📜

අධිකරණභෙදං

උක්කොටනභෙදාදිකථාවණ්ණනා

341. ‘‘අලංආවුසො’’ති අත්තපච්චත්ථිකෙ සඤ්ඤාපෙත්වාති පත්තචීවරාදිඅත්ථාය අලං භණ්ඩනාදිකරණන්ති විවාදාදීසු දොසදස්සනමත්තෙන සඤ්ඤාපෙත්වා අඤ්ඤමඤ්ඤං ඛමාපෙත්වා වූපසමෙන්ති, න පන අඤ්ඤමඤ්ඤං ආපත්තානාපත්තිදස්සනවසෙනාති අධිප්පායො. තෙනාහ ‘‘පාළිමුත්තකවිනිච්ඡයෙනෙවා’’ති.

විසමානි කායකම්මාදීනි නිස්සිතො භික්ඛු විසමනිස්සිතො නාම, මිච්ඡාදිට්ඨිනිස්සිතො ගහනනිස්සිතො, බලවන්තෙ පුරිසෙ නිස්සිතො බලවනිස්සිතො නාමාති දස්සෙන්තො ‘‘එකො විසමානී’’තිආදිමාහ.

උක්කොටනභෙදාදිකථාවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

අධිකරණනිදානාදිවණ්ණනා

342. ආපත්තිං නිස්සාය උප්පජ්ජනකආපත්තිවසෙනාති පරෙසං, අත්තනො ච ආපත්තිං පටිච්ඡාදෙන්තානං වජ්ජපටිච්ඡාදීනං පාරාජිකාදිආපත්තිමෙව සන්ධාය වුත්තං, න සබ්බාපත්තියො. කිච්චං නිස්සාය උප්පජ්ජනකකිච්චානන්ති උක්ඛෙපනීයාදිකම්මං නිස්සාය උප්පජ්ජනකානං තදනුවත්තිකාය භික්ඛුනියා යාවතතියානුස්සාවනානං කිච්චානං වසෙන, න සබ්බෙසං කිච්චානං වසෙනාති.

344. පාළියං ‘‘කතිහි අධිකරණෙහී’’ති පුච්ඡාය ‘‘එකෙන අධිකරණෙන කිච්චාධිකරණෙනා’’ති වුත්තං. ‘‘කතිසු ඨානෙසූ’’ති පුච්ඡාය ‘‘තීසු ඨානෙසු සඞ්ඝමජ්ඣෙ, ගණමජ්ඣෙ, පුග්ගලස්ස සන්තිකෙ’’ති වුත්තං. ‘‘කතිහි සමථෙහී’’ති පුච්ඡාය ‘‘තීහි සමථෙහී’’ති වුත්තං. තීහිපි එතෙහි එකො වූපසමනප්පකාරොව පුච්ඡිතො, විස්සජ්ජිතො චාති වෙදිතබ්බො.

348. විවාදාධිකරණංහොති අනුවාදාධිකරණන්තිආදීසු විවාදාධිකරණමෙව අනුවාදාධිකරණාදිපි හොතීති පුච්ඡාය විවාදාධිකරණං විවාදාධිකරණමෙව හොති, අනුවාදාදයො න හොතීති විස්සජ්ජනං.

අධිකරණනිදානාදිවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

සත්තසමථනානාත්ථාදිවණ්ණනා

354. අධිකරණපුච්ඡාවිස්සජ්ජනෙ පාළියං විපච්චයතාය වොහාරොති විරූපවිපාකාය අඤ්ඤමඤ්ඤං දුක්ඛුප්පාදනාය කායවචීවොහාරො. මෙධගන්ති වුද්ධිප්පත්තො කලහො.

අනුසම්පවඞ්කතාති විපත්තිචොදනාය අනු අනු සංයුජ්ජනවසෙන නින්නතා.

අබ්භුස්සහනතාති අතිවිය සඤ්ජාතුස්සාහතා. අනුබලප්පදානන්ති චොදකානම්පි උපත්ථම්භකරණං. කම්මසඞ්ගහාභාවෙනාති සඞ්ඝසම්මුඛතාදිමත්තස්ස සම්මුඛාවිනයස්ස සඞ්ඝාදීහි කත්තබ්බකිච්චෙසු සඞ්ගහාභාවා.

