📜

8. වත්තක්ඛන්ධකං

ආගන්තුකවත්තකථාවණ්ණනා

356-357. වත්තක්ඛන්ධකෙ උපරිපිට්ඨිතොති පිට්ඨිසඞ්ඝාටස්ස උපරිභාගතො, ද්වාරබාහස්ස උපරිපදෙසතොති අත්ථො. විස්සජ්ජෙතබ්බන්ති සුක්ඛාපනත්ථං ආතපෙ විස්සජ්ජිතබ්බං. අභිවාදාපෙතබ්බොති තස්ස වස්සෙ පුච්ඡිතෙ යදි දහරො හොති, සයමෙව වන්දිස්සති, තදා ඉමිනාව වන්දාපිතො නාම හොති. නිල්ලොකෙතබ්බොති ඔලොකෙතබ්බො. යථාභාගන්ති පුබ්බෙ පඤ්ඤත්තං පදෙසභාගං අනතික්කමිත්වා. සන්තානකන්ති උණ්ණනාභිසුත්තං. උල්ලොකාති ගෙහස්ස උපරිභාගතො පට්ඨාය, පඨමං උපරිභාගො සම්මජ්ජිතබ්බොති වුත්තං හොති.

ආවාසිකවත්තකථාවණ්ණනා

359. මහාආවාසෙති මහාවිහාරසදිසෙ මහාආවාසෙ.

අනුමොදනවත්තකථාවණ්ණනා

362. පඤ්චමෙ නිසින්නෙති අනුමොදනත්ථාය නිසින්නෙ. උපනිසින්නකථා නාම බහූසු සන්නිපතිතෙසු පරිකථාකථනං.

භත්තග්ගවත්තකථාවණ්ණනා

364. මනුස්සානං පරිවිසනට්ඨානන්ති යත්ථ මනුස්සා සපුත්තදාරා ආවසිත්වා දෙන්ති. හත්ථධොවනඋදකං සන්ධායාති භුත්තාවිස්ස භොජනාවසානෙ හත්ථධොවනඋදකං සන්ධාය. තෙනෙවාහ ‘‘අන්තරා පිපාසිතෙන පන…පෙ… හත්ථා න ධොවිතබ්බා’’ති. පොත්ථකෙසු පන ‘‘පානීයං පිවිත්වා හත්ථා න ධොවිතබ්බා’’ති ලිඛන්ති, ‘‘හත්ථා ධොවිතබ්බා’’ති පාඨෙන භවිතබ්බන්ති අම්හාකං ඛන්ති. අඤ්ඤථා ‘‘න තාව උදකන්ති ඉදං හත්ථධොවනඋදකං සන්ධාය වුත්ත’’න්ති වත්වා ‘‘අන්තරා පිපාසිතෙන පනා’’තිආදිනා වුත්තවිසෙසො න උපලබ්භති. අථ මතං ‘‘න තාව ථෙරෙන උදකං පටිග්ගහෙතබ්බන්ති ඉදං කිං පානීයපටිග්ගහණං සන්ධාය වුත්තං, උදාහු හත්ථධොවනඋදකග්ගහණං සන්ධායාති ආසඞ්කානිවත්තනත්ථං ‘ඉදං හත්ථධොවනඋදකං සන්ධාය වුත්ත’න්තිආදි කථිත’’න්ති, තඤ්ච න, තත්ථ ආසඞ්කාය එව අසම්භවතො. න හි භගවා ‘‘යාව අඤ්ඤෙ න භුත්තාවිනො හොන්ති, තාව පානීයං න පාතබ්බ’’න්ති වක්ඛතීති සක්කා විඤ්ඤාතුං. යදි චෙතං පානීයපටිග්ගහණං සන්ධාය වුත්තං, ‘‘න තාව ථෙරෙන උදකං පටිග්ගහෙතබ්බ’’න්ති උදකසද්දප්පයොගො ච න කත්තබ්බො සියා, අට්ඨකථායඤ්ච ‘‘ඉදං හත්ථධොවනඋදකං සන්ධාය වුත්ත’’න්ති වත්වා තෙන නිවත්තිතබ්බමත්ථං දස්සෙන්තෙන ‘‘අන්තරා පිපාසිතෙන පන ගලෙ විලග්ගාමිසෙන වා පානීයං පිවිතබ්බ’’න්ති එත්තකමෙව වත්තබ්බං, ‘‘පානීයං පිවිත්වා හත්ථා න ධොවිතබ්බා’’ති එවං පන න වත්තබ්බන්ති. ධුරෙ නිසින්නා හොන්තීති ද්වාරසමීපෙ නිසින්නා හොන්ති.

පිණ්ඩචාරිකවත්තකථාවණ්ණනා

366. පරාමසතීති ගණ්හාති. ඨපෙති වාති ‘‘තිට්ඨථ, භන්තෙ’’ති වදන්තී ඨපෙති නාම.

ආරඤ්ඤිකවත්තකථාවණ්ණනා

367. කෙනජ්ජ, භන්තෙ, යුත්තන්ති කෙන නක්ඛත්තෙන අජ්ජ චන්දො යුත්තොති එවං වදන්තෙන නක්ඛත්තං පුච්ඡිතං හොති.

සෙනාසනවත්තකථාවණ්ණනා

369-370. අඞ්ගණෙති අබ්භොකාසෙ. න වුඩ්ඪං අනාපුච්ඡාති එත්ථ තස්ස ඔවරකෙ තදුපචාරෙ ච ආපුච්ඡිතබ්බන්ති වදන්ති. භොජනසාලාදීසුපි එවමෙව පටිපජ්ජිතබ්බන්ති භොජනසාලාදීසුපි උද්දෙසදානාදි ආපුච්ඡිත්වාව කාතබ්බන්ති අත්ථො.

වච්චකුටිවත්තකථාවණ්ණනා

373-374. ඉදංඅතිවිවටන්ති ඉදං ඨානං ගුම්බාදීහි අප්පටිච්ඡන්නත්තා අතිවිය පකාසනං. නිබද්ධගමනත්ථායාති අත්තනො නිබද්ධගමනත්ථාය. පුග්ගලිකට්ඨානං වාති අත්තනො විහාරං සන්ධාය වුත්තං. සෙසමෙත්ථ සුවිඤ්ඤෙය්යමෙව.

ඉමස්මිං වත්තක්ඛන්ධකෙ ආගතානි ආගන්තුකාවාසිකගමියානුමොදනභත්තග්ගපිණ්ඩචාරිකාරඤ්ඤික සෙනාසන ජන්තාඝර වච්චකුටි උපජ්ඣාචරිය සද්ධිවිහාරික අන්තෙවාසිකවත්තානි චුද්දස මහාවත්තානි නාම, ඉතො අඤ්ඤානි පන කදාචි තජ්ජනීයකම්මකතාදිකාලෙයෙව චරිතබ්බානි අසීති ඛන්ධකවත්තානීති වෙදිතබ්බානි. ගණ්ඨිපදෙසු පන ‘‘ඉමානියෙව චුද්දස මහාවත්තානි අග්ගහිතග්ගහණෙන ගහියමානානි අසීති ඛන්ධකවත්තාආනී’’ති වුත්තං, තං න ගහෙතබ්බං.

වත්තක්ඛන්ධකවණ්ණනා නිට්ඨිතා.