📜

12. සත්තසතිකක්ඛන්ධකො

දසවත්ථුකථාවණ්ණනා

446. සත්තසතිකක්ඛන්ධකෙ භික්ඛග්ගෙනාති භික්ඛුගණනාය. මහීති හිමං.

447. අවිජ්ජානිවුතාති අවිජ්ජානීවරණෙන නිවුතා පටිච්ඡන්නා. අවිද්දසූති අඤ්ඤාණිනො. උපක්කිලෙසා වුත්තාති තෙසං සමණබ්රාහ්මණානං එතෙ සුරාපානාදයො උපක්කිලෙසාති වුත්තා. නෙත්තියා තණ්හාය සහිතා සනෙත්තිකා.

450-1. අහොගඞ්ගොති තස්ස පබ්බතස්ස නාමං. පටිකච්චෙව ගච්ඡෙය්යන්ති යත්ථ නං අධිකරණං වූපසමිතුං භික්ඛූ සන්නිපතිස්සන්ති, තත්ථාහං පඨමමෙව ගච්ඡෙය්යං. සම්භාවෙසුන්ති සම්පාපුණිංසු.

452. අලොණිකන්ති ලොණරහිතං භත්තං, බ්යඤ්ජනං වා. ආසුතාති සබ්බසම්භාරසජ්ජිතා, ‘‘අසුත්තා’’ති වා පාඨො.

453. උජ්ජවිංසූති නාවාය පටිසොතං ගච්ඡිංසු. පාචීනකාති පුරත්ථිමදිසාය ජාතත්තා වජ්ජිපුත්තකෙ සන්ධාය වුත්තං. පාවෙය්යකාති පාවෙය්යදෙසවාසිනො.

454. නනු ත්වං, ආවුසො, වුඩ්ඪොති නනු ත්වං ථෙරො නිස්සයමුත්තො, කස්මා තං ථෙරො පණාමෙසීති භෙදවචනං වදන්ති. ගරුනිස්සයං ගණ්හාමාති නිස්සයමුත්තාපි මයං එකං සම්භාවනීයගරුං නිස්සයභූතං ගහෙත්වාව වසිස්සාමාති අධිප්පායො.

455. මූලාදායකාති පඨමං දසවත්ථූනං දායකා, ආවාසිකාති අත්ථො. පථබ්යා සඞ්ඝත්ථෙරොති ලොකෙ සබ්බභික්ඛූනං තදා උපසම්පදාය වුඩ්ඪො. සුඤ්ඤතාවිහාරෙනාති සුඤ්ඤතාමුඛෙන අධිගතඵලසමාපත්තිං සන්ධාය වදති.

457. සුත්තවිභඞ්ගෙති පදභාජනීයෙ. ඉදඤ්ච ‘‘යො පන භික්ඛු සන්නිධිකාරකං ඛාදනීයං වා භොජනීයං වා’’ති (පාචි. 253) සුත්තෙ යාවකාලිකස්සෙව පරාමට්ඨත්තා සිඞ්ගීලොණස්ස යාවජීවිකස්ස සන්නිධිකතස්ස ආමිසෙන සද්ධිං පරිභොගෙ පාචිත්තියං විභඞ්ගනයෙනෙව සිජ්ඣතීති වුත්තං, තං පන පාචිත්තියං විභඞ්ගෙ ආගතභාවං සාධෙතුං ‘‘කථං සුත්තවිභඞ්ගෙ’’තිආදි වුත්තං. තත්ථ හි ලොණමෙත්ථ සන්නිධිකතං, න ඛාදනීයං භොජනීයන්ති ලොණමිස්සභොජනෙ වජ්ජිපුත්තකා අනවජ්ජසඤ්ඤිනො අහෙසුං. තථාසඤ්ඤීනම්පි නෙසං ආපත්තිදස්සනත්ථං ‘‘සන්නිධිකාරෙ අසන්නිධිකාරසඤ්ඤී’’ති ඉදං සුත්තවිභඞ්ගං උද්ධටන්ති වෙදිතබ්බං.

තෙන සද්ධින්ති පුරෙපටිග්ගහිතලොණෙන සද්ධිං. දුක්කටෙනෙත්ථ භවිතබ්බන්ති ‘‘යාවකාලිකෙන, භික්ඛවෙ, යාවජීවිකං පටිග්ගහිත’’න්ති අවත්වා ‘‘තදහුපටිග්ගහිත’’න්ති වචනසාමත්ථියතො පුරෙපටිග්ගහිතං යාවජීවිකං යාවකාලිකෙන සද්ධිං සම්භින්නරසං කාලෙපි න කප්පතීති සිජ්ඣති, තත්ථ දුක්කටෙන භවිතබ්බන්ති අධිප්පායො. දුක්කටෙනපි න භවිතබ්බන්ති යදි හි සන්නිධිකාරපච්චයා දුක්කටං මඤ්ඤථ, යාවජීවිකස්ස ලොණස්ස සන්නිධිදොසාභාවා දුක්කටෙන න භවිතබ්බං, අථ ආමිසෙන සම්භින්නරසස්ස තස්ස ආමිසගතිකත්තා දුක්කටං මා මඤ්ඤථ. තදා ච හි පාචිත්තියෙනෙව භවිතබ්බං ආමිසත්තුපගමනතොති අධිප්පායො. න හි එත්ථ යාවජීවිකන්තිආදිනාපි දුක්කටාභාවං සමත්ථෙති.

පාළියං රාජගහෙ සුත්තවිභඞ්ගෙතිආදීසු සබ්බත්ථ සුත්තෙ ච විභඞ්ගෙ චාති අත්ථො ගහෙතබ්බො. තස්ස තස්ස විකාලභොජනාදිනො සුත්තෙපි පටික්ඛිත්තත්තා විනයස්ස අතිසරණං අතික්කමො විනයාතිසාරො. ‘‘නිසීදනං නාම සදසං වුච්චතීති ආගත’’න්ති ඉදං විභඞ්ගෙ ච ආගතදස්සනත්ථං වුත්තං. තං පමාණං කරොන්තස්සාති සුගතවිදත්ථියා විදත්ථිත්තයප්පමාණං කරොන්තස්ස, දසාය පන විදත්ථිද්වයප්පමාණං කතං. අදසකම්පි නිසීදනං වට්ටති එවාති අධිප්පායො. සෙසමිධ හෙට්ඨා සබ්බත්ථ සුවිඤ්ඤෙය්යමෙව.

දසවත්ථුකථාවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

සත්තසතිකක්ඛන්ධකවණ්ණනානයො නිට්ඨිතො.

ඉති සමන්තපාසාදිකාය විනයට්ඨකථාය විමතිවිනොදනියං

චූළවග්ගවණ්ණනානයො නිට්ඨිතො.

නමො තස්ස භගවතො අරහතො සම්මාසම්බුද්ධස්ස