තෙහි අත්ථො’’ති භෙදපුරෙක්ඛාරා උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති සමසමා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, තෙසං සන්තිකෙ පාරිසුද්ධි ආරොචෙතබ්බා. උද්දෙසකානං ආපත්ති ථුල්ලච්චයස්ස.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති. තෙ ‘‘නස්සන්තෙතෙ, විනස්සන්තෙතෙ, කො තෙහි අත්ථො’’ති – භෙදපුරෙක්ඛාරා උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති ථොකතරා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, තෙසං සන්තිකෙ පාරිසුද්ධි ආරොචෙතබ්බා. උද්දෙසකානං ආපත්ති ථුල්ලච්චයස්ස.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති. තෙ ‘‘නස්සන්තෙතෙ, විනස්සන්තෙතෙ, කො තෙහි අත්ථො’’ති – භෙදපුරෙක්ඛාරා උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ, අවුට්ඨිතාය පරිසාය, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති බහුතරා. තෙහි, භික්ඛවෙ, භික්ඛූහි පුන පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. උද්දෙසකානං ආපත්ති ථුල්ලච්චයස්ස.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති. තෙ ‘‘නස්සන්තෙතෙ, විනස්සන්තෙතෙ, කො තෙහි අත්ථො’’ති – භෙදපුරෙක්ඛාරා උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ, අවුට්ඨිතාය පරිසාය, අථඤ්ඤෙ ¶ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති සමසමා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, තෙසං සන්තිකෙ පාරිසුද්ධි ආරොචෙතබ්බා. උද්දෙසකානං ආපත්ති ථුල්ලච්චයස්ස.
ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති. තෙ ‘‘නස්සන්තෙතෙ, විනස්සන්තෙතෙ, කො තෙහි අත්ථො’’ති – භෙදපුරෙක්ඛාරා උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ, අවුට්ඨිතාය පරිසාය, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති ථොකතරා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, තෙසං සන්තිකෙ පාරිසුද්ධි ආරොචෙතබ්බා. උද්දෙසකානං ආපත්ති ථුල්ලච්චයස්ස.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති. තෙ ‘‘නස්සන්තෙතෙ, විනස්සන්තෙතෙ, කො තෙහි අත්ථො’’ති – භෙදපුරෙක්ඛාරා උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ, එකච්චාය වුට්ඨිතාය පරිසාය, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති බහුතරා. තෙහි, භික්ඛවෙ, භික්ඛූහි පුන පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. උද්දෙසකානං ආපත්ති ථුල්ලච්චයස්ස.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති. තෙ ‘‘නස්සන්තෙතෙ, විනස්සන්තෙතෙ, කො තෙහි අත්ථො’’ති – භෙදපුරෙක්ඛාරා උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ, එකච්චාය වුට්ඨිතාය පරිසාය, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති සමසමා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, තෙසං සන්තිකෙ පාරිසුද්ධි ආරොචෙතබ්බා. උද්දෙසකානං ආපත්ති ථුල්ලච්චයස්ස.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති. තෙ ‘‘නස්සන්තෙතෙ, විනස්සන්තෙතෙ, කො තෙහි අත්ථො’’ති – භෙදපුරෙක්ඛාරා උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ, එකච්චාය වුට්ඨිතාය පරිසාය, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති ථොකතරා. උද්දිට්ඨං ¶ සුඋද්දිට්ඨං, තෙසං සන්තිකෙ පාරිසුද්ධි ආරොචෙතබ්බා. උද්දෙසකානං ආපත්ති ථුල්ලච්චයස්ස.
ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති. තෙ ‘‘නස්සන්තෙතෙ, විනස්සන්තෙතෙ, කො තෙහි අත්ථො’’ති – භෙදපුරෙක්ඛාරා උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ, සබ්බාය වුට්ඨිතාය පරිසාය, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති බහුතරා. තෙහි, භික්ඛවෙ, භික්ඛූහි පුන පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. උද්දෙසකානං ආපත්ති ථුල්ලච්චයස්ස.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති. තෙ ‘‘නස්සන්තෙතෙ, විනස්සන්තෙතෙ, කො තෙහි අත්ථො’’ති – භෙදපුරෙක්ඛාරා උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ, සබ්බාය වුට්ඨිතාය පරිසාය, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති සමසමා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, තෙසං සන්තිකෙ පාරිසුද්ධි ආරොචෙතබ්බා. උද්දෙසකානං ආපත්ති ථුල්ලච්චයස්ස.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ ජානන්ති ‘‘අත්ථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අනාගතා’’ති. තෙ ‘‘නස්සන්තෙතෙ, විනස්සන්තෙතෙ, කො තෙහි අත්ථො’’ති – භෙදපුරෙක්ඛාරා උපොසථං කරොන්ති, පාතිමොක්ඛං උද්දිසන්ති. තෙහි උද්දිට්ඨමත්තෙ පාතිමොක්ඛෙ, සබ්බාය වුට්ඨිතාය පරිසාය, අථඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ ආගච්ඡන්ති ථොකතරා. උද්දිට්ඨං සුඋද්දිට්ඨං, තෙසං සන්තිකෙ පාරිසුද්ධි ආරොචෙතබ්බා. උද්දෙසකානං ආපත්ති ථුල්ලච්චයස්ස.
භෙදපුරෙක්ඛාරපන්නරසකං නිට්ඨිතං.
පඤ්චවීසතිකා නිට්ඨිතා.
100. සීමොක්කන්තිකපෙය්යාලං
177. ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, අඤ්ඤතරස්මිං ආවාසෙ තදහුපොසථෙ සම්බහුලා ආවාසිකා භික්ඛූ සන්නිපතන්ති චත්තාරො වා අතිරෙකා වා. තෙ න ජානන්ති ‘‘අඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අන්තොසීමං ඔක්කමන්තී’’ති ¶ …පෙ… තෙ න ජානන්ති ‘‘අඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අන්තොසීමං ඔක්කන්තා’’ති…පෙ… තෙ න පස්සන්ති අඤ්ඤෙ ආවාසිකෙ භික්ඛූ අන්තොසීමං ඔක්කමන්තෙ ¶ …පෙ… තෙ න පස්සන්ති අඤ්ඤෙ ආවාසිකෙ භික්ඛූ අන්තොසීමං ඔක්කන්තෙ…පෙ… තෙ න සුණන්ති ‘‘අඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අන්තොසීමං ඔක්කමන්තී’’ති…පෙ… තෙ න සුණන්ති ‘‘අඤ්ඤෙ ආවාසිකා භික්ඛූ අන්තොසීමං ඔක්කන්තා’’ති…පෙ….
ආවාසිකෙන ආවාසිකා එකසතපඤ්චසත්තති තිකනයතො, ආවාසිකෙන ආගන්තුකා, ආගන්තුකෙන ආවාසිකා, ආගන්තුකෙන ආගන්තුකා පෙය්යාලමුඛෙන සත්ත තිකසතානි හොන්ති.
178. ඉධ පන, භික්ඛවෙ, ආවාසිකානං භික්ඛූනං චාතුද්දසො හොති, ආගන්තුකානං පන්නරසො. සචෙ ආවාසිකා බහුතරා හොන්ති, ආගන්තුකෙහි ආවාසිකානං අනුවත්තිතබ්බං. සචෙ සමසමා හොන්ති, ආගන්තුකෙහි ආවාසිකානං අනුවත්තිතබ්බං. සචෙ ආගන්තුකා බහුතරා හොන්ති, ආවාසිකෙහි ආගන්තුකානං අනුවත්තිතබ්බං.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, ආවාසිකානං භික්ඛූනං පන්නරසො හොති, ආගන්තුකානං චාතුද්දසො. සචෙ ආවාසිකා බහුතරා හොන්ති, ආගන්තුකෙහි ආවාසිකානං අනුවත්තිතබ්බං. සචෙ සමසමා හොන්ති, ආගන්තුකෙහි ආවාසිකානං අනුවත්තිතබ්බං. සචෙ ආගන්තුකා බහුතරා හොන්ති, ආවාසිකෙහි ආගන්තුකානං අනුවත්තිතබ්බං.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, ආවාසිකානං භික්ඛූනං පාටිපදො හොති, ආගන්තුකානං පන්නරසො. සචෙ ආවාසිකා බහුතරා හොන්ති, ආවාසිකෙහි ¶ ආගන්තුකානං නාකාමා දාතබ්බා සාමග්ගී. ආගන්තුකෙහි නිස්සීමං ගන්ත්වා උපොසථො කාතබ්බො. සචෙ සමසමා හොන්ති, ආවාසිකෙහි ආගන්තුකානං නාකාමා දාතබ්බා සාමග්ගී. ආගන්තුකෙහි නිස්සීමං ¶ ගන්ත්වා උපොසථො කාතබ්බො. සචෙ ආගන්තුකා බහුතරා හොන්ති, ආවාසිකෙහි ආගන්තුකානං සාමග්ගී වා දාතබ්බා නිස්සීමං වා ගන්තබ්බං.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, ආවාසිකානං භික්ඛූනං පන්නරසො හොති, ආගන්තුකානං ¶
පාටිපදො. සචෙ ආවාසිකා බහුතරා හොන්ති, ආගන්තුකෙහි ආවාසිකානං සාමග්ගී වා දාතබ්බා නිස්සීමං ¶ වා ගන්තබ්බං. සචෙ සමසමා හොන්ති, ආගන්තුකෙහි ආවාසිකානං සාමග්ගී වා දාතබ්බා නිස්සීමං වා ගන්තබ්බං. සචෙ ආගන්තුකා බහුතරා හොන්ති, ආගන්තුකෙහි ආවාසිකානං නාකාමා දාතබ්බා සාමග්ගී. ආවාසිකෙහි නිස්සීමං ගන්ත්වා උපොසථො කාතබ්බො.
සීමොක්කන්තිකපෙය්යාලං නිට්ඨිතං.
101. ලිඞ්ගාදිදස්සනං
179. ඉධ පන, භික්ඛවෙ, ආගන්තුකා භික්ඛූ පස්සන්ති ආවාසිකානං භික්ඛූනං ආවාසිකාකාරං, ආවාසිකලිඞ්ගං, ආවාසිකනිමිත්තං, ආවාසිකුද්දෙසං, සුපඤ්ඤත්තං මඤ්චපීඨං, භිසිබිබ්බොහනං, පානීයං පරිභොජනීයං සූපට්ඨිතං, පරිවෙණං සුසම්මට්ඨං; පස්සිත්වා වෙමතිකා හොන්ති – ‘‘අත්ථි නු ඛො ආවාසිකා භික්ඛූ නත්ථි නු ඛො’’ති. තෙ වෙමතිකා න විචිනන්ති; අවිචිනිත්වා උපොසථං කරොන්ති. ආපත්ති දුක්කටස්ස. තෙ වෙමතිකා විචිනන්ති; විචිනිත්වා න පස්සන්ති; අපස්සිත්වා උපොසථං කරොන්ති. අනාපත්ති. තෙ වෙමතිකා විචිනන්ති; විචිනිත්වා පස්සන්ති; පස්සිත්වා එකතො ¶ උපොසථං කරොන්ති. අනාපත්ති. තෙ වෙමතිකා විචිනන්ති; විචිනිත්වා පස්සන්ති; පස්සිත්වා පාටෙක්කං උපොසථං කරොන්ති. ආපත්ති දුක්කටස්ස. තෙ වෙමතිකා විචිනන්ති; විචිනිත්වා පස්සන්ති; පස්සිත්වා – ‘‘නස්සන්තෙතෙ, විනස්සන්තෙතෙ, කො තෙහි අත්ථො’’ති – භෙදපුරෙක්ඛාරා උපොසථං කරොන්ති. ආපත්ති ථුල්ලච්චයස්ස.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, ආගන්තුකා භික්ඛූ සුණන්ති ආවාසිකානං භික්ඛූනං ආවාසිකාකාරං, ආවාසිකලිඞ්ගං, ආවාසිකනිමිත්තං, ආවාසිකුද්දෙසං, චඞ්කමන්තානං පදසද්දං, සජ්ඣායසද්දං, උක්කාසිතසද්දං, ඛිපිතසද්දං; සුත්වා වෙමතිකා හොන්ති – ‘‘අත්ථි නු ඛො ආවාසිකා භික්ඛූ නත්ථි නු ඛො’’ති. තෙ වෙමතිකා න විචිනන්ති; අවිචිනිත්වා උපොසථං කරොන්ති. ආපත්ති දුක්කටස්ස. තෙ වෙමතිකා විචිනන්ති; විචිනිත්වා න පස්සන්ති; අපස්සිත්වා උපොසථං ¶ කරොන්ති. අනාපත්ති. තෙ වෙමතිකා විචිනන්ති; විචිනිත්වා පස්සන්ති; පස්සිත්වා එකතො උපොසථං කරොන්ති. අනාපත්ති. තෙ වෙමතිකා විචිනන්ති; විචිනිත්වා පස්සන්ති; පස්සිත්වා පාටෙක්කං උපොසථං කරොන්ති. ආපත්ති දුක්කටස්ස. තෙ වෙමතිකා විචිනන්ති; විචිනිත්වා පස්සන්ති; පස්සිත්වා – ‘‘නස්සන්තෙතෙ, විනස්සන්තෙතෙ, කො තෙහි අත්ථො’’ති – භෙදපුරෙක්ඛාරා උපොසථං කරොන්ති. ආපත්ති ථුල්ලච්චයස්ස.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, ආවාසිකා භික්ඛූ පස්සන්ති ආගන්තුකානං භික්ඛූනං ආගන්තුකාකාරං, ආගන්තුකලිඞ්ගං, ආගන්තුකනිමිත්තං, ආගන්තුකුද්දෙසං, අඤ්ඤාතකං පත්තං, අඤ්ඤාතකං ¶ චීවරං, අඤ්ඤාතකං නිසීදනං, පාදානං ධොතං, උදකනිස්සෙකං; පස්සිත්වා ¶ වෙමතිකා හොන්ති – ‘‘අත්ථි නු ඛො ආගන්තුකා භික්ඛූ නත්ථි නු ඛො’’ති. තෙ වෙමතිකා න විචිනන්ති; අවිචිනිත්වා උපොසථං කරොන්ති. ආපත්ති දුක්කටස්ස. තෙ වෙමතිකා විචිනන්ති; විචිනිත්වා න පස්සන්ති; අපස්සිත්වා උපොසථං කරොන්ති. අනාපත්ති. තෙ වෙමතිකා විචිනන්ති; විචිනිත්වා පස්සන්ති; පස්සිත්වා එකතො උපොසථං කරොන්ති. අනාපත්ති. තෙ වෙමතිකා විචිනන්ති; විචිනිත්වා පස්සන්ති; පස්සිත්වා පාටෙක්කං උපොසථං කරොන්ති. ආපත්ති දුක්කටස්ස. තෙ වෙමතිකා විචිනන්ති; විචිනිත්වා පස්සන්ති; පස්සිත්වා – ‘‘නස්සන්තෙතෙ, විනස්සන්තෙතෙ, කො තෙහි අත්ථො’’ති – භෙදපුරෙක්ඛාරා උපොසථං කරොන්ති. ආපත්ති ථුල්ලච්චයස්ස.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, ආවාසිකා භික්ඛූ සුණන්ති ආගන්තුකානං භික්ඛූනං ආගන්තුකාකාරං, ආගන්තුකලිඞ්ගං, ආගන්තුකනිමිත්තං, ආගන්තුකුද්දෙසං, ආගච්ඡන්තානං පදසද්දං, උපාහනපප්ඵොටනසද්දං, උක්කාසිතසද්දං, ඛිපිතසද්දං; සුත්වා වෙමතිකා හොන්ති – ‘‘අත්ථි නු ඛො ආගන්තුකා භික්ඛූ නත්ථි නු ඛො’’ති. තෙ වෙමතිකා න විචිනන්ති; අවිචිනිත්වා උපොසථං කරොන්ති. ආපත්ති දුක්කටස්ස. තෙ වෙමතිකා විචිනන්ති; විචිනිත්වා න පස්සන්ති; අපස්සිත්වා උපොසථං කරොන්ති. අනාපත්ති. තෙ වෙමතිකා විචිනන්ති; විචිනිත්වා පස්සන්ති; පස්සිත්වා එකතො උපොසථං කරොන්ති. අනාපත්ති. තෙ වෙමතිකා විචිනන්ති; විචිනිත්වා පස්සන්ති; පස්සිත්වා පාටෙක්කං උපොසථං කරොන්ති. ආපත්ති දුක්කටස්ස. තෙ වෙමතිකා විචිනන්ති; විචිනිත්වා පස්සන්ති; පස්සිත්වා – ‘‘නස්සන්තෙතෙ, විනස්සන්තෙතෙ ¶ , කො තෙහි අත්ථො’’ති – භෙදපුරෙක්ඛාරා උපොසථං කරොන්ති. ආපත්ති ථුල්ලච්චයස්ස ¶ .
ලිඞ්ගාදිදස්සනං නිට්ඨිතං.
102. නානාසංවාසකාදීහි උපොසථකරණං
180. ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, ආගන්තුකා භික්ඛූ පස්සන්ති ආවාසිකෙ භික්ඛූ නානාසංවාසකෙ. තෙ සමානසංවාසකදිට්ඨිං පටිලභන්ති; සමානසංවාසකදිට්ඨිං පටිලභිත්වා න පුච්ඡන්ති; අපුච්ඡිත්වා එකතො උපොසථං කරොන්ති. අනාපත්ති. තෙ පුච්ඡන්ති; පුච්ඡිත්වා නාභිවිතරන්ති; අනභිවිතරිත්වා එකතො උපොසථං කරොන්ති. ආපත්ති දුක්කටස්ස. තෙ පුච්ඡන්ති; පුච්ඡිත්වා නාභිවිතරන්ති; අනභිවිතරිත්වා පාටෙක්කං උපොසථං කරොන්ති. අනාපත්ති.
ඉධ ¶ පන, භික්ඛවෙ, ආගන්තුකා භික්ඛූ පස්සන්ති ආවාසිකෙ භික්ඛූ සමානසංවාසකෙ. තෙ නානාසංවාසකදිට්ඨිං පටිලභන්ති; නානාසංවාසකදිට්ඨිං පටිලභිත්වා න පුච්ඡන්ති; අපුච්ඡිත්වා එකතො උපොසථං කරොන්ති. ආපත්ති දුක්කටස්ස. තෙ පුච්ඡන්ති; පුච්ඡිත්වා අභිවිතරන්ති; අභිවිතරිත්වා පාටෙක්කං උපොසථං කරොන්ති. ආපත්ති දුක්කටස්ස. තෙ පුච්ඡන්ති; පුච්ඡිත්වා අභිවිතරන්ති; අභිවිතරිත්වා එකතො උපොසථං කරොන්ති. අනාපත්ති.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, ආවාසිකා භික්ඛූ පස්සන්ති ආගන්තුකෙ භික්ඛූ නානාසංවාසකෙ. තෙ සමානසංවාසකදිට්ඨිං පටිලභන්ති; සමානසංවාසකදිට්ඨිං පටිලභිත්වා න පුච්ඡන්ති; අපුච්ඡිත්වා එකතො උපොසථං කරොන්ති. අනාපත්ති. තෙ පුච්ඡන්ති; පුච්ඡිත්වා නාභිවිතරන්ති; අනභිවිතරිත්වා එකතො උපොසථං කරොන්ති. ආපත්ති දුක්කටස්ස. තෙ පුච්ඡන්ති; පුච්ඡිත්වා නාභිවිතරන්ති ¶ ; අනභිවිතරිත්වා පාටෙක්කං උපොසථං කරොන්ති. අනාපත්ති.
ඉධ පන, භික්ඛවෙ, ආවාසිකා භික්ඛූ පස්සන්ති ආගන්තුකෙ භික්ඛූ සමානසංවාසකෙ. තෙ නානාසංවාසකදිට්ඨිං පටිලභන්ති; නානාසංවාසකදිට්ඨිං පටිලභිත්වා න පුච්ඡන්ති; අපුච්ඡිත්වා එකතො උපොසථං කරොන්ති. ආපත්ති දුක්කටස්ස. තෙ පුච්ඡන්ති; පුච්ඡිත්වා අභිවිතරන්ති; අභිවිතරිත්වා පාටෙක්කං උපොසථං කරොන්ති. ආපත්ති දුක්කටස්ස. තෙ පුච්ඡන්ති; පුච්ඡිත්වා අභිවිතරන්ති; අභිවිතරිත්වා එකතො උපොසථං කරොන්ති. අනාපත්ති.
නානාසංවාසකාදීහි උපොසථකරණං නිට්ඨිතං.
103. නගන්තබ්බවාරො
181. න, භික්ඛවෙ, තදහුපොසථෙ සභික්ඛුකා ආවාසා අභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන අඤ්ඤත්ර අන්තරායා. න, භික්ඛවෙ ¶ , තදහුපොසථෙ සභික්ඛුකා ආවාසා අභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන අඤ්ඤත්ර අන්තරායා. න, භික්ඛවෙ, තදහුපොසථෙ සභික්ඛුකා ආවාසා අභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
න ¶ , භික්ඛවෙ, තදහුපොසථෙ සභික්ඛුකා අනාවාසා අභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන අඤ්ඤත්ර අන්තරායා. න, භික්ඛවෙ, තදහුපොසථෙ සභික්ඛුකා අනාවාසා අභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන අඤ්ඤත්ර අන්තරායා. න, භික්ඛවෙ, තදහුපොසථෙ සභික්ඛුකා අනාවාසා අභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
න, භික්ඛවෙ, තදහුපොසථෙ සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා අභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන අඤ්ඤත්ර අන්තරායා. න, භික්ඛවෙ ¶ , තදහුපොසථෙ සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා අභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන අඤ්ඤත්ර අන්තරායා. න, භික්ඛවෙ, තදහුපොසථෙ සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා අභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
න, භික්ඛවෙ, තදහුපොසථෙ ¶ සභික්ඛුකා ආවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන අඤ්ඤත්ර අන්තරායා. න, භික්ඛවෙ, තදහුපොසථෙ සභික්ඛුකා ආවාසා සභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන අඤ්ඤත්ර අන්තරායා. න, භික්ඛවෙ, තදහුපොසථෙ සභික්ඛුකා ආවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
න, භික්ඛවෙ, තදහුපොසථෙ සභික්ඛුකා අනාවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන අඤ්ඤත්ර අන්තරායා. න, භික්ඛවෙ, තදහුපොසථෙ සභික්ඛුකා අනාවාසා සභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන අඤ්ඤත්ර අන්තරායා. න, භික්ඛවෙ, තදහුපොසථෙ ¶ සභික්ඛුකා අනාවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
න, භික්ඛවෙ, තදහුපොසථෙ සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා සභික්ඛුකො ආවාසො ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන අඤ්ඤත්ර අන්තරායා. න, භික්ඛවෙ, තදහුපොසථෙ සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා සභික්ඛුකො අනාවාසො ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන අඤ්ඤත්ර අන්තරායා. න, භික්ඛවෙ, තදහුපොසථෙ ¶ සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා ගන්තබ්බො, යත්ථස්සු භික්ඛූ නානාසංවාසකා, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝෙන අඤ්ඤත්ර අන්තරායා.
නගන්තබ්බවාරො නිට්ඨිතො.
104. ගන්තබ්බවාරො
182. ගන්තබ්බො, භික්ඛවෙ, තදහුපොසථෙ සභික්ඛුකා ආවාසා සභික්ඛුකො ආවාසො, යත්ථස්සු භික්ඛූ සමානසංවාසකා, යං ජඤ්ඤා – ‘‘සක්කොමි අජ්ජෙව ගන්තු’’න්ති. ගන්තබ්බො, භික්ඛවෙ, තදහුපොසථෙ සභික්ඛුකා ආවාසා සභික්ඛුකො අනාවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා, යත්ථස්සු භික්ඛූ සමානසංවාසකා, යං ජඤ්ඤා – ‘‘සක්කොමි අජ්ජෙව ගන්තු’’න්ති.
ගන්තබ්බො, භික්ඛවෙ, තදහුපොසථෙ සභික්ඛුකා අනාවාසා සභික්ඛුකො ¶ ආවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො අනාවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා, යත්ථස්සු භික්ඛූ සමානසංවාසකා, යං ජඤ්ඤා – ‘‘සක්කොමි අජ්ජෙව ගන්තු’’න්ති.
ගන්තබ්බො, භික්ඛවෙ, තදහුපොසථෙ සභික්ඛුකා ආවාසා වා අනාවාසා වා සභික්ඛුකො ආවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො අනාවාසො…පෙ… සභික්ඛුකො ආවාසො වා අනාවාසො වා, යත්ථස්සු භික්ඛූ සමානසංවාසකා, යං ජඤ්ඤා – ‘‘සක්කොමි අජ්ජෙව ගන්තු’’න්ති.
ගන්තබ්බවාරො නිට්ඨිතො.
105. වජ්ජනීයපුග්ගලසන්දස්සනා
183. න, භික්ඛවෙ, භික්ඛුනියා නිසින්නපරිසාය පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. යො උද්දිසෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස. න සික්ඛමානාය…පෙ… න සාමණෙරස්ස ¶ …පෙ… න සාමණෙරියා…පෙ… න සික්ඛාපච්චක්ඛාතකස්ස…පෙ… න අන්තිමවත්ථුං අජ්ඣාපන්නකස්ස නිසින්නපරිසාය පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. යො උද්දිසෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස.
න ¶ ආපත්තියා අදස්සනෙ උක්ඛිත්තකස්ස නිසින්නපරිසාය පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. යො උද්දිසෙය්ය, යථාධම්මො කාරෙතබ්බො. න ආපත්තියා අප්පටිකම්මෙ උක්ඛිත්තකස්ස නිසින්නපරිසාය…පෙ… න පාපිකාය දිට්ඨියා අප්පටිනිස්සග්ගෙ උක්ඛිත්තකස්ස නිසින්නපරිසාය පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. යො උද්දිසෙය්ය, යථාධම්මො කාරෙතබ්බො.
න පණ්ඩකස්ස නිසින්නපරිසාය පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. යො උද්දිසෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස. න ථෙය්යසංවාසකස්ස…පෙ… ¶ න තිත්ථියපක්කන්තකස්ස…පෙ… න තිරච්ඡානගතස්ස…පෙ… ¶ න මාතුඝාතකස්ස…පෙ… න පිතුඝාතකස්ස…පෙ… න අරහන්තඝාතකස්ස…පෙ… න භික්ඛුනිදූසකස්ස…පෙ… න සඞ්ඝභෙදකස්ස…පෙ… න ලොහිතුප්පාදකස්ස…පෙ… න උභතොබ්යඤ්ජනකස්ස නිසින්නපරිසාය පාතිමොක්ඛං උද්දිසිතබ්බං. යො උද්දිසෙය්ය, ආපත්ති දුක්කටස්ස.
න, භික්ඛවෙ, පාරිවාසිකපාරිසුද්ධිදානෙන උපොසථො කාතබ්බො, අඤ්ඤත්ර අවුට්ඨිතාය පරිසාය. න ච, භික්ඛවෙ, අනුපොසථෙ උපොසථො කාතබ්බො, අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝසාමග්ගියාති.
වජ්ජනීයපුග්ගලසන්දස්සනා නිට්ඨිතා.
තතියභාණවාරො නිට්ඨිතො.
උපොසථක්ඛන්ධකො දුතියො.
106. තස්සුද්දානං
තිත්ථියා බිම්බිසාරො ච, සන්නිපතිතුං තුණ්හිකා;
ධම්මං රහො පාතිමොක්ඛං, දෙවසිකං තදා සකිං.
යථාපරිසා සමග්ගං, සාමග්ගී මද්දකුච්ඡි ච;
සීමා මහතී නදියා, අනු ද්වෙ ඛුද්දකානි ච.
නවා ¶ රාජගහෙ චෙව, සීමා අවිප්පවාසනා;
සම්මන්නෙ [සම්මනෙ (ක.)] පඨමං සීමං, පච්ඡා සීමං සමූහනෙ.
අසම්මතා ¶ ගාමසීමා, නදියා සමුද්දෙ සරෙ;
උදකුක්ඛෙපො භින්දන්ති, තථෙවජ්ඣොත්ථරන්ති ච.
කති ¶ කම්මානි උද්දෙසො, සවරා අසතීපි ච;
ධම්මං විනයං තජ්ජෙන්ති, පුන විනයතජ්ජනා.
චොදනා කතෙ ඔකාසෙ, අධම්මප්පටික්කොසනා;
චතුපඤ්චපරා ආවි, සඤ්චිච්ච චෙපි වායමෙ.
සගහට්ඨා අනජ්ඣිට්ඨා, චොදනම්හි න ජානති;
සම්බහුලා න ජානන්ති, සජ්ජුකං න ච ගච්ඡරෙ.
කතිමී කීවතිකා දූරෙ, ආරොචෙතුඤ්ච නස්සරි;
උක්ලාපං ආසනං දීපො, දිසා අඤ්ඤො බහුස්සුතො.
සජ්ජුකං [සජ්ජුවස්සරුපොසථො (ක.)] වස්සුපොසථො, සුද්ධිකම්මඤ්ච ඤාතකා;
ගග්ගො චතුතයො ද්වෙකො, ආපත්තිසභාගා සරි.
සබ්බො සඞ්ඝො වෙමතිකො, න ජානන්ති බහුස්සුතො;
බහූ සමසමා ථොකා, පරිසා අවුට්ඨිතාය ච.
එකච්චා වුට්ඨිතා සබ්බා, ජානන්ති ච වෙමතිකා;
කප්පතෙවාති කුක්කුච්චා, ජානං පස්සං සුණන්ති ච.
ආවාසිකෙන ආගන්තු, චාතුපන්නරසො පුන;
පාටිපදො පන්නරසො, ලිඞ්ගසංවාසකා උභො.
පාරිවාසානුපොසථො ¶ , අඤ්ඤත්ර සඞ්ඝසාමග්ගියා;
එතෙ විභත්තා උද්දානා, වත්ථුවිභූතකාරණාති.
ඉමස්මිං ඛන්ධකෙ වත්ථූනි ඡඅසීති.
උපොසථක්ඛන්ධකො නිට්ඨිතො.