📜

අනියතකණ්ඩො

1. පඨමානියතසික්ඛාපදවණ්ණනා

අනියතුද්දෙසෙ ඉමෙ ඛො පනාතිආදි වුත්තනයමෙව. මාතුගාමෙනාති තදහුජාතායපි ජීවමානකමනුස්සිත්ථියා. එකො එකායාති එකො භික්ඛු මාතුගාමසඞ්ඛාතාය එකාය ඉත්ථියා සද්ධිං. රහොති චක්ඛුස්ස රහො. කිඤ්චාපි පාළියං (පාරා. 445) සොතස්ස රහො ආගතො, චක්ඛුස්සෙව පන රහො ‘‘රහො’’ති ඉධ අධිප්පෙතො. සචෙපි හි පිහිතකවාටස්ස ගබ්භස්ස ද්වාරෙ නිසින්නො විඤ්ඤූ පුරිසො හොති, නෙව අනාපත්තිං කරොති. යත්ථ පන සක්කා දට්ඨුං, තාදිසෙ අන්තොද්වාදසහත්ථෙපි ඔකාසෙ නිසින්නො සචක්ඛුකො වික්ඛිත්තචිත්තොපි නිද්දායන්තොපි අනාපත්තිං කරොති, සමීපෙ ඨිතොපි අන්ධො න කරොති, චක්ඛුමාපි නිපජ්ජිත්වා නිද්දායන්තොපි න කරොති, ඉත්ථීනං පන සතම්පි න කරොතියෙව, තෙන වුත්තං ‘‘රහොති චක්ඛුස්ස රහො’’ති. පටිච්ඡන්නෙ ආසනෙති කුට්ටාදීහි පටිච්ඡන්නොකාසෙ. අලංකම්මනියෙති කම්මක්ඛමං කම්මයොග්ගන්ති කම්මනියං, අලං පරියත්තං කම්මනියභාවායාති අලංකම්මනියං, තස්මිං අලංකම්මනියෙ. යත්ථ අජ්ඣාචාරං කරොන්තා සක්කොන්ති තං කම්මං කාතුං, තාදිසෙති අත්ථො. නිසජ්ජං කප්පෙය්යාති නිසජ්ජං කරෙය්ය, නිසීදෙය්යාති අත්ථො. එත්ථ ච සයනම්පි නිසජ්ජාය එව සඞ්ගහිතං. සද්ධෙය්යවචසාති සද්ධාතබ්බවචනා, අරියසාවිකාති අත්ථො. නිසජ්ජං භික්ඛු පටිජානමානොති කිඤ්චාපි එවරූපා උපාසිකා දිස්වා වදති, අථ ඛො භික්ඛු නිසජ්ජං පටිජානමානොව තිණ්ණං ධම්මානං අඤ්ඤතරෙන කාරෙතබ්බො, න අප්පටිජානමානොති අත්ථො. යෙන වා සාති නිසජ්ජාදීසු ආකාරෙසු යෙන වා ආකාරෙන සද්ධිං මෙථුනාදීනි ආරොපෙත්වා සා උපාසිකා වදෙය්ය, පටිජානමානොව තෙන සො භික්ඛු කාරෙතබ්බො, එවරූපායපි හි උපාසිකාය වචනමත්තෙන ආකාරෙන න කාරෙතබ්බොති අත්ථො. කස්මා? යස්මා දිට්ඨං නාම තථාපි හොති, අඤ්ඤථාපීති. අයං ධම්මො අනියතොති තිණ්ණං ආපත්තීනං යං ආපත්තිං වා වත්ථුං වා පටිජානාති, තස්ස වසෙන කාරෙතබ්බතාය අනියතො.

සාවත්ථියං උදායිත්ථෙරං ආරබ්භ මාතුගාමෙන සද්ධිං වුත්තප්පකාරෙ ආසනෙ නිසජ්ජකප්පනවත්ථුස්මිං පඤ්ඤත්තං, අසාධාරණපඤ්ඤත්ති, අනාණත්තිකං, මෙථුනධම්මසන්නිස්සිතකිලෙසසඞ්ඛාතෙන රහස්සාදෙන මාතුගාමස්ස සන්තිකං ගන්තුකාමතාය අක්ඛිඅඤ්ජනාදිතො පට්ඨාය සබ්බපයොගෙසු දුක්කටං. ගන්ත්වා තස්මිං වා නිසින්නෙ ඉත්ථී නිසීදතු, තස්සා වා නිසින්නාය සො නිසීදතු, අපච්ඡා අපුරිමංයෙව උභො වා නිසීදන්තු, උභින්නං නිසජ්ජාය පාචිත්තියං. සචෙ පන කායසංසග්ගං වා මෙථුනං වා සමාපජ්ජති, තෙසං වසෙන කාරෙතබ්බො. නිපජ්ජනෙපි එසෙව නයො. වුත්තප්පකාරෙ පුරිසෙ නිපජ්ජිත්වා අනිද්දායන්තෙ අනන්ධෙ විඤ්ඤුපුරිසෙ උපචාරගතෙ සති, ඨිතස්ස, අරහොපෙක්ඛස්ස, අඤ්ඤවිහිතස්ස ච නිසජ්ජනපච්චයා අනාපත්ති. උම්මත්තකාදීනං පන තීහිපි ආපත්තීහි අනාපත්ති. සියා සීලවිපත්ති, සියා ආචාරවිපත්ති. යං පන ආපත්තිං පටිජානාති, තස්සා වසෙන අඞ්ගභෙදො ඤාතබ්බො. සමුට්ඨානාදීනි පඨමපාරාජිකසදිසානෙවාති.

පඨමානියතසික්ඛාපදවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

2. දුතියානියතසික්ඛාපදවණ්ණනා

දුතියෙ ඉත්ථීපි පුරිසොපි යො කොචි විඤ්ඤූ අනන්ධො අබධිරො අන්තොද්වාදසහත්ථෙ ඔකාසෙ ඨිතො වා නිසින්නො වා වික්ඛිත්තොපි නිද්දායන්තොපි අනාපත්තිං කරොති. බධිරො පන චක්ඛුමාපි, අන්ධො වා අබධිරොපි න කරොති. පාරාජිකාපත්තිඤ්ච පරිහාපෙත්වා දුට්ඨුල්ලවාචාපත්ති වුත්තාති අයං විසෙසො. සෙසං පුරිමනයෙනෙව වෙදිතබ්බං. සමුට්ඨානාදීනි පනෙත්ථ අදින්නාදානසදිසානෙවාති.

දුතියානියතසික්ඛාපදවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

උද්දිට්ඨා ඛොතිආදි සබ්බත්ථ වුත්තනයෙනෙව වෙදිතබ්බං.

කඞ්ඛාවිතරණියා පාතිමොක්ඛවණ්ණනාය

අනියතවණ්ණනා නිට්ඨිතා.