📜

පාටිදෙසනීයකණ්ඩො

1. සප්පිවිඤ්ඤාපනසික්ඛාපදවණ්ණනා

පාටිදෙසනීයෙසු පඨමෙ සප්පින්ති පුබ්බෙ වුත්තවිනිච්ඡයං පාළිආගතං (පාචි. 1230) ගොසප්පිආදිමෙව. විඤ්ඤාපෙත්වා භුඤ්ජෙය්යාති එත්ථ ‘‘විඤ්ඤත්තියා පටිලද්ධං භුඤ්ජිස්සාමී’’ති ගහණෙ දුක්කටං, ගහිතස්ස අජ්ඣොහාරෙ අජ්ඣොහාරෙ පාටිදෙසනීයං.

සාවත්ථියං ඡබ්බග්ගියා භික්ඛුනියො ආරබ්භ සප්පිං විඤ්ඤාපෙත්වා භුඤ්ජනවත්ථුස්මිං පඤ්ඤත්තං, ‘‘අගිලානා’’ති අයමෙත්ථ අනුපඤ්ඤත්ති, තිකපාටිදෙසනීයං, ගිලානාය ද්විකදුක්කටං. යා පන ගිලානා ගිලානසඤ්ඤා, ගිලානකාලෙ වා විඤ්ඤාපෙත්වා පච්ඡා අගිලානා හුත්වා භුඤ්ජති, ගිලානාය වා සෙසකං, ඤාතකප්පවාරිතට්ඨානතො වා විඤ්ඤත්තං, අඤ්ඤස්ස වා අත්ථාය, අත්තනො වා ධනෙන ගහිතං භුඤ්ජති, තස්සා, උම්මත්තිකාදීනඤ්ච අනාපත්ති. වුත්තලක්ඛණසප්පිතා, අනුඤ්ඤාතකාරණාභාවො, විඤ්ඤත්ති, අජ්ඣොහාරොති ඉමානෙත්ථ චත්තාරි අඞ්ගානි. සමුට්ඨානාදීනි අද්ධානසදිසානීති.

සප්පිවිඤ්ඤාපනසික්ඛාපදවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

2. තෙලවිඤ්ඤාපනාදිසික්ඛාපදවණ්ණනා

දුතියාදීසුපි තෙලාදීනි පුබ්බෙ වුත්තවිනිච්ඡයානි පාළියං (පාචි. 1236) ආගතානෙව, පාළියං අනාගතෙසු පන අට්ඨසුපි දුක්කටමෙව. සෙසං සබ්බත්ථ පඨමෙ වුත්තසදිසමෙවාති.

තෙලවිඤ්ඤාපනාදිසික්ඛාපදවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

කඞ්ඛාවිතරණියා පාතිමොක්ඛවණ්ණනාය

භික්ඛුනිපාතිමොක්ඛෙ

පාටිදෙසනීයවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

1. පරිමණ්ඩලාදිසික්ඛාපදවණ්ණනා

ඉතො පරං පන සෙඛියානි චෙව අධිකරණසමථා ච සබ්බපකාරතො භික්ඛුපාතිමොක්ඛවණ්ණනායං වුත්තනයෙනෙව වෙදිතබ්බාති.

කඞ්ඛාවිතරණියා පාතිමොක්ඛවණ්ණනාය

භික්ඛුනිපාතිමොක්ඛවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

නිගමනකථා

එත්තාවතා ච –

වණ්ණනං පාතිමොක්ඛස්ස, සොණත්ථෙරෙන යාචිතො;

විනයෙ ජාතකඞ්ඛානං, කඞ්ඛාවිතරණත්ථිකො.

ආරභිං යමහං සබ්බං, සීහළට්ඨකථානයං;

මහාවිහාරවාසීනං, වාචනාමග්ගනිස්සිතං.

නිස්සාය සා අයං නිට්ඨං, ගතා ආදාය සබ්බසො;

සබ්බං අට්ඨකථාසාරං, පාළියත්ථඤ්ච කෙවලං.

න හෙත්ථ තං පදං අත්ථි, යං විරුජ්ඣෙය්ය පාළියා;

මහාවිහාරවාසීනං, පොරාණට්ඨකථාහි වා.

යස්මා තස්මා අකත්වාව, එත්ථ කඞ්ඛං හිතෙසිනා;

සික්ඛිතබ්බාව සක්කච්චං, කඞ්ඛාවිතරණී අයං.

යථා ච නිට්ඨං සම්පත්තා, කඞ්ඛාවිතරණී අයං;

ද්වාවීසති භාණවාරපඅමාණාය පාළියා.

එවං අනන්තරායෙන, නිට්ඨං කල්යාණනිස්සිතා;

අචිරං සබ්බසත්තානං, යන්තු සබ්බෙ මනොරථාති.

පරමවිසුද්ධසද්ධාබුද්ධිවීරියප්පටිමණ්ඩිතෙන සීලාචාරජ්ජවමද්දවාදිගුණසමුදයසමුදිතෙන සකසමයසමයන්තරගහනජ්ඣොගාහණසමත්ථෙන පඤ්ඤාවෙය්යත්තියසමන්නාගතෙන තිපිටකපරියත්තිප්පභෙදෙ සාට්ඨකථෙ සත්ථුසාසනෙ අප්පටිහතඤාණප්පභාවෙන මහාවෙය්යාකරණෙන කරණසම්පත්තිජනිතසුවිනිග්ගතමධඋරොදාරවචනලාවණ්ණයුත්තෙන යුත්තමුත්තවාදිනා වාදීවරෙන මහාකවිනා පභින්නපටිසම්භිදාපරිවාරෙ ඡළභිඤ්ඤාදිප්පභෙදගුණප්පටිමණ්ඩිතෙ උත්තරිමනුස්සධම්මෙ සුප්පතිට්ඨිතබුද්ධීනං ථෙරවංසප්පදීපානං ථෙරානං මහාවිහාරවාසීනං වංසාලඞ්කාරභූතෙන විපුලවිසුද්ධබුද්ධිනා බුද්ධඝොසොති ගරූහි ගහිතනාමධෙය්යෙන ථෙරෙන කතා අයං කඞ්ඛාවිතරණී නාම පාතිමොක්ඛවණ්ණනා –

තාව තිට්ඨතු ලොකස්මිං, ලොකනිත්ථරණෙසිනං;

දස්සෙන්තී කුලපුත්තානං, නයං සීලවිසුද්ධියා.

යාව ‘‘බුද්ධො’’ති නාමම්පි, සුද්ධචිත්තස්ස තාදිනො;

ලොකම්හි ලොකජෙට්ඨස්ස, පවත්තති මහෙසිනොති.

කඞ්ඛාවිතරණී-අට්ඨකථා නිට්ඨිතා.