සත්තසමථනානාත්ථාදිවණ්ණනා නිට්ඨිතා.

අධිකරණභෙදවණ්ණනානයො නිට්ඨිතො.

දුතියගාථාසඞ්ගණිකං

චොදනාදිපුච්ඡාවිස්සජ්ජනාවණ්ණනා

359. දුතියගාථාසඞ්ගණිකාය ‘‘චොදනා කිමත්ථායා’’තිආදිකා පුච්ඡා උපාලිත්ථෙරෙන කතා. ‘‘චොදනා සාරණත්ථායා’’තිආදිවිස්සජ්ජනං භගවතා වුත්තං. උපාලිත්ථෙරො සයමෙව පුච්ඡිත්වා විස්සජ්ජනං අකාසීතිපි වදන්ති.

මන්තග්ගහණන්ති තෙසං විචාරණාගහණං, සුත්තන්තිකත්ථෙරානං, විනයධරත්ථෙරානඤ්ච අධිප්පායගහණන්ති අත්ථො. පාටෙක්කං විනිච්ඡයසන්නිට්ඨාපනත්ථන්ති තෙසං පච්චෙකං අධිප්පායං ඤත්වා තෙහි සමුට්ඨාපිතනයම්පි ගහෙත්වා විනිච්ඡයපරියොසාපනත්ථන්ති අධිප්පායො.

‘‘මා ඛො තුරිතො අභණී’’තිආදිනා අභිමුඛෙ ඨිතං කඤ්චි අනුවිජ්ජකං ඔවදන්තෙන විය ථෙරෙන අනුවිජ්ජකවත්තං කථිතං.

අනුයුඤ්ජනවත්තන්ති අනුයුජ්ජනක්කමං, තං පන යස්මා සබ්බසික්ඛාපදවීතික්කමවිසයෙපි තංතංසික්ඛාපදානුලොමෙන කත්තබ්බං, තස්මා ‘‘සික්ඛාපදානුලොමික’’න්ති වුත්තං. අත්තනො ගතිං නාසෙතීති අත්තනො සුගතිගමනං විනාසෙති.

අනුසන්ධිත-සද්දො භාවසාධනොති ආහ ‘‘අනුසන්ධිතන්ති කථානුසන්ධී’’ති. වත්තානුසන්ධිතෙනාති එත්ථාපි එසෙව නයො. වත්තානුසන්ධිතෙනාති ආචාරානුසන්ධිනා, ආචාරෙන සද්ධිං සමෙන්තියා පටිඤ්ඤායාති අත්ථො. තෙනාහ ‘‘යා අස්ස වත්තෙනා’’තිආදි.

පාළියං සඤ්චිච්ච ආපත්තින්තිආදි අලජ්ජිලජ්ජිලක්ඛණං භික්ඛුභික්ඛුනීනං වසෙන වුත්තං තෙසඤ්ඤෙව සබ්බප්පකාරතො සික්ඛාපදාධිකාරත්තා. සාමණෙරාදීනම්පි සාධාරණවසෙන පන සඤ්චිච්ච යථාසකං සික්ඛාපදවීතික්කමනාදිකං අලජ්ජිලජ්ජිලක්ඛණං වෙදිතබ්බං.

කථානුසන්ධිවචනන්ති චුදිතකඅනුවිජ්ජකානං කථාය අනුසන්ධියුත්තං වචනං න ජානාති, තෙහි එකස්මිං කාරණෙ වුත්තෙ සයං තං අසල්ලක්ඛෙත්වා අත්තනො අභිරුචිතමෙව අසම්බන්ධිතත්ථන්ති අත්ථො. විනිච්ඡයානුසන්ධිවචනඤ්චාති අනුවිජ්ජකෙන කතස්ස ආපත්තානාපත්තිවිනිච්ඡයස්ස අනුගුණං, සම්බන්ධවචනඤ්ච.

චොදනාදිපුච්ඡාවිස්සජ්ජනාවණ්ණනා නිට්ඨිතා